Nummer : R Onderwerp : Bereikbaarheidsagenda en intentieovereenkomst 'Brainport Duurzaam Slim Verbonden'

Transcriptie

1 Gemeente Bladel Economisch hart van de Kempen llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll Nummer : R Onderwerp : Bereikbaarheidsagenda en intentieovereenkomst 'Brainport Duurzaam Slim Verbonden' Aan de raad Samenvatting In 2015 is door de gemeenten Bladel en Reusel-De Mierden gewerkt aan de bereikbaarheidsstudie voor het studiegebied Bladel en Reusel en de N284. Begin 2016 is de bijbehorende probleemanalyse opgeleverd. Deze gemeentelijke probleemanalyse was de basis bij het opstellen van de Mobiliteitsstrategie voor De Kempen. Uw raad is middels raadsmededelingen in maart en juni geïnformeerd over de probleemanalyse en de Mobiliteitsstrategie voor de Kempen. De colleges van B&W van de 21 gemeenten van de Metropoolregio Eindhoven en de gemeente Veghel hebben op 23 juni 2016 de intentieovereenkomst 'Brainport Duurzaam Slim Verbonden' ondertekend. Hierin verklaren zij dat zij instemmen met de inhoudelijke mobiliteitsstrategie van de regionale Bereikbaarheidsagenda en zich te zullen inspannen om procesafspraken te maken over de cofinanciering, de governance en de organisatie van de uitvoering van de strategie. De portefeuillehouder heeft namens het college de intentieovereenkomst ondertekend. Het college stelt voor om de intentieovereenkomst te bekrachtigen en kennis te nemen van de vervolgstappen. Voorgesteld besluit 1. Bekrachtigen van de intentieovereenkomst van het regionale Bereikbaarheidsakkoord en daarmee:» het onderschrijven van de principes en de ambities van de Bereikbaarheidsagenda: Connectiviteit, Co-modaliteit, Smart mobility en Samenwerking;» het instemmen met de beoogde intergemeentelijke werkwijze om - samen met de provincie - op sub-regionaal niveau adaptief zo nodig verbeteringen door te voeren in de agenda, geprioriteerde maatregelen uit te voeren en te co-financieren, waarbij de samengestelde maatregelenpakketten als een goed vertrekpunt worden geaccepteerd;» het ondersteunen van de inrichting van een 'Smart Mobility Landingsplaats' waar de regio haar maatschappelijke partners uitdaagt om innovatieve technieken en diensten in praktijk te brengen en business initiatieven te ontwikkelen, gericht op het slimmer en efficiënter maken van de regionale mobiliteit. 2. Uitspreken van de intentie om voor de financiering van de bijdrage van de gemeente Bladel middelen te zoeken binnen de begroting in de periode en de daarop volgende meerjarenbegrotingen. 1. Inleiding Uw college heeft op 8 juni ingestemd met de principes van de Bereikbaarheidsagenda. Over de inhoud van de agenda en de mobiliteitsstrategie bent u geïnformeerd middels de raadsmededeling R Het college heeft besloten in te stemmen met: «De Kempische Mobiliteitsstrategie;» De principes en ambities van het bereikbaarheidsakkoord: Connectiviteit, Co-modaliteit, Smart Mobility en Samenwerking;» Het maatregelenpakket van de Bereikbaarheidsagenda en de beoogde intergemeentelijke werkwijze voor uitvoering van deze agenda; «De oprichting van een 'Smart Mobility Landingsplaats'; Daarnaast is de portefeuillehouder gemandateerd voor het ondertekenen van de intentieovereenkomst voor uitvoering van de Bereikbaarheidsagenda Zuidoost-Brabant namens het college op 23 juni Team: ONT Behandelend ambtenaar: Guus Stappaerts Telefoonnummer:

2 De raden van de 21 gemeenten in Zuidoost- Brabant en gemeente Veghel wordt nu gevraagd om de intentieovereenkomst te bekrachtigen en de intentie uit te spreken om voor de financiering van de maatregelen middelen op te nemen in de begroting en de daarop volgende meerjarenbegrotingen. 2. Relevante (wettelijke) beleidskader Bidbook Bereikbaarheid Zuid Nederland (2015) Gemeentelijk Verkeers- en vervoerplan Probleemanalyse voor de doorstroming van de N284 en de bereikbaarheid van de Kempen (raadsinformatiebrief mei 2016). Mobiliteitsstrategie De Kempen (juni 2016) 3. Relatie toekomstvisie, klimaatvisie en dorpsontwikkeling Raadsprogramma In het raadsprogramma is een goede bereikbaarheid opgenomen als één van de ambities. De kwaliteit van het vestigingsklimaat is sterk afhankelijk van de bereikbaarheid van de bedrijventerreinen aan de N284. Dit geldt ook voor de leefbaarheid voor burgers. Kwalitatief beter openbaar vervoer kan hier ook toe bijdragen. Goede openbare verbindingen en een goede infrastructuur zijn in meerdere opzichten van 'levensbelang'. Toekomstvisie In de toekomstvisie is de ambitie opgenomen om het vestigingsklimaat te waarborgen door een goede bereikbaarheid. 4. Doelstelling/effecten Het doel van de mobiliteitsstrategie is het verbeteren van de bereikbaarheid en verkeersleefbaarheid. Hierbij richten we ons op de benoemde opgaven en het realiseren van de ambities op gebied van mobiliteit. Het doel van de regionale bereikbaarheidsagenda is te komen tot een adaptief programma voor de komende jaren, waarmee de bereikbaarheid van de Brainportregio op een slimme en duurzame wijze verbetert. 5. Argumentatie college advies 1.1. Het bekrachtigen van de intentieovereenkomst is van belang voor de regionale samenwerking. Samenwerking biedt kansen in de regio op gebied van mobiliteit op de thema's Connectiviteit, Comodaliteit en Smart Mobility. Het geeft de mogelijkheid om mobiliteitsmaatregelen effectiever en efficiënter te realiseren en daarmee de bereikbaarheid en leefbaarheid in de regio te vergroten. Veel mensen in de regio doen voor hun verplaatsingen immers een beroep op het gehele daily urban system. Om dit system goed te kunnen inrichten moeten gemeenten met elkaar samenwerken. Samen hebben ze de massa en de kracht om maatregelen te kunnen realiseren, bijvoorbeeld omdat het belang van een maatregel onderdeel is van een groter geheel (fietsroute over lange afstand) of zo een voor publieke en private partners aantrekkelijk pakket ontstaat voor cofinanciering respectievelijk publiek-private samenwerking. De samenwerking in de regio maakt het mogelijk om gezamenlijk aanvullende financiële mogelijkheden te onderzoeken bij de provincie, bij het Rijk en de Europese Unie De Kempen is een onlosmakelijk onderdeel van de Brainportregio Zuidoost Brabant. De Kempen moet goed bereikbaar zijn vanwege de sterke industriële cluster (High-Tech maakindustrie en toeleveranciers) en het vele woon-werkverkeer richting Eindhoven e.o. Naast de industrie zijn de vrijetijdseconomie en de landbouw belangrijke economische sectoren. De aantrekkelijke woon- en leefomgeving in de Kempen is belangrijk voor het vestigingsklimaat in de Brainportregio. De regionale Bereikbaarheidsagenda betekent voor de gemeente Bladel dat we gezamenlijk met de regio inzetten op verbetering van de bereikbaarheid en de doorstroming op de Provinciale weg N284. Dat betekent verbetering van de verkeerslichten ter bevordering van de doorstroming voor auto en openbaar vervoer en de oversteekbaarheid voor fietsers van de N284 (o.a. Hapert-Bladel en Europalaan). De betere bereikbaarheid van bedrijventerrein De Sleutel wordt opgepakt in samenwerking met de provincie en gemeente Reusel-De Mierden. De regionale projecten, de manier van samenwerking en financiële afspraken die hierover met de regiogemeenten en de provincie zijn in de Bereikbaarheidsagenda beschreven en vastgelegd. behoort bij R

3 1.2. De principes van de bereikbaarheidsagenda leiden tot slimme en duurzame oplossingen voor bereikbaarheidsproblemen. De Bereikbaarheidsagenda biedt kansen op gebied van Connectiviteit, Co-modaliteit, Smart Mobility en Samenwerking die de bereikbaarheid en leefbaarheid in de Kempengemeenten kan vergroten. Samengevat gaat het om:» Connectiviteit: goede verbindingen met andere regio's via lucht, spoor, weg en water;» Co-modaliteit: het stimuleren van slimme individuele vervoerkeuzes met een hoog collectief rendement (bereikbaarheid, leefbaarheid, veiligheid, etc), met het naast elkaar inzetten van de verschillende vervoerswijzen (modaliteiten); «Smart: gebruik maken van nieuwe technieken en methoden om efficiënter gebruik te maken van bestaande en nieuwe mogelijkheden om de mobiliteitsvraag te spreiden over vervoerswijzen, reistijden en routes, met een brede betrokkenheid van o.a. werkgevers, scholen, etc. «Samenwerking: een goed ingepaste regionale mobiliteit is in ieders belang en dus een brede verantwoordelijkheid die met een gezamenlijke inspanning het hoogste rendement oplevert Door deze principes en ambities te bekrachtigen leggen we een basis voor mobiliteitsbeleid in de regio. Toekomstige projecten en opgaven kunnen met deze principes een plek krijgen in de adaptieve agenda. De regio geeft met deze principes een gezamenlijk signaal af aan de provincie Het maatregelenpakket is een uitgangspunt voor de regionale samenwerking bij uitvoering van de bereikbaarheidsagenda De projecten die zijn opgenomen in de regionale bereikbaarheidsagenda voldoen aan de principes van de agenda en hebben een regionale impact. De meeste projecten zijn een alternatief voor de Ruit rondom Eindhoven, maar ook de maatregelen uit de subregio's (zoals de Kempen) hebben een plek gekregen op de agenda. Afgesproken wordt dat de regie over voorbereiding en financiering van de projecten op subregionaal niveau gebeurd. Op subregionaal niveau komt een intergemeentelijke samenwerking tot stand voor de uitvoering van de bereikbaarheidsagenda. Dit is ook van belang voor wegen waar de provincie wegbeheerder is, zoals de N284. De bereikbaarheidsagenda is opgesteld als alternatief voor 'de Ruit'. De voormalige SRE heeft middelen gespaard (C 55,75 min) voor realisatie van 'de Ruit'. Deze middelen zijn overgegaan naar de provincie. Echter, de provincie is bereid deze middelen bij een akkoord in de regio in te zetten voor de financiering van deel 1 van het uitvoeringsprogramma. In deel 1 zijn belangrijke maatregelen voor het functioneren van het gehele verkeerssysteem opgenomen, maar uitvoering vindt vooral plaats in het gebied van de driehoek Eindhoven-Veghel-Helmond. Ook zijn er enkele regionale nietinfrastructurele maatregelen opgenomen in deel 1, zoals de regiobrede werkgeversaanpak en fietsstimuleringsprojecten Een Smart Mobility Landingsplaats zorgt voor een slimmer en beter functionerend mobiliteitssysteem Een Smart Mobility Landingsplaats is een proeftuin voor nieuwe technieken en ontwikkelingen op het gebied van slimme mobiliteit. Met de landingsplaats worden bedrijven kennisinstellingen in de regio uitgedaagd om innovatieve technieken en diensten in de praktijk te brengen. Voorgesteld wordt om als Kempengemeenten actief deel te nemen aan de landingsplaats. Concrete projecten en bijbehorende kosten zijn in de Kempen nog niet bekend, maar de eerste kansen lijken te liggen bij slimme verkeerslichten op het gebied van beperken van sluipverkeer door de Kempendorpen door bijvoorbeeld gedragsmaatregelen en slimmere navigatiesystemen. Er zijn meerdere provinciale en landelijke programma's waaruit de landingsplaats wordt gefinancierd. Door in te stemmen met de oprichting van de landingsplaats kunnen ook de Kempengemeenten gebruik maken van de nieuwe ontwikkelingen en technieken en ondersteuning en subsidie aanvragen bij de realisatie van de projecten Voor de financiering van de maatregelen projectmatig middelen reserveren in de (meerjaren-) begroting. Uitgangspunt is dat elke maatregel van de Bereikbaarheidsagenda voor een deel (in principe 50 0 Zo) wordt gefinancierd door de betrokken gemeente, tenzij expliciet anders is vermeld. Sommige maatregelen maken ook onderdeel uit van andere deelopgaven van het Bidbook Bereikbaarheid Zuid- Nederland. Voor deze maatregelen kunnen andere financieringsprincipes gelden (zoals rijks- en provinciale wegen). Dit voorstel heeft nog geen directe financiële gevolgen voor de gemeente Bladel. De maatregelen van deel 1 van het uitvoeringsprogramma hebben niet direct betrekking op gemeente Bladel. behoort bij R

4 De volgende maatregelen op de agenda moeten eerst nog verder worden uitgewerkt alvorens een onderbouwde raming kan worden gegeven van de financieringsbehoefte. Uw raad spreekt zich in dit voorstel in financiële zin alleen uit voor het actief zoeken naar middelen op de eigen meerjarenbegroting en/of het in beeld brengen van financieringsmogelijkheden van derden in de vorm van subsidies en bijdragen. Inschatting is dat deze opgave voor veel maatregelen nog geruime tijd vergt. In een later stadium zal, voor elk van de maatregelen waar de gemeente Bladel (mede-) verantwoordelijk is, een uitgewerkt financieringsvoorstel worden voorgelegd. Tot die tijd heeft de gemeente géén resultaatsverplichting ten aanzien van de uitvoering van de maatregelen. In de tussentijd worden er enkele quick wins uitgevoerd op de N284, zoals het vervangen en verbeteren van verkeerslichten met de Lange Trekken en de Europalaan. Via de perspectiefnota 2017 worden de benodigde investeringen voor deze quick wins in de periode 2017 t/m 2020 opgenomen in de meerjarenbegroting of het meerjaren investeringsprogramma. 6. Alternatieven 1.1. De intentieovereenkomst niet bekrachtigen. Indien de intentieovereenkomst niet wordt bekrachtigd maakt dit de samenwerking in de regio minder krachtig en de uiteindelijke voordelen van samenwerking in uitvoering en financiering van de Mobiliteitsstrategie kleiner Op dit moment nog geen intentie uitspreken voor financiering Op dit moment is nog niet in beeld wat de mogelijke financieringsopgave voor de gemeente Bladel wordt voor uitvoering van de maatregelen. Het uitspreken van de intentie is echter een signaal richting de samenwerkende partners en de provincie en is daarmee een principe- afspraak. Zonder deze intentie is de uitvoering van de maatregelen minder goed geborgd. 7. Financiën Met de ondertekening van het Bereikbaarheidsakkoord gaat de gemeente een inspanningsverplichting aan om de regionale maatregelen mede te financieren. Het betreft een principe-afspraak, op dit moment is immers nog geen beeld van de financieringsopgave voor de gemeente Bladel. De Bereikbaarheidsagenda heeft een looptijd van 2017 t/m De meerjarenbegroting 2017 heeft een reikwijdte tot Daarom wordt voorgesteld de intentie uit te spreken om ook in volgende meerjarenbegrotingen middelen te zoeken voor financiering van bereikbaarheidsprojecten die betrekking hebben op gemeente Bladel. Voor specifieke gemeentelijke maatregelen en projecten wordt via het gemeentelijke verkeers- en vervoersplan middelen geraamd, of wordt een projectkrediet ter besluitvorming voorgelegd. De aanstaande planstudie vraagt vanuit de gemeente Bladel een eigen bijdrage voor de gemeentelijke weggedeelten, voor een aantal onderdelen is op de eigen bijdrage subsidie mogelijk vanuit de regio. Dit kan analoog aan de financieringsstrategie voor deel 1 gezocht worden. De financiële gevolgen zullen later voorgelegd worden aan uw gemeenteraad. Via de perspectiefnota 2017 worden de benodigde bijdrage voor de planstudie in de periode 2017 t/m 2020 opgenomen in de meerjarenbegroting of het meerjaren investeringsprogramma. 8. Risico's De meeste knelpunten hebben betrekking op de N284, waarvan de provincie eigenaar en wegbeheerder is. De gemeente(n) hebben maar beperkt invloed op het uitvoeringsprogramma en de investeringsagenda van de provincie. De provincie heeft haar eigen beleid en besluitvormingsprocessen. Het regionale proces is in erg hoog tempo doorlopen, waardoor niet overal de volledige besluitvormingsprocedure is doorlopen. 9. Communicatie en participatie Gedurende de totstandkoming van het Bereikbaarheidsakkoord en de Bereikbaarheidsagenda zijn meerdere bijeenkomsten georganiseerd waar, naast de 22 gemeenten (de gemeenten van de Metropoolregio Eindhoven plus Veghel) en de provincie Noord-Brabant, maatschappelijke organisaties, bedrijfsleven, werkgevers en raadsleden voor zijn uitgenodigd. Daarnaast zijn in de voorbije periode in enkele subregio's informatiebijeenkomsten belegd voor raadsleden, tijdens welke specifiek werd ingezoomd op de maatregelen die in de betreffende subregio in het akkoord en/of de agenda zijn opgenomen. Ten slotte is de raad schriftelijk geïnformeerd. behoort bij R

5 Ook in de volgende fase van het Bereikbaarheidsakkoord en de Bereikbaarheidsagenda zal de raad regelmatig worden geïnformeerd over de voortgang. Voor de toekomstige communicatie over het Bereikbaarheidsakkoord en de Bereikbaarheidsagenda (alsmede alle andere onderdelen van het Bidbook Bereikbaarheid Zuid-Nederland) is de programmanaam SmartwayZ.nl bedacht. In correspondentie en andersoortige communicatie wordt van deze naam gebruik gemaakt. Op 21 april 2016 is er voor de gemeenten Eersel, Bladel en Reusel-De Mierden een informatiebijeenkomst geweest voor stakeholders en raadsleden. Aanwezigen hebben input geleverd voor oplossingen en maatregelen om de bereikbaarheid in de Kempen te verbeteren. De reacties op deze avond zijn verwerkt in de Regionale Bereikbaarheidsagenda en de Mobiliteitsstrategie in De Kempen. De belangenverenigingen zoals de OBGB, KOP, ZLTO en de dorpsraden worden geïnformeerd en betrokken bij de uitvoering van de bereikbaarheidsagenda. Ook is na ondertekening van het akkoord op 23 juni gecommuniceerd middels de pers en media. 10. Planning Planning en uitvoering van de regionale maatregelenpakketten wordt een gezamenlijke verantwoordelijkheid waarbij intergemeentelijke samenwerking het uitgangspunt is. De programmering, organisatie, governance- structuur en de financiering zullen dit najaar in nauwe samenspraak met de Provincie verder worden uitgewerkt. De resultaten zullen voor besluitvorming aan het portefeuillehoudersoverleg Mobiliteit en Innovatie worden voorgelegd. Ook ten aanzien van de voortgang van de planning en de uitvoering wordt uw raad regelmatig geïnformeerd. De Bereikbaarheidsagenda heeft een looptijd van 2017 t/m Naar verwachting start in 2017 een Provinciale planstudie om te komen tot verbeteringen op de N284 Reusel- Hapert. Hierin is voor de gemeenten de Mobiliteitsstrategie De Kempen en de Regionale Bereikbaarheidsagenda leidend. De realisatie van de maatregelen die volgen uit deze planstudie wordt verwacht vanaf Bladel, 26 juli Burgemeester en -wethouders van Bladel, 7 de secretaris, de bup c ter, Bijlagen Als bijlagen bij dit voorstel behoren: a. Ontwerp raadsbesluit b. Rapport Brainport Duurzaam Slim Verbonden c. Intentieovereenkomst Brainport Duurzaam Slim Verbonden Z Ter inzage Achtergrondinformatie over de bereikbaarheidsagenda is te downloaden via de website: behoort bij R