Jongeren leren van elkaar

Vergelijkbare documenten
ALCOHOLKENNIS DOORGESPEELD

DE SPORTCLUB: NIET ALLEEN VOOR MAAR OOK VAN DE JEUGD

Waardeoverdracht. Uw opgebouwde pensioen meenemen naar uw nieuwe pensioenuitvoerder

Beroepsregistratie en vooraanmelden voor beroepsregistratie. in de jeugdhulp en jeugdbescherming

Elke dag het zonnige leven

Forse besparing op telefonie

3.7.3 Welke meetinstrumenten zijn geschikt voor het vastleggen van motorische vaardigheden?

Praktijkboek De knop om!

Dit is de digitale schoolgids van R.K. basisschool St. Jacobusschool

lus+ De klachtencommissie en de rol van de vertrouwenspersoon ongewenste omgangsvormen

6. Behandeling van kinderen met spastische cerebrale parese gericht op verbetering van handvaardigheid

Deze factsheet ouderen en eenzaamheid is een gezamenlijke uitgave van GGD Midden-Nederland en Schakels, adviesbureau voor welzijn en zorg.

flits+ Geen idee Ongeveer de helft? Wanneer is de vraag... Uh..? Ik weet het! bpfhibin.nl Ik verkoop mijn huis Wie dan leeft... Zien we dan wel weer

Dit is de digitale schoolgids van. R.K. basisschool St. Jacobusschool

Wmo inzicht. Scharnieren in de regio: Zuid Oost Brabant. december 2014 nummer 15. ⓮ Cliënt in. In dit e-zine: ⓬ Over de grenzen.

Een levensloopregeling voor software

LUCIA MARTHAS. Institute for Performing Arts HBO MBO. Talent is only the starting point. Vooropleiding. Leerbedrijf.

- 2 - Datum vergadenn Nota openbaar: ľľo 9. Verzoek toepassing regeling Rood voor Rood met gesloten beurs op de locatie Scharlebeltweg 1 te Nijverdal

Dit is de digitale schoolgids van. IKC Het Sterrenbos

Middenkaderfunctionaris bouw & infra (Netwerkschool)

Beperkt? Niet in de mode!

~~i~il' 1025 VS Amsterdam. Geacht bestuur,

werken en leren in de brugklas Je groeit op de RGO

IKC-gids. Dit is de digitale schoolgids van. IKC Binnenstebuiten

Is de app een onmisbaar onderdeel van de les of het leerproces? nee. Is de leerling/student 16 jaar of ouder?

Scoren met sport en bewegen in het sociale domein

Wmo inzicht. Wmo juni 2014 nummer 12. ❸ Laatste ronde. In dit e-zine: ⓮ Over de grenzen. Gehandicaptenzorg Nieuwe Stijl. over de grenzen heen

inzicht Gehandicaptenzorg in de Wmo: wie en hoeveel? ❸ Burgers met een beperking In dit e-zine: Gehandicaptenzorg Nieuwe Stijl juli 2014

Max krijgt vlak voor zijn eerste verjaardag een cochleair implantaat (CI) Roerige tijden

Hoveniers. Zie Bestrijdingsmiddelendatabank.

GEMEENTE HELLEN DOORN lichand.: 1 FEB A1 B Stuk itreťw.: Werkpr.. Kopie aan: Archief' ü 1 N reeks/vlvcrtr.:

Feestelijke opening nieuwe woningen bij Op de Bies

Zo krijg je wél grip op IT-investeringen

Dit is de digitale schoolgids van. basisschool de Kameleon

7. Behandeling van communicatie en mondmotoriek

Rekenen met rente en rendement

Gezonde School-scan Bewegen & Sport

Jaarverslag 2014 i <

Wmo inzicht. augustus 2014 nummer 13. ❸ De regio aan zet. In dit e-zine: ⓮ Over de grenzen. Gehandicaptenzorg Nieuwe Stijl. over de grenzen heen

MEERJAREN OPBRENGSTEN VO 2013 TOELICHTING

DE HAVO-LEERLING STUDIEVAARDIG

anwb.nl/watersport, de site voor watersporters

Jongeren Maashorst op bezoek bij burgemeester

Traverse. Betere verkeerslichtenregelingen met minder inspanningen

Ontvlechting van ICT vereist nieuwe samenwerking

Pagina 0 van 37 VADEMECUM ZORG OP ONZE SCHOOL. 09/ schoolsint-maria-aalter@taborscholen.be

elk jaar weer garant te staan voor de organisatie van het culturele feest van vastelaovendj op Weert-Zuid.

CP-richtlijn: Uitwerking van aanbeveling 4.2

Nota van B&W. onderwerp Uitrol gemeentelijk hondenbeleid in overig deel Nieuw-Vennep. Portefeuilehouder S. Bak, drs. Th.L.N.

