EUROPESE COMMISSIE Brussel, 8.6.2017 C(2017) 3673 fnal GEDELEGEERDE VERORDENING (EU) /... VAN DE COMMISSIE van 8.6.2017 tot wjzgng van Gedelegeerde Verordenng (EU) 2015/35 betreffende de berekenng van regelgevende kaptaalveresten voor bepaalde categoreën actva de door verzekerngs- en herverzekerngsondernemngen worden aangehouden (nfrastructuurondernemngen) (Voor de EER relevante tekst) NL NL
TOELICHTING 1. ACHTERGROND VAN DE GEDELEGEERDE HANDELING Motverng en doel van het voorstel Het nvesterngsplan voor Europa rcht zch vooral op het wegnemen van nvesterngsbelemmerngen, het verlenen van technsche ondersteunng en zchtbaarhed aan nvesterngsprojecten en het slmmer benutten van neuwe en bestaande fnancële mddelen. Het nvesterngsplan s betrokken bj de ondersteunng van nvesterngen n de reële econome en het creëren van een nvesterngsvrendeljk klmaat. Met name s de derde pjler van het nvesterngsplan gebaseerd op het wegnemen van nvesterngsbelemmerngen en het vergroten van de voorspelbaarhed van de regelgevng ten ende ervoor te zorgen dat Europa aantrekkeljk bljft voor nvesterngen. Andere ntateven n verband met het nvesterngsplan hebben onder meer betrekkng op de dgtale eengemaakte markt, de energeune en de kaptaalmarktenune. Een van de doelstellngen van de kaptaalmarktune s om kaptaal n Europa te moblseren en het te kanalseren naar onder meer nfrastructuurprojecten de kaptaal nodg hebben om ut te breden en banen te creëren. Door besparngen te koppelen aan groe zal de kaptaalmarktenune neuwe kansen beden aan spaarders en beleggers. Een van de categoreën potentële beleggers zjn verzekerngsmaatschappjen, met name levensverzekerngsmaatschappjen, de naast pensoenfondsen en vermogensbeheerders behoren tot de grootste nsttutonele beleggers n Europa, en de egenvermogens- en vreemdvermogensfnancerng voor langetermjnnfrastructuur kunnen verlenen. Overeenkomstg overwegng 60 van de Omnbus II -rchtljn 1 en overwegng 150 van de gedelegeerde verordenng voor Solvabltet II 2 moet de Commsse de standaardformule voor berekenng van het solvabltetskaptaalvereste voor verzekeraars n het kader van Solvabltet II evalueren, met specfeke verwjzng naar nfrastructuur als een mogeljk prortar gebed. Op bass van technsch adves van de Europese Autortet voor verzekerngen en bedrjfspensoenen (EIOPA) heeft de Commsse een wjzgng van de gedelegeerde verordenng n verband met nfrastructuurprojecten aangenomen, de n aprl 2016 n werkng s getreden 3. Om de werkzaamheden rchtng doelstellng van de kaptaalmarktenune te bevorderen, heeft de Commsse verzocht om verder technsch adves van EIOPA over 1 2 3 Rchtljn 2014/51/EU van het Europees Parlement en de Raad van 16 aprl 2014 tot wjzgng van de Rchtljnen 2003/71/EG en 2009/138/EG, alsmede de Verordenngen (EG) nr. 1060/2009, (EU) nr. 1094/2010 en (EU) nr. 1095/2010 wat de bevoegdheden van de Europese toezchthoudende autortet (Europese Autortet voor verzekerngen en bedrjfspensoenen) en de Europese toezchthoudende autortet (Europese Autortet voor effecten en markten) betreft, PB L 153 van 22.5.2014, blz. 1. Gedelegeerde Verordenng (EU) 2015/35 van de Commsse van 10 oktober 2014 tot aanvullng van Rchtljn 2009/138/EG van het Europees Parlement en de Raad betreffende de toegang tot en de utoefenng van het verzekerngs- en het herverzekerngsbedrjf (Solvabltet II), PB L 12 van 17.1.2015, blz. 1. Gedelegeerde Verordenng (EU) 2016/467 van de Commsse van 30 september 2015 tot wjzgng van Gedelegeerde Verordenng (EU) 2015/35 met betrekkng tot de berekenng van de wetteljke kaptaalveresten voor verschllende klassen van actva de door verzekerngs- en herverzekerngsondernemngen worden aangehouden, PB L 85 van 1.4.2016, blz. 6. NL 2 NL
nfrastructuurondernemngen; dt s ontvangen op 30 jun 2016 4. In het adves van EIOPA werden ook bepaalde wjzgngen n de vorge behandelng van nfrastructuurprojecten aanbevolen. Als gevolg van deze wjzgngen n het adves over nfrastructuurprojecten zal het gebruk van één enkele jurdsche enttet net langer noodzakeljk zjn en kunnen beleggngen worden gestructureerd op het nveau van een ondernemngsgroep de meerdere entteten heeft. Entteten de aanvullende nkomsten genereren ut andere dan nfrastructuuractvteten worden net langer automatsch utgesloten, op voorwaarde dat een aanzenljk deel van hun nkomsten wordt gegenereerd ut nfrastructuur. In bepaalde stuates, zoals geleasete terrenen of actva, zjn de leners msschen net n staat een volledg gedekte bezwarende ttel met betrekkng tot alle actva te verlenen. De wjzgngen de door EIOPA worden aanbevolen voorzen dan ook n alternateve zekerhedregelngen. Met de wjzgngen van de defnte en kwalfcatecrtera voor nfrastructuurprojecten zoals geadvseerd door EIOPA wordt de onbedoelde utslutng van beleggngen n nfrastructuurprojecten met een beter rscoprofel vermeden; de wjzgngen zjn aanvaardbaar. Het technsch adves van EIOPA omvat verschllende aanbevelngen voor de behandelng van nfrastructuurondernemngen. Deze aanbevelngen hebben onder meer betrekkng op defnte, kwalfcatecrtera, rscokalbrates voor egenvermogensbeleggngen en rscobeheerveresten nclusef de behandelng van net-nfrastructuurnkomsten bj de beoordelng van het vermogen van nfrastructuurondernemngen om hun fnancële verplchtngen na te komen. Een verdere wjzgng van de gedelegeerde verordenng s derhalve noodzakeljk, zoals gedetalleerd n dt voorstel en zoals ook aangekondgd op 14 september 2016 n de mededelng over de kaptaalmarktenune, ngevolge de oproep van de