Regeling theoretisch solvabiliteitscriterium levensverzekeraars Wft

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Regeling theoretisch solvabiliteitscriterium levensverzekeraars Wft"

Transcriptie

1 Regelng teoretsc solvabltetscrterum levensverzekeraars Wft Regelng van de Mnster van Fnancën van FM aar/0000 M, drecte Fnancële Markten, oudende regels betreffende scenaroanalyses en berekenngswze van et teoretsc solvabltetscrterum (Regelng teoretsc solvabltetscrterum levensverzekeraars Wft) DE MINISTER VAN FINANCIËN, Gelet o artkel 24a1, verde ld, van et Beslut rudentële regels Wft; BESLUIT: 1. Algemene utgangsunten voor de scenaroanalyses voor marktrsco s en verzekerngstecnsce rsco s Artkel 1 In deze regelng wordt verstaan onder: a. aandelenrsco: et rsco voortvloeend ut een dalng van de waarde van aandelen genoteerd o gereglementeerde markten n de Euroese Economsce Rumte of OESOlanden, aandelen n okomende landen, net-beursgenoteerde aandelen, van edgefondsen, grondstoffen en andere waarden. b. beslut: et Beslut rudentële regels Wft; c. kredetbeoordelng: een taxate van de kredetwaardged van een beleggng of een fnancële ondernemng afgegeven door Standard and Poor s, Ftc, Moody s of AM Best; d. marktrsco s: et rentersco, aandelenrsco, vastgoedrsco, kredetrsco en et tegenartkredetrsco; e. verzekerngstecnsce rsco s: et kortlevenrsco, langlevenrsco en kostenrsco. Artkel 2 1. De berekenng van et teoretsce solvabltetscrterum vndt laats o de volgende wze en n de volgende volgorde: a. de ntële balans wordt ogesteld o bass van de ngevolge de Wet o et fnanceel toezct ngedende staten met toeassng van et doorkkrnce, bedoeld n artkel 3; b. de toerekendedstoets, bedoeld n artkel 121 van et beslut, s van toeassng; c. de scenaroanalyses van de markt- en verzekerngstecnsce rsco s worden toegeast zoals bescreven n deze regelng; d. voor de berekenng van de searate effecten van de scenaroanalyses van de markt- en verzekerngstecnsce rsco s o de aanwezge solvabltetsmarge wordt de balans na doorrekenng van een scenaroanalyse oneuw ogesteld en wordt de aanwezge solvabltetsmarge, bedoeld n artkel 95 van et beslut, oneuw berekend; de levensverzekeraar oeft daarb geen rekenng te ouden met veranderngen n et n artkel 98, derde ld, van dat beslut bedoelde rudentële flter voor de voorzctge rente en de levensverzekeraar oeft de n de toerekendedstoets geen rekenng te ouden met veranderngen n de geanteerde onzekeredsmarges; e. b de meerwaarden, bedoeld n artkel 97, eerste ld, van et beslut wordt voor de berekenng van de searate effecten van de scenaroanalyses o de aanwezge 1

2 solvabltetsmarge geen rekenng geouden met belastnglatente; f. na toeassng van de onderdelen a tot en met e, worden de searate effecten van de markt- en verzekerngstecnsce rsco s o de aanwezge solvabltetsmarge geaggregeerd met beul van de tabel, bedoeld n artkel 19. g. et n onderdeel f geaggregeerde resultaat wordt gecorrgeerd voor verlesabsorte van tecnsce voorzenngen overeenkomst artkel 4;. et n onderdeel g berekende resultaat wordt gecorrgeerd voor verlesabsorte van utgestelde belastngen overeenkomstg artkel 5;. Onvermnderd et tweede en derde ld s de utkomst van et teoretsc solvabltetscrterum et resultaat van onderdeel vermengvuldgd met 95%. 2. Inden de levensverzekeraar meerwaarden als bedoeld n et eerste ld, onderdeel e, net betrekt n de berekenng van de aanwezge solvabltetsmarge dan s et n et eerste ld, onderdeel g, bedoelde geaggregeerde resultaat ten mnste gelk aan et geaggregeerde resultaat van de scenaroanalyses nden de meerwaarden wel zouden zn betrokken n de berekenng ter voorkomng van dubbeltellngen; et laatstgenoemde resultaat wordt vermnderd met de net-betrokken meerwaarden. 3. De levensverzekeraar berekent er scenaro de toe- of afname van de aanvullng tot de gegarandeerde afkoowaarden n de toerekendedstoets, bedoeld n artkel 121 van et beslut. Inden de utkomst van de met beul van de tabel, bedoeld n artkel 19, geaggregeerde afnames van de aanvullng tot de gegarandeerde afkoowaarden oger s dan de aanvullng tot gegarandeerde afkoowaarden n de ntële toerekendedstoets dan lct de levensverzekeraar de aanvullng tot gegarandeerde afkoowaarden toe er scenaro ondersceden naar verzekerngen n geld en beleggngsverzekerngen. Artkel 3 1. Voor et vaststellen van de ntële balans en de utkomsten van de scenaroanalyses voor de marktrsco s gaat de levensverzekeraar ut van et doorkkrnce. 2. Het doorkkrnce s van toeassng o: a. beleggngsmaatscaen; b. beleggngsfondsen; c. andere ndrecte blootstellngen. 3. In afwkng van et tweede ld s et doorkkrnce net van toeassng o aandelen of fnancële nstrumenten, gebaseerd o verakte lenngen, de o een gereglementeerde markt worden verandeld. 4. De levensverzekeraar ast et doorkkrnce teratef toe totdat de n deze regelng genoemde rsco s geïdentfceerd zn. 5. Het effect er scenaroanalyse o de waarde van een aandeel n de n et tweede ld onderdelen a, b en c, bedoelde beleggngen s net groter dan de balanswaarde van et aandeel n de beleggngen. 6. In afwkng van et tweede ld, onderdeel b, wordt, nden een beleggngsfonds onvoldoende transarant s om tot een allocate van de beleggngen te komen, utgegaan van et beleggngsmandaat van et beleggngsfonds. 7. Inden et net mogelk s om et doorkkrnce toe te assen, wordt et beleggngsfonds geclassfceerd als aandelenrsco B overeenkomstg artkel 9, derde ld, onderdeel b. De levensverzekeraar lct de redenen toe waarom et net mogelk s et doorkkrnce toe te assen. Artkel 4 2

3 1. Inden n de berekenng van de verwactngswaarde van de ut de verzekerngsverlctngen voortvloeende kasstromen een voorzenng s ogenomen voor wnstdelngen de nog net zn utgekeerd of zn bgescreven b de gegarandeerde utkerngen en de b et otreden van de n artkel 1, onderdelen d en e, genoemde rsco s verlesabsorberend zn, kan de levensverzekeraar n de berekenng van de scenaroanalyses deze voorzenng n de berekenng betrekken. 2. De levensverzekeraar berekent er scenaroanalyse et effect zowel met als zonder rekenng te ouden met verlesabsorte van de tecnsce voorzenngen. 3. De correcte n et geaggregeerde resultaat van de scenaroanalyses ut oofde van de verlesabsorte bedraagt ten oogste de n et eerste ld bedoelde voorzenng. Artkel 5 1. Inden de levensverzekeraar een netto utgestelde belastngverlctng eeft, kan deze betrekken n de berekenng van et teoretsc solvabltetscrterum als een correcte van et geaggregeerde resultaat van de scenaroanalyses. 2. De n de ntële balans ogenomen waarden van de voorzenng voor utgestelde belastngverlctngen en de latente belastngvorderng blven b de berekenng van de scenaroanalyses ongewzgd. 3. De n et eerste ld bedoelde correcte bedraagt ten oogste de ntële netto belastnglatente, znde et osteve verscl van de voorzenng voor utgestelde belastngverlctngen en de latente belastngvorderng. Artkel 6 1. Voor de berekenng van de utkomsten van scenaroanalyses mag de levensverzekeraar aanwezge rscomtgerende nstrumenten meenemen utslutend voor zover deze aantoonbaar effectef zn en als et restrsco net matereel s. Het restrsco s et rsco dat voortvloet ut de mogelked dat de rscoblootstellng de wordt afgedekt door rscomtgerende nstrumenten net samenvalt met de rscoblootstellng van de levensverzekeraar. 2. Managementactes de betrekkng ebben o toekomstge rscomtgerende nstrumenten kunnen worden meegenomen voor zover deze realstsc zn en aantoonbaar voortvloeen ut de regulere bedrfsvoerng, et gevoerde rscobeeer en afdekkngsbeled. Artkel 7 1. De levensverzekeraar neemt b et gebruk van een kredetbeoordelng et volgende n act: a. ngeval slects één kredetbeoordelng besckbaar s, wordt deze beoordelng gebrukt n de berekenng van et effect o de aanwezge solvabltetsmarge; b. ngeval twee kredetbeoordelngen besckbaar zn, wordt de beoordelng gebrukt de resulteert n de grootste dalng van de aanwezge solvabltetsmarge; c. ngeval dre of meer kredetbeoordelngen besckbaar zn, wordt de één na oogste beoordelng gebrukt. 2. De kredetwaardgedsklassen geanteerd n deze regelng zn gelk aan de volgende kredetbeoordelngen: Kredetwaardged Standard & Poor s / Ftc Moody s 0 AAA Aaa AM Best 3

4 1 AA Aa A++ 2 A A A 3 BBB Baa B++ 4 BB Ba 5 B B 6 CCC Caa 2. Scenaroanalyse voor et rentersco Artkel 8 1. Met de scenaroanalyse van et rentersco wordt et effect berekend van een onmddellke stgng of dalng van de rente o de aanwezge solvabltetsmarge. 2. Het rentersco eeft betrekkng o alle rentegevoelge actva en assva. 3. Het effect van et rentersco o de aanwezge solvabltetsmarge s gelk aan de oogste utkomst van de berekenng o grond van et scenaro met een stgng van de rente en et scenaro met een dalng van de rente. De rocentuele stgng en dalng n de rente zn afankelk van de lootd en luden als volgt: Lootd (n aren) Stgng Dalng 1 70% 75% 2 70% 65% 3 64% 56% 4 59% 50% 5 55% 46% 6 52% 42% 7 49% 39% 8 47% 36% 9 44% 33% 10 42% 31% 11 39% 30% 12 37% 29% 13 35% 28% 14 34% 28% 15 33% 27% 16 31% 28% 17 30% 28% 18 29% 28% 19 27% 29% 20 26% 29% 90 20% 20% 4. Voor lootden de net zn vermeld n de n et derde ld ogenomen tabel, wordt de waarde van de stgng of dalng lnear geïnteroleerd. Ondanks de voorgescreven rocentuele mutate, bedraagt de rentemutate ten mnste 100 bassunten. 3. Scenaroanalyse voor et aandelenrsco 4