Gemeentefonds verevent minder dan gedacht

Dit is de digitale schoolgids van R.K. basisschool Sunte Werfert

1. SAMENVATTING EN CONCLUSIES

Toelichting advies gemeenteraad bij aanvraag aanwijzing als lokale publieke media-instelling

Jaarverslag 2013 i <

Automatische externe defibrillatoren ONTWIKKELD VOOR ONVERWACHTE HELDEN

SLIM MOBIEL. Verkeers- en mobiliteitseducatie in Vlaams-Brabant schooljaar

Nieuwsbrief van de maand juni 2010 van de cliëntenraad sociale zekerheid te Hulst.

Nummer 21, september Connecting people

Op stap zonder auto: een hele verademing.

effectief inzetten? Bert Dingemans

SERVICESFORTINET PRE PRE PRE SALES SALES

Op pad! Ontdek onze 5 wandelroutes. Sprok kels. Opening. Met. 09 Parkbos nieuws Herfst - Winter 14. p03. p07. p08. wandelkaart Kijk snel binnenin

Wat u als oudere wilt weten, kunt doen of nodig hebt.

innerhousing by innerarchitecture for TBI-WOONlab gevels voor lekkereigenwoonhuis

Process mining: leuk voor de liefhebber of noodzaak?

Cameron, Julia.

<l= Inhoud GEBEDEN OM

2 7 MAART Ben. Ambt.: Streefdat.: Afschr.: VERGROOT VEILIGHEID. ļ R 6 B.V.O.: Woerden, 27 maart Geachte Gemeenteraad van Woerden,

MRT/RT MKT/KT. Wormwielreductoren.

EVENT OVERDRACHT IN LAND- EN TUINBOUW

DLK Pro De all-round uitlee s apparatuur voor onderweg Maatwerk voor verschillende toepassingen

In de praktijk. Ook online willen we dat het klikt. Nieuwsbrief enkel voor vrije beroepen oktober > Pagina 2

Toepassing: Codes. Hoofdstuk 3

Mobiliteitsmanagement staat weer volop op de kaart

aantallen in van de prooiresten gewicht min of meer mogelijk, doch als de gebitsmaten van een groot aantal gevangen dat de gewichtsfaktor

officiële bijdrage aan het CMMI. Jan Jaap Cannegieter

inner living i nnerarchitecture vrijstaande woonhuizen en verbouwingen

Automatische externe defibrillatoren ONTWIKKELD VOOR ONVERWACHTE HELDEN

rnt ffi Gentrale administratie Geachte heer/mevrouw, Op 11 februari 2010 ontving u van ons een brief met bijlage over inkomsten uit kinderopvang.

Woonbericht. Jonge energiecoaches in Venserpolder geven bespaartips. In deze krant Duurzaam initiatief in Boeninhuis.

Beleggen in duurzame aandelen bij Robeco

Investeren in samenwerking bij onderwijshuisvesting loont

Nieuwsbrief. Trap eens naar je baas! Gun je buur een zuurstofkuur. de tram. Zeker doen!

(9504) Verbind uw vaatwasser met de toekomst.

Gemiddeld ingezameld per inwoner (in kilo's) Uw gemeente 4,0 Bij gemeenten in dezelfde stedelijkheidsklasse 4,6 Alle Wecycle-gemeenten 4,6

Traverse. Evergreen on bike

ONDERWIJS. Digitaal interactief lesgeven met Legamaster. e-board Interactive. ebeam Interactive. Interactive Schoolbord. Conferentie-unit.

Permar WS Horaplantsoen 2 Aan de Gemeenteraad van Ede Postbus 350

5. SAMENVATTING EN CONCLUSIES

Onderzoek! Ontdek! Onderneem! WELKOM BIJ DE EUREKA!CUP Eureka!Cup is een programma van Stichting Techniekpromotie

Procedure m.b.t. het meten en wegen van lengte en gewicht bij kinderen binnen de Maartenschool. SMK. Draaiboek

Nieuwsbrief. Zone 30, meer dan een bord. Hét evenement voor fietsreizen!

Blik op de toekomst. Reorganisatie De Key. Complexe fusie geslaagd. case uitgelicht. OR én bestuurder aan het woord case uitgelicht

BRAND EXPEDITION ZONDER EEN CENT OP ZAK DE WERELD VEROVEREN

Breman, Spaans & Harnas

Uitgeest 28 Mei Geachte Voorzitter en Commissieleden

I I i I I I 1 I I 1 I I I I f i

Handreiking Behorende bij Verslag over de Uitvoering Abw, IOAW, IOAZ en WIK 2003

BEST PRACTICES IN DE OUDERENZORG

Vaker een trein, da s pas fijn!?

