Disclosure belangen sprekers De mogelijke waarde van smartphone-based dagboekonderzoek voor de klinische praktijk (potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder Andere relatie, namelijk Geen RGOc (Fbos), NWO (Esnippe) Geen Niet Dr. Evelien Snippe Drs. Fionneke Bos Diagnoses geven geen inzicht in Welke specifieke klachten iemand heeft Hoe klachten zijn ontstaan Welke factoren klachten versterken of in stand houden Welke behandeling mogelijk aansluit Nog dieper: Microniveau Dynamiek in het dagelijks leven *NIVEAU: uren dagen Hoe klachten versterkt en in stand worden gehouden Voorbeeld casus Persoon X: Slecht slapen lage concentratie schuldig voelen somber voelen slecht slapen lage concentratie schuldig voelen somber voelen PSYCHOPATHOLOGY Psychopathologie als dynamische netwerken Dagboekstudies / ESM Experience Sampling / Electronic Momentary Assessments / Ambulatory assessments Meerdere metingen per dag Vragen over stemming, gedrag, percepties, context 1
Coefficient Coefficient Depressie: betere stemming op dagen met meer actief en sociaal gedrag Microniveau : Dynamiek in het dagelijks leven Avond Sample: 129 mensen met residuele depressieve klachten Social stress 1-0.05 0.06 Positive affect 0.18 0.20 Social engagement 0.38-0.03 0.41 2 3 4 0.03 0.12 5 0.22 Negative affect Active engagement Wichers et al. 2014, psychological medicine Zie ook Wigman et al., 2015 Overdag Lichamelijke Praten Niets doen / Alleen zijn Activiteit rusten Snippe et al., Health Psychology, in press Individuele verschillen in effect van gedrag op stemming Individuele effecten van niets doen/rusten op stemming aan het eind van de dag 0,45 0,4 0,35 0,3 0,25 0,2 0,15 0,1 0,05 0 1 4 7 10 13 16 19 22 25 28 31 34 37 40 43 46 49 52 55 58 61 64 Participants Individuele effecten van lichamelijke activiteit op stemming aan het eind van de dag Participants 0-0,01-0,02-0,03-0,04-0,05-0,06-0,07-0,08-0,09-0,1 1 4 7 10 13 16 19 22 25 28 31 34 37 40 43 46 49 52 55 58 61 64 Dus: we hebben individuele modellen nodig! Informatie over verbanden binnen 1 enkel individu www.hoegekis.nl Persoons specifieke dynamiek in het dagelijks leven Eva Bert Hoe veranderingen in gevoelens en gedragingen elkaar opvolgen in de tijd: Wat gaat vooraf aan wat? Herkennen terugval met geïndividualiseerd dagboekonderzoek Peter, 57 jaar, depressie Experiment: 239 dagen dagboek Klinische vraag: wat gebeurt er als ik ga afbouwen met mijn antidepressiva? Word ik dan kwetsbaarder om terug te vallen? Dynamiek tussen emoties in kaart gebracht over de tijd om te kijken of dit verandert. Wichers, Groot et al., Psychotherapy & Psychosomatics, in press 2
2,0 S C L - 90- R depression scale 1,5 1,0 0 5 10 15 20 25 30 35 w e e k Dagboekmetingen in de klinische praktijk praktijk Start of experiment Close to transition onderzoek PA= positive affect; SU= suspicious; MU= mental unrest NA= negative affect; WO = worry Fionneke Bos f.m.bos01@umcg.nl ICPE Voordelen praktijk Toepassingen????? Inzicht in klachten Aanvulling op behandeling Uitbreiding diagnostiek Aanknopingspunt behandeling Inzicht in klachten Aanvulling op behandeling Kramer et al., 2014 3
Uitbreiding diagnostiek Aanknopingspunt behandeling Somberheid Stress Alcoholgebruik - Alleen zijn Ontspanning Klachten voorspellen Peter: afbouwen antidepressiva Start experiment Dichtbij depressie Doel?: herkennen van signalen voor terugval depressie tijdens afbouwen van antidepressiva Hoe?: dagelijkse vragen over stemming beantwoorden via mobiele telefoon - 3 keer per dag - 2 maanden tijdens en 2 maanden na afbouwen Wie?: Mensen die antidepressiva gaan afbouwen en smartphone hebben Nut?: bewustwording van veranderingen in stemming - Bericht als toename depressieve klachten - Persoonlijk rapport met resultaten na afloop - Minimale belasting hulpverlener PA= positive affect; SU= suspicious; MU= mental unrest; NA= negative affect; WO = worry Aanmelden bij Evelien Snippe e.snippe01@umcg.nl Klachten voorspellen bij bipolaire stoornis Dit waren een aantal voorbeelden Voorspellen toename manische of depressieve klachten 5x per dag, gedurende 2 maanden Vragen over stemming, klachten en context maar wat is de behoefte vanuit de klinische praktijk? praktijk onderzoek 4
Diverse klachten Input Wat voor toepassingen? Wat voor vragen? Wat voor items? Hoe vaak meten? Individueel of generiek? Focusgroepen Input geven? Patiënten en behandelaren Fionneke Bos f.m.bos01@umcg.nl Bedankt voor uw aandacht! 5