Schatting van het aandeel verkeersdoden als gevolg van rijden onder invloed van alcohol
|
|
- Henriette ter Linde
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Schattng van het aandeel verkeersdoden als gevolg van rden onder nvloed van alcohol Drs. S. Houwng, dr..c.b. Reurngs & drs. N.. Bos R
2
3 Schattng van het aandeel verkeersdoden als gevolg van rden onder nvloed van alcohol R Drs. S. Houwng, dr..c.b. Reurngs & drs. N.. Bos Ledschendam, 211 Stchtng Wetenschappelk Onderzoek Verkeersvelghed SWOV
4 Documentbeschrvng Rapportnummer: Ttel: Auteur(s): Proectleder: Proectnummer SWOV: R Schattng van het aandeel verkeersdoden als gevolg van rden onder nvloed van alcohol Drs. S. Houwng, dr..c.b. Reurngs & drs. N.. Bos Ir. R.. Eennk C1.3.7 Trefwoord(en): Blood alcohol content; statstcs; number; method; recordng; calculaton; accdent rate; drver; nury; theory; Netherlands; SWOV Proectnhoud: In dt rapport s het aandeel verkeersdoden dat het gevolg was van alcoholgebruk n het verkeer geschat voor de perode Deze schattng s gedaan met een verneuwde methode op bass van de meest recente onderzoeksgegevens. De SWOV en het nstere van Infrastructuur en leu hebben afgesproken dat deze neuwe schattng van het aandeel verkeersdoden als gevolg van alcoholgebruk alle voorgaande schattngen voor de perode vervangt. Aantal pagna s: Prs: 8,75 Utgave: SWOV, Ledschendam, 211 De nformate n deze publcate s openbaar. Overname s echter alleen toegestaan met bronvermeldng. Stchtng Wetenschappelk Onderzoek Verkeersvelghed SWOV Postbus BB Ledschendam Telefoon Telefax E-mal nfo@swov.nl Internet
5 Samenvattng In de afgelopen aren waren er twee verschllende schattngen n omloop van het aandeel verkeersdoden dat het gevolg was van alcoholgebruk n het verkeer. Bede schattngen waren gebaseerd op een methode de gebrukmaakte van verschllende relateve rsco's voor automoblsten met verschllende alcoholgehaltes n het bloed (BA-klassen). Doordat de gebrukte rscocfers echter net gebaseerd waren op dezelfde gegevens, weken de bede schattngen uteen, wat weer tot ondudelkhed ledde. ede naar aanledng van een vraag van het nstere van Infrastructuur en leu heeft de SWOV een neuwe aarlkse schattng gemaakt voor de perode op bass van de meest recente onderzoeksgegevens. Deze neuwe schattng van het aandeel verkeersdoden als gevolg van alcoholgebruk dent de voorgaande schattngen te vervangen. De schattng s gebaseerd op de trend van rden onder nvloed n weekendnachten. Deze trend s aan de hand van rscocfers eerst omgezet naar een geschat aandeel ernstg gewonde autobestuurders 1 de onder nvloed waren van alcohol. Deze rscocfers konden worden berekend aan de hand van twee zekenhusstudes waarn onderzoek s gedaan naar het gebruk van psychoacteve stoffen onder ernstg gewonde automoblsten. De eerste van deze studes vond tussen 2 en 2 plaats n de rego Tlburg en omgevng n het kader van het Europese onderzoeksproect IORTAL. De tweede stude werd n de perode utgevoerd bnnen het Europese DRUID-proect en omvatte gegevens van ernstg gewonde autobestuurders n de rego Tlburg, Enschede en Nmegen. In de perode s het geschatte aandeel ernstg gewonde autobestuurders dat onder nvloed was van alcohol gedaald van 31,2% naar 2,3%. Deze dalng s gebaseerd op de afname van het aandeel autobestuurders onder nvloed n het verkeer. In elk van de onderscheden BAklassen boven de,2 heeft er tussen 1999 en 21 een dalng plaatsgevonden van het aandeel bestuurders onder nvloed van alcohol en daarmee ook van het geschatte aandeel ernstg gewonde autobestuurders dat onder nvloed van alcohol was. Voor een schattng van het aandeel alcoholdoden onder alle verkeersdoden (dus net alleen autobestuurders) s vervolgens een aantal aannamen gedaan. De ene s dat het alcoholgebruk onder overge acteve verkeersdeelnemers even groot s als dat van autobestuurders. De andere aanname s dat het aandeel dodelk gewonde verkeersdeelnemers als gevolg van alcohol even groot s als het aandeel ernstg gewonde autobestuurders dat postef s voor alcohol. Op bass hervan s geschat dat het hudge aandeel verkeersdoden door alcoholgebruk ongeveer 2% s. Hervan s naar schattng 17% gerelateerd aan enkelvoudg alcoholgebruk en 3% aan alcohol n combnate met drugs. 1 In dt rapport s de term 'ernstg gewonde autobestuurders' gebrukt volgens de defnte van een 'ernstg verkeersgewonde': een autobestuurder de s opgenomen n een zekenhus met een letselernst, utgedrukt n de axmum Abbrevated Inury Score, van ten mnste 2. SWOV-rapport R Stchtng Wetenschappelk Onderzoek Verkeersvelghed SWOV - Ledschendam
6 De schattng van het hudge aandeel verkeersdoden als gevolg van alcohol s volledg gebaseerd op de resultaten van het onderzoek Rden Onder Invloed ut 21. Resultaten van dat onderzoek n toekomstge aren zullen echter moeten utwzen of de recente dalng van het geschatte aandeel alcoholdoden ten opzchte van de voorgaande aren nderdaad voortgezet wordt of dat het her om een toevalsfluctuate gaat. SWOV-rapport R Stchtng Wetenschappelk Onderzoek Verkeersvelghed SWOV - Ledschendam
7 Summary Estmaton of the share of road fataltes due to drvng under the nfluence of alcohol In recent years two dfferent estmatons were beng used of the share of road fataltes due to drvng under the nfluence of alcohol. Both these estmatons were based on a method that used dfferent relatve rates for drvers wth dfferent blood alcohol contents (BAC levels). However, as the rates that were used dd not use the same data, the two estmatons dffered. Ths, n ts turn, resulted n lack of clarty. On request of the nstry of Infrastructure and the Envronment, SWOV has made a new estmaton for each year durng the perod based on the most recent research data. Ths new estmaton of the share of road fataltes due to the use of alcohol s ntended to replace earler estmatons. The estmaton s based on the trend of drvng under the nfluence n weekend nghts. Rsk data s used to frstly convert the trend nto an estmated proporton of serously nured car drvers 2 who were under the nfluence of alcohol. Two hosptal studes whch nvestgated the use of psycho-actve substance by serously nured drvers made t possble to calculate ths rsk data. The frst of these studes was carred out between 2 and 2 n the Tlburg regon, n the framework of the European research proect IORTAL. The second study took place n the perod wthn the European DRUID proect and used data of serously nured car drvers n the regons Tlburg, Enschede and Nmegen. Durng the perod , the estmated share of serously nured car drvers who were under the nfluence of alcohol declned from 31.2% to 2.3%. Ths declne s based on the decrease of the proporton of drvers who partcpate n traffc whle beng under the nfluence. Between 1999 and 21, there has been a declne n the proporton of drvers under the nfluence of alcohol, and, consequently, also of the estmated proporton of serously nured car drvers who were under the nfluence of alcohol. Ths was the case for each of the BAC levels above.2 that were dstngushed. A further estmaton of the proporton of alcohol-related fataltes among all traffc fataltes (ths s ncludng other modes of transport) requred two assumptons. The frst of these s that the extent of alcohol use by other actve road users equals that of car drvers. The other assumpton s that the proporton of road users wth fatal nury due to alcohol use s equal to the proporton of serously nured car drvers that have tested postve for alcohol. Ths resulted n an estmaton of the proporton of road fataltes due to the use of alcohol presently beng approxmately 2%. An estmated 17% s related to the sngle use of alcohol and 3% to a combnaton of alcohol and drugs. 2 In ths report the term 'serously nured car drver' has been used n accordance wth the defnton of a 'serous road nury ': a car drver who has been admtted to hosptal wth an nury severty of at least 2, expressed n the axmum Abbrevated Inury Score. SWOV-rapport R Stchtng Wetenschappelk Onderzoek Verkeersvelghed SWOV - Ledschendam
