Welkom! Thema: GEDRAG Bijeenkomst Intern Begeleiders & Bovenschoolse Pool MDO 25 januari 2017 t Visnet, Huizen
Programma 13.00 u Welkom en toelichting op het thema Johan Vroegindeweij Inleiding/ theorie Mirella van Minderhout Sharon Kruisdijk (Bascule) Werkopdrachten Mededelingen Johan Vroegindeweij 17.00 u Afsluiting 2
Gedrag van de leerkrachten = Gedrag van de Internbegeleider = Gedrag van de Trajectbegeleider Mirella van Minderhout NVO-Orthopedagoog-Generalist, Onderwijskundige Cognitief gedragstherapeut VGCt Supervisor NVO-NIP info@bureaumind.nl 3
Opening Johan: Belang van aandacht voor probleem gedrag en leerkracht ondersteuning. Veel van de aanvragen over gedrag. Gewenst gedrag vanuit het SWV naar IB-ers en TB-ers is. Bij gedragsvragen: - zet ouders en leerkracht centraal. - Steek tijd in leerkracht handelen en stimuleer de samenwerking tussen school/leerkracht en ouders. - Stel doelen voor gedrag voor de leerling en koppel dit aan het (pedagogisch) aanbod in de groep en sta stil en ondersteun de leerkracht in zijn ondersteuningsbehoeften om in de onderwijsbehoeften te voorzien. - Leg relaties tussen wat je in de top (de bovenste tier/laag) van de driehoek doet en er in het basisaanbod wordt verzorgd. 4
Doelen deze bijeenkomst Een kader bieden voor het omgaan met probleemgedrag Vaardigheden en kennis van IB-er en TB-er: leerkracht aanzetten tot reflectie en tot het centraal zetten van eigen handelen Leerlinggedrag Leerkrachtgedrag IB-gedrag TB-gedrag Uitbreiden begeleidersvaardigheden. Bewust inzetten van je begeleidersgedrag, met name in situaties waarin probleem gedrag een rol speelt.? Wat is jouw doel eigenlijk? 5
Competentie certificaat: begeleidersvaardigheden en pedagogisch handelen (2-tallen IB en TB combi s) 1. Door wie laat jij je inspireren tav pedagogisch handelen? 2. Wat is volgens deze mensen belangrijk om je te herinneren? 3. Welke mensen moedigen je aan dit begeleiderswerk te doen? 4. Wat merkten ze aan jou op waardoor ze je gingen aanmoedigen? 5. Welke begeleiderskwaliteiten en pedagogische vaardigheden worden gewaardeerd door de mensen met wie je in je werk in aanraking komt? 6. Wie zijn de mensen in je support netwerk, die weten dat je deze kwaliteiten en vaardigheden hebt en hoe kunnen anderen van je leren? 7. Welke kwaliteit of vaardigheid is het belangrijkst om je te herinneren als je begeleidersvaardigheden of pedagogische kwaliteiten onder druk staan? 6
Gedrag van de leerkrachten = Gedrag van de Internbegeleider = Gedrag van de Trajectbegeleider - Hoe kijken we aan tegen gedrag? - Is gedrag iets wat je mag verwachten of leren we gedrag aan in het onderwijs? - Hoe kijken we naar kinderen die er uit knallen zetten we die in een Prob-klas? - Wat impliceert mijn kijk op gedrag, voor mijn TB-gedrag en IBhandelen en evt diagnostiek/begeleiding? - Hoe speelt de relatie met leerkracht-leerling een rol in mijn TBgedrag en IB-handelen en diagnostiek? 7
NRC 3 oktober 2016 8
9
10
11
12
Regels & routines Reguleren van gedrag 13
3-5% Enkele leerlingen (hoog risico) Individuele interventies 7-10% Sommige leerlingen (risicoleerlingen) Interventies in de klas, in kleine groepen Gedrags Functie Analyse (GFA) Individueel pedagogisch handelingsplan Oudertraining en begeleiding Multidisciplinaire aanpak Intensieve training sociale vaardigheden Individuele pedagogische begeleiding Individuele didactische begeleiding 85-90% Alle leerlingen schoolbrede aanpak Trainen sociale vaardigheden Positieve, proactieve benadering Onderwijzen van gewenst gedrag Actief toezicht houden Positieve beloningssystemen Consequente, duidelijke sancties Gedragsaanpak op basis van geregistreerde gegevens Kenniscentrum Schoolwide PBS, september 2010 versie 0.1 14
Onderwijs & zorg zijn communicerende vaten 15
