Opinieronde / peiling

Aan de Raad OPINIE Made, 10 juni 2015 Regnr.: 15int02504 Aan de commissie: Fout! Onbekende naam voor documenteigenschap. Datum vergadering: Fout! Onbekende naam voor documenteigenschap. Agendapunt : Fout! Onbekende naam voor documenteigenschap. Opinieronde / peiling Opinieronde / peiling: 9 juli 2015 Agendapunt: 5 Onderwerp: Visie verkeersstructuur Hooge en Lage Zwaluwe Portefeuillehouder: Bijlagen: Ter inzage: P.J.W. Stoop 1. Probleemverkenning 3. Ambtelijke coördinatie: (Megaborn) OW 2. Visiedocument (Arcadis) Steller: M.Simons Samenvatting: Al jaren komt regelmatig het al dan niet aanleggen van een rondweg voor Hooge en / of Lage Zwaluwe ter sprake. In de laatste twee coalitieakkoorden is daarom opgenomen een visie te ontwikkelen om beide dorpen te ontlasten van doorgaand verkeer. Als eerste stap is hiervoor een probleemverkenning in 2014 door Megaborn uitgevoerd. Een aantal opties voor het vervolg zijn daarbij in beeld gebracht en in een opinievoorstel gegoten. Op 2 oktober 2014 heeft uw gemeenteraad deze opties besproken. Uw raad heeft toen een voorkeur uitgesproken voor het vervolg. Het vervolgonderzoek is uitgevoerd door Arcadis. Dit bureau heeft van enkele wegen die in de visie belangrijk zijn, de optimale inrichting bepaald, zodat functie, vorm en gebruik meer met elkaar in overeenstemming zijn. Ook hebben ze een aantal tracéstudies voor nieuwe wegen uitgevoerd. De resultaten van deze onderzoeken zijn bijgevoegd. VOORGESCHIEDENIS EN/OF AANLEIDING Al jaren komt regelmatig het al dan niet aanleggen van een rondweg voor Hooge en / of Lage Zwaluwe ter sprake. In de laatste twee coalitieakkoorden is daarom opgenomen een visie te ontwikkelen om beide dorpen te ontlasten van doorgaand verkeer. Als eerste stap is hiervoor een probleemverkenning in 2014 door Megaborn uitgevoerd. Een aantal opties voor het vervolg zijn daarbij in beeld gebracht en in een opinievoorstel gegoten. Op 2 oktober 2014 heeft uw gemeenteraad deze opties besproken. Uw raad heeft toen een voorkeur uitgesproken voor het vervolg. Het vervolgonderzoek is uitgevoerd door Arcadis. Dit bureau heeft van enkele wegen die in de visie belangrijk zijn, de optimale inrichting bepaald, zodat functie, vorm en gebruik van deze wegen meer met elkaar in overeenstemming zijn. Ook hebben ze een aantal tracéstudies voor nieuwe wegen uitgevoerd. De resultaten van deze onderzoeken zijn bijgevoegd. Met dit voorstel willen wij u vragen richting te geven aan het vervolg. 1

DOELSTELLING Doel van deze peiling is meerledig. Allereerst is het doel u kennis te laten nemen van de visie op de gewenste verkeersstructuur voor Hooge en Lage Zwaluwe en deze vervolgens vast te laten stellen. Daarnaast willen we helder krijgen welke onderdelen een vervolg mogen krijgen. ONDERWERPEN/PEILPUNTEN Onderwerp 1: Herinrichting Oudeweg als gebiedsontsluitingsweg 50 km/u, met waar mogelijk vrijliggende fietspaden, maar minimaal aanliggende fietsstroken. Onderwerp 2: Herinrichting Plantsoen als erftoegangsweg 30 km/u, met fietsstroken in asfalt aan weerszijden en een rijbaan in klinkers. Onderwerp 3: Verbreden Zoutendijk buiten de bebouwde kom (60 km/u) Onderwerp 4: Verbreden Zanddijk (buiten de bebouwde kom, 60 km/u) Onderwerp 5:Verbreden Wilgenweg (buiten de bebouwde kom, 60 km/u) Onderwerp 