Agendapunt commissie: 3.1 steller telefoonnummer email H. Oostelbos 3439 hans.oostelbos@valkenswaard.nl agendapunt kenmerk datum raadsvergadering portefeuillehouder C. Marchal Onderwerp 871722/871726 Samenwerkingsovereenkomst Bereikbaarheidsagenda aan de gemeenteraad A. Samenvatting De doelstelling van de Bereikbaarheidsagenda is het verbeteren van de bereikbaarheid van de regio Zuidoost-Brabant nu en in de toekomst. Specifieke doelstelling van de samenwerkingsovereenkomst is het vastleggen van regionale afspraken over samenwerking en financiering voor de uitvoering van de Bereikbaarheidsagenda. B. Voorgesteld besluit 1. Het college toestemming te verlenen voor het aangaan van de Samenwerkingsovereenkomst Bereikbaarheidsagenda Zuidoost Brabant 2017-2030. C. Inleiding Op 22 december 2016 heeft de Gemeenteraad ingestemd met de Bereikbaarheidsagenda Metropoolregio Eindhoven Brainport Duurzaam Slim Verbonden, Mobiel door slimme keuzes!. In dat najaar hebben ook alle andere gemeenteraden binnen de Metropoolregio dat gedaan. De agenda bestaat uit een integraal pakket maatregelen voor de periode 2017-2030, waarbij slim, samen en co-modaal de uitgangspunten zijn en waarbij oplossingen ontstaan in cocreatie met de mensen en organisaties die het aangaat. Het is een adaptieve agenda, waarbij gebruik wordt gemaakt van de mogelijkheden die technologie biedt en waarbij snel gereageerd wordt op nieuwe ontwikkelingen en uitdagingen. Het pakket bevat maatregelen op het gebied van fiets, OV, auto, smart mobility en multimodaliteit/knooppunten. Er worden infrastructurele verbeteringen uitgevoerd, maar tegelijkertijd wordt ook ingezet op mobiliteitsmanagement en slimme mobiliteitsoplossingen die de druk op de infrastructuur kunnen verminderen. Onderdeel van de Bereikbaarheidsagenda is het Bereikbaarheidsakkoord Zuidoost-Brabant. Het Bereikbaarheidsakkoord is een van de acht deelopgaven van het programma SmartwayZ.NL. Voor de uitvoering van het Bereikbaarheidsakkoord is door de Provincie 55,75 miljoen gereserveerd. Dit is het bedrag dat door de voormalige SRE-gemeenten is gespaard als cofinanciering voor het project Brainport Oost, ook wel de Ruit rond Eindhoven en Helmond genoemd. In het Bereikbaarheidsakkoord is afgesproken is dat de gemeenten gezamenlijk dit bedrag vanuit gemeentelijke bijdragen zullen verdubbelen. Inmiddels is deze 55,75 miljoen door het college van Gedeputeerde Staten als subsidie beschikbaar gesteld aan de regio en overgemaakt aan de gemeente Helmond. 1
Op 13 december 2017 is door de 21 gemeenten van de Metropoolregio Eindhoven de Intentieovereenkomst Bereikbaarheidsakkoord Zuidoost-Brabant 2017-2030 ondertekend. De intenties die toen zijn uitgesproken zijn nu uitgewerkt in een samenwerkingsovereenkomst en een subsidieregeling, waarmee tevens invulling wordt gegeven aan de subsidievoorwaarden van de Provincie voor de verlening van bovengenoemde 55,75 miljoen. D. Wat willen we bereiken? De doelstelling van de Bereikbaarheidsagenda is het verbeteren van de bereikbaarheid van de regio Zuidoost-Brabant nu en in de toekomst. Specifieke doelstelling van de samenwerkingsovereenkomst is het vastleggen van regionale afspraken over samenwerking en financiering voor de uitvoering van de Bereikbaarheidsagenda. E. Wat gaan we er voor doen? Met het aangaan van de Samenwerkingsovereenkomst worden de afspraken omtrent de samenwerking en financiering m.b.t. de uitvoering van de Bereikbaarheidsagenda Zuidoost- Brabant vastgelegd. Voor de uitvoering van het Bereikbaarheidsakkoord stelt de Provincie 55,75 miljoen beschikbaar. De gemeenten hebben afgesproken gezamenlijk dit bedrag vanuit gemeentelijke bijdragen te verdubbelen. Voor de verdeling hiervan worden afspraken gemaakt in de Samenwerkingsovereenkomst. De Samenwerkingsovereenkomst heeft het karakter van een lichte gemeenschappelijke regeling, die door het college kan worden aangegaan. Voor de verdubbeling van het bedrag van 55,75 miljoen geldt dat voor de regiobrede projecten 17,2 miljoen naar rato van inwoneraantal wordt opgebracht door alle 21 gemeenten van de Metropoolregio Eindhoven. Voor de route gebonden projecten wordt 38,55 miljoen opgebracht door de gemeenten Asten, Deurne, Eindhoven, Geldrop-Mierlo, Gemert-Bakel, Helmond, Laarbeek, Nuenen c.a., Someren en Son en