16
3-5% van de studenten heeft ernstig ordeverstorend en regelovertredend gedrag, zij hebben een specifieke aanpak nodig gericht op gedragsregulering 7-10% van de studenten heeft een intensieve aanpak nodig op school en thuis 85-90% van de studenten hebben voldoende aan preventieve maatregelen en evt. een kortdurende aanpassing gericht op de onderwijsbehoefte 17
Wet van Posthumus Figuur: De Wet van Posthumus, De verdeling van de leerlingen op een schaal van vaardigheidsscores (Struiksma, Rurup, 2009) 18
Pedagogisch handelen + Kwetsbare doelgroep dubbel gepakt! 19
Hoe worden gedragsproblemen verklaard? Volgens leraren: 81% ouders 14% leerlingen 4% school 1% leraar Ysseldyke, Algozzine & Thurlow (2000) 20
Hoe worden gedragsproblemen verklaard? Uit onderzoek: 50% leerlingen 5 10 % thuis 5 10 % school 5 10 % leeftijdsgenoten 30% leerkracht Hattie (2000) 21
Hoe worden gedragsproblemen verklaard? Uit onderzoek: gem 16 uur MDO 50% leerlingen = 7,5 uur 5 10 % thuis = 1,4 uur 5 10 % school = 1,4 uur 5 10 % leeftijdsgenoten = 0.7 uur 30% leerkracht = 5 uur Hebben jullie als TB en IB ook 30% van je MDO tijd aan het handelen van de leerkracht besteed en 5-10% van de MDO tijd aan school/pedagogisch onderwijsaanbod? Waar liggen kansen?? 22
Uitwisselen wat je als IB-er of TB-er merkt in het handelen van een IB-er of TB-er tijdens een MDO tav jouw vorige bijeenkomst over probleemgedrag en begeleidersgedrag gericht op (pedagogisch) handelen van de leerkracht? Evt volgen de slide ter inspiratie 23
Gedrag is als de tafel van 8 Leeftijd en gedrag 24
Gedrag is een leerlijn! Omgaan met ruzie 25
We neigen er nog al eens naar om het ontbreken van gedragsvaardigheden bij leerlingen te bestraffen in plaats van deze aan te leren. (Bateman en Golly, 2008) 26
Gedrag is een leerlijn! Omgaan met ruzie 27
Hoe werkt beïnvloeden van gedrag? 28
Bron: Vansteenkiste Universiteit Gent 29
A Gedrag leerkracht B Gedrag leerlingen C Consequentie Wat heeft de leerling geleerd Volgende keer? Gewenst gedrag wordt herhaald Ongewenst gedrag dooft (of onderdrukt bij straf) Observeerbaar
Non verbale correctie Positieve groepscorrectie Anonieme individuele correctie Individuele correctie onder vier ogen Ultrasnelle publieke correctie consequentie
ASS ADHD ODD 32
Wie van de TB-ers heeft de complimenten/gedrag teller in zijn tas? Wie heeft dit gebruikt in zijn werk? Wat heb je er mee gedaan? Tips voor IB-ers 33
Mike Schmoker
Diagnose Prevalentie jeugd: Angst (10%) AD(H)D (3 5 %) ODD (3%) Gedragsstoornis (2%) Autisme spectrum stoornis (1%) In VO komt meer diversiteit voor aangezien leerlingen ouder worden: Depressie/dysthyme stoornis, borderline, PTSS
(Symptomen van) Kinderpsychiatrische problemen in de klas IB / TB Bijeenkomst Unita
38 Casus Jamal
39 Casus juf Miriam
40
41
Veel gebruikte werkwoorden We moeten vanwege Passend Onderwijs Kunnen we dit? Willen we dit? Doen we dit? 42
Wat betekent dit voor jou: - Als IB - Als TB 43
Functioneel mee puffen Functioneel 44
Zichtbaar/Filmbaar gedrag Opvattingen Drijfveren
4 7 47
4 8 Irritatie oefening 48
Een Begeleider is iemand om van te leren Een coach is iemand om mee te leren
Schakelen tussen coachen en begeleiden
Coach? Begeleider? Specialist? Therapeut? Diagosticus?
Mededelingen Folder voorbereiding MDO voor ouders leerkracht kind (toelichting Noëlle Pameijer) Arrangement Plus en stapelen Toegang Donner (heterogeen) en Elan Primair (homogeen) Consultatie en Advies (C en A - team regio) OPP voor kleuters is ontwikkeld OPP voor kleuters in GD opnemen + als bijlage (map zichtbaar in het GD) Gewijzigde mappenstructuur GD Stand van zaken Onderzoek Unita Veeggroep NIO 8 februari voor leerlingen groep 8 (aanmelden via bestaand GD) 17 mei 2017: bijeenkomst!! Versnellingswijzer (School aan Zet)