5 Artkel 9 1. Met de scenaroanalyse van et aandelenrsco wordt et effect berekend van een onmddellke dalng van de waarden van de n et derde ld bedoelde actva. 2. B de berekenng wordt utgegaan van de onderverdelng tussen aandelenrsco A en aandelenrsco B. 3. In dt artkel wordt verstaan onder: a. aandelenrsco A: rsco van aandelen genoteerd o gereglementeerde markten n de Euroese Economsce Rumte of OESO-landen; b. aandelenrsco B: rsco van aandelen n okomende landen, net-beursgenoteerde aandelen, van edgefondsen, grondstoffen en van andere soortgelke waarden net bedoeld n onderdeel a. 4. De volgende ercentages worden toegeast: a. aandelenrsco A: een dalng van de waarde met 39%; b. aandelenrsco B: een dalng van de waarde met 49%. 5. De n et verde ld genoemde ercentages worden veroogd met de utkomst van et symmetrsce demngsmecansme van et betreffende boekaar, waardoor de ercentages oger zullen zn nadat aandelenmarkten zn gestegen en lager nadat aandelenmarkten zn gedaald. 6. De Nederlandsce Bank stelt de utkomst van et symmetrsc demngmecansme aarlks vast en ublceert deze voor 31 anuar van et aar na et betrokken boekaar o aar webste. Artkel Voor de toeassng van et aandelenrsco kan de levensverzekeraar beaalde deelnemngen bescouwen als strategsc. De scenaroanalyse voor deze categore s een onmddellke dalng van de waarde met 22%. 2. De levensverzekeraar kan een deelnemng als strategsc bescouwen als de waarde van deze deelnemng waarscnlk mnder volatel s voor de komende 12 maanden dan de waarde van andere aandelen over dezelfde erode als gevolg van zowel de aard van de deelnemng als de nvloed utgeoefend door de levensverzekeraar n de deelnemng. 3. De levensverzekeraar lct toe welke deelnemngen als strategsc bescouwt en betrekt daarb alle relevante factoren, waaronder: a. et bestaan van een dudelke stratege om de deelnemng voor een lange erode aan te ouden; b. de consstente van deze stratege met de belangrkste rocedures en maatregelen de rctng geven aan de actvteten van de levensverzekeraar of deze beerken; c. et vermogen van de levensverzekeraar om de deelnemng aan te ouden; d. et bestaan van een duurzame band; en e. waar de levensverzekeraar onderdeel s van een groe: de consstente met deze stratege met de belangrkste rocedures en maatregelen de rctng geven aan de actvteten van de groe of deze beerken. 4. Scenaroanalyse voor et vastgoedrsco Artkel Met de scenaroanalyse van et vastgoedrsco wordt et effect berekend van een onmddellke dalng van 25% van de waarde van n et tweede ld genoemde actva. 5

6 2. Het vastgoedrsco eeft betrekkng o onroerend goed, zowel n egen gebruk als beleggngsobecten. 3. Beleggngen n ondernemngen de matereel met vreemd vermogen zn gefnancerd of geen sgnfcant drect of ndrect vastgoed o de balans ebben, worden meegenomen n de scenaroanalyse van et aandelenrsco. 5. Scenaroanalyse voor et kredetrsco Artkel Met de scenaroanalyse van et kredetrsco wordt et effect berekend van een onmddellke veranderng n de kredetwaardged van n et tweede ld genoemde actva o de aanwezge solvabltetsmarge. 2. Het kredetrsco eeft betrekkng o lenngen, bedrfsoblgates, gedekte oblgates, (er)verakte yoteken, (er)verakte lenngen, gestructureerde roducten, deosto s en lqude mddelen. 3. Lenngen aan of aantoonbaar gegarandeerd door natonale overeden van landen bnnen de EER dan wel met een AAA of AA kredetwaardged, utgegeven n de natonale valuta worden net meegenomen n deze module. Dt geldt ook voor multlaterale ontwkkelngsbanken en nternatonale organsates. 4. Het effect o de aanwezge solvabltetsmarge wordt beaald door de actuele waarde van de beleggng te vermengvuldgen met een factor ut de onderstaande tabel o bass van duur (d) en kredetwaardged (0-6, zonder ratng). Inden de gemddelde duur van een nstrument klener s dan één aar, wordt deze o één aar gesteld. Kredetscok n % zonder ratng 4 5&6 1 d<5 0,70d 0,90d 1,20d 2,3d 2,80d 4,30d 7,3d 5 d<10 1,85+0,33d 2,6+0,38d 3,5+0,50d 5+1,3d 6,6+1,48d 9,95+2,31d 16,5+4,0d 10 d<15 2,15+0,30d 3,4+0,30d 5,5+0,30d 10+0,8d 11,8+0,96d 17,05+1,60d 53,5+0,3d 15 d<20 2,15+0,30d 3,4+0,30d 5,5+0,30d 10+0,8d 11,8+0,96d 36,55+0,30d 53,5+0,3d 20 d 2,15+0,30d 3,4+0,30d 5,5+0,30d 20+0,3d 25,0+0,30d 36,55+0,30d 53,5+0,3d max d Scenaroanalyse voor et tegenartkredetrsco Artkel Met de scenaroanalyse van et tegenartkredetrsco wordt et effect berekend van een onmddellke veranderng n et tye 1 en tye 2 tegenartkredetrsco van n et tweede ld genoemde actva o de aanwezge solvabltetsmarge. 2. Het tye 1 tegenartkredetrsco eeft betrekkng o dervaten met een rscomtgerende werkng en vorderngen o erverzekeraars, met nbegr van et aandeel van erverzekeraars n de tecnsce voorzenngen. 3. Het tye 2 tegenartkredetrsco eeft betrekkng o lenngen o sculdbekentens aan et mdden- en klenbedrf en yoteeklenngen met en zonder Natonale 6

7 u = ( 1 + γ ( 1 )( + ) ( ) 1 ) Hyoteek Garante (NHG). Artkel De utkomst van de scenaroanalyse voor tye 1 tegenartkredetrsco wordt als volgt berekend: a. de levensverzekeraar beaalt voor elke vorderng o erverzekeraars et te verwacten verles b wanbetalng (loss gven default, LGD) door: LGD = max( 0; 0,5 UtstaandV eraal 0,85 Onderand ) waarb UtstaandVeraal staat voor et aandeel erverzekerng n de tecnsce voorzenng, vermeerderd met vorderng o erverzekeraars, van de -de vorderng en Onderand voor actuele waarde van et onderand van de -de vorderng. b. de levensverzekeraar beaalt voor elk dervaat met een rscomtgerende werkng et te verwacten verles b wanbetalng (loss gven default, LGD): LGD = max( 0; 0,9 Dervaat 0,85 Onderand ) waarb Dervaat staat voor actuele waarde van et -de dervaat en Onderand voor actuele waarde van et onderand van de -de dervaat. 2. Met de kansen o n gebreke blven van tegenart voor kredetbeoordelng = 0, 1, 2, 3, 4, 5 en 6 zn gedefneerd door: 0 = 0,002%, 1 = 0,01%, 2 = 0,05%, 3 = 0,24%, 4 = 1,2% en 5 = 6 = 4,175% berekent de verzekeraar voor = 0, 1, 2, 3, 4, 5 en 6 en = 0, 1, 2, 3, 4, 5 en 6 met γ = 0, 25 de volgende grooteden: u = (1 ) (1 ) (1 + γ )( + ) v (1 + 2γ ) (1 ) = 2 + 2γ Met deze grooteden beaalt de verzekeraar de standaarddevate S met en T met S = v + z y u = 0 = 0 = 0 y 1 2 T = 6 y = 0 waarb met y de sommate van alle LGD met dezelfde kredetbeoordelng en z de sommate van alle gekwadrateerde LGD met dezelfde kredetbeoordelng. 3. De levensverzekeraar berekent de utkomst van de scenaroanalyse van et n artkel 13, tweede ld, genoemde tye 1 rsco voor dervaten met een rscomtgerende werkng en vorderngen o erverzekeraars als volgt: als S 0,0705 T dan s de utkomst 3S, en als S > 0,0705 T dan s de utkomst mn(5s; T). 7

8 Artkel De utkomst van de scenaroanalyse voor tye 2 tegenartkredetrsco s de som van de utkomsten van de berekenngen n de onderdelen a, b en c: a. de scenaroanalyse voor wonngyoteken met een bedrag lager dan 1 mloen euro zonder Natonale Hyoteek Garante (NHG) wordt beaald als: waarb 0,15 LGD LGD = max( 0, Lenng 0,6 Onderand ) Herb staat Lenng voor de actuele waarde van yoteeklenng en Onderand voor de actuele waarde van et onderand ; b. de scenaroanalyse voor wonngyoteeklenngen met een bedrag lager dan 1 mloen euro met NHG wordt beaald als 0,07% van de actuele waarde van de som van de wonngyoteeklenngen met NHG de zn verstrekt aan natuurlke ersonen of aan klene tot mddelgrote ondernemngen; c. de scenaroanalyse voor MKB-lenngen zonder kredetbeoordelng wordt beaald als met 0,9 > 3maand 3maand LGD + 0,15 LGD LGD = 0,45 max(0, Lenng 0,6 Onderand ) Herb staat Lenng voor de actuele waarde van lenng en Onderand voor de actuele waarde van et onderand secfek aan lenng toegekend. De ndcate >3 maand versus 3 maand brengt b de LGD s een tweedelng aan n de mate van acterstallged. 2. B deze scenaroanalyse worden de yoteeklenngen meegenomen de zn verstrekt aan natuurlke ersonen of aan klene tot mddelgrote ondernemngen. 3. Hyoteeklenngen de net bnnen deze scenaroanalyse vallen, worden ogenomen n de scenaroanalyse van et kredetrsco, bedoeld n artkel Scenaroanalyses voor de verzekerngstecnsce rsco s Artkel Met de scenaroanalyse van et kortlevenrsco wordt et effect berekend van een onmddellke stgng van 15% van de sterftekansen de worden gebrukt voor de berekenng van de toerekendedstoets o de aanwezge solvabltetsmarge. 2. Deze scenaroanalyse eeft utslutend een effect o de utkomsten van de toerekendedstoets en daarmee samenangende rscomtgerende nstrumenten. 3. De stgng van de sterftekansen wordt utslutend toegeast o de verzekerngen waarvoor een stgng van de sterftekansen ledt tot een ogere utkomst van de verwactngswaarde n de toerekendedstoets. 4. Verscllende verzekerngen met betrekkng tot dezelfde verzekerde ersoon kunnen als een verzekerng worden beandeld. 8

