Presentatie ernstige rekenproblemen & Dyscalculie 22 oktober 2014; Johanna Jager & Annelie van Harten

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Presentatie ernstige rekenproblemen & Dyscalculie 22 oktober 2014; Johanna Jager & Annelie van Harten"

Transcriptie

1 Presentatie ernstige rekenproblemen & Dyscalculie 22 oktober 2014; Johanna Jager & Annelie van Harten

2 Programma Invoering van referentieniveaus en rekentoetsen in het onderwijs. Wat zijn ernstige rekenproblemen / dyscalculie? Tijd voor vragen.

3 Discussie afgelopen juni over de rekentoets. Onderzoek door Bussemaker en Bosker geeft aan dat de rekentoets te lastig is. - De vragen zijn te lang. - De teksten te moeilijk. - In de toets kun je niet terugbladeren.

4 Aanpassingen in toetsen Er wordt hard gewerkt aan een terugbladerfunctie. - Aanpassing voor de lagere niveaus. - Scholen ontvangen meer tussenevaluaties.

5 Een aparte toets, waarom? - Referentieniveaus taal & rekenen (vastgelegd in de wet door ministerie van OCW in augustus 2010) - Opgesteld omdat de rekenvaardigheden te minimaal waren.

6 Rekentoets VO - Rekentoets in het voortgezet onderwijs is een aparte toets. - Het staat los van de toetsen voor wiskunde - Scholen bepalen zelf hoe zij inrichting geven aan het rekenonderwijs

7 Rekentoetsen VO /2014 eerste keer onderdeel van het examen. - Resultaat telt nog niet mee voor de uitslagregel. - Toets is bestemd voor alle leerlingen. - Toets is gebaseerd op de referentieniveaus.

8 Toelichting referentieniveaus - In de verschillende niveaus is vastgelegd welke basisvaardigheden leerlingen moeten kennen (van primair onderwijs tot hoger onderwijs). - Niveaus worden beschreven in twee kwaliteiten.

9 Referentieniveaus weergegeven

10 Referentieniveau Ieder referentieniveau bestaat uit 4 domeinen: - Getallen - Verhoudingen - Meten en meetkunde - Verbanden

11 Einde PO Vastgesteld in de wet dat de leerlingen minimaal 1S of 1F moeten beheersen. Welk niveau voor welke leerling haalbaar is, dat wordt niet beschreven.

12 We werken toe naar 1S! - In het basisonderwijs gaan we voor wat maximaal haalbaar is, niet van wat minimaal moet! - Rekenmethoden zijn zo opgesteld dat de meeste leerlingen 1S behalen. - Referentieniveau is geen toelatingseis voor VO.

13 Als 1S niet haalbaar is - Door het ministerie van OCW zijn de passende perspectieven opgesteld. - Deze kunnen worden ingezet voor leerlingen die doorstromen naar VMBO B/K (LWOO). - Of leerlingen die veel moeite hebben met rekenen.

14 Einde primair onderwijs - Streefniveau wordt behaald door het grootste groep van de klas. - De rekenmethode is leidend en de kerndoelen worden hierin verwerkt. - Sommige leerlingen zullen de fundamentele rekendoelen behalen. - Een enkele leerling behaalt dit niet.

15 Wat als mijn kind nu al op het VO zit? - Officiële toetsing volgt in 2015/ Rekenonderwijs wordt vormgegeven - Oefenmateriaal beschikbaar - Met hulp komen leerlingen vaak ver! - Goed lezen!

16 Mijn kind zit nu in het examenjaar /2015 is het eerste jaar dat toets onderdeel is van het examen (telt nog niet mee voor de uitslag van het examen). - Formeel wordt het toetscijfer pas bijgeschreven vanaf 2015/2016 (minimaal 5 om te slagen).

17 Aangepaste toets? /2015 opnieuw pilot voor leerlingen die een aangepaste toets willen maken. - In 2014 mogelijk een aangepaste toets voor de BB leerlingen. De huidige toets is mogelijk te moeilijk.

18 Bij aangepaste rekentoets Rekentoets bevat aangepaste oefeningen Leerling mag bij alle opgaven een rekenmachine gebruiken Leerling mag een reken/formulekaart gebruiken Leerling kan terugbladeren

19 Leerling ontvangt extra tijd Echter, de uitslagregel blijft ongewijzigd. De uitslag is een voorwaarde voor het slagen.

20 Wanneer mag een kind een aangepaste toets maken? 1. Op de basisschool is er al vastgesteld dat er sprake is van ernstige rekenproblemen, dyscalculie. 2. Er is intensieve training aangeboden. 3. Er sprake van dossieropbouw.

21 Aan deze voorwaarden moet worden voldaan, een dyscalculieverklaring is echter niet noodzakelijk. Omgekeerd: een dyscalculieverklaring is geen vrijbrief voor een aangepaste rekentoets.

22 Consequenties Deelname aan de aangepaste rekentoets leidt tot een vermelding op de cijferlijst. Dit heeft mogelijk gevolgen voor het kiezen van vervolgstudies.

23 Rekenen/Wiskunde Rekenen is een proces. Je hebt handelingen en inzicht nodig in rekenkundige principes om tot een goed eindresultaat te komen. Het is een complex geheel.

24 Functionele gecijferdheid Het doel van het leren rekenen is zelfredzaamheid in de maatschappij in alledaagse rekensituaties.

25 Soms verloopt het leren rekenen niet vanzelf Om die reden protocol ernstige rekenwiskundeproblemen en dyscalculie opgesteld (ERWD). Doel: in het onderwijs boeiend en effectief rekenonderwijs aanbieden. Leerkracht dient het onderwijs aan te bieden in 3 sporen.

26 Prevalentie Rekenzwak 15% Ernstige rekenproblemen 7-8% Dyscalculie 2-3%

27 Wat is dyscalculie? Filmpje dyscalculie Een korte toelichting op dyscalculie

28 Definitie dyscalculie Dyscalculie is een stoornis die gekenmerkt wordt door hardnekkige problemen met het leren en vlot/accuraat oproepen/toepassen van rekenwiskundekennis(feiten/afspraken), die blijvend zijn ook na gedegen onderwijs (Van Luit).

29 Kenmerkende problemen - Zwak in het ophalen van rekenfeiten uit het geheugen. - Tot op late leeftijd gebruik van telrijen en vingertellen bij eenvoudige sommen. - Opgaven in redactievorm/verhaalsommen niet kunnen oplossen. - Bij complexe opgaven waarbij tussenstappen nodig zijn de draad kwijtraken.

30 Automatiseren Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat dyscalculie met name wordt gekenmerkt door een uitval op het gebied van declaratieve kennis, automatiseringstekorten moeten in ieder geval aanwezig zijn.

31 Inhoud diagnostiek 1. Niveaubepaling: rekenvaardigheden. 2. Verklarende factoren: planningsvaardigheden, snelheid van benoemen, aandachtsfuncties. 3. Algemeen niveau van functioneren: intelligentieonderzoek.

32 Criteria voor dyscalculie 1. Er is sprake van een significante achterstand t.o.v. leeftijdsgenoten (criterium van ernst). 2. Er is sprake van een significante achterstand t.o.v. eigen prestatiemogelijkheden (criterium van achterstand). 3. Er is sprake van een hardnekkig probleem dat resistent is tegen gespecialiseerde hulp (criterium van didactische resistentie).

33 Beleid primair onderwijs Het kind heeft extra tijd bij de toetsen. Het gebruik van hulpmiddelen wordt afgeraden bij de LVS toetsen door de CITO. Hulpmiddelen zijn niet toegestaan tijdens de CITO eindtoets.

34 Behandeling Vanuit het diagnostisch onderzoek wordt een behandelplan opgesteld. Bij dyscalculie is behandeling maatwerk, gelet op de vele gebieden waarop de problemen zich manifesteren.

35 Behandeling - Tijdens de behandeling wordt gebruik gemaakt van remediërend onderwijsmateriaal. - De behandeling vindt één op één plaats.

36 Algemene vragen? Stel ze graag, na afloop zijn wij ook beschikbaar voor individuele vragen of kunt u voor meer informatie terecht op

Protocol Ernstige RekenWiskunde- problemen en Dyscalculie Elde College (in het VO wordt meestal alleen gesproken over rekenen). Esumrt.

Protocol Ernstige RekenWiskunde- problemen en Dyscalculie Elde College (in het VO wordt meestal alleen gesproken over rekenen). Esumrt. Protocol Ernstige RekenWiskunde- problemen en Dyscalculie Elde College (in het VO wordt meestal alleen gesproken over rekenen). Esumrt.2014 Inleiding Rekenen moet, ook in het VO, een aparte plek krijgen.

Nadere informatie

Dyscalculieprotocol (locatie mavo-havo-atheneum; versie januari 2015)

Dyscalculieprotocol (locatie mavo-havo-atheneum; versie januari 2015) Dyscalculieprotocol (locatie mavo-havo-atheneum; versie januari 2015) Inleiding Thorbecke Scholengemeenschap heeft de verplichting leerlingen voor rekenen op referentieniveau 2F (mavo) of 3F (havo/atheneum)

Nadere informatie

Protocol ERWD en dyscalculie

Protocol ERWD en dyscalculie Protocol ERWD en dyscalculie Een leidraad voor de ondersteuning van en afstemming op rekenzwakke leerlingen. Scholengemeenschap, voor onderwijs dat zin geeft, voor vmbo havo atheneum gymnasium Bezoekadres:

Nadere informatie

:Monique Hoeijmakers Datum :

:Monique Hoeijmakers Datum : Onderwerp :beleid ERWD Auteurs :Monique Hoeijmakers Datum :10-04-2017 Inhoud van de notitie besproken met :werkgroep ERWD IB, GMR-afvaardiging onderwijs Financiële consequenties Personele consequenties

Nadere informatie

Dyscalculie Inleiding Wat is dyscalculie?

Dyscalculie Inleiding Wat is dyscalculie? Dyscalculie Inleiding Dit dyscalculiebeleid is opgesteld om leerlingen met dyscalculie en hun ouders op een zo optimaal mogelijke manier te begeleiden en aan te geven wat leerlingen kunnen verwachten gedurende

Nadere informatie

Colofon: Datum: september Notitie Rekenbeleid

Colofon: Datum: september Notitie Rekenbeleid Colofon: Datum: september 2016 Notitie Rekenbeleid 2016-2017 Inhoud Inleiding... 2 Beoogde referentieniveaus voor rekenen... 3 Doelstelling... 3 Rekentoets en de overgangsnormen... 3 Rekentoets en de slaag/zak-regeling...

Nadere informatie

Rekenen bij Moderne Wiskunde

Rekenen bij Moderne Wiskunde Moderne Wiskunde Rekenen: een volledig doorlopende leerlijn rekenen voor alle leerjaren en alle niveaus! Rekenen bij Moderne Wiskunde 1 Verplichte rekentoets Vanaf schooljaar 2013/2014 Voor alle leerlingen

Nadere informatie

Stappenplan groep 1-2

Stappenplan groep 1-2 Stappenplan Protocol E rnstige R eken W iskunde-problemen en D yscalculie (ERWD) Stappenplan groep 1-2 Moment Actie Uitwerking Stap 0 Aanvang, september Beginsituatie vastleggen met behulp van Bosos groep

Nadere informatie

WORKSHOP DYSCALCULIE. SSgN studiedag 21 maart 2014

WORKSHOP DYSCALCULIE. SSgN studiedag 21 maart 2014 WORKSHOP DYSCALCULIE SSgN studiedag 21 maart 2014 6 + 3 =? Volgens Jelle (2Jn): 6 + 3 = 8??? Hoe doet Jelle dat? 6 x 7 =? Volgens Jelle: 6 x 7 = 44 Of 49? Jelle heeft het eerste uur vrij. Het tweede uur

Nadere informatie

Protocol ernstige rekenproblemen en dyscalculie

Protocol ernstige rekenproblemen en dyscalculie Protocol ernstige rekenproblemen en dyscalculie Olympus College 2016-2017 1 Inhoud Inleiding 3 Definitie 4 Signalering en diagnostiek 5 Faciliteiten 6 Organisatie 7 Bijlage 1 Aanmeldformulier dyscalculie

Nadere informatie

Protocol Dyscalculie. Christelijk College de Noordgouw Heerde. oktober dhr. J.M. de Vries. mw. H. Bezuijen. rector-bestuurder.

Protocol Dyscalculie. Christelijk College de Noordgouw Heerde. oktober dhr. J.M. de Vries. mw. H. Bezuijen. rector-bestuurder. Protocol Dyscalculie Christelijk College de Noordgouw Heerde oktober 2016 dhr. J.M. de Vries rector-bestuurder mw. H. Bezuijen conrector Inleiding Het rekenonderwijs staat de laatste jaren hoog op de agenda

Nadere informatie

Workshop Dyscalculie. Startopdracht. Doel. Opdracht 1 Placemat

Workshop Dyscalculie. Startopdracht. Doel. Opdracht 1 Placemat Workshop Dyscalculie Evelien Brouwer Dianne Roerdink Startopdracht Opdracht 1 Placemat Bedenk voor je zelf wat jij al van dyscalculie af weet. Wat is volgens jou dyscalculie. Schrijf dit op in één van

Nadere informatie

ERWD. Rekenpiloot 16 december 2011 Freudenthal Instituut

ERWD. Rekenpiloot 16 december 2011 Freudenthal Instituut ERWD Rekenpiloot 16 december 2011 Freudenthal Instituut Leidende vragen Wat houdt ERWD in en hoe herken je het? Protocol ERWD Wat kun je zelf doen in de rekenles? Welke hulmiddelen zijn er in de rekenles?

Nadere informatie

parate rekenvaardigheden

parate rekenvaardigheden parate rekenvaardigheden Rinske Stelwagen & Teun Hommersom parate rekenvaardigheden wie zijn wij workshop tijdens de vorige conferentie de som van de dag een wiskunde- / reken-website een diagnostische

Nadere informatie

Masterplan Dyscalculie Bunnik 2 april Pilot aangepaste rekentoets (ER-toets)

Masterplan Dyscalculie Bunnik 2 april Pilot aangepaste rekentoets (ER-toets) Masterplan Dyscalculie Bunnik 2 april 2014 Pilot aangepaste rekentoets (ER-toets) 2 opties in de pilot dyscalculie voor leerlingen: 1 = standaard rekentoets met gebruik van rekenkaart en 30 min. extra

Nadere informatie

PROTOCOL Ernstige Rekenwiskundeproblemen

PROTOCOL Ernstige Rekenwiskundeproblemen PROTOCOL Ernstige Rekenwiskundeproblemen en dyscalculie Stichting Primair Onderwijs Achterhoek Lohmanlaan 23 7003 DJ Doetinchem INHOUDSOPGAVE Inleiding... 3 Visie en uitgangspunten... 3 Route... 4 Wat

Nadere informatie

Protocol dyscalculie en ernstige rekenproblemen

Protocol dyscalculie en ernstige rekenproblemen Protocol dyscalculie en ernstige rekenproblemen Dit protocol heeft als doel richtlijnen te geven voor de begeleiding van leerlingen met dyscalculie en ernstige rekenproblemen op Thorbecke vmbo-pro. Het

Nadere informatie

Protocol Ernstige rekenproblemen. Dyscalculie. Signalering, ondersteuning en begeleiding van leerlingen met ernstige rekenproblemen en dyscalculie.

Protocol Ernstige rekenproblemen. Dyscalculie. Signalering, ondersteuning en begeleiding van leerlingen met ernstige rekenproblemen en dyscalculie. Signalering, ondersteuning en begeleiding van leerlingen met ernstige rekenproblemen en dyscalculie. Vestiging Gunning op de Daaf Geluk Protocol Ernstige rekenproblemen en Dyscalculie P. Maradiaga-Schenke

Nadere informatie

Protocol dyscalculie januari 2016 DYSCALCULIE PROTOCOL

Protocol dyscalculie januari 2016 DYSCALCULIE PROTOCOL DYSCALCULIE PROTOCOL 1 Inhoud Wat is dyscalculie?... 2 Vermoeden dyscalculie... 2 Signalering... 3 Stappenplan onderzoek en begeleiding... 4 Vergoeding... 5 Dyscalculieverklaring... 5 Wat is dyscalculie?

Nadere informatie

Begeleiding bij. (ernstige)rekenproblemen. /dyscalculie (2 e concept)

Begeleiding bij. (ernstige)rekenproblemen. /dyscalculie (2 e concept) Begeleiding bij (ernstige)rekenproblemen /dyscalculie (2 e concept) Nijverdal, januari 2014 Inhoudsopgave blz 0 Inleiding 3 1 Visie en uitgangspunten 3 2 Onderscheid tussen (ernstige) rekenproblemen en

Nadere informatie

Hulp bij rekenwiskundeproblemen in het VO

Hulp bij rekenwiskundeproblemen in het VO Hulp bij rekenwiskundeproblemen in het VO Utrecht, 9 december 2014 Conferentie Masterplan dyscalculie Hans van Luit Protocol ERWD voor VO Programma s voor het VO/MBO 12Count Startrekenen NU rekenen Got

Nadere informatie

www.masterplandyscalculie.nl

www.masterplandyscalculie.nl In gesprek met... www.masterplandyscalculie.nl Gesprekken Deze waaier is voor zorgcoördinatoren, rekencoördinatoren en rekenspecialisten die gesprekken voeren met en over een student met ernstige rekenwiskunde-problemen.

Nadere informatie

basiscursus rekenen vijfde bijeenkomst donderdag 13 december 2012 vincent jonker

basiscursus rekenen vijfde bijeenkomst donderdag 13 december 2012 vincent jonker basiscursus rekenen vijfde bijeenkomst donderdag 13 december 2012 vincent jonker DE KRANT 99 x 75 15,15 : 3 ¼ x 260 PROGRAMMA Programma in vijf bijeenkomsten 1. Referentiekader rekenen 2. Rekendidactiek,

Nadere informatie

Dr. Mieke van Groenestijn 1

Dr. Mieke van Groenestijn 1 ; Conferentie Steunpunt Protocol vo Protocol - VO Mieke van Groenestijn emeritus Lector Gecijferdheid, Hogeschool Utrecht projectleider Conferentie Steunpunt T&R,9 december 2013 Rekenen in vo Probleemoplossend

Nadere informatie

training rekenspecialist Amarantis Bijeenkomst 1, 10 april 2012 Monica Wijers Freudenthal Instituut

training rekenspecialist Amarantis Bijeenkomst 1, 10 april 2012 Monica Wijers Freudenthal Instituut training rekenspecialist Amarantis Bijeenkomst 1, 10 april 2012 Monica Wijers Freudenthal Instituut Rekenen als voorafje Rekenen sommen 1 Rekenen sommen 2 Welke weet u meteen? 12 x 12 412 + 99 Rekenen

Nadere informatie

filmpje bewindslieden (http://www.taalenrekenen.nl/)

filmpje bewindslieden (http://www.taalenrekenen.nl/) SLO oktober 2009 filmpje bewindslieden (http://www.taalenrekenen.nl/) Achtergrond Nederland heeft een goed onderwijssysteem. Maar, er is maatschappelijke zorg over de kwaliteit van het reken- en taalonderwijs.

