A.T. Kiewiet /

Transcriptie

1 Agendapunt commissie: 3.3 steller telefoonnummer A.T. Kiewiet agendapunt kenmerk datum raadsvergadering portefeuillehouder Marcel Bax onderwerp Zonnepanelenproject Zuidoost Brabant / aan de gemeenteraad A. Samenvatting Met dit project worden inwoners gestimuleerd om zonnepanelen te plaatsen op de eigen woning. Inwoners kunnen voor de aanschaf van zonnepanelen een lening krijgen van de gemeente. De inwoner betaalt de lening in 15 jaar terug aan de gemeente, maar is al wel meteen eigenaar van de panelen. Deelname aan het zonnepanelproject heeft de volgende voordelen: Bewoners hoeven zelf niet te investeren waardoor een belangrijke drempel wordt wegnomen om zonnepanelen te nemen Bewoners worden volledig ontzorgd. Ook dit is een belangrijke stimulans. Het project levert een substantiële bijdrage aan de verduurzaming van het energieverbruik. Door de regionale aanpak is de organisatie van het project zeer efficiënt en tegen lagere kosten. Het project stimuleert het bedrijfsleven en de werkgelegenheid in de regio Zuidoost Brabant. De woonlasten van de deelnemende bewoners worden verlaagd. Het project is voor de gemeente kostenneutraal en de financiële risico s zijn zeer beperkt. De gemeente koopt samen met de gemeenten in de regio de zonnepanelen grootschalig in en sluit met dit bedrijf een overeenkomst voor het leveren, plaatsen, en onderhouden van de zonnepanelen en het administratief afhandelen van de lening. Dit bedrijf wordt de serviceprovider genoemd. B. Voorgesteld besluit 1. In te stemmen met deelname aan het Zonnepanelenproject regio Zuidoost-Brabant, volgens bijgevoegd projectplan. 2. De uit het projectplan voortvloeiende en daarmee samenhangende activiteiten tot de publieke taak van de gemeente Valkenswaard te rekenen. 3. In te stemmen met het beschikbaar stellen van ,- krediet om een langlopende geldlening aan individuele inwoners te verstrekken voor de aanschaf van zonnepanelen. 4. Vaststellen van bijgevoegde verordening Zonnepanelenproject regio Zuidoost- Brabant gemeente Valkenswaard. 1