9 5. Inden de berekenng van de verwactngswaarde s gebaseerd o een ortefeulle van verzekerngen dan mag voor de beoordelng of de stgng van de sterftekansen ledt tot een ogere utkomst van de verwactngswaarde utgegaan worden van de ortefeulle van verzekerngen n laats van ndvduele verzekerngen. Artkel Met de scenaroanalyse van et langlevenrsco wordt et effect berekend van een onmddellke dalng van 20% van de sterftekansen de worden gebrukt voor de berekenng van de toerekendedstoets o de aanwezge solvabltetsmarge. 2. Deze scenaroanalyse eeft utslutend een effect o de utkomsten van de toerekendedstoets en daarmee samenangende rscomtgerende nstrumenten. 3. De dalng van de sterftekansen wordt utslutend toegeast o verzekerngen waarvoor een dalng van de sterftekansen ledt tot een ogere utkomst van de verwactngswaarde n de toerekendedstoets. 4. Artkel 16, verde ld, s van toeassng. 5. Inden de berekenng van de verwactngswaarde s gebaseerd o een ortefeulle van verzekerngen dan mag voor de beoordelng of de dalng van de sterftekansen ledt tot een ogere utkomst van de verwactngswaarde utgegaan worden van de ortefeulle van verzekerngen n laats van ndvduele verzekerngen. Artkel Met de scenaroanalyse van et kostenrsco wordt et effect berekend van een onmddellke en ermanente stgng van de kosten tdens de utvoerng van (er)verzekerngen o de aanwezge solvabltetsmarge. 2. Het scenaro voor kostenrsco s gedefneerd als de combnate van: a. een toename van de kosten met 10% ten ozcte van de veronderstellngen geanteerd b de bealng van de verwactngswaarde n de toerekendedstoets; en b. een toename met 1%-unt er aar van de kostennflate boven et n de verwactngswaarde veronderstelde nveau er aar. 3. In de scenaroanalyse worden geen utgaven voor kosten ogenomen als et bedrag daarvan o et raortagemoment al vaststaat en ten laste van et resultaat s gebract. Voor olssen met aanasbare kostenoslagen wordt rekenng geouden met realstsce managementactes met betrekkng tot deze oslagen. 8. Aggregate van de utkomsten van de scenaroanalyses Artkel 19 De levensverzekeraar berekent et geaggregeerde resultaat AR van de utkomsten van de scenaroanalyses als: AR n n = s = 1 = a s Waarb s de utkomst van scenaroanalyse en s de utkomst van scenaroanalyse s en a de correlate tussen scenaroanalyses en overeenkomstg onderstaande tabel waarb =rente,..,kosten en =rente,,kosten: 9

10 aandelen aandelen aandelen tegenart rente wereldwd overg strat.deeln. vastgoed kredet tye 1 tye 2 kortleven langleven kosten rente 1 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,16 0,16 0,16 0,16 0,16 aandelen ww 0,5 1 0,75 0,75 0,75 0,75 0,16 0,16 0,16 0,16 0,16 aandelen ov 0,5 0,75 1 0,75 0,75 0,75 0,16 0,16 0,16 0,16 0,16 aandelen sd 0,5 0,75 0,75 1 0,75 0,75 0,16 0,16 0,16 0,16 0,16 vastgoed 0,5 0,75 0,75 0,75 1 0,5 0,16 0,16 0,16 0,16 0,16 kredet 0,5 0,75 0,75 0,75 0,5 1 0,16 0,16 0,16 0,16 0,16 tegenart1 0,16 0,16 0,16 0,16 0,16 0,16 1 0,75 0,16 0,16 0,16 tegenart2 0,16 0,16 0,16 0,16 0,16 0,16 0,75 1 0,16 0,16 0,16 kortleven 0,16 0,16 0,16 0,16 0,16 0,16 0,16 0,16 1-0,25 0,25 langleven 0,16 0,16 0,16 0,16 0,16 0,16 0,16 0,16-0,25 1 0,25 kosten 0,16 0,16 0,16 0,16 0,16 0,16 0,16 0,16 0,25 0,25 1 Artkel 20 Deze regelng treedt n werkng met ngang van 1 anuar Artkel 21 Deze regelng wordt aangeaald als: Regelng teoretsc solvabltetscrterum levensverzekeraars Wft. Deze regelng zal met de toelctng n de Staatscourant worden gelaatst. DE MINISTER VAN FINANCIËN, J.R.V.A. Dsselbloem 10

11 TOELICHTING Algemeen Het teoretsce solvabltetscrterum bedt de desbetreffende levensverzekeraars en de Nederlandsce Bank (DNB) een goede ndcate of de solvabltetsoste van levensverzekeraars bnnen 12 maanden te kort kan gaan sceten. Dt gescedt door verscllende scenaro s (zoals een aandelenscenaro, vastgoedscenaro en rentescenaro) toe te assen o de balans van de levensverzekeraar en vervolgens te bezen oe de aanwezge solvabltetsmarge o de scenaro s reageert. In deze mnsterële regelng s utgewerkt oe de levensverzekeraar et teoretsce solvabltetscrterum utrekent. Daarb selen zowel de te anteren rnces b de berekenng, de te anteren scenaroanalyses als de wze waaro deze scenaroanalyses tot één teoretsc solvabltetscrterum worden gevoegd va aggregate van de utkomsten van de scenaroanalyses en een scalngsfactor een rol. De omvang van de scenaro s voor de berekenng van et TSC zn of gelk of lager (kredetrsco en et tegenartkredetrsco) vastgesteld dan de tans bekend znde concetvoorstellen o grond van de Solvency II rctln 1. Voorts zn net alle scenaro s ut et Solvency II regme ogenomen n et TSC. Omdat er meerdere verscllen bestaan tussen et udge Wft toezct dat s gebaseerd o de Solvency I rctlnen en de Solvency II rctln en bovenden essentële detals van et Solvency II-regme nog net vaststaan, s o voorand net vast te stellen n oeverre et TSC wat oogte betreft, gelet o de udge economsce omstandgeden, vergelkbaar s met de neuwe rscogeorënteerde solvabltetses (SCR) onder de Solvency II rctln. Een verscl tussen et TSC en de neuwe SCR onder et Solvency II regme s de lek o de nterventeladder. Het doorbreken van SCR resulteert n stevger toezctnterventes dan et doorbreken van et TSC. Deze laatste s gekoeld aan de neuwe bevoegded van DNB om dvdendutkerngen tegen te ouden. Deze bevoegded s een Solvency II bevoegded en zal deralve ook na de ntroducte van et neuwe Solvency II regme van kract blven. Deze bevoegded lgt, onder et Solvency II regme, o de nterventeladder boven et nveau van de SCR. Door mddel van een mactstude onder de levensverzekeraars s de oogte van de TSCes vastgesteld door mddel van een scalngsfactor. Deze scalngsfactor s vastgesteld o 95% van de utkomst van de scenaro s. Deze scalng s zo gekozen dat ceters arbus geen substantële veranderng n de aantallen toezctnterventes zal otreden. De beoordelng wanneer een levensverzekeraar onder et verscert toezct komt, zal met de ntroducte van et TSC wel meer rscogebaseerd worden. De verscllende scenaroanalyses van de markt- en verzekerngstecnsce rsco s stellen de effecten vast o de aanwezge solvabltetsmarge, met gebrukmakng van de rudentële flters (dt zn afwkngen n de rudentële regels ten aanzen van de aarrekenngregels, ze bvoorbeeld de artkelen 98, derde en verde ld, en 116, derde ld, van et Beslut rudentële regels Wft (Br)) en eventueel aanwezge meerwaarden n verband met de onderwaarderng van actva of overwaarderng van de tecnsce voorzenngen waar DNB toestemmng voor eeft gegeven, ze artkel 97, eerste ld, onderdeel a, van et Br. Een negateve utkomst van een scenaroanalyse drukt een dalng van de aanwezge solvabltetsmarge ut. Een osteve utkomst drukt een verogng van de aanwezge solvabltetsmarge ut. 1 rctln 2009/138/EG van et Euroees Parlement en de Raad van 25 november 2009 betreffende de toegang tot en utoefenng van et verzekerngs- en et erverzekerngsbedrf (Solvabltet II) (PbEU L 335). 11

12 De scenaroanalyses worden berekend o bass van de bestaande wettelke utgangsunten en o grond van ongewzgde waarderngsgrondslagen van de aarrekenng en ongewzgde utgangsunten voor de toerekendedstoets. Om de comlextet van de berekenngen te beerken kan de levensverzekeraar utgaan van dezelfde onzekeredsmarge als n de toerekendedstoets en denen deze onzekeredsmarges net er scenaroanalyse oneuw te worden berekend. De levensverzekeraar oeft daarnaast b et berekenen van et effect van de scenaroanalyse geen rekenng te ouden met de veranderng van de utkomst van et rudenteel flter voor de voorzctge rente, ze artkel 98, derde ld, Br. Artkelsgewze toelctng Artkel 1 Voor de n de onderdelen d en e genoemde rsco s berekent de verzekeraar de n deze regelng bescreven scenaro s met als utkomst et effect o de aanwezge solvabltetsmarge. Artkel 2 Artkel 2 geeft nzct n de staen de de levensverzekeraar dent te nemen om tot de berekenng van et TSC te komen en oe de reeds ut de Wft verlcte berekenngen van de solvabltetsmarge en toerekendedstoets ern betrekt. Voor de toeassng van de toerekendedstoets anteert de levensverzekeraar dezelfde utgangsunten als de van de aarstaat, waarb er, om comlexe berekenngen te voorkomen, de mogelked wordt geboden om b de berekenng van de scenaro s de onzekeredsmarges ongewzgd te laten (ze eerste ld, onderdeel d). Het eerste ld, onderdeel e, stelt dat de scenaroanalyses worden utgevoerd zonder rekenng te ouden met effecten o belastnglatente. Het otreden van de rsco s n de scenaro s kan mogelk een effect ebben o de waarde van belastnglatente. In laats daarvan worden deze effecten ntegraal berekend conform artkel 5 van deze regelng. In et eerste ld, onderdeel f, wordt et geaggregeerd resultaat van de verscllende scenaro s va de formule met gebrukmakng van de tabel ut artkel 19 utgerekend. O dt geaggregeerde resultaat zn vervolgens twee correctes van toeassng: de correcte voor verlesabsorte van de tecnsce voorzenngen (eerste ld, onderdeel g) en de correcte voor verlesabsorte van utgestelde belastngen (eerste ld, onderdeel ). Deze correctes verlagen de utkomst van et geaggregeerde resultaat. Het teoretsc solvabltetscrterum van de verzekeraar s gelk aan et geaggregeerde resultaat na deze correctes en na vermengvuldgng met de scalngsfactor. Deze factor s vastgesteld o 95%. Het tweede ld beaalt dat de verzekeraar de n de scenaro s gebruk gemaakt eeft van et verlesabsorberend effect van net betrokken meerwaarden een aanvullende toets verrct om dubbeltellngen van deze mlcete meerwaarden (stlle reserves) te voorkomen. Dt kan een correcte tot gevolg ebben van et geaggregeerde resultaat vóór de toeassng van verlesabsorte van utgestelde belastngen. Inden een levensverzekeraar beaalde meerwaarden net betrekt n de berekenng van de solvabltetsmarge dan s et mogelk dat et net betrekken van deze meerwaarden nvloed eeft o de utkomsten van de searate effecten o de aanwezge solvabltetsmarge. De net betrokken meerwaarden kunnen namelk et effect beerken van et otreden van de rsco s. O geaggregeerd nveau zouden dan dezelfde 12

