Onderwijsprofiel
Inleiding Alle besturen hebben met de komst van passend onderwijs zorgplicht. De zorgplicht betekent dat iedere leerling een passende onderwijsplek moet krijgen. De besturen werken samen in het samenwerkingsverband om de zorgplicht te kunnen garanderen. Het samenwerkingsverband (alle besturen) moet zorgen voor een dekkend netwerk. Het samenwerkingsverband maakt via de onderwijsprofielen inzichtelijk hoe zij met de scholen zorgt voor een dekkend netwerk. Het kader voor het onderwijsprofiel wordt op SWV-niveau ontwikkeld zodat er zicht komt op het totale netwerk. De veranderingen zijn een prima gelegenheid om met elkaar een verdere kwaliteitsslag te slaan. De focus ligt op verdere kwaliteitsverbetering. Het samenwerkingsverband, bestaande uit de samenwerking van schoolbesturen, kan zich verder ontwikkelen in het tijdig signaleren en kan doorgaan met het verbeteren van opbrengstgericht werken in leerresultaten en leerkrachtvaardigheden. Onderwijsprofiel RK Basisschool De Flamingo februari 2015 1
RK Basisschool De Flamingo Onze school is gesitueerd in de wijk Pax, een relatief kleine wijk in de plaats Hoofddorp. De school heeft een leerlingenaantal van gemiddeld 190 leerlingen per schooljaar. De school staat letterlijk en figuurlijk midden in de wijk en voorziet in de behoefte en vraag naar katholiek onderwijs. Bovendien is de school voorzien van een nieuwe look sinds 2010. In 2011 is het dak vernieuwd. In 2012 hebben we een prachtig bewegingslokaal voor de kleutergroepen gerealiseerd. Onze leerlingen komen voornamelijk uit de wijken PAX en Graan Voor Visch. De leerling populatie vormt een reële afspiegeling van de schoolomgeving en het voedingsgebied van de school. Onze ouders zijn betrokken bij het wel en wee van hun kind en hun ontwikkeling op school. Een groep ouders is ook actief in de uitvoerende taken bij het organiseren van feesten en schoolactiviteiten. Leerlingen, ouders/verzorgers, teamleden, oudervereniging en MR vormen door de onderlinge samenwerking de basis voor een goed schoolklimaat. De Flamingo is een katholieke school. Dit houdt in dat teamleden werken vanuit het katholieke geloof, van waaruit zorg voor elkaar en respect voor een ander als voorwaarden worden gezien. In onze school staat het leren centraal, we bieden de kinderen een open en veilige leeromgeving. Leerlingen krijgen de kans en ruimte om te ontwikkelen. Wij vinden het belangrijk dat kinderen vertrouwen hebben in zichzelf, gestimuleerd door begeleiders die het vertrouwen in kinderen uitstralen. Wij willen dat kinderen zich naar hun vermogen kunnen ontwikkelen. Een samenwerking met de leerkracht als onderwijsprofessional, de ouders als ervaringsdeskundigen en het kind met zijn eigen belevingswereld is de basis waarop wij ons onderwijs vorm willen geven (educatief partnerschap). We willen graag bereiken dat alle kinderen die onze school bezoeken, met plezier naar school komen. Kinderen voelen zich veilig, zitten goed in hun vel, er is sprake van geborgenheid. De leerkrachten staan met een goed gevoel in de klas. Er wordt hard gewerkt en veel geleerd. Er is veel ruimte voor lachen, humor en plezier. Er is een hoge mate van betrokkenheid te zien. Kenmerken van onze school zijn: een geborgen, rustige en gestructureerde leeromgeving een leerkrachtenteam met passie goed onderwijs, rekening houdend met de onderwijsbehoeften van elk kind dat we streven naar een optimale samenwerking tussen de ouders, leerlingen en leerkrachten waarin de ontwikkeling van het kind centraal staat dat we zelfstandigheid van de leerlingen als middel zien om onderwijszorg op maat te kunnen geven; dat we vinden dat kinderen door samen te werken, ze van elkaar kunnen leren; dat verantwoordelijkheid voor eigen werk en eigen functioneren bevorderd wordt; dat we leerlingen veel willen laten leren buitenschoolse activiteiten zoals sport en excursies; expressiecircuit en maandvieringen ter bevordering van de creatieve ontwikkeling; een professionele voor - tussen en buitenschoolse opvang; Bij aanvang van het schooljaar 2014-2015 is het leerlingenaantal 178 verdeeld over 8 groepen. Wij hebben dit schooljaar een groep 1-2, 2-3, 4, 5A, 5B, 6, 7 en 8. Onderwijsprofiel RK Basisschool De Flamingo februari 2015 2
Het team bestaat uit 18 medewerkers; 13 leerkrachten, waaronder een taalspecialist, een rekenspecialist en een (hoog) begaafdenspecialist, een vakleerkracht gym, een conciërge, twee onderwijsassistentes, een intern begeleider en een directeur. Met dit team zorgen wij voor goed onderwijs aan onze leerlingen. Ons onderwijsmotto is: Je treft het op de Flamingo Voor uitgebreide informatie over onze school kijkt u op www.flamingoschool.nl Onderwijsprofiel RK Basisschool De Flamingo februari 2015 3
Het onderwijsprofiel Passend Onderwijs Haarlemmermeer Een onderwijsprofiel van iedere school bestaat uit een basiszorg, een breedtezorg en een dieptezorg (zie landelijk referentiekader). In het Samenwerkingsverband Haarlemmermeer spreken we van een basisaanbod, een breedteaanbod en een diepteaanbod en formuleren scholen een plusaanbod. De onderwijsprofielen van de PO, SBO en SO scholen gezamenlijk leveren een onderwijscontinuüm op, waarmee wij alle leerlingen een passend onderwijsaanbod kunnen geven. Het breedte en het diepteaanbod op onze scholen is een intensivering van de onderwijsaanpak zoals de school het biedt in het basisaanbod. Dit geldt voor alle vormen van onderwijs. De onderwijsprofielen geven zicht op het onderwijsaanbod voor alle leerlingen in een school. Het onderwijsprofiel moet een zichtbare kwaliteit van onderwijs waarborgen. Een goed gedifferentieerd onderwijsaanbod op de basisschool zorgt ervoor dat veel leerlingen thuisnabij onderwijs kunnen volgen en slechts een beperkt aantal leerlingen een beroep hoeft te doen op het diepteaanbod. Het onderwijsprofiel is een instrument in handen van de schooldirecteur om het onderwijsaanbod gericht te verbeteren. De vaste onderdelen van het onderwijsprofiel zijn: Planmatig werken De leerresultaten Een helder geformuleerd onderwijsaanbod en effectieve methodieken. De bewaking van de leertijd. De instructievaardigheden Het (pedagogisch) klimaat Het klassenmanagement We sluiten aan bij de begrippen in het waarderingskader