Nadere informatie

ERWD-PROTOCOL ERNSTIGE REKEN- EN WISKUNDEPROBLEMEN EN DYSCALCULIE

ERWD-PROTOCOL ERNSTIGE REKEN- EN WISKUNDEPROBLEMEN EN DYSCALCULIE ERWD-PROTOCOL ERNSTIGE REKEN- EN WISKUNDEPROBLEMEN EN DYSCALCULIE FIORETTI COLLEGE VEGHEL VERSIE JANUARI 2018 Inleiding Doel en uitgangspunten Het Fioretti College wil iedere leerling de ondersteuning

Nadere informatie

basiscursus rekenen vijfde bijeenkomst donderdag 8 maart 2012 vincent jonker

basiscursus rekenen vijfde bijeenkomst donderdag 8 maart 2012 vincent jonker basiscursus rekenen vijfde bijeenkomst donderdag 8 maart 2012 vincent jonker DE KRANT Waar gaat deze grafiek over? 99 x 75 15,15 : 3 ¼ x 260 PROGRAMMA Programma in vijf bijeenkomsten 1. Referentiekader

Nadere informatie

NOT 24 januari 2013 Taal en rekenen, de basis versterkt! Ria van de Vorle (SLO)

NOT 24 januari 2013 Taal en rekenen, de basis versterkt! Ria van de Vorle (SLO) NOT 24 januari 2013 Taal en rekenen, de basis versterkt! Ria van de Vorle (SLO) Inhoud: taal en rekenen de basis versterkt! Wat vooraf ging Wat zijn referentieniveaus? Referentieniveaus taal Referentieniveaus

Nadere informatie

Protocol Dyscalculie. De Stelberg

Protocol Dyscalculie. De Stelberg Protocol Dyscalculie De Stelberg Inhoud Inleiding 2 Visie en uitgangspunten 3 Wat wordt verstaan onder dyscalculie? 4 Leren rekenen en rekenproblemen 4 Drie pijlers 5 Interne diagnostiek 6 Externe diagnostiek

Nadere informatie

Maatregelen naar aanleiding van het advies van de commissie Bosker

Maatregelen naar aanleiding van het advies van de commissie Bosker Stand van zaken invoering referentieniveaus taal en rekenen Brief aan Tweede Kamer d.d. 17 december 2014 Advies Doordacht doorzetten naar een hoger rekenniveau Dit is een servicedocument voor het voortgezet

Nadere informatie

Rekenbeleid Schooljaar 2015/2016 Wat is de rekentoets voor het voortgezet onderwijs? Vanaf het schooljaar 2013-2014 is de rekentoets verplicht in het eindexamenjaar van het voortgezet onderwijs. De rekentoets

Nadere informatie

INHOUD TOETSEN REKENEN

INHOUD TOETSEN REKENEN INHOUD TOETSEN REKENEN Voor rekenen zijn er aparte toetsen voor groep 6, 7 en groep met daarin zowel gesloten vragen als open vragen. Alle rekentoetsen zijn gebaseerd op de inhoud van het Referentiekader

Nadere informatie

Rotterdam, februari 2013 Betreft: Verandering invoering nieuwe eisen m.b.t. Nederlands en rekenen. Geachte ouders/verzorgers en leerlingen,

Rotterdam, februari 2013 Betreft: Verandering invoering nieuwe eisen m.b.t. Nederlands en rekenen. Geachte ouders/verzorgers en leerlingen, Postbus 57613 3008 BP Rotterdam Aan de ouders/verzorgers en leerlingen van CSG Calvijn Rotterdam, februari 2013 Betreft: Verandering invoering nieuwe eisen m.b.t. Nederlands en rekenen Bezoekadres Centrale

Nadere informatie

Ernstige rekenproblemen of dyscalculie? Mariska Hennipman Karin van der Meer

Ernstige rekenproblemen of dyscalculie? Mariska Hennipman Karin van der Meer Ernstige rekenproblemen of dyscalculie? Mariska Hennipman Karin van der Meer De problematiek van de zwakke rekenaar In tweetallen: Waar herkennen we een zwakke rekenaar aan? Waar herkennen we een kind

Nadere informatie

Ernstige rekenwiskundeproblemen en dyscalculie

Ernstige rekenwiskundeproblemen en dyscalculie Ernstige rekenwiskundeproblemen en dyscalculie Versie: januari 2016 In 2011 is een Protocol Ernstige RekenWiskunde-problemen en dyscalculie uitgekomen voor het basisonderwijs, speciaal basisonderwijs en

Nadere informatie

Stand van zaken invoering referentieniveaus taal en rekenen

Stand van zaken invoering referentieniveaus taal en rekenen Stand van zaken invoering referentieniveaus taal en rekenen Brief aan Tweede Kamer d.d. 17 december 2014 1 Notitie n.a.v. de aanbevelingen van de commissie Bosker Rapportage Doordacht doorzetten naar een

Nadere informatie

Begeleiding bij (ernstige)rekenproblemen/dyscalculie

Begeleiding bij (ernstige)rekenproblemen/dyscalculie Begeleiding bij (ernstige)rekenproblemen/dyscalculie Januari 2014, aangepast mei 2016 1 Inhoudsopgave 0 Inleiding 1 Visie en uitgangspunten 2 Onderscheid tussen (ernstige) rekenproblemen en dyscalculie

Nadere informatie

dyscalculieverklaring gebruikt wordt, staat in het onderstaande kader vermeld.

dyscalculieverklaring gebruikt wordt, staat in het onderstaande kader vermeld. Dyscalculieprotocol Dit dyscalculieprotocol heeft als doel meer duidelijkheid te scheppen over wat leerlingen met dyscalculie kunnen verwachten van het dyscalculiebeleid op onze school. Dyscalculie Dyscalculie

Nadere informatie

Dyscalculie in het MBO

Dyscalculie in het MBO Dyscalculie in het MBO Amersfoort, 5 juni 2012 Eindhoven, 7 juni 2012 Conferentie Studiesucces met dyslexie en dyscalculie in het mbo Hans van Luit j.e.h.vanluit@uu.nl Dyscalculie, een definitie Dyscalculie

Nadere informatie

PARAGRAAF Protocol bij ernstige rekenwiskunde-problemen en/of dyscalculie 1. Doel van het protocol. 2. Signalering

PARAGRAAF Protocol bij ernstige rekenwiskunde-problemen en/of dyscalculie 1. Doel van het protocol. 2. Signalering Samengesteld door BZT WPC Versie 23-06-2015 Bestuur Door DO vastgesteld op 02-07-2015 DO Door BG als voorgenomen besluit vastgesteld op 09-07-2015 GMR Door GMR van advies/instemming voorzien op nvt Medewerkers

Nadere informatie

Informatieblad Rekenen September 2012 Locatie Zusterstraat Schooljaar VWO, HAVO, MAVO en VMBO

Informatieblad Rekenen September 2012 Locatie Zusterstraat Schooljaar VWO, HAVO, MAVO en VMBO Informatieblad Rekenen September 2012 Locatie Zusterstraat Schooljaar 2012-2013 VWO, HAVO, MAVO en VMBO Informatieblad Rekenen, Johan de Witt, locatie Zusterstraat, september 2012 1 Beste ouder en/of verzorger,

Nadere informatie

Over toetsing. Toetsen vmbo-mbo. Wat is 2F? Kenmerken opgaven 2F. Zijn er al officiële 2F toetsen? Onderwerpen (vaststelling programma)

Over toetsing. Toetsen vmbo-mbo. Wat is 2F? Kenmerken opgaven 2F. Zijn er al officiële 2F toetsen? Onderwerpen (vaststelling programma) Toetsen vmbo-mbo Rekenpiloot 13 april 2010 Monica Wijers, Freudenthal Instituut Over toetsing Wat toets je? Inhoud Vaardigheden Waarom toets je? Diagnose met welk doel? voor wie? behandeling? Peiling ten

Nadere informatie

MBO Conferentie Het 2F-, 2ER- en 2A-examen: welke student laat ik wanneer opgaan voor welk examen?

MBO Conferentie Het 2F-, 2ER- en 2A-examen: welke student laat ik wanneer opgaan voor welk examen? Freark? MBO Conferentie Het 2F-, 2ER- en 2A-examen: welke student laat ik wanneer opgaan voor welk examen? 15-11-2017 Ronde 2: 13:45 15:15 Freark van der Kooi Ik wil mijn leerlingen nog beter begeleiden

Nadere informatie

www.masterplandyscalculie.nl

www.masterplandyscalculie.nl In gesprek met... www.masterplandyscalculie.nl Gesprekken Deze waaier is voor zorgcoördinatoren, rekencoördinatoren en rekenspecialisten die gesprekken voeren met en over een leerling met ernstige rekenwiskunde-problemen.

Nadere informatie

Protocol Dyscalculie

Protocol Dyscalculie Protocol Dyscalculie Inhoud Inleiding 2 Visie en uitgangspunten 3 Wat wordt verstaan onder dyscalculie? 4 Leren rekenen en rekenproblemen 5 Drie pijlers 5 Interne diagnostiek 6 Externe diagnostiek 7 Stappenplan

Nadere informatie

De betekenis van het Protocol ERWD VO voor leerlingen met rekenproblemen of dyscalculie

De betekenis van het Protocol ERWD VO voor leerlingen met rekenproblemen of dyscalculie De betekenis van het Protocol ERWD VO voor leerlingen met rekenproblemen of dyscalculie Door Prof. Dr. J.E.H. van Luit Inleiding Het afgelopen najaar verschenen de protocollen Ernstige Reken Wiskundeproblemen

Nadere informatie

Dr. Mieke van Groenestijn 1

Dr. Mieke van Groenestijn 1 Protocol Protocol PO - VO (-MBO) Mieke Groenestijn emeritus Lector Gecijferdheid, Hogeschool Utrecht projectleider Conferentie Steunpunt T&R,2 april 2013 Rekenen Probleemoplossend werken Rekenvaardigheid

Nadere informatie

Protocol dyscalculie en ernstige rekenproblemen: Van signalering naar diagnose

Protocol dyscalculie en ernstige rekenproblemen: Van signalering naar diagnose Protocol dyscalculie en ernstige rekenproblemen: Van signalering naar diagnose Als een kind rekenproblemen heeft, is het belangrijk om dit snel aan te pakken. Tijdig ingrijpen kan heel wat voorkomen. Maar

Nadere informatie

Hulp bij rekenwiskundeproblemen in het mbo

Hulp bij rekenwiskundeproblemen in het mbo Hulp bij rekenwiskundeproblemen in het mbo Utrecht, 9 december 2014 Conferentie Masterplan dyscalculie Hans van Luit Protocol ERWD voor MBO Waarom rekenen in het MBO? Wat mbo-studenten aan het eind van

Nadere informatie

Concept-rekentoetswijzer 3S

Concept-rekentoetswijzer 3S Concept-rekentoetswijzer 3S Flitsbijeenkomsten, september/oktober 2012 Jan van de Craats (vz rtwc3s) Procedure Veldraadpleging: Procedure Veldraadpleging: Via het internet: reacties uiterlijk 15 oktober

Nadere informatie

DYSCALCULIEPROTOCOL

DYSCALCULIEPROTOCOL DYSCALCULIEPROTOCOL 2018-2019 12 juli 2018 1 Inhoud Blz. 1. Wat is dyscalculie? 3 2. Problematiek bij dyscalculie 3 3. Signaleren 4 4. Dyscalculieverklaring 5 5. Rekentoets 5 5.1 Algemeen 5 5.2 Alle leerlingen

Nadere informatie

Zorg voor kinderen met specifieke instructie- of ondersteuningsbehoeften

Zorg voor kinderen met specifieke instructie- of ondersteuningsbehoeften Deel 4.2 Zorg voor kinderen met specifieke instructie- of ondersteuningsbehoeften 1. Omschrijving van de zorg De kinderen behalen bij rekenen herhaaldelijk niet het gewenste niveau of lijken een achterstand

Nadere informatie

Protocol Dyscalculie. Olympus College 2014-2015. Protocol Dyscalculie Olympus College 2014-2015 Pagina 1 van 7

Protocol Dyscalculie. Olympus College 2014-2015. Protocol Dyscalculie Olympus College 2014-2015 Pagina 1 van 7 Protocol Dyscalculie Olympus College 2014-2015 Protocol Dyscalculie Olympus College 2014-2015 Pagina 1 van 7 Inhoud Voorwoord 3 Protocol dyscalculie 4 De rekentoets 5 Bijlage 1 Aanmeldformulier dyscalculie

Nadere informatie

Taal- en rekenbeleid op het Valuascollege

Taal- en rekenbeleid op het Valuascollege Taal- en rekenbeleid op het Valuascollege 1 Meer aandacht voor taal en rekenen 2 Invoering referentieniveaus 2.1 Referentiekader 2.2 Voordelen van het werken met referentieniveaus 2.3 Overzicht eindniveaus

Nadere informatie

FACILITEITEN IN DE ONDERBOUW

FACILITEITEN IN DE ONDERBOUW Dyscalculieprotocol Inleiding Dit protocol geeft inzicht in de afspraken met betrekking tot de dispenserende en compenserende maatregelen voor leerlingen met dyscalculie, voor ouders, docenten en schoolleiding.

Nadere informatie

Vroegtijdig signaleren en preventie van rekenwiskunde problemen.

Vroegtijdig signaleren en preventie van rekenwiskunde problemen. Vroegtijdig signaleren en preventie van rekenwiskunde problemen. IDJK 2017 Ine van de Sluis Stijgen en Dalen 1. Eén persoon stelt een gesloten vraag. 2. Is het antwoord op jou van toepassing, ga je staan.

Nadere informatie

2 Denkkader leerlingbegeleiding

2 Denkkader leerlingbegeleiding Protocol ernstige rekenproblemen en dyscalculie December 2018 1 Inhoud 2 Denkkader leerlingbegeleiding... 3 3 Het beleid rond dyscalculie en ernstige rekenproblemen... 4 4 Aangepaste normering voor leerlingen

Nadere informatie

Martin van Reeuwijk CvTE

Martin van Reeuwijk CvTE REKENEN IN MBO ENTREE REKENEXAMENS 2A, 2ER, 2F Martin van Reeuwijk CvTE REKENEN IN MBO ENTREE Diversiteit in instroom Uitstroom en doorstroom Drie rekenexamens 2F, 2A, 2ER Welk examen voor wie? Eén syllabus

Nadere informatie

Protocol Ernstige Reken-Wiskunde problemen en Dyscalculie (samenvatting)

Protocol Ernstige Reken-Wiskunde problemen en Dyscalculie (samenvatting) 0 Protocol Ernstige Reken-Wiskunde problemen en Dyscalculie (samenvatting) 1 Inhoud Inleiding 2 Onderscheid tussen ernstige reken-wiskunde problemen en dyscalculie 3 Wat wordt verstaan onder dyscalculie

Nadere informatie

Dyscalculie in het VO

Dyscalculie in het VO Dyscalculie in het VO Eindhoven, 13 oktober 2011 Conferentie Geslaagd met dyslexie en dyscalculie Hans van Luit j.e.h.vanluit@uu.nl Dyscalculie, een definitie Dyscalculie is een stoornis. Blijvende problemen

Nadere informatie

MBO. Protocol ERWD3 - MBO. Programma. Uitgangspunten ERWD3 ERWD. Doelgroepen in MBO. ERWD3 - MBO 5 en 7 juni Mieke van Groenestijn, HU 1

MBO. Protocol ERWD3 - MBO. Programma. Uitgangspunten ERWD3 ERWD. Doelgroepen in MBO. ERWD3 - MBO 5 en 7 juni Mieke van Groenestijn, HU 1 3 - MBO 5 en 7 juni 2012 Programma 2 Protocol 3 - MBO MBO Mieke van Groenestijn Kenniscentrum Educatie Hogeschool Utrecht 3 Uitgangspunten 3 Opet 3-MBO: - deel 1: rekenbeleid (inclusief visie en stappenplan)

Nadere informatie

inhoud Dyscalculie Rekenproblemen Presentatie_gebruikersdag_najaar2013 1 Onderhoudsproblemen

inhoud Dyscalculie Rekenproblemen Presentatie_gebruikersdag_najaar2013 1 Onderhoudsproblemen inhoud Rekenblokken voor de zwakke rekenaar Over wie hebben we het? Welke problemen zijn er zoal? Wat is er aan te doen? Rekenproblemen Dyscalculie Onderhoudsproblemen Beschikbaarheidsproblemen Ernstige

Nadere informatie

DYSCALCULIE BELEID. Door Nanda Deen, dyscalculiecoach April 2015 Versie 3.0

DYSCALCULIE BELEID. Door Nanda Deen, dyscalculiecoach April 2015 Versie 3.0 DYSCALCULIE BELEID Door Nanda Deen, dyscalculiecoach April 2015 Versie 3.0 INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding... 3 2. Wat is dyscalculie?... 3 3. Signalering... 4 3.1 Basisschool... 4 3.2 Beleid op Tabor College

Nadere informatie

Dyscalculieprotocol. Hoeksch Lyceum Conceptversie

Dyscalculieprotocol. Hoeksch Lyceum Conceptversie Dyscalculieprotocol 2017-2020 Conceptversie INHOUDSOPGAVE Inleiding Het heeft de wettelijke verplichting alle leerlingen voor rekenen op referentieniveau 2F (Mavo) en 3F (Havo en Vwo) af te leveren. Dit

Nadere informatie

Informatiebijeenkomsten Referentieniveaus Steunpunt PO

Informatiebijeenkomsten Referentieniveaus Steunpunt PO Referentiekader Informatiebijeenkomsten Referentieniveaus Steunpunt PO steunpuntpo@poraad.nl 030-3100940 Inhoud Aanleiding tot de referentieniveaus Wat zijn referentieniveaus? Voordelen referentieniveaus

Nadere informatie

Dyscalculieprotocol. Versie: September 2015 Status: defnitief d.d. december /9 TITEL VAN HET DOCUMENT

Dyscalculieprotocol. Versie: September 2015 Status: defnitief d.d. december /9 TITEL VAN HET DOCUMENT Dyscalculieprotocol Status: defnitief d.d. december 2015 1/9 TITEL VAN HET DOCUMENT Vlaardingen, september 2015 Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Visie van de school 3. Begeleiding 3.1 Aanpak in de klas 3.2

Nadere informatie

Dyscalculieprotocol Cluster Jenaplan

Dyscalculieprotocol Cluster Jenaplan Dyscalculieprotocol Cluster Jenaplan Eerste versie 2015-2016 Het volgen van - en begeleiding bij ernstige rekenproblemen en dyscalculie Stappenplan bij (ernstige ) rekenproblemen en dyscalculie De vier

Nadere informatie

Rekentoets ER VO De aangepaste rekentoets voor leerlingen met ernstige rekenproblemen of dyscalculie

Rekentoets ER VO De aangepaste rekentoets voor leerlingen met ernstige rekenproblemen of dyscalculie Rekentoets ER VO 2016-2017 De aangepaste rekentoets voor leerlingen met ernstige rekenproblemen of dyscalculie 1 Beschrijving rekentoets ER De rekentoetsen 2ER en 3ER zijn officiële rekentoetsen die de

Nadere informatie

Product Informatie Blad - Rekentoets

Product Informatie Blad - Rekentoets Product Informatie Blad - Rekentoets PIB240-2010-Rekentoets Context In opdracht van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) heeft de commissie Meijerink onderzoek gedaan naar wat leerlingen

Nadere informatie

Rekenen, een vak apart?! profijtconferentie 5 april 2011 Monica Wijers, Freudenthal Instituut

Rekenen, een vak apart?! profijtconferentie 5 april 2011 Monica Wijers, Freudenthal Instituut Rekenen, een vak apart?! profijtconferentie 5 april 2011 Monica Wijers, Freudenthal Instituut Tafelweb Trek lijntjes tussen sommen die bij elkaar horen en leg uit wat ze met elkaar te maken hebben. Bereken

Nadere informatie

Rekentoets ER VO De aangepaste rekentoets voor leerlingen met ernstige rekenproblemen zoals dyscalculie

Rekentoets ER VO De aangepaste rekentoets voor leerlingen met ernstige rekenproblemen zoals dyscalculie Rekentoets ER VO 2015-2016 De aangepaste rekentoets voor leerlingen met ernstige rekenproblemen zoals dyscalculie Vanaf schooljaar 2015-2016 is de 2ER- en 3ER-toets een officiële rekentoets. Het resultaat

Nadere informatie

CONFERENTIE DOORLOPENDE LEERLIJNEN TAAL EN REKENEN

CONFERENTIE DOORLOPENDE LEERLIJNEN TAAL EN REKENEN CONFERENTIE DOORLOPENDE LEERLIJNEN TAAL EN REKENEN Naar een doorlopende toetslijn 9, 21 en 29 november Jan Kastelein/Maaike Beuving, CvE ONDERWERPEN 1 Uitgangspunten doorlopende leerlijn taal en rekenen

Nadere informatie

Dyscalculie protocol Rotterdamse Montessorischool

Dyscalculie protocol Rotterdamse Montessorischool Dyscalculie protocol Rotterdamse Montessorischool Inleiding Het doel van rekenwiskunde-onderwijs is functionele gecijferdheid, afgestemd op de mogelijkheden van iedere individuele leerling. Het Protocol

Nadere informatie

ERWD-beleid HNL. (Ernstige Reken- Wiskundeproblemen en Dyscalculie)

ERWD-beleid HNL. (Ernstige Reken- Wiskundeproblemen en Dyscalculie) ERWD-beleid HNL (Ernstige Reken- Wiskundeproblemen en Dyscalculie) 2015/2016 ! Inhoudsopgave! Doel%van%deze%brochure% 2! Wat%is%het%verschil%tussen%rekenproblemen%en%dyscalculie?% 2! ERWD%en%Het%Nieuwe%Lyceum%

Nadere informatie

Cursus rekendidactiek. Bijeenkomst 6 26 februari 2013 monica wijers, vincent jonker Freudenthal Instituut

Cursus rekendidactiek. Bijeenkomst 6 26 februari 2013 monica wijers, vincent jonker Freudenthal Instituut Cursus rekendidactiek Bijeenkomst 6 26 februari 2013 monica wijers, vincent jonker Freudenthal Instituut Rekenen uit de krant Huiswerk Zwakke rekenaars Bekijk samenvatting van het protocol ERWD voor

Nadere informatie

Zwakke rekenaars in het vo

Zwakke rekenaars in het vo m.scholvinck@cps.nl Zwakke rekenaars in het vo Machteld Schölvinck, CPS. 9 December 2014. Verdiepingsconferentie Masterplan Dyscalculie Utrecht. BB-toets en ER-toets 2 CPS Onderwijsontwikkeling en advies

Nadere informatie

VCLB De Wissel Antwerpen Vrij Centrum voor Leerlingenbegeleiding www.vclbdewisselantwerpen.be

VCLB De Wissel Antwerpen Vrij Centrum voor Leerlingenbegeleiding www.vclbdewisselantwerpen.be VCLB De Wissel Antwerpen Vrij Centrum voor Leerlingenbegeleiding www.vclbdewisselantwerpen.be Campus Centrum Hallershofstraat 7 2100 Deurne Tel. (03) 285 34 50 Fax (03) 285 34 51 Campus Noord Markt 3 2180

Nadere informatie

Programma ERWD. Dyscalculie. ERWD-presentatie Mieke van Groenestijn, HU, Utrecht 1

Programma ERWD. Dyscalculie. ERWD-presentatie Mieke van Groenestijn, HU, Utrecht 1 -presentatie 17-5-2011 Programma Programma Inleiding Hoofdlijnen Handelingsmodel Werken met het handelingsmodel Fasen Motto Ernstige RW-problemen en Dyscalculie Motto 1 Passend begint bij goed Ernstige

Nadere informatie

PLD de Spindel, bijlage 4

PLD de Spindel, bijlage 4 Checklist Onderkenning Dyslexie Edux Beoordeling van de ernst en hardnekkigheid van de lees- en/of spellingproblemen t.b.v. de continuïteit van de zorg in het primair en voortgezet onderwijs Naam leerling

Nadere informatie

toetsresultaten vmbo en mbo in de regio Den Haag oktober 2011

toetsresultaten vmbo en mbo in de regio Den Haag oktober 2011 TAAL EN REKENEN VAN BELANG toetsresultaten vmbo en mbo in de regio Den Haag oktober 2011 INHOUD Inleiding... 5 Hoofdstuk 1 Resultaten VMBO in de regio Den Haag... 7 1.1 Totaal overzicht van de afgenomen

Nadere informatie

Voorstellen: Sjoukje Hoekstra ROC Leiden. Linda de Bruin ID College. Rekenen op Rekenen

Voorstellen: Sjoukje Hoekstra ROC Leiden. Linda de Bruin ID College. Rekenen op Rekenen Voorstellen: Sjoukje Hoekstra ROC Leiden Linda de Bruin ID College Jan Bodrij ROC Leiden Rekenen op Rekenen Brengen en halen Uitgangspunt van deze workshop. Programma: 1. Wat is nu een mbo/vo-student?

Nadere informatie

Begeleidingswijzer Dyscalculie

Begeleidingswijzer Dyscalculie Begeleidingswijzer Dyscalculie Dyscalculie De term dyscalculie komt uit het Latijn (dys = slecht) en Grieks (calculus = rekenen) en kan vertaald worden als het niet kunnen uitvoeren van berekeningen. Voor

Nadere informatie

Diagnostische toetsen. Doorlopende leerlijnen Taal en Rekenen. toetsen bij referentieniveaus

Diagnostische toetsen. Doorlopende leerlijnen Taal en Rekenen. toetsen bij referentieniveaus Diagnostische toetsen Doorlopende leerlijnen Taal en Rekenen toetsen bij referentieniveaus Jan.vanWeerden@cito.nl Hoofd Research PO-VO Ruud.Alers@cito.nl Manager VO Overzicht presentatie Welke toetsen

Nadere informatie

Enkele rekenexperts, docenten en andere betrokkenen. Rekentoetswijzercommissie voortgezet onderwijs. Expertmeeting rekentoetsen vo

Enkele rekenexperts, docenten en andere betrokkenen. Rekentoetswijzercommissie voortgezet onderwijs. Expertmeeting rekentoetsen vo Uitnodiging Aan Enkele rekenexperts, docenten en andere betrokkenen Van Rekentoetswijzercommissie voortgezet onderwijs Datum 16 maart 2011 Agenda Expertmeeting rekentoetsen vo Datum overleg 12 april 2011

Nadere informatie

Toetsen en evalueren in het rekenonderwijs op de basisschool? Miniconferentie,26 maart 2013 Wilmad Kuiper Anneke Noteboom

Toetsen en evalueren in het rekenonderwijs op de basisschool? Miniconferentie,26 maart 2013 Wilmad Kuiper Anneke Noteboom Toetsen en evalueren in het rekenonderwijs op de basisschool? Miniconferentie,26 maart 2013 Wilmad Kuiper Anneke Noteboom Inhoud Toetsen en evalueren Rekenonderwijs anno 2013 Evaluatiemiddelen binnen rekenonderwijs

Nadere informatie

Het Odulphuslyceum gebruikt voor dit Protocol de volgende definitie van dyscalculie (Ruijssenaars et al. 2004)

Het Odulphuslyceum gebruikt voor dit Protocol de volgende definitie van dyscalculie (Ruijssenaars et al. 2004) Dyscalculieprotocol Odulphuslyceum I Wat is dyscalculie? Het Odulphuslyceum gebruikt voor dit Protocol de volgende definitie van dyscalculie (Ruijssenaars et al. 2004) Dyscalculie is een stoornis die gekenmerkt

Nadere informatie

Dyscalculieprotocol. PrO vmbo havo vwo(+)

Dyscalculieprotocol. PrO vmbo havo vwo(+) Dyscalculieprotocol PrO vmbo havo vwo(+) Wettelijk kader Wet gelijke behandeling op grond van handicap of chronische ziekte (Wgbh/cz) Artikel 5b, i.s.m. artikel 1: 01-08-2009 Betreft Eemsdeltacollege alle

Nadere informatie

DYSCALCULIEPROTOCOL. Beekdal Lyceum Datum: Auteur: Martin Jager

DYSCALCULIEPROTOCOL. Beekdal Lyceum Datum: Auteur: Martin Jager DYSCALCULIEPROTOCOL Beekdal Lyceum 2017 2018 Datum: 26-09-2017 Auteur: Martin Jager Inhoudsopgave 1. Signalering en diagnose 3 2. Dyscalculieverklaring 4 3. Mogelijke faciliteiten 4 4. Examen 5 5. Communicatie

Nadere informatie

3 e Jaarcongres VMBO. Praktisch VMBO. 24 januari 2012, Reehorst Ede

3 e Jaarcongres VMBO. Praktisch VMBO. 24 januari 2012, Reehorst Ede 3 e Jaarcongres VMBO Praktisch VMBO 24 januari 2012, Reehorst Ede 3 e Jaarcongres VMBO Deelsessie 9 Taal en rekenen: zéker actueel in het vmbo Inhoud van deze workshop Actieplan beter presteren (kort)

Nadere informatie

Eindtoets & Overgang PO-VO.

Eindtoets & Overgang PO-VO. Eindtoets & Overgang PO-VO Welkom Aanwezige organisaties IEP toets Route 8 Centrale Eindtoets Programma Doel en functie van bijeenkomst Korte terugblik op schooljaar 2014-2015 Verduidelijking rondom (nieuwe)

Nadere informatie

Ontwikkelingen rondom het rekenbeleid

Ontwikkelingen rondom het rekenbeleid Ontwikkelingen rondom het rekenbeleid 26 maart 2015 Rianne Reichardt Stand van zaken rekenonderwijs Onderwerpen Brief 17 december Info vanuit CvTE (nieuwe rekenkaarten, nieuwe voorbeeldexamens) Verslag

Nadere informatie

Rekenbeleid Sint-Janslyceum

Rekenbeleid Sint-Janslyceum Rekenbeleid Sint-Janslyceum Inhoud 1 Voorwoord... 2 2 Visie / doelen... 2 3 Beleid... 3 3.1 Rekenonderwijs... 3 3.2 Toetsing... 4 3.3 Rekenkaart... 5 4 Coördinatie en implementatie van het beleid... 5

Nadere informatie

ERWD-beleid HNL. (Ernstige Reken- Wiskundeproblemen en Dyscalculie)

ERWD-beleid HNL. (Ernstige Reken- Wiskundeproblemen en Dyscalculie) ERWD-beleid HNL (Ernstige Reken- Wiskundeproblemen en Dyscalculie) 2017/2018 Inhoudsopgave Doel van deze brochure 2 Wat is het verschil tussen rekenproblemen en dyscalculie? 2 ERWD en Het Nieuwe Lyceum

Nadere informatie

Referentieniveau 3S. Wat houdt het in? Rekencongres NU, 3 april Jan van de Craats (vz rtwc3s)

Referentieniveau 3S. Wat houdt het in? Rekencongres NU, 3 april Jan van de Craats (vz rtwc3s) Referentieniveau 3S Wat houdt het in? Rekencongres NU, 3 april 2013 Jan van de Craats (vz rtwc3s) Rekentoets 3S stand van zaken Rekentoets 3S stand van zaken Rekentoetswijzer 3S: Rekentoets 3S stand van

Nadere informatie

Protocol Ernstige Reken/Wiskunde problematiek en Dyscalculie

Protocol Ernstige Reken/Wiskunde problematiek en Dyscalculie Protocol Ernstige Reken/Wiskunde problematiek en Dyscalculie Naam notitie Protocol ernstige reken/wiskunde problematiek en dyscalculie Portefeuillehouder Karel de Waal Versienummer 3 Status document *

Nadere informatie

Zwakke rekenaars sterk maken. Bijeenkomst monica wijers, ceciel borghouts Freudenthal Instituut

Zwakke rekenaars sterk maken. Bijeenkomst monica wijers, ceciel borghouts Freudenthal Instituut Zwakke rekenaars sterk maken Bijeenkomst 1 26-01-2011 monica wijers, ceciel borghouts Freudenthal Instituut Programma vandaag Inleiding en voorstellen Rekenen in mbo (kort) Wat is een zwakke rekenaar?

Nadere informatie

Tips voor het diagnostische gesprek. Marisca Milikowski Rob Milikowski

Tips voor het diagnostische gesprek. Marisca Milikowski Rob Milikowski Tips voor het diagnostische gesprek Marisca Milikowski Rob Milikowski Herkent u deze leerling? Zwakke automatisering, Tellend rekenen vaak op de vingers Nieuwe kennis zakt snel weg Eenvoudige bewerkingen

Nadere informatie

Alberdingk Thijm College, Hilversum. Dyscalculieprotocol

Alberdingk Thijm College, Hilversum. Dyscalculieprotocol Alberdingk Thijm College, Hilversum Dyscalculieprotocol 2015-2016 Inhoudsopgave Inleiding 2 Bestaat dyscalculie? 3 Kennis over dyscalculie, onderscheid tussen ernstige rekenproblemen en dyscalculie 4 Is

Nadere informatie

ERWD protocol (Ernstige Reken- en Wiskundeproblemen en Dyscalculie)

ERWD protocol (Ernstige Reken- en Wiskundeproblemen en Dyscalculie) ERWD protocol (Ernstige Reken- en Wiskundeproblemen en Dyscalculie) Algemeen Het ERWD protocol (2011, in opdracht van het ministerie OCW) benadrukt dat goed rekenwiskundeonderwijs staat of valt met de

Nadere informatie