13 meerwaarden meerdere keren kunnen zn betrokken waardoor et geaggregeerde resultaat van de scenaroanalyses een onust beeld geeft van de effecten van et otreden van de scenaro s n onderlnge samenang. Het tweede ld voorkomt dt. Dt ld stelt dat et teoretsc solvabltetscrterum ten mnste gelk s aan de utkomst nden deze mlcete meerwaarden (stlle reserves) wel zouden zn betrokken n de berekenng van de aanwezge solvabltetsmarge, vermnderd met deze mlcete meerwaarden. Het derde ld beaalt dat de levensverzekeraar een toelctng geeft zodra er een mogelked s dat de aanvullng tot de afkoowaarde meerdere keren wordt betrokken n de berekenng van et crterum. B et berekenen van effecten o de solvabltetsmarge van de searate effecten van de scenaro's kan de aanvullng tot de afkoowaarde n de toerekendedstoets wzgen ten ozcte van de ntële aanvullng tot afkoowaarde. De aanvullng tot afkoowaarde kan et effect van et otreden van et desbetreffende rsco beerken omdat bvoorbeeld enerzds de verwactngswaarde en onzekeredsmarge wel kunnen wzgen als gevolg van een scenaro maar de afkoowaarde gelk kan blven onder etzelfde scenaro. O geaggregeerd nveau zou deze mtgerende werkng meermalen kunnen otreden. Herdoor kan et geaggregeerde resultaat van de scenaroanalyses een onust beeld geven van de effecten van et otreden van de scenaro's n onderlnge samenang. Als blkt dat de utkomst van de geaggregeerde afnames van de aanvullng tot de afkoowaarde oger s dan de ntële aanvullng tot afkoowaarde dan s dt een ndcate dat de afnames meerdere keren zn meegeteld. In dat geval lct de levensverzekeraar de aanvullng tot de afkoowaarde toe er scenaro en te ondersceden naar verzekerngen n geld en beleggngsverzekerngen. Artkel 3 Om et effect van een scenaroanalyse te berekenen, s et noodzakelk dat beaalde balansosten degaander worden bekeken, zodat zct ontstaat o de aard en et rscorofel van de onderlggende beleggngen. Dt wordt et doorkkrnce genoemd. De aard van de beleggng na et doorkkrnce s bealend voor et vraagstuk welk scenaro van toeassng s. Onder de n et tweede ld, onderdeel b, bedoelde beleggngsfondsen vallen zowel actef als assef beeerde beleggngsfondsen. Onder de n et tweede ld, onderdeel c, bedoelde andere ndrecte blootstellngen worden bvoorbeeld begreen secal urose vecles. Het verde ld betekent dat et aantal keren dat et doorkkrnce wordt eraald, zodang s dat de beleggngen zn utgesltst n de bassbeleggngscategoreën en alle rsco s n voldoende mate meegenomen worden. In et zesde ld wordt ervan utgegaan dat, nden een beleggngsfonds net of onvoldoende transarant s, et fonds volgens et beleggngsmandaat belegt. Het zevende ld stelt dat als et net mogelk s om et doorkkrnce toe te assen de verzekeraar dan et beleggngsfonds onder et aandelenscenaro categorseert als aandelenrsco B. Dt laatste s alleen van toeassng o net-materële blootstellngen ten ozcte van de totale blootstellng, voor beleggngsfondsen waarvan de sculd-kataal rato klener dan 0,5 s en nden de onzekered over de aard van de onderlggende beleggng tdelk s. Artkel 4 Als een levensverzekeraar te maken eeft met een negatef scenaro, dan kan de verlezen als gevolg van dt scenaro comenseren wanneer een voorzenng aanoudt 13

14 voor nog ut te keren of nog b te scrven wnstdelngen. Artkel 4 geeft de wze waaro de verzekeraar dt verlesabsorberende effect berekent. Wnstdelngen de b de berekenng van de verwactngswaarde van de ut de verzekerngsverlctngen voortvloeende kasstromen reeds zn utgekeerd of bgescreven zn net verlesabsorberend. Artkel 5 Als een levensverzekeraar te maken eeft met een negatef scenaro, dan zal de verlezen als gevolg van dt scenaro kunnen comenseren wanneer er srake s van een latente belastngverlctng (nog te betalen belastngen). Dt effect mag meegenomen worden n de berekenng. Het s fscaal ook mogelk n de toekomst de belastngafdract te verlagen door toekomstge wnsten te comenseren met reeds gerealseerde verlezen. In et eerste ld s ogenomen dat deze wze van rekenng ouden met de mtgerende effecten van belastngen net s toegestaan. De mutate n de netto utgestelde belastngverlctng wordt verwerkt na et otreden van de scenaro s n onderlnge samenang, en vóór toeassng van de scalngsfactor. Artkel 6 De levensverzekeraar kan voor de berekenng van de scenaroanalyses utgaan van de bestaande rscomtgerende nstrumenten. Dt artkel geeft aan onder welke voorwaarden dt s toegestaan. Het tweede ld betekent dat rekenng moet worden geouden met et fet dat de scenaro s drect otreden en dat de onmddellke gevolgen daarvan net ondervangen kunnen worden met managementactes. In et tweede ld wordt aangegeven wanneer managementactes wel meegenomen mogen worden. Artkel 7 Artkel 7 beaalt oe de kredetbeoordelngen van externe kredetbeoordelngsbureaus betrokken worden b et vaststellen van de oogte van et kredetrsco. Artkel 8 Artkel 8 bescrft oe et rentescenaro, dt s et scenaro dat et rsco van een drect veranderende rscovre rentetermnstructuur, doorrekent. Vanzelfsrekend denen levensverzekeraars de toerekendedstoets n dt rentescenaro o bass van dezelfde utgangsunten te berekenen als de zn gebrukt b de aan DNB geraorteerde toerekendedstoets. Dt betekent dat de levensverzekeraar b doorrekenng van et rentescenaro dezelfde rentecurve gebrukt als s gebrukt n de toerekendedstoets zelf. Dt wl zeggen dat alle lootden van de rentetermnstructuur (nclusef de lootden waar de UFR van toeassng s) b et rentescenaro worden betrokken. De doorrekenng van et rentescenaro voor beleggngen moet gebaseerd worden o de rente de wordt gebrukt voor de waarderng van de beleggngen. Onder de n et tweede ld bedoelde rentegevoelge actva worden bvoorbeeld verstaan vastrentende beleggngen, fnancële nstrumenten en afgelede rente-nstrumenten. Artkel 9 14

15 Dt artkel beaalt de wze waaro et scenaro voor et aandelenrsco moet worden berekend. Er s een sltsng aangebract n soorten aandelenrsco, namelk aandelenrsco A en aandelenrsco B. Onder aandelenrsco B vallen zoals beaald n artkel 3, zevende ld, beleggngsfondsen waarb et net mogelk s door te kken. O de n et verde ld genoemde ercentages voor aandelenrsco s A en B s een zogenaamd symmetrsc demngsmecansme van toeassng, waardoor et scenaro voor aandelenrsco een grotere rocentuele dalng zal geven wanneer de koersen o de aandelenmarkten zn gestegen en lagere rocentuele dalng wanneer de koersen o de aandelenmarkten zn gedaald. Zoals aangegeven n zesde ld zal DNB aarlks et van toeassng znde demngsmecansme voor de berekenng van et aandelenscenaro ublceren. Artkel 10 Als een levensverzekeraar kan aantonen dat de waarde van een deelnemng waarscnlk mnder volatel s voor de komende 12 maanden dan de waarde van andere aandelen over dezelfde erode als gevolg van zowel de aard van de deelnemng als de nvloed de wordt utgeoefend o de deelnemng door de levensverzekeraar dan kan de levensverzekeraar de deelnemng als strategsc bescouwen. In dat geval mag een lagere aandelenscok worden doorgerekend n et scenaro voor et aandelenrsco. Als een levensverzekeraar een deelnemng als strategsc bescouwt dan dent dt toe te lcten conform de n et derde ld genoemde onderdelen. Artkel 11 In artkel 11 wordt et scenaro voor waardedalngen n vastgoed bescreven. Het vastgoedscenaro wordt zowel berekend voor vastgoed n egen gebruk, zoals kantooranden, als voor beleggngsobecten. Artkel 12 Dt artkel beaalt et kredetrscoscenaro. B de n et derde ld bedoelde multlaterale ontwkkelngsbanken en nternatonale organsates moet worden gedact aan de n blage VI, Deel 1 onder 4 en 5 van de erzene rctln banken genoemde organsates en de Euroese Centrale Bank. Met de n et verde ld genoemde duur wordt modfed duraton bedoeld. Daarb wordt voor nstrumenten de een kortere duur dan één aar ebben, verondersteld dat de duur gelk s aan één aar. Artkel 13 Artkel 13 beaalt voor welke balansosten de levensverzekeraar et tegenartkredetrsco berekent. Herb wordt ondersced gemaakt tussen twee verscllende soorten tegenartkredetrsco s, te weten tye 1 en tye 2 tegenartkredetrsco omdat bede soorten tegenartkredetrsco een samenang ebben de klener s dan één, ze ook artkel 19. Deze effecten o de aanwezge solvabltetsmarge van et tye 1 en tye 2 tegenartkredetrsco kunnen deralve net eenvoudgweg b elkaar geteld worden. Hervoor s de tabel nodg de s ogenomen n artkel 19. Artkel 14 15

16 In artkel 14 worden de berekenngen voorgescreven om te komen tot de omvang van et tye 1 tegenartkredetrsco. Artkel 15 In artkel 15 worden de berekenngen voorgescreven om te komen tot de omvang van et tye 2 tegenartkredetrsco. Artkelen 16 en 17 Het scenaro voor et kortlevenrsco wordt bescreven n artkel 16. De tegenanger daarvan, et scenaro voor et zogenoemde langlevenrsco, wordt omscreven n artkel 17. Dt scenaro wordt, zoals n et derde ld s vermeld, alleen toegeast o de verzekerngen waarvoor een stgng of dalng van de sterftekansen ook een verogng van de verzekerngsverlctngen tot gevolg eeft. Artkel 18 In artkel 18 wordt et scenaro voor de stgng van de kosten utgewerkt. Artkel 19 Tdens een crss, waarb de scenaro s gelktdg kunnen otreden, kunnen de effecten o de solvabltetsmarge, zoals utgerekend n de verscllende scenaro s, elkaar versterken of verzwakken. In dt artkel wordt de mate van samenang tussen de scenaro s utgewerkt, waardoor een meer realstsc beeld wordt verkregen. Va een formule worden de resultaten tot een enkel geaggregeerd resultaat utgewerkt. De formule s de wortel ut een veelterm bestaande ut correlategewogen kwadraten en krusroducten van scenaro's. De erb gebrukte tabel met de correlatecoëffcenten beoogt een equvalente werkng te ebben als de meer comlexe terateve aggregaterocedure van de Solvency II rctln. De blokdagonale delen van de tabel zn overeenkomstg de correlates van de Solvency II rctln zelf en de elementen buten de dre dagonale blokken zn o 0,16 gekt, waarmee de equvalente utwerkng wordt berekt. DE MINISTER VAN FINANCIËN, J.R.V.A. Dsselbloem 16

Regeling theoretisch solvabiliteitscriterium levensverzekeraars Wft

Regeling theoretisch solvabiliteitscriterium levensverzekeraars Wft Regelng theoretsch solvabltetscrterum levensverzekeraars Wft Regelng van de Mnster van Fnancën van FM aar/0000 M, drecte Fnancële Markten, houdende regels betreffende scenaroanalyses en berekenngswze van

Nadere informatie

Regeling theoretisch solvabiliteitscriterium levensverzekeraars Wft

Regeling theoretisch solvabiliteitscriterium levensverzekeraars Wft Regelng theoretsch solvabltetscrterum levensverzekeraars Wft Regelng van de Mnster van Fnancën van.. december 2013, FM 2013/0000 M, drecte Fnancële Markten, houdende regels betreffende scenaroanalyses

