Dyscalculie én meer. Het protocol ERWD, een praktische aanpak voor ernstige rekenwiskunde problemen en dyslaculie
|
|
- Leo Mertens
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Dyscalculie én meer Het protocol ERWD, een praktische aanpak voor ernstige rekenwiskunde problemen en dyslaculie
2 Vier hoofdlijnen in het proces van leren rekenen
3 1,2,3 4,5,6
4 1,2,3 4,5,6
5 2 3,4,5,6
6 2 3,4,5, = 6
7 = 6
8 10 signaalpunten (1) S1: betekenis verlenen S2: conceptvorming
9 10 signaalpunten (2) Bij ontwikkeling van oplossingsprocedures: S3: verwerven van basisbewerkingen S4: leren van de tafels S5: uitvoeren van complexere bewerkingen S6: verwerven van algoritmes
10 Samenhang ontdekken 3+3 = 6 2x3 = 6 1,2,3 4,5,6 6-3 = = 3
11 Doorkijk naar de praktijk - 1
12 10 signaalpunten (2) Bij ontwikkeling van oplossingsprocedures: S3: verwerven van basisbewerkingen S4: leren van de tafels S5: uitvoeren van complexere bewerkingen S6: verwerven van algoritmes
13 10 signaalpunten (3) S7: goed ontwikkelde rekenwiskundige kennis en procedures vormen de basis van vlot leren rekenen S8: automatiseren en memoriseren (tafels, algoritmes) S9: georganiseerd opslaan van informatie in het geheugen
14 10 signaalpunten (4) S10: goede, op inzicht gebaseerde oplossingsprocedures en strategisch denken en handelen vormen de basis van het flexibel toepassen.
15 Doorkijk naar de praktijk - 2
16 Twee modellen Het handelingsmodel Het drieslagmodel Deze modellen helpen om het rekenproces van kinderen te begrijpen, te analyseren en daarop passende maatregelen te nemen.
17 Het handelingsmodel
18 Handelingsmodel kun je gebruiken voor: - Observeren - Leggen van didactische accenten - Bij rekenproblemen nog sterker: - Langer noodzakelijk om koppelingen te leggen - Langer werken aan onderliggende niveaus - Wel doorwerken naar boven - En koppelingen blijven leggen!
19
20 Doorkijk naar de praktijk - 3
21 Het drieslagmodel 220,-- Alleen deze week 20% korting
22 Probleemoplossend handelen Huiswerkopdracht: Lees blz 146 t/m 154 uit het Protocol ERWD en de opdracht
23 Het drieslagmodel: observeren Kan de leerling: - Bij een context een bewerking bedenken? - Betekenis verlenen aan de getallen in relatie tot de context? - Bij een kale som een context en /of een tekening bedenken? - Een tekening maken bij -.. een context
24 Het drieslagmodel: observeren Kan de leerling: - De bewerking uitvoeren? - En zo nee, lukt dat dan wel - Met materiaal - Met eenvoudiger getallen - Mbv een model - Welke oplossingsstrategie past de leerling toe? - Is deze oplossingsstrategie efficiënt? - Wat zou de volgende stap kunnen zijn?
25 Het drieslagmodel: observeren Gaat de leerling na: - Of het antwoord kan kloppen - Wat het antwoord (het getal) betekent - Koppelt de leerling het antwoord terug naar de context? - Terugblik op oplossingsprocedure -.
26 Observeren
27 Het drieslagmodel geeft het probleemoplossend handelen weer, het lost de problemen niet op! Het laat je op een bepaalde manier kijken naar je onderwijs en geeft aanknopingspunten voor afstemming. Je kunt een eerste analyse / diagnose stellen: de richting van de problematiek kun je vaststellen Nader onderzoek is altijd nodig
28 Rekenzwakke leerlingen: Zwakke begrijpend lezers Bepaalde talige aspecten van de contexten beïnvloeden het oplossingssucces Grootste struikelblok: Koppeling (reken)taal aan de voorstelling Boodschap: Signaleer problemen vroeg en: Doe er wat aan!!!
29 Vier fasen
30 van fase naar fase Oefen met diagnostische gesprekken zoals beschreven in hoofdstuk 7. Intern van fase groen naar geel en van geel naar oranje Van oranje naar rood door extern geel, oranje, rood duurt max 0,5 jaar.