2 C. Inleiding Energietransitie en klimaatverandering zijn belangrijke en actuele maatschappelijke thema s. We moeten in hoog tempo overschakelen op gebruik van duurzame en schone energie, om daarmee de negatieve effecten van de klimaatverandering beheersbaar te houden. In het Nationale Energie Akkoord is de doelstelling opgenomen dat Nederland in % hernieuwbare energie gebruikt. Met het coalitieakkoord wil het college sterk inzetten op het besparen van energie waarbij aantoonbare resultaten worden behaald. Hierbij werkt Valkenswaard samen met de andere gemeenten in de regio Zuid Oost Brabant. In Valkenswaard wordt momenteel ca. 5% van de energie duurzaam opgewekt. De opgave voor Valkenswaard is daarom groot, ook mede gezien het feit dat het energieverbruik en de CO2 uitstoot de afgelopen jaren eigenlijk alleen maar verder zijn gestegen in plaats van gedaald, dit ondanks de maatregelen die genomen zijn. Het opwekken van stroom met zonnepanelen kan een belangrijke bijdrage leveren aan het verminderen van de CO2 uitstoot. Om inwoners te stimuleren om zonnepanelen op de eigen woning te plaatsen is het voorstel om, samen met de andere gemeenten in de regio Zuidoost Brabant, een groot zonnepanelenproject uit te voeren. Het zonnepanelenproject is gebaseerd op een succesvol voorbeeld van de gemeente Landgraaf waarbij 440 woningen van zonnepanelen zijn voorzien. Momenteel zijn Waalre, Geldrop Mierlo, Laarbeek, Son en Breugel, Best, Eindhoven, Gemert- Bakel, Bladel, Nuenen, Deurne, Cranendonck, Someren en Asten bezig met het opstellen van college- en raadsvoorstellen. De colleges van Waalre, Laarbeek, Geldrop-Mierlo en Son en Breugel zijn inmiddels akkoord met deelname. D. Wat willen we bereiken? De doelstelling van het project is dat er in 2018 in Valkenswaard 482 woningen worden voorzien van zonnepanelen. E. Wat gaan we er voor doen? Voorstel is om deel te nemen aan het zonnepanelenproject regio Zuidoost Brabant. 1.1 Inwoners hoeven zelf niet te investeren en worden volledig ontzorgd en zij worden hierdoor gestimuleerd om zonnepanelen te plaatsen. De succesfactor van het project is dat de inwoners zelf niet hoeven te investeren en geheel ontzorgd worden. Veel particuliere woningeigenaren geven aan dat zij willen investeren in vormen van duurzame energie zoals zonnepanelen. Maar zij stuiten op een aantal drempels waarvan het uitzoekwerk, de administratieve handelingen, de financiën en het zelf organiseren van het onderhoud de belangrijkste zijn. Deze bezwaren worden in het project weggenomen: de woningeigenaar wordt volledig ontzorgd. 1.2 Door de regionale aanpak is de organisatie van het project zeer efficiënt en tegen lagere kosten. Gemeente Landgraaf heeft dit project helemaal opgezet en uitgedacht. Wij hebben van hen de beschikking gekregen over alle benodigde documenten (verordening, aanbestedingsdocumenten, communicatiemiddelen etc.). Daarnaast is in dit project geregeld dat een bedrijf (serviceprovider genoemd) alle administratieve en uitvoeringstaken op zich neemt. Dit geldt voor het leveren en onderhouden van de zonnepanelen en de maandelijkse facturering. Voordeel van de regionale aanpak is dat de organisatie hiervan zeer efficiënt, en dus tegen lagere kosten, kan plaatsvinden. 2

3 1.3 Het project levert een belangrijke bijdrage aan de verduurzaming van het energieverbruik. De doelstelling, zoals opgenomen in het regionale projectplan, is voor Valkenswaard deelname van 482 woningeigenaren. Momenteel hebben ongeveer 500 woningen in Valkenswaard zonnepanelen. Dit betekent dus bijna een verdubbeling van het aantal huizen met zonnepanelen in Valkenswaard en een forse stap richting de doelstelling van 16% hernieuwbare energie uit het Energieakkoord. 1.4 Het project stimuleert het bedrijfsleven en de werkgelegenheid in de regio Zuidoost- Brabant. De omvang van dit project (ongeveer 50 miljoen) is dusdanig groot dat het wettelijk verplicht is om een Europese aanbesteding te houden voor de selectie van het bedrijf. Het is dus niet mogelijk om zomaar een lokaal MKB bedrijf te kiezen. De ervaring van het project uit Landgraaf leert wel dat de geselecteerde serviceprovider veel gebruik maakt van lokale (onder)aannemers voor de uitvoering van het werk. Het project zorgt ook via de spin-off voor extra kansen voor het lokale bedrijfsleven. Ook is Valkenswaard Bespaart gevraagd een aanbod te ontwikkelen voor woningeigenaren die zelf willen investeren in zonnepanelen. 1.5 Het project is kostenneutraal voor de gemeente. Het project houdt in dat er leningen worden verstrekt, het gaat dus nadrukkelijk niet om subsidie. Deze lening wordt in 15 jaar, inclusief rente, volledig afgelost door de deelnemende inwoners. 2.1 Jurisprudentie wijst uit dat deze wijze van financieren van zonnepanelen door de gemeente is toegestaan. Tijdens een kort geding (die door een installateur is aangespannen naar aanleiding van de uitrol van het project in Landgraaf naar Parkstad), is de vraag aan de rechter voorgelegd of een overheid een dergelijk project mag financieren. De rechter heeft de gemeenten in het gelijk gesteld. Belangrijk is daarbij dat de gemeente dit duurzaamheidsinitiatief tot de publieke taak rekent. Dan is er FIDO-technisch geen probleem. Er moet hier wel een college/raadsbesluit aan ten grondslag liggen. De structuur van dit project is immers geen bankieren, want onder bankieren wordt verstaan geld lenen en uitzetten tegen een hogere rente. Dat is hier niet het geval. (FIDO staat voor wet Financiering decentrale overheden ). 3.1 Voor het voorfinancieren van de zonnepanelen moet de raad een krediet beschikbaar stellen. Bij de raming van het benodigde maximale investeringsvolume is uitgegaan van het in Landgraaf behaalde resultaat. Er is geen reden om aan te nemen dat het project hier minder succesvol zal zijn. Vertaald naar Valkenswaard betekent dat deelname van ca. 482 woningeigenaren, die elk 14 zonnepanelen aanschaffen. Plaatsing van 14 zonnepanelen kost circa 5000,-, waarmee het totaal benodigde investeringsvolume uitkomt op ,-. Op basis van ervaringen uit Landgraaf schatten wij in dat ca 78% van de leningen in 2018 worden verstrekt ( ,-) en 22% in 2019 ( ,-). 3.2 De gemeente legt het debiteurenrisico via de aanbesteding bij de serviceprovider De serviceprovider zorgt voor de inning van de afbetaling door de eigenaren van de zonnepanelen en is verantwoordelijk voor het debiteurenrisico. De gemeente loopt daarmee zeer beperkt risico bij te laat of niet betalen. Het enige risico is wanneer de serviceprovider failliet gaat door relatief grootschalige en structurele wanbetaling. 3