Nadere informatie

Technische specificatie. Impactstudie 2013

Technische specificatie. Impactstudie 2013 Technsche specfcate Impactstude 2013 3 un 2013 Inhoudsopgave 1. Inledng... 3 1.1 Praktsche nformate... 3 1.2 Algemene utgangspunten van de mpactstude... 4 2. Scenaroanalyses voor de Marktrsco s... 5 2.1

Nadere informatie

BRUIKLEENREGELING MOBIELE TELEFOON 2008

BRUIKLEENREGELING MOBIELE TELEFOON 2008 -W- " " GEMEENTE I rloorn GEMEENTEBLAD 2010-22 A. Brukleenregelng mobele telefoon 2008. Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Hoorn maakt bekend dat: het op 4 maart 2008, onder ntrekkng

Nadere informatie

Rekenen met rente en rendement

Rekenen met rente en rendement Rekenen met rente en rendement Woekerpols? Lenng met lokrente? Er wordt met de beschuldgende vnger naar banken en verzekeraars gewezen de op hun beurt weer terugwjzen naar de consument: Deze zou te weng

Nadere informatie

Bronnen & Methoden bij Marktscan medischspecialistische zorg 2015

Bronnen & Methoden bij Marktscan medischspecialistische zorg 2015 Bronnen & Methoden bj Marktscan medschspecalstsche zorg 2015 Hoofdstuk 2: Wachttjden voor medsch specalstsche zorg Ontwkkelng van wachttjden Voor de wachttjdanalyses s gebruk gemaakt van gegevens afkomstg

Nadere informatie

Standaardisatiemethoden. 9 10Abby Israëls. Statistische Methoden (10003)

Standaardisatiemethoden. 9 10Abby Israëls. Statistische Methoden (10003) Standaardsatemethoden 9 10Abby Israëls Statstsche Methoden (10003) Den Haag/Heerlen, 2010 Verklarng van tekens. = gegevens ontbreken * = voorlopg cfer ** = nader voorlopg cfer x = gehem = nhl = (nden voorkomend

Nadere informatie

Den Haag, i g. Kenmerk: DGB 2013-5559

Den Haag, i g. Kenmerk: DGB 2013-5559 Den Haag, g NOV Kenmerk: DGB 2013-5559 Beroepschrft n cassate tegen de utspraak van de Rechtbank te 's-gravenhage X "Z van 3 oktober 2013, nr. 13/07712, op een beroepschrft van SHMRMMI tefj betreffende

Nadere informatie

Publicatieblad van de Europese Unie. (Besluiten waarvan de publicatie voorwaarde is voor de toepassing)

Publicatieblad van de Europese Unie. (Besluiten waarvan de publicatie voorwaarde is voor de toepassing) 13.3.2003 L 69/1 I (Besluten waarvan de publcate voorwaarde s voor de toepassng) VERORDENING (EG) Nr. 450/2003 VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD van 27 februar 2003 betreffende de loonkostenndex (Voor

Nadere informatie

Centraal Bureau voor de Statistiek Keten Economische Statistieken

Centraal Bureau voor de Statistiek Keten Economische Statistieken Centraal Bureau voor de Statstek Keten Economsche Statsteken Aan: Provnces Van: Bureau Kredo Onderwerp: Iv3 plausbltetstoetsen vana 1e kwartaal 2010 Datum: 23 maart 2010 Aanledng Provnces Het CBS toetst

Nadere informatie

Impactstudie 2013 Theoretisch Solvabiliteitscriterium

Impactstudie 2013 Theoretisch Solvabiliteitscriterium Impactstudie 2013 Theoretisch Solvabiliteitscriterium 6 juni 2013 1 Wanneer gaat wat gelden? Theoretisch solvabiliteitscriterium eerste rapportage juni 2014 grote en middelgrote levensverzekeraars natura-uitvaart

Nadere informatie

Centraal Bureau voor de Statistiek Macro-economische Statistieken en Publicaties

Centraal Bureau voor de Statistiek Macro-economische Statistieken en Publicaties Centraal Bureau voor de Statstek Macro-economsche Statsteken en Publcates Provnces Bureau Kredo Kwaltetsoordeel ten behoeve van Iv3-toetsngsbeled Datum: 30 un 2005 Aan: Van: Onderwerp: Aanledng Provnces

Nadere informatie

Centraal Bureau voor de Statistiek Keten Economische Statistieken

Centraal Bureau voor de Statistiek Keten Economische Statistieken Aan: Gemeenten en gemeenschappeljke regelngen Van: Bureau Kredo Onderwerp: Iv3 plausbltetstoetsen vana 1e kwartaal 2010 Datum: 23 maart 2010 Aanledng Gemeenten en gemeenschappeljke regelngen. Het CBS toetst

Nadere informatie

De methode tot bepaling van de x-factor voor de kwaliteitsconversietaak voor de tweede reguleringsperiode in formules

De methode tot bepaling van de x-factor voor de kwaliteitsconversietaak voor de tweede reguleringsperiode in formules Bjlage 1 De methode tot bepalng van de x-factor voor de kwaltetsconversetaak voor de tweede regulerngsperode n formules Bjlage bj het beslut van 17 me 2011 met kenmerk 103557_1/122. Inhoudsopgave 1 Inledng...

Nadere informatie

Beleggen in duurzame aandelen bij Robeco

Beleggen in duurzame aandelen bij Robeco Beleggen n duurzame aandelen bj Robeco Beleggen n duurzame aandelen bj Robeco Insttutonele beleggers staan voor tal van utdagngen. Zo leggen pensoendeelnemers, klanten en de samenlevng steeds meer druk

Nadere informatie

Cats. Den Haag, ~ '' Kenmerk: DGB 2010-423

Cats. Den Haag, ~ '' Kenmerk: DGB 2010-423 Cats Den Haag, ~ '' Kenmerk: DGB 2010-423 ] Motverng vanjhet beroepschrft n cassate (rolnummer 10/00158) tegen de utspraak van het Gerechtshof te Arnhem van 1 december 2009, nr. 08/00145, j j/ nzake SËËÊÊÊÈÈÊÈtemÈ

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Gelet op artikel 24a1, vierde lid, van het Besluit prudentiële regels Wft;

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Gelet op artikel 24a1, vierde lid, van het Besluit prudentiële regels Wft; STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 35109 17 december 2013 Regeling van de Minister van Financiën van 9 december 2013, FM 2013/2204 M, directie Financiële

Nadere informatie

De Waarde van Toekomstige Kasstromen

De Waarde van Toekomstige Kasstromen De Waarde van Toekomstge Kasstromen De kosten van onderpandmnmalserng Jeroen Kerkhof, VAR Strateges BVBA Introducte Voor de fnancële crss hadden fnancële ngeneurs op bass van een aantal redeljke assumptes

Nadere informatie

Toepassing: Codes. Hoofdstuk 3

Toepassing: Codes. Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 3 Toepassng: Codes Als toepassng van vectorrumten over endge lchamen kjken we naar foutenverbeterende codes. We benutten slechts elementare kenns van vectorrumten, en van de volgende functe.

Nadere informatie

Aanvullende Opgaven Inleiding Besliskunde II 2010 2011

Aanvullende Opgaven Inleiding Besliskunde II 2010 2011 Last Update: 24 1 2010, Clff Voetelnk Aanvullende Opgaven Inledng Beslskunde II 2010 2011 Aanvullende Opgave 1: Routerngsprobleem (ILP) Dt s een aangepaste verse van opgave 2.3 ut het boek van Tms. Vrachtwagens

Nadere informatie

gelezen het raadsvoorstel nummer RV van het college van burgemeester en wethouders van Den Helder van 28 februari 2012;

gelezen het raadsvoorstel nummer RV van het college van burgemeester en wethouders van Den Helder van 28 februari 2012; gemeente Den Helder Raadsbeslut Raadsvergaderng d.d. : 2 aprl 2012 Beslut nummer Onderwerp : RB12.0044 :Stmu!erngsregelng gevelopwaarderng wnkelpanden 'STADSHART DEN HELDER 2012-2013' De raad van de gemeente

Nadere informatie

Toelichting advies gemeenteraad bij aanvraag aanwijzing als lokale publieke media-instelling

Toelichting advies gemeenteraad bij aanvraag aanwijzing als lokale publieke media-instelling B000012403 25 ĩ O Toelchtng adves gemeenteraad bj aanvraag aanwjzng als lokale publeke meda-nstellng Ì...Ï 1. Algemeen De wetgever heeft gekozen voor een s ys teem waarbj per gemeente, voor de termjn van

Nadere informatie

DoorloPende tekst van de statuten van Delta Lloyd Asset Management N.V. gevestigd te Amsterdam zoals deze laatstelijk zijn gewijzigd bij akte

DoorloPende tekst van de statuten van Delta Lloyd Asset Management N.V. gevestigd te Amsterdam zoals deze laatstelijk zijn gewijzigd bij akte DoorloPende tekst van de statuten van Delta Lloyd Asset Management N.V. gevestgd te Amsterdam zoals deze laatsteljk zjn gewjzgd bj akte verleden op 24 oktober 2001 voor notars mr. M.A.J.M. Scholtens. HOUTHOFF

Nadere informatie

Pagina 1/13. Ons ACM/DE/2013/104033/224 kenmerk: Zaaknummer: /Methodebesluiten GTS vanaf 2014 Reguleringsmethode Gasunie Transport Services B.V.

Pagina 1/13. Ons ACM/DE/2013/104033/224 kenmerk: Zaaknummer: /Methodebesluiten GTS vanaf 2014 Reguleringsmethode Gasunie Transport Services B.V. Ons ACM/DE/2013/104033/224 kenmerk: Zaaknummer: 104033/Methodebesluten GTS vanaf 2014 Regulerngsmethode Gasune Transport Servces B.V. Pagna 1/13 Bjlage 1 Utwerkng van de methode n rekenkundge formules

Nadere informatie

Handreiking Behorende bij Verslag over de Uitvoering Abw, IOAW, IOAZ en WIK 2003

Handreiking Behorende bij Verslag over de Uitvoering Abw, IOAW, IOAZ en WIK 2003 Handrekng Behorende bj Verslag over de Utvoerng Abw, IOAW, IOAZ en WIK 2003 Inhoud Onderdeel A Beeld omtrent de wetsutvoerng Verantwoordng omtrent tekortkomngen rechtmatghed Inledng 3 1. Verantwoordng

Nadere informatie

PROTOCOL MONITORING ENERGIEBESPARING

PROTOCOL MONITORING ENERGIEBESPARING December 2001 ECN-C--01-129 RIVM 408137005 PROTOCOL MONITORING ENERGIEBESPARING CPB, ECN, Novem en RIVM P.G.M. Boonekamp (ECN) H. Mannaerts (CPB) H.H.J. Vreuls (Novem) B. Wesselnk (RIVM) Verantwoordng

Nadere informatie

effectief inzetten? Bert Dingemans

effectief inzetten? Bert Dingemans archtectuur Is meten weten? Kwaltateve en kwanttateve analyse n archtectuurmodellen Kwaltateve en kwanttateve analyses kunnen de denstverlenng van de enterprsearchtect verbeteren. Toch s de nzet van deze