van de inspectie en bij de vele kwaliteitsinstrumenten. Het zijn die elementen uit het primair proces die direct invloed hebben op de leerresultaten van de leerlingen. Het onderwijsprofiel hangt op deze wijze sterk samen met het onderwijskundig deel van het schoolplan en de onderdelen uit het kwaliteitssysteem van de school. Op iedere school is in het onderwijsprofiel beschreven hoe de school deze onderwijskwaliteit definieert en monitort. De vaste onderdelen van het onderwijsprofiel zijn voor al onze scholen gelijk. De onderdelen moeten beschreven worden in concreet waarneembaar gedrag. Het gedrag is meetbaar en beschreven in termen van wat zie ik. We vinden dat iedere school of ieder schoolbestuur zelf de elementen uit het onderwijsprofiel inhoudelijk vorm moet geven en eventueel een eigen ambitieniveau moet formuleren. Het betekent dat de onderwijsprofielen qua vorm vergelijkbaar zijn, maar qua inhoud per school en per bestuur moeten verschillen om te komen tot een dekkend netwerk. Onderwijsprofiel RK Basisschool De Flamingo februari 2015 4
Planmatig werken: Opbrengstgericht werken en verbetertrajecten Op De Flamingo werken we vanuit de 1-zorgroute. De 1-zorgroute beschrijft de stappen van het onderwijs en de zorg aan leerlingen die in de groep, in de school en in het samenwerkingsverband gezet worden. Centraal in de 1-zorgroute staat dat passend onderwijs geboden wordt zodat alle leerlingen zich optimaal kunnen ontwikkelen op basis van hun mogelijkheden en talenten. Daarbij hebben we hoge verwachtingen van de kinderen en werken we doelgericht. We ontwikkelen ons in het opbrengstgericht werken: dat wil zeggen het bewust, cyclisch en systematisch werken met als doel de grootst mogelijke opbrengst creëren. Dit doen wij op zowel leerling-, groeps- als schoolniveau. We werken met groepsplannen om op een planmatige manier om te kunnen gaan met de verschillen in onderwijsbehoeften van alle leerlingen. Het groepsplan is een beschrijving van het onderwijsaanbod voor een bepaald vak voor een bepaalde periode. Er staan concrete en praktische aanwijzingen beschreven voor de manier waarop de leerkracht omgaat met de verschillende onderwijsbehoeften van alle leerlingen in de groep. Voorafgaande aan het groepsplan maakt de leerkracht een groepsoverzicht. Daarin verzamelt hij relevante en actuele gegevens over toetsen, observaties, en gesprekken met kinderen en ouders. Aan de hand van deze geanalyseerde gegevens formuleert de leerkracht de specifieke onderwijsbehoeften van de leerlingen en doelen voor de komende periode. Deze worden in het groepsplan verwerkt. Werken met groepsplannen is een cyclisch proces. De groeps- en leerlingbesprekingen zijn een belangrijke schakel in het onderwijszorgbeleid van de school. Twee keer per jaar vindt er een overleg plaats tussen de intern begeleider en de leerkracht op groepsniveau. Na de groepsbespreking vindt er een overleg plaats waarbij individuele leerlingen besproken worden. De momenten van evaluatie van de groepsplannen en het opstellen van nieuwe groepsplannen vinden twee keer per jaar plaats in februari en juni. Tussentijdse evaluaties vinden plaats in oktober en april. CITO-toetsmomenten zijn in januari en juni van elk schooljaar. De resultaten van de afnames worden door de leerkrachten ingevoerd in het digitale Cito leerlingvolgsysteem (LOVS). Vervolgens analyseren de leerkrachten de vaardigheidsgroei van iedere leerling op elk vakgebied en worden er ook groepsanalyses gedaan. Deze resultaten en analyses worden vervolgens verwerkt in het groepsplan. De onderwijsbehoefte van de leerling, de observaties van de leerkracht en de behaalde resultaten bij de methodegebonden toetsen zijn belangrijke factoren die, naast de behaalde Cito-scores, van invloed zijn op het beredeneerd lesaanbod. Onderwijsprofiel RK Basisschool De Flamingo februari 2015 5
Om ook de kwaliteit van ons onderwijs op schoolniveau te optimaliseren, evalueren wij de resultaten twee keer per jaar. Dit doen wij aan de hand van de trendanalyses en dwarsdoorsnedes van het digitale Cito volgsysteem (LOVS). Deze evaluatie gebeurt met het gehele team. Verbetertrajecten: De komende jaren wil de Flamingo zich verder ontwikkeling in het opbrengstgericht werken met als doel de grootst mogelijke opbrengsten creëren, zodat iedere leerling zich zo optimaal mogelijk kan ontwikkelen naar eigen mogelijkheden en talenten. Daarvoor zullen we kritisch moeten blijven kijken naar ons didactisch handelen schoolbreed. Ook willen we ons verbeteren in het specifiek formuleren van de doelen (realistisch en ambitieus) in de groepsplannen, om het onderwijsaanbod nog beter af te stemmen op de onderwijsbehoeften van de leerlingen. Daarnaast willen we ons verder ontwikkelen in het opbrengstgericht werken door scholing op het gebied van begrijpend luisteren / lezen. We zullen in de toekomst ook voor technisch lezen en begrijpend lezen gaan werken met groepsplannen. Dit alles zal opgenomen worden in een meerjaren ontwikkelingsplan. Op de volgende pagina wordt schematisch weergegeven hoe de onderwijszorg gestructureerd is op de Flamingo. Onderwijsprofiel RK Basisschool De Flamingo februari 2015 6
Periode Activiteiten Documenten Vóór start schooljaar Overdracht (mondeling, schriftelijk en een leesgedeelte) Overdracht Leerlingen (Algemeen) ParnasSys Groepsplannen maken Groepsplan 1: Taal en rekenen voor kleuters Rekenen spellen September Startgesprekken Formulier HGW Startgesprek Oktober Klassenbezoek ZIEN invullen Groepsbespreking ParnasSys Format groepsbespreking Eind Oktober Tussentijds evalueren groepsplan 1 Leerlingbespreking Groepsplan 1 Format Leerlingbespreking Begin november Schoolanalyse (tijdens een studiedag) Trendanalyse December Bespreking definitief advies VO met Formulier advies VO leerkrachten groep 6,7 en 8, IB er en directeur Half januari M-afname CITO Toetskalender - rekenen - taal kleuters - begrijpend lezen - rekenen kleuters - spelling/ww spelling - woordenschat - Technisch lezen - DMT /(AVI) Eind jan-half feb Invoer M-afname Cito LOVS Eind feb Analyseren resultaten M-afname Overzicht vaardigheidsgroei Februari Evalueren groepsplan 1 Groepsplan 1 Februari Groepsplan 2 opstellen Groepsplan 2: rekenen spellen Taal en rekenen voor kleuters Februari Klassenbezoek ZIEN invullen Groepsbespreking Leerlingbespreking ParnasSys Format groeps- en leerling bespreking Begin maart Schoolanalyse (tijdens een studiedag) Dwarsdoorsnede April Tussentijds evalueren groepsplan 2 Groepsplan 2 Mei Bespreking kleuterverlenging / doublure (tijdens een teamvergadering) Mei Bespreken van het voorlopig advies met Formulier advies VO leerkrachten groep 6,7 en 8, IB er en directeur Begin juni E-afname Cito Toetskalender - rekenen - taal kleuters - DMT / (AVI) - rekenen kleuters - spelling/ww spelling - aud. analyse - woordenschat - technisch lezen Eind mei- begin juni Invoer E-afname Cito LOVS Half juni Analyseren resultaten E-afname Overzicht vaardigheidsgroei Onderwijsprofiel RK Basisschool De Flamingo februari 2015 7
