Notitie Referentienummer Datum Kenmerk 18 april 2011 Betreft Aanvullend document "Wegencategorisering" n.a.v. presentatie 8 maart 1. Inrichting erftoegangswegen > 4,5 meter In het Uitvoerend document wegencategorisering staat beschreven dat alleen de belangrijke erftoegangswegen (in het blauw aangegeven) worden ingericht met onderbroken kantbelijning. De overige erftoegangswegen zijn van een lagere klasse en worden zonder belijning ingericht. Naar aanleiding van de raadsvergadering op 8 maart en daaraan gekoppeld overleg met de gemeente op 11 maart is besloten voor alle erftoegangswegen groter dan 4,5 m onderbroken kantbelijning toe te passen. Dit behoord tot de mogelijkheden in de CROW richtlijnen. Na een check op alle gemeentelijke erftoegangswegen buiten de bebouwde kom betekent dit dat de volgende wegen (naast de wegen al genoemd in het Uitvoerend document wegencategorisering ) bij onderhoud moeten worden ingericht volgens de inrichtingscriteria van een erftoegangsweg type I: 1 Wierumerschouwsterweg; 2 Eenrumerweg; 3 Tinallingerweg (tussen Baflo en Tinallinge). Er wordt aanbevolen om op bovenstaande wegen onderbroken kantmarkering aan te brengen op een afstand van 25 tot 40 cm uit de kant van de weg (inrichtingscriteria CROW). Ook is gesproken over de inrichting van een eventuele rijloper met fietsstroken (eveneens een mogelijkheid voor inrichting van erftoegangswegen). Conform CROW richtlijnen dient daarvoor de rijloper een minimale breedte van 3,0 m te hebben en beide fietsstroken een minimale breedte van 1,25 m. In combinatie met breedtes van belijning en meer dient de totale verhardingsbreedte van een erftoegangsweg met fietsstroken minimaal 5,7 m te zijn. De verhardingsbreedte op de bovenstaande wegen is minder dan 5,7 m. Ook zijn op deze wegen geen grote groepen fietsers aanwezig. Er is dan ook geen aanleiding om, in afwijking van de CROW richtlijnen, wel fietsstroken op deze wegen aan te leggen. De belijning voor deze wegen blijft daarmee gehandhaafd tot onderbroken kantbelijning. Bij huidige erftoegangswegen met (deels) fietsstroken (Garnwerderweg, Torensmaweg en Mentaweg) is in overleg met de gemeente aangegeven dat de fietsstroken wel gehandhaafd kunnen blijven, maar aanbevolen zonder rode slijtlaag. De fietser krijgt daarmee wel alle ruimte, maar geen formele status. Op de genoemde wegen is de rijsnelheid dermate hoog, dat eigenlijk vrijliggende fietspaden gewenst zijn. Een studie naar de mogelijkheden hiervoor is gewenst. De huidige rode slijtlaag (nu op een deel
2 van 5 van de wegen aanwezig) resulteert niet in een lagere snelheid en kan daarmee eveneens een schijnveiligheid creëren. De inrichtingscriteria conform CROW richtlijnen is terug te vinden in bijlage I van het Uitvoerend document wegencategorisering.