8 The estmaton of the present share of road fataltes due to the use of alcohol has entrely been based on the results of the study Drvng Under The Influence whch was carred out n 21. Results of that study n future years, however, wll need to show whether the recent declne of the estmated proporton of alcohol-related fataltes n relaton wth precedng years wll ndeed be contnued, or whether t s a chance fluctuaton. 6 SWOV-rapport R Stchtng Wetenschappelk Onderzoek Verkeersvelghed SWOV - Ledschendam
9 Inhoud 1. Inledng Achtergrond schattngen tot Onderzoeksvraag 1 2. ethode van berekenng egevensbronnen Rekenmethode Resultaten 15. Dscusse en concluse 18 Lteratuur 2 Blage Van weekendnacht naar gehele week 21 SWOV-rapport R Stchtng Wetenschappelk Onderzoek Verkeersvelghed SWOV - Ledschendam
10
11 1. Inledng 1.1. Achtergrond schattngen tot 21 Dt rapport presenteert een verneuwde methode om het aandeel verkeersdoden als gevolg van alcoholgebruk te schatten en geeft de resultaten van deze schattng. Deze nledng bespreekt eerst n het kort eerdere schattngen van deze groep doden, en gaat vervolgens n op de hudge onderzoeksvraag. De schattng s n eerste nstante gebaseerd op het aandeel ernstg gewonde autobestuurders onder nvloed van alcohol. egevens over alcoholgebruk onder verkeersdoden en alcoholgebruk onder netautobestuurders zn namelk net beschkbaar. In Hoofdstuk 2 wordt de verneuwde schattngsmethode voor het aandeel ernstg gewonde autobestuurders onder nvloed van alcohol besproken. Deze schattng s gebaseerd op de resultaten van twee studes onder ernstg gewonde autobestuurders en de trend van het alcoholgebruk onder automoblsten n weekendnachten.. Onder een ernstg gewonde autobestuurder wordt n dt rapport een autobestuurder verstaan de valt onder de defnte van een 'ernstg verkeersgewonde': h/z s als gevolg van een verkeersongeval opgenomen n een zekenhus en heeft een letselernst, utgedrukt n AIS, van ten mnste 2. De axmum Abbrevated Inury Score (AIS) s een nternatonaal gebrukte maat om de ernst van letsel aan te duden. Hoofdstuk 3 bevat de utkomst van de schattng voor de perode Ten slotte wordt n Hoofdstuk het geschatte aandeel ernstg gewonde autobestuurders onder nvloed van alcohol doorvertaald naar het totale aandeel verkeersdoden als gevolg van alcohol n het verkeer, zowel autobestuurders als andere verkeersdeelnemers. In de rapportage van het onderzoek Rden Onder Invloed over de perode (AVV, 2) s voor het eerst een schattng van het aandeel alcoholdoden gepublceerd. Deze schattng was gebaseerd op een aanname van het aandeel n de totale aarlkse automobltet van bestuurders met een bloedalcoholgehalte (BA) van,5 of hoger. Ut onderzoek ut Australë en de Verengde Staten kwam naar voren dat bestuurders met een BA boven de,5 een zes keer zo grote kans hadden op een dodelk ongeval dan nuchtere bestuurders. Op bass van deze rscoverhogng (dt relateve rsco) s vervolgens voor 1999 geschat dat alcohol voor 18% van de dodelke en 16% van de ernstge verkeersongevallen verantwoordelk was. In de perode 2-28 werd op bass van de aarlkse aandelen van bestuurders met een BA boven de,5 deze schattng opneuw toegepast n de rapportage van het onderzoek Rden Onder Invloed (DVS, 29). In 29 werd dt onderzoek net utgevoerd en was er geen neuwe schattng mogelk. In de perode 2-2 heeft de SWOV n het kader van het Europese IORTAL-proect (Impared otorsts, ethods Of Roadsde Testng and Assessment for Lcensng) onderzoek gedaan naar het gebruk en de rsco's van alcohol en drugs n het verkeer. In het St. Elsabeth Zekenhus n SWOV-rapport R Stchtng Wetenschappelk Onderzoek Verkeersvelghed SWOV - Ledschendam
12 1.2. Onderzoeksvraag Tlburg zn n de perode 2-2 ernstg gewonde bestuurders (met een letselernst, utgedrukt n AIS, van ten mnste 2) getest op alcohol en andere psychoacteve stoffen. Ut dt onderzoek bleek dat de schattng ut 1999, waarvoor geen Nederlandse zekenhusgegevens beschkbaar waren, aan de lage kant was. In het zekenhus werd namelk b 26,3% van de ernstg gewonde bestuurders een BA van,5 of hoger aangetroffen (athssen & Houwng, 25). Op bass van dt percentage en de onderverdelng van de ernstg gewonde bestuurders naar BA-klasse met de bbehorende relateve rsco's, schatte de SWOV het aandeel alcoholdoden n 25 op ongeveer 25%. Bede schattngen, de van DVS en de van de SWOV ut 25, werden tot 21 naast elkaar gebrukt, wat tot ondudelkhed ledde. In 211 wordt het grootschalge Europese onderzoeksproect naar rden onder nvloed van psychoacteve stoffen, genaamd DRUID, afgerond. DRUID staat voor Drvng Under the Influence of Drugs, Alcohol and edcnes. In de perode zn bnnen dt proect ernstg gewonde autobestuurders (met een letselernst, utgedrukt n AIS, van ten mnste 2) n zekenhuzen n Enschede, Nmegen en Tlburg onderzocht op het gebruk van alcohol en andere psychoacteve stoffen (Isalbert et al., 211). De resultaten van dt onderzoek op bass van de meest recente zekenhusgegevens kunnen worden gebrukt om een neuwe schattng van het aandeel ernstg verkeersgewonden onder autobestuurders te maken. Op bass daarvan kan een schattng van het totale aandeel alcoholdoden n het verkeer worden afgeled, dus nclusef andere verkeersdeelnemers dan autobestuurders. Het doel van de verneuwde schattngsmethode s om op bass van recent onderzoek en de utkomsten van het hudge onderzoek Rden Onder Invloed (DVS, 211) n te schatten welk deel van de verkeersdoden het gevolg was van alcoholgebruk. Deze bepalng wordt gedaan aan de hand van de BA-klassen de zn gehanteerd n het onderzoek Rden Onder Invloed, voorheen genaamd het onderzoek R- en Drnkgewoonten: Klasse : BA tussen en,19 Klasse 1: BA tussen,2 en,9 Klasse 2: BA tussen,5 en,79 Klasse 3: BA tussen,8 en 1,29 Klasse : BA 1,3 De schattngsmethode moet een aarlks resultaat van het aandeel verkeersdoden als gevolg van alcoholgebruk opleveren voor de perode , tenende daarn een trend aan te kunnen geven. De her gepresenteerde neuwe schattng zal bede oude schattngen vervangen. Om deze onderzoeksvraag te kunnen beantwoorden zal eerst het aandeel ernstg gewonde autobestuurders dat onder nvloed was van alcohol berekend worden. In het laatste hoofdstuk zal dt aandeel doorvertaald worden naar het totale aandeel verkeersdoden dat het gevolg was van alcohol. 1 SWOV-rapport R Stchtng Wetenschappelk Onderzoek Verkeersvelghed SWOV - Ledschendam
13 2. ethode van berekenng 2.1. egevensbronnen Dt hoofdstuk bespreekt de neuwe schattngsmethode waarmee het aandeel ernstg gewonde autobestuurders onder nvloed van alcohol wordt berekend. In de eerste paragraaf komen verschllende gegevensbronnen aan bod de nformate over alcoholgebruk door verkeersslachtoffers bevatten. In de tweede paragraaf zal stapsgews de rekenmethode worden utgelegd, waarmee de schattng wordt utgevoerd. Voor het beantwoorden van de onderzoeksvraag zn er vf gegevensbronnen beschkbaar: 1. De offcële ongevallenadmnstrate. Hern s alcohol een aparte varabele, de gecodeerd kan worden als 'geen alcohol', 'wel alcohol/geen artkel 8', 'wel alcohol/artkel 8', 'onbekend', en 'net van toepassng'. Deze bron heeft twee nadelen: het ontbreken van een ondersched naar verschllende BA-klassen en de zeer waarschnlke onderregstrate. Het geregstreerde aandeel bestuurders met een alcoholpromllage boven de,5 s namelk slechts 5%, terwl de Nederlandse zekenhusmetngen n de Europese onderzoeksproecten DRUID en IORTAL op ongeveer 2% utkomen. 2. De Landelke edsche Regstrate (LR). Ook her ontbreekt een verdelng naar BA-klasse en lken net alle bestuurders getest te zn op alcohol. 3. Het aarlks onderzoek Rden Onder Invloed (ROI). Hervan s het nadeel dat de gegevens net gerelateerd zn aan ongevalsbetrokkenhed.. De Nederlandse resultaten van de Europese IORTAL-zekenhusstude naar het gebruk van psychoacteve stoffen onder ernstg gewonde autobestuurders n de perode 2-2. Het voordeel van deze databron s dat gegevens over het alcoholgebruk naar BA-klasse aanwezg zn. Het nadeel van deze stude s echter dat het aantal gewonde bestuurders net groot s. 5. De Nederlandse resultaten van de Europese DRUID-zekenhusstude naar het gebruk van psychoacteve stoffen onder ernstg gewonde autobestuurders n de perode Voor deze stude gelden dezelfde voor- en nadelen als voor de IORTAL-stude. Op bass van de beperkngen van bovengenoemde bronnen s de schattngsmethode gebaseerd op de resultaten van zowel de DRUID- als de IORTAL-stude en op de utkomsten van het onderzoek Rden Onder Invloed. Van bede Europese proecten wordt n deze berekenng aangenomen dat de steekproeven representatef zn voor heel Nederland. De resultaten van bede proecten staan n Tabel 1. De laatste kolom n Tabel 1 geeft het gewogen gemddelde van bede steekproeven op bass van de omvang van de steekproeven. Dt gemddelde wordt later gebrukt, n de berekenng van het relateve rsco. SWOV-rapport R Stchtng Wetenschappelk Onderzoek Verkeersvelghed SWOV - Ledschendam
14 BA-klasse 2-2 IORTAL (n = 18) DRUID (n = 196) ewogen gemddelde <,2 71,% 71,% 71,2%,2-,9 2,7% 1,5% 2,1%,5-,79 2,7% 2,6% 2,6%,8-1,29,% 8,2% 6,1% >1,3 19,6% 16,3% 17,9% Tabel 1. Het aandeel ernstg gewonde bestuurders naar BA-klasse n twee tdsperoden (athssen & Houwng, 25; Isalbert et al., 21). De afgelegde afstand van autobestuurders met BA-waarden n de verschllende klassen s gebaseerd op het ROI-onderzoek. De afgelegde afstand van automoblsten met een bepaald BA wordt herb evenredg verondersteld met het aandeel automoblsten. et andere woorden, aangenomen wordt dat de gemddelde mobltet van een automoblst onafhankelk s van het bloedalcoholgehalte. De resultaten voor de perode staan n Tabel 2; de laatste kolom bevat weer het gewogen gemddelde over de hele perode. Opgemerkt moet worden dat het her gaat om metngen n weekendnachten, terwl we egenlk geïnteresseerd zn n de afgelegde afstand gedurende alle tdstppen. Daar s echter geen nformate over beschkbaar. Hoe we met dt probleem omgaan, wordt utgelegd n Paragraaf 2.2. BAklasse emddelde <,2 9,32% 9,22% 9,82% 91,8% 91,72% 92,16% 92,78% 92,59% 92,9% 93,18% 91,79%,2-,9 5,8% 5,% 5,7%,81%,55%,5%,%,%,6% 3,9%,66%,5-,79 2,23% 2,6% 2,3% 2,3% 2,5% 1,81% 1,3% 1,56% 1,6% 1,38% 1,91%,8-1,29 1,31% 1,32% 1,25% 1,3% 1,16% 1,%,8% 1,6% 1,6% 1,3% 1,13% >1,3,66%,57%,56%,51%,52%,58%,56%,39%,38%,6%,52% Tabel 2. Het aandeel bestuurders n weekendnachten naar BA-klasse (DVS, 29) Rekenmethode We defnëren eerst r ( = klasse, 1, 2, 3 of ) als het rsco om als bestuurder met een bloedalcoholgehalte n een bepaalde BA-klasse, ernstg gewond te raken n een verkeersongeval. Dt rsco s het aantal ernstg gewonde bestuurders met een BA n een bepaalde klasse (genoteerd als ) gedeeld door de totale afgelegde afstand door bestuurders met de BA-klasse (genoteerd als ), dus r,,...,. Het 'relateve rsco' (rr ) beschrft hoeveel meer rsco een bestuurder met een bepaalde BA-klasse ( = 1, 2, 3, ) heeft ten opzchte van een 12 SWOV-rapport R Stchtng Wetenschappelk Onderzoek Verkeersvelghed SWOV - Ledschendam
15 bestuurder met BA-klasse. Dt relateve rsco wordt derhalve als volgt utgerekend: r rr = r = / / =, = 1,2,3,. (1) et de aanname ut de vorge paragraaf dat de afgelegde afstand van automoblsten met een bepaald BA evenredg s aan het aandeel automoblsten, s de verdelng van autobestuurders over de BA-klassen voldoende nformate om de relateve rsco's ut te rekenen. We hebben dus net de afgelegde afstand per BA-klasse nodg. Stel dat de totale afgelegde afstand door autobestuurders s. Het aandeel van de afgelegde afstand dat s afgelegd door bestuurders met een BA n klasse ( =,...,) s dan gelk aan /. Het s dan dudelk dat rr == = / /, = 1,2,3,. Een zelfde redenate geldt voor het aantal ernstg gewonde autobestuurders per BA-klasse ; voor het berekenen van de relateve rsco's s alleen de verdelng van dat aantal over de BA-klassen nodg. Herut volgt dus dat als we de mobltet en het aantal ernstg gewonden net kennen, maar wel de verhoudng ertussen, we de relateve rsco's kunnen schatten. Dt doen we met beschkbare gegevens (ut het verleden) over het aantal ernstg gewonde autobestuurders en de door autobestuurders afgelegde afstand, bede per BA-klasse, zoals weergegeven n Tabel 1 en Tabel 2. Er s geen reden om aan te nemen dat het relateve rsco over de aren verandert, aangezen de ontwkkelng van het rsco van bestuurders n de ene klasse gelk zal zn aan de ontwkkelng van het rsco van bestuurders n de andere klasse. Vandaar dat we de relateve rsco's bepalen op bass van de gemddelde waarden van de verdelng van (ernstg gewonde) bestuurders over de BA-klassen, dus op bass van de nformate n de laatste kolom van zowel Tabel 1 als Tabel 2. Een belangrke opmerkng herb s dat de gegevens n Tabel 2 gebaseerd zn op weekendnachten, terwl egenlk de verdelng van autobestuurders over de BA-klassen gedurende de hele week nodg zn voor het bepalen van de relateve rsco's. Wanneer we echter aannemen dat er gedurende weekendnachten welswaar meer bestuurders met een posteve BAklasse rondrden dan gemddeld over de hele week, maar dat de verdelng van de bestuurders over de ver posteve BA-klassen hetzelfde s, dan kunnen we de berekenngen gewoon utvoeren (ze Blage). et de berekende relateve rsco's en de veronderstelde mobltetsverhoudngen gebaseerd op de gegevens n Tabel 2 kunnen vervolgens voor alle afzonderlke aren de verhoudngen bepaald worden tussen het verwachte aantal gewonde bestuurders met een bloedalcoholgehalte n een bepaalde klasse,2 en het verwachte aantal gewonde bestuurders n de nulgroep (met een BA lager dan,2 ). Immers, ut Formule 1 volgt dat SWOV-rapport R Stchtng Wetenschappelk Onderzoek Verkeersvelghed SWOV - Ledschendam
16 = rr, = 1,...,. (2) en de mobltetsverhoudngen kunnen bepaald worden met de gegevens n Tabel 2. et deze berekende verhoudngen / kunnen de aandelen ernstg gewonde autobestuurders n de vf verschllende BA-klassen bepaald worden. De aandelen ernstg gewonde autobestuurders n de nulgroep en n de andere BA-klassen zn respectevelk als volgt te berekenen: 1 1 1, en =. = = (3) 1 SWOV-rapport R Stchtng Wetenschappelk Onderzoek Verkeersvelghed SWOV - Ledschendam
17 3. Resultaten In dt hoofdstuk wordt de schattngsmethode voor het aandeel ernstg gewonde automoblsten onder nvloed van alcohol toegepast. Deze schattng s met name gebaseerd op de resultaten van het ROI-onderzoek dat aarlks n weekendnachten wordt utgevoerd. Op bass van de prevalentegegevens van alcohol n het verkeer en van de gemddelde prevalente van alcohol onder ernstg gewonde automoblsten worden de gemddelde relateve rsco's voor elke BA-klasse bepaald. Bvoorbeeld, het gemddelde relateve rsco voor de BA-klasse 1 (,2-,9 ) wordt met Formule 1 als volgt bepaald: rr 1 = (2,1/71,2) (91,79/,66) =,58. De relateve rsco's van alle BA-klassen staan n Tabel 3. BA-klasse Relateve rsco <,2,2-,9,58,5-,79 1,77,8-1,29 7,1 >1,3,69 Tabel 3. Het berekende relateve rsco per BA-klasse ten opzchte van de nulklasse. De relateve rsco's n Tabel 3 zn gebaseerd op het aandeel bestuurders n weekendnachten en zn alleen brukbaar voor de gehanteerde rekenmethode: als tussenresultaat ten behoeve van de schattngsmethode. De berekende waarden zn net brukbaar als werkelke schatter van het relateve rsco. De werkelke relateve rsco's (gemddeld over alle dagen en tdstppen van de week) zullen namelk een stuk hoger lggen, aangezen het gemddelde aandeel autobestuurders (en dus de gemddeld afgelegde afstand) onder nvloed van alcohol over de gehele week lager s dan n weekendnachten (athssen & Houwng, 25). Er kon echter geen gebruk gemaakt worden van cfers van het alcoholgebruk over alle dagen en tdstppen van de week aangezen het ROI-onderzoek alleen plaatsvndt n weekendnachten. In de Blage wordt utgelegd dat onder een bepaalde aanname deze weekendgegevens toch toegepast kunnen worden en dat de relateve rsco's n Tabel 3 n werkelkhed een constante factor groter zn. Om bovengenoemde reden heeft het berekende relateve rsco van,58 voor een BA van,2-,9 ut Tabel 3 dan ook geen znvolle betekens. Het betekent dus net dat het velger s om met een relatef klene hoeveelhed alcohol op te rden n plaats van nuchter. De werkelke relateve rsco's zullen mmers hoger lggen dan de berekende waarden n Tabel 3. Daarnaast zal het werkelke relateve rsco afhangen van combnategebruk met andere psychoacteve stoffen zoals drugs. In het ROI-onderzoek SWOV-rapport R Stchtng Wetenschappelk Onderzoek Verkeersvelghed SWOV - Ledschendam