Periode Activiteiten Documenten Eind juni Evalueren groepsplan 2 en opstellen groepsoverzicht Groepsplan 2 Format Groepsoverzicht Eind juni Overdracht Procedure overdracht Vóór start nieuwe schooljaar Groepsplannen maken Groepsplan 1: Taal en rekenen voor kleuters Rekenen spellen Onderwijsprofiel RK Basisschool De Flamingo februari 2015 8
Leerresultaten Om als team goed zicht te hebben op de kwaliteit van ons onderwijs evalueren we de opbrengsten op de vakgebieden taal en rekenen voor kleuters, technisch lezen, begrijpend lezen, spelling, rekenen en woordenschat via normscores van Cito, de vaardigheidsgroei, de trendanalyse en de dwarsdoorsnede. De gegevens uit deze analyses worden gebruikt om een passend aanbod te kunnen bieden op leerling-, groeps- en schoolniveau. Op leerling- en groepsniveau analyseren de leerkrachten de resultaten van de Citotoetsen na iedere toetsafname op alle vakgebieden. Ze gebruiken daarbij de landelijke normscores l t/m V, de vaardigheidsgroei per leerling en de foutenanalyse van spelling en rekenen. Ook informatie vanuit het leerlingvolgsysteem ZIEN (een sociaal emotioneel leerlingvolgsysteem), de methodegebonden toetsen, observaties en gesprekken met ouders en leerlingen bepalen welk aanbod een leerling nodig heeft. We maken op de Flamingo binnen de groep onderscheid in een verrijkingsaanbod, een basisaanbod en een intensief aanbod. Om te bepalen welk aanbod een leerling nodig heeft gebruiken we dus niet alleen de resultaten op de Citotoetsen. Zo kan het gebeuren dat een leerling met een l-score op de Citotoets bij de basisaanpak ingedeeld wordt, omdat hij om tot deze score te kunnen komen, behoefte heeft aan een basisinstructie. Of een leerling met een ll-score ingedeeld wordt bij de intensieve aanpak, omdat de leerling in zijn gedrag laat zien dat hij/zij daar behoefte aan heeft. De leerling- en groepsanalyse wordt twee keer per jaar (okt./nov. en maart) besproken tijdens de groepsbespreking en de leerlingbespreking met de leerkracht en IB er. Op schoolniveau analyseert het team twee keer per jaar de resultaten van de Citotoetsen op alle vakgebieden. In oktober/november aan de hand van de trendanalyse en in februari/maart aan de hand van de dwarsdoorsnede. Voor de trendanalyse kijken we naar de scores van de afgelopen vijf jaar. Uit deze trendanalyse analyseren we wat we zien, wat we doen en wat dit betekent voor ons onderwijs. Van daaruit komen we tot afspraken over wat we willen (blijven) doen de komende periode. De trendanalyse geeft de landelijk gemiddelde lijn. De norm is dat het niveau van de groep leerlingen boven de gemiddelde lijn ligt. Op schoolniveau hebben we onze norm gesteld op minimaal drie van de vijf keer een vaardigheidsscore boven de gemiddelde lijn, waarvan de laatste drie jaar minimaal twee van de drie keer een vaardigheidsscore boven de gemiddelde lijn. Het streven is om op alle vakgebieden boven de gemiddelde lijn te scoren. De dwarsdoorsnede geeft ons antwoord op de vraag: hoe doe ik het als school op een bepaald leergebied? Het is het beeld van het niveau over alle groepen heen op één leergebied op één afnamemoment. CITO kent een landelijk gemiddelde lijn. De norm is dat de groep leerlingen boven de ondergrens van - 50% blijft. Dan is de beoordeling voldoende. Op schoolniveau hebben we onze norm gelijk gesteld aan de landelijke norm. Kijkend naar onze populatie leerlingen lijkt dit een passend doel. Door de schoolresultaten 2 x per jaar te bekijken en te analyseren, passen wij ons handelen hierop direct aan. Door directie en intern begeleider worden gerichte acties voortkomend uit de analyses op groeps- en schoolniveau in de tijd uitgezet. Deze acties zijn, voor de lange termijn, terug te vinden in het meerjaren ontwikkelingsplan. Korte termijnacties worden toegevoegd aan de jaarplanning. Belangrijke schoolontwikkelingen worden naar de ouders gecommuniceerd. Onderwijsprofiel RK Basisschool De Flamingo februari 2015 9
Leerresultaten Onderwijsprofiel in vaardigheidsscores, nieuwe norm In onderstaande tabel zijn de ondergrens en bovengrens opgenomen die horen bij de Basisgroep. In termen van vaardigheidsscore en daaronder in termen van 4D-waarde. Onder de resultaten is er ruimte voor de school om haar schoolnorm in te vullen. Spelling M3 E3 M4 E4 M5 E5 M6 E6 M7 E7 B/M8 E8 Landelijke norm 104-115 110-120 116-125 117-127 122-132 125-136 129-139 133-143 135-145 136-145 139-149 Schoolresultaten 2013-2014 105-112 108-119 116-123 117-124 122-132 122-139 127-139 133-142 138-153 137-146 140-151 2014-2015 Technisch lezen M3 E3 M4 E4 M5 E5 M6 E6 M7 E7 B/M8 E8 DMT 13-21- 34-46- 56-61- 71-77- 80-83- 85- Landelijke norm 32 51 71 77 85 89 93 97 102 105 107 DMT Schoolresultaten 2013-2014 AVI Landelijke norm AVI Schoolresultaten 2013-2014 Technisch lezen (Leestechniek) Landelijke norm 17-48 129-197 17-48 152-215 38-66 54-79 45-88 65-90 71-96 81-102 91-112 97-112 Technisch lezen (Leestechniek) Schoolresultaten 2013-2014 Technisch lezen (Leestempo) Landelijke norm 127-197 156-215 20-55 41-79 55-96 69-110 75-122 89-138 97-159 106-168 113-180 127-184 Technisch lezen (Leestempo) Schoolresultaten 2013-2104 19-47 37-73 59-76 57-115 66-107 102-155 109-166 155-190 175-194 163-204 Onderwijsprofiel RK Basisschool De Flamingo februari 2015 10