31 Stap 1: Management ERWD 1. Overall view 2. Visie en ambitie / uitgangspunten 3. Ontwikkelen beleidsplan rekenen 4. Uitlijnen zorgplan rekenen 5. Faciliteren van uitvoeren zorgplan 6. Ouders als partners 7. Afstemming met andere organisaties (netwerken) 8. Bovenschoolse samenwerking mbt deskundigheid 9. Op de hoogte van landelijk beleid 10.Stimuleren en faciliteren van deskundigheid (professionalisering)
32 Uitgangspunten ERWD 1. Functionele gecijferdheid 2. Ontwikkeling van rekenwiskundige concepten als fundament 3. Ieder kind is anders 4. Afstemming van het onderwijsaanbod op de onderwijsbehoeften 5. Onderscheid tussen ernstige rekenwiskunde-problemen en dyscalculie. 6. Vroegtijdige signalering en onderkenning 7. Diagnosticerend onderwijzen en handelingsgerichte diagnostiek 8. Resultaatgerichte begeleiding (zie hoofdstuk 1 en 2 Protocol)
33 Stap 2: LOVS ERWD 1. Systematisch plannen van - methodegebonden toetsen - methode-onafhankelijke toetsen 2. Systematisch analyseren van toetsen 3. Evalueren van het rw-onderwijs 4. Ontwikkeling volgen en stimuleren van individuele leerlingen (team)
34 Stap 3: Signaleren + preventie ERWD 1. Goed rw-onderwijs organiseren in groepen Ontwikkeling van leerlingen volgen dmv observaties 3. Idem op basis van toetsresultaten 4. Idem dmv van individuele gesprekken met leerlingen 5. Adequaat beslissingen nemen. 5. Stimuleren van deskundigheid van leraren in groep Samenwerken met VVE
35 Stap 4: fase groen ERWD Fase groen Signalering Diagnostiek Begeleiding De leerling ontwikkelt zich gemiddeld of goed en functioneert in de grote groep. Resultaat: +: naar fase blauw 0/-: naar fase geel Deskundigheid minimaal op spoor 1: De leraar observeert de leerlingen volgens aanwijzingen in de methode. Deskundigheid minimaal op spoor 1: De interne rekenexpert ondersteunt de leraar. Hij analyseert samen met de leraar de resultaten op de bloktoetsen en het lovs en stelt een groepsplan op. Deskundigheid minimaal op spoor 1: De begeleiding vindt plaats volgens aanwijzingen in de methode. Bij te weinig aantoonbare vorderingen gaat de leerling naar fase geel. (zie ook blz 245)
36 Doorkijk naar de praktijk - 4
37 Stap 4: fase groen ERWD 1. Goed rw-onderwijs / aandacht voor hoofdlijnen 2. Regelmatig professionalisering alle leraren; methode-overstijgend 3. Observeren 4. Toetsresultaten analyseren en interpreteren 5. Afstemmen na de toets 6. Adequaat beslissingen nemen na elk blok.
38 Stap 5: fase geel ERWD Fase geel Signalering Diagnostiek Begeleiding De leerling heeft geringe problemen op deelgebieden. intern max. 0,5 jaar Resultaat: +: naar fase groen 0/-: naar fase oranje Deskundigheid minimaal op spoor 2: De leraar observeert dagelijks op specifieke onderdelen, houdt de vorderingen op toetsen en lovs bij en analyseert de resultaten. Deskundigheid minimaal op spoor 2: De leraar voert rekengesprekken met de leerling, analyseert het resultaat en stelt een begeleidingsplan op, eventueel samen met de interne rekenexpert. Deskundigheid minimaal op spoor 2: De leerling krijgt extra begeleiding in een subgroep. Bij te weinig of geen aantoonbare vorderingen gaat de leerling naar fase oranje.