18 worden er echter geen gegevens verzameld over het drugsgebruk van bestuurders. In de IORTAL- en DRUID-stude s de groep bestuurders de postef waren voor alcohol, gespltst s n een groep bestuurders postef voor enkelvoudg alcoholgebruk en een groep bestuurders postef voor alcohol n combnate met andere psychoacteve stoffen. In de hudge rekenmethode zn deze twee groepen echter weer samengevoegd, om een vergelkng met de cfers van het ROI-onderzoek mogelk te maken. De verhoudng tussen de groepen met enkelvoudg alcoholgebruk en met alcohol n combnate met drugs blkt n de IORTAL- en DRUID-studes overgens net sgnfcant te verschllen voor de verschllende BA-klassen. Een ander verschl met werkelke relateve rsco's wordt veroorzaakt doordat de toegepaste schattngsmethode ook geen correcte bevat voor bvoorbeeld geslacht en leeftd. Herdoor wken de berekende relateve rsco's ook af van de werkelke relateve rsco's. Voor de schattng van het totale aantal ernstg gewonden als gevolg van rden onder nvloed zn dt soort correctes overgens net relevant. De utkomsten van Formule 2, waarmee de verhoudng bepaald wordt tussen het aantal ernstg gewonde bestuurders n een bepaalde BA-klasse en het aantal gewonden n de groep bestuurders met de nulgroep (BA <,2 ), staan voor de verschllende aren n Tabel <,2,2-,9,,3,3,3,3,3,3,3,3,2,5-,79,,5,,,,3,3,3,3,3,8-1,29,1,1,1,1,9,8,6,8,8,8 >1,3,32,28,27,25,25,28,27,19,18,22 Tabel. De verhoudng tussen het aantal ernstg gewonde bestuurders n een bepaalde BA-klasse en het aantal ernstg gewonde bestuurders n de nulgroep. et behulp van Tabel en Formule 3 s de verdelng van de gewonde bestuurders over de BA-klassen bepaald voor de perode BAklasse BAklasse <,2 66,% 68,1% 69,1% 7,2% 71,% 7,5% 72,1% 75,6% 75,8% 7,2%,2-,9 2,3% 2,% 2,2% 2,2% 2,% 2,% 2,% 2,1% 1,9% 1,8%,5-,79 2,9% 3,3% 3,1% 3,1% 2,8% 2,% 2,% 2,3% 2,3% 1,9%,8-1,29 6,8% 7,% 6,7% 7,% 6,3% 5,%,6% 6,1% 6,% 5,8% >1,3 21,5% 19,3% 18,9% 17,5% 17,9% 19,7% 19,3% 1,% 13,9% 16,3%,5 31,2% 29,6% 28,6% 27,6% 27,% 27,5% 25,9% 22,% 22,3% 2,% Tabel 5. De verdelng van het aantal ernstg gewonde bestuurders over de vf BA-klassen n de perode SWOV-rapport R Stchtng Wetenschappelk Onderzoek Verkeersvelghed SWOV - Ledschendam
19 Op dezelfde wze kan de verdelng van de ernstg gewonde bestuurders over de BA-klassen n 21 bepaald worden, als we gebrukmaken van de voorlopge resultaten van de ROI-metngen van 21 (DVS, 211). De ROImetngen en de resultaten van de berekenng staan n Tabel 6. BA-klasse Bestuurders Ernstg gewonde bestuurders <,2 9,8% 78,%,2-,9 3,53% 1,7%,5-,79 1,25% 1,8%,8-1,29,76%,% >1,3,38% 1,1%,5 2,% 2,3% Tabel 6. De verdelng van de (ernstg gewonde) bestuurders over de vf BA-klassen n 21. Afbeeldng 1 toont het verloop van het geschatte aandeel ernstg gewonde autobestuurders met een BA boven,5 over de perode ,35 Aandeel ernstg gewond met BA >,5,3,25,2,15,1, Jaar Afbeeldng 1. De trend van ernstg gewonde autobestuurders met een BA boven,5. een gegevens beschkbaar voor 29; de trend s lnear doorgetrokken tussen 28 en 21. SWOV-rapport R Stchtng Wetenschappelk Onderzoek Verkeersvelghed SWOV - Ledschendam
20 . Dscusse en concluse In de perode s het geschatte aandeel ernstg gewonde autobestuurders dat onder nvloed was van alcohol gedaald van 31,2% naar 2,3%. Deze dalng s gebaseerd op de afname van autobestuurders onder nvloed n het verkeer. In elk van de ver BA-klassen boven de,2 heeft er tussen 1999 en 21 een dalng plaatsgevonden van het aandeel bestuurders onder nvloed van alcohol. Herdoor daalde tevens het geschatte aandeel gewonde autobestuurders dat onder nvloed van alcohol was. De resultaten van de zekenhusstude bnnen IORTAL zn gebaseerd op één zekenhusrego (Tlburg) en de van de DRUID-stude op dre (Tlburg, Enschede en Nmegen). Hoe representatef de zekenhusgegevens van IORTAL en DRUID voor heel Nederland zn s net bekend, aangezen er geen vergelkbare gegegevens ut andere zekenhuzen beschkbaar zn. Voor de schattng van het relateve rsco en daarmee het aandeel ernstg gewonde autobestuurders onder nvloed van alcohol s echter de aanname gedaan dat de gegevens van IORTAL en DRUID net zullen afwken van het landelke gemddelde. Om op bass van het aandeel ernstg gewonde autobestuurders onder nvloed van alcohol een schattng te maken van het totale aandeel verkeersdoden (dus ook onder net-autobestuurders) als gevolg van alcohol zn twee extra aannamen gedaan. Eerste aanname Net n alle ongevallen waarb het BA van de bestuurder hoger was dan,2 speelde alcohol een rol. Naarmate het BA hoger wordt, neemt de rol van alcohol b het ontstaan en de ernst van het ongeval toe. Dt kan onderbouwd worden door het toenemende relateve rsco b hogere BAklassen. Dt betekent dat het werkelk aantal ongevallen waarb alcohol van nvloed was, lager s dan het aandeel gewonde autobestuurders met een BA hoger dan,2. B gelkblvende ongevalsmpact neemt de letselernst toe met een toenemend BA. Dt betekent dat het relateve rsco op dodelk letsel onder autobestuurders als gevolg van een hoog BA groter s dan het relateve rsco op ernstg letsel. Het aandeel overleden autobestuurders onder nvloed van alcohol lgt hoger dan het aandeel gewonde autobestuurders onder nvloed van alcohol. Dt betekent dat het aandeel verkeersdoden onder autobestuurders waarb alcohol van nvloed was, hoger s dan het aandeel ernstg verkeersgewonden waarb dat het geval was. De eerste aanname houdt n dat de twee herboven genoemde effecten elkaar ongeveer opheffen. Dt betekent dat het berekende aandeel ernstg gewonde bestuurders onder nvloed van alcohol gelk wordt geacht aan het aandeel doden onder automoblsten als gevolg van alcohol. Deze aanname s ook n de eerdere schattngen van de SWOV en DVS gedaan. Betrouwbare cfers om deze aanname te onderbouwen of te weerleggen zn echter net beschkbaar. 18 SWOV-rapport R Stchtng Wetenschappelk Onderzoek Verkeersvelghed SWOV - Ledschendam
Bronnen & Methoden bij Marktscan medischspecialistische zorg 2015
Bronnen & Methoden bj Marktscan medschspecalstsche zorg 2015 Hoofdstuk 2: Wachttjden voor medsch specalstsche zorg Ontwkkelng van wachttjden Voor de wachttjdanalyses s gebruk gemaakt van gegevens afkomstg
Nadere informatieStandaardisatiemethoden. 9 10Abby Israëls. Statistische Methoden (10003)
Standaardsatemethoden 9 10Abby Israëls Statstsche Methoden (10003) Den Haag/Heerlen, 2010 Verklarng van tekens. = gegevens ontbreken * = voorlopg cfer ** = nader voorlopg cfer x = gehem = nhl = (nden voorkomend
Nadere informatieRegeling theoretisch solvabiliteitscriterium levensverzekeraars Wft
Regelng theoretsch solvabltetscrterum levensverzekeraars Wft Regelng van de Mnster van Fnancën van FM aar/0000 M, drecte Fnancële Markten, houdende regels betreffende scenaroanalyses en berekenngswze van
Nadere informatieMEERJAREN OPBRENGSTEN VO 2013 TOELICHTING
MEERJAREN OPBRENGSTEN VO 2013 TOELICHTING Utrecht, me 2013 INHOUD 1 Algemeen 5 2 Het opbrengstenoordeel 7 3 Rendement onderbouw 8 4 Van 3e leerjaar naar dploma (rendement bovenbouw) 11 5 Gemddeld CE-cjfer
Nadere informatieCentraal Bureau voor de Statistiek Keten Economische Statistieken
Centraal Bureau voor de Statstek Keten Economsche Statsteken Aan: Provnces Van: Bureau Kredo Onderwerp: Iv3 plausbltetstoetsen vana 1e kwartaal 2010 Datum: 23 maart 2010 Aanledng Provnces Het CBS toetst
Nadere informatieEen levensloopregeling voor software
Een levensloopregelng voor Neuwe benaderng - en nformatebevelgng De gebruker van een nformatesysteem streeft naar contnuïtet. De ongestoorde werkng van s hervoor essenteel. Maar wat weet de gebruker van
Nadere informatieMake or Buy? Een beslissing gebaseerd op de transactiekostentheorie. Martin Helmhout http://www.acis.nl martin@acis.nl
Make or Buy? Een beslssng gebaseerd op de transactekostentheore. Martn Helmhout http://www.acs.nl martn@acs.nl Rksunverstet Gronngen Make or Buy? Een beslssng gebaseerd op de transactekostentheore. Afstudeerscrpte
Nadere informatieToepassing: Codes. Hoofdstuk 3
Hoofdstuk 3 Toepassng: Codes Als toepassng van vectorrumten over endge lchamen kjken we naar foutenverbeterende codes. We benutten slechts elementare kenns van vectorrumten, en van de volgende functe.
