1. Doelen en aanpak van een Amsterdams actieplan voor optimale hepatitis B en C preventie en zorg
|
|
- Augusta Cools
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Amsterdams hepatitis B en C actieplan 22 april 2016 Inhoudsopgave 1 Doelen en aanpak van een Amsterdams actieplan voor optimale hepatitis B en C 1 preventie en zorg 2 Planning bijeenkomsten en lijst van genodigden 4 3 Achtergrondinformatie hepatitis B en hepatitis C 5 1. Doelen en aanpak van een Amsterdams actieplan voor optimale hepatitis B en C preventie en zorg Gerard Sonder, Elsa van Woerden, Maria Prins en Freke Zuure (GGD Amsterdam) Eberhart Schatz en John-Peter Kools (Correlation) Paul Zantkuijl (Soa Aids Nederland) Renate van Bodegom (Stichting Mainline) Jaap Maas (AMC) Aanleiding van dit document Tijdens de startbijeenkomst intensivering hepatitis B en C preventie en zorg in Amsterdam op 2 juli 2015 gaven de aanwezigen aan dat er alvorens na te denken over het opstellen van een Amsterdams actieplan - allereerst behoefte is aan een duidelijke beschrijving van het doel van een dergelijk plan. In dit document wordt het doel omschreven. Vervolgens wordt de aanpak om tot een actieplan te komen toegelicht. Achtergrond hepatitis B en C De prevalentie van hepatitis B virus (HBV) en hepatitis C virus (HCV) infecties in de algemene bevolking in Nederland is laag. De virusinfecties komen voornamelijk voor in bepaalde groepen, waaronder eerste generatie migranten, (ooit)injecterende druggebruikers, (hiv-geïnfecteerde) mannen die seks hebben met mannen en bepaalde patiëntengroepen zoals hemofiliepatiënten. Voor de preventie van hepatitis B is vaccinatie van mensen met risico op infectie, van contacten van hepatitis B patiënten en van neonaten ter preventie van moeder-op-kind transmissie mogelijk. Voor zowel chronische hepatitis B als hepatitis C virus infecties bestaat effectieve behandeling die de prognose van patiënten kan verbeteren maar ook de potentie heeft verdere transmissie te voorkómen. De recent beschikbaar gekomen effectieve maar kostbare therapeutische middelen voor hepatitis C leiden ertoe dat het in kaart brengen en/of in zorg brengen van mensen die kunnen profiteren van deze middelen bij veel organisaties hoog op de agenda staat. De Gezondheidsraad bereidt momenteel in opdracht van de minister van VWS een advies voor ten aanzien van de wenselijkheid van vroegtijdige opsporing van hepatitis B en C virus infecties. Dit advies wordt later in 2016 verwacht. Er is daarnaast een landelijke initiatiefgroep coördinatie van hepatitis activiteiten Nederland, bestaande uit gezondheidsprofessionals, epidemiologen, behandelaren, huisartsen, microbiologen en beleidsmakers, gecoördineerd door het RIVM. Deze landelijke initiatiefgroep heeft tot doel het opstellen van een plan van aanpak ter bestrijding van virale hepatitis B en C in Nederland. Los van deze nationale initiatieven worden er op lokaal/regionaal niveau in het land door diverse organisaties verschillende activiteiten uitgevoerd, vaak zonder onderlinge afstemming. 1
2 Waarom een Amsterdams actieplan? De geschatte prevalentie van hepatitis B en C in Amsterdam is hoger dan in de algemene Nederlandse bevolking omdat veel van de voorgenoemde doelgroepen oververtegenwoordigd zijn in Amsterdam. Volgens een grove schatting van de GGD Amsterdam (gebaseerd op beperkt aanwezige prevalentiedata) wonen er circa 6000 personen met een chronische HBV infectie en ruim 3500 personen met een chronische HCV infectie in Amsterdam. Hiervan wordt gezegd dat 40-50% niet is gediagnosticeerd. Naast diagnose en behandeling van patiënten is (arbeids-/maatschappelijke) participatie van patiënten een aandachtspunt. Uit een pilot studie van het AMC bleek dat van de patiënten met een chronische infectieziekte als HBV/HCV/hiv/Lyme bijna de helft arbo-gerelateerde vragen heeft (persoonlijke communicatie Jaap Maas, AMC). Hier ligt dus een grote uitdaging en maakt Amsterdam tot een interessante case voor het optimaliseren van de HBV en HCV preventie en zorg. Preventie en zorg vormen een keten waarvan de schakels goed op elkaar dienen aan te sluiten. Binnen Amsterdam zijn er veel organisaties die zich bezighouden met hepatitis B en C gerelateerde preventie en zorg. Op hoofdlijnen werkt men aanvullend aan elkaar. Goede aansluiting op elkaar is van belang om te zorgen dat patiënten na de diagnose chronische hepatitis B of C de juiste zorg krijgen en indien nodig antivirale behandeling. Op sommige vlakken is er ook overlap tussen de activiteiten van de organisaties en is men niet altijd op de hoogte van elkaars activiteiten. Een gezamenlijk actieplan gericht op de verbetering van ketenzorg, samenwerking en afstemming van activiteiten kan de virale hepatitis preventie en zorg voor Amsterdammers versterken. Tevens kan door afstemming versnippering van activiteiten worden voorkomen, kunnen krachten worden gebundeld en middelen doelmatig worden ingezet, waardoor we meer mensen beter kunnen helpen met dezelfde beschikbare middelen. Het plan dient waar mogelijk aan te sluiten op het nationale plan van aanpak virale hepatitis, dat momenteel onder coördinatie van het RIVM wordt opgesteld. Het opstellen van een Amsterdams plan is daarbij ook een voorbereiding op de vertaling van mogelijke landelijke plannen naar de lokale context en praktijk. Doel van een Amsterdams actieplan Het (verder) reduceren van het aantal nieuwe HBV en HCV infecties in Amsterdam, het terugdringen van het aantal Amsterdammers dat niet weet dat zij een chronische HBV en/of HCV infectie hebben en het bevorderen van optimale zorg, behandeling en kwaliteit van leven van patiënten met een HBV of HCV infectie door: het in multidisciplinair verband initiëren van (nieuwe) interventies ter verbetering van of in aanvulling op de bestaande preventie en zorg commitment van en betere afstemming en samenwerking van ketenpartners, coördinatie en monitoring Aanpak Het voorstel is om de HBV en HCV preventie en zorg in Amsterdam te bekijken vanuit het perspectief van verschillende groepen Amsterdammers met een verhoogd risico op een HBV of HCV infectie (doelgroepen). We zetten de doelgroep/patiënt centraal. De matrix op de volgende pagina toont een globale indeling in doelgroepen. De noodzaak tot verdere specificering (m.n. bij de doelgroep migranten) en/of overlap in doelgroepen is onderdeel van onze gezamenlijke opgave. De domeinen die bij HBV en HCV preventie en zorg in elk geval een rol spelen zijn bewustwording, preventie en opsporing, behandeling en zorg en welzijn (kwaliteit van leven, maatschappelijke/arbeidsparticipatie, zelfregie). 2