4 Voorstel is om door een BKR toets dit risico te beperken. Daarnaast wordt nog door BIZOB onderzocht of een vorm van borgstelling of bankgarantie het debiteurenrisico kan afdekken of verminderen. 4.1 Om de financiering van de zonnepanelen voor inwoners mogelijk te maken zijn regels nodig. Deze regels zijn uitgewerkt in bijgevoegde verordening. Met deze verordening krijgt het college de bevoegdheid om leningen te verstrekken voor het plaatsen van zonnepanelen. De verordening zorgt er ook juridisch voor dat de gemeente in het kader van het maatschappelijk belang de leningen voor de aanschaf van de zonnepanelen mag verstrekken. F. Betrokken partijen - Gemeente Waalre als trekker van het regionale zonnepanelenproject. - Valkenswaard Bespaart G. Beheer en onderhoud nvt H. Financiën Het project wordt voor de gemeente kostenneutraal uitgevoerd. Het betreft een lening, dus geen subsidie. Deze lening wordt gedurende een periode van 15 jaar, inclusief de rente, volledig afgelost door de deelnemende inwoners. Op basis van ervaringsgegevens uit Landgraaf verwachten wij dat ca 78% van de leningen in 2018 worden verstrekt ( ) en 22% in 2019 ( ). De raming van hiermee samenhangende exploitatie budgetten (rentelasten en baten) wordt meegenomen bij de begroting Voor wat betreft de financiering staat het de gemeente vrij om hier naar eigen inzicht invulling aan te geven. De gemeente Landgraaf heeft er voor gekozen om voor de financiering van het project een lening aan te gaan bij de Bank Nederlandse Gemeenten. Conform ons financieel beleid hanteren wij het principe van totaalfinanciering. Dat betekent dat wij geen financiering voor afzonderlijke projecten aantrekken. Benodigde financiering zal in totaalverband worden beoordeeld. De geschatte investeringsbehoefte voor het totale project bedraagt ongeveer 50 miljoen voor de hele regio. Iedere gemeente moet haar eigen aandeel financieren. Voor Valkenswaard is de geschatte investeringsbehoefte ,-. Mochten er meer aanmeldingen zijn dan geraamd zal een nieuw raadsvoorstel worden gemaakt voor aanvullende financiering. Het enige financiële risico van het project is wanneer er relatief veel deelnemers hun betalingsverplichting niet nakomen (debiteurenrisico). In principe ligt dit voorzienbare risico bij de serviceprovider. Dit risico wordt afgedekt door een risicotoeslag bovenop het met de bank overeen te komen rentepercentage van 0.7% toe te passen. Bij de uitvoering van dit project in de gemeente Landgraaf vorig jaar waren geen wanbetalers (ca. 500 klanten). Bij de duurzaamheidslening van de SVN waren in wanbetalers op een totaal van 3929 leningen (=0,15%.) De SVN toetst wel aan de hand van de BKR. Momenteel wordt door BIZOB nog onderzocht of een vorm van borgstelling, verzekering of bankgarantie het debiteurenrisico kan afdekken of verminderen. Daarnaast wordt de manier waarop de serviceprovider omgaat met het debiteurenrisico bij de aanbesteding meegenomen. Ook willen we trekker Waalre meegeven om periodiek te rapporteren over wanbetalingsaantallen. I. Vervolgstappen Dit voorstel en bijgevoegd projectplan worden aan de gemeenteraden van de regiogemeenten voorgelegd. De afspraak is dat iedere gemeente uiterlijk deze zomer duidelijkheid geeft of zij wil deelnemen aan het project. Vervolgens wordt gezamenlijk de aanbestedingsprocedure voor het selecteren van een serviceprovider in gang gezet en wordt de communicatie voorbereid. De planning is dat vanaf 1 januari 2018 informatieavonden gehouden worden voor inwoners om hen uit te nodigen om deel te nemen aan het Zonnepanelenproject regio Zuidoost-Brabant. 4

