Het protocol Ernstige RekenWiskunde-problemen en Dyscalculie: Van plank naar praktijk. Lunteren maart 2016 Ine van de Sluis

Transcriptie

1 Het protocol Ernstige RekenWiskunde-problemen en Dyscalculie: Van plank naar praktijk Lunteren maart 2016 Ine van de Sluis

2 Stijgen en Dalen 1. Eén persoon stelt een gesloten vraag. 2. Is het antwoord op jou van toepassing, ga je staan. Is het niet op jou van toepassing blijf je zitten..

3 Startopgave (DDU). Een winkel begint met de verkoop van een nieuwe gadget. Op de eerste dag verkoopt de winkel 3/7 van de voorraad. Op de tweede dag wordt ¾ van de resterende voorraad verkocht. Op de derde dag worden de resterende 56 stuks verkocht. Hoeveel stuks verkocht de winkel (a) op de eerste dag en (b) op de tweede dag

4 Aanleiding Koningin Whilhelminaschool Rotterdam PPO (Passend Primair Onderwijs Rotterdam) Wijk Crooswijk

5 Beurtgooi Ernstige rekenproblemen en dyscalculie?

6

7 ERWD Passend onderwijs begint bij goed onderwijs

8 Dyscalculie Er is een grote discrepantie tussen de ontwikkeling van de leerling in het algemeen en zijn rekenwiskundige ontwikkeling. De achterstand is hardnekkig. De leerling laat, ondanks gerichte, deskundige begeleiding, (te) weinig aantoonbare vooruitgang zien. De problemen zijn ontstaan vanaf het verwerven van de basisvaardigheden (in het domein Getallen en Bewerkingen) en zijn ook zichtbaar op de domeinen Verhoudingen, Meten, Tijd en Geld.

9 Kenmerken protocol ERWD - helder en transparant - preventie van rekenwiskunde-problemen - richtlijnen voor gerichte begeleiding van leerlingen op schoolniveau (diagnosticerend onderwijzen en afstemming) - richtlijnen voor gerichte begeleiding door externe hulpverleners (diagnostiek en begeleiding) - passend in het kader van passend onderwijs

10 Kenmerken protocol ERWD Wij streven naar: - ontwikkeling van effectief rekenwiskunde-onderwijs - minder uitval van leerlingen bij rekenenwiskunde - professionaliteit van leraren - teamdeskundigheid - deskundigheid interne hulpverleners (IB, RT, RC) - deskundigheid externe hulpverleners

11 ERWD: biedt leidraad voor Ontwikkelen van goed rekenwiskunde-onderwijs. Afstemmen van onderwijs op de ontwikkeling van leerlingen. Voorkomen van rekenwiskunde-problemen. Gericht begeleiden van leerlingen met rekenwiskundeproblemen en dyscalculie. Het ontwikkelen van rekenbeleid. Het ontwikkelen van zorgbeleid.

12 Protocol ERWD: 4 fasen / drie pijlers In het protocol ERWD spelen 3 variabelen een rol. Dat zijn de 3 pijlers van het protocol: De rekenwiskundige ontwikkeling van de leerling. Het rekenwiskunde-onderwijs. De leraar.

13

14 Protocol ERWD: 4 fasen / drie pijlers Het didactisch handelen van de leraar is cruciaal voor de preventie en aanpak van ernstige rekenwiskunde-problemen. 3 manieren van lesgeven op spoor 1 de beginnende leerkracht op spoor 2 diagnosticerend onderwijzen de basis voor passend onderwijs op spoor 3/4 diagnosticerend onderwijzen afstemming op specifieke onderwijsbehoeften van individuele leerlingen met ernstige rekenproblemen zonder of met externe hulp

15 Afstemming onderwijs RW groep RW problemen ERW D op onderwijsbehoeften van de leerlingen

16 Afstemming onderwijs op onderwijsbehoeften van de leerlingen

17 ERWD Afstemming onderwijs op onderwijsbehoeften van de leerlingen

18 Stappenplan ERWD (11 STAPPEN) Stap 1: Visie, beleid en organisatie Stap 2: Het leerling- en onderwijssysteem Stap 3: Vroegtijdige signalering en preventie Stap 4: Fase groen deskundigheid minimaal op spoor 1.

19 Gegevens verzamelen via een peilingspel " eenvoudige spelregels; " te spelen in korte tijd; " een helder speldoel; " helder(e) rekendoel(en); " moet je makkelijker en moeilijker kunnen maken; " moet je op meer informeel en meer formeel niveau kunnen spelen; " biedt mogelijkheden om betekenisvolle vragen te stellen of interventies te plegen die informatie over de kennis, inzichten en vaardigheden van het kind geven. 19

20 Op een rijtje Muizenrace Wie het meeste gooit! Memospel Evenveel Ik kan toveren 20

21 Opdracht Speel een peilingspel. Iemand is leerkracht, de ander leerling en de derde observator Welke deelaspecten kan je met het spelletje Peilen? Wat is een verwacht doel begin groep 3? Wat is de rol van de leerkracht bij het spelen? 21

22 Observeren, vragen en interventies bij peilingspelletjes Observeren Telt het kind synchroon? Telt hij de stippen op de dobbelsteen of ziet hij het aantal? Welke non-verbale reacties geven je informatie? Zie je aan reacties of hij beseft dat hij voor/achter staat? Vragen en interventies Wie staat voor? Wie gaat er winnen denk je? Kun jij nog winnen? Hé, hoe weet/deed je dat? Kan het ook anders? En als... Maar als je... (vooruitkijken) Kijk ik doe het zo, kun jij dat ook? 22

23 Opdracht fase groen: individueel Vul dit lijstje in voor je eigen school. Wat valt je op?

24 Opdracht fase groen: groepjes Welke punten hebben aandacht nodig binnen je team? Waar zie je mogelijkheden voor jouw rol binnen de school? Noteer dit onderaan het stappenplan.

25 Spelen met de vier hoofdlijnen per fase

26 Het drieslagmodel Reflecteren Betekenis verlenen Uitvoeren

27 Het handelingsmodel Koppeling blijven leggen tussen de verschillende niveaus.

28

29 casus Wat vind je ervan? Mogelijke interventies voor handelingsplan R.M.

30 Uitspraken deelnemers Wat heb je geleerd? Veel, vooral de fasen groen-geel-oranje en rood geven veel handvaten om mee aan de slag te kunnen gaan, ook op schoolniveau met het team en MT de school in kaart te brengen en zo het beleidsplan levend te maken. Doorlopen van verschillende fase. Zitten te vaak en te veel en te snel in de laatste fase. Vroegtijdig signaleren. Dat elk kind nog kan groeien. Een verklaring Dyscalulie is dan ook geen excuus voor het niet kunnen rekenen.

31 Uitspraken deelnemers Waar ben je tegenaan gelopen? Tijd om aanvullend onderzoek (bijvoorbeeld diagnostisch rekenonderzoek) te doen in de dagelijkse praktijk binnen de school. Dat iedereen rekenen als vanzelfsprekend ervaart en de methode genoeg vindt om adequaat te kunnen werken. Draagvlak, er is geen doorgaande lijn binnen de school.

32 Uitspraken deelnemers Wat is de volgende stap voor je school? Gebruik maken van de fase van het ERWD, leerkrachten vaardiger maken met signaleren. Fase geel: leerkrachtvaardigheden en rekengesprek, opzet RT, beleidsplan/protocol in het team bespreken. Het opstellen van een beleidsplan voor rekenen, kennisoverdracht: herkennen/signaleren, 4 fase: groen-geeloranje-rood, handelingsmodel en drieslagmodel, inzet op leerkrachtvaardigheden.

33 Reflectie