3 Domeinen van de zorgketen: Bewustwording Preventie en opsporing Behandeling en zorg Welzijn/maatsch. participatie Migranten (ex)druggebruikers MSM Overige risicogroepen De GGD Amsterdam heeft een onafhankelijke partij, de Argumentenfabriek *, ingeschakeld voor ondersteuning bij de totstandkoming van het actieplan. De Argumentenfabriek zal in nauwe samenwerking met de GGD Amsterdam bijeenkomsten (denksessies) voorbereiden en leiden en in coproductie met de GGD Amsterdam zorgen voor rapportage. In de eerstvolgende gezamenlijke bijeenkomst op 17 mei 2016 zal de matrix worden doorgenomen om overlappen tussen organisaties, lacunes, knelpunten en kansen voor verbetering te identificeren. Na de gezamenlijke bijeenkomst zal er in drie aparte denksessies per doelgroep verder worden gegaan om bepaalde punten uit te werken. De uitgewerkte inventarisatie en plannen per onderdeel vormen uiteindelijk samen het actieplan. Als achtergronddocumentatie voor het actieplan zullen verschillende stukken worden gebruikt, waaronder het verslag van de Nationale Hepatitis Dag 2014 en 2015, het nationale hepatitis B en C plan (in wording) en het rapport Toekomst hepatitis C zorg in Nederland van de Argumentenfabriek. Financiële ondersteuning Voor de financiële ondersteuning voor de totstandkoming van het actieplan heeft de GGD Amsterdam de Amsterdam Economic Board gevraagd om diverse farmaceuten te benaderen met een verzoek tot sponsoring. Drie van de zeven farmaceuten (Abbvie, Gilead en MSD)hebben positief gereageerd. De sponsors zullen gezien hun kennis en deskundigheid, maar ook hun mogelijke betrokkenheid bij vervolgprojecten, voor de meeste bijeenkomsten uit worden genodigd en daarnaast met logo vermeld in het actieplan. De sponsors hebben geen directe invloed op de inhoud van het actieplan. Voor de duidelijkheid: dit betreft alleen de sponsoring van het proces tot opstellen van een actieplan; voor de uitvoering van (onderdelen) van het plan zullen opnieuw financiële middelen moeten worden gezocht. * De Argumentenfabriek helpt sinds 2006 organisaties met helder denken en het visualiseren van informatie. Aan de hand van een heldere centrale vraag brengen we een vraagstuk geordend én fraai vormgegeven in kaart. Zo helpen we organisaties complexe vraagstukken het hoofd te bieden. Voor voorbeelden van ons werk zie 3
4 2. Planning bijeenkomsten en lijst van genodigden Bijeenkomsten Plenaire startsessie Dinsdag 17 mei, 16:30-19:30 AMC Deelsessie MSM Dinsdag 24mei, 16:30-19:30 GGD Amsterdam Deelsessie migranten en Maandag 30 mei, 16:30-19:30 GGD Amsterdam overige risicogroepen Deelsessie druggebruikers Maandag 6 juni, 16:30-19:30 GGD Amsterdam Afsluitende sessie n.t.b. Lijst van genodigden Betrokken organisaties HBV en HCV preventie en zorg in Amsterdam die worden uitgenodigd voor de denksessies: Publieke gezondheid: GGD Amsterdam, Maatschappelijke en Geestelijke Gezondheidszorg (MGGZ) GGD Amsterdam, Afdeling Infectieziekten (IZ; hieronder vallen Algemene IZ, Soapolikliniek, Onderzoek en preventie) Soa Aids Nederland 1 ste Lijn Amsterdam, huisartsen en verloskundigen RIVM Hepatitis behandelcentra: AMC; afdelingen MDL, Interne, medische microbiologie, arbo VUmc OLVG / SLAZ Slotervaart ziekenhuis V&VL DML (Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland Maag Darm Lever) Drugshulpverlening: Trimbos Instituut Correlation Mentrum Stichting Mainline Jellinek Patiëntenorganisaties: Hiv vereniging Nederlandse Leverpatiënten Vereniging (NLV) Overig: Dient Justitiële Inrichtingen (DJI) Amsterdam Institute for Global Health and Development (AIGHD) Dokters van de Wereld Adfab LVDG Consultancy 4
5 3. Achtergrondinformatie hepatitis B en hepatitis C Achtergrond hepatitis B Prevalentie hepatitis B De prevalentie van hepatitis B virus (HBV) in de algemene bevolking in Nederland is laag. Hepatitis B is bloed-bloed en seksueel overdraagbaar en in endemische landen is besmetting van moeder op kind (verticale transmissie) de meest voorkomende wijze van besmetting. HBV infecties komen voornamelijk voor in bepaalde groepen, waaronder eerste generatie migranten, (ooit-) injecterende druggebruikers, (hiv-geïnfecteerde) mannen die seks hebben met mannen (MSM) en bepaalde patiëntengroepen zoals hemofiliepatiënten. De geschatte prevalentie van hepatitis B in Amsterdam is hoger dan in de algemene Nederlandse bevolking omdat veel van de voorgenoemde doelgroepen oververtegenwoordigd zijn in Amsterdam. Volgens een zeer grove schatting van de GGD Amsterdam (gebaseerd op beperkt aanwezige prevalentiedata) wonen er circa 6000 personen met een chronische HBV infectie. Chronische hepatitis B is een meldingsplichtige ziekte; elke in Amsterdam wonende patiënt die wordt gediagnosticeerd wordt gemeld bij de GGD Amsterdam. Als de huisarts (nog) niet op de hoogte is, informeert de GGD de huisarts met het advies volgens de NHG standaard te monitoren dan wel te verwijzen voor behandeling. Al jaren wordt circa 95% van de in Amsterdam gemelde dragers van het hepatitis B virus gediagnosticeerd bij migranten die de infectie reeds bij de geboorte of op jonge leeftijd hebben opgelopen. Preventie hepatitis B Vaccinatie: Voor de preventie van hepatitis B is vaccinatie van mensen met risico op infectie, van contacten van hepatitis B patiënten en van neonaten ter preventie van moeder-op-kind transmissie mogelijk. Dankzij vaccinatieprogramma s is de incidentie van HBV in Nederland sterk afgenomen en lager dan ooit. De volgende vaccinatieprogramma s zijn ingevoerd: zwangerschapsscreening en vaccinatie van neonaten in 1989, risicogroep-vaccinatie (vnl MSM en sekswerkers) in 2001, vaccinatie van kinderen geboren uit ouders afkomstig uit endemische gebieden sinds 2003 en alle in Nederland geboren kinderen sinds 2011 en vaccinatie van alle contacten van hepatitis B dragers die gemeld zijn bij de GGD sinds de jaren 80 van de vorige eeuw. Behandeling: Het natuurlijk beloop van chronische hepatitis B is zeer complex. Of een patiënt in aanmerking komt voor behandeling is afhankelijk van het stadium van de