Nadere informatie

3.7.3 Welke meetinstrumenten zijn geschikt voor het vastleggen van motorische vaardigheden?

3.7.3 Welke meetinstrumenten zijn geschikt voor het vastleggen van motorische vaardigheden? 3. Dagnostek 3.7. Hoe meet je verbeterng of verslechterng n het dageljks functoneren met betrekkng tot de mobltet (ztten, staan, lopen, verplaatsen) bj CP? 3.7.3 Welke meetnstrumenten zjn geschkt voor

Nadere informatie

GEMEENTE TILBURG VERZONDEN 25 JUL 2M. Besluit omgevingsrecht(vergunning) WET ALGEMENE BEPALINGEN OMGEVINGSRECHT

GEMEENTE TILBURG VERZONDEN 25 JUL 2M. Besluit omgevingsrecht(vergunning) WET ALGEMENE BEPALINGEN OMGEVINGSRECHT WET ALGEMENE BEPALINGEN OMGEVINGSRECHT Beslut omgevngsrecht(vergunnng) VERZONDEN 25 JUL 2M Gemeente : Tlburg Datum 24 jul 2018 Kenmerk : Z-HZ WABO-2018-02458 DIT BESLUIT, OF EEN KOPIE HIERVAN, MOET OP

Nadere informatie

Eerste herziening 2009 BEELDKWALITEITPLAN VROUWENHOF

Eerste herziening 2009 BEELDKWALITEITPLAN VROUWENHOF Eerste herzenng 2009 BEELDKWALITEITPLAN VROUWENHOF Eerste herzenng 2009 BEELDKWALITEITPLAN VROUWENHOF, WEERT GEMEENTE WEERT Datum: 1 december 2009 Dhondt/S05001-RP05/01-12-09 INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING

Nadere informatie

Make or Buy? Een beslissing gebaseerd op de transactiekostentheorie. Martin Helmhout http://www.acis.nl martin@acis.nl

Make or Buy? Een beslissing gebaseerd op de transactiekostentheorie. Martin Helmhout http://www.acis.nl martin@acis.nl Make or Buy? Een beslssng gebaseerd op de transactekostentheore. Martn Helmhout http://www.acs.nl martn@acs.nl Rksunverstet Gronngen Make or Buy? Een beslssng gebaseerd op de transactekostentheore. Afstudeerscrpte

Nadere informatie

Een levensloopregeling voor software

Een levensloopregeling voor software Een levensloopregelng voor Neuwe benaderng - en nformatebevelgng De gebruker van een nformatesysteem streeft naar contnuïtet. De ongestoorde werkng van s hervoor essenteel. Maar wat weet de gebruker van

Nadere informatie

EH SmartView. Een slimme kijk op risico s en opportuniteiten. www.eulerhermes.be. Monitoring van kredietverzekering. Euler Hermes Online Services

EH SmartView. Een slimme kijk op risico s en opportuniteiten. www.eulerhermes.be. Monitoring van kredietverzekering. Euler Hermes Online Services EH SmartVew Euler Hermes Onlne Servces Een slmme kjk op rsco s en opportunteten Montorng van kredetverzekerng www.eulerhermes.be De voordelen van EH SmartVew De juste nformate op het juste moment helder

Nadere informatie

UITWERKINGEN OPGAVEN HOOFDSTUK 10

UITWERKINGEN OPGAVEN HOOFDSTUK 10 HOOFDSTUK 10 Opgave 1 a. Bj enkelvoudge nterest wordt de nterest berekend over het (ut)geleende kaptaal. Bj samengestelde nterest wordt net alleen de rente berekend over het oorspronkeljke (ut)geleende

Nadere informatie

MEERJAREN OPBRENGSTEN VO 2013 TOELICHTING

MEERJAREN OPBRENGSTEN VO 2013 TOELICHTING MEERJAREN OPBRENGSTEN VO 2013 TOELICHTING Utrecht, me 2013 INHOUD 1 Algemeen 5 2 Het opbrengstenoordeel 7 3 Rendement onderbouw 8 4 Van 3e leerjaar naar dploma (rendement bovenbouw) 11 5 Gemddeld CE-cjfer

Nadere informatie

Automatic-schakelaar Komfort Gebruiksaanwijzing

Automatic-schakelaar Komfort Gebruiksaanwijzing opzetstuk Systeem 2000 Art. nr.: 0661 xx / 0671 xx Inhoudsopgave 1. Velghedsnstructes 2. Functe 2.1. Werkngsprncpe 2.2. Detecteveld verse met 1,10 m lens 2.3. Detecteveld verse met 2,20 m lens 3. Montage

Nadere informatie

ISO/IEC 38500 BiSL ASL

ISO/IEC 38500 BiSL ASL nformatevoorzenng Een vergeljkng ISO/IEC 38500 BSL ASL ISO/IEC 38500, BSL en ASL kunnen een grote rol spelen n het professonalseren van de nformatevoorzenng, eder model vanut hun egen doelstellng en kracht.

Nadere informatie

ALCOHOLKENNIS DOORGESPEELD

ALCOHOLKENNIS DOORGESPEELD Al cohol kenn s door gespeel d Eval uat eal cohol voor l cht ng doorpeer sopf est val s ALCOHOLKENNIS DOORGESPEELD Evaluate alcoholvoorlchtng door peers op festvals December 2005 INTRAVAL Gronngen-Rotterdam

Nadere informatie

B1400914. Datum: 22 mei 2014 Agendapunt nr: 7. Aan de Verenigde Vergadering. Vrijmaken krediet grondverwerving ABH Cromstrijen

B1400914. Datum: 22 mei 2014 Agendapunt nr: 7. Aan de Verenigde Vergadering. Vrijmaken krediet grondverwerving ABH Cromstrijen Datum: 22 me 214 Agendapunt nr: 7. B14914 Aan de Verengde Vergaderng Vrjmaken kredet grondverwervng ABH Cromstrjen Aard voorstel Beslutvormend voorstel met nvesterng Aantal Bjlagen 4 Voorstel behandeld

Nadere informatie

GEGENERALISEERDE REISKOSTEN ALS MAAT VOOR BEREIKBAARHEID

GEGENERALISEERDE REISKOSTEN ALS MAAT VOOR BEREIKBAARHEID GEGENERALISEERDE REISKOSTEN ALS MAAT VOOR BEREIKBAARHEID Wm Grt Mnstere van Infrastructuur en Mleu Kennsnsttuut vr Mbltetsbeled wm.grt@mnenm.nl Pm Warffemus Mnstere van Infrastructuur en Mleu Kennsnsttuut

Nadere informatie

GEDELEGEERDE VERORDENING (EU) /... VAN DE COMMISSIE. van

GEDELEGEERDE VERORDENING (EU) /... VAN DE COMMISSIE. van EUROPESE COMMISSIE Brussel, 8.6.2017 C(2017) 3673 fnal GEDELEGEERDE VERORDENING (EU) /... VAN DE COMMISSIE van 8.6.2017 tot wjzgng van Gedelegeerde Verordenng (EU) 2015/35 betreffende de berekenng van

Nadere informatie

Papendrecht f&liedrecht

Papendrecht f&liedrecht r% MPGPD2012053010370696 BBBBBBM^rarl^^ Papendrecht f&ledrecht GPD 30.05.2012 0696 T 078-644 98 80 E nfotaobop.nl Podermoen 12 3352 TH Papendrecht F 078-644 03 99 Aan de leden van de gemeenteraad van de

Nadere informatie

CAO. Gehandicaptenzorg

CAO. Gehandicaptenzorg 2016 CAO Gehandcaptenzorg Vragen en contact Vragen van werkgevers Voor vragen op het gebed van de nterpretate/toepassng van de CAO kunnen georganseerde werkgevers (leden) zch wenden tot: Verengng Gehandcaptenzorg

Nadere informatie

AA_fullcolourC.eps ABN AMRO full-colour for coated paper. Width shield: 20 mm Overlap: 0,05 mm. landeninformatie. Producten Betalen Particulieren

AA_fullcolourC.eps ABN AMRO full-colour for coated paper. Width shield: 20 mm Overlap: 0,05 mm. landeninformatie. Producten Betalen Particulieren AA_fullcolourC.eps ABN AMRO full-colour for coated paper Wdth sheld: 20 mm Overlap: 0,05 mm landennformate Producten Betalen Partculeren 2 Inhoudsopgave Chna 2 Canada 4 Hong Kong 5 Inda 6 Indonesë 7 Polen

Nadere informatie

EH SmartView. Een slimme kijk op risico s en mogelijkheden. www.eulerhermes.nl. Monitoring van uw kredietverzekering. Euler Hermes Online Services

EH SmartView. Een slimme kijk op risico s en mogelijkheden. www.eulerhermes.nl. Monitoring van uw kredietverzekering. Euler Hermes Online Services EH SmartVew Euler Hermes Onlne Servces Een slmme kjk op rsco s en mogeljkheden Montorng van uw kredetverzekerng www.eulerhermes.nl EH SmartVew Montor uw rsco s en maak onmddelljk gebruk van neuwe kansen

Nadere informatie

Openbaar faillissementsverslag rechtspersoon (ex art. 73A Fw.)

Openbaar faillissementsverslag rechtspersoon (ex art. 73A Fw.) Insolventenummer: F.01/16/436 Toezchtzaaknummer: NL:TZ:0000007791:F001 Datum utspraak: 30-08-2016 Curator: mr. C.A.M. de Brujn R-C: mr. S.J.O. de Vres Algemeen Gegevens ondernemng Gerechtsdeurwaarderskantoor

Nadere informatie

Ontvlechting van ICT vereist nieuwe samenwerking

Ontvlechting van ICT vereist nieuwe samenwerking Behoefte aan Archtectuur Lfecycle Management Ontvlechtng van ICT verest neuwe samenwerkng Bnnen de ICT s sprake van verzulng van zowel de systemen als het voortbrengngsproces. Dt komt doordat de ICT n

Nadere informatie

Gemeentefonds verevent minder dan gedacht

Gemeentefonds verevent minder dan gedacht Gemeentefonds verevent mnder dan gedacht Maarten A. Allers Drecteur COELO en unverstar hoofddocent aan de Rjksunverstet Gronngen De rjksutkerng aan gemeenten wordt verdeeld op bass van utgangspunten de

Nadere informatie

Milieu Effect Rapportage

Milieu Effect Rapportage \tlj) -L Mleu Effect Rapportage ngekomen op: Vleesvarkenshouderj 1 8 AUG 2008 Wonen en Ondernemen Aanvrager: T.A. Schutte Brenderweg 2 7451 NV Holten Locate: Russendjk ongenummerd Holten Gemeente Rjssen-Holten

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der StatenGeneraal 2 Vergaderjaar 986987 07 Husvestng der Kamer Nr. 66 Herdruk BRIEF VAN DE BOUWBEGELEIDINGSCOMMISSIE Aan de Voorztter van de Tweede Kamer der StatenGeneraal 'sgravenhage,