Begrijpend E3 M4 E4 M5 M6 M7 B/M8 lezen Landelijke norm -13-10 3-24 8-30 16-37 23-42 34-57 42-71 Schoolresultaten -20-9 0-18 4-28 19-26 24-35 38-54 38-61 2013-2014 2014-2015 Rekenen&wiskunde M3 E3 3.0 Landelijke norm 91-141 132-163 Schoolresultaten 115-150 116-150 2013-2014 2014-2015 Rekenen M3 E3 M4 E4 M5 E5 M6 E6 M7 E7 B/M8 Landelijke norm 21-47 33-56 41-65 52-75 62-85 70-92 75-98 83-101 91-110 96-116 103-121 Schoolresultaten 2013-2014 36-64 48-73 50-80 62-85 78-100 94-102 99-112 105-117 105-119 2014-2015 Woordenschat M3 E3 M4 E4 M5 E5 M6 E6 M7 E7 B/M8 E8 Landelijke norm 29-59 37-64 41-68 47-73 51-59 55-81 62-87 68-90 76-99 77-102 86-110 Schoolresultaten 23-34- 40-42- 50-54- 68-72- 84-84- 83-99 2013-2014 36 54 60 65 82 73 83 85 101 104 2014-2015 Ondergrens 4D-waarde Plus 213 Basis 187 Onderwijsprofiel RK Basisschool De Flamingo februari 2015 11
Leerstofaanbod De Flamingoschool geeft groepsgericht onderwijs. Dat houdt in dat de kinderen in principe wat leeftijd betreft bij elkaar in dezelfde groep zitten en dat de leerstof in principe in het jaar blijft waarin kinderen op dat moment zitten. Als het leerlingenaantal dat noodzakelijk maakt wordt er gewerkt in combinatiegroepen. Het uitgangspunt van de school is het geven van onderwijs op maat. Dit houdt in dat we trachten de leerling(en) de instructie te geven die ze op dat moment nodig hebben en het tegenovergestelde: hen de instructie te onthouden die ze niet nodig hebben. Leerstof kan dus aan de hele groep aangeboden worden, aan een kleine groep en zelfs individueel. Sleutelwoorden hierbij zijn zelfstandig werken, verantwoordelijkheid voor eigen werk en het maken van keuzes. Het komt voor dat kinderen een apart programma volgen voor één of meerdere vakken. Taal 1 2 Plus / - De leessleutel. Verrijking - Extra letteropdrachten, verwerkingsbladen, digibordlessen. - Extra prentenboeken - Opdrachten met het leeskastje op het gebied van rijmen, - Klankdiscriminatie, woorden en zinnen herkennen. Basis Breedte / Intensief - De leessleutel. Prentenboek met de bijbehorende woordenlijst. - Prentenboeken en voorleesboeken. - Interactief voorlezen. - De letter van de week met bijbehorend versje. - Versjes, liedjes, drama - De leessleutel. Pre-teaching met het prentenboek. - Werken met de woordenlijst en de woorden zoveel mogelijk met een beeld aanbieden (digibord) - Praatplaten - Prentenboeken - Interactief voorlezen. - Werkbladen op niveau. - Verlengde instructie. Onderwijsprofiel RK Basisschool De Flamingo februari 2015 12
Taal 3 4 5 6 7 8 Plus / Verrijking - Leessleutel plusboekje - Taalzee - Steropdrachten Taalverhaal - Werkstukken in de plusklas - Verrijkingsbladen taalmethode n.a.v. toets - Boekbespreking - Spreekbeurt (groep 6 t/m 8) Basis - Leessleutel - Taalverhaal - Software Taalzee - Boekbespreking - Spreekbeurt (groep 6 t/m 8) Breedte / Intensief - Flits Nieuwsnet - Verlengde instructie - Orthotheek Leesmap - Werkbladen op niveau - Luc Koning leesbladen - Herhalingsbladen uit methode - Software Taalzee - Boekbespreking - Spreekbeurt (groep 6 t/m 8) Woorden schat Plus / Verrijking 3 4 5 6 7 8 - Taalzee - Werkstukken in de plusklas - Voorlezen - Taalzee - Steropdrachten Taalverhaal - Werkstukken in de plusklas - Verrijkingsbladen taalmethode n.a.v. toets - Zelfstandig lezen - Voorlezen Basis Breedte / Intensief - Taalverhaal - Software Taalzee - Voorlezen - Taalverhaal - Software Taalzee - Voorlezen - Taalverhaal - Software Taalzee - Boekbespreking - Spreekbeurt (groep 5 t/m 8) - Zelfstandig lezen - Voorlezen - Het gebruik van een woordenschatstrategie (Waar/wanneer heb je dit woord eerder gehoord of gelezen? Wat komt je bekend voor in een voor jou nieuw woord? Lees bij de tekst een deel boven en een deel onder het betreffende woord opnieuw!) - Werkbladen op niveau - Luc Koning leesbladen - Zelfstandig lezen - Herhalingsbladen - Voorlezen - Taalzee Onderwijsprofiel RK Basisschool De Flamingo februari 2015 13
Technisch lezen Plus / Verrijking 3 4 5 6 7 8 - Aanbod vanuit De Leessleutel - Estafettelopers (zelfstandig in eigen tempo werken) - Het zich bekwamen in het begeleiden van andere leerlingen in de bibliotheek (groep 8) Basis Breedte / Intensief - Werkboekjes Estafette - Vloeiend en vlot (samenwerkend) - Estafette lezen - Digisoftware leessleutel - Ontwikkelingsmaterialen - Stil lezen ( 15 minuten per dag) - Dagelijks voorlezen - Flitsen - Werkbladen op niveau - Leesbladen van Luc Koning - Stil lezen ( 15 minuten per dag) - Voorlezen aan lagere groepen. - Stil lezen ( 15 minuten per dag) - Boekjes Vloeiend en vlot E6 herhaling. Rekenen 1 2 Plus / Verrijking - Rekenrijk. Extra verwerkingsopdrachten en werkbladen - Ontwikkelingsmateriaal. - Met sprongen vooruit - Rekenrijk. Exra verwerkingsopdrachten en werkbladen. Extra ontwikkelingsmateriaal. Paletti, tellen tot 20. - Met sprongen vooruit Basis - Rekenrijk. De basisles. - Ontwikkelingsmateriaal. - Met sprongen vooruit. - Concreet rekenmateriaal (weegschaal, Tellen met b.v. kastanjes, kerstballen etc.) - Rekenrijk. De basisles. - Ontwikkelingsmateriaal. - Met sprongen vooruit - Tellen met b.v. kastanjes, kerstballen etc.) Breedte / Intensief - Rekenrijk. Zoveel mogelijk driedimensionaal. De kinderen laten ervaren. - Met sprongen vooruit. - Ontwikkelingsmateriaal. - Verlengde instructie. - Rekenrijk. De kinderen zoveel mogelijk laten ervaren; werken met ontwikkelingsmateriaal. - Met sprongen vooruit. - Verlengde instructie. Onderwijsprofiel RK Basisschool De Flamingo februari 2015 14
Rekenen 3 4 5 6 7 8 Plus / Verrijking - Kien - Somplex - Verrijkingsbladen uit methode - Rekentuin - Met sprongen vooruit Basis - Rekenrijk methode - Rekentuin - Tempodifferentiatie - Werken met uitrekenpapier om de denk stappen op papier te zetten - Automatiseringsoefeningen (dagelijks) - Concreet rekenmateriaal (weegschaal, maatbekers, breukstokken, rekenrek kralenketting etc.) - Met sprongen vooruit Breedte / Intensief - Rekenrijkmethode - Rekentuin - F-lijn werkboekje (vanaf groep 6) - Hulpbladen uit methode - Verlengde instructie - Pre-teaching - Met sprongen vooruit Spelling 3 4 5 6 7 8 Plus / Verrijking - Taalverhaal spelling werkboek - Werkbladen op niveau - Spelen met spellen - Werkbladen zelfstandig spellen - Software Taalzee Basis - Taalverhaal spelling werkboek - Taalverhaal spelling - 5 woordendictees - Software Taalzee - Werkbladen zelfstandig spellen - Spelen met spellen Breedte / Intensief - Taalverhaal spelling werkboek - Taalverhaal spelling - Spelen met spellen - Software Taalzee - Remediërend materiaal van zelfstandig spellen - Werkbladen op niveau Onderwijsprofiel RK Basisschool De Flamingo februari 2015 15