infectie en de mate van leverziekte. Patiënten met cirrose en degenen met een grote hoeveelheid virusdeeltjes in het bloed in combinatie met verhoogde leverenzymwaarden komen in aanmerking voor behandeling. De beschikbare antivirale middelen kunnen de hoeveelheid virus in het bloed sterk reduceren maar kunnen het virus niet volledig laten verdwijnen met als gevolg dat over het algemeen langdurige of levenslange behandeling nodig is. Door behandeling verbetert niet alleen de prognose van mensen die hiervoor in aanmerking komen, ook neemt de besmettelijkheid af. Hierdoor kan behandeling, net als vaccinatie, preventief werken en nieuwe infecties voorkómen (TasP) onder contacten van hepatitis B dragers die voor behandeling in aanmerking komen. Incidentie hepatitis B In 2014 werden er 11 acute infecties gemeld bij de GGD Amsterdam, waarvan 5 behorend tot een bekende risicogroep (3 MSM en 2 afkomstig uit endemisch gebied). Al decennia lang worden er geen acute infecties meer gemeld onder druggebruikers. Naar schatting is er 50% onderrapportage omdat 5
6 acute HBV niet altijd herkend wordt. Slechts 5% van de volwassenen met een acute HBV infectie wordt chronisch drager, onder kinderen is dit vele malen hoger. In Amsterdam is de incidentie van hepatitis B onder eerste generatie migranten met 4,1/ hoger dan in de Nederlandse populatie (1.6/ ); de incidentie in tweede generatie migranten ligt hier tussenin met 3,1/ [Whelan 2012, Vaccine]. In deze groepen zou mogelijk met vaccinatie nog winst zijn te behalen. Achtergrond hepatitis C Prevalentie hepatitis C Net als bij hepatitis B is de prevalentie van hepatitis C virus (HCV) infecties in de algemene bevolking in Nederland laag. Hepatitis C is veel minder besmettelijk dan hepatitis B en wordt voornamelijk via bloedbloed contact overgedragen. Recent is een epidemie van HCV onder MSM ontstaan, infecties komen voornamelijk voor bij hiv-geïnfecteerde MSM. Heteroseksuele transmissie van HCV komt niet of vrijwel nooit voor. HCV infecties komen voornamelijk in dezelfde groepen voor als HBV, waaronder eerste generatie migranten, (ooit)injecterende druggebruikers, (hiv-geïnfecteerde) mannen die seks hebben met mannen en bepaalde patiëntengroepen zoals hemofiliepatiënten. In Nederland is naar schatting de helft van de mensen met een HCV infectie eerste generatie migrant. In vergelijking met hepatitis B is het aandeel van eerste generatie migranten aan het totaal aantal personen met een chronische HCV infectie dus minder groot. Anders dan bij HBV zijn migranten meestal niet met HCV geïnfecteerd via verticale of seksuele transmissie, maar voornamelijk door onhygiënische (medische) handelingen in het land van herkomst. Daardoor is het waarschijnlijk dat tweede generatie migranten geen verhoogd risico op HCV hebben vergeleken met autochtone Nederlanders; dit is in lijn met een recente studie uit Amsterdam (Urbanus, 2011). Volgens een grove schatting van de GGD Amsterdam (gebaseerd op beperkt aanwezige prevalentiedata) wonen er circa 3500 personen met een chronische HCV infectie in Amsterdam. Preventie hepatitis C Voor hepatitis C bestaat geen vaccin. Preventie bestaat voornamelijk uit voorlichting van MSM over veilige seks. Behandeling hepatitis C Voor chronische hepatitis C virus infecties bestaat een effectieve behandeling die de prognose van patiënten sterk kan verbeteren. Alle patiënten met chronische hepatitis C komen in aanmerking voor behandeling waarbij behandeling van patiënten met cirrose het meest urgent is. De nieuwste generatie antivirale middelen kunnen de infectie genezen bij meer dan 90% van de patiënten na een behandelduur van 8 tot 24 weken. Een patiënt die genezen is kan wel opnieuw geïnfecteerd raken met het hepatitis C virus. Hepatitis C behandeling heeft ook potentie verdere transmissie naar contacten van dragers te voorkómen. Dit geldt met name voor MSM omdat hier de meeste nieuwe infecties worden gezien. Vanwege de vele wisselende seksuele contacten die de meeste HCV geïnfecteerde MSM hebben en de kans op herinfectie is het echter de vraag in welke mate behandeling hieraan zal bijdragen. Daarnaast zijn (ooit/ex) injecteerders en populatie met hoge HCV prevalentie. Deze populatie bestaat uit enkele duizenden personen (meer dan 80 % van de ooit injecteerders), die in eerdere jaren van hun injecterend gebruik, inmiddels decennia geleden, zijn geïnfecteerd. In de loop der tijd is hun ziektelast toegenomen en slecht een beperkt aantal is in behandeling geweest. De optreden van nieuwe infecties onder hen is vrijwel nihil, met een dito risico op herbesmetting. De recent beschikbaar gekomen effectieve therapeutische middelen voor hepatitis C met een kortere behandelduur en weinig bijwerkingen leiden ertoe dat het in kaart brengen en/of in zorg brengen van mensen met chronische hepatitis C bij veel organisaties en de producenten van de geneesmiddelen hoog op de agenda staan. 6
7 Incidentie hepatitis C In tegenstelling tot hepatitis B is voor hepatitis C alleen een acute infectie meldingsplichtig. In Nederland worden ca. 50 gevallen van acute hepatitis C gemeld per jaar, veelal onder MSM die met hiv zijn geïnfecteerd, maar recent ook onder een specifieke groep hiv-negatieve MSM. Tien tot twintig hiervan worden in Amsterdam gemeld. Omdat hepatitis C in de meeste gevallen symptoomloos verloopt, is het waarschijnlijk dat het werkelijke aantal acute infecties hoger ligt. Gezien de transmissieroute is het niet verwonderlijk dat in Nederland de hoogste incidentie in MSM wordt gevonden; hoewel de hoogste prevalentie in migranten wordt gevonden zal verspreiding vanuit deze groep nauwelijks plaatsvinden omdat nosocomiale transmissie in Nederland niet voorkomt en omdat HCV heteroseksueel niet overdraagbaar is. 7
Meer dan opsporen. Nationaal hepatitisplan: een strategie voor actie
Meer dan opsporen Nationaal hepatitisplan: een strategie voor actie Wat is het probleem? 450-500 sterfgevallen door de gevolgen van een infectie met het hepatitis B- of C-virus. 40.000 personen zijn naar
Nadere informatieHepatitis B Inleiding Hepatitis A Preventie hepatitis B Preventie hepatitis A
Naast deze infokaart over hepatitis zijn er ook infokaarten beschikbaar over: infectieziekten algemeen, tuberculose, seksueel overdraagbare aandoeningen, jeugd en onveilig vrijen en jeugd en vaccinatie.