Europese Raad tot snelle en vastberaden voorutgang 5 : Om beleggngen n nfrastructuuractva door nsttutonele beleggers verder te vergemakkeljken, zal de Commsse een wjzgng aannemen van de gedelegeerde handelng Solvency II om de kaptaalveresten n verband met beleggngen door verzekerngsondernemngen n nfrastructuurondernemngen te verlagen. Verengbaarhed met bestaande bepalngen op het beledsterren De gedelegeerde verordenng voor Solvabltet II schrjft voor verschllende klassen van beleggngen rscokalbrates voor de jurdsch bndend zjn voor verzekerngs- en herverzekerngsondernemngen de de standaardformule n de Solvabltet II-rchtljn 6 gebruken. De bestaande rscokalbrates omvatten reeds een specfeke categore voor beleggngen n nfrastructuurprojecten, terwjl beleggngen n nfrastructuurondernemngen 4 5 6 "Fnal Report on Consultaton Paper no. 16/004 on the request to EIOPA for further techncal advce on the dentfcaton and calbraton of other nfrastructure nvestment rsk categores,.e. nfrastructure corporates", EIOPA-6-490, 30 June 2016, beschkbaar op: https://eopa.europa.eu/publcatons/consultatons/eiopa-16-490_fnal- Report_advce_nfrastructure_corporates.pdf Mededelng van de Commsse aan het Europees Parlement, de Raad, de Europese Centrale Bank, het Europees Economsch en Socaal Comté en het Comté van de Rego's "Kaptaalmarktenune Versnellen van de hervormng", COM(2016) 601 fnal. Rchtljn 2009/138/EG van het Europees Parlement en de Raad van 25 november 2009 betreffende de toegang tot en utoefenng van het verzekerngs- en het herverzekerngsbedrjf (Solvabltet II), PB L 335 van 17.12.2009, blz. 1). NL 3 NL
vallen onder de kalbrates voor net-nfrastructuurbeleggngen (zowel wat betreft egen als vreemd vermogen). Verengbaarhed met andere beledsgebeden van de Une Deze wjzgng van de gedelegeerde verordenng voor Solvabltet II met betrekkng tot nfrastructuurondernemngen s verengbaar met en heeft betrekkng op het nvesterngsplan voor Europa en andere ntateven n verband met het nvesterngsplan nclusef de dgtale eengemaakte markt, energe-une en kaptaalmarktenune. Zj zal verzekerngsmaatschappjen n staat stellen een volwaardge rol te spelen n het nvesterngsplan voor Europa door het wegnemen van regelgevende belemmerngen voor nvesterngskansen n nfrastructuur de voldoen aan een aantal crtera en derhalve geacht worden een beter rscoprofel te hebben. 2. RAADPLEGINGEN VAN BELANGHEBBENDEN EN EFFECTBEOORDELINGEN Raadplegng van belanghebbenden De behandelng van nfrastructuurondernemngen bj deze wjzgng van de gedelegeerde verordenng voor Solvabltet II hangt samen met een aantal raadplegngen de EIOPA heeft gehouden. Allereerst had de eerste publeke raadplegng van EIOPA n jul -augustus 2015 betrekkng op de behandelng van nfrastructuur n de gedelegeerde verordenng. Deze raadplegng had betrekkng op de nfrastructuuractvaklasse als geheel. De latere raadplegngen door EIOPA waren gewjd aan nfrastructuurondernemngen. Deze omvatten een call for evdence over nfrastructuurondernemngen (november-december 2015), een gerchte raadplegng over nfrastructuurondernemngen (december 2015), een rondetafel over nfrastructuur (februar 2016) en een publeke raadplegng over nfrastructuurondernemngen (met nbegrp van wjzgngen n nfrastructuurprojecten) (aprlme 2016) en een aantal conferencecalls met deskundgen op het gebed van nfrastructuur. De respondenten van deze raadplegngen door de EIOPA omvatten verzekerngsmaatschappjen, verengngen van verzekerngsmaatschappjen, ratngbureaus, asset managers, verengngen van nfrastructuurondernemngen en -beleggers en nvestment managers. De nput va deze raadplegngen was grotendeels postef en constructef. Belanghebbenden wezen op de extra velghed van beleggngen n nfrastructuur (n vergeljkng met netnfrastructuur). Sommge belanghebbenden pletten voor het bepalen van dezelfde rscokalbrates voor egenvermogensbeleggngen n nfrastructuurprojecten en nfrastructuurondernemngen. Sommge belanghebbenden stelden andere benaderngen voor rscokalbrates voor langetermjnactva voor. Belanghebbenden gaven ook n overwegng dat het gebruk van sectorbeperkngen n de defnte van nfrastructuurondernemngen waarschjnljk zal leden tot de utslutng van bepaalde sectoren (bjv. thermsche energe) de belangrjk zjn voor groe en nvesterngen n de Europese Une. De EIOPA heeft rekenng gehouden met alle standpunten van de belanghebbenden en daadwerkeljk een aantal van deze sectoren opgenomen ngevolge de publeke raadplegng. De Deskundgengroep nzake bankeren, verzekerngen en betalngen (EGBPI) s bj dre gelegenheden geraadpleegd. Op de vergaderng van jun 2016 van EGBPI werden de leden NL 4 NL
geraadpleegd over het ontwerp van technsch adves over nfrastructuurondernemngen. Tjdens de vergaderng van oktober 2016 van EGBPI heeft de Commsse een raadplegng gehouden over de mogeljkhed van afwjkngen van het technsche adves van EIOPA op twee specfeke aspecten (ze herna onder effectbeoordelngen ). Tjdens de op 27 aprl 2017 gehouden EGBPI-vergaderng heeft de Commsse een raadplegng gehouden over de jurdsche tekst van de wjzgng n de gedelegeerde verordenng voor Solvabltet II voor nfrastructuurondernemngen. Deskundgen verleenden brede steun aan het ontwerp van de Commsse voor een wjzgng van de gedelegeerde handelng van Solvabltet II dat werd ngedend, nclusef de afwjkngen van het technsche adves van EIOPA. Sommge deskundgen memoreerden het belang van beschermng van de verzekerngnemer en hun voorkeur geen gebruk te maken van het prudentële kader om nvesterngskansen te scheppen. De Commsse legde ut hoe de kwalfcatecrtera voor dergeljke beleggngen zullen zorgen voor de beschermng van de verzekerngnemers. Bjeenbrengen en benutten van deskundghed Bj de voorberedng van onderhavge gedelegeerde handelng en de bjbehorende effectbeoordelng s gesteund op gegevens, analyse en andere nformate n publekeraadplegngsdocumenten van EIOPA, defntef technsch adves, verslagen van ratngbureaus, deskundgen en verengngen van beleggers. Daarnaast zjn de antwoorden van alle belanghebbenden op de publeke raadplegng van EIOPA geëvalueerd. Effectbeoordelngen In haar voorstel tot wjzgng van de gedelegeerde verordenng s het technsche adves van EIOPA, dat reeds een effectbeoordelng omvat, n aanzenljke mate overgenomen. Bj de opstellng van haar technsch adves aan de Commsse heeft EIOPA een kosten-batenanalyse utgevoerd van haar voorstellen. Op twee specfeke gebeden zjn afwjkngen nodg van het technsch adves, nameljk vereenvoudgng van de defnte door schrappng van verwjzngen naar ndvduele sectoren bnnen de nfrastructuur, en bepalng van verlaagdrscokalbrates voor velger vreemd vermogen van nfrastructuurbedrjven. De effecten van de beledsalternateven op deze twee gebeden zjn beoordeeld. In haar effectbeoordelng s de beledsopte van het volgen van de sectorspecfeke defnte van nfrastructuurondernemngen overeenkomstg het technsche adves onderzocht. De samenhang tussen de beschkbare gegevens en de ljst van sectoren n de defnte werd geëvalueerd. Er werden sectoren genoemd de van belang zjn voor beledsmaatregelen van de Commsse zoals de Dgtale Agenda en de energe-une, maar waarvan n het technsch adves geen gewag werd gemaakt. De voorkeursopte van de effectbeoordelng was om nfrastructuurondernemngen toe te laten n alle sectoren de mogeljk kunnen profteren van de specfeke behandelng. Om tegemoet te komen aan de bezorgdheden van belanghebbenden dat deze benaderng tot extra rsco voor verzekeraars kan leden, zullen strkte kwalfcatecrtera overeenkomstg het technsch adves worden opgelegd. Met betrekkng tot rscokalbrate voor vreemd vermogen van nfrastructuurondernemngen werd n het technsch adves geen vermnderng aanbevolen. Deze beledsopte en de opte om dezelfde kalbrates als voor vreemd vermogen van nfrastructuurprojecten voor te schrjven NL 5 NL
werden onderzocht; na onderzoek van aanvullend bewjs werd echter gekozen voor een alternateve beledsopte de de rscokalbrate voor kwalfcerende nfrastructuurondenemngen vermndert met 25 % n vergeljkng met de standaardformule. In deze opte zal kwalfcerend vreemd vermogen van nfrastructuurondernemngen dat geen ratng van een ratngbureau heeft, worden behandeld op geljke voet met vreemd vermogen met een BBB-ratng (kredetkwaltetscategore 3). De gekozen beledsoptes zorgen voor consequente behandelng van nfrastructuurprojecten en nfrastructuurondernemngen n de gedelegeerde verordenng en zorgen ervoor dat de rscokalbrates evenredg zjn met het beleggngsrsco van deze actvaklassen. De beledsoptes worden gunstg geacht voor klene en mddelgrote nfrastructuurentteten alsmede verzekerngsmaatschappjen de gebrukmaken van de standaardformule n de Solvabltet II-rchtljn. De algemene gevolgen van deze optes zullen naar verwachtng postef utwerken op de algemene doelstellng van bevorderng van nvesterngen n nfrastructuur n de Europese Une. De Raad voor regelgevngstoetsng heeft een postef adves utgebracht over de effectbeoordelng bj onderhavge gedelegeerde verordenng. 3. JURIDISCHE ELEMENTEN VAN DE GEDELEGEERDE HANDELING Onderhavge gedelegeerde verordenng wjzgt de gedelegeerde verordenng voor Solvabltet II met betrekkng tot beleggngen n nfrastructuur, nclusef beleggngen n nfrastructuurondernemngen. Ten eerste wordt n artkel 1 van Gedelegeerde Verordenng (EU) 2015/35 de defnte van nfrastructuuractva utgebred tot fyseke actva. De defnte van nfrastructuurprojectenttet wordt vervangen door een defnte voor nfrastructuurenttet, de wordt utgebred tot groepen van ondernemngen, zodat stuates van gestructureerde projectfnancerng waarbj meerdere jurdsche entteten van een groep van ondernemngen betrokken zjn onder de werkngssfeer vallen. In de tweede plaats wordt artkel 164 bs van Gedelegeerde Verordenng (EU) 2015/35 op een aantal punten gewjzgd. Om nfrastructuurentteten de om jurdsche of egendomsredenen net n staat zjn met betrekkng tot alle actva zekerhed te verschaffen aan leners net zonder meer ut te sluten, zjn mechansmen vastgelegd de andere zekerhedsregelngen ten gunste van verschaffers van vreemd vermogen mogeljk maken. Rekenng houdend met stuates waarbj npandgevng vóór wanbetalng msschen net toegestaan s onder het natonale recht, s het vereste dat egen vermogen n pand wordt gegeven aan verschaffers van vreemd vermogen nu n andere zekerhedsregelngen opgenomen. Inden de toestemmng door de bestaande verschaffers van vreemd vermogen mplcet besloten lgt n de voorwaarden van het desbetreffende document zoals een maxmale schuldlmet, moet verdere emsse van vreemd vermogen door een bestaande nfrastructuurenttet of groep van ondernemngen toegestaan zjn voor kwalfcerende nfrastructuurbeleggngen. Ten derde heeft onderhavge gedelegeerde verordenng het begrp beleggngen n kwalfcerende nfrastructuurondernemngen ngevoerd de moeten voldoen aan een aantal crtera als beschreven n een neuw artkel 164 ter. Deze crtera hebben onder meer betrekkng op 1) nfrastructuurnkomsten bnnen de totale nkomsten van de nfrastructuurenttet, 2) geografsche locate van nkomsten, 3) voorspelbaarhed van NL 6 NL
nkomsten, 4) dversfcate van nkomsten, 5) hstorsche prestates van 3 jaar of langer of nvesterngswaardg (d.w.z. kredetkwaltetscategore 3 of beter). Deze crtera hebben tot doel ervoor te zorgen dat alleen velgere beleggngen lagere kalbrates zullen krjgen. De dversfcate van nkomsten s msschen net altjd mogeljk voor nfrastructuurentteten de kernnfrastructuuractva of -densten aan andere nfrastructuurondernemngen leveren, en n dergeljke stuates zjn take-or-pay -contracten toegestaan bj de beoordelng van de voorspelbaarhed van nkomsten. Vervolgens voert onderhavge gedelegeerde verordenng een specfeke behandelng n het solvabltetskaptaalvereste voor dergeljke beleggngen n kwalfcerende nfrastructuurondernemngen n, zowel nden dergeljke beleggngen de vorm aannemen van aandelen als nden zj de vorm aannemen van oblgates en lenngen. De artkelen 168, 169 en 180 van Gedelegeerde Verordenng (EU) 2015/35 worden gewjzgd om afzonderljke kaptaalveresten vast te stellen voor dergeljke beleggngen door verzekerngs- en herverzekerngsondernemngen. Ten slotte combneert onderhavge gedelegeerde verordenng, n navolgng van Gedelegeerde Verordenng (EU) 2016/467, de maatwerkkalbrate voor beleggngen n kwalfcerende nfrastructuurondernemngen met bepalngen met betrekkng tot het beheer van deze specfeke rsco s door de ondernemng. Artkel 261 bs van Gedelegeerde Verordenng (EU) 2015/35 wordt denovereenkomstg gewjzgd en er wordt toegevoegd dat bj stresstestng als onderdeel van het beleggngsrscobeheer de rsco s n aanmerkng genomen worden ut hoofde van net-nfrastructuuractvteten, maar met de nkomsten de door dergeljke actvteten gegenereerd worden geen rekenng wordt gehouden bj het bepalen of aan de fnancële verplchtngen kan worden voldaan. NL 7 NL
GEDELEGEERDE VERORDENING (EU) /... VAN DE COMMISSIE van 8.6.2017 tot wjzgng van Gedelegeerde Verordenng (EU) 2015/35 betreffende de berekenng van regelgevende kaptaalveresten voor bepaalde categoreën actva de door verzekerngs- en herverzekerngsondernemngen worden aangehouden (nfrastructuurondernemngen) (Voor de EER relevante tekst) DE EUROPESE COMMISSIE, Gezen het Verdrag betreffende de werkng van de Europese Une, Gezen Rchtljn 2009/138/EG van het Europees Parlement en de Raad van 25 november 2009 betreffende de toegang tot en utoefenng van het verzekerngs- en het herverzekerngsbedrjf (Solvabltet II) 7, en met name artkel 50, ld 1, onder a), en 111, ld 1, onder b), c) en m), Overwegende hetgeen volgt: (1) Het nvesterngsplan voor Europa rcht zch vooral op het wegnemen van nvesterngsbelemmerngen, het verlenen van technsche ondersteunng en zchtbaarhed aan nvesterngsprojecten en het slmmer benutten van neuwe en bestaande fnancële mddelen. Met name s de derde pjler van het nvesterngsplan gebaseerd op het wegnemen van nvesterngsbelemmerngen en het vergroten van de voorspelbaarhed van de regelgevng ten ende ervoor te zorgen dat Europa aantrekkeljk bljft voor nvesterngen. (2) Een van de doelstellngen van de kaptaalmarktenune s om kaptaal n Europa te moblseren en het te kanalseren naar onder meer nfrastructuurprojecten de kaptaal nodg hebben om ut te breden en banen te creëren. Verzekerngsmaatschappjen, met name levensverzekeraars, behoren tot de grootste nsttutonele beleggers n Europa en kunnen egenvermogens- zowel als vreemdvermogensfnancerng voor langetermjnnfrastructuur verlenen. (3) Op 2 aprl 2016 s Gedelegeerde Verordenng (EU) 2016/467 van de Commsse 8 tot wjzgng van Gedelegeerde Verordenng (EU) 2015/35 9 n werkng getreden waardoor een afzonderljke actvaklasse voor nfrastructuurprojecten ten behoeve van rscokalbrates werd gecreëerd. (4) De Commsse heeft de Europese Autortet voor verzekerngen en bedrjfspensoenen (EIOPA) om verder technsch adves gevraagd, en heeft dat adves ontvangen, met 7 8 9 PB L 335 van 17.12.2009, blz. 1. Gedelegeerde Verordenng (EU) 2016/467 van de Commsse van 30 september 2015 tot wjzgng van Gedelegeerde Verordenng (EU) 2015/35 met betrekkng tot de berekenng van de wetteljke kaptaalveresten voor verschllende klassen van actva de door verzekerngs- en herverzekerngsondernemngen worden aangehouden (PB L 85 van 1.4.2016, blz. 6). Gedelegeerde Verordenng (EU) 2015/35 van de Commsse van 10 oktober 2014 tot aanvullng van Rchtljn 2009/138/EG van het Europees Parlement en de Raad betreffende de toegang tot en de utoefenng van het verzekerngs- en het herverzekerngsbedrjf (Solvabltet II) (PB L 12 van 17.1.2015, blz. 1). NL 8 NL
betrekkng tot de crtera en kalbrate van een neuwe actvaklasse voor nfrastructuurondernemngen. In dat technsche adves werden ook bepaalde wjzgngen aanbevolen van de crtera voor kwalfcerende beleggngen n nfrastructuurprojecten zoals ngevoerd bj Gedelegeerde Verordenng (EU) 2016/467. (5) Om van toepassng te zjn op stuates van gestructureerde projectfnancerng waarbj meerdere jurdsche entteten van een groep van ondernemngen betrokken zjn, moet de defnte van nfrastructuurprojectenttet worden vervangen en utgebred tot zowel ndvduele entteten als groepen van ondernemngen. Om van toepassng te zjn op entteten de een substanteel deel van hun nkomsten va nfrastructuuractvteten genereren, moet de formulerng van de nkomstencrtera worden gewjzgd. Om de bronnen van nkomsten van een nfrastructuurenttet te beoordelen, moet het meest recente boekjaar, nden beschkbaar, of een fnancerngsvoorstel zoals een oblgateprospectus of fnancële projectes bj een lenngaanvraag worden gebrukt. De defnte van nfrastructuuractva moet fyseke actva omvatten zodat relevante nfrastructuurentteten kunnen kwalfceren. (6) Om nfrastructuurentteten de om jurdsche of egendomsredenen net n staat zjn met betrekkng tot alle actva zekerhed te verschaffen aan leners net zonder meer ut te sluten, moeten mechansmen worden vastgelegd de andere zekerhedsregelngen ten gunste van verschaffers van vreemd vermogen mogeljk maken. (7) Rekenng houdend met stuates waarbj npandgevng vóór wanbetalng msschen net toegestaan s onder het natonale recht, moet het vereste dat egen vermogen n pand wordt gegeven aan verschaffers van vreemd vermogen n andere zekerhedsregelngen worden opgenomen. (8) Inden de toestemmng door de bestaande verschaffers van vreemd vermogen mplcet besloten lgt n de voorwaarden van het desbetreffende document zoals een maxmale schuldlmet, moet verdere emsse van vreemd vermogen door een bestaande nfrastructuurenttet of groep van ondernemngen toegestaan zjn voor kwalfcerende nfrastructuurbeleggngen. (9) Kalbrates n Gedelegeerde Verordenng (EU) 2015/35 moeten evenredg zjn met het betrokken rsco. (10) Op bass van het technsch adves van EIOPA om de bestaande behandelng van kwalfcerende beleggngen n nfrastructuurprojecten te wjzgen moeten de bestaande bepalngen voor nfrastructuurprojecten worden gewjzgd. (11) Het technsch adves van EIOPA en aanvullend bewjs bevestgt dat beleggngen n kwalfcerende nfrastructuurondernemngen velger kunnen zjn dan netnfrastructuurbeleggngen. Gedelegeerde Verordenng (EU) 2015/35 moet worden gewjzgd om de neuwe rscokalbrates voor vreemdvermogensbeleggngen n kwalfcerende nfrastructuurondernemngen op te nemen om deze beleggngen van net-nfrastructuurbeleggngen te onderscheden. (12) Passende defntes en kwalfcatecrtera moeten zorgen voor een prudent beleggngsgedrag van verzekerngsondernemngen. De defntes en crtera moeten ervoor zorgen dat alleen velgere beleggngen lagere kalbrates zullen krjgen. (13) De dversfcate van nkomsten s msschen net altjd mogeljk voor nfrastructuurentteten de kernnfrastructuuractva of -densten aan andere nfrastructuurondernemngen leveren. In dergeljke stuates moeten take-or-pay - contracten worden toegestaan bj de beoordelng van de voorspelbaarhed van nkomsten. NL 9 NL
(14) Bj stresstestng als onderdeel van beleggngsrscobeheer moeten rsco s ut hoofde van net-nfrastructuuractvteten n aanmerkng genomen worden. Om een prudente beoordelng van het beleggngsrsco te maken, mag net met de nkomsten de door dergeljke actvteten worden gegenereerd rekenng worden gehouden bj het bepalen of aan de fnancële verplchtngen kan worden voldaan. (15) Na de nvoerng van de neuwe klasse van kwalfcerende nfrastructuurondernemngsactva moeten andere bepalngen van Gedelegeerde Verordenng (EU) 2015/35 denovereenkomstg worden aangepast, zoals de formule voor het solvabltetskaptaalvereste en de duedlgenceveresten de essenteel zjn voor prudente beleggngsbeslssngen door verzekerngsmaatschappjen. (16) Gedelegeerde Verordenng (EU) 2015/35 moet derhalve denovereenkomstg worden gewjzgd. (17) Om drecte beleggngen n deze klasse van langetermjnnfrastructuuractva toe te staan, s het van belang ervoor te zorgen dat deze verordenng zo spoedg mogeljk n werkng treedt, op de dag volgende op de van haar bekendmakng n het Publcateblad van de Europese Une, HEEFT DE VOLGENDE VERORDENING VASTGESTELD: Artkel 1 Gedelegeerde Verordenng (EU) 2015/35 wordt als volgt gewjzgd: (1) n artkel 1 worden de punten 55 bs en 55 ter vervangen door: '55 bs. nfrastructuuractva : fyseke actva, structuren of nstallates, systemen en netwerken de wezenljke openbare densten verrchten of ondersteunen; 55 ter. nfrastructuurenttet : een enttet of groep ondernemngen de tjdens het meest recente boekjaar van de enttet of groep waarvoor cjfers beschkbaar zjn of n een fnancerngsvoorstel het substantële merendeel van haar nkomsten verkrjgt ut egendom, fnancerng, ontwkkelng of explotate van nfrastructuuractva; ; (2) n artkel 164 bs wordt ld 1 vervangen door: '1. Voor de toepassng van deze verordenng omvatten de kwalfcerende nfrastructuurbeleggngen de beleggngen n een nfrastructuurenttet de aan de volgende crtera voldoet: (a) (b) (c) de kasstromen de door de nfrastructuuractva worden gegenereerd, staan toe dat aan alle fnancële verplchtngen wordt voldaan onder aanhoudende stress de gevolgen heeft voor de rsco s van het project; de kasstromen de de nfrastructuurenttet voor de schuldesers en de kaptaalnbrengers genereert, zjn voorspelbaar; het beheer van de nfrastructuuractva en de nfrastructuurenttet s onderworpen aan een regelgevend of contractueel kader waardoor de schuldesers en de kaptaalnbrengers een hoog beschermngsnveau geneten, dat onder meer n het volgende voorzet: (a) het contractuele kader omvat bepalngen de schuldesers en kaptaalnbrengers effectef beschermen tegen verlezen de voortvloeen NL 10 NL
(d) (e) (b) ut de beëndgng van het project door de partj de ermee akkoord gaat de goederen of densten van het nfrastructuurproject te kopen, tenzj aan een van de volgende voorwaarden s voldaan: ) de nkomsten van de nfrastructuurenttet worden gefnancerd door betalngen van een groot aantal gebrukers; of ) de nkomsten zjn onderworpen aan regelgevng op het gebed van kaptaalrendement; de nfrastructuurenttet heeft voldoende reserves of andere fnancële voorzenngen om de noodfnancerng en de behoeften aan werkkaptaal van het project te dekken; Wanneer n oblgates of lenngen s belegd, voorzet dt contractuele kader ook n het volgende: ) alle actva en contracten de krtek zjn voor de explotate van het project, worden de schuldesers als zekerhed of het voordeel van zekerhed verschaft, n zoverre dt door de toepasseljke wetgevng s toegestaan; ) ) het gebruk van de netto-explotatekasstromen na de verplchte betalngen ut het project voor andere doelenden dan het aflossen van de schuld wordt beperkt; beperkngen op actvteten de nadelg kunnen zjn voor de schuldesers, met nbegrp van het fet dat neuwe schuld net kan worden utgegeven zonder toestemmng van de bestaande schuldesers n de met hen overeengekomen vorm, tenzj een dergeljke neuwe schuldemsses s toegestaan krachtens de documentate voor de bestaande schuld; Nettegenstaande punt ) van de tweede alnea mogen, voor beleggngen n oblgates of lenngen, nden ondernemngen kunnen aantonen dat zekerhed bj alle actva en contracten voor schuldesers net essenteel s om hun beleggngen effectef te beschermen of grotendeels te recupereren, andere zekerhedsmechansmen worden gebrukt. In dat geval omvatten de andere zekerhedsmechansmen ten mnste één van de volgende: ) npandgevng van aandelen; ) ) v) rechten om tussenbede te komen; pandrecht op bankrekenngen; controle over kasstromen; v) bepalngen voor overdracht van contracten; wanneer n oblgates of lenngen s belegd, kan de verzekerngs- of herverzekerngsondernemng aan de toezchthouder aantonen dat zj de beleggng tot het ende van de looptjd kan aanhouden; wanneer n oblgates of lenngen s belegd waarvoor geen kredetbeoordelng door een aangewezen EKBI beschkbaar s, hebben het beleggngsnstrument en andere op geljke voet staande nstrumenten een hogere rang dan alle andere schuldvorderngen met utzonderng van wetteljke schuldvorderngen en schuldvorderngen van aanbeders van lqudtetsfaclteten, trustees en tegenpartjen bj dervatentransactes; NL 11 NL
(f) wanneer n aandelen s belegd, of n oblgates of lenngen waarvoor geen kredetbeoordelng door een aangewezen EKBI beschkbaar s, wordt aan de volgende crtera voldaan: ) de nfrastructuuractva en de nfrastructuurenttet zjn n de EER of n de OESO gevestgd; ) ) v) wanneer de nfrastructuurenttet n de bouwfase verkeert, wordt door de kaptaalnbrenger aan de volgende crtera voldaan, of wanneer er meer dan één kaptaalnbrenger s, door de groep van kaptaalnbrengers als een geheel: de kaptaalnbrengers hebben n het verleden met succes toezcht gehouden op nfrastructuurprojecten en beschkken over de nodge deskundghed; de kaptaalnbrengers hebben een laag rsco van wanbetalng of er s voor de nfrastructuurentet een laag rsco van materële verlezen ten gevolge van hun wanbetalng; de kaptaalnbrengers worden ertoe aangezet de belangen van de beleggers te beschermen; nden er bouwrsco s zjn, zjn er waarborgen gesteld voor de voltoong van het project volgens het overeengekomen bestek, met het overeengekomen budget of tegen de overeengekomen datum van voltoong; wanneer de explotatersco's matereel zjn, worden ze correct beheerd; v) de nfrastructuurenttet gebrukt beproefde technologeën en ontwerpen; v) de kaptaalstructuur van de nfrastructuurenttet stelt haar n staat haar schulden af te lossen; v) het herfnancerngsrsco voor de nfrastructuurenttet s laag; v) de nfrastructuurenttet gebrukt dervaten alleen om rsco's te lmteren.'; (3) Het volgende artkel 164 ter wordt ngevoegd: Artkel 164 ter Kwalfcerende beleggngen n nfrastructuurondernemngen Voor de toepassng van deze verordenng omvatten de kwalfcerende beleggngen n nfrastructuurondernemngen de beleggngen n een nfrastructuurenttet de aan de volgende crtera voldoet: (1) verreweg de meeste nkomsten van de nfrastructuurenttet worden verkregen ut egendom, fnancerng, ontwkkelng of explotate van nfrastructuuractva gelegen n de EER of de OESO; (2) de nkomsten van de nfrastructuuractva voldoen aan één van de crtera waarvan sprake n artkel 164 bs, ld 2, onder a); (3) wanneer de nkomsten van de nfrastructuurenttet net door betalngen van een groot aantal gebrukers worden gefnancerd, s de partj de zch ertoe NL 12 NL
verbndt de goederen of densten van de nfrastructuurenttet te kopen, één van de entteten opgesomd n artkel 164 bs, ld 2, onder b); (4) de nkomsten zjn gedversfeerd qua actvteten, lggng of betalers, tenzj de nkomsten zjn onderworpen aan regelgevng op het gebed van kaptaalrendement overeenkomstg artkel 164 bs, ld 1, onder c), a) ) of een take-or-pay -contract of de nkomsten beschkbaarhedgebaseerd zjn; (5) wanneer n oblgates of lenngen s belegd, kan de verzekerngs- of herverzekerngsondernemng aan de toezchthouder aantonen dat zj de beleggng tot het ende van de looptjd kan aanhouden; (6) nden geen kredetbeoordelng door een aangewezen EKBI beschkbaar s voor de nfrastructuurenttet: (a) (b) staat de kaptaalstructuur van de nfrastructuurondernemng deze toe al haar schulden af te lossen onder conservateve aannames op bass van een analyse van de relevante fnancële rato s; s de nfrastructuurenttet actef geweest gedurende ten mnste dre jaar of, n geval van een overgenomen bedrjf, gedurende ten mnste dre jaar n bedrjf geweest; (7) nden een kredetbeoordelng door een aangewezen EKBI beschkbaar s voor de nfrastructuurenttet, geldt voor een dergeljke kredetbeoordelng een kredetkwaltetscategore tussen 0 en 3. (4) Artkel 168 wordt als volgt gewjzgd: (a) (b) (c) ld 1 komt als volgt te luden: '1. De ondermodule aandelenrsco als bedoeld n punt b) van de tweede alnea van artkel 105, ld 5, van Rchtljn 2009/138/EG omvat een ondermodule rsco voor aandelen van type 1, een ondermodule rsco voor aandelen van type 2, een ondermodule voor kwalfcerende nfrastructuuraandelen en een ondermodule rsco voor kwalfcerende nfrastructuurondernemngsaandelen.'; het volgende ld 3 ter wordt ngevoegd: '3 ter. Kwalfcerende nfrastructuurondernemngsaandelen bestaan ut aandelenbeleggngen n nfrastructuurentteten de aan de n artkel 164 ter vastgestelde crtera voldoen."; ld 4 komt als volgt te luden: 4. Het kaptaalvereste voor het aandelenrsco wordt als volgt berekend: SCR equty = SCR 2 equ1 + 2 0,75 (SCR equ2 + SCR qunf + SCR qunfc ) +(SCR equ2 + SCR qunf + SCR qufc ) 2 waarbj: (a) SCR equ1 staat voor het kaptaalvereste voor aandelen van type 1; (b) SCR equ2 staat voor het kaptaalvereste voor aandelen van type 2; (c) SCR qunf staat voor het kaptaalvereste voor kwalfcerende nfrastructuuraandelen; NL 13 NL
(d) (d) SCR qunfc staat voor het kaptaalvereste voor kwalfcerende nfrastructuurondernemngsaandelen; ld 6 wordt als volgt gewjzgd: ) de punten a) en b) worden vervangen door: "(a) aandelen, andere dan kwalfcerende nfrastructuuraandelen of kwalfcerende nfrastructuurondernemngsaandelen, de worden aangehouden bnnen nstellngen voor collecteve beleggng welke kwalfcerende socaalondernemerschapsfondsen zjn als bedoeld n artkel 3, onder b), van Verordenng (EU) nr. 346/2013 van het Europees Parlement en van de Raad * nden de doorkjkbenaderng als vastgesteld n artkel 84 van deze verordenng mogeljk s voor alle blootstellngen bnnen de nstellng voor collecteve beleggng, of rechten van deelnemng of aandelen van de fondsen nden de doorkjkbenaderng net mogeljk s voor alle blootstellngen bnnen de nstellng voor collecteve beleggng; "(b) aandelen, andere dan kwalfcerende nfrastructuuraandelen of kwalfcerende nfrastructuurondernemngsaandelen, de worden aangehouden bnnen nstellngen voor collecteve beleggng welke kwalfcerende durfkaptaalfondsen zjn als bedoeld n artkel 3, onder b), van Verordenng (EU) nr. 345/2013 van het Europees Parlement en van de Raad ** nden de doorkjkbenaderng als vastgesteld n artkel 84 van deze verordenng mogeljk s voor alle blootstellngen bnnen de nstellng voor collecteve beleggng, of rechten van deelnemng of aandelen van de fondsen nden de doorkjkbenaderng net mogeljk s voor alle blootstellngen bnnen de nstellng voor collecteve beleggng; * Verordenng (EU) nr. 346/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 17 aprl 2013 nzake Europese socaalondernemerschapsfondsen (PB L 115 van 25.4.2013, blz. 18). ** Verordenng (EU) nr. 345/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 17 aprl 2013 betreffende Europese durfkaptaalfondsen (PB L 115 van 25.4.2013, blz. 1).'; ) n punt c) wordt punt ) vervangen door: "() aandelen, andere dan kwalfcerende nfrastructuuraandelen of kwalfcerende nfrastructuurondernemngsaandelen, de bnnen dergeljke nstellngen worden aangehouden nden de doorkjkbenaderng als vastgesteld n artkel 84 van deze verordenng mogeljk s voor alle blootstellngen bnnen de alternateve beleggngsnstellng;"; ) punt d) wordt vervangen door: (d) aandelen, andere dan kwalfcerende nfrastructuuraandelen of kwalfcerende nfrastructuurondernemngsaandelen, de worden aangehouden bnnen nstellngen voor collecteve beleggng de als Europese langetermjnbeleggngsnstellngen zjn toegestaan overeenkomstg Verordenng (EU) 2015/760 nden de doorkjkbenaderng als vastgesteld n artkel 84 van deze verordenng NL 14 NL
mogeljk s voor alle blootstellngen bnnen de nstellng voor collecteve beleggng, of rechten van deelnemng of aandelen van de nstellngen nden de doorkjkbenaderng net mogeljk s voor alle blootstellngen bnnen de nstellng voor collecteve beleggng.. (5) In artkel 169 wordt een ld 4 ngevoegd dat als volgt ludt: '4. Het kaptaalvereste voor kwalfcerende nfrastructuurondernemngsaandelen als bedoeld n artkel 168 van deze verordenng s geljk aan het verles aan kernvermogen als gevolg van de volgende onmddelljke dalngen: (a) (b) een onmddelljke dalng geljk aan 22 % van de waarde van beleggngen n kwalfcerende nfrastructuurondernemngsaandelen n verbonden ondernemngen n de zn van artkel 212, ld 1, onder b), en artkel 212, ld 2, van Rchtljn 2009/138/EG nden deze beleggngen strategsch van aard zjn; een onmddelljke dalng geljk aan de som van 36 % en 92 % van de symmetrsche aanpassng als bedoeld n artkel 172 van deze verordenng n de waarde van kwalfcerende nfrastructuurondernemngsaandelen behalve de als bedoeld n punt a).. (6) In artkel 170 wordt een ld 4 ngevoegd dat als volgt ludt: '4. Inden een verzekerngs- of herverzekerngsondernemng van de toezchthouder goedkeurng heeft ontvangen om de bepalngen als vastgesteld n artkel 304 van Rchtljn 2009/138/EG toe te passen, s het kaptaalvereste voor kwalfcerende nfrastructuurondernemngsaandelen geljk aan het verles aan kernvermogen als gevolg van een onmddelljke dalng: (a) geljk aan 22 % van de waarde van de kwalfcerende nfrastructuurondernemngsaandelen de overeenstemmen met het bedrjf als bedoeld n artkel 304, ld 1, ), van Rchtljn 2009/138/EG; (b) (c) geljk aan 22 % van de waarde van beleggngen n kwalfcerende nfrastructuurondernemngsaandelen n verbonden ondernemngen n de zn van artkel 212, ld 1, onder b), en ld 2, van Rchtljn 2009/138/EG nden deze beleggngen strategsch van aard zjn; geljk aan de som van 36 % en 92 % van de symmetrsche aanpassng als bedoeld n artkel 172 van deze verordenng n de waarde van kwalfcerende nfrastructuurondernemngsaandelen behalve de als bedoeld n de punten a) of b).. (7) In artkel 171 wordt de nledende zn vervangen door: Voor de toepassng van artkel 169, ld 1, onder a), ld 2, onder a), ld 3, onder a) en ld 4, onder a), en van artkel 170, ld 1, onder b), ld 2, onder b), ld 3, onder b), en ld 4, onder b), wordt onder aandelenbeleggngen van strategsche aard verstaan aandelenbeleggngen waarvoor de deelnemende verzekerngs- of herverzekerngsondernemng het volgende aantoont: ; (8) In artkel 180 worden de volgende leden 14, 15 en 16 toegevoegd: '14. Aan blootstellngen n de vorm van oblgates en lenngen de aan de n ld 15 vastgestelde crtera voldoen, wordt een rscofactor stress toegekend afhankeljk van de kredetkwaltetscategore en de duraton van de blootstellng overeenkomstg de volgende tabel: NL 15 NL