Breugel. Over de verdeling daarvan worden per project afspraken gemaakt tussen de bij het betreffende project betrokken gemeenten. De Samenwerkingsovereenkomst wordt aangemerkt als een gemeenschappelijke regeling als bedoeld in artikel 1 van de Wet gemeenschappelijke regelingen (Wgr). Totstandkoming, inhoud en naleving worden beheerst door regels van publiek recht. De binnen de Wgr gekozen variant voor de samenwerking is een afstemmingsoverleg. Er worden geen taken over en weer uitgevoerd. Iedere deelnemer behoudt zijn eigen autonomie. Om die reden spreken wij van een lichte gemeenschappelijke regeling, die wordt getroffen door bestuursorganen: de colleges, de raden of de burgemeesters, al dan niet in gezamenlijkheid. De Samenwerkingsovereenkomst Bereikbaarheidsagenda Zuidoost-Brabant 2017-2030, is een collegeregeling. Er worden alleen afspraken gemaakt over bevoegdheden die de colleges betreffen. Raadsbevoegdheden, waaronder de bevoegdheden die samenhangen met het budgetrecht, vindt u niet terug in de overeenkomst. Die bevoegdheden blijven volledig bij de Gemeenteraad rusten. De Wgr bepaalt verder dat een college niet overgaat tot het treffen van een regeling dan na verkregen toestemming van de gemeenteraad. De toestemming kan slechts worden onthouden wegens strijd met het recht of het algemeen belang. Het belang van regiobrede projecten voor Valkenswaard Brainport Landingsplaats Smart Mobility: een regiobrede organisatie die tot taak heeft innovatieve oplossingen in mobiliteitsprojecten te promoten, vraag en aanbod met elkaar te verbinden, kennis te delen (en te verzamelen) en individuele gemeenten wegwijs te maken in het land van Smart Mobility. Dit is dus belangrijk voor alle gemeenten, inclusief 2
Valkenswaard. De Landingsplaats beschikt ook over een budget om concrete projecten in het kader van Smart Mobility financieel te ondersteunen. Daar gaat Valkenswaard ook gebruik van maken. Werkgeversaanpak: gezamenlijk wordt voor grote werklocaties een aanpak bedacht om samen met werkgevers het woon-werk en goederenverkeer beter te organiseren. Voor Valkenswaard is in dit kader al het project Werkgeversaanpak Schaapsloop ingediend. Ook hier is een groot deel van het budget bedoeld voor subsidiering van projecten. Smart Roads: de regio maakt een uitwerking van de innovatieve technieken voor de aanleg van infrastructuur (in de meest brede zin van het woord). Individuele gemeenten worden bijgestaan in het zoeken naar duurzame, slimme en klimaatneutrale uitvoeringstechnieken. Uiteraard plukt ook Valkenswaard hier de vruchten van. Innovatieve vervoersconcepten: samen wordt nagegaan welke mogelijkheden er zijn om slimmer te reizen binnen de regio. Te denken valt aan nieuwe concepten van openbaar vervoer, onder andere de minder verstedelijkte delen van de regio. Voor Valkenswaard is dit een belangrijk thema, mede in het licht van het gemeentelijke Openbaar Vervoerplan. Big data: binnen Smart Mobility draait bijna alles om goede data. Hier gaan de ontwikkelingen pijlsnel en de regio wenst in de frontlinie te blijven/te komen. Individuele gemeenten zeker van de omvang van Valkenswaard kunnen dat echter niet alleen. Vandaar dat er een gezamenlijke aanpak wordt gevolgd, waar Valkenswaard in meelift. Uitrol C-ITS: Dit is de technische kant van Intelligente Transport Systemen. SmartwayZ.NL investeert veel in de ontwikkeling van dit soort systemen. Op regionaal niveau wordt gezamenlijk gezocht naar concrete toepassingen van de nieuwe systemen. Zo n toepassing is ook mogelijk in Valkenswaard. Slimmer fietsen: In de Bereikbaarheidsagenda wordt krachtig ingezet op het bevorderen van het fietsgebruik. Ook daarin doen zich innovaties voor. Om te voorkomen dat op diverse plaatsen geprobeerd wordt het wiel uit te vinden wordt in de regio samengewerkt. Ook in Valkenswaard zijn er fietsprojecten in het kader van de Bereikbaarheidsagenda, die hierin (kunnen) meeliften. Slimmer fietsen heeft middelen om concrete projecten in Valkenswaard financieel te ondersteunen. OV-knooppunt Eindhoven: Dit regiobrede project omvat het functioneren van het NSstation en busstation Eindhoven-centraal, verreweg het belangrijkste vervoersknooppunt in de regio. De mate van functioneren van Eindhoven-centraal heeft direct effect op alle andere ov-voorzieningen