Begrijpend lezen Plus / Verrijking 3 4 5 6 7 8 n.v.t. - Werkbladen op niveau - Plusopdrachten in de plusklas Basis n.v.t. - Methode Goed Gelezen - Werken met leesstrategieën - Nieuwsbegrip teksten SamSam - Actuele teksten van Malmberg Breedte / Intensief n.v.t. - Preteaching - Werkbladen op niveau Sociale competenties Plus / Verrijking 3 4 5 6 7 8 - Kanjertraining - Circle Time (incidenteel) - Kindgesprekken - Kringgesprekken Basis - Kanjertraining - Circle Time (incidenteel) - Kindgesprekken - Kringgesprekken Breedte / Intensief - Kikker be cool (spel) - Kanjertraining - Circle Time (incidenteel) - Kindgesprekken - Kringgesprekken - Sovatraining (incidenteel) Onderwijsprofiel RK Basisschool De Flamingo februari 2015 16
De bewaking van de leertijd (per vakgebied) Onderwijsuren per vakgebied Voor de leerlingen die tijdelijk extra instructie en/of oefening nodig hebben, hebben we in principe RT momenten gecreëerd. Tijdens de gymtijden, als de vakleerkracht gym geeft, geeft de leerkracht van die groep RT aan leerlingen uit een andere groep. Daarnaast hebben we dit schooljaar een dag voor de leerlingen die een verrijkingsaanbod nodig hebben ingeroosterd. Daarvoor is de collega gespecialiseerd in het werken met (hoog)begaafde leerlingen beschikbaar. Eén keer per week komen de pluskinderen bij elkaar met als doel: - Het beter ontwikkelen van de bijzondere vaardigheden, waardoor zij in de eigen groep beter met verrijkingsmateriaal aan de slag kunnen. - Het verder ontwikkelen van sociale vaardigheden. s Morgens krijgen leerlingen uit de verrijkingsgroep volgens een rooster extra instructie krijgen. Middags krijgen de (hoog) begaafde leerlingen in groepjes les. Zij werken met plusmaterialen. Ook zullen deze leerlingen (één keer per maand) een gezamenlijke activiteit verrichten, in het kader van het (leren) samenwerken. Ook hebben wij op school een gedragsspecialist. Indien nodig / mogelijk kan zij een sociale vaardigheidstraining geven aan leerlingen uit verschillende groepen die een intensiever aanbod nodig hebben. Nederlandse taal Taalactiviteit (vertelkringtaalspel) (voor)lezen Nederlandse taal Lezen, spelling, schrijven, taal Groep 1/2 Groep 3 Groep 4 Groep 5 Groep 6 Groep 7 Groep 8 3 uur 2 uur 1 uur 30 1 uur 30 1 uur 30 1 uur 30 1 uur 30 2 uur 30 10 uur 8 uur 30 8 uur 30 8 uur 30 8 uur 30 9 uur 45 Engelse taal 0 15 0 45 30 45 45 Rekenen 1 uur 5 uur 5 uur 5 uur 5 uur 5 uur 5 uur Zelfst. Werken (verwerken andere vakken) 4 uur 30 1uur 45 1 uur 30 2 uur 15 2 uur 15 2 uur 15 Wereldoriëntatie, verkeer, soc. emo vorming 1 uur 45 1 uur 45 1 uur 45 3 uur 3 uur 45 3 uur 45 2 uur 30 Handvaardigheid, muziek, tekenen, drama, techniek 2 uur 20 2 uur 1 uur 30 1 uur 30 1 uur 30 1 uur 30 1 uur 15 Bewegingsonderwijs 1 uur 30 1 uur 30 1 uur 30 1 uur 30 1 uur 30 1 uur 30 1 uur 30 Levensbeschouwelijk onderwijs 15 15 15 15 15 15 15 Buitenspel 2 uur 30 3 uur 15 3 uur 15 1 uur 15 1 uur 15 1 uur 15 1 uur 15 Onderwijsprofiel RK Basisschool De Flamingo februari 2015 17
Didactisch handelen & instructievaardigheden We sluiten aan bij de opvattingen van de Inspectie die het als volgt omschrijft: Het didactisch handelen van de leerkracht is gericht op het ontlokken en bevorderen van leerprocessen waarbij de leerkracht sturing geeft aan het leerproces en de eigen keuzes van leerlingen. Zo vraagt de leerkracht zich voortdurend af welke hulp, opdracht of aanwijzing gegeven kan worden om leerlingen te helpen tot leren te komen. Uitgangspunt bij het didactisch handelen is het werken met een instructiemodel. Daarnaast is het van belang dat de leerkracht afstemt op het niveau van de leerlingen. Instructiemodel: - De school werkt met het direct instructie model als basis. - De school heeft bepaald welke elementen ze per les-fase terug wil zien in de les. Deze staan in het volgende schema: Plus / Verrijking Instructie onafhankelijk Basis Instructie-gevoelig Breedte / Intensief Instructie-afhankelijk Terugblik vorige les, voorkennis activeren Doel van de les benoemen Vertellen wat in de les aan bod komt ( lesopbouw) Instructie ( kort en bondig) Zelfstandige verwerking Verlengde instructie, begeleid inoefenen Zelfstandige verwerking Zelfstandig verwerking Instructietafel 1 Serviceronde 1 Zelfstandige verwerking Serviceronde 2 Zelfstandige verwerking Instructietafel 2 Evaluatie en feedback Kom terug op het doel Onderwijsprofiel RK Basisschool De Flamingo februari 2015 18
Plus / Verrijking Fase 1: De terugblik Er wordt teruggeblikt op de vorige les, waarbij de leerdoelen die toen gesteld zijn, worden herhaald. Fase 2: De presentatie Leerlingen mogen gelijk met de oefenstof starten die zij moeten maken. In sommige gevallen zal de leerkracht ervoor kiezen de verrijkingsgroep met uitleg mee te laten doen, of het gebeurt op verzoek van de leerling zelf, bijvoorbeeld bij geheel nieuwe stof. Fase 3: De (in)oefening Indien nodig doen de kinderen van de verrijkingsgroep mee met de inoefening. Fase 4: Zelfstandige verrijking Leerlingen verwerken zelfstandig de basisstof en gaan vervolgens aan de slag met de verrijkingsstof. Zij verzamelen de vragen die ze hebben en mogen deze op vastgestelde momenten stellen. Fase 5: Afsluiting en terugkoppeling De leerlingen reflecteren op hun eigen werk en werkhouding. Basis Fase 1: De terugblik Samenvatting van de voorafgaande stof. De benodigde voorkennis wordt opgehaald / aangeboden. Fase 2: De presentatie Het lesdoel wordt gegeven: We leren deze les om of We oefenen deze les met De leerkracht verzorgt een instructie met een duidelijke opbouw. Modellen van de nieuwe lesstof. De leerkracht doet voor en denkt hardop na. Er wordt gewerkt met voorbeelden, illustraties en/of schema s. Er wordt gecontroleerd of de leerlingen de leerstof en opdrachten begrijpen tijdens de interactieve uitleg. De hoofdzaken van de instructie en de les worden samengevat. De moeilijkheidsgraad wordt stapsgewijs vergroot. Fase 3: De (in)oefening De leerlingen oefenen onder begeleiding. De leerkracht stelt niet alleen vragen, de onderlinge interactie tussen kinderen wordt gestimuleerd. De vraagstelling en het soort vragen wordt aangepast aan het niveau van het kind. De (in)oefening van de leerstof wordt indien nodig in volgende lessen herhaald. Onderwijsprofiel RK Basisschool De Flamingo februari 2015 19