6: Aanleg nieuwe weg (30 km/u) als alternatief voor de Flierstraat Onderwerp 7: Aanleg nieuwe wegen (60 km/u) als alternatief voor de Gaete en Loonsedijk Onderwerp 8: Aanleg nieuwe weg (60 km/u) als alternatief voor de Zoutendijk binnen de bebouwde kom Onderwerp 9: Aanleg nieuwe weg (60 km/u) ter ontsluiting van de Brugdam Onderwerp 10: Aanleg nieuwe weg (60 km/u) als alternatief voor Zonzeelseweg en Wagenbergsestraat TOELICHTING OP ONDERWERPEN/PEILPUNTEN Uit de objectieve en subjectieve probleemverkenning komt niet direct naar voren dat er sprake is van veel doorgaand verkeer door Hooge en Lage Zwaluwe. Door de meerderheid van de bewoners wordt dit ook niet als probleem ervaren, mogelijk omdat dit er feitelijk ook niet is. De vraag is dan ook of de realisatie van een volledige nieuwe randweg langs beide dorpen het feitelijke probleem zal oplossen. Op basis van een berekening van de ritproductie van Hooge en Lage Zwaluwe wordt geconcludeerd dat een groot deel van het verkeer hoogstwaarschijnlijk een herkomst of bestemming in Hooge of Lage Zwaluwe heeft, zodat men slechts gedeeltelijk van een randweg gebruik zal maken. De (relatief hoge) aanlegkosten zullen niet opwegen tegen de (relatief lage) baten in de vorm van intensief gebruik van een randweg en meer leefbaarheid in de kernen. In onze visie zou het verkeer dat geen bestemming heeft in Hooge of Lage Zwaluwe niet van de smalle wegen van deze kernen gebruik moeten maken. De routes waarover we willen dat het verkeer ontsluit, leggen we aan de randen van de dorpen zodat de overlast voor bewoners minimaal is. Daarbij maken we zoveel als mogelijk gebruik van bestaande wegen om nieuwe doorsnijdingen van het landschap te voorkomen. Aansluitend bij deze visie zou verkeer zonder bestemming in Hooge Zwaluwe als volgt moeten rijden (blauwe route): rotonde bij Wagenberg Wagenbergsestraat Zonzeelseweg Zoutendijk alternatief voor Zoutendijk binnen de bebouwde kom. Of: nieuwe aansluiting op N285 - Zoutendijk alternatief voor Zoutendijk binnen de bebouwde kom. Vrachtverkeer met bestemming het bedrijventerrein aan de Moerseweg zou de volgende route (rode route) moeten rijden: rotonde bij Wagenberg Brandestraat Watertorenstraat Zanddijk Wilgenweg. Het verkeer door Lage Zwaluwe zou in onze visie als volgt moeten rijden (paarse route): Horenhilsedijk alternatief voor Gaete en Loonsedijk Plantsoen Oudeweg Dirk de Botsdijk. 2

Zie onderstaande afbeelding met daarin de routes aangegeven. Op basis van deze visie zijn de van belang zijnde bestaande wegen op de hoofdroutes bepaald. Het betreft: Wagenbergsestraat Zonzeelseweg Zoutendijk Brandestraat Watertorenstraat Zanddijk Wilgenweg Horenhilsedijk Plantsoen Oudeweg Dirk de Botsdijk Niet al deze bestaande wegen zijn door Arcadis getoetst. Zo waren bijvoorbeeld de Dirk de Botsdijk en Horenhilsedijk in het kader van klachten al door de eigen dienst getoetst. Hier zijn reeds maatregelen voorzien. De Watertorenstraat is reeds waar mogelijk verbreed, om deze weg meer geschikt voor vrachtverkeer te maken. De Brandestraat tenslotte functioneert naar behoren. De overgebleven wegen zijn wel door Arcadis getoetst. Voor een uitgebreide toelichting per onderwerp wordt verwezen naar bijlage 2. 3