in de regio. Zeker ook in Valkenswaard, aangezien een aanzienlijk deel van de reizigers vanuit Valkenswaard voor hun verplaatsing gebruik maken van het station. Daarom wordt het regiobreed behandeld. Frequentie treinen: Meer gebruik maken van de aanwezige spoorlijnen, door de frequentie flink te verhogen. In directe zin is dit laatste regiobrede project voor Valkenswaard van minder belang, hoewel ook de Valkenswaardse ov-reiziger voordeel heeft van een beter functionerend railvervoer vanaf Eindhoven-centraal. Bovendien leidt een hogere treinfrequentie tot afname van het wegverkeer, waardoor de doorstroming op het regionale wegennet verbetert. Daar plukt ook Valkenswaard de vruchten van. F. Betrokken partijen De samenwerkingsovereenkomst wordt gesloten tussen alle 21 gemeenten uit de Metropoolregio Eindhoven. G. Beheer en onderhoud Het aangaan van de Samenwerkingsovereenkomst heeft geen consequenties voor beheer en onderhoud. 3
H. Financiën De financiële bijdrage waarvoor Valkenswaard aan de lat staat, worden opgenomen in het raadsvoorstel waarin de begroting van 2019 wordt voorgesteld. De hoogte daarvan is gebaseerd op het inwoneraantal van de gemeente. De berekening hiervan is opgenomen in bijlage 5 en 6. Beslispunt 3 maakt daarbij het voorbehoud dat hiermee akkoord wordt gegaan mits deze begroting wordt vastgesteld. Programmakosten De kosten voor de programmaorganisatie c.q. het Programmateam worden naar rato van inwoneraantal gedragen door alle 21 samenwerkende gemeenten. De financiële consequenties hiervan zijn voor de jaren 2018 t/m 2022: Jaar 2018 2019 2020 2021 2022 Bijdrage Valkenswaard 17.919 18.151 18.387 18.626 18.868 Regiobrede projecten De kosten voor de regiobrede projecten worden voor 50% gedekt uit de 55,75 miljoen die de Provincie beschikbaar heeft gesteld voor de uitvoering van het Bereikbaarheidsakkoord Zuidoost-Brabant en voor 50% gefinancierd door alle 21 samenwerkende gemeenten naar rato van inwoneraantal. Het totale aandeel van Valkenswaard in de cofinanciering van regiobrede projecten (17,2 mln.) bedraagt 687.941,-. Dit bedrag mag conform de overeenkomst in tien jaar worden betaald. Voor Valkenswaard wordt een bijdrage van 68.794,- per jaar verwacht. In totaal bedraagt de gemeentelijke bijdrage door het aangaan van deze overeenkomst jaarlijks circa 85.000. In de nota kaders 2019-2022 is reeds een bedrag van 88.000 voor bereikbaarheidsakkoord & agenda meegenomen in de wensenlijst (zie bijlage 1). Dit bedrag is tevens meegenomen als wens in de begroting 2019-2022 meegenomen. Indien de raad deze middelen niet beschikbaar stelt dan kan er geen uitvoering aan deze overeenkomst worden gegeven. Voorgesteld wordt om onder voorbehoud van goedkeuring van de begroting 2019-2022 door de raad de overeenkomst te tekenen. I. Vervolgstappen Bij de begrotingsbehandeling voor 2019 wordt uw akkoord gevraagd voor het reserveren van de financiële middelen. J. Communicatie In het najaar van 2018 komt een online omgeving beschikbaar waar alle informatie over de Bereikbaarheidsagenda op een interactieve en eenvoudige manier terug te vinden is. K. Bijlage(n) Geen. L. Ter inzage liggende stukken nr omschrijving Documentnr. Zaaknr. 1 Concept Samenwerkingsovereenkomst Bereikbaarheidsagenda 871759 871722 2 Concept Subsidieregeling Bereikbaarheidsakkoord 871764 871722 4
3 Programmaplan Bereikbaarheidsagenda 871768 871722 4 Overzicht kosten programmaorganisatie Bereikbaarheidsagenda 871826 871722 5 Overzicht kostenverdeling regiobrede projecten 871836 871722 Bereikbaarheidsakkoord 6 Presentatie samenwerkingsovereenkomst 871779 871722 Burgemeester en wethouders van Valkenswaard 5
Raadsbesluit De raad van de gemeente Valkenswaard; Gezien het voorstel van het college van burgemeester en wethouders d.d. 4 september 2018, nummer 871722/871747; Gelet op artikel 1, tweede lid van de Wet Gemeenschappelijke Regelingen; Gelet op de behandeling in de vergadering van de raadscommissie d.d. 27 september 2018; BESLUIT Het college toestemming te verlenen voor het aangaan van de Samenwerkingsovereenkomst Bereikbaarheidsagenda Zuidoost Brabant 2017-2030 Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van de gemeenteraad d.d. 11 oktober 2018. Kenmerk: 871722/871726 de griffier, de voorzitter, drs. C. Miedema drs. A.B.A.M. Ederveen. 6