Transcriptie:

TeamAlert Jongeren leren van elkaar Jongeren leren het best va peer educaton, dus van elkaar. En van Postef benaderen zchzelf, vertelt Wllemjn Noordman, gedragswetenschapper bj Het project Kruspunt bestaat net alleen ut debatteren, maar rego ren. Dat s Arnhem-Njmegen de bass van alle projecten van TeamAlert.2015 We spelen onder meer ook ut een kennsquz, en het spel rankng the fnes, daar bjvoorbeeld op n met het project Kruspunt. Tjdens het pakt de onderwerpen op een posteve maner op. We benadrukken project gaan leerlngen met elkaar n gesprek over allerle verkeers- de voordelen van velg gedrag. We zetten net n op schrkeffecten velghedsthema s. Bjvoorbeeld over velg fetsen en alcohol n het of het bang maken van leerlngen. Ut wetenschappeljk onderzoek verkeer. De onderwerpen passen we aan de leeftjd en het onder- bljkt nameljk dat dt net goed werkt. Jaarrapport verkeerseducateprojecten wjsnveau van de leerlngen aan. Aan de hand van flmpjes gaan de leerlngen n debat met elkaar. Overtug jezelf waarn leerlngen boetes op hoogte moeten rangschkken. TeamAlert Totale budget voor de doelgroep voortgezet onderwjs 160.000,- Effectmetng Noordman onderzoekt de effecten van elk project (n totaal voert TeamAlert 17 verschllende projecten ut). We zen dat de kenns We maken vooral gebruk van het self persuason-mechansme, van de leerlngen, maar ook hun ntente (wat ze van plan zjn om te lcht Noordman toe. Iedereen weet dat je moet stoppen voor een gaan doen) daadwerkeljk postef verandert door Kruspunt. Met rood verkeerslcht. Maar net edereen doet het. Wanneer je zelf onze aanpak wllen we jongeren beïnvloeden, maar ook het gesprek redenen bedenkt waarom je zou moeten stoppen voor een rood lcht, tussen jongeren op gang brengen. Foto s: Ingrd van Berkel TeamAlert, een verkeersvelghedsorgansate voor en door jonge- dan overtug je jezelf. Je bent daarna meer genegd om ook daadwerkeljk te stoppen als het rood s. Verkeerseducate voortgezet onderwjs Zodra jongeren op de mddelbare school ztten, krjgen zj te maken met ngewkkeldere verkeersstuates. Hun route naar school wordt langer en ook buten schooltjd verplaatsen jongeren zch vaker en verder. Het s belangrjk om te werken aan velge stuates op schoolroutes, maar ook aan een verant- 1 woordeljke houdng van jongeren n het verkeer.

Inhoud Inledng 3 Over ROV Oost-Nederland 4 Jong geleerd s oud gedaan 6 Jongeren leren van elkaar 8 Fetstranng 9 Een echte Bob bljft 100% frs 10 Velg door Drel 12 Op weg naar velge fetspaden 13 Velg hard fetsen 14 Spaakongevallen 16 Cjfers 18 2

Inledng Het ROV Oost-Nederland s n Gelderland en Overjssel de partner voor verkeersvelghed. Met onze kenns van verkeersvelghed en van de rego brengen we de juste partners bj elkaar en ntëren we projecten. We rchten ons daarbj op gedragsbeïnvloedng. Het ROV Oost-Nederland s een ntatef van de provnces Overjssel en Gelderland. In dt jaarraport leest u hoe het ROV Oost-Nederland n opdracht van de gemeenten n de rego Arnhem-Njmegen de regulere en extra mddelen voor verkeersvelghed n 2015 heeft ngezet: met welke projecten hebben we de rego verkeersvelger proberen te maken? Heeft u vragen naar aanledng van dt jaarrapport? Neem dan contact met ons op va nfo@rovoostnederland.nl of bel (038) 499 81 40. Op www.rovoostnederland.nl vndt u meer nformate over onze organsate. Colofon Redacte: ROV Oost-Nederland Tekst: Tekstschrjvers.nl Vormgevng: Puntwee Vsuele Communcate ROV Oost-Nederland, januar 2016. Aan deze utgave kunnen geen rechten worden ontleend. 3

Over ROV Oost-Nederland Het Regonaal Orgaan Verkeersvelghed (ROV) Oost-Nederland werkt aan verkeersvelghed, gercht op gedragsbeïnvloedng n de provnces Gelderland en Overjssel. De twee provnces zjn verdeeld n acht rego s. De rego Arnhem-Njmegen s de rego met de grootste verkeersproblematek. Op 1 januar 2015 s de Stadsrego Arnhem-Njmegen opgeheven. Net voor de tjd s er extra budget beschkbaar gesteld voor extra actvteten op het gebed van verkeersvelghed. Het ROV Oost-Nederland heeft op verzoek van (en samen met) de gemeenten ut de rego een extra mpuls kunnen geven aan de verkeersvelghed. We hebben ons herbj met name gercht op ver thema s: rjden onder nvloed snelhed jonge bestuurders fetsers Deze thema s hebben we bepaald op bass van ongevallenanalyses. Daarbj s er natuurljk altjd lokale of regonale kleurng. In steden s er bjvoorbeeld andere verkeersproblematek dan op het platteland. lees verder 4