Fase 4: De zelfstandige verwerking De inhoud van de verwerking sluit aan op die van de (in)oefening. De eerste serviceronde wordt gelopen. Leerlingen werken met een vragenkaartje om aan te geven wanneer er een vraag is. Leerkracht loopt alle leerlingen langs, ook degenen zonder vraag. Kinderen kunnen van elkaar leren. Tijdens de verwerking mogen de kinderen elkaar helpen, als de situatie zich daarvoor leent. Fase 5: Afsluiting en terugkoppeling Bij elke lesfase kan formatieve evaluatie plaatsvinden. Fouten worden onmiddellijk gecorrigeerd. De leerkracht geeft veel aanmoediging en positieve feedback. De leerlingen en/of leerkracht vatten in het kort de les samen. Het doel van de les komt hier altijd in terug. Breedte / Intensief Voor fase 1 vindt er veelal een fase 0 plaats: preteaching van de nieuwe stof. Leerlingen krijgen inzicht in wat er geleerd gaat worden, kunnen de tekst alvast lezen of een som bekijken met uitleg van de leerkracht. Fase 1: De terugblik Leerlingen worden actief betrokken bij de terugblik en er wordt hun gevraagd een voorbeeld te geven van (bijvoorbeeld) een som die de vorige les gemaakt moest worden. Fase 2: De presentatie Leerlingen worden actief betrokken bij de presentatie. Fase 3: De (in)oefening De vraagstelling en het soort vragen wordt aangepast aan het niveau van het kind. Fase 4: De zelfstandige verwerking De leerlingen volgen de basisinstructie en nemen, indien nodig, plaats aan de instructietafel voor verlengde instructie. Tijdens een eventueel extra instructiemoment (volgend op de basisinstructie) komt de intensieve groep (of individuele kinderen daarvan) bij elkaar voor een herhaling en begeleide inoefening van de instructie. Deze begeleiding stopt als de leerling(en) zelfstandig aan de slag kunnen. Fase 5: Afsluiting en terugkoppeling De leerlingen geven een voorbeeld van wat ze geleerd hebben. Ook kunnen zij aangeven waar zij nog vragen hebben. Onderwijsprofiel RK Basisschool De Flamingo februari 2015 20
Pedagogisch handelen (algemeen) & gedrag. Het pedagogisch handelen van de leerkrachten is afgestemd op het versterken van de drie basisbehoeften van de leerlingen: relatie, competentie en autonomie. Relatie: de leerlingen voelen zich geaccepteerd. Ze horen erbij. Zij zijn welkom. Ze voelen zich veilig. Er wordt mét de leerlingen gepraat en niet over hen. Competentie: De leerlingen ontdekken dat ze de taken die ze moeten doen, aankunnen. Ze ontdekken dat ze steeds meer aankunnen. Autonomie: Leerlingen willen verantwoordelijk zijn voor hun eigen taken. Zij kunnen deels hun leergedrag sturen. Visie op pedagogisch handelen Je kunt je kind als opvoeder niet altijd uit de put tillen. Je kunt hem/haar dan wijzen waar het trappetje staat om er uit te komen. Maar uiteindelijk is het streven dat het kind zelf de keuze maakt. Leerkrachten geven ruimte aan het autonomie gevoel van hun leerlingen. Ze honoreren initiatieven van leerlingen. Ze waarderen ideeën van leerlingen en wat ze ermee doen. Ze dagen leerlingen uit om eigen oplossingen te bedenken. Het zelfvertrouwen van de kinderen wordt vergroot door het geven van positieve feedback. Voor leerkrachten, leerlingen en ouders geldt dat ze respect hebben voor elkaar en voor de omgeving. Leerkrachten proberen een prettige sfeer in de groep te bevorderen. Algemene schoolregels gelden voor allen en worden door allen nageleefd, waarbij voor een ieder geldt: Goed voorbeeld doet goed volgen. Gedrag Kinderen zijn net mensen. Wanneer jouw baas je alleen benadert met Jij moet dit, en ik wil dat... dan roept het irritatie op. Bij kinderen is dat net zo. Zeg wat je voelt en wat je (niet) prettig vindt en laat waar mogelijk kinderen meepraten over afspraken. De nadruk ligt op het voorkomen van ongewenst gedrag. We gaan hierbij uit van het SWPBS (School Wide Positive Behaviour support). Rondom het omgaan met (on)gewenst gedrag zijn afspraken op een rij gezet. Deze afspraken worden nageleefd door alle leerkrachten en hebben betrekking op alle leerlingen. Dit staat beschreven in ons gedragsprotocol. Voor de sociaal emotionele ontwikkeling gebruiken we de Kanjertraining. Om in gesprek te gaan over gedrag bij kinderen maken we bij de Kanjertraining gebruik van petjes met vier verschillende kleuren. Wanneer er zich een probleem of stressvolle situatie voordoet hebben we een keuze om verschillend te reageren. Binnen de psychologie wordt dit coping genoemd. Zolang je handelt vanuit vertrouwen en op basis van wederzijds respect zijn deze verschillen tussen mensen goed en waardevol. Wanneer je zo handelt noemen we dat binnen de Kanjertraining dat je een drager bent van de witte pet. Je durft jezelf te zijn, je bent zelf te vertrouwen en durft ook anderen te vertrouwen. Kortom, je bent een kanjer. Je kunt een kanjer zijn op verschillende manieren. Je kunt jezelf zijn in combinatie met de zwarte pet. Dan reageer je op een stoere manier. Je vertoont leiderschapsgedrag. Je kunt je grenzen aangeven. Je durft plannetjes te maken en bent ondernemend. Zolang naast de zwarte pet ook de witte pet van het Onderwijsprofiel RK Basisschool De Flamingo februari 2015 21
