Grammatica - Telwoorden vmbo-b34

Transcriptie

1 banner Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres VO-content 08 september 2017 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

2 Inhoudsopgave Grammatica - Telwoorden Vooraf Stap1 Stap2 Stap3 Stap4 Antwoorden Over dit lesmateriaal Pagina 1

3 Grammatica - Telwoorden Vooraf Leerdoel Je weet wat een telwoord is en welke soorten er zijn. Je kunt telwoorden herkennen in een zin en in gesproken tekst. Eindproduct Je schrijft alle telwoorden op die in een filmpje voorkomen en benoemt ze. Alleen of samen? In stap 1, 2 en 4 werk je alleen. Soms vergelijk je je antwoorden met een klasgenoot, speelt elkaars docent en verbetert het werk waar nodig. Als je er niet uitkomt, vraag je een medeleerling of de docent om hulp. In stap 3 werk je samen met je buurman/buurvrouw. Tijd Je kunt twee lesuren gebruiken. Stap1 Theorie Negen is een telwoord, net zoals buurman een zelfstandig naamwoord is. Een telwoord is een woordsoort. Bestudeer de informatie uit de Kennisbank: KB: Telwoorden Oefening Maak de oefening. Geef aan welk soort telwoord het dikgedrukte woord is. Kies uit: bepaald hoofdtelwoord - onbepaald hoofdtelwoord - bepaald rangtelwoord - onbepaald rangtelwoord 1. Een enkele keer moet ik naar de dokter toe, omdat ik last heb van mijn hoofd. 2. Het is nu al de tweede keer dat ik mijn arm op die plek heb gebroken! 3. Max moet nog vier keer naar de tandarts om zijn kaak te repareren. 4. Pak het laatste pak melk uit de koeling; dat is het langst houdbaar. Bespreek de antwoorden met een klasgenoot. Bekijk onderstaand filmpje. Hierin wordt de theorie nog een keer uitgelegd. Pagina 2

4 Stap2 Oefenen In de eerste oefening leer je het telwoord herkennen in een zin. Telwoorden maken.wikiwijs.nl/p/questionnaire/standalone/ Ik heb nog drie euro in mijn portemonnee. 2 Dit is de vijfde dag van mijn dieet. 3 Vele handen maken licht werk. 4 Er zijn nog zes wachtenden voor u. 5 Meerdere keren heb ik aan jouw geestesgesteldheid getwijfeld. 6 Dit is de laatste waarschuwing. 7 Pagina 3

5 Moet ik alles twee keer zeggen. 8 Er gaan maar vier kwartier in een uur. 9 Over tien minuten gaan we eindelijk eten. 10 Jezus werd 2000 jaar geleden geboren. 11 Iedere eerste maandag van de maand gaan de sirenes af. 12 Mijn moeder had in totaal vijf kinderen. 13 Een maand heeft nooit meer dan 31 dagen. 14 Sommige mensen kun je dingen blijven uitleggen, het is zinloos. 15 Pagina 4

6 Emile Ratelband heeft helaas voor hem nog maar weinig fans over. De tweede oefening gaat over het voluit schrijven van telwoorden. Een samengesteld telwoord wordt als één woord geschreven, behalve als 'duizend' erin voorkomt. Voorbeeld: 43 = drieënveertig. Op duizend volgt een spatie. Veelvouden van miljoen en miljard worden los van elkaar geschreven. Voorbeeld: 3458 = drieduizend vierhonderdachtenvijftig. Telwoorden maken.wikiwijs.nl/p/questionnaire/standalone/ Pagina 5

7 / /2 8 3/4 9 1/ /100 In de laatste oefening leer je verschillende soorten telwoorden te onderscheiden. Pagina 6

8 Telwoorden maken.wikiwijs.nl/p/questionnaire/standalone/ Eén moet de eerste zijn. Eén moet de eerste zijn. 2 Met z'n drieën gingen we naar de tweede voorstelling. Met z'n drieën gingen we naar de tweede voorstelling 3 Met z'n hoevelen zaten jullie bij de derde voorstelling? Met z'n hoevelen zaten jullie bij de derde voorstelling? 4 Hoeveelste werd Jury van Gelder? Hoeveelste werd Jury van Gelder? 5 Hij had op het vierde rapport vier onvoldoendes. Hij had op het vierde rapport vier onvoldoendes. 6 Omdat veel ouders waren komen opdagen waren alle stoelen bezet. Omdat veel ouders waren komen opdagen waren alle st Pagina 7

9 7 Sommige leerlingen uit de zesde klas moesten gaan staan. Sommige leerlingen uit de zesde klas moesten gaan sta 8 Dit is zoveelste keer dat ik een kies moet laten trekken. Dit is zoveelste keer dat ik een kies moet laten trekken. Stap3 Test elkaar Deze opdracht doe je samen met een medeleerling. In totaal mag je maximaal vijftien minuten aan deze opdracht besteden. 1. Schrijf afzonderlijk van elkaar tien zinnen op die met gezondheid te maken hebben. In iedere zin moet één telwoord staan. Je kunt de Kennisbank gebruiken om de zinnen te maken. KB: Telwoorden Hiervoor mag je ongeveer vijf minuten gebruiken. Let een beetje op elkaar, zodat je gelijk op werkt. Voorbeeld: Je bedenkt de zin "Het was de eerste keer dat ik naar het ziekenhuis ging". 2. Als jij en een medeleerling allebei tien zinnen klaar hebben, wissel je de blaadjes en onderstreep je de telwoorden in de zinnen. Achter de zin schrijf je welk soort telwoord het is. Voorbeeld: Het was de eerste keer dat ik naar het ziekenhuis ging. Bepaald rangtelwoord 3. Wissel weer van blaadje en beoordeel of de woorden die zijn onderstreept inderdaad telwoorden zijn en of de telwoorden goed benoemd zijn. Als dat niet zo is, corrigeer elkaar dan. Stap4 Hoeveel telwoorden hoor je? Vind je de theorie over telwoorden nog steeds lastig? Pagina 8

10 Bekijk dan het volgende filmpje. In de volgende tekst komen telwoorden voor. Schrijf alle telwoorden op die je herkent. Erachter schrijf je om wat voor een soort telwoord het gaat. Je kan kiezen uit: bepaald hoofdtelwoord, onbepaald hooftelwoord, bepaald rangtelwoord, onbepaald rangtelwoord. Jongeren gamen zich letterlijk een bochel Honderd jaar geleden kregen kinderen een kromme rug door kinderarbeid. Nu door hun tablets en smartphones. Veel jongeren lopen met de rug van een oud persoon. Artsen en deskundigen waarschuwen voor een oprukkend fenomeen bij kinderen en jongeren: de gameboyrug. Kinderen in de groei zitten zo vaak kromgebogen boven hun smartphones, Nintendo's of tablets, dat ze een kromme, vergroeide rug zouden ontwikkelen. Hernia's 'Er worden al veel jongeren van 19 aan hernia's geopereerd', zegt orthopedisch chirurg Piet van Loon, die deze week samen met twee hoogleraren in Medisch Contact waarschuwt tegen de gameboyrug. Volgens hem daalt de gemiddelde leeftijd waarop mensen een hernia-operatie ondergaan al jaren. 'Ik zie in mijn spreekkamer steeds vaker jongeren met de rugproblemen van oude mensen', zegt Van Loon. Door de hoge druk 'drogen' de tussenwervelschijven bovendien uit, waardoor de rug steeds stijver wordt. Laatst kwam een jongen van twintig al voor de tweede keer met een hernia! Hoeveel telwoorden heb je gevonden? Vergelijk ze met die van een klasgenoot en bekijk bij de ander of de telwoorden goed benoemd zijn. Check tot slot je antwoorden onder het kopje 'Antwoorden'. Antwoorden Antwoorden Stap 4 Honderd = bepaald hoofdtelwoord Pagina 9

11 Veel = onbepaald hoofdtelwoord Veel = onbepaald hoofdtelwoord 19 = bepaald hoofdtelwoord Twee = bepaald hoofdtelwoord Twintig= bepaald hoofdtelwoord Tweede = bepaald rangtelwoord Pagina 10

12 Over dit lesmateriaal Colofon Auteur VO-content Laatst gewijzigd 08 september 2017 om 10:12 Licentie Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om: het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden. Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Aanvullende informatie over dit lesmateriaal Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar: Leerniveau Leerinhoud en doelen Eindgebruiker Moeilijkheidsgraad Studiebelasting Trefwoorden VMBO basisberoepsgerichte leerweg, 4; VMBO basisberoepsgerichte leerweg, 3; Nederlands; leerling/student gemiddeld 2 uur en 0 minuten leerlijn, rearrangeerbare Pagina 11