Samen met gemeentes ut de rego Arnhem-Njmegen zetten we het budget zo effectef mogeljk n. Alle projecten de we hebben utgevoerd, versterkten elkaar, just doordat we de verkeersvelghed op regonaal nveau hebben aangepakt. Als gemeente alleen zou je zo n effect net bereken. Bovenden gaat verkeersvelghed over de gemeentegrenzen heen: emand de ut Beunngen komt, rjdt met zjn auto waarschjnljk ook n Njmegen. Als ROV Oost-Nederland zetten we vooral n op bewustwordng en veranderng van gedrag van weggebrukers en werken we samen bj de aanpak van de nfrastructuur. Aan de provnce Gelderland leggen we verantwoordng af over hoe we elke euro hebben besteed. Zelf ben k erg trots op hoe we n de rego Arnhem-Njmegen samenwerken met gemeentes en utvoerende partjen. In 2016 gaan we op zoek naar neuwe methodes en createve oplossngen de ervoor zorgen dat deze rego nog verkeersvelger wordt. Henk Dressen, programmamanager Verkeersvelghed n Gelderland De verkeersvelghedscjfers van Gelderland laten zen dat het aantal verkeersdoden jaarljks daalt. Snds 2009 telt onze provnce mnder dan 100 dodeljke slachtoffers per jaar. Het aantal ernstg verkeersgewonden neemt echter toe. In 2012 raakten meer dan 2.600 verkeersdeelnemers n Gelderland ernstg gewond bj een verkeersongeval. De dalng van het aantal doden en stjgng van het aantal ernstg gewonden komt overeen met het landeljke beeld. Het geeft aan dat de nzet van verkeersvelghedsmaatregelen nog steeds hard nodg s. Verkeersdoden n Gelderland (werkeljke aantallen, CBS) 160 140 120 100 80 60 40 20 Ernstg verkeersgewonden n Gelderland (werkeljke aantallen, SWOV) 3000 2500 2000 1500 1000 500 5 0 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 0 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

Verkeerseducate 2- tot 6-jargen & ouders Knderen van twee tot zes jaar nemen net of nauweljks zelfstandg deel aan het verkeer. Maar deze knderen ontwkkelen al wel normen, waarden en gewoontes n het verkeer. Daarom s het van groot belang om deze knderen een passend edu- Totale budget voor de doelgroep 2- tot 6-jargen en ouders: catef programma te beden en ouders hern mee te 30.000,-* nemen. *Op pagna 18 leest u hoe ROV Oost-Nederland het totale budget heeft verdeeld over de projecten. Project JONGLeren Jong geleerd s oud gedaan Knderen ztten tegenwoordg vaak n de auto. Terwjl het just heel teralen, zoals gele hesjes, een zebrapad en klaar-overbordjes. Daar belangrjk s om met hen te fetsen en te wandelen. Dan beleven ze gaan de groepen mee aan de slag. Maar het belangrjkste element s Doelgroep: het verkeer en leren ze er beter mee om te gaan. Dat vertelt Ingrd msschen nog wel de ouderavond. Alles valt of staat bj de betrok- Peuterspeelzalen van Berkel, oprchter van Vebe Meda en de utvoerder van het pro- kenhed van ouders. Het s belangrjk dat zj veel met hun knderen Butenschoolse opvang (bso) ject JONGLeren. Tjdens het project JONGLeren maken we knderen gaan wandelen en fetsen. Bovenden vertel k hoe knderen met ver- Groep 1-2 van de bassschool én hun ouders bewust van (de gevaren van) het verkeer. Het project keer omgaan: ze kjken heel anders. Ook hebben ze moete met het duurt dre tot zes weken en begnt met een leraar- of ledsterbj- nschatten van de snelhed van auto s. Dat hebben ze pas rond hun eenkomst. Ledsters, juffen en meesters leren op welke maner ze negende jaar onder de kne. Ik nformeer ouders ook over het dragen knderen kunnen laten kennsmaken met het verkeer. Alles s mo- van gordels en helmen. Kortom: een praktsche bjeenkomst, waarn geljk: een zebrapad op de speelplaats maken, knutselen n de klas, ouders veel neuwe dngen leren waarmee ze thus met hun knderen verkeersstuates naspelen, of een rondje wandelen met de knderen. aan de slag kunnen. Bj het project hoort ook een themakst. Hern ztten allerle ma- 6 lees verder

Peuteropvang Ollekebolleke ut Beek s enthousast over JONGLeren Wat een leuk en veelzjdg thema! We hebben ervoor gekozen om zo dcht mogeljk bj de belevngswereld van onze peuters te bljven. Zo hebben we samen leren oversteken, de kleuren van een stoplcht geleerd en prachtge stoplchten geknutseld om het lokaal mee te verseren. Ook hebben we van een behangrol een zebrapad gemaakt. We hadden een thematafel ngercht met verkeersborden en boekjes. Als afslutng mochten alle knderen op hun verserde fets of dreweler een parcours fetsen op het schoolplen én kregen ze een rjbewjs. Het thema leeft erg onder knderen, maar ook onder ouders. Foto s: Ingrd van Berkel Irmgard en Hed van Peuteropvang Ollekebolleke: Het s een leuk en leerzaam thema dat dcht bj de knderen staat 47

Jongeren leren van elkaar Jongeren leren het best va peer educaton, dus van elkaar. En van zch- Postef benaderen zelf, vertelt Wllemjn Noordman, gedragswetenschapper bj Team Het project Kruspunt bestaat net alleen ut debatteren, maar Alert, een verkeersvelghedsorgansate voor en door jongeren. Dat s onder meer ook ut een kennsquz, en het spel rankng the fnes, de bass van alle projecten van TeamAlert. We spelen daar bjvoorbeeld waarn leerlngen boetes op hoogte moeten rangschkken. TeamAlert op n met het project Kruspunt. Tjdens het project gaan leerlngen pakt de onderwerpen op een posteve maner op. We benadrukken met elkaar n gesprek over allerle verkeersvelghedsthema s. Bj- de voordelen van velg gedrag. We zetten net n op schrkeffecten voorbeeld over velg fetsen en alcohol n het verkeer. De onderwerpen of het bang maken van leerlngen. Ut wetenschappeljk onderzoek passen we aan de leeftjd en het onderwjsnveau van de leerlngen aan. bljkt nameljk dat dt net goed werkt. Aan de hand van flmpjes gaan de leerlngen n debat met elkaar. Overtug jezelf Effectmetng Totale budget voor de doelgroep leerlngen n het voortgezet onderwjs 160.000,- Noordman onderzoekt de effecten van elk project (n totaal voert We maken vooral gebruk van het self persuason-mechansme, TeamAlert 17 verschllende projecten ut). We zen dat de kenns lcht Noordman toe. Iedereen weet dat je moet stoppen voor een van de leerlngen, maar ook hun ntente (wat ze van plan zjn om te rood verkeerslcht. Maar net edereen doet het. Wanneer je zelf gaan doen) daadwerkeljk postef verandert door Kruspunt. Met redenen bedenkt waarom je zou moeten stoppen voor een rood lcht, onze aanpak wllen we jongeren beïnvloeden, maar ook het gesprek dan overtug je jezelf. Je bent daarna meer genegd om ook daadwer- tussen jongeren op gang brengen. keljk te stoppen als het rood s. Verkeerseducate voortgezet onderwjs Zodra jongeren op de mddelbare school ztten, krjgen zj te maken met ngewkkeldere verkeersstuates. Hun route naar school wordt langer en ook buten schooltjd verplaatsen jongeren zch vaker en verder. Het s belangrjk om te werken aan velge stuates op schoolroutes, maar ook aan een verant- 8 woordeljke houdng van jongeren n het verkeer.

Velg e-bken Steeds meer mensen hebben een elektrsche fets (e-bke). Voor ouderen s het een utstekend mddel om langer mobel te bljven. Helaas gebeuren er ook regelmatg ongelukken met e-bkes. De belangrjkste oorzaken zjn de hoge snelhed, maar ook het grotere gewcht van de fets ten opzchte van een gewone fets. Totale budget voor de doelgroep ouderen 45.000,- Fetstranng De e-bke s nog altjd met een opmars bezg. Steeds meer mensen plezer n het fetsen gekregen. Vroeger fetste k net vaak naar mjn schaffen er een aan. Het trapt lchter en je gaat sneller. De Fetsers - werk. Nu doe k dat regelmatg. Ook voor klene boodschappen pak k bond Fetsschool verzorgde n 2015 elf e-bketranngen n de rego tegenwoordg de fets. Zo bljf k ft. Arnhem-Njmegen. Daarn werden de voor- en nadelen van verschllende soorten elektrsche fetsen besproken. Ofwel: waar moet je op letten als je zo n fets aanschaft? Deelnemers konden ook een proefrt maken op een e-bke. En hun kenns van de verkeersregels werd opgefrst. Meer fetsplezer 9 Plot verkeersbeurs ouderen n Beunngen Het s voor edereen belangrjk om zo lang mogeljk mobel te bljven. Daarn bedt de hudge technologe al dverse maatop- De tranng was heel nuttg, vertelt deelnemer Habb Georges (64) ut lossngen. Om ouderen daarmee kenns te laten maken, was er op Westervoort. Een deale combnate van theore en praktjk. Heel nuttg vrjdag 30 oktober een verkeersbeurs n sporthal de Tnnegeter om weer even de verkeersregels door te nemen. Ook leuk: s mddags n Beunngen. Rum honderd senoren leten zch er nformeren gngen we met de groep een rondje fetsen. Onderweg gaf de traner ons over de OV-chpkaart, de e-bke, de loopfets, velg bljven au- tps. Georges koopt voorlopg nog geen e-bke. Ik heb de traponder- torjden en nog veel meer. Popular was het testparcours waarop steunng gelukkg nog net nodg. Door de tranng heeft hj wel meer belangstellenden dverse vervoermddelen konden utproberen.