vertrouwen aanwezig is, zullen deze kinderen zich op een hele positieve en krachtige wijze gedragen. Je kunt ook een kanjer zijn in combinatie met de rode pet. Dan ben je vol levenslust. Je hebt een goed gevoel voor humor. Je bent optimistisch en je verstaat de kunst van het relativeren. Zolang naast de rode pet ook de witte pet van het vertrouwen aanwezig is, zullen deze kinderen op een hele positieve en opgewekte manier weten te reageren. Je kunt ook een kanjer zijn in combinatie met een gele pet. Dan ben je vriendelijk, bescheiden en aardig. Zolang naast de gele pet ook de witte pet van het vertrouwen aanwezig is, zullen deze kinderen op een hele positieve en rustige manier weten te reageren. Uiteraard zijn er ook verschillende combinaties van petten mogelijk. Belangrijk gegeven is dat het hierbij gaat om coping. De petten zijn hulpmiddelen om op een respectvolle wijze over gedrag te kunnen praten. Kinderen zijn niet het gedrag van de pet, maar de petten staan voor de keuzes die de kinderen kunnen maken. Kinderen wordt daarmee geleerd dat ze zelf verantwoordelijkheid dragen voor de gedragskeuzes die ze maken. Zolang je drager bent van de witte pet van vertrouwen kun je ook niet zeggen dat de ene combinatie beter is dan de andere combinatie van petten. Wanneer ontstaan de echte problemen? Dat is wanneer de witte pet van het vertrouwen wegvalt. We vervallen dan in reacties die niet meer passen bij de cultuur van wederzijds respect. Het recht van de sterkste begint te gelden. Voor de zojuist genoemde positieve eigenschappen komt dan het woordje te te staan. Kinderen reageren dan te krachtig, te stoer en smeden plannen die ten kosten gaan van anderen. De vrolijke kinderen reageren nu te lollig met humor dat ten koste gaan van een ander en/of zichzelf. Het gedrag is onvoorspelbaar, onbetrouwbaar, niet serieus te nemen en beledigend. De vriendelijke en bescheiden kinderen reageren nu angstig en te lief. Deze kinderen cijferen zichzelf helemaal weg en worden als het ware onzichtbaar. De kanjerregels die zichtbaar in alle groepen hangen zijn: - We vertrouwen elkaar - We helpen elkaar - Niemand speelt de baas - We lachen niet uit - We doen niet zielig Voor verdere info: zie www.kanjertraining.nl. Onderwijsprofiel RK Basisschool De Flamingo februari 2015 22
Afspraken van toepassing op alle leerlingen 00: Omgaan met gedrag Wij werken door de hele school met de methode Kanjertraining. De regels van de Kanjertraining hangen zichtbaar in de groepen. De leerkracht beloont gewenst gedrag, door het geven van een compliment (verbaal, non-verbaal) of door het geven van een beloning (al dan niet van tevoren afgesproken met de leerlingen). De leerkracht negeert ongewenst gedrag en/of benoemt het gedrag dat wel gewenst is. De leerkracht geeft positieve feedback op het gedrag van de leerlingen. De leerkracht gebruikt interventies in het sturen van gewenst gedrag, zoals gebruik maken van time-timer, stoplicht en regels. Actueel ongewenst gedrag wordt in de groep besproken. Op aanhoudend ongewenst gedrag volgt een sanctie. De regels worden benoemd in het gedragsprotocol. Ouders worden telefonisch op de hoogte gebracht bij onacceptabel gedrag Op de school wordt gewerkt met een pestprotocol. 01: Pedagogisch handelen gericht op de relatie Basis De leerkracht begroet de leerlingen aan het begin van de ochtend en middag (o.a. door welkom te heten bij de deur en een hand te schudden). De leerkracht kijkt de leerlingen aan als hij met hen spreekt. De leerkracht maakt beredeneerde keuzes bij het samenstellen van groepjes leerlingen om het samenwerken te bevorderen. Intensief De leerkracht signaleert onzekerheid bij de leerling in leer- en gedragssituaties en ondersteunt de leerling in zijn behoefte aan veiligheid en acceptatie door dingen samen en/of voor te doen. De leerkracht koppelt een tweetal leerlingen aan elkaar die elkaar ondersteunen in het werk en handelen (maatje/tutor). De leerkracht gaat met de ouders (en eventueel met leerling: triade) in gesprek om afstemming te verkrijgen voor een gezamenlijke pedagogisch aanpak voor hun kind. Onderwijsprofiel RK Basisschool De Flamingo februari 2015 23
02: Pedagogisch handelen gericht op de competentie Basis De leerkracht spreekt zijn vertrouwen uit in de leerlingen in het omgaan met elkaar. Hij gaat hierbij uit van realistische verwachtingen. De leerkracht laat zien, dat hij het gewenste gedrag heeft opgemerkt in woord en gebaar (duim op te steken, knipoog). De leerkracht evalueert elk dagdeel met positieve feedback op het gewenst gedrag, gericht op het werk dat de leerlingen hebben gedaan (product gericht). De leerkracht evalueert elk dagdeel met positieve feedback op de inzet van de leerlingen en op het sociaal emotioneel functioneren (proces gericht). De leerkracht spreekt met de leerlingen over hun kwaliteiten om hen bewust te maken van hun mogelijkheden. Intensief De leerkracht bespreekt met een leerling zijn gedragsmogelijkheden en ondersteunt hem door vertrouwen uit te spreken in zijn capaciteiten. De leerkracht ondersteunt de leerling om het gewenste gedrag te bereiken. De leerkracht zet, indien nodig, een methode voor sociaal emotionele ontwikkeling in die de weerbaarheid van de leerling versterkt. De leerkracht geeft regelmatig positieve feedback op het gewenst gedrag, gericht op het werk dat de leerlingen hebben gedaan (product gericht). De leerkracht geeft regelmatig positieve feedback op de inzet van de leerlingen en op het sociaal emotioneel functioneren (proces gericht). 03: Pedagogisch handelen gericht op de autonomie Basis De leerkracht daagt alle leerlingen uit om aan het woord te komen en geeft de leerlingen de ruimte om hun gedachten en gevoelens onder woorden te brengen. De leerkracht herinnert de leerlingen ook middels complimenten aan de gedragsregels. De leerkracht creëert en stimuleert onderwijsleersituaties (bijvoorbeeld een kringgesprek) waarin leerlingen elkaar de ruimte geven voor eigen inbreng. De leerkracht zorgt voor werkvormen, die ervoor zorgen dat de leerlingen vorm kunnen geven aan hun eigen keuzes. In alle groepen hanteert de leerkracht een rooster voor klassendienst. De leerkracht bespreekt met de leerlingen hoe hij omgaat met verschillen tussen leerlingen wat betreft zelfstandigheid en het dragen van verantwoordelijkheid. De leerkracht daagt de leerlingen uit om mee te denken over de gedragsregels in de groep. De leerkracht bespreekt met de leerlingen hoe zij zelfstandig hun problemen kunnen oplossen. Intensief De leerkracht bespreekt met de leerlingen hoe hij omgaat met verschillen tussen leerlingen wat betreft zelfstandigheid en het dragen van verantwoordelijkheid. Onderwijsprofiel RK Basisschool De Flamingo februari 2015 24