Nadere informatieOpsporing HCV onder drugsverslaafden. Peter Vossenberg. Verslavingsarts KNMG/arts maatschappij en gezondheid
Opsporing HCV onder drugsverslaafden Peter Vossenberg Verslavingsarts KNMG/arts maatschappij en gezondheid p.vossenberg@tactus.nl Disclosure belangen Peter Vossenberg (potentiële) belangenverstrengeling
Nadere informatieRegionaal organiseren van hepatitis zorg. Concept Nationaal Hepatitisplan
Regionaal organiseren van hepatitis zorg Concept Nationaal Hepatitisplan Nationale Hepatitis Dag 2015 Disclosure belangen spreker Disclosure belangen spreker Geen (potentiële) belangenverstrengeling Geen
Nadere informatie> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Rijnstraat 50 2515 XP DEN HAAG T 070 340 79 11 F 070 340 78
Nadere informatieJaarcijfers 2012. Regionaal Centrum voor Seksuele Gezondheid zuidelijk Zuid-Holland. GGD Hollands Midden GGD Rotterdam-Rijnmond GGD Zuid-Holland-Zuid
Regionaal Centrum voor Seksuele Gezondheid zuidelijk Zuid-Holland GGD Hollands Midden GGD Rotterdam-Rijnmond GGD Zuid-Holland-Zuid Juni 2013 Samenstelling: Hannelore Götz, arts Maatschappij en Gezondheid
Nadere informatieAdvies Gezondheidsraad. Screening van risicogroepen op hepatitis B en C
Advies Gezondheidsraad Screening van risicogroepen op hepatitis B en C Roel A Coutinho Hoogleraar Epidemiologie en bestrijding infectieziekten Universiteit of Utrecht Geen belangenverstrengeling 1 november
Nadere informatieSamenvatting. Samenvatting 11
Samenvatting Dit advies gaat over de vraag of het wenselijk is om mensen die chronisch geïnfecteerd zijn met het hepatitis B-virus (HBV) of het hepatitis C-virus (HCV) op te sporen door middel van screening.
Nadere informatieScreening en opsporen HBV en HCV, WBO en VWS Stand van zaken. Ariene Rietveld, RAC
Screening en opsporen HBV en HCV, WBO en VWS Stand van zaken Ariene Rietveld, RAC Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven
Nadere informatieHBV-vaccinatieprogramma voor risicogroepen
HBV-vaccinatieprogramma voor risicogroepen Hans van den Kerkhof Paul van Beek Anouk Urbanus Landelijke Coördinatie Infectieziekte (LCI) Centrum Infectieziektebestrijding RIVM 1 Disclosure belangen Hans
Nadere informatieHepatitis B-vaccinatie bij druggebruikers
Hepatitis B-vaccinatie bij druggebruikers 1 15 juli 2011 Coördinatie Vaccinatieprogramma hepatitis B-risicogroepen Vaccinatieprogramma in vogelvlucht Proefproject 1998-2002 in 7 GGD regio s Nov 2002 start
Nadere informatieDe cascade of care van hepatitis B en C in beeld. Irene Veldhuijzen
De cascade of care van hepatitis B en C in beeld Irene Veldhuijzen Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring
Nadere informatieHepatitis B-vaccinatiebeleid voor drugsgebruikers. Nationale Hepatitis Dag 1 oktober 2015 Anouk de Gee
Hepatitis B-vaccinatiebeleid voor drugsgebruikers Nationale Hepatitis Dag 1 oktober 2015 Anouk de Gee Disclosure belangen spreker Voor deze bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven: Projectfinanciering
Nadere informatieMOSAIC studie Informatiebrief voor cases
1 MOSAIC studie Informatiebrief voor cases Informatiebrief betreffende het onderzoek (MOSAIC studie): de gevolgen van acute hepatitis C virus infectie bij HIV positieve en HIV negatieve mannen die seks
Nadere informatieHet Hepatitis probleem in NL
Bewustwording Identificatie-Behandeling HEPATITIS B en C Het Hepatitis probleem in NL Virale hepatitis A-E : Wat is er aan het veranderen? Chronische hepatitis B & C: Sterfte, Impact behandeling Uitdaging
Nadere informatieBevorderen van Hepatitis B screening in de Turkse gemeenschap in Rotterdam Ytje van der Veen Presentatie: Dr. Jan Hendrik Richardus
Bevorderen van Hepatitis B screening in de Turkse gemeenschap in Rotterdam 2007 2011 Ytje van der Veen Presentatie: Dr. Jan Hendrik Richardus - Hepatitis B (HBV) bij Turkse Nederlanders - Vooronderzoek
Nadere informatieHepatitis C, een update. Vincent Rijckborst, Maag-Darm-Leverarts Milan J. Sonneveld, AIOS Maag-Darm-Leverziekten
Hepatitis C, een update Vincent Rijckborst, Maag-Darm-Leverarts Milan J. Sonneveld, AIOS Maag-Darm-Leverziekten Disclosures spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante
Nadere informatieMonitoringrapport 2012
Monitoringrapport 2012 Humaan 12 immuundeficiëntievirus 217 (HIV) infectie in 6Nederland Nederlandse samenvatting Monitoring van HIV in Nederland Elk jaar rond 1 december, Wereld AIDS dag, publiceert de
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag www.rijksoverheid.nl Bijlage(n)
Nadere informatieHCV in verslavingszorg en penitentiaire inrichtingen
Improving Mental Health by Sharing Knowledge HCV in verslavingszorg en penitentiaire inrichtingen Esther Croes, MD PhD arts-epidemioloog Wie heeft HCV in NL? MSM 5% hemofilie pt 2% laag risico groepen
Nadere informatieEpidemiologie van HIV/HCV coinfectie. Moleculair epidemioloog, GGD Amsterdam
Epidemiologie van HIV/HCV coinfectie Thijs van de Laar Moleculair epidemioloog, GGD Amsterdam 19 januari 2010 19 januari 2010 Epidemiologie van HIV/HCV coinfectie 2 Risicogroepen Injecterende drugsgebruikers
Nadere informatieBELANGRIJKSTE BEVINDINGEN
APRIL 213 INHOUD Het doel van de thermometer is een eerste berichtgeving over de stand van zaken in 212 over seksuele gezondheid in Nederland. De thermometer bevat nieuwe gegevens van de soa-centra, aangiftecijfers,
Nadere informatieHet hepatitis B -virus is heel besmettelijk en wordt overgedragen door seksueel contact, door bloed-op-bloed contact of bij de geboorte.