Een echte Bob bljft 100% frs De scheds flut af. De wedstrjd s afgelopen. Maar dan begnt de speelde thus. Het Bob-campagneteam gng met sporters en sup- derde helft pas. Supporters en frsgedouchte spelers schuven porters n gesprek over alcohol. Er waren verschllende quzvragen, aan de bar voor een welverdend drankje. Natuurljk zjn net al de zoals: Wat zjn de lchameljke effecten van alcohol?. Ook werden er drankjes alcoholvrj. blaastesten afgenomen en flyers utgedeeld. De deelnemers konden leuke prjzen wnnen en de Bob werd natuurljk beloond met de Net als elke sportclub, zen wj het n onze kantne ook gebeuren beroemde Bob-sleutelhanger. De boodschap was: een echte Bob bljft dat mensen met een glaasje te veel op toch achter het stuur kru- 100% frs. Rutten: Onze verengng s erg enthousast over de acte. pen, vertelt Mark Rutten, secretars van de Njmeegse voetbalclub We hebben hermee het onderwerp alcohol n het verkeer op een SV Hatert. Daarom besloten we met onze club mee te doen aan laagdrempelge maner weer op de kaart gezet. Een volgende keer de Bobsport-campagne. In onze kantne hngen posters en op een doen we graag weer mee! Totale budget voor campagnes met het thema rjden onder nvloed 130.000,- lees verder zondag n februar kwam het campagneteam langs. Ons eerste team Bobsport, de campagne In totaal deelde het ROV Oost-Nederland 164 Bobsport-pakketten ut aan voetbal-, tenns-, hockey- en korfbalverengngen n Gelderland. In deze pakketten zaten materalen, zoals posters en bervltjes, waarmee de sportclubs zelf aandacht konden geven aan het thema. Het Bob-campagneteam gng langs bj 11 clubs n de rego Arnhem-Njmegen. De kck-off van de campagne was n het Gelredome, tjdens een thuswedstrjd van Vtesse. 10

ZomerBob We zomer zegt, zegt festvals. En zeg je festval, dan zeg je ber. De ZomerBob-campagne probeert de Bob-gedachte onder de aandacht te brengen bj festvalbezoekers. Specfek wordt ngezet op jongeren tussen de 18 en 24 jaar. Deze klene groep veroorzaakt nameljk bjna een kwart van alle alcoholongevallen waarbj doden en/of ernstge gewonden vallen. Het Bob-promoteteam bezocht, gewapend met Bob-merchandse, blaastesten en een quz, onder meer de Njmeegse Verdaagsefeesten. Bekjk de aftermove op 11 100% Bob, 0% op Rjden onder nvloed s één van de voornaamste oorzaken van ernstge verkeersongevallen. Het zorgt alleen al n Gelderland en Overjssel voor vjften doden en meer dan tweehonderd ernstg gewonden per jaar. De Bob-campagnes gaan voor nuchtere bestuurders. Deze campagnes worden gevoerd vanut het ROV Oost-Nederland. In de rego Arnhem-Njmegen geven we heraan een extra mpuls door campagne te voeren tjdens festvals en n sportkantnes.

Velg door Drel In de dertg-klometerzone n Drel wordt het gaspedaal regelma- Bewustwordng tg te dep ngetrapt. Vooral n het gebed rond de krusng van Tjdens de acte bleek vooral dat veel mensen zch net bewust zjn de Cremerstraat en de Doctor A.W. Ausemsstraat, vertelt be- van de dertg-klometerzone, aldus Unck. Daar konden ze nu even woonster Annette Unck. Levensgevaarljk, want het s een buurt net omheen: de buurt was verserd met vlaggen en banners, en op de waar veel klene knderen wonen. We waren daarom blj toen we afvalcontaners hebben we stckers geplakt. Elke week als de conta- de advertente van de gemeente n de hus-aan-huskrant zagen ners aan de straat staan, worden automoblsten weer even hern- waarmee we een buurtactepakket konden aanvragen. nerd aan de maxmumsnelhed. De acte heeft geholpen volgens Unck. Maar herhalng kan zeker geen kwaad. Maar lefst negen buurten hadden zch aangemeld voor de pakketten, vertelt Jacquelne Oudshoorn, medewerker ntegrale velghed Bljven herhalen van de gemeente Overbetuwe. De stuate n de Drelse woonwjk De gemeente Overbetuwe wl de actes zeker vervolgen. Oudshoorn: hebben we gebrukt als startmoment van de acte n onze gemeen- Verkeersvelghed s een van de speerpunten bnnen onze gemeen- te. De burgemeester gaf het startschot voor de succesvolle dag. te. Wj zullen dus ook volgend jaar weer aanhaken bj de landeljke Knderen ut de buurt mochten de polte helpen om met laserguns campagne van Velg Verkeer Nederland. de snelhed te meten van passerende auto s. Te hard rjdende bestuurders werden aangesproken op hun snelhed. Totale budget voor campagnes met het thema snelhed 35.000,Velg Verkeer Nederland verstrekte bjna vjftg pakketten n de rego Arnhem-Njmegen. Buurtactepakketten Veel gemeenten ontvangen klachten over te hard rjden n woonwjken en krjgen het verzoek dt aan te pakken. Vaak ontbreken echter fnancële mddelen om maatregelen te treffen en heeft handhavng geen prortet. Bovenden zjn het n veel gevallen de buurtbewoners zelf de te hard rjden. Met de buurtactepakketten van Velg Verkeer Nederland kunnen de bewoners aan de slag om hun wjk velger te maken. Een moo voorbeeld van burgerpartcpate. De gemeenten fnanceren de pakketten, de door VVN worden geleverd. 12