PRIORITERING EN ARGUMENTEN BIJ ONDERWERPEN/PEILPUNTEN Omdat niet alle wegen tegelijk aangepast kunnen worden, stellen wij voor een prioritering aan te brengen. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen hoge, middelhoge en lage prioriteit. Daarna volgt een uitleg per onderwerp waarom ze als volgt geprioriteerd zijn. Een hoge prioriteit krijgen: Oudeweg (onderwerp 1), Zoutendijk (onderwerp 3, 8 en 10) en Zanddijk (onderwerp 4). Een middelhoge prioriteit krijgen: Loonsedijk / Gaete (onderwerp 7) en Brugdam (onderwerp 9). Een lage prioriteit krijgen: Plantsoen (onderwerp 2), Wilgenweg (onderwerp 5) en Flierstraat (onderwerp 6). Waarom een hoge prioriteit: Onderwerp 1 (Oudeweg): deze weg staat in het coalitieakkoord opgenomen als een van de primaire ontwikkelprojecten. Dit wil zeggen dat de uitvoering in deze coalitieperiode plaats zou moeten vinden. Onderwerp 3, 8 en 10 (Zoutendijk): deze onderdelen (vooral 3 en 8) kunnen niet los van elkaar gezien worden. Zonder het ene onderdeel heeft het geen zin om het andere onderdeel uit te voeren. Het verbreden van de Zoutendijk buiten de bebouwde kom is alleen zinvol als er voor de Zoutendijk binnen de bebouwde kom een oplossing wordt gevonden. De Zoutendijk binnen de bebouwde kom is absoluut ongeschikt om groot verkeer te verwerken. Dit uit zich in overlast bij de bewoners en soms zelfs opstoppingen. Door de genoemde onderdelen samen uit te voeren, ontstaat een rondweg voor Helkant en Hooge Zwaluwe. Hierdoor zal de verkeersintensiteit en overlast in beide dorpen aanzienlijk afnemen (coalitieakkoord, programma 4, onderdeel 1: ontlasting dorpskernen). Het probleemoplossend vermogen van deze maatregelen is daarom hoog. Onderwerp 4 (Zanddijk): de Zanddijk vormt een hoofdontsluitingsroute voor landbouwverkeer. Helaas is de weg daarvoor nu niet geschikt. Dit uit zich in kapotte bermen. Ondanks proeven met allerlei materialen is er nog geen goede structurele oplossing gevonden voor de kapotte bermen. Ook is het niet waarschijnlijk dat de landbouwroute anders zal gaan lopen. Oftwel, er moet sowieso een structurele oplossing voor de bermen komen. Dit kan door de weg te verbreden, zodat er minder door de bermen gereden hoeft te worden. Als de weg breed genoeg wordt voor landbouwverkeer, is hij dat ook voor vrachtverkeer. Op die manier kunnen we het vrachtverkeer met bestemming bedrijventerrein Moerseweg een goede route bieden. Hierdoor ontstaat er minder overlast in de kernen Helkant en Hooge Zwaluwe, e.e.a. conform het coalitieakkoord. Waarom een middelhoge prioriteit: Onderwerp 7 (Gaete / Loonsedijk): hoewel er sprake is van overlast, zijn de kosten ook erg hoog: dit is de duurste maatregel. In vergelijking met bijvoorbeeld de Zoutendijk, is het effect beperkter; enkel de direct aanwonenden profiteren van een alternatieve weg waar bij de Zoutendijk een heel dorp ontlast wordt. Onderwerp 9 (Brugdam): qua verkeersintensiteit is hier geen probleem. Het probleem zit vooral in de grootte van het verkeer in combinatie met de smalle wegen die voor overlast zorgt. Soms kunnen de landbouwvoertuigen hun bestemming niet eens bereiken door geparkeerde voertuigen. Door de lage intensiteit en erg lokale overlast heeft deze maatregel niet de hoogste prioriteit. Hij krijgt niet de laagste prioriteit omdat de kosten (relatief gezien) beperkt zijn en alle betrokkenen het probleem onderschrijven en ook zoekende zijn naar een oplossing. Wellicht bestaat er een mogelijkheid op cofinanciering vanuit de betrokken ondernemers. 4

Waarom een lage prioriteit: Onderwerp 2 (Plantsoen): hier is niet direct sprake van een probleem. Idealiter heeft de weg een andere inrichting, maar dit kan wachten tot het moment dat hier groot onderhoud nodig is. Onderwerp 5 (Wilgenweg): hier is niet direct sprake van een probleem. Idealiter heeft de weg een andere inrichting, maar dit kan wachten tot het moment dat hier groot onderhoud nodig is. Onderwerp 6 (Flierstraat): de verkeersintensiteit is hier beperkt (nog geen 1.000 voertuigen per etmaal). Een behoorlijk deel van dit verkeer is verkeer met een bestemming of herkomst in de Flierstraat en zal hier hoe dan ook blijven rijden. Daarnaast is deze straat in de probleemverkenning niet als groot knelpunt gekomen. WAAR MOETEN WE OP LETTEN? Voor een aantal onderwerpen zijn grondaankopen nodig. Dit vormt een risico; bij voorkeur gebeurt dit met medewerking van de grondeigenaar, maar indien nodig kan dit met een onteigeningsprocedure. In het laatste geval betekent dit wel dat er tijd overheen gaat eer de uitvoering kan starten. Dit is bij bijna alle onderwerpen van toepassing, behalve bij het Plantsoen en de Oudeweg. Uiteraard is de grondverwerving bij de nieuwe wegen het grootst. Twee wegen kruisen het spoor, namelijk de Zanddijk en de Zoutendijk. Arcadis is bij het ontwerp voor verbreding van de weg ook uitgegaan van verbreding van de spoorwegovergang. Hier zijn waarschijnlijk aanzienlijke kosten aan verbonden. Aantrekkelijker is het om de spoorwegovergang niet te veranderen en deze als natuurlijke snelheidsremmer te beschouwen. Wel zal er nog overleg met Pro-rail plaats dienen te vinden als de verkeersintensiteit aanzienlijk toe gaat nemen. Mogelijk moet de overweg dan beveiligd worden. Onderwerp 1 Oudeweg Onderwerp 2 Plantsoen Onderwerp 3 Zoutendijk bubeko Onderwerp 4 Zanddijk Onderwerp 5 Wilgenweg Onderwerp 6 Flierstraat Onderwerp 7 Loonsedijk Onderwerp 8 Zoutendijk bibeko Onderwerp 9 Brugdam Onderwerp 10 Aansluiting N285 Duikers Spoorweg Grondaankoop V V V V V V Belangrijke leiding Uitgebreide ROprocedure V V V V V V V V V V V V V V V V V V V Alternatief Voor een aantal onderwerpen zijn alternatieven mogelijk. Een alternatief voor de Flierstraat is bijvoorbeeld het instellen van eenrichtingsverkeer. Dit is in het verleden al meermalen onderzocht en nog niet ingevoerd, omdat hier ook nadelen aan zitten. Zo rijden mensen in een eenrichtingsstraat meestal harder, omdat ze geen tegenliggers tegenkomen. Juist 5

snelheidsoverlast is een veel gehoorde klacht in de Flierstraat. Daarnaast blijkt uit een eerder uitgevoerde enquête het draagvlak onder de bewoners niet hoog te zijn; dit betekent dat er bezwaren te verwachten zijn bij een eventueel verkeersbesluit. Tot slot kan de overlast in de Kruisstraat toenemen omdat logischerwijs het verkeer zich naar deze straat verplaatst. Aangezien ook deze weg smal is en veel geparkeerde auto s heeft, zou het logisch zijn ook hier éénrichtingsverkeer in te voeren. Dit zou tot gevolg hebben dat de verkeersintensiteit in beide straten amper verandert, omdat verkeer dat eerst altijd over de Kruisstraat reed, dan in één richting over de Flierstraat zou moeten rijden. Het enige positieve effect van eenrichtingsverkeer op de Flierstraat is dat de doorstroming verbetert. Met een proef van maximaal 4 maanden zouden we het eenrichtingsverkeer kunnen uitproberen. Op basis van de opgedane ervaringen kan dan een definitief besluit worden genomen. Een alternatief voor de Gaete / Loonsedijk zou kunnen zijn om hier een aslastbeperking in te voeren. Hier dwing je groot verkeer een andere route te rijden of met kleinere voertuigen te rijden. Een goede alternatieve route is er niet, dus de aslastbeperking zou niet te krap moeten zijn. Helaas is daarmee het effect ook minder. Voor het verkeersbesluit is het noodzakelijk een dergelijke maatregel goed te onderbouwen. Hierbij is een onderzoek naar de draagkracht van de dijk gewenst. Indien we hiermee aan kunnen tonen dat de draagkracht van de huidige weg niet goed is, dan is de aslastbeperking beter te onderbouwen. Een alternatief voor een nieuwe verbinding tussen de Zoutendijk en N285 zou zijn het opwaarderen van de Hoevenseweg en Zonzeelseweg. Het voordeel van deze optie is dat er zoveel mogelijk gebruik wordt gemaakt van bestaande wegen. Het nadeel is dat deze variant mogelijk niet het gewenste effect zal hebben. Het verkeer komend vanuit de rotonde Wagenberg zou een onlogische beweging (eerst weer een stuk terug via de Zonzeelseweg) moeten maken. Dat gaan ze waarschijnlijk niet doen; men kiest dan voor de route door Hooge Zwaluwe of via de Zwaluwse Pootweg en Groenendijk, waardoor Blauwe Sluis extra verkeer te verwerken krijgt. Een ander aandachtspunt van de route via de Hoevenseweg is dat hiermee de mogelijkheid tot het bieden van een alternatieve ontsluiting voor bedrijventerrein Thijsseweg vervalt. Met de verlenging van de Zoutendijk bestaat deze optie namelijk wel. Door een viertaksrotonde te maken kan ook de Vogelstraat op de rotonde aangesloten worden. Hiermee ontstaat een tweede ontsluitingsroute voor de Thijsseweg. Opgemerkt dient te worden dat enkele bewoners van de Vogelstraat al aangegeven hebben hier geen voorstander van te zijn. WIE ZIJN DE BETROKKEN PARTIJEN Intern is afstemming nodig met de beleidsmedewerker wegen (in verband met afstemming met onderhoudswerk en te kiezen materialen) en de controller (in verband met financiële advisering). Extern betrokken: Waterschap Brabantse Delta in verband met verleggen / overkluizen sloten; Prorail in verband met de spoorwegovergangen op de Zanddijk en Zoutendijk; Diverse grondeigenaren; Nutspartijen in verband met eisen aan kabels en leidingen; Provincie Noord-Brabant in verband met subsidie en de aansluiting op de N285. Bewonersgroepen van Hooge Zwaluwe en Lage Zwaluwe VERVOLG/HOE GAAN WE DIT DOEN Bij de besluitvormende raadsvergadering in september is het de bedoeling dat u uitspreekt welke onderwerpen u de hoogste prioriteit geeft. Met deze onderwerpen gaan wij dan verder. Enerzijds kan dat zijn voorbereiding van de werkzaamheden (zoals bij de Oudeweg), anderzijds 6

betekent dit verder onderzoek waar RO-procedures nodig zijn. Hierbij vindt de gebruikelijke inspraak plaats. WAT HEBBEN WE HIERVOOR NODIG (VOOR DE VERDERE UITWERKING)? Onderstaand per onderwerp de kosten. Geraamde kosten Binnen begroting Nader onderzoek nodig Onderwerp 1 2,25 miljoen Ja ten dele* Nee Oudeweg Onderwerp 2 300.000 Nee Nee Plantsoen Onderwerp 3 1 miljoen - 1,4 Nee Nee Zoutendijk bubeko miljoen Onderwerp 4 830.000-1 Ja, beperkt# Nee Zanddijk miljoen Onderwerp 5 475.000 Nee Nee Wilgenweg Onderwerp 6 600.000 Nee Ja Flierstraat 6a eenrichting Flierstraat 300 Ja Beperkt (uitvoeren proef en evalueren) Onderwerp 7 1,5 miljoen - 1,8 Nee Ja Loonsedijk miljoen 7a aslastbeperking 600 bebording 5.000 onderzoek Bebording wel, onderzoek niet Ja (draagkrachtonderzoek) Loonsedijk Onderwerp 8 700.000 Nee Ja Zoutendijk bibeko Onderwerp 9 735.000 (vanaf Nee Ja Brugdam Plantsoen) Onderwerp 10 900.000-1,3 Nee Ja Aansluiting N285 op Zoutendijk miljoen 10a aansluiting 1,2 miljoen Nee Ja N285 via Hoevenseweg 10b via 800.000 Nee Nee Zonzeelseweg * Er is een bedrag gereserveerd van 220.000 vanuit Onderhoud Wegen. Ook komt dit project in aanmerking voor subsidie. Verwacht bedrag is 250.000. Daarnaast wordt bij de kadernota / voorjaarnsota (bijlage 3) een voorstel gedaan voor onttrekking van het benodigde resterende budget vanuit de Reserve Samen Investeren in Drimmelen. # Er is een bedrag van 35.000 gereserveerd vanuit onderhoudsgelden. Daarnaast komt het project in aanmerking voor subsidie. Bij de voorbespreking hierover werd aangegeven dat we een subsidiepercentage van 30% kunnen verwachten. Bovengenoemde bedragen zijn globale ramingen. Een nadere financiële uitwerking wordt gegeven nadat u keuzes ten aanzien van de prioriteiten heeft gemaakt, omdat zaken dan verder uitgewerkt kunnen worden. 7

Bij de provincie kan voor elk project subsidie aangevraagd worden. Daarbij geldt: hoe groter het effect op de verkeersveiligheid (bijvoorbeeld als er nu veel ongevallen gebeuren) en leefbaarheid, hoe groter de bijdrage van de provincie. Deze is minimaal 25% en maximaal 50% van de subsidiabele kosten. Grondverwerving bijvoorbeeld is ook subsidiabel, maar onderhoud niet. HOE GAAN WE COMMUNICEREN? Met de genoemde extern betrokkenen worden gesprekken gevoerd. Als er concrete plannen zijn, worden hiervoor informatieavonden gegeven. RESUMÉ WAAROVER MEN ZICH MOET UITSPREKEN: Het college wil u bij uw keuze het volgende meegeven. De visie bevat een samenhangend geheel van door te voeren infrastructurele maatregelen. Het is echter ook mogelijk om die delen van deze visie uit te voeren waarvan de prioriteit het hoogst wordt gevonden. Ten aanzien van de prioritering geldt dat voor de Oudeweg uitvoering voor 2018 plaats zou moeten vinden (coalitieakkoord) en er voor 2018 een uitgewerkte variant is voor de Zoutendijk. De Zanddijk komt voor onderhoud in aanmerking en middels subsidie en bijraming kan uitvoering in 2016, doch uiterlijk 2017 plaatsvinden. Ten aanzien van de prioritering middelhoog worden geen uitvoeringsactiviteiten vóór 2019 voorzien. Echter, kleinschalige maatregelen (zoals een aslastbeperking) kunnen wel uitgevoerd worden. Ten aanzien van prioriteit laag geldt dat reconstructie van de weg pas aan de orde komt bij groot onderhoud aan weg of riolering. 1. Deelt u onze visie en wilt u deze als algemeen kader vaststellen? 2. Steunt u onze prioritering of moeten hier verschuivingen in plaats vinden? 3. Mogen wij de onderwerpen met hoge prioriteit verder gaan uitwerken? Het gaat dan om de volgende onderwerpen: Oudeweg (onderwerp 1), Zoutendijk (onderwerp 3, 8 en 10) en Zanddijk (onderwerp 4). 8