Nadere informatiePROTOCOL MONITORING ENERGIEBESPARING
December 2001 ECN-C--01-129 RIVM 408137005 PROTOCOL MONITORING ENERGIEBESPARING CPB, ECN, Novem en RIVM P.G.M. Boonekamp (ECN) H. Mannaerts (CPB) H.H.J. Vreuls (Novem) B. Wesselnk (RIVM) Verantwoordng
Nadere informatieALCOHOLKENNIS DOORGESPEELD
Al cohol kenn s door gespeel d Eval uat eal cohol voor l cht ng doorpeer sopf est val s ALCOHOLKENNIS DOORGESPEELD Evaluate alcoholvoorlchtng door peers op festvals December 2005 INTRAVAL Gronngen-Rotterdam
Nadere informatieCentraal Bureau voor de Statistiek Keten Economische Statistieken
Aan: Gemeenten en gemeenschappeljke regelngen Van: Bureau Kredo Onderwerp: Iv3 plausbltetstoetsen vana 1e kwartaal 2010 Datum: 23 maart 2010 Aanledng Gemeenten en gemeenschappeljke regelngen. Het CBS toetst
Nadere informatieHet werkelijk aandeel verkeersdoden als gevolg van alcohol R-2014-32
Het werkelijk aandeel verkeersdoden als gevolg van alcohol R-2014-32 Het werkelijk aandeel verkeersdoden als gevolg van alcohol Aanpassing schattingsmethodiek R-2014-32 Dr. S. Houwing, dr. F.D. Bijleveld,
Nadere informatiePublicatieblad van de Europese Unie. (Besluiten waarvan de publicatie voorwaarde is voor de toepassing)
13.3.2003 L 69/1 I (Besluten waarvan de publcate voorwaarde s voor de toepassng) VERORDENING (EG) Nr. 450/2003 VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD van 27 februar 2003 betreffende de loonkostenndex (Voor
Nadere informatiei i Datzelfde aggregaat in een vorig jaar 0 stellen we voor door
Bjlage 20A Groefactoren en ndces In deze bjlage gaan we deer n o enkele veelgebrukte rjs- en hoeveelhedsndces We belchten ook de kookrachtsartetswsselkoers, de toelaat om aggregaten tussen landen te vergeljken
Nadere informatieBeleggen in duurzame aandelen bij Robeco
Beleggen n duurzame aandelen bj Robeco Beleggen n duurzame aandelen bj Robeco Insttutonele beleggers staan voor tal van utdagngen. Zo leggen pensoendeelnemers, klanten en de samenlevng steeds meer druk
Nadere informatieofficiële bijdrage aan het CMMI. Jan Jaap Cannegieter
Nederlandse bjdrage aan offcële CMM CMMI-s De Nederlandse stchtng SPIder heeft s ontwkkeld voor het CMMI, verschllende routes door het CMMI voor het oplossen van bepaalde problemen of het halen van bepaalde
Nadere informatieDe Collegereeks Statistiek. Stel je wilt wat weten over. Complexe begrippen: construct. Homogeniteit. Verder met. Statistiek
Statstek en Bt hd Informatekunde Unverstet Utrecht Dr. H. Prüst De Collegereeks Statstek (37): Descrpteve statstek (H 1,,3) (HP) 3(38): Score & Kans verdelngen (H 4, 5) (HP) 4(39): Statstsche toetsng a.h.v.
Nadere informatieaantallen in van de prooiresten gewicht min of meer mogelijk, doch als de gebitsmaten van een groot aantal gevangen dat de gewichtsfaktor
39 Verwerk ng van voedselgegevens bjulenen stootvogels (het gebruk van prooeenheden en/of aantallen n voedseltabellen). Onlangs s zowel n De Peper als n De Fts een artkel verschenen van de hand van F.J.
Nadere informatieAanvullende Opgaven Inleiding Besliskunde II 2010 2011
Last Update: 24 1 2010, Clff Voetelnk Aanvullende Opgaven Inledng Beslskunde II 2010 2011 Aanvullende Opgave 1: Routerngsprobleem (ILP) Dt s een aangepaste verse van opgave 2.3 ut het boek van Tms. Vrachtwagens
Nadere informatieAkoestisch rapport gietwaterfabriek Dinteloord
BEM1303048 gemeente Steenbergen Akoestsch rapport getwaterfabrek Dnteloord \ 9 : - \ \ K 'SSIİC-1P31 í a r n opdracht van: Veola Water Solutons 81 Technologes b.v. ordernummer opdrachtgever: P12031-FE-221842
Nadere informatieUitwerkingen tentamen Statistiek 2 voor TeMa Maandag 08-03-2004.
Utwerkngen tentamen Statstek voor TeMa Maandag 8-3-4. Opgave a. Model: Y = β + β* x+ ε met ε ~ Nd(, σ ) Y s het energeverbruk, x s de omgevngstemperatuur.. Volgens het scatterplot n de bjlage ljkt er sprake
Nadere informatieCentraal Bureau voor de Statistiek Macro-economische Statistieken en Publicaties
Centraal Bureau voor de Statstek Macro-economsche Statsteken en Publcates Provnces Bureau Kredo Kwaltetsoordeel ten behoeve van Iv3-toetsngsbeled Datum: 30 un 2005 Aan: Van: Onderwerp: Aanledng Provnces
Nadere informatieR IJ KS W A l EH S T A AT - D ELTA O IEN ST
... R: R J KS W A l EH S T A AT - D ELTA O EN ST wuterloopkundge afdelng %. - NOTA W- 76.007 AANTAL PAGNA'S: AANTAL BJLAGEN : _y l. o N u: H G E-myz AAN: VRAAG GESTELD DOOR: r. W. v.d. llcrberg VAN : Drekte
Nadere informatiePROEFEXAMEN SOCIALE STATISTIEK
PROEFEXAMEN SOCIALE STATISTIEK November 0 REEKS Naam:... Score /0 Voornaam:... Studerchtng:. Studentennummer:... Studerchtng (laatste) mddelbaar:. Uren wskunde per week (laatste mddelbaar):. Enkele belangrjke
Nadere informatieTentamen van Wiskunde B voor CiT (151217) Tentamen van Statistiek voor BIT (153031) Vrijdag 27 januari 2006 van 9.00 tot uur
Kenmerk: TW6/SK/5/kp Datum: 9--6 Tentamen van Wskunde B voor CT (57) Tentamen van Statstek voor BIT (533) Vrjdag 7 januar 6 van 9. tot. uur Dt tentamen bestaat ut 9 opgaven, tabellen en formulebladen.
