Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres VO-content 13 june 2018 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie https://maken.wikiwijs.nl/80874 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.
Inhoudsopgave Grammatica - Bepalingen Vooraf Stap 1 Stap 2 Stap 3 Over dit lesmateriaal Pagina 1
Grammatica - Bepalingen Vooraf Leerdoel Aan het eind van deze opdracht kun je uitleggen wat onderstaande zindeelstukken zijn: - bijvoeglijke bepaling; - bijwoordelijke bepaling (ondergeschikte bijwoordelijke bepaling). Eindproduct Je maakt een test voor je klasgenoten over de bijvoeglijke en bijwoordelijke bepaling. Je bedenkt tien zinnen die passen bij het thema 'Mijn en dijn' en stelt vragen over zinsdeelstukken. Bij welk(e) woord(en) is het woord/zijn de woorden een bijvoeglijke of bijwoordelijke bepaling? Beoordeling Bij de beoordeling van de test let de docent op het volgende: Heb je de theorie begrepen? Heb je de theorie goed toegepast? Hebben je een goede, originele test gemaakt en heb je test ook bij één of twee klasgenoten afgenomen? Groepsgrootte De opdracht doe je alleen. De test neem je wel af bij één of twee klasgenoten. Benodigdheden Geen bijzonderheden. Tijd Voor deze opdracht heb je 3 lesuren de tijd. Stap 1 Bijvoeglijke bepaling Bestudeer in de Kennisbank Nederlands de theorie over de bijvoeglijke bepaling. KB: Bijvoeglijke bepaling Om te kijken of je de theorie ook in de praktijk kunt toepassen, maak je de volgende twee oefeningen. Pagina 2
Bijvoeglijke bepaling maken.wikiwijs.nl/p/questionnaire/standalone/2138531 1 van 21 De dochter van de leraar werk een uitstekende tennisspeelster. 2 van 21 De dochter van de leraar werk een uitstekende tennisspeelster. 3 van 21 De tiende braderie had weinig last van het slechte weer. 4 van 21 De tiende braderie had weinig last van het slechte weer. 5 van 21 De tiende braderie had weinig last van het slechte weer. 6 van 21 De vierde klas gaat naar de Spaanse stad Calella. 7 van 21 Pagina 3
De vierde klas gaat naar de Spaanse stad Calella. 8 van 21 Oom Piet liep een dubbele beenbreuk op bij het ongeluk. 9 van 21 Oom Piet liep een dubbele beenbreuk op bij het ongeluk. 10 van 21 De nieuwe rector begon de bijeenkomst met een lange toespraak. 11 van 21 De nieuwe rector begon de bijeenkomst met een lange toespraak. 12 van 21 De pas verschenen dichtbundel kreeg een erg goede recensie in de Volkskrant. 13 van 21 De pas verschenen dichtbundel kreeg een erg goede recensie in de Volkskrant. 14 van 21 Pagina 4
Ondanks de slechte omstandigheden haalden vrij veel lopers de eindstreep. 15 van 21 Ondanks de slechte omstandigheden haalden vrij veel lopers de eindstreep. 16 van 21 In ons gezin wordt nog altijd brood van de warme bakker gegeten. 17 van 21 In ons gezin wordt nog altijd brood van de warme bakker gegeten. 18 van 21 In ons gezin wordt nog altijd brood van de warme bakker gegeten. 19 van 21 De meeste leerlingen vinden hem een van de beste van onze leraren. 20 van 21 De meeste leerlingen vinden hem een van de beste van onze leraren. 21 van 21 Pagina 5
De meeste leerlingen vinden hem een van de beste van onze leraren. Bijvoeglijke bepaling maken.wikiwijs.nl/p/questionnaire/standalone/2138532 1 van 10 De stad Zaltbommel ligt in de provincie Gelderland. a. stad a. provincie a. Zaltbommel 2 van 10 Middenvelder Janssen besliste de wedstrijd met een prachtige goal. a. Middenvelder a. met een prachtige goal a. Janssen 3 van 10 Twee werknemers van een waardetransportbedrijf zijn vanochtend neergeschoten. a. werknemers a. zijn a. van een waardetransportbedrijf 4 van 10 Vijftig leerlingen uit 4 havo gaan dit jaar naar Praag. a. leerlingen a. naar Praag a. dit Pagina 6
5 van 10 Hij bestelde twee flesjes bier en een cola voor het eten. a. flesjes a. voor het eten a. bier 6 van 10 De professor gaf een korte en heldere verklaring voor het verschijnsel. a. korte a. heldere a. korte en heldere 7 van 10 Door het actieve beleid van de brandweer konden branden tijdens de paasdagen worden voorkomen. a. tijdens a. door het a. van de brandweer 8 van 10 Zij kreeg voor haar verjaardag een prachtige, nieuwe laptop. a. voor haar a. prachtige, nieuwe = één bvb bij lapop a. prachtige en nieuwe = twee x een aparte bvb bij laptop 9 van 10 De nieuwe fiets van mijn opa rijdt verschrikkelijk soepel. a. verschrikkelijk a. nieuwe en van mijn = bvb bij fiets, mijn = bvb bij opa a. de nieuwe fiets van mijn 10 van 10 Pagina 7
De tennisbanen in het centrum van de binnenstad moeten verplaatst worden naar de oostkant van de stad. a. in het centrum a. oostkant a. in het centrum van de binnenstad Naast de bijvoeglijke bepaling kennen we ook nog de bijwoordelijk bepaling als zinsdeelstuk. Bestudeer dat onderdeel in de Kennisbank. KB: Bijwoordelijke bepaling Maak de bijbehorende oefening. Bijwoordelijke bepaling maken.wikiwijs.nl/p/questionnaire/standalone/2138533 1 van 10 Die gemene overtreding kostte hem de rode kaart. I 'Die' is een bijvoeglijke bepaling bij 'overtreding'. II 'rode' is een bijvoeglijke bepaling bij 'kaart'. 2 van 10 De afloop van de voorstelling was erg verrassend. I 'van de voorstelling' is een bijwoordelijke bepaling bij 'afloop'. II 'erg' is een bijvoeglijke bepaling bij 'verrassend'. 3 van 10 Pagina 8
Mijn ouders hebben een heel lange wandeling gemaakt. I 'Mijn' is een bijwoordelijke bepaling bij 'ouders'. II 'heel' is een bijwoordelijke bepaling bij 'lang'. 4 van 10 Na vijf weken werden me de uitkomsten van het onderzoek medegedeeld. I 'vijf' is een bijvoeglijke bepaling bij 'weken'. II 'van het onderzoek' is een bijwoordelijke bepaling bij 'uitkomsten'. 5 van 10 De lange reis was erg vermoeiend. I 'lange' is een bijvoeglijke bepaling bij 'reis'. II 'erg' is een bijwoordelijke bepaling bij 'vermoeiend'. 6 van 10 Het nieuwe, vernuftige computerprogramma hielp hem bij het leren van de spellingsregels. I 'nieuwe' is een bijvoeglijke bepaling bij 'computerprogramma'. II 'van de spellingsregels' is een bijwoordelijke bepaling bij 'leren'. Pagina 9
7 van 10 Na de lange en saaie bootreis hadden we een erg leuke vakantie. I 'lange en saaie' is een bijwoordelijke bepaling bij 'bootreis'. II 'erg' is een bijvoeglijke bepaling bij 'leuke'. 8 van 10 De directeur van het bedrijf beloofde zijn werknemers een forse loonsverhoging. I 'van het bedrijf' is een bijvoeglijke bepaling bij 'directeur'. II 'zijn' is een bijwoordelijke bepaling bij 'werknemers'. 9 van 10 De tennisbanen in het oude centrum van de stad moeten daar weg. I 'in het oude centrum van de stad' is een bijwoordelijke bepaling bij 'tennisbanen'. II 'van de stad' is een bijwoordelijke bepaling bij 'centrum'. 10 van 10 Bij de wielerkampioenschappen op de baan haalde Nederland vrij veel medailles. Pagina 10
I 'op de baan' is een bijwoordelijke bepaling bij 'wielerkampioenschappen'. II 'vrij' is een bijvoeglijke bepaling bij 'veel'. Stap 2 Bijstelling De bijstelling is een bijzondere bijvoeglijke bepaling. Bestudeer de theorie over de bijstelling in de Kennisbank Nederlands. KB: Bijstelling Lees de volgende zinnen. Geef in iedere zin aan wat de bijstelling is en waar de bijstelling bij hoort. Bespreek je antwoorden met een medeleerling. 1. Wageningen, de stad waar de Duitsers capituleerden, is ook bekend door de Wageningen Universiteit. 2. Sven, de slimste jongen van de klas, is ook heel goed in schaatsen. 3. Deze Apple, de meest verkochte tablet, ga ik morgen bestellen. 4. De Donau, de op één na langste rivier van Europa, mondt uit in de Zwarte Zee. 5. David Pefko, de auteur van "Het voorseizoen", heeft de Inktaap 2013 gewonnen. 6. Ik heb dat boek online bij Selexyz.nl, die handige webshop, gekocht. 7. Kees van Kooten, de schrijver van het Boekenweekgeschenk van 2013, vindt dat Nederland een begeesterde politicus nodig heeft. Stap 3 Pagina 11
Eindproduct Je maakt een test voor je klasgenoten over de bijvoeglijke en bijwoordelijke bepaling. Je bedenkt tien zinnen die passen bij het thema 'Mijn en dijn' en stelt vragen over zinsdeelstukken. Gebruik voor het maken van de test een online programma, bijvoorbeeld testmoz.com. Neem de test af bij één of twee klasgenoten. Natuurlijk maak jij de test die zij ontworpen hebben. Klaar? Stuur de link van de test ook op aan je docent en vraag hem/haar de test te beoordelen. Pagina 12
Over dit lesmateriaal Colofon Auteur VO-content Laatst gewijzigd 13 june 2018 om 14:40 Licentie Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om: het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden. Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie Aanvullende informatie over dit lesmateriaal Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar: Leerniveau ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; Leerinhoud en ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; doelen Eindgebruiker leerling/student Moeilijkheidsgraad gemiddeld Studiebelasting 3 uur en 0 minuten Trefwoorden arrangeerbaar, leerlijn, rearrangeerbare Pagina 13