Klassenmanagement Op de Flamingo wordt het onderwijs in de klas zo georganiseerd dat er een uitdagende, plezierige en uitnodigende werksfeer ontstaat waarin aandacht is voor het individuele kind. In dit hoofdstuk van het onderwijsprofiel beschrijven we hoe dit klassenmanagement er in de praktijk uitziet en hoe de leerkracht de juiste voorwaarden voor de kinderen organiseert. We leren de kinderen om zelfstandig te werken. Dit doen we door te werken met zogenaamde uitgestelde aandacht. Met deze werkwijze willen wij de tijd in de klas zo efficiënt mogelijk gebruiken zodat de leerkracht de mogelijkheid heeft om verlengde instructie te geven aan de instructieonafhankelijke groep en instructie-afhankelijke groep. Om dit te realiseren zijn er afspraken gemaakt over o.a. het lopen van vaste rondes (servicerondje) door de klas om alle leerlingen de gelegenheid te bieden om de leerkracht om te hulp te vragen. Tevens geeft deze serviceronde de leerkracht de ruimte om directe feedback te geven aan de leerlingen. Voor leerlingen met een ontwikkelingsperspectief (OPP) zijn, indien nodig, de afspraken individueel in het document vastgelegd. OPP s worden altijd in samenwerking met de ouders opgesteld. Klassenmanagement bestaat zoveel mogelijk uit structureren van ruimte, tijd en activiteit zodat de leerkracht de geplande activiteiten uit kan voeren. De ontwikkeling van leerlingen verloopt verschillend. De ene leerling is sterk in rekenen, maar heeft nog moeite met spelling. De andere leerling vindt taal nog lastig, maar is vaardig in de zaakvakken. Om de leertijd zo efficiënt mogelijk te gebruiken kan de invulling aangepast worden aan de leerbehoefte. Een sterke leerling in rekenen kan bijvoorbeeld een kortere rekentijd krijgen, waardoor er meer tijd vrij komt om extra aandacht aan een vak te geven welke hij/zij minder beheerst. Ook kan die tijd gebruikt worden om aan een uitdagende opdracht te werken. Op deze wijze stimuleren we de autonomie van de leerlingen. Onderwijsprofiel RK Basisschool De Flamingo februari 2015 25
01: Ruimte Verrijkend Het pluslokaal kan gebruikt worden voor instructie en het zelfstandig verwerken van de verrijkende opdrachten. Basis De regels, gebaseerd op de kanjertraining, hangen zichtbaar in de klas. In de klassenmap staan alle regels beschreven. De tafels en stoelen zijn zo gepositioneerd dat elk kind goed zicht heeft op het digibord. De tafels en stoelen zijn zo gepositioneerd dat looproutes geen onrust veroorzaken. In elke klas is een instructietafel met voldoende krukken beschikbaar. De (dag)planning is zichtbaar in het lokaal en/of de weektaak. Er is een vaste plaats om werk in te leveren. De tafelgroepjes/ -tweetallen worden een aantal keren per jaar gewisseld. De klas ziet er netjes en overzichtelijk uit. Intensief De leerling houdt indien nodig een vaste plaats in de klas. Er zijn stilteplekken in de klas en/of school waarvan indien noodzakelijk gebruik gemaakt kan worden. Er zijn hoofdtelefoons beschikbaar voor leerlingen die teveel last hebben van omgevingsgeluiden. 02: Tijd Plus Er is voor de leerlingen die pluswerk maken extra tijd in het rooster, waarin zij zelfstandig of onder begeleiding aan de slag kunnen. Er zijn kinderen uit de plusgroep die compacten in de basisstof, waardoor ze meer tijd hebben voor verrijkende opdrachten. Basis De leerkracht gebruikt een rooster waarin de planning van de lessen staan. De leerkracht vertelt bij aanvang van de dag wat de planning van de dag zal zijn. De leerkracht let op effectief gebruik van de lestijd. De leerkracht geeft vanaf groep 6 op een klok of op het bord de tijdsplanning aan. De leerkracht plant m.b.v. een weektaak het werk voor de leerlingen. De leerlingen kunnen aan deze weektaak naar eigen inzicht werken. Er is op het rooster tijd ingepland voor zelfstandig werken. In deze tijd kunnen de kinderen hun werk afmaken of leerspelletjes doen. Breedte De leerkracht plant het werk voor de leerlingen (de basistaak aangepast op het niveau van de specifieke leerling). Na de klassikale instructie krijgen de kinderen een verlengde instructie. Onderwijsprofiel RK Basisschool De Flamingo februari 2015 26
03: Activiteit Plus Op maandag is er de gehele dag een leerkracht aanwezig om de plusklas te begeleiden. Volgens een vast rooster krijgen de kinderen extra begeleiding voor het verrijkend materiaal uit de klas. Daarnaast zijn er extra opdrachten, speciaal ontworpen voor de plusklas. Basis De leerkracht legt de materialen voor de les zo klaar dat de leerlingen ze zelf kunnen pakken. De leerkracht geeft bij aanvang van de les aan wat er verwacht wordt van de leerlingen. De leerkracht zorgt dat duidelijk is voor de leerlingen wat zij kunnen doen als ze klaar zijn met de taak. De leerkracht geeft les volgens het directe instructiemodel. De leerkracht vertelt voor de les of er sprake is van: - individueel werken, waarbij geen hulp gevraagd mag worden en/of de leerkracht niet beschikbaar is - individueel werken waarbij hulp gevraagd mag worden als iets niet lukt - samenwerkend leren De leerkracht herhaalt indien nodig de zelfstandig werken regels en vertelt wat hij zelf gaat doen tijdens het zelfstandig werken. De leerkracht is voorspelbaar en loopt na de verlengde instructie een vaste route om de leerlingen te begeleiden en hulpvragen te beantwoorden. De leerkracht vertelt wanneer de les eindigt. De leerlingen krijgen dan nog een paar minuten de tijd om het werk af te ronden. De leerkracht vertelt bij de start het doel van de les op het bord evalueert het verloop van de les na afloop. Er is een duidelijke procedure voor het naar het toilet gaan. Er zijn regelmatig Energizer/ontspanmomenten ingepland tussen de lessen. Toetsen / proefwerken worden afgenomen wanneer de methode dit aangeeft. Na het afnemen van toetsen worden de resultaten digitaal ingevoerd. In de klas maken wij gebruik van een stoplicht: - ROOD: Je werkt alleen en je werkt stil. Wanneer je iets niet begrijpt, ga je eerst verder met ander werk, totdat de leerkracht weer beschikbaar is voor vragen. - ORANJE: Je werkt alleen en je werkt stil. Problemen los je zelf op en als dat niet lukt, mag je hulp aan degene naast je vragen. - GROEN: : Je werkt alleen en je werkt stil. Problemen los je zelf op en als dat niet lukt, mag je hulp aan degene naast je of aan de juf of meester vragen. Breedte De leerkracht vergroot indien nodig de verwerkingsmaterialen of tijd. De leerling mag indien nodig gebruik maken van de computer om de leerstof te Verwerken. De leerkracht van groep 1/2 maakt gebruik van de kleine kring bij het geven van extra instructie. Onderwijsprofiel RK Basisschool De Flamingo februari 2015 27