Nadere informatie

MRT/RT MKT/KT. Wormwielreductoren. www.triston.nl

MRT/RT MKT/KT. Wormwielreductoren. www.triston.nl MRT/RT MKT/KT Wormwelreductoren www.trston.nl Het s tjd voor Trston! Natuurljk wlt u dat uw producteproces soepel verloopt. Trston helpt. Want met de wormwelreductoren van Trston kest u voor langdurge

Nadere informatie

december jaarverslag 2011 augustus juni februari november oktober september juli april januari

december jaarverslag 2011 augustus juni februari november oktober september juli april januari december maart me jaarverslag 2011 augustus oktober aprl jul februar september november januar jun Inhoudsopgave pagna Omzetten 2 Voorwoord 3 Terugblk drecte 4 Marktplaatsontwkkelng 4 Velbedrjf en logstek

Nadere informatie

Verslag Regeltechniek 2

Verslag Regeltechniek 2 Verslag Regeltechnek 2 Door: Arjan Koen en Bert Schultz Studenten Werktugbouw deeltjd Cohort 2004 Inhoudsogave Inledng blz. 3 2 Oen lus eerste-orde systeem blz. 4 3 Gesloten lus P-geregeld eerste orde

Nadere informatie

GEDELEGEERDE VERORDENING (EU) /... VAN DE COMMISSIE. van

GEDELEGEERDE VERORDENING (EU) /... VAN DE COMMISSIE. van EUROPESE COMMISSIE Brussel, 1.6.2018 C(2018) 3302 fnal GEDELEGEERDE VERORDENING (EU) /... VAN DE COMMISSIE van 1.6.2018 tot wjzgng van Gedelegeerde Verordenng (EU) nr. 2015/35 wat betreft de berekenng

Nadere informatie

Gegevensverwerving en verwerking

Gegevensverwerving en verwerking Gegevensverwervng en verwerkng Staalname Bblotheek - aantal stalen/replcaten - grootte staal - apparatuur - beschrjvend - varante-analyse Expermentele setup Statstek - correlate - regresse - ordnate -

Nadere informatie

AÏerinzagelegging nu 7513490

AÏerinzagelegging nu 7513490 Octrooraad AÏernzageleggng nu 7513490 Nederland [19] NL [54] Werkwze voor het verwaardgen van een elektrsch geledende aag op een nwendg wandgedeelte van een kathodestraalbus en een kathodestraalbus vervaardgd

Nadere informatie

Applicatieportfoliomanagement

Applicatieportfoliomanagement governance Applcateportfolomanagement Governance zet applcatebeheer op scherp Nu applcates steeds nauwer verweven zjn met bedrjfsprocessen, s een gestructureerde aanpak van het applcatebeheer noodzakeljk,

Nadere informatie

Meetmethode voor het geluid van elektrische transformatoren

Meetmethode voor het geluid van elektrische transformatoren Meetmethode voor het gelud van elektrsche transormatoren De volgende document beschrjt de meet-methodologe voor geludsmetngen van (elektrsche) transormators. Deze methode s goedgekeurde door het BIM. 1.

Nadere informatie

- 2 - Datum vergadenn Nota openbaar: ľľo 9. Verzoek toepassing regeling Rood voor Rood met gesloten beurs op de locatie Scharlebeltweg 1 te Nijverdal

- 2 - Datum vergadenn Nota openbaar: ľľo 9. Verzoek toepassing regeling Rood voor Rood met gesloten beurs op de locatie Scharlebeltweg 1 te Nijverdal - 2 - Nota Voor burgemeester en wethouders Nummer: 4INT05600 IIIIIIlllllllllIIIIIIIIIIIlllllllllllllllll Onderwerp: Datum vergadenn Nota openbaar: ľľo 9 Gemeente Hellendoorn DEC. 20W Verzoek toepassng

Nadere informatie

Afhaling. Afhaling van gefrankeerde zendingen 1. Collect & Send 2. ATH (Afhaling ten Huize) 3. Transport (Afhaling per vrachtwagen)

Afhaling. Afhaling van gefrankeerde zendingen 1. Collect & Send 2. ATH (Afhaling ten Huize) 3. Transport (Afhaling per vrachtwagen) Afhalng Afhalng van gefrankeerde zendngen 1. Collect & Send. ATH (Afhalng ten Huze) 3. Transport (Afhalng per vrachtwagen) Afhalng van ongefrankeerde zendngen (Collect & Stamp) 1. Maxmaal volume en gewcht.

Nadere informatie

Vandaag kiezen voor morgen Analyse van onzekerheid en robuuste keuzes bij verbetering van bestaande rioolstelsels

Vandaag kiezen voor morgen Analyse van onzekerheid en robuuste keuzes bij verbetering van bestaande rioolstelsels Analyse van onzekerhed en robuuste keuzes b verbeterng van bestaande roolstelsels gepublceerd n: Rolerngswetenschap aargang, nummer 3, pag. 5-36, 00 Auteurs: H. Korvng M. Meer T. Rugh - Van der loeg ISBN

Nadere informatie

2017- Beschikking op verzoek tot wijziging van de begrenzing van Natura 2000-gebied Weerribben, Rietweg te Nederland (Ov.)

2017- Beschikking op verzoek tot wijziging van de begrenzing van Natura 2000-gebied Weerribben, Rietweg te Nederland (Ov.) Mnstere van Economsche Zaken > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag Drectoraat-generaal Agro en Natuu r Bezoekadres Bezudenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres Postbus 20401 2500 EK Den Haag Factuuradres

Nadere informatie

Heerhugowaard Stad van kansen

Heerhugowaard Stad van kansen Heerhugowaard Stad van kansen Bestuursdenst I adves aan Burgemeester en Wethouders Reg.nr: BW 13-0415 Sector/afd.: SO/OV Portefeullehouder: S. Bnnendjk Casenr.: Cbb130383 Steller/tst.: E. Brujns Agenda:

Nadere informatie

Uitgebreide aandacht warmtapwatersystemen. Door afnemende warmtevraag voor ruimteverwarming, neemt het belang van het

Uitgebreide aandacht warmtapwatersystemen. Door afnemende warmtevraag voor ruimteverwarming, neemt het belang van het NEN 5128: overzcht van rendementen Utgebrede aandacht warmtapwatersystemen Door afnemende warmtevraag voor rumteverwarmng, neemt het belang van het opwekkngsrendement voor warmtapwater toe. In de norm

Nadere informatie

Behoort bij schrijven no. ^37-505

Behoort bij schrijven no. ^37-505 l Behoort bj schrjven no. ^37-505 ROL VAN EVC EN CPN IN LOONCONFLICT HAAQSE BOUWBEDRIJVEN. S_a_m_e_n_v_a_t_t n_g Als gevolg van een loonconflct vond vrjwel de gehele maand januar een langzaam-aan-acte

Nadere informatie

STICHTING Openbaar Primair Onderwijs HAARLEMMERMEER. rtpmgente Haarlemmenneer. Damm: 21 hrt 2013. Afgedaan (paraaf) ujeivv faea^^v

STICHTING Openbaar Primair Onderwijs HAARLEMMERMEER. rtpmgente Haarlemmenneer. Damm: 21 hrt 2013. Afgedaan (paraaf) ujeivv faea^^v STICHTING Openbaar Prmar Onderwjs HAARLEMMERMEER Aan; de gemeenteraad van Haarlemmermeer Cc; Burgemeester& Wethouders van Haarlemmermeer, t.a.v. wethouder Onderwjs De heer J.C.W. Nederstgt rtpmgente Haarlemmenneer

Nadere informatie

Tel

Tel Derenpark Emmen :/,en V' Rs.TcxPS" VERTROUWELJK Gemeente Emmen T.a.v. het college van B&W Postbus 30000 7800 RA EMMEN Hoofdstraat 8 Postbus 00 780 BA Emmen Tel. 059 850 850 www.dlerenpark-emmen.nl Rabobank

Nadere informatie

Stichting van de Arbeid

Stichting van de Arbeid Stchtng van de Arbed Bezudenhoutseweg 60, 2594 AW Den Haag Telefoon 070-8 43 4 Ons kenmerk: Den Haag, 9 un 983 'No. S.A. 48.26/K/Bu. Betreft: Aan: de Mnster van Socale Zaken en Werkgelegenhed, Zeestraat

Nadere informatie

DE GARANTIESPECIALIST. Bouwend Nederland

DE GARANTIESPECIALIST. Bouwend Nederland DE GARANTIESPECIALIST HISTORIE 1893 1992 2007 2016 ONAFHANKELIJK Aandeelhouders Zelfstandg ING Group - HAL Investments - Egera Amtrust Goedkeurng DNB deze maand verwacht STABIEL Organsate Opgercht n 1893

Nadere informatie

Beleggingsrendement 3% over het vierde kwartaal van 2012 (14,4% over geheel 2012); waarde van de beleggingen gestegen naar miljoen.

Beleggingsrendement 3% over het vierde kwartaal van 2012 (14,4% over geheel 2012); waarde van de beleggingen gestegen naar miljoen. Kwartaalbericht 2012 Samenvatting DNB-dekkingsgraad 125,2% per 31 december 2012, toename van 3,6%-punt ten opzichte van 30 september 2012. Meer informatie over de dekkingsgraad vindt u op de website Beleggingsrendement

Nadere informatie

Algemene Voorwaarden Bovag-ABA Mobiliteitsgarantie

Algemene Voorwaarden Bovag-ABA Mobiliteitsgarantie Algemene Voorwaarden Bovag-ABA Mobltetsgarante Artkel 1. Defntes a. Voertug De personenauto respecteveljk bedrjfswagen (met een totaal belast gewcht tot 3500 kg), waarvan de egenaar de Mobltetsgarante

Nadere informatie

Gewaarmerkte stukken behorende bij besluit De bij dit besluit behorende gewaarmerkte stukken zijn (op USB-stick of in deze mail) bijgevoegd

Gewaarmerkte stukken behorende bij besluit De bij dit besluit behorende gewaarmerkte stukken zijn (op USB-stick of in deze mail) bijgevoegd VERZONDEN 26 APR 2017 Onderwerp Datum Bref bj beslut 25 aprl 2017 Ons kenmerk OLO kenmerk Z-HZ_WABO-2017-01025 2868189 DeheerM.F.J van den Oetelaar Afdelng Doorkesnummer Burgemeester Sujsstraat 3 Denstverlenng,

Nadere informatie

Zwaartepunten, traagheidsmomenten en verdeelde belasting

Zwaartepunten, traagheidsmomenten en verdeelde belasting Zwaartepunten, traagedsmomenten en verdeelde belastng Opgeloste Vraagstukken 6.1 Een dunne draad lgt n de dredmensonale rumte en bestaat ut een kwadrant AB van een crkel samen met twee recte stukken BC

Nadere informatie

Algemene Voorwaarden Mitsubishi Mobiliteits Service

Algemene Voorwaarden Mitsubishi Mobiliteits Service Algemene Voorwaarden Mtsubsh Mobltets Servce Artkel 1. Defntes a. Mtsubsh dealer Een dealer de ld s van het Mtsubsh dealer netwerk. b. Voertug De Mtsubsh personenauto respecteveljk bedrjfswagen, occasons

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting (Dutch summary)

Nederlandse samenvatting (Dutch summary) Nederlandse samenvattng (Dutch summary) Gezondhedszorg s kostbaar en wordt steeds duurder onder nvloed van een toenemende en veranderende vraag naar zorg door een vergrjzende samenlevng, toenemende vraag