Hepatitis B CWZ is één van de door de NVMDL erkende hepatitis behandelcentra in Nederland. Op de polikliniek Maag-, darm- en leverziekte (MDL) werken meerdere MDL-artsen en een verpleegkundige specialist
Nadere informatieHepatitis C campagne - achtergronden van de campagne en hepatitis C -
Hepatitis C campagne - achtergronden van de campagne en hepatitis C - Maike Berghuijs NIGZ Charles Helsper Julius Centrum Landelijke Hepatitis Week - 19 januari 2009 M. Berghuijs, NIGZ & CW Helsper, Julius
Nadere informatieNHG-Standaard Virushepatitis en andere leveraandoeningen
NHG-Standaard Virushepatitis en andere leveraandoeningen Martijn Sijbom Huisarts Wetenschappelijk medewerker NHG Afdeling Richtlijnontwikkeling en Wetenschap Disclosure belangen spreker: (Potentiële) Belangenverstrengeling:
Nadere informatieInitiatiefvoorstel voor de raadsvergadering van Zorg en sport
Gemeenteblad Initiatiefvoorstel voor de raadsvergadering van Zorg en sport Nummer Publicatiedatum Agendapunt initiatiefvoorstel 19.04.2017 Onderwerp Initiatiefvoorstel van de raadsleden
Nadere informatie1401 SOA Factsheet.indd :02
1401 SOA Factsheet.indd 1 16-01-14 17:02 Soa Aids Nederland heeft een nieuwe strategie ontwikkeld voor de periode 2013-2018 om het aantal hiv- en soa-infecties onder MSM (mannen die seks hebben met mannen)
Nadere informatieNationaal Actieplan. Soa, hiv en seksuele gezondheid. Doelstellingen
Nationaal Actieplan Soa, hiv en seksuele gezondheid Doelstellingen Pijlers actieplan Seksuele vorming Preventie opsporing en behandeling van soa Preventie opsporing en behandeling van hiv Preventie van
Nadere informatieBewustzijn identificatie behandeling hepatitis B en C
Bewustzijn identificatie behandeling hepatitis B en C Inleiding Voorstellen sprekers/voorbereiders Quiz Virale hepatitis in de huisartsen praktijk Casuistiek hepatitis C Wat is er aan behandeling mogelijk
Nadere informatieHepatitis B. www.hepatitisinfo.nl
Hepatitis B www.hepatitisinfo.nl Hepatitis B Epidemiologie Transmissie Virologie HBV kliniek / symptomen Diagnostiek Behandeling Preventie Prevalentie chronische hepatitis B in volwassenen Bron: http://wwwnc.cdc.gov/travel/yellowbook/2016/infectious-diseases-related-to-travel/hepatitis-b#4621
Nadere informatieNieuwe behandelingsopties HCV. Wie willen we bereiken? Sophie Willemse Maag-Darm-Leverarts Academisch Medisch Centrum Amsterdam
Nieuwe behandelingsopties HCV Wie willen we bereiken? Sophie Willemse Maag-Darm-Leverarts Academisch Medisch Centrum Amsterdam Disclosure Sophie Willemse (Potentiële) belangenverstrengeling Geen Wat gaat
Nadere informatieDisclosure belangen spreker. Geen (potentiële) belangenverstrengeling
Disclosure belangen spreker Disclosure belangen spreker Geen (potentiële) belangenverstrengeling Nationale Hepatitis dag Ida Haisma, 1 november 2016 Hoofd Kennis en Beleid, Plv. Directeur Missie en doelen
Nadere informatieVaccinatie hepatitis B Geneeskundestudenten
Vaccinatie hepatitis B Geneeskundestudenten Vaccinatie hepatitis B De Nederlandse Arbo-wetgeving eist dat ziekenhuizen en andere instellingen verantwoorde zorg aan hun patiënten bieden. Patiënten mogen
Nadere informatieNaar een meer doelmatig soa-testbeleid
Naar een meer doelmatig soa-testbeleid Subtitle Inhoud 1. GGD soa-poliklinieken 2. Stijging uitgaven soa-testen 3. Effect nieuwe maatregel 4. Bevorderen doelmatigheid 5. Tot slot 3 Soa-zorg in Nederland
Nadere informatieNationale Hepatitis Dag 2015. 1 oktober 2015. Screening en Opsporing
Nationale Hepatitis Dag 2015 1 oktober 2015 Screening en Opsporing Heropsporing -- Resultaten tot nu toe Sophie Willemse Maag-Darm-Leverarts Academisch Medisch Centrum Disclosure belangen spreker Disclosure
Nadere informatieSamenvatting. Adviesvraag
Samenvatting Hoewel tuberculose op wereldschaal veel voorkomt, is de ziekte in Nederland geen groot probleem. Vooral migranten uit landen waar wel veel tuberculose is, vormen een risicogroep. Omdat kinderen
Nadere informatieVan testen tot behandeling Opsporen van HCV positieve bewoners van Maatschappelijke Opvanghuizen en bezoekers van Inloophuizen in Amsterdam
Van testen tot behandeling Opsporen van HCV positieve bewoners van Maatschappelijke Opvanghuizen en bezoekers van Inloophuizen in Amsterdam 3e Nederlands Harm Reduction congres - 17 april 2018 Hilje Logtenberg
Nadere informatieIs hepatitis C eliminatie in Nederland wel mogelijk? Andy IM Hoepelman Hoogleraar Interne Geneeskunde & Infectieziekten UMC Utrecht
Is hepatitis C eliminatie in Nederland wel mogelijk? Andy IM Hoepelman Hoogleraar Interne Geneeskunde & Infectieziekten UMC Utrecht Disclosures Gilead, Pfizer, ViiV Eliminatie van infectie: Incidentie
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2001 2002 19 218 Het verworven immuun deficiëntie-syndroom (AIDS) Nr. 64 BRIEF VAN DE MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT Aan de Voorzitter van
Nadere informatieAmsterdam HCV screening in de publieke gezondheidszorg: Van pilot projecten naar nationale aanpak
Amsterdam HCV screening in de publieke gezondheidszorg: Van pilot projecten naar nationale aanpak Freke Zuure Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante
Nadere informatieZwangerschap en HBV. Greet Boland Nationaal Hepatitis Centrum, Amersfoort Afdeling Virologie, Universitair Medisch Centrum Utrecht
Zwangerschap en HBV Greet Boland Nationaal Hepatitis Centrum, Amersfoort Afdeling Virologie, Universitair Medisch Centrum Utrecht 1 Virale aandoeningen die verticaal overdraagbaar zijn HIV Hepatitis B
Nadere informatieNationaal Hepatitis Plan
Nationaal Hepatitis Plan Meer dan opsporen Esther Croes MD PhD namens de stuurgroep Hepatitis DISCLOSURE BELANGEN - Esther Croes NHD 2018: lustrum Rotterdam! 3 Waarom een NHP? 600 Virale hepatitis: totaal
Nadere informatieAPRIL 2014. Pagina 1 van 9
APRIL 214 Inhoud Het doel van de thermometer is een eerste berichtgeving over de stand van zaken in 213 over seksuele gezondheid in Nederland. De thermometer bevat nieuwe gegevens van de centra seksuele
Nadere informatieCitation for published version (APA): van Houdt, R. (2009). Molecular epidemiology of hepatitis B in the Netherlands
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Molecular epidemiology of hepatitis B in the Netherlands van Houdt, R. Link to publication Citation for published version (APA): van Houdt, R. (2009). Molecular epidemiology
Nadere informatie6 SOA en HIV in de regio Gelre-IJssel
6 SOA en HIV in de regio Gelre-IJssel Seksueel overdraagbare aandoeningen (SOA) zijn infectieziekten die door intiem seksueel contact kunnen worden overgedragen. Omdat iemand een SOA kan hebben, zonder
Nadere informatieEen nationaal hepatitis plan voor Nederland
Een nationaal hepatitis plan voor Nederland 1 PROF. DR. JAN HENDRIK RICHARDUS AFDELING MAATSCHAPPELIJKE GEZONDHEIDSZORG ERASMUS MC, ROTTERDAM Disclosure belangen spreker 2 (potentiële) belangenverstrengeling:
Nadere informatieHepatitis C in penitentiaire inrichtingen Een onderzoek naar prevalentie
Hepatitis C in penitentiaire inrichtingen Een onderzoek naar prevalentie C.J. Leemrijse M.Bongers M. Nielen W. Devillé ISBN 978-90-6905-995-2 http://www.nivel.nl nivel@nivel.nl Telefoon 030 2 729 700 Fax
Nadere informatieVaccinatie van ouderen tegen pneumokokken. Nr. 2018/05. Samenvatting
Vaccinatie van ouderen tegen pneumokokken Nr. 2018/05 Vaccinatie van ouderen tegen pneumokokken pagina 2 van 6 Veel mensen dragen pneumokokken bij zich zonder ziek te worden. De pneumokok kan echter ernstige
Nadere informatieTesten op HIV, ja of nee?
Afdeling Verloskunde, locatie AZU Testen op HIV, ja of nee? Informatie voor zwangere vrouwen Wat is HIV, wat is aids en wat zijn de gevolgen tijdens de zwangerschap. HIV is het virus dat de ziekte aids
Nadere informatie1. Vragen over de hepatitis B aandachtscampagne
VRAAG EN ANTWOORD Hepatitis B aandachtscampagne: Zeg Nee!...Tegen hepatitis B 1. Vragen over de hepatitis B aandachtscampagne Q. Wat is het doel van de campagne? A. We willen Chinezen woonachtig in Rotterdam
Nadere informatieTHE WAY FORWARD. Soa Aids Nederland en etnische minderheden. Onze koers voor (Samenvatting) Opmaak CMYK.indd :11
THE WAY FORWARD Soa Aids Nederland en etnische minderheden Onze koers voor 2015-2018 (Samenvatting) Opmaak-02-11-15-CMYK.indd 1 02-11-15 14:11 Inhoudsopgave Soa Aids Nederland 3 Doelen en activiteiten
Nadere informatieHEPATITIS B. J.W. den Ouden-Muller internist Rotterdam
HEPATITIS B J.W. den Ouden-Muller internist Rotterdam Wat is Hepatitis B? Hepatitis B is een ontsteking van de lever veroorzaakt door het hepatitis B virus (HBV) en is een van de meest voorkomende infectieziekten
Nadere informatieHEPATITIS B. de feiten. U.Z. Gasthuisberg Leuven Dienst Hepatologie. Mevr. Els De Wit (verpleegkundig specialist) Prof. Dr. F. Nevens (Hepatoloog)
03-05-UCB Hepsera A5 Hep B N5.4 14/07/05 16:34 Page 2 U.Z. Gasthuisberg Leuven Dienst Hepatologie HEPATITIS B de feiten Mevr. Els De Wit (verpleegkundig specialist) Prof. Dr. F. Nevens (Hepatoloog) 03-05-UCB
Nadere informatieToekomst hepatitis C zorg in Nederland
Toekomst hepatitis C zorg in Nederland Een visie op zorg voor HCV Denktank hepatitis C zorg in Nederland onder leiding van De Argumentenfabriek Inleiding: Hoe is dit rapport tot stand gekomen? De komende
Nadere informatieArtikel Hepatitis B-vaccinatie voor injecterend druggebruikers: van vaccinatieprogramma naar individuele zorg
Artikel Hepatitis B-vaccinatie voor injecterend druggebruikers: van vaccinatieprogramma naar individuele zorg E.A. de Gee, A. van der Poel Begin 2012 stopte het landelijke hepatitis B-vaccinatieprogramma
Nadere informatieFocus wie ooit gediagnosticeerd moet nog behandeld worden. Prof. dr. Jan Hendrik Richardus Dr. Robine Hofman Abby Falla, MSc
Focus 2016-2017 wie ooit gediagnosticeerd moet nog behandeld worden Prof. dr. Jan Hendrik Richardus Dr. Robine Hofman Abby Falla, MSc Afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg Erasmus MC, Rotterdam Nationale
Nadere informatieToekomst hepatitis C zorg in Nederland
Toekomst hepatitis C zorg in Nederland Een visie op zorg voor HCV Denktank hepatitis C zorg in Nederland onder leiding van De Argumentenfabriek Hoe is dit rapport tot stand gekomen? Dit rapport is gemaakt
Nadere informatieDisclosure belangen S.W. Schalm
Disclosure belangen S.W. Schalm Prof dr. S.W. Schalm is directeur van LiverDoc B.V., dat zich richt op het brengen van academische kennis naar de praktijk. Hij ontvangt geen salaris; gemaakte onkosten
Nadere informatieJaaroverzichten Incidentie van meldingen van acute hepatitis B in 2011 lager dan ooit
Jaaroverzichten Incidentie van meldingen van acute hepatitis B in 2011 lager dan ooit F.D.H. Koedijk, M.A.B. van der Sande, S.J.M. Hahné In 2011 werden in Nederland 157 patiënten met een acute hepatitis
Nadere informatieZeg nee! Tegen Hepatitis B. Hepatitis B-campagne voor en door Chinezen in Rotterdam e.o. Reinoud Wolter GGD Rotterdam-Rijnmond
Zeg nee! Tegen Hepatitis B Hepatitis B-campagne voor en door Chinezen in Rotterdam e.o. Reinoud Wolter GGD Rotterdam-Rijnmond 乙型肝炎行動 China aan de Maas Bestrijding Hepatitis B.Sinds 1989 zwangerschapsscreening.sinds
Nadere informatieToekomst hepatitis C zorg in Nederland
Toekomst hepatitis C zorg in Nederland Een visie op zorg voor HCV Denktank hepatitis C zorg in Nederland onder leiding van De Argumentenfabriek Dit rapport is gemaakt door: De ArgumentenFabriek www.argumentenfabriek.nl
Nadere informatieBevolkingsonderzoeken. baarmoederhalskanker, borstkanker en darmkanker naar kanker
Bevolkingsonderzoeken baarmoederhalskanker, borstkanker en darmkanker naar kanker In deze algemene folder leest u over de bevolkings onderzoeken baarmoederhalskanker, borstkanker en darmkanker. Wat is
Nadere informatieSamenvatting. Q-koorts in Nederland
Samenvatting Q-koorts is een zoönose een infectieziekte die kan worden overgedragen van dieren op mensen veroorzaakt door de bacterie Coxiella burnetii (C. burnetii). Bij mensen verloopt een infectie met
Nadere informatieHoe krijg je hepatitis B?