Nadere informatieOnderhoud en beheer van infrastructuur voor goederenvervoer
CE Oplossngen voor mleu, econome en en technologe Oude Oude Delft Delft 180 180 2611 HH Delft tel: tel: 015 0152 2150 150 150 fax: 015 2 150 151 fax: 015 2 150 151 e-mal: ce@ce.nl webste: e-mal: ce@ce.nl
Nadere informatieBijlage 3 Rapportage risicoanalyse buisleidingen
Bjlage 3 Rapportage rscoanalyse busledngen 0.\[(] E ROEVER \ V. S M)\ -.S KWANTTATEVE RSCOANALYSE Beslut externe velghed busledngen Gemeente Steenbergen Opdrachtgever: Contactpersoon: Gemeente Steenbergen
Nadere informatieSamenvatting Farmaco-epidemiologie april 2011
Hoofdstuk 1 Epdemologe bestudeert de frequente van zekte. Het bestuderen van de frequente van zekte s geen doel op zch. De frequente wordt onderzocht n het kader van etologsche (oorzaak), dagnostsche,
Nadere informatieDe methode tot bepaling van de x-factor voor de kwaliteitsconversietaak voor de tweede reguleringsperiode in formules
Bjlage 1 De methode tot bepalng van de x-factor voor de kwaltetsconversetaak voor de tweede regulerngsperode n formules Bjlage bj het beslut van 17 me 2011 met kenmerk 103557_1/122. Inhoudsopgave 1 Inledng...
Nadere informatieARU. ;ijniv-ersitejt. e 3 ndhov (2007.050) TEM. niet uitleenbaar
ARU 27 TEM (27.5) ;jnv-erstejt e 3 ndhov F net utleenbaar Colofon Ttel Onderzoek naar Rollen en Rolcombnates bj lokale Rabobanken l onderttel Afstudeeropdracht Verse, datum 27 augustus 27 Samengesteld
Nadere informatiezijn, kunnen we stellen dat de huidige analyses vooral toegespitst zijn op een ordergerichte situatie.
1\1. H. CORBEY El'\ R. A JAT\SEJ'\ FLEXBLTET EN LOGSTEKE KOSTEN DE LOGSTEKE GELDSTROOMDAGt LOGSTEKE KOSTEN Voor het onderzoek 'Logsteke geldsrroomdagnose' zjn verschllendc utgangspunten geformuleerd. Ten
Nadere informatieUitgebreide aandacht warmtapwatersystemen. Door afnemende warmtevraag voor ruimteverwarming, neemt het belang van het
NEN 5128: overzcht van rendementen Utgebrede aandacht warmtapwatersystemen Door afnemende warmtevraag voor rumteverwarmng, neemt het belang van het opwekkngsrendement voor warmtapwater toe. In de norm
Nadere informatieDe Relatie Tussen Persoonskenmerken en Ervaren Lijden bij. Verslaafde Patiënten met PTSS
Persoonskenmerken en ervaren lijden bij verslaving en PTSS 1 De Relatie Tussen Persoonskenmerken en Ervaren Lijden bij Verslaafde Patiënten met PTSS The Relationship between Personality Traits and Suffering
Nadere informatieBij een invalshoek i =(15.0 ± 0.5) meet hij r =(9.5 ± 0.5). 100%-intervallen. Welke conclusie kan de onderzoeker trekken?
INLEIDING FYSISCH-EPERIMENTELE VAARDIGHEDEN (3A560) --003, 9.00-.00 UUR Dt tentamen bestaat ut 3 opgaven. Geef noot alleen maar het antwoord op een vraag, maar laat altjd zen hoe je tot dat antwoord gekomen
Nadere informatieBent u gemotiveerd? L.E.J. Gerretsen Studentnummer: Eerste begeleider: prof. dr. L. Lechner Tweede begeleider: Dr. A.
Bent u gemotiveerd? Een Experimenteel Onderzoek naar de Invloed van een op het Transtheoretisch Model Gebaseerde Interventie op de Compliance bij de Fysiotherapeutische Behandeling van Psychiatrische Patiënten
Nadere informatieAdd the standing fingers to get the tens and multiply the closed fingers to get the units.
Digit work Here's a useful system of finger reckoning from the Middle Ages. To multiply $6 \times 9$, hold up one finger to represent the difference between the five fingers on that hand and the first
Nadere informatieGHB-gebruik onder ernstig gewonde autobestuurders opgenomen in het ziekenhuis
GHB-gebruik onder ernstig gewonde autobestuurders opgenomen in het ziekenhuis Drs. S. Houwing R-2011-14 GHB-gebruik onder ernstig gewonde autobestuurders opgenomen in het ziekenhuis R-2011-14 Drs. S.
Nadere informatieDe Invloed van Perceived Severity op Condoomgebruik en HIV-Testgedrag. The Influence of Perceived Severity on Condom Use and HIV-Testing Behavior
De Invloed van Perceived Severity op Condoomgebruik en HIV-Testgedrag The Influence of Perceived Severity on Condom Use and HIV-Testing Behavior Martin. W. van Duijn Student: 838797266 Eerste begeleider:
Nadere informatieIr. Herman Dijk Ministry of Transport, Public Works and Water Management
Policy Aspects of Storm Surge Warning Systems Ir. Herman Dijk Ministry of Transport, Public Works and Water Contents Water in the Netherlands What kind of information and models do we need? Flood System
Nadere informatieDe Relatie tussen Werkdruk, Pesten op het Werk, Gezondheidsklachten en Verzuim
De Relatie tussen Werkdruk, Pesten op het Werk, Gezondheidsklachten en Verzuim The Relationship between Work Pressure, Mobbing at Work, Health Complaints and Absenteeism Agnes van der Schuur Eerste begeleider:
Nadere informatiePesten onder Leerlingen met Autisme Spectrum Stoornissen op de Middelbare School: de Participantrollen en het Verband met de Theory of Mind.
Pesten onder Leerlingen met Autisme Spectrum Stoornissen op de Middelbare School: de Participantrollen en het Verband met de Theory of Mind. Bullying among Students with Autism Spectrum Disorders in Secondary
Nadere informatieWebsites beoordeel je zo!
Webstes beoordeel je zo! Iedereen kan van alles op nternet zetten. Je kunt dus net zomaar alle nformate de je tegenkomt geloven. Hoe weet je of een webste goede nformate geeft en dus betrouwbaar s? Dat
Nadere informatieVerslag Regeltechniek 2
Verslag Regeltechnek 2 Door: Arjan Koen en Bert Schultz Studenten Werktugbouw deeltjd Cohort 2004 Inhoudsogave Inledng blz. 3 2 Oen lus eerste-orde systeem blz. 4 3 Gesloten lus P-geregeld eerste orde
Nadere informatieOntvlechting van ICT vereist nieuwe samenwerking
Behoefte aan Archtectuur Lfecycle Management Ontvlechtng van ICT verest neuwe samenwerkng Bnnen de ICT s sprake van verzulng van zowel de systemen als het voortbrengngsproces. Dt komt doordat de ICT n
Nadere informatieCats. Den Haag, ~ '' Kenmerk: DGB 2010-423
Cats Den Haag, ~ '' Kenmerk: DGB 2010-423 ] Motverng vanjhet beroepschrft n cassate (rolnummer 10/00158) tegen de utspraak van het Gerechtshof te Arnhem van 1 december 2009, nr. 08/00145, j j/ nzake SËËÊÊÊÈÈÊÈtemÈ
Nadere informatieRegeling theoretisch solvabiliteitscriterium levensverzekeraars Wft
Regelng teoretsc solvabltetscrterum levensverzekeraars Wft Regelng van de Mnster van Fnancën van FM aar/0000 M, drecte Fnancële Markten, oudende regels betreffende scenaroanalyses en berekenngswze van
Nadere informatieBijlage 1: Verkeersongevallenmonitor 2015 Gemeente Eindhoven, november 2016
Bijlage 1: Verkeersongevallenmonitor 15 Gemeente Eindhoven, november 1 Inleiding Met dit document wordt inzicht gegeven in de actuele stand van zaken van de objectieve verkeersveiligheid in Eindhoven.
Nadere informatieSAMPLE 11 = + 11 = + + Exploring Combinations of Ten + + = = + + = + = = + = = 11. Step Up. Step Ahead
7.1 Exploring Combinations of Ten Look at these cubes. 2. Color some of the cubes to make three parts. Then write a matching sentence. 10 What addition sentence matches the picture? How else could you
Nadere informatieVluchtstroken in Tunnels. Nodig? WERKGROEPGEVORMD DOOR: DIRECTIE SLUIZEN EN STUWEN OIENST VERKEERSKUNDE DIRECTIE NOORD. HOLLAND DIRECTIE ZUID.
Vluchtstroken n Tunnels Nodg? WERKGROEPGEVORMD DOOR: DIRECTIE SLUIZEN EN STUWEN OIENST VERKEERSKUNDE DIRECTIE NOORD. HOLLAND DIRECTIE ZUID. HOLLAND V L Ü'C H T S T R O K EN I N T U N N E L S N O D I G?
Nadere informatieRekenen met rente en rendement
Rekenen met rente en rendement Woekerpols? Lenng met lokrente? Er wordt met de beschuldgende vnger naar banken en verzekeraars gewezen de op hun beurt weer terugwjzen naar de consument: Deze zou te weng
Nadere informatieVaker een trein, da s pas fijn!?
Vaker een tren, da s pas fjn!? Hoogfrequent spoorvervoer beschouwd vanut de rezger Janneke Tax DHV janneke.tax@dhv.nl Elske Olthof 4Infra elske.olthof@4infra.nl Bjdrage aan het Colloquum Vervoersplanologsch
Nadere informatieBRUIKLEENREGELING MOBIELE TELEFOON 2008
-W- " " GEMEENTE I rloorn GEMEENTEBLAD 2010-22 A. Brukleenregelng mobele telefoon 2008. Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Hoorn maakt bekend dat: het op 4 maart 2008, onder ntrekkng
Nadere informatieGegevensverwerving en verwerking
Gegevensverwervng en verwerkng Staalname Bblotheek - aantal stalen/replcaten - grootte staal - apparatuur - beschrjvend - varante-analyse Expermentele setup Statstek - correlate - regresse - ordnate -
Nadere informatieAppendix F: Het Snelheid-Wegdiagram, trekkracht en indicatie
Appendx F: Het Snelhed-Wegdagram, trekkracht en ndcate Om te bekjken welke prestates de locomotef n eerste nstante kan leveren wordt gebruk gemaakt van de methode de wordt besproken n het Handboek der
Nadere informatieDifferences in stress and stress reactivity between highly educated stay-at-home and working. mothers with spouse and young children
1 Differences in stress and stress reactivity between highly educated stay-at-home and working mothers with spouse and young children Verschil in stress en stressreactiviteit tussen hoogopgeleide thuisblijf-
Nadere informatieWaardeoverdracht. Uw opgebouwde pensioen meenemen naar uw nieuwe pensioenuitvoerder
Waardeoverdracht Uw opgebouwde pensoen meenemen naar uw neuwe pensoenutvoerder In deze brochure 3 4 5 6 Gefelcteerd! Een neuwe baan Wel of net kezen voor waardeoverdracht? Vergeljk de regelngen Hoe waardevast
Nadere informatieGemeentefonds verevent minder dan gedacht
Gemeentefonds verevent mnder dan gedacht Maarten A. Allers Drecteur COELO en unverstar hoofddocent aan de Rjksunverstet Gronngen De rjksutkerng aan gemeenten wordt verdeeld op bass van utgangspunten de
Nadere informatie.JULIANASTRAA T 1-3 TE VEENENDAAL
* PROVNCE:: UTRECHT 28 januar 1998 BESCHKKNG ERNST & URGENTE VOOR DE BODEMVERONTRENGNG.JULANASTRAA T 13 TE VEENENDAAL LOCATE: 1. nledng Met toepassng van artkel 48 van de Wet bodembeschermng (Wbb) s n
Nadere informatieInvloed van het aantal kinderen op de seksdrive en relatievoorkeur
Invloed van het aantal kinderen op de seksdrive en relatievoorkeur M. Zander MSc. Eerste begeleider: Tweede begeleider: dr. W. Waterink drs. J. Eshuis Oktober 2014 Faculteit Psychologie en Onderwijswetenschappen
Nadere informatieEffecten van een op MBSR gebaseerde training van. hospicemedewerkers op burnout, compassionele vermoeidheid en
Effecten van een op MBSR gebaseerde training van hospicemedewerkers op burnout, compassionele vermoeidheid en compassionele tevredenheid. Een pilot Effects of a MBSR based training program of hospice caregivers
Nadere informatieStatistiek Hoorcollege 6. Variantie analyse. Variantie & Variatie 10/13/2009. σ X. De Collegereeks Statistiek
10/13/009 De Collegereek Stattek Informatekunde Unvertet Utrecht Dr. H. Prüt Stattek Hoorcollege 6 Varante analye (37): Decrpteve tattek (H 1,,3) (HP) 3(38): Score & Kan verdelngen (H 4, 5) (HP) 4(39):
Nadere informatiePersoonlijkheidskenmerken en cyberpesten onder jongeren van 11 tot 16 jaar:
Persoonlijkheidskenmerken en cyberpesten onder jongeren van 11 tot 16 jaar: is er een relatie met een verkorte versie van de NVP-J? Personality Characteristics and Cyberbullying among youngsters of 11
Nadere informatieanwb.nl/watersport, de site voor watersporters
Het s net zo gebrukeljk om voor klene jachten een sleepproef te laten utvoeren. Zo'n proef s duur en daardoor vaak net rendabel. Toch loont een sleepproef de moete. Aan de hand ervan kunnen bj voorbeeld
Nadere informatieLichamelijke factoren als voorspeller voor psychisch. en lichamelijk herstel bij anorexia nervosa. Physical factors as predictors of psychological and
Lichamelijke factoren als voorspeller voor psychisch en lichamelijk herstel bij anorexia nervosa Physical factors as predictors of psychological and physical recovery of anorexia nervosa Liesbeth Libbers
Nadere informatiePagina 1/13. Ons ACM/DE/2013/104033/224 kenmerk: Zaaknummer: /Methodebesluiten GTS vanaf 2014 Reguleringsmethode Gasunie Transport Services B.V.
Ons ACM/DE/2013/104033/224 kenmerk: Zaaknummer: 104033/Methodebesluten GTS vanaf 2014 Regulerngsmethode Gasune Transport Servces B.V. Pagna 1/13 Bjlage 1 Utwerkng van de methode n rekenkundge formules
Nadere informatieBureau of lessenaar. Een onderzoek naar de meting van bureaucratie in onderwijsinstellingen. Definitief eindrapport
Bureau of lessenaar Een onderzoek naar de metng van bureaucrate n onderwjsnstellngen Defntef endrapport Opdrachtgever: Mnstere van Onderwjs, Cultuur en Wetenschap ECORYS Arbed & Socaal Beled Jos Blank
Nadere informatieB1400914. Datum: 22 mei 2014 Agendapunt nr: 7. Aan de Verenigde Vergadering. Vrijmaken krediet grondverwerving ABH Cromstrijen
Datum: 22 me 214 Agendapunt nr: 7. B14914 Aan de Verengde Vergaderng Vrjmaken kredet grondverwervng ABH Cromstrjen Aard voorstel Beslutvormend voorstel met nvesterng Aantal Bjlagen 4 Voorstel behandeld
Nadere informatieACCU-CHEK. Compact Plus. Gebruiksaanwijzing SYSTEEM VOOR DE BEPALING VAN BLOEDGLUCOSE
ACCU-CHEK Compact Plus SYSTEEM VOOR DE BEPALING VAN BLOEDGLUCOSE Gebruksaanwjzng Op het verpakkngsmateraal, het typeplaatje van de meter en de prkpen kunnen volgende symbolen voorkomen. De betekens hervan
Nadere informatieOndersteuning en hulp bij leren
Ondersteunng en hulp bj leren g Studenten kunnen va www.hethkkendeheksje.nl (zonder n te loggen) de datasets downloaden de benodgd zjn voor het maken van de opgaven. g Docenten kunnen va de ste tentamenmateraal
Nadere informatieOpgave 2 Geef een korte uitleg van elk van de volgende concepten: De Yield-to-Maturity of a coupon bond.
Opgaven in Nederlands. Alle opgaven hebben gelijk gewicht. Opgave 1 Gegeven is een kasstroom x = (x 0, x 1,, x n ). Veronderstel dat de contante waarde van deze kasstroom gegeven wordt door P. De bijbehorende
Nadere informatieDE HAVO-LEERLING STUDIEVAARDIG
DE HAVO-LEERLING STUDIEVAARDIG Handrekng voor scholen hoe zj op gestructureerde en structurele wjze de vaardgheden ut de Genereke studevaardghedenset voor doorstroom havo-hbo n hun currculum op kunnen
Nadere informatieETIKETTERING EN SAMENSTELLING VAN TEXTIEL
ETIKETTERING EN SAMENSTELLING VAN TEXTIEL Stof van de rol nader onderzocht Rapportnummer ND03R015 drs. H.R. Reus G.A. Busser K. Stavenga VWA/Keuringsdienst van Waren Regionale Dienst Noord Postbus 465
Nadere informatieDe Relatie Tussen de Gehanteerde Copingstijl en Pesten op het Werk. The Relation Between the Used Coping Style and Bullying at Work.
De Relatie Tussen de Gehanteerde Copingstijl en Pesten op het Werk The Relation Between the Used Coping Style and Bullying at Work Merijn Daerden Studentnummer: 850225144 Werkstuk: Empirisch afstudeeronderzoek:
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2012 2013 29 398 Maatregelen verkeersveiligheid Nr. 370 LIJST VAN VRAGEN EN ANTWOORDEN Vastgesteld 22 mei 2013 De vaste commissie voor Infrastructuur en
Nadere informatieWork related road safety trends and analysis in Belgium. PRAISE Madrid - October 1, 2015
Work related road safety trends and analysis in Belgium PRAISE Madrid - October 1, 2015 Study conducted by BRSI support of the Fund for Occupational Accidents analysis of 81.080 accidents (period 2008-2012)
Nadere informatieNederlandse samenvatting (Dutch summary)
Nederlandse samenvattng (Dutch summary) Gezondhedszorg s kostbaar en wordt steeds duurder onder nvloed van een toenemende en veranderende vraag naar zorg door een vergrjzende samenlevng, toenemende vraag
Nadere informatiePrijs ƒ 3.- "OCTllCO' HA AD
Prjs ƒ 3.- "OCTllCO' HA AD._,-, Ter nzage gelegde, j^-vk Octrooaanvrage Nr./ 7 3 1 4 8 6 0 Int. Cl. G 01 t l/l8. NEDERLAND ludenugsdatum: 25 oktober 1973? Datum van ternzageleggmg: 19 november 1974. 15
Nadere informatieAantal verkeersdoden en ernstige verkeersgewonden,
Aantal verkeersdoden en ernstige verkeersgewonden, 2000-2016 Indicator 6 september 2018 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt
Nadere informatieFOR DUTCH STUDENTS! ENGLISH VERSION NEXT PAGE
FOR DUTCH STUDENTS! ENGLISH VERSION NEXT PAGE Tentamen Bewijzen en Technieken 1 7 januari 211, duur 3 uur. Voeg aan het antwoord van een opgave altijd het bewijs, de berekening of de argumentatie toe.
Nadere informatieDe Relatie tussen Betrokkenheid bij Pesten en Welbevinden en de Invloed van Sociale Steun en. Discrepantie
De Relatie tussen Betrokkenheid bij Pesten en Welbevinden en de Invloed van Sociale Steun en Discrepantie The Relationship between Involvement in Bullying and Well-Being and the Influence of Social Support
Nadere informatiePersbericht. Lichte stijging verkeersdoden in Centraal Bureau voor de Statistiek
Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht PB12-026 19 april 2012 14.15 uur Lichte stijging verkeersdoden in 2011 661 verkeersdoden in 2011 Stijging bij oudere fietsers Daling bij inzittenden van personenauto
Nadere informatieRelatie tussen Persoonlijkheid, Opleidingsniveau, Leeftijd, Geslacht en Korte- en Lange- Termijn Seksuele Strategieën
Relatie tussen Persoonlijkheid, Opleidingsniveau, Leeftijd, Geslacht en Korte- en Lange- Termijn Seksuele Strategieën The Relation between Personality, Education, Age, Sex and Short- and Long- Term Sexual
Nadere informatieLaboratory report. Independent testing of material surfaces. Analysis of leaching substances in treated wood samples conform guide line EU 10/2011
Independent testing of material surfaces Laboratory report Analysis of leaching substances in treated wood samples conform guide line EU 10/2011 Customer Wasziederij De Vesting BV Trasweg 12 5712 BB Someren-Eind
Nadere informatieEerste herziening 2009 BEELDKWALITEITPLAN VROUWENHOF
Eerste herzenng 2009 BEELDKWALITEITPLAN VROUWENHOF Eerste herzenng 2009 BEELDKWALITEITPLAN VROUWENHOF, WEERT GEMEENTE WEERT Datum: 1 december 2009 Dhondt/S05001-RP05/01-12-09 INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING
Nadere informatieKwaliteitsverbetering in spaarbekkens csiot *j
IR. TH. G. MARTFJN Rjksnsttuut voor Drnkwatervoorzenng, 's-gravenhage Kwaltetsverbeterng n spaarbekkens csot *j Grondslagen Bassplannen 5 5. Parallelschakelng van een doorstroombekken met spaarbekkens
Nadere informatieAlgemene Voorwaarden Mitsubishi Mobiliteits Service
Algemene Voorwaarden Mtsubsh Mobltets Servce Artkel 1. Defntes a. Mtsubsh dealer Een dealer de ld s van het Mtsubsh dealer netwerk. b. Voertug De Mtsubsh personenauto respecteveljk bedrjfswagen, occasons
Nadere informatieThe relationship between social support and loneliness and depressive symptoms in Turkish elderly: the mediating role of the ability to cope
The relationship between social support and loneliness and depressive symptoms in Turkish elderly: the mediating role of the ability to cope Een onderzoek naar de relatie tussen sociale steun en depressieve-
Nadere informatieDen Haag, i g. Kenmerk: DGB 2013-5559
Den Haag, g NOV Kenmerk: DGB 2013-5559 Beroepschrft n cassate tegen de utspraak van de Rechtbank te 's-gravenhage X "Z van 3 oktober 2013, nr. 13/07712, op een beroepschrft van SHMRMMI tefj betreffende
Nadere informatieHet Verband Tussen Persoonlijkheid, Stress en Coping. The Relation Between Personality, Stress and Coping
Het Verband Tussen Persoonlijkheid, Stress en Coping The Relation Between Personality, Stress and Coping J.R.M. de Vos Oktober 2009 1e begeleider: Mw. Dr. T. Houtmans 2e begeleider: Mw. Dr. K. Proost Faculteit
Nadere informatieZo krijg je wél grip op IT-investeringen
T-servcemanagement Zo krjg je wél grp op T-nvesterngen ntegrate van applcate- en projectportfolomanagement Met één druk op de knop een overzcht genereren van alle T-projecten en bjbehorende applcates (of
Nadere informatieNAAR EEN OPNIEUW VERBETERDE
6 4 203 BOUWFYSICA WWW.NVBV.OR NAAR EEN OPNIEUW VERBETERDE RAADDAENMETHODE Snds 984 wordt n Nederland gebruk geaakt van weegfactoren voor graaddagen. De weegfactoren verdsconteren andere nvloeden dan de
Nadere informatieDe Relatie tussen Voorschoolse Vorming en de Ontwikkeling van. Kinderen
Voorschoolse vorming en de ontwikkeling van kinderen 1 De Relatie tussen Voorschoolse Vorming en de Ontwikkeling van Kinderen The Relationship between Early Child Care, Preschool Education and Child Development
Nadere informatie3.7.3 Welke meetinstrumenten zijn geschikt voor het vastleggen van motorische vaardigheden?
3. Dagnostek 3.7. Hoe meet je verbeterng of verslechterng n het dageljks functoneren met betrekkng tot de mobltet (ztten, staan, lopen, verplaatsen) bj CP? 3.7.3 Welke meetnstrumenten zjn geschkt voor
Nadere informatieFeedback. Helpende zorg & welzijn. Start. Hoe geef je als helpende feedback aan een cliënt? Neem een kijkje! Wat zou jij doen?
Feedback Helpende zorg & welzjn Start Hoe geef je als helpende feedback aan een clënt? Neem een kjkje! Wat zou jj doen? Ths project has been funded wth support from the European Unon. Ths publcaton reflects
Nadere informatieBRONCOMMENTAREN. De Registres Civiques 1811 (1812, 1813)
BRONCOMMENTAREN IV De Regstres Cvques 8 (82, 83) door J. L. van Zanden le herzene verse van de utgave sgravenhage 985 Inhoud. Inledng 53 a. Een hstonsche stuerng 53 b. Een vsuele kennsmakng 53 2. De admnstrateve
Nadere informatieBISEKSUALITEIT: DE ONZICHTBARE SOCIALE IDENTITEIT. Biseksualiteit: de Onzichtbare Sociale Identiteit met Zichtbare Gezondheidsgevolgen
Biseksualiteit: de Onzichtbare Sociale Identiteit met Zichtbare Gezondheidsgevolgen Bisexuality: the Invisible Social Identity with Visible Health Consequences Maria Verbeek Eerste begeleidster: dr. N.
Nadere informatieMeten en experimenteren
Meten en expermenteren Statstsche verwerkng van gegevens Een korte nledng Ze syllabus voor detals 16 februar 2012 Catherne De Clercq Statstsche verwerkng van gegevens Kursus Toegepaste Statstek door J.
Nadere informatieDe Modererende Invloed van Sociale Steun op de Relatie tussen Pesten op het Werk. en Lichamelijke Gezondheidsklachten
De Modererende Invloed van Sociale Steun op de Relatie tussen Pesten op het Werk en Lichamelijke Gezondheidsklachten The Moderating Influence of Social Support on the Relationship between Mobbing at Work
Nadere informatieVariantie-analyse (ANOVA)
Statstek voor Informatekunde, 2006 Les 6 Varante-analyse (ANOVA) Met de χ 2 -toetsen zjn we nagegaan of verschllende steekproeven bj dezelfde verdelng horen. Vaak komt men echter ook de vraag tegen of
Nadere informatie