Orale anti-diabetica, Wat hiermee te doen als Dvk en Poh Bela Pagrach Diabetesverpleegkundige eerste en tweede lijn
Agenda Orale anti-diabetica medicatie Voorschrijf gedrag huisartsen Nederland NHG standaard Rol Poh Apothekers en hun rol in diabeteszorg eerste lijn Contra-indicaties/bijwerkingen genoemde medicatie
Orale therapie bij DM II
Sinds 2000 is voorschrijven van orale antidiabetica bijna verdubbeld. 2009 ruim 650.000 patiënten met orale antidiabetica 2009: 560.000 patiënten die metformine (biguanide) gebruiken. 2010: eerste helft van het jaar verstrekte de apothekers 5% meer orale anti-diabetica dan in 2009.
Gebruik van sulfonylureumderivaten(suderivaten) toename sinds 2000,met 18%. Gebruikers laatste 5 jaar ongeveer 300.000. Thiazolidinedionen(TZD s)bij hun intrede begin van dit decennium nam gebruik flink toe. Gebruik van TZD s sinds 2006 flink afgenomen,vooral rosiglitazon.pioglitazon genoemd in NHG als toevoeging bij cardiaal belaste patiënt.
Gebruik TZD s afgenomen sinds 2006. Begin 2010 nog ongeveer 9000 gebruikers. TZD s zijn eind 2010 van de markt gehaald.
Dipeptidylpeptidase-4-remmers(DPP-4- remmers) Op de Nederlandse markt sinds 2006 Worden niet genoemd in de NHG standaard 2009: 11.500 gebruikers Augustus 2010: 55.000 verstrekkingen 89% van deze verstrekkingen komen uit de eerste lijn
NHG Standaard Medicamenteuze behandeling van DM II volgens NHG. Start met metformine,als dieetadviezen en leefstijl aanpassing niet voldoende effect heeft gehad.
Tabletje erbij? Eerste lijn, patiënt komt voor kwartaal controles en 1 jaarcontrole DBC/ketenzorg Optimale behandeling? Sub optimale behandeling glykemische instelling 30% Wat zegt de NHG hierover?
Rol POH Resultaten STIP onderzoek(stichts Insuline Project 2006) STIP, belangrijke rol voor POH Geven van educatie,herhalen educatie Ruiters en ICPC- codes overzicht doelgroep Protocollen Controle afspraken(patiënt en professional)
Rol Huisarts Eindverantwoordelijke Geschoold op diabetes mellitus Zorgen voor doelgerichte aanpak Zorgen voor zorgvuldige registratie en monitoren van de DM patiënt Samenwerking met goed geschoolde professionals
Apothekers Quick Scan Diabetes 2010
Vroegtijdige signalering Nee/ Ja Heeft uw apotheek in de afgelopen drie jaar tenminste een keer meegedaan aan Kijk op diabetes risicotest? Heeft uw apotheek in de afgelopen drie jaar tenminste een keer meegedaan aan de Bloedsuikertest? Heeft uw apotheek in de afgelopen drie jaar tenminste een keer meegedaan aan de Healthcheck met controle van BMI, cholesterol, bloedsuiker en bloeddruk?
Medicatiebewaking Nooit, Soms, Vaak,Altijd Voert u volledige medicatiebewaking uit voor bloedglucose verlagende middelen? Gebruikt u nierfunctiewaarden bij de medicatiebewaking van diabetes patiënten? Legt u voor diabetes patiënten de individuele zorg vast in een digitaal dossier? Geeft u overzichten en behandelplannen aan dehuisarts indien wenselijk in het kader van de therapie?
Uitgiftebegeleiding Nooit, Soms, Vaak, Altijd Controleert u de medicatie van uw diabetes patiënten op geschiktheid, toedieningsvorm en doseringsmomenten? Voert u een gestructureerd intake gesprek Diabetes? Doet u aan een gestructureerde 1e uitgifte? Doet u aan gestructureerde tweede uitgifte orale antidiabetica, insuline en co-medicatie?
Benadrukt u bij de aflevering het belang van therapietrouw? Begeleidt u de patiënt bij zelfzorg/zelfmanagement? Signaleert u somatische problemen zoals voet- of visus problemen en verwijst u door? Geeft u bij de aflevering instructie voor de insulinepen, bloedprikapparaat, bloedglucosemeter?
Su-derivaten: 1 maal daags bij ontbijt Opstarten orale medicatie Ophogen elke 2-4 weken Biguaniden: Eerste week 1 maal daags 500 mg bij geen klachten 2 de week 2 maal 500 mg Bij de maaltijden innemen
vervolg opstarten medicatie DPP-4 remmer: Januvia 1 maal daags 100 mg Galvus 1 maal daags 100 mg s ochtends of s avonds Of 1 maal daags 50 mg s ochtends in combinatie met SU Onglyza 1 maal daags 5 mg mag op ieder uur van de dag, maar zoveel mogelijk zelfde tijd Niet ophogen
Contra-indicaties Metformine: Nierfunctiestoornissen creatinine > 135 umol/l mannen en 110 umol/l vrouwen of klaring < 60 ml/min Leverfunctiestoornissen ALAT >66U/I Alcoholisme Hartfalen Recent hartinfarct < 6 weken geleden Contrast vloeistof/algehele anesthesie
Interacties/bijwerkingen metformine Stoffen die kunnen leiden tot verhoogd risico tot lactaatacidose Alcohol: meer als 2 eenheden per dag(omzetting van lactaat in bicarbonaat in de lever verder remmen) Optreden van maag/darmklachten komen frequent voor
Contra-indicatie Sulfonylureumderivaten: Nierfunctiestoornissen klaring < 60 ml/min Leverfunctiestoornissen ALAT > 66U/I Overgevoeligheid voor SU en verwante stoffen
Interactie/bijwerkingen Eliminatie van cumarinederivaten (sintrom) Versterkt effect bep. medicatie: Bijv:NSAID, Aspirinen, MAO-remmers(antidepressivum),alcohol Verzwakte werking bep.medicatie: Corticosteroïden,Hormonale anticonceptiva,thiazidediuretica Oppassen bij anti- epileptica,antibiotica,anti-schimmel medicatie
bijwerking Hypoglycemie,de kans hierop neemt toe bij ouderen,lever en nierfunctiestoornissen Visus stoornissen Maagdarmstoornissen,huidreactie, overgevoeligheid, hepatitis
Contra-indicatie Dipeptidylpeptidase-4-remmers Sitagliptine(Januvia): Nierfunctiestoornissen: klaring < 60 m /I Leverfunctiestoornissen: ALAT >66U/I Vildagliptine(Galvus): Zoals bij Sitagliptine,maar met de toevoeging van hartfalen(nyha klasse I-IV)
Interactie/bijwerkingen Alleen interactie bekend van Sitagliptine. Interactie met digoxine. Dit geeft een verhoogde plasma concentratie, controle digoxinespiegel noodzakelijk. Bijwerkingen: Misselijkheid
Controle I Plannen volgend bezoek Bloedafname minimaal 3 á 4 maal per jaar
I Wat is de juiste therapie? Voorschrijven van een geneesmiddel, 3 aspecten. Mogelijke contra-indicaties Interacties Bijwerkingen Contra- indicaties en interacties zijn bepalend voor de effectiviteit van het geneesmiddel
Vragen?