Hepatitis B Hepatitis B is een infectie van de lever, veroorzaakt door het hepatitis B-virus. In Nederland wordt dit virus vooral overgedragen door seksueel contact. Het dringt via de slijmvliezen van
Nadere informatieHepatitis B vaccinatie
Hepatitis B vaccinatie De lever speelt een centrale rol bij de stofwisseling van eiwitten, vetten en suikers en de zuivering van het bloed. Soms raakt de lever ontstoken. In zo n geval is er sprake van
Nadere informatienr. 126 van JORIS POSCHET datum: 17 november 2014 aan JO VANDEURZEN Preventiebeleid hiv en soa s - Stand van zaken
SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 126 van JORIS POSCHET datum: 17 november 2014 aan JO VANDEURZEN VLAAMS MINISTER VAN WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID EN GEZIN Preventiebeleid hiv en soa s - Stand van zaken Het Wetenschappelijk
Nadere informatieJaarcijfers 2013 Regionaal Centrum voor Seksuele Gezondheid zuidelijk Zuid-Holland
Regionaal Centrum voor Seksuele Gezondheid zuidelijk Zuid-Holland GGD Hollands Midden GGD Rotterdam-Rijnmond Dienst Gezondheid & Jeugd ZHZ 1 Samenstelling: Hannelore Götz, arts Maatschappij en Gezondheid,
Nadere informatieSEKSUELE GEZONDHEID JAARVERSLAG 2015 CASUS: SYFILIS CLUSTER WIE ZIJN WIJ?
SEKSUELE GEZONDHEID JAARVERSLAG 2015 CASUS: SYFILIS CLUSTER WIE ZIJN WIJ? De afdeling seksuele gezondheid heeft als taken het bestrijden van soa, bevorderen van seksuele gezondheid onder jongeren onder
Nadere informatieMeer dan opsporen. Nationaal hepatitisplan: een strategie voor actie. RIVM Rapport R. Hogenbirk et al.
Meer dan opsporen Nationaal hepatitisplan: een strategie voor actie RIVM Rapport 2016-0166 R. Hogenbirk et al. Meer dan opsporen Nationaal hepatitisplan: een strategie voor actie RIVM Rapport 2016-0166
Nadere informatieDoorbraakprojecten voor verbetering van hepatitiszorg in Nederland
Improving Mental Health by Sharing Knowledge Doorbraakprojecten voor verbetering van hepatitiszorg in Nederland Esther Croes, MD PhD arts-epidemioloog Knelpunten (ochtend) Ondanks sterfte en ziektelast
Nadere informatieNATIONALE HEPATITIS DAG
NATIONALE HEPATITIS DAG UTRECHT 2019 MEETING PROSPECTUS INTRODUCTIE Met trots kondigen wij de 6e editie van de Nationale Hepatitis Dag aan, die gepland wordt n november 2019 in Utrecht. De NATIONALE HEPATITIS
Nadere informatieEr blijft gezondheidswinst liggen doordat vaccins onvoldoende benut worden
Samenvatting Er blijft gezondheidswinst liggen doordat vaccins onvoldoende benut worden Nieuwe biotechnologische methoden, met name DNA-technieken, hebben de vaccinontwikkeling verbeterd en versneld. Met
Nadere informatieHepatitis B vaccinatie
Hepatitis B vaccinatie De lever speelt een centrale rol bij de stofwisseling van eiwitten, vetten en suikers en de zuivering van het bloed. Soms raakt de lever ontstoken. In zo n geval is er sprake van
Nadere informatieBescherming tegen hepatitis B
Bescherming tegen hepatitis B Voorlichtingsfolder voor personen die verhoogd risico lopen op hepatitis B door Werk of Reizen Hepatitis B: Wat is dat? Hepatitis B is een infectieziekte van de lever en één
Nadere informatieDr. Steven Callens Dienst Algemeen Inwendige Geneeskunde, Infectieziekten en Psychosomatiek Universitair Ziekenhuis Gent
HIV Dr. Steven Callens Dienst Algemeen Inwendige Geneeskunde, Infectieziekten en Psychosomatiek Universitair Ziekenhuis Gent 1 HIV Hepatitis C (&B) - TB HIV TB HCV HBV 2 HIV 3 4 5 Evolutie van HIV epidemie
Nadere informatieWel of niet getest, en wat was de uitslag?
Farand Laghaei en Agnes van der Poel Wel of niet getest, en wat was de uitslag? Zelfgerapporteerde vs. geregistreerde infectieziektestatus van harddrugsgebruikers in de verslavingszorg Farand Laghaei en
Nadere informatieBriefrapport /2008 M.A.B. van der Sande C. Koornneef A.S. de Boer. Naar een versterking van de soa/hivbestrijding
Briefrapport 215031002/2008 M.A.B. van der Sande C. Koornneef A.S. de Boer Naar een versterking van de soa/hivbestrijding vanuit het CIb Briefrapport 215031002 RIVM/ Centrum Infectieziektebestrijding Naar
Nadere informatieJaarcijfers 2013. Regionaal Centrum voor Seksuele Gezondheid zuidelijk Zuid-Holland
Regionaal Centrum voor Seksuele Gezondheid zuidelijk Zuid-Holland GGD Hollands Midden GGD Rotterdam-Rijnmond Dienst Gezondheid & Jeugd ZHZ April 2014 Samenstelling: Hannelore Götz, arts Maatschappij en
Nadere informatieBijlage 4 Vragenlijst over hepatitis B
Bijlage 4 Vragenlijst over hepatitis B Algemeen Deze vragenlijst biedt de mogelijkheid gegevens te verzamelen voor bron- en contactonderzoek na een melding van hepatitis B. Hoewel bij chronische hepatitis
Nadere informatieMonitoringrapport 2011
4021 Monitoringrapport 2011 Human Immunodeficiency Virus (HIV) Infectie in Nederland Nederlandse samenvatting Monitoring van HIV in Nederland Elk jaar rondom 1 december, Wereld AIDS dag, publiceert de
Nadere informatieAllereerst wil ik graag de organisatoren bedanken voor de gelegenheid om wederom in vogelvlucht een globaal overzicht met u te kunnen delen van
1 2 Allereerst wil ik graag de organisatoren bedanken voor de gelegenheid om wederom in vogelvlucht een globaal overzicht met u te kunnen delen van onderzoek zoals dit tijdens het recente NCHIV congres
Nadere informatieArtikel Herhaalde melding van chronische hepatitis B-patiënt: negeren of patiënt benaderen?