Als gemeente wllen we velge fetspaden, aldus Gertjan Gerards van de gemeente Montferland. Daarom hebben we n onze gemeente n eerste nstante twaalf locates aangewezen de we velger wllen maken. Dt zjn plaatsen waar relatef veel fetsers langskomen. De locates hebben we bepaald door onderzoek, maar ook op bass van meldngen van husartsen, polte en nwoners. Op sommge plekken gebeurden vaak eenzjdge ongelukken. Verschllende oplossngen Totale budget voor de doelgroep fetsers 325.000,- In Montferland worden de problemen op verschllende maneren aangepakt. Gerards: Op sommge plaatsen halen we paaltjes weg. Maar op sommge Op weg naar velge fetspaden plekken wllen we dat just net doen, omdat er dan een sluproute voor autoverkeer ontstaat. Daarmee wordt de stuate ook net velger. Dus kezen we n dat soort gevallen voor andere oplossngen, zoals betere markerng op of rond het paaltje of betere verlchtng. In sommge gevallen kezen Elke fetser komt ze tegen: paaltjes, wegversmallngen of andere De fets wordt steeds meer gezen als een volwaardg alternatef voor de auto. Het we voor wegversmallngen. Daarbj moeten we er wel weer rekenng toenemende gebruk van mee houden dat stroowagens n de wnter over het fetspad kunnen de e-bke speelt daarn een bljven rjden. belangrjke rol. Maar dan moet klene obstakels. Negen gemeenten nventarseerden de gevaar- 13 Fetsers fetsen wel velg zjn. ROV ljke punten n het fetsnetwerk. Vervolgens stelde de voormalge De eerste 12 locates worden gefnancerd door de voormalge Stads- Oost-Nederland werkt heraan Stadsrego Arnhem-Njmegen geld beschkbaar aan de gemeenten rego. Met de overge knelpunten gaat de gemeente zelf aan de slag. met verschllende projecten. om de punten aan te pakken. Op de maner wordt fetsen n de In de hele rego doen 9 gemeenten mee aan dt project. In totaal rego Arnhem-Njmegen een stukje velger. worden zo n 120 locates velger gemaakt.

TWC De HerBerg Tranng voor welerverengngen Velg hard fetsen Leden van welerverengngen houden van hard fetsen. Maar op de weg moeten zj ook rekenng houden met andere weggebrukers, zodat er geen onvelge stuates ontstaan. Een goede wegkapten maakt het verschl: de begeledt de groep welrenners en zorgt dat edereen prettg en velg fetst. Hj of zj zorgt dat edereen zch aan de verkeersregels en de regels van de Nederlandse Toer Fets Une (NTFU) houdt. ROV Oost-Nederland bood de verengngen ut de rego Arnhem-Njmegen een grats tranng voor wegkaptens aan. De NTFU verzorgde de tranngen. Ontzettend leerzaam, vertelt Wlfred de Wldt, secretars van TWC De Herberg, de welerclub van Bergharen en Hernen ut de gemeente Wjchen. Als verengng hadden we al de nodge regels opgesteld voor toerfetsers, bjvoorbeeld over tekens geven en elkaar waarschuwen. Maar we hebben nog heel veel bjgeleerd. Bjvoorbeeld over het onderhoud van je fets. Als je zorgt dat je materaal n orde s, kun je pechgevallen voorkomen. We leerden ook hoe je een velge stuate creëert als er emand onverhoopt een lekke band krjgt. Ga net op een klutje staan, want dan blokkeer je de doorgang voor andere weggebrukers. Ook het belang van een goede helm én het correct dragen ervan kwam aan bod. De ochtend stond n het teken van theore en s mddags gngen we ook echt de weg op. Een goede combnate. Rum een kwart van de leden volgde de tranng tot wegkapten. Dat betekent dat wj nu met meer wegkaptens kunnen fetsen. En dat maakt de rtten alleen maar velger. lees verder 14

Iedereen een fetshelm Zo n dertg procent van het aantal verkeersdoden en meer dan vjftg procent van het aantal ernstg gewonden bestaat ut fetsers. Het dragen van een fetshelm zou het aantal ongelukken met ernstg letsel aanzenljk terugdrngen. Vooral voor knderen s het dragen van een helm belangrjk: een eenvoudg ongeval kan langdurge gevolgen hebben voor een knd. Vanut de extra mddelen zette het ROV Oost-Nederland het plotproject Helm op, fluotop op. Het doel: zorgen dat het dragen van een helm net meer de utzonderng s, maar just de regel. Helm op, fluotop Bassschool De Reuzepas ut Ewjk deed mee met het project. Drecteur Henk Schwerng vertelt: Met de gemeente Beunngen werken wj nauw samen aan de velghed rondom onze school. Zo kwamen wj n aanrakng met ROV Oost-Nederland en zjn we met het project gestart. In december konden ouders van leerlngen ut groep 1, 2 en 3 fetshelmen of fluorescerende hesjes bestellen voor hun knderen, zodat zj velger kunnen deelnemen aan het verkeer. Knderen de meedoen aan de acte krjgen een stckerkaart. Elke keer als ze met een hesje aan of helm op naar school komen, krjgen ze een stcker. Op de maner sparen ze voor leuke prjzen, zoals een jsje of kortng op een pretpark. Op 5 januar was de feesteljke start van de acte. En de drecteur? De komt ook op de fets naar school, natuurljk mét een fluorescerend hesje aan. 15