Kredetkwaltetscategore 0 1 2 3 Durato n (dur ) stress a b a b a b a b tot 5 b dur - 0,68 % - 0,83 % - 1,05 % - 1,88 % Meer dan 5 en net meer dan 10 Meer dan 10 en net meer dan 15 Meer dan 15 en net meer dan 20 a b dur 5 a b dur 10 a b dur 15 3,38 % 0,38 % 4,13 % 0,45 % 5,25 % 0,53 % 9,38 % 1,13 % 5,25 % 0,38 % 6,38 % 0,38 % 7,88 % 0,38 % 15,0 % 0,75 % 7,13 % 0,38 % 8,25 % 0,38 % 9,75 % 0,38 % 18,75 % 0,75 % Meer dan 20 mn a b dur 20 ;1 9,0 % 0,38 % 10,13 % 0,38 % 11,63 % 0,38 % 22,50 % 0,38 % 15. De crtera voor blootstellngen waaraan overeenkomstg ld 14 een rscofactor wordt toegekend, zjn de volgende: (a) de blootstellng heeft betrekkng op een kwalfcerende nfrastructuurondernemngsbeleggng de aan de n artkel 164 ter vastgestelde crtera voldoet; (b) (c) de blootstellng s geen actefpost de aan de volgende voorwaarden voldoet: - hj s toegewezen aan een matchngopslagportefeulle overeenkomstg artkel 77 ter, ld 2, van Rchtljn 2009/138/EG; - hj heeft een kredetkwaltetscategore tussen 0 en 2 toegekend gekregen; er s voor de nfrastructuurenttet een kredetbeoordelng door een aangewezen EKBI beschkbaar; (d) aan de blootstellng s een kredetkwaltetscategore tussen 0 en 3 toegekend. 16. Aan blootstellngen n de vorm van oblgates en lenngen de aan de n ld 15, onder a) en b), vastgestelde crtera voldoen maar net aan het n ld 15, onder c), vastgestelde crterum, wordt een rscofactor stress toegekend geljk aan kredetkwaltetscategore 3 en de duraton van de blootstellng overeenkomstg de n ld 14 opgenomen tabel. ; (9) In artkel 181 wordt het tweede ld van punt b) vervangen door: Voor actva n de toegewezen portefeulle waarvoor geen kredetbeoordelng door een aangewezen EKBI beschkbaar s, en voor kwalfcerende nfrastructuuractva en NL 16 NL
voor kwalfcerende nfrastructuurondernemngsactva waaraan kredetkwaltetscategore 3 s toegekend, s de vermnderngsfactor geljk aan 100 %. ; (10) Artkel 261 bs wordt vervangen door: "Artkel 261 bs Rscobeheer voor kwalfcerende nfrastructuurbeleggngen of kwalfcerende nfrastructuurondernemngsbeleggngen 1. Verzekerngs- en herverzekerngsondernemngen leggen adequate zorgvuldghed aan de dag voordat zj een kwalfcerende nfrastructuurbeleggng of een kwalfcerende nfrastructuurondernemngsbeleggng doen, met nbegrp van al het volgende: (a) (b) een gedocumenteerde beoordelng van de maner waarop de nfrastructuurenttet aan de n artkel 164 bs of artkel 164 ter vastgestelde crtera voldoet, de aan een valderngsproces s onderworpen, utgevoerd door personen de net onder nvloed staan van de personen de verantwoordeljk zjn voor de beoordelng van de crtera en geen mogeljke belangenconflcten met de personen hebben; een bevestgng dat alle fnancële modellen voor de kasstromen van de nfrastructuurenttet zjn onderworpen aan een valderngsproces, utgevoerd door personen de net onder nvloed staan van de personen de verantwoordeljk zjn voor de ontwkkelng van het fnancële model en geen mogeljke belangenconflcten met de personen hebben. 2. Verzekerngs- en herverzekerngsondernemngen de een kwalfcerende nfrastructuurbeleggng of een kwalfcerende nfrastructuurondernemngsbeleggng aanhouden, montoren regelmatg de kasstromen en de waarde van het onderpand de de nfrastructuurenttet ondersteunen, en voeren daarop stresstests ut. Alle stresstests staan n verhoudng tot de aard, omvang en complextet van de aan het nfrastructuurproject verbonden rsco's. 3. Bj de stresstestng worden de rsco s ut hoofde van netnfrastructuuractvteten n aanmerkng genomen, maar met de nkomsten de door dergeljke actvteten gegenereerd worden wordt geen rekenng gehouden bj het bepalen of de nfrastructuurenttet n staat s aan haar fnancële verplchtngen te voldoen. 4. Wanneer verzekerngs- of herverzekerngsondernemngen materële kwalfcerende nfrastructuurbeleggngen of kwalfcerende nfrastructuurondernemngsbeleggngen aanhouden, nemen zj bj het vaststellen van de n artkel 41, ld 3, van Rchtljn 2009/138/EG bedoelde schrfteljke procedures bepalngen op voor een acteve montorng van de beleggngen tjdens de bouwfase, en voor een maxmalserng van het gedekte bedrag ut hoofde van de beleggngen n geval van een herschkkngsscenaro. NL 17 NL
5. Verzekerngs- of herverzekerngsondermngen de een kwalfcerende nfrastructuurbeleggng of een kwalfcerende nfrastructuurondernemngsbeleggng n oblgates of lenngen aanhouden, rchten hun actva-passvabeheer zodang n dat zj de beleggng voortdurend tot het ende van de looptjd kunnen aanhouden.. Artkel 2 Deze verordenng treedt n werkng op de dag na de van de bekendmakng ervan n het Publcateblad van de Europese Une. Deze verordenng s verbndend n al haar onderdelen en s rechtstreeks toepasseljk n elke ldstaat. Gedaan te Brussel, op 8.6.2017 Voor de Commsse De Voorztter Jean-Claude JUNCKER NL 18 NL