Artikel Herhaalde melding van chronische hepatitis B-patiënt: negeren of patiënt benaderen? A. Deuring, L. Bovée, W. Marsman, J. Wesselink, A. van den Hoek Er is in Nederland geen meldingsplicht voor patiënten
Nadere informatieInfectieziektebestrijding en de rol van arboprofessionals
Infectieziektebestrijding en de rol van arboprofessionals Karin Heimeriks, Arbeidshygiënist, Centrum Infectieziektebestrijding, RIVM 1 14 april 2011 Wat kunnen jullie verwachten? Infectieziektebestrijding
Nadere informatieHepatitis, met de nadruk op hepatitis B en C
Klinisch redeneren Hepatitis, met de nadruk op hepatitis B en C Yolanda Vis, 17 december 2015 Leerdoelen De verschillende vormen van hepatitis benoemen en aangeven wat het belang is van vroegtijdige diagnostiek
Nadere informatieLCI-richtlijn hepatitis B Bijlage 3. Vragenlijst over hepatitis B
LCI-richtlijn hepatitis B Bijlage 3. Vragenlijst over hepatitis B Algemeen Deze vragenlijst biedt de mogelijkheid gegevens te verzamelen voor bron- en contactonderzoek na een melding van hepatitis B. Hoewel
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 1997 1998 25 600 XVI Vaststelling van de begroting van de uitgaven en de ontvangsten van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (XVI) voor
Nadere informatieEen jaar Regionaal soa-centrum Den Haag
epidemiologisch bulletin, 9, jaargang, nummer 1 Een jaar Regionaal soa-centrum Den Haag A.P. van Leeuwen, M.P.H. Berns Eind is het Regionaal soa-centrum Den Haag 1 geopend op het terrein van het Medisch
Nadere informatieVoor het eerst is er een vaccin dat baarmoederhalskanker kan voorkomen
Samenvatting Voor het eerst is er een vaccin dat baarmoederhalskanker kan voorkomen In Nederland bestaat al decennia een succesvol programma voor bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker. Daarmee
Nadere informatieTesten op HIV, ja of nee? Informatie voor zwangere vrouwen
Testen op HIV, ja of nee? Informatie voor zwangere vrouwen Wat is HIV, wat is aids en wat zijn de gevolgen tijdens de zwangerschap HIV is het virus dat de ziekte aids veroorzaakt. HIV kan op meerdere manieren
Nadere informatieDe meerwaarde van regionale soa-surveillance op basis van laboratoriumdiagnostiek. Het opsporen van regionale hotspots en lacunes
Naam presentator 1-12-2016 De meerwaarde van regionale soa-surveillance op basis van laboratoriumdiagnostiek. Het opsporen van regionale hotspots en lacunes Anne koldenhof Charlie van de Weijden Wim Niessen
Nadere informatieDeelrapportage met resultaten uit de gezondheidsenquête volwassenen/ouderen 2010
Seksualiteit Deelrapportage met resultaten uit de gezondheidsenquête volwassenen/ouderen 2010 In de gezondheidsenquête is een aantal vragen opgenomen over seksuele gezondheid 1. Friezen van 19 tot en met
Nadere informatieBelangrijkste bevindingen uit 2017
Belangrijkste bevindingen uit 2017 NIEUWE NAAM Het aantal soa-consulten is gestegen met 5,1% Vindpercentage soa's in 2017 (chlamydia, gonorroe, syfilis, hiv of hepatitis B) onder het landelijk gemiddelde
Nadere informatieGezondheid Statushouders
Gezondheid Statushouders Tuberculose (TBC) en het belang van integrale tbc-zorg Annet Reusken, KNCV Tuberculosefonds Laura Rust, GGD GHOR Nederland Inleiding Introductie: Laura Rust (GGD GHOR Nederland)
Nadere informatieInfectieziekten en werk: een blik op de toekomst. Jaap Maas Heijermanslezing 13 juni 2014
Infectieziekten en werk: een blik op de toekomst Jaap Maas Heijermanslezing 13 juni 2014 Opbouw praatje Wat hebben we al bereikt; BAH principe; KIZA, nieuwe stijl; Gezondheidsraad advies: criteria voor
Nadere informatieRapportage uitkomsten Q-koorts Herpen II onderzoek
Rapportage uitkomsten Q-koorts Herpen II onderzoek 22 juni 2015 De GGD Hart voor Brabant voerde dit onderzoek uit in samenwerking met AMPHI de academische werkplaats van het Radboud universitair medisch
Nadere informatie6,5. Werkstuk door een scholier 1758 woorden 1 november keer beoordeeld. Verzorging. Inhoud:
Werkstuk door een scholier 1758 woorden 1 november 2003 6,5 46 keer beoordeeld Vak Verzorging Inhoud: -Inleiding; -Oorzaak van een HIV-infectie; -Vermenigvuldiging van dit virus; -Diagnose van een HIV-infectie;
Nadere informatieachtergrond, net zoals dat we mensen niet willen reduceren tot hun hiv-status. Zet daarom altijd mensen voorop.
Deze taalwijzer is een hulpmiddel voor mensen die schrijven over hiv en/of aids. Net zoals taal verandert zullen we deze taalwijzer ook constant updaten. Voor vragen over het gebruik van bepaalde termen
Nadere informatieREGIONALE ZORGNETWERKEN ANTIBIOTICARESISTENTIE NOORD-HOLLAND & FLEVOLAND
pagina 1 van 5 Klik hier indien u deze nieuwsbrief niet kunt lezen. REGIONALE ZORGNETWERKEN ANTIBIOTICARESISTENTIE NOORD-HOLLAND & FLEVOLAND nieuwsbrief 2 juli 2017 Zet ook uw handtekening tegen antibioticaresistentie!
Nadere informatieSeksuele gezondheid in Nederland 2017
Seksuele gezondheid in Nederland 2017 Samenvatting Seksuele gezondheid in Nederland 2017 is een grootschalig representatief onderzoek naar de seksuele gezondheid van volwassenen van 18 tot 80 jaar in Nederland.
Nadere informatieTerugkerende aanvallen
Genitale herpes Herpes genitalis is een seksueel overdraagbare aandoening (soa), die wordt veroorzaakt door een virus. Dit virus zorgt voor een pijnlijke infectie van de huid en de slijmvliezen in en rond
Nadere informatie