Per dag komen acht knderen met hun voetjes tussen de spaken Spaakongevallen In de top vjf van meest voorkomende ongevallen bj knderen tussen dre en vjf jaar: een voet tussen de spaken van een (brom) fets. Op de maner raken n Nederland per dag gemddeld lefst acht knderen gewond. Een derde houdt er zelfs een gebroken voetje aan over. Onnodg, want spaakongevallen kun je voorkomen door een goed fetsztje en stevge spaakafschermers. Spaakstraat Het aantal spaakongevallen stjgt nog steeds. Reden voor ANWB om spaakstraten te organseren. Terwjl hun knderen op het sprngkussen terechtkonden, kregen ouders/verzorgers voorlchtng over de rsco s van spaakongevallen. Ook werden hun fetsen spaakvelg gemaakt: per spaakstraat werden 200 harde spaakafschermers grats weggegeven en gemonteerd door ANWBvrjwllgers. lees verder Bekjk het flmpje van de lokale Njmeegse omroep N1 over de Beunngse spaakstraat. 16

Ik val op! Op vrjdag 30 oktober trok een bonte parade van verserde en verlchte fetsen door het centrum van Ede. De reden van deze FetsLchtParade? Aandacht vragen voor fetsverlchtng. Gemddeld heeft één op de dre fetsers nameljk geen werkende verlchtng. Dt zorgt voor onvelge stuates en ongevallen. Het Ik val op -promoteteam toerde vervolgens door de rego om op 25 plaatsen fetsers bewust te maken van het belang van goede verlchtng. Ook repareerde het team net-werkende fetsverlchtng. FIETS op, MODUS aan Je smartphone gebruken n het verkeer s net zonder gevaren. Daarom s er de Fetsmodus app. Hermee gaat het scherm van de telefoon tjdens het fetsen op zwart. De acte rcht zch op jongeren tussen de 12 en 21 jaar. Zj checken tjdens het fetsen nameljk regelmatg socale meda op hun smartphone en daardoor ontstaan vaak ongelukken. Met de acte worden jongeren op een posteve maner gestmuleerd om de app te gebruken. Ze kunnen er nameljk mooe prjzen mee wnnen, zoals kaarten voor The Voce of Holland! Een campagneteam gng langs op vjften scholen en deelde gadgets ut om de Fetsmodus app onder de aandacht te brengen. Veel leerlngen hebben tjdens de campagneperode de app geïnstalleerd op hun smartphone. De campagne werd extra ondersteund door het ROV Oost-Nederland. Bekjk het promoteflmpje op Fetsmodus n cjfers Ut de cjfers van de eerste acteperode (sept 2014- jul 2015) bljkt dat de doelgroep (door het hele land) goed wordt berekt: Rum 87.000 downloads 501.000 keer n fetsmodus gezet Rum 1 mljoen km n fetsmodus gefetst 68% s 12-18 jaar 14% s 19-30 jaar 18% s ouder dan 30 jaar 17

Doelgroep Projecten 2015 Budget 1 2 7 4 2-6 jargen/ouders JONGLeren 30.000,- Bassonderwjs 20 x Extra Dode hoek Theoretsche Vekeersexamen 55 x Streetwse 125.000,- Verkeerslokaal VOMOL (2 nzetten) Voortgezet Onderwjs Verkeerscarroussel Onder Invloed Onderweg TeamAlert Zeven Sloten 160.000,- TeamAlert VMBO/Voorlchtng Fetsmodus app Ouderen Informatedagen e-bke Voorlchtng op aanvraag Bljf velg Mobel-beurs 45.000,- 2 8 4 6 1 3 5 6 Rjden onder Invloed Snelhed Bobsport ZomerBob Stop voor de Zebra DSZWB Buurtactepakketten VVN 130.000,- 35.000,- 5 7 3 8 Fets Aanpak spaakongevallen Wegnemen obstakels fetspaden Fetsverlchtngs-campagne 325.000,- Plot Fetshelmen bassscholen Actvteten regonaal acteplan Projectmanagement en communcate 93.000,- In het dagram zet u het totale budget voor 2015 van de Stadsrego Arnhem-Njmegen dat het ROV Oost-Nederland op verzoek van gemeenten heeft ngezet en verdeeld over de verschllende doelgroepen en bjbehorende projecten. Totaal 943.000,- 18