Nadere informatie

Akoestisch rapport gietwaterfabriek Dinteloord

Akoestisch rapport gietwaterfabriek Dinteloord BEM1303048 gemeente Steenbergen Akoestsch rapport getwaterfabrek Dnteloord \ 9 : - \ \ K 'SSIİC-1P31 í a r n opdracht van: Veola Water Solutons 81 Technologes b.v. ordernummer opdrachtgever: P12031-FE-221842

Nadere informatie

09 -tl- 201 fvan wijzigingen Horeca Exploitatieverordening voor Delft voorheen Exploitatieverordening Horeca 1998

09 -tl- 201 fvan wijzigingen Horeca Exploitatieverordening voor Delft voorheen Exploitatieverordening Horeca 1998 Bjlage: Overzch, Gescand archef datum 09 -tl- 201 fvan wjzgngen Horeca Explotateverordenng voor Delft voorheen Explotateverordenng Horeca 1998 V Algemeen Opschrft Opschrft t f Kern van de wjzgng(en) en

Nadere informatie

Schatting van het aandeel verkeersdoden als gevolg van rijden onder invloed van alcohol

Schatting van het aandeel verkeersdoden als gevolg van rijden onder invloed van alcohol Schattng van het aandeel verkeersdoden als gevolg van rden onder nvloed van alcohol Drs. S. Houwng, dr..c.b. Reurngs & drs. N.. Bos R-211-13 Schattng van het aandeel verkeersdoden als gevolg van rden

Nadere informatie

De aan dit blad gehechte stukken zijn een afdruk van de oorspronkelijk ingediende beschrijving met conclusie(s) en eventuele tekeriing(en).

De aan dit blad gehechte stukken zijn een afdruk van de oorspronkelijk ingediende beschrijving met conclusie(s) en eventuele tekeriing(en). Octrooraad Nederland [19] NL [54] Opslagnrchtng. [51] Int.CI 2.: FG1K3/02, F01K7/34. [71] Aanvrager: Exxon Research and Engneerng Company te Lnden, New Jersey, Ver. St. v. Am. [74] Gem.: Dr. S. Rosenthal

Nadere informatie

ARU. ;ijniv-ersitejt. e 3 ndhov (2007.050) TEM. niet uitleenbaar

ARU. ;ijniv-ersitejt. e 3 ndhov (2007.050) TEM. niet uitleenbaar ARU 27 TEM (27.5) ;jnv-erstejt e 3 ndhov F net utleenbaar Colofon Ttel Onderzoek naar Rollen en Rolcombnates bj lokale Rabobanken l onderttel Afstudeeropdracht Verse, datum 27 augustus 27 Samengesteld

Nadere informatie

GEMEENTE TILBURG VERZONDEN 06 SEP 201/

GEMEENTE TILBURG VERZONDEN 06 SEP 201/ VERZONDEN 06 SEP 201/ Onderwerp Datum Bref bj beslut 5 september 2017 Ons kenmerk Z-HZWABO-2017-02896 OLO kenmerk Gemeente Tlburg Afdelng Doorkesnummer T a v De heer P. van Doren Denstverlenng, Vergunnngen

Nadere informatie

Onderzoeksmethoden en techieken I

Onderzoeksmethoden en techieken I Naam:... Voornaam:... Studejaar en -rchtng:... MEERKEUZEVRAGEN Onderzoeksmethoden en techeken I Examen september 000 KLAD: omcrkel op het opgaven formuler telkens HET BESTE antwoord, er s telkens 1 best

Nadere informatie

Onderzoeksbeschrijving Statistiek Consumentenprijsindices 2010

Onderzoeksbeschrijving Statistiek Consumentenprijsindices 2010 Centraal Bureau voor de Statstek Onderzoeksbeschrvng Statstek Consumentenrsndces 21 Verklarng der tekens. = gegevens ontbreken * = voorlog cfer x = gehem = nhl = (nden voorkomend tussen twee getallen)

Nadere informatie

i I Fortis Hypotheek Bank N.V. 2 9 Ii!NI 2007 KPMG Audit Bijlage behorende bij brief Paraaf voor KPMG Accountants N.V. Gevestigd te Utrecht

i I Fortis Hypotheek Bank N.V. 2 9 Ii!NI 2007 KPMG Audit Bijlage behorende bij brief Paraaf voor KPMG Accountants N.V. Gevestigd te Utrecht Jaarversag 2006 Forts Hypotheek Bank N.V. Gevestgd te Utrecht Statutare drecte:.w.m. van der Knaap W.E. van der Wt KPMG Audt Bjage behorende bj bref 2 9 N 2007 3 '.,.J ~,. Versag van de drecte over 2006

Nadere informatie

Bijlage 3 Rapportage risicoanalyse buisleidingen

Bijlage 3 Rapportage risicoanalyse buisleidingen Bjlage 3 Rapportage rscoanalyse busledngen 0.\[(] E ROEVER \ V. S M)\ -.S KWANTTATEVE RSCOANALYSE Beslut externe velghed busledngen Gemeente Steenbergen Opdrachtgever: Contactpersoon: Gemeente Steenbergen

Nadere informatie

De waarde van de CIO

De waarde van de CIO organsatestructuur De waarde Model voor de toegevoegde waarde In de afgelopen decenna s de rol van IT n de bedrjfsvoerng steeds groter geworden. Door het toenemende belang van IT neemt ook de nvloed en

Nadere informatie

Het COLLEGE van BURGEMEESTER en WETHOUDERS van de gemeente DORDRECHT;

Het COLLEGE van BURGEMEESTER en WETHOUDERS van de gemeente DORDRECHT; Gemeentebes tuur Inrchtngsplan en nadere regel s behorend bj de m arkten Spuboulevard 300 3311 GR Dordrecht Het COLLEGE van BURGEMEESTER en WETHOUDERS van de gemeente DORDRECHT; gelet op artkel 160 van

Nadere informatie

Gewaarmerkte stukken behorende bij besluit De bij dit besluit behorende gewaarmerkte stukken zijn (op USB-stick of in deze mail) bijgevoegd

Gewaarmerkte stukken behorende bij besluit De bij dit besluit behorende gewaarmerkte stukken zijn (op USB-stick of in deze mail) bijgevoegd VERZONDEN -5 DEC 207 Onderwerp Datum Bref bj beslut 4 december 207 Ons kenmerk OLO kenmerk Z-HZ_WABO-207-0402 329990 Gemeente Tlburg Afdelng Doorkesnummer Tav MevrouwA Bakker Denstverlenng, Vergunnngen

Nadere informatie

is gelijk aan de open-klemmen spanning van het netwerk. De impedantie Z th

is gelijk aan de open-klemmen spanning van het netwerk. De impedantie Z th 3 Ladngseffecten treden ten eerste op wanneer een gegeven element ut het systeem de karakterstek van een vorg element beïnvloedt of wjzgt. Op haar beurt kunnen de egenschappen van dt element gewjzgd worden

Nadere informatie

Pagina 1/ Ons kenmerk: ACM/DE/2017/ Zaaknummer:

Pagina 1/ Ons kenmerk: ACM/DE/2017/ Zaaknummer: Ons kenmerk: ACM/DE/2017/200572 Zaaknummer: 16.0110.52 Bjlage 1 bj het methodebeslut GTS 2017-2021 Utwerkng van de methode n rekenkundge formules Pagna 1/16 Muzenstraat 41 2511 WB Den Haag Postbus 16326

Nadere informatie

One size fits not all

One size fits not all archtectuur One sze fts not all Methoden voor enterprsearchtectuur Welke maner van archtectuur bedrjven past het best bj een organsate? Een (onderzoeks)rchtng om meer grp te krjgen op bepalende factoren

Nadere informatie

B O V E N D E U R B V

B O V E N D E U R B V A A d m t e k a t e k a Stchtg De Leefabrek De betuurder Patrjzehof 51 3815 AW AMERSFOORT Jaarrekeg 2012 A A d m t e k a t e k a Stchtg De Leefabrek De betuurder Patrjzehof 51 3815 AW AMERSFOORT Jaarrekeg

Nadere informatie

Energiezuil met drie lege units, hoogte 491 mm Energiezuil met lichtelement en drie lege units, hoogte 769 mm

Energiezuil met drie lege units, hoogte 491 mm Energiezuil met lichtelement en drie lege units, hoogte 769 mm Montagehandledng Energezul met dre lege unts, hoogte 491 mm 1345 26/27/28 Energezul met lchtelement en dre lege unts, hoogte 769 mm 1349 26/27/28 Energezul met zes lege unts, hoogte 769 mm 1351 26/27/28

Nadere informatie

Onderzoeksmethoden en techieken I

Onderzoeksmethoden en techieken I Naam:... Voornaam:... Studejaar en -rchtng:... MEERKEUZEVRAGEN Onderzoeksmethoden en techeken I Examen september 2000 KLAD: omcrkel op het opgaven formuler telkens HET BESTE antwoord, er s telkens 1 best

Nadere informatie

De kloof: welke kennis heeft een opdrachtgever nodig?

De kloof: welke kennis heeft een opdrachtgever nodig? projectmanagement Goed opdrachtgeverschap De kloof: welke kenns heeft een opdrachtgever nodg? Een van de redenen waarom projecten net succesvol zjn s de kloof tussen opdrachtgever en opdrachtnemer. Om

Nadere informatie

donkerstraat samen de stad ontwerpen Masterplan Leieboorden park cafe parel

donkerstraat samen de stad ontwerpen Masterplan Leieboorden park cafe parel Masterplan Leeboorden Dt paneel maakt deel ut Menen. De wandelng neemt u n het plan voor gemaakt deze wandelng s te verkrjgen n het stadhus waar u ook het overzchtsplan assen van het masterplan n het groot

Nadere informatie

GEMEENTE HELLEN DOORN lichand.: 1 FEB 2013. A1 B Stuk itreťw.: Werkpr.. Kopie aan: Archief' ü 1 N reeks/vlvcrtr.:

GEMEENTE HELLEN DOORN lichand.: 1 FEB 2013. A1 B Stuk itreťw.: Werkpr.. Kopie aan: Archief' ü 1 N reeks/vlvcrtr.: 13INK00403 mn 11 Mnstere van Bnnenlandse Zaken en Konnkrjksrelates > Retouradres Postbus 200112500 EA Den Haag Burgemeesters Wethouders Gemeenteraadsleden Overhedsmedewerkers GEMEENTE HELLEN DOORN lchand.:

Nadere informatie

rnt ffi Gentrale administratie Geachte heer/mevrouw, Op 11 februari 2010 ontving u van ons een brief met bijlage over inkomsten uit kinderopvang.

rnt ffi Gentrale administratie Geachte heer/mevrouw, Op 11 februari 2010 ontving u van ons een brief met bijlage over inkomsten uit kinderopvang. Belastngdenst Gentrale admnstrate 6401 DD Heerlen Belastngtelefoon 0800-0543 ff re ff Datum 19 februar2010 Uw kenmêrk rnt Betreft Ondudeljkhed n bjlage'nkomsten als gastouder' Kenmerk B/CA-UGB/10/017 120

Nadere informatie