5 Zodra de deelnemende burgers het contract hebben getekend kunnen de eerste zonnepanelen ook daadwerkelijk geplaatst worden. J. Communicatie Na besluitvorming door de gemeenteraden wordt actief bekendheid gegeven aan het project. Hiervoor wordt een communicatieplan opgesteld, naar voorbeeld van de gemeente Landgraaf. Voordeel van de regionale samenwerking is dat er een dusdanig groot project wordt gerealiseerd, dat dit veel kans op media aandacht genereert. Zelf communiceren we ook actief via de gebruikelijke analoge en digitale middelen (gemeentenieuws, website, Facebook, Twitter). Nadat de aanbesteding is afgerond, worden de inwoners per gemeente inhoudelijk geïnformeerd over (deelname aan) het project via informatieavonden. Daarnaast wordt per gemeente bekeken in hoeverre andere zonne-energie initiatieven (door bijvoorbeeld energiecoöperaties) en lokale bedrijven ook de ruimte krijgen om informatie te verstrekken op deze informatieavonden. Inwoners kunnen ter plekke hun interesse voor deelname kenbaar maken, maar ook via de regionale website hoebespaarikenergie.info. K. Bijlage(n) Geen. L. Ter inzage liggende stukken 1. Projectplan Zonnepanelenproject regio Zuidoost-Brabant; 2. Verordening Zonnepanelenproject regio Zuidoost-Brabant gemeente Veldhoven 2017; 3. Q&A-lijst. Burgemeester en wethouders van Valkenswaard 5

6 Raadsbesluit De raad van de gemeente Valkenswaard; Gezien het voorstel van het college van burgemeester en wethouders d.d. 6 juli 2017, nummer /254897; Gelet op de Gemeentewet; Gelet op de behandeling in de vergadering van de raadscommissie d.d. 22 juni 2017; BESLUIT 1. In te stemmen met deelname aan het Zonnepanelenproject regio Zuidoost- Brabant, volgens bijgevoegd projectplan. 2. De uit het projectplan voortvloeiende en daarmee samenhangende activiteiten tot de publieke taak van de gemeente Valkenswaard te rekenen. 3. In te stemmen met het beschikbaar stellen van ,- krediet om een langlopende geldlening aan individuele inwoners te verstrekken voor de aanschaf van zonnepanelen. 4. Vaststellen van bijgevoegde verordening Zonnepanelenproject regio Zuidoost- Brabant gemeente Valkenswaard. Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van de gemeenteraad d.d. 6 juli Kenmerk: / de griffier, de voorzitter, drs. C. Miedema drs. A.B.A.M. Ederveen. 6