3 van 5 2. Toepassing graskeien langs erftoegangswegen Langs diverse wegen in de gemeente Winsum zijn de afgelopen jaren graskeien aangelegd. De aanleiding hiervoor is met name het kapot rijden van de bermen door (agrologistiek) verkeer. Door de geringe breedte van de wegen konden motorvoertuigen, waaronder agrologistiek verkeer, elkaar niet passeren zonder deels door de berm te rijden. Door middel van de graskeien zijn de bermen verstevigd. Graskeien hebben een aantal voordelen: 1 Bermen worden minder kapot gereden (minder onderhoudskosten); 2 Voertuigen kunnen elkaar veilig passeren; 3 Het aantal enkelzijdige ongevallen neemt af (minder terugstuurbewegingen dan in bermen) Er zijn door de en een aantal bewoners tevens negatieve kanten van graskeien naar voren gebracht. De kunnen graskeien zorgen voor een optische wegverbreding en daarmee een hogere rijsnelheid veroorzaken. Ook kan het geluidsniveau toenemen bij veel elkaar passerende voertuigen. De gemeente heeft Grontmij gevraagd te adviseren over het al dan niet toepassen van graskeien op erftoegangswegen. Op basis van verkeerstellingen is een overzicht gemaakt van de gemiddelde snelheden en de V85-snelheden op wegen waar op dit moment graskeien aanwezig zijn, zie onderstaande tabel: Weg Breedte* Toegestane maximum snelheid Gemiddelde snelheid Garnwerderweg 4,8 m 60 km/u 67 km/u 80 km/u Torensmaweg 5,0 m 80 km/u 67 km/u 78 km/u Mentaweg c.a. 5,0 m V85 60 km/u 67 km/u 79 km/u Oostumerweg 3,4 m 80 km/u 60 km/u 75 km/u Trekweg 3,5 m 80 km/u 46 km/u 60 km/u Schouwerzijlsterwe g 3,7 m 50 km/u 41 km/u 53 km/u * Breedtes verharding (asfalt) op basis van de gegevens uit het concept Wegenbeheerplan Winsum Tabel 1: Snelheden op wegen met graskeien Op basis van de huidige gegevens is niet direct te concluderen dat graskeien de aanleiding vormen voor een hoge rijsnelheid. Wel is te zien dat er op een aantal wegen inderdaad te hard gereden wordt, echter zijn er geen tellingen beschikbaar van de situatie dat er nog geen graskeien in de bermen aanwezig waren. Er kan geen vergelijking met eerdere situaties gemaakt worden. Verder is in de tabel te zien dat op een aantal wegen op dit moment nog geen 60 km/uur regiem is ingesteld. De rijsnelheid voldoet daarmee aan de maximum toegestane snelheid. Ook de breedte van de weg is van invloed op de gereden snelheid. Over het algemeen is het zo dat er harder wordt gereden op een brede dan smalle weg. In de tabel is dit waarneembaar.
4 van 5 Daarnaast zijn er nog meer van belangzijnde aspecten, bijvoorbeeld obstakels (bomen etc) langs de weg. Ook deze zijn van invloed. Een ander aspect is de mate van zichtbaarheid van de graskeien. Indien deze door groen overwoekerd zijn (wat de bedoeling van graskeien is) is het optisch effect van een wegverbreding nagenoeg teniet gedaan. Goed zaaien is daarbij bijvoorbeeld van belang. Op dit moment zijn de graskeien in Winsum nog niet begroeid. Om het effect van de graskeien goed te kunnen meten wordt eerst aanbevolen de 60 km/uur regiems in te stellen en de graskeien (voor zover nog niet gedaan) te laten ingroeien. Daarna is het verzoek in september/oktober te meten (zowel veel agrologistiek als regulier verkeer) om, naar aanleiding van de resultaten, vervolgstappen te kunnen ondernemen. 3. Samenvattend: Inrichting Erftoegangswegen: 1 Inrichting erftoegangswegen α< 4,5 m: geen belijning β 4,5 m:onderbroken kantmarkering χ 5,7 m:fietssuggestiestrook zonder rode slijtlaag (bij aanwezigheid fietsstromen) 2 Inrichting Wierumerschouwsterweg, Eenrumerweg en Tinallingerweg (tussen Baflo en Tinallinge), allen 4,5 m, met onderbroken kantmarkering. 3 Inrichting Garnwerderweg, Torensmaweg en Mentaweg (erftoegangswegen type I) met fietssuggestiestrook zonder rode slijtlaag (vanwege aanwezige fietsstromen, ondanks soms breedte kleiner als 5,7 m). 4 Inventarisatie mogelijkheid vrijliggend fietspad Garnwerderweg, Torensmaweg en Mentaweg Toepassing graskeien langs erftoegangswegen: 1 Graskeien hebben in principe een negatieve werking op de rijsnelheid. Dit vanwege optische verbreding van de weg en het makkelijker kunnen passeren van tegenliggers. Daarnaast kunnen zij zorgen voor een hogere geluidsoverlast (door gebruik van de graskeien) 2 Ook zorgen graskeien voor lagere onderhoudskosten aan de bermen (veelal de reden voor toepassing) en zij er situaties waar de rijsnelheid in principe niet hoog/hoger ligt. Andere omgevingsgerelateerde factoren kunnen hierop echter ook van invloed zijn. Tevens is van invloed dat het maximum snelheidsregiem op enkele wegen nog niet is aangepast. 3 De aanbeveling is allereerst de 60 km/uur regiems in te stellen en graskeien in te zaaien. Om vervolgens een snelheidsmeting houden in september/oktober dit jaar en daarna (n.a.v. resultaten) eventuele vervolgstappen te ondernemen.
5 van 5