39 Doorkijk naar de praktijk - 5
40 Stap 5: fase geel ERWD 1. Diagnosticerend onderwijzen 2. Afstemmen onderwijs op subgroepjes / werken met groepsplannen (hoofdlijnen!) 3. Werken met handelingsmodel en drieslagmodel 4. Resultaatgerichte begeleiding 5. Professionalisering leraren
41 Stap 6: fase oranje ERWD Fase oranje Signalering Diagnostiek Begeleiding De leerling heeft ernstige rekenproblemen op enkele of alle deelgebieden. intern max. 0,5 jaar Resultaat: +: naar fase geel 0/-: naar fase rood Deskundigheid minimaal op spoor 3: De leraar observeert dagelijks op specifieke onderdelen, houdt de vorderingen op toetsen en lovs bij en analyseert samen met de interne rekenexpert de resultaten. Deskundigheid minimaal op spoor 3: De leraar voert een diagnostisch gesprek met de leerling, analyseert samen met de interne rekenexpert het resultaat en stelt een individueel handelingsplan op. Deskundigheid minimaal op spoor 3: Het schoolteam voert de begeleiding uit. De leerstof en de instructie worden afgestemd op de onderwijsbehoeften van de individuele leerling. Bij te weinig of geen aantoonbare vorderingen wordt de leerling aangemeld voor extern onderzoek.
42 Doorkijk naar de praktijk - 6
43 Stap 6: fase oranje ERWD 1. nog meer (individuele) afstemming 2. Ontwikkeling stimuleren (hoofdlijnen!) 3. Werken met handelingsmodel, drieslagmodel 4. Resultaatgerichte begeleiding 5. Professionalisering leraren
44 Stap 7: fase rood ERWD Fase rood Signalering Diagnostiek Begeleiding De problemen zijn hardnekkig. De leerling wordt aangemeld voor extern onderzoek. deels extern, deels intern Resultaat: +: naar fase oranje 0/-: bijstellen handelingsplan en dyscalculieverklaring blijvende begeleiding in fase rood. Intern / extern: De externe deskundige verzamelt informatie over de leerling (zie hoofdstuk 8) Extern / intern: De externe deskundige voert het diagnostisch onderzoek uit zoals beschreven in hoofdstuk 8. Het team stelt een individueel handelingsplan op. Intern / extern: spoor 3 Het team voert de begeleiding uit. De leerstof en de instructie worden afgestemd op de onderwijsbehoeften van de individuele leerling. Indien nodig wordt de begeleiding uitgevoerd door een externe expert in nauw overleg met de school.
45 Stap 7: fase rood ERWD 1. Optimale individuele afstemming (hoofdlijnen, modellen) 2. Resultaatgerichte begeleiding 3. Specifieke professionalisering leraren
46 Stap 8: fase rood / extern ERWD 1. Extern onderzoek 2. Deskundigheid diagnosticus 3. Rekenexpert voor rekenonderzoek 4. Specifieke deskundigheid rekenexpert
47 Stap 9: fase rood ERWD 1. Intensieve (individuele) begeleiding 2. Optimale afstemming 3. Specifieke deskundigheid rekenexpert 4. Specifieke professionalisering van enkele leraren in de school of bovenschools
48 Stap 10a: fase oranje ERWD 1. nog meer (individuele) afstemming 2. Resultaatgerichte begeleiding 3. Professionalisering leraren
49 Stap 10b: fase rood ERWD 1. Optimale individuele afstemming 2. Intensieve begeleiding op basis van handelingsplan 3. Resultaatgerichte begeleiding 4. Specifieke professionalisering rekenexpert
50 Stap 11: overdracht naar vo ERWD 1. Samenwerking tussen po en vo 2. Inhoudelijke overdracht 3. Afstemmen volgsystemen 4. Bevorderen doorgaande leerlijnen
51 Noteer voor jezelf 1. Wat neem je mee waar je morgen mee aan de slag kunt? 2. Wat ga je doen om hier verder in te groeien? 3. Welke vraag wil je stellen voor een mogelijk vervolg op deze morgen? (verzamelen via Leonard)
Visie en uitgangspunten
-PO; conferentie Steunpunt Welkom Programma Protocol BAO, SBO, SO Protocol BAO, SBO, SO Mieke van Groenestijn emeritus Lector Gecijferdheid, Hogeschool Utrecht projectleider Conferentie Steunpunt T&R,11
Nadere informatieProgramma ERWD. Dyscalculie. ERWD-presentatie Mieke van Groenestijn, HU, Utrecht 1
-presentatie 17-5-2011 Programma Programma Inleiding Hoofdlijnen Handelingsmodel Werken met het handelingsmodel Fasen Motto Ernstige RW-problemen en Dyscalculie Motto 1 Passend begint bij goed Ernstige
Nadere informatieVisie en uitgangspunten
-PO; conferentie Steunpunt Welkom Programma Protocol BAO, SBO, SO Protocol BAO, SBO, SO Mieke van Groenestijn emeritus Lector Gecijferdheid, Hogeschool Utrecht projectleider Conferentie Steunpunt T&R,
Nadere informatieDr. Mieke van Groenestijn 1
Protocol Protocol PO - VO (-MBO) Mieke Groenestijn emeritus Lector Gecijferdheid, Hogeschool Utrecht projectleider Conferentie Steunpunt T&R,2 april 2013 Rekenen Probleemoplossend werken Rekenvaardigheid
Nadere informatieHet protocol ERWD. Rekenproblemen voorkomen door te werken aan betekenisverlening. Cathe No<en 6 maart 2015
Het protocol ERWD Rekenproblemen voorkomen door te werken aan betekenisverlening Cathe No
Nadere informatieProtocol Dyscalculie
Protocol Dyscalculie Inhoud Inleiding 2 Visie en uitgangspunten 3 Wat wordt verstaan onder dyscalculie? 4 Leren rekenen en rekenproblemen 4 Drie pijlers 5 Interne diagnostiek 5 Externe diagnostiek 6 Stappenplan
Nadere informatieStappenplan groep 1-2
Stappenplan Protocol E rnstige R eken W iskunde-problemen en D yscalculie (ERWD) Stappenplan groep 1-2 Moment Actie Uitwerking Stap 0 Aanvang, september Beginsituatie vastleggen met behulp van Bosos groep
Nadere informatieProtocol Dyscalculie. De Stelberg
Protocol Dyscalculie De Stelberg Inhoud Inleiding 2 Visie en uitgangspunten 3 Wat wordt verstaan onder dyscalculie? 4 Leren rekenen en rekenproblemen 4 Drie pijlers 5 Interne diagnostiek 6 Externe diagnostiek
Nadere informatieProtocol Dyscalculie
Protocol Dyscalculie Inhoud Inleiding 2 Visie en uitgangspunten 3 Wat wordt verstaan onder dyscalculie? 4 Leren rekenen en rekenproblemen 5 Drie pijlers 5 Interne diagnostiek 6 Externe diagnostiek 7 Stappenplan
Nadere informatieProtocol ERWD voor VO en MBO - Mieke van Groenestijn en Jaap Vedder MBO-bijeenkomsten Rotterdam, Assen, Eindhoven (oktober 2011)
Protocol ERWD voor VO en MBO - Mieke van Groenestijn en Jaap Vedder MBO-bijeenkomsten Rotterdam, Assen, Eindhoven (oktober 2011) Bijgestelde inhoudsopgave protocol ERWD n.a.v. MBO-bijeenkomst 8 sept 2011
Nadere informatieMBO. Protocol ERWD3 - MBO. Programma. Uitgangspunten ERWD3 ERWD. Doelgroepen in MBO. ERWD3 - MBO 5 en 7 juni Mieke van Groenestijn, HU 1
3 - MBO 5 en 7 juni 2012 Programma 2 Protocol 3 - MBO MBO Mieke van Groenestijn Kenniscentrum Educatie Hogeschool Utrecht 3 Uitgangspunten 3 Opet 3-MBO: - deel 1: rekenbeleid (inclusief visie en stappenplan)
Nadere informatieProtocol Ernstige Reken-Wiskunde problemen en Dyscalculie (samenvatting)
0 Protocol Ernstige Reken-Wiskunde problemen en Dyscalculie (samenvatting) 1 Inhoud Inleiding 2 Onderscheid tussen ernstige reken-wiskunde problemen en dyscalculie 3 Wat wordt verstaan onder dyscalculie
Nadere informatieDr. Mieke van Groenestijn 1
; Conferentie Steunpunt Protocol vo Protocol - VO Mieke van Groenestijn emeritus Lector Gecijferdheid, Hogeschool Utrecht projectleider Conferentie Steunpunt T&R,9 december 2013 Rekenen in vo Probleemoplossend
Nadere informatieZwakke rekenaar in het MBO
Welkom Zwakke rekenaar in het MBO 27 september 2013 Ceciel Borghouts Inleiding Agenda Uitgangspunten, visie, feiten Afstemmen: Onderwijsbehoeften van zwakke rekenaars in beeld: 2 observatiemodellen Drieslagmodel
Nadere informatieRekenen in het VO. 9 december 2013
Rekenen in het VO 9 december 2013 Eén boek, vijf delen: Visie en organisatie (h 1 t/m 4) Rekenen (h 5 t/m 9) Afstemmen (h 10 t/m 13) Begeleiding (h 14 t/m 17) Onderzoek (h 18 en h 19) Kern: Goed rekenonderwijs
Nadere informatiePROTOCOL Ernstige Rekenwiskundeproblemen
PROTOCOL Ernstige Rekenwiskundeproblemen en dyscalculie Stichting Primair Onderwijs Achterhoek Lohmanlaan 23 7003 DJ Doetinchem INHOUDSOPGAVE Inleiding... 3 Visie en uitgangspunten... 3 Route... 4 Wat
Nadere informatieHet protocol Ernstige RekenWiskunde-problemen en Dyscalculie: Van plank naar praktijk. Lunteren maart 2016 Ine van de Sluis
Het protocol Ernstige RekenWiskunde-problemen en Dyscalculie: Van plank naar praktijk Lunteren 2016 23 maart 2016 Ine van de Sluis Stijgen en Dalen 1. Eén persoon stelt een gesloten vraag. 2. Is het antwoord
Nadere informatieRekenen in het MBO. 11 maart 2014
Rekenen in het MBO 11 maart 2014 Eén boek, vijf delen: Visie en organisatie (h 1 t/m 4) Rekenen (h 5 t/m 9) Afstemmen (h 10 t/m 13) Begeleiding (h 14 t/m 17) Onderzoek (h 18 en h 19) Kern: Goed rekenonderwijs
Nadere informatieErnstige RekenWiskunde-probl
2 4 39 3 7 5 6 7 8 3 n en Dyscalculie Protocol Reken Ernstige RekenWiskunde-probl iskunde-problemen en Dyscalculi en Dyscalculie Ernstige Reken Ernstige Reken BAO SBO SO pro Mieke van Groenestijn Ceciel
Nadere informatieDyscalculie protocol. Mei Protocol Dyscalculie Mei
Dyscalculie protocol Mei 2016 1 Inhoudsopgave 1. Schoolvisie ten aanzien van het rekenonderwijs... 3 2. Inleiding... 3 3. Werkdefinitie... 3 4. Kenmerken van dyscalculie... 5 5. Fasen van begeleiding...
Nadere informatieZwakke rekenaar in het MBO
Welkom Zwakke rekenaar in het MBO 23 januari 2014 Ceciel Borghouts info@borghoutsrekenadvies.nl Kennismaking Agenda Over welke studenten hebben we het? Een indruk. Problemen in kaart m.b.v. twee observatiemodellen
Nadere informatieinhoud Dyscalculie Rekenproblemen Presentatie_gebruikersdag_najaar2013 1 Onderhoudsproblemen
inhoud Rekenblokken voor de zwakke rekenaar Over wie hebben we het? Welke problemen zijn er zoal? Wat is er aan te doen? Rekenproblemen Dyscalculie Onderhoudsproblemen Beschikbaarheidsproblemen Ernstige
Nadere informatieZwakke rekenaars sterk maken
Zwakke rekenaars sterk maken Bijeenkomst 5 28 september 2011 monica wijers, ceciel borghouts Freudenthal Instituut Programma vandaag Diagnostiek Presentatie Welke onderwerpen in kaart? Voorbeelden Werken
Nadere informatieProtocol Dyscalculie
Protocol Dyscalculie Inhoud Inleiding... 2 Signaleren... 3 Interventies... 4 Handelingsgerichte interventies gericht op rekenuitval door de leerkracht... 4 Handelingsgerichte interventies gericht op rekenuitval
Nadere informatieDiagnostiek rekenen in de school; hoe pak je dat aan?
Welkom Diagnostiek rekenen in de school; hoe pak je dat aan? Presentatie door 11 december 2013 Mariska van der Vliet Aan het einde van de workshop weet/kunt u: rekenproblemen signaleren welke stappen u
Nadere informatieERWD. Rekenpiloot 16 december 2011 Freudenthal Instituut
ERWD Rekenpiloot 16 december 2011 Freudenthal Instituut Leidende vragen Wat houdt ERWD in en hoe herken je het? Protocol ERWD Wat kun je zelf doen in de rekenles? Welke hulmiddelen zijn er in de rekenles?
Nadere informatieMasterplan ERWD. Differentiëren in subgroepen 10 december Arlette Buter
Masterplan ERWD Differentiëren in subgroepen 10 december 2014 Arlette Buter Arlette Buter info@rekenadviesbuter.nl 1 Inhoud Differentiëren in subgroepen: lesgeven op spoor 2 - Welke kennis is er nodig
Nadere informatieWorkshop Gebruik stappenplannen ERWD VO en MBO
Workshop Gebruik stappenplannen ERWD VO en MBO Conferentie VO-MBO Rondom Rekenen 14 december 2016 Arjan Clijsen Met welke pet op bent u hier? Wie is werkzaam in het voortgezet onderwijs? Wie is werkzaam
Nadere informatieVeel voorkomende rekenproblemen: preventie en interventie. 4 februari 2015. Arlette Buter
Veel voorkomende rekenproblemen: preventie en interventie 4 februari 2015 Arlette Buter 1 Inhoud Schoolbrede preventieve maatregelen Preventie en interventie bij: Verlenen van betekenis aan getallen en
Nadere informatieProtocol (Ernstige) RekenWiskunde-problemen. en dyscalculie
Protocol (Ernstige) RekenWiskunde-problemen en dyscalculie Het doel van rekenwiskunde-onderwijs is functionele gecijferdheid, afgestemd op de mogelijkheden van iedere individuele leerling. Hierbij gaat
Nadere informatieREKENPROTOCOL DE ZONNEWIJZER
REKENPROTOCOL DE ZONNEWIJZER De Zonnewijzer 1.Omschrijving van de zorg De kinderen behalen bij rekenen herhaaldelijk niet het gewenste niveau of lijken een achterstand te hebben in het gehele rekenproces.
Nadere informatieCursus rekendidactiek. Bijeenkomst 6 26 februari 2013 monica wijers, vincent jonker Freudenthal Instituut
Cursus rekendidactiek Bijeenkomst 6 26 februari 2013 monica wijers, vincent jonker Freudenthal Instituut Rekenen uit de krant Huiswerk Zwakke rekenaars Bekijk samenvatting van het protocol ERWD voor
Nadere informatieProtocol ernstige rekenhulpvragen en/ of dyscalculie
Protocol ernstige rekenhulpvragen en/ of dyscalculie Inleiding Dit beleid is geschreven vanuit de visie van t Speel-Kwartier. Dit beleid ondersteunt ons bij het bereiken van ons onderwijskundig doel; Kinderen
Nadere informatieZwakke rekenaar in het MBO
Welkom Zwakke rekenaar in het MBO 28 mei 2014 Ceciel Borghouts info@borghoutsrekenadvies.nl Kennismaking Agenda Over welke studenten hebben we het? Een indruk. Vooraf: Handelingsmodel Problemen in kaart
Nadere informatieProtocol Ernstige Reken-Wiskundeproblemen en Dyscalculie
Protocol Ernstige Reken-Wiskundeproblemen en Dyscalculie Daar waar leerlingen problemen ervaren bij rekenen-wiskunde dient het onderwijs te worden afgestemd op de problematiek van de leerling. Voor elk
Nadere informatieZwakke rekenaar in het MBO
Welkom Zwakke rekenaar in het MBO 10 december 2014 Monica Wijers Ceciel Borghouts info@borghoutsrekenadvies.nl Programma Intro wie was op conferentie? Over welke studenten hebben we het? Een indruk. Vooraf:
Nadere informatieProtocol dyscalculie januari 2016 DYSCALCULIE PROTOCOL
DYSCALCULIE PROTOCOL 1 Inhoud Wat is dyscalculie?... 2 Vermoeden dyscalculie... 2 Signalering... 3 Stappenplan onderzoek en begeleiding... 4 Vergoeding... 5 Dyscalculieverklaring... 5 Wat is dyscalculie?
Nadere informatieProtocol Ernstige RekenWiskunde-problemen en Dyscalculie
Protocol Ernstige RekenWiskunde-problemen en Dyscalculie Protocol Ernstige RekenWiskunde-problemen en Dyscalculie BAO SBO SO Mieke van Groenestijn Ceciel Borghouts Christien Janssen 2011 2011, Koninklijke
Nadere informatieToetsen en evalueren in het rekenonderwijs op de basisschool? Miniconferentie,26 maart 2013 Wilmad Kuiper Anneke Noteboom
Toetsen en evalueren in het rekenonderwijs op de basisschool? Miniconferentie,26 maart 2013 Wilmad Kuiper Anneke Noteboom Inhoud Toetsen en evalueren Rekenonderwijs anno 2013 Evaluatiemiddelen binnen rekenonderwijs
Nadere informatieErnstige RekenWiskunde-proble
4 9 1 3 7 5 6 7 8 3 en Dyscalculie Protocol Rekene Ernstige RekenWiskunde-proble skunde-problemen en Dyscalculi en Dyscalculie Ernstige Reken Ernstige Reken MBO probleme Mieke van Groenestijn Gerjan van
Nadere informatieProtocol dyscalculie en ernstige rekenproblemen: Van signalering naar diagnose
Protocol dyscalculie en ernstige rekenproblemen: Van signalering naar diagnose Als een kind rekenproblemen heeft, is het belangrijk om dit snel aan te pakken. Tijdig ingrijpen kan heel wat voorkomen. Maar
Nadere informatieErnstige RekenWiskunde-proble
2 4 1 39 3 7 5 6 7 8 3 n en Dyscalculie Protocol Rekene Ernstige RekenWiskunde-proble iskunde-problemen en Dyscalculi en Dyscalculie Ernstige Reken Ernstige Reken VO problemen e Mieke van Groenestijn Gerjan
Nadere informatiewww.masterplandyscalculie.nl
In gesprek met... www.masterplandyscalculie.nl Gesprekken Deze waaier is voor zorgcoördinatoren, rekencoördinatoren en rekenspecialisten die gesprekken voeren met en over een leerling met ernstige rekenwiskunde-problemen.
Nadere informatieDYSCALCULIEPROTOCOL DYSCALCULIEPROTOCOL
DYSCALCULIEPROTOCOL DYSCALCULIEPROTOCOL Februari 2017 Protocol Ernstige Rekenwiskundeproblemen en Dyscalculie 1. Visie Het protocol Ernstige RekenWiskunde-problemen en Dyscalculie is ontwikkeld in het
Nadere informatieRekenen in VO. BOOR, CVO, LMC
Onderwerpen voor vandaag: De rekenprofessional in vo Watis goed rekenonderwijs? Watmag je verwachten van een rekendocent? Rekenen in alle vakken De rekenexpert De rekencoach / ondersteuner Protocol ERWD
Nadere informatie4 Checklist rekenen 4
4 Checklist rekenen Protocol ERWD vo 4.1 Rekenbeleid De school heeft in haar schoolbeleid een visie vastgelegd op rekenonderwijs en de wijze waarop het rekenen wordt ingevuld, georganiseerd en ondersteund
Nadere informatiePROTOCOL DYSCALCULIE ANNIE M.G. SCHMIDTSCHOOL, DEN HAAG. 1.Inleiding
1.Inleiding In dit protocol wordt beschreven hoe op de Annie M.G. Schmidtschool wordt gewerkt aan het voorkomen, onderkennen en aanpakken van rekenproblemen of dyscalculie. Dit protocol maakt onderdeel
Nadere informatiePlan passend rekenonderwijs. Invoering ERWD-protocol. Trivium
Plan passend rekenonderwijs Invoering ERWD-protocol Trivium 2016-2021 Inhoud Inleiding...2 1. Traject 1 - Rekencoördinatoren...3 1.1. Aanstellen van rekencoördinatoren...3 1.2. Opleiden van rekencoördinatoren...3
Nadere informatieProtocol Ernstige rekenproblemen. Dyscalculie. Signalering, ondersteuning en begeleiding van leerlingen met ernstige rekenproblemen en dyscalculie.
Signalering, ondersteuning en begeleiding van leerlingen met ernstige rekenproblemen en dyscalculie. Vestiging Gunning op de Daaf Geluk Protocol Ernstige rekenproblemen en Dyscalculie P. Maradiaga-Schenke
Nadere informatieProtocol ernstige rekenwiskundeproblemen. dyscalculie. St. Antoniusschool Klein Zundert
Protocol ernstige rekenwiskundeproblemen en dyscalculie St. Antoniusschool Klein Zundert 2016 Voor u ligt het protocol ernstige reken-wiskundeproblemen en dyscalculie van de Antoniusschool. Om op alle
Nadere informatieBijeenkomst Rekenen. 21 juni uur. Ceciel Borghouts. Borghouts Rekenadvies
Bijeenkomst Rekenen 21 juni 2018 13.00 15.30 uur Ceciel Borghouts Borghouts Rekenadvies Agenda 1: Inleiding, kennismaking 2: Twee uitgangspunten voor goed rekenonderwijs 3: Drieslagmodel 4: Oefenen Twee
Nadere informatiewww.masterplandyscalculie.nl
In gesprek met... www.masterplandyscalculie.nl Gesprekken Deze waaier is voor intern begeleiders, rekencoördinatoren en reken specialisten die gesprekken voeren met en over een leerling met ernstige rekenwiskunde-problemen.
Nadere informatieOndersteuning van leerlingen bij complexere problematiek
Ondersteuning van leerlingen bij complexere problematiek Ondersteuning van leerlingen bij complexere problematiek 1 Ondersteuning van uw leerlingen Passend onderwijs: alle leerlingen verdienen een zo passend
Nadere informatieZwakke rekenaar in het MBO
Welkom Zwakke rekenaar in het MBO 16 januari 2015 Ceciel Borghouts info@borghoutsrekenadvies.nl Kennismaking Agenda Over welke studenten hebben we het? Een indruk. Vooraf: Handelingsmodel Problemen in
Nadere informatie4 Checklist rekenen 4
4 Checklist rekenen Protocol ERWD mbo 4.1 Rekenbeleid De mbo-instelling heeft in haar instellingsbeleid een visie vastgelegd op rekenonderwijs en de wijze waarop het rekenen wordt ingevuld, georganiseerd
Nadere informatieProtocol Ernstige Reken Wiskunde Problemen en dyscalculie (ERWD) Inleiding
Protocol Ernstige Reken Wiskunde Problemen en dyscalculie (ERWD) Inleiding Dit is het protocol voor ernstige reken wiskunde problemen en dyscalculie (ERWD) van de Prinses Beatrix School te Urk. Dit protocol
Nadere informatieVroegtijdig signaleren en preventie van rekenwiskunde problemen.
Vroegtijdig signaleren en preventie van rekenwiskunde problemen. IDJK 2017 Ine van de Sluis Stijgen en Dalen 1. Eén persoon stelt een gesloten vraag. 2. Is het antwoord op jou van toepassing, ga je staan.
Nadere informatiewww.masterplandyscalculie.nl
In gesprek met... www.masterplandyscalculie.nl Gesprekken Deze waaier is voor zorgcoördinatoren, rekencoördinatoren en rekenspecialisten die gesprekken voeren met en over een student met ernstige rekenwiskunde-problemen.
Nadere informatieTrain-de-trainer Goed rekenonderwijs voor iedereen in de school Masterplan Dyscalculie
Train-de-trainer Goed rekenonderwijs voor iedereen in de school Masterplan Dyscalculie Algemeen 1 Algemene informatie over de inhoud van de train-de-trainer voor PO, VO en MBO Doel Het doel van de training
Nadere informatieHCO Werkwijze dyscalculieonderzoek. Informatie voor intern begeleiders/rekencoördinatoren
HCO Werkwijze dyscalculieonderzoek Informatie voor intern begeleiders/rekencoördinatoren Versie 6 mei 2014 HCO Werkwijze bij dyscalculieonderzoek Dyscalculie wordt gezien als een zeldzame stoornis. Circa
Nadere informatie:Monique Hoeijmakers Datum :
Onderwerp :beleid ERWD Auteurs :Monique Hoeijmakers Datum :10-04-2017 Inhoud van de notitie besproken met :werkgroep ERWD IB, GMR-afvaardiging onderwijs Financiële consequenties Personele consequenties
Nadere informatieEnkele 2F opgaven onder de loep; Waar verwacht u problemen?
Welkom Enkele 2F opgaven onder de loep; Waar verwacht u problemen? 9 december 2013 Ceciel Borghouts Inhoud Korte uitleg drieslagmodel Aantal 2F opgaven, zowel contextopgaven als kale sommen Tips voor aanpak
Nadere informatieERWD protocol (Ernstige Reken- en Wiskundeproblemen en Dyscalculie)
ERWD protocol (Ernstige Reken- en Wiskundeproblemen en Dyscalculie) Algemeen Het ERWD protocol (2011, in opdracht van het ministerie OCW) benadrukt dat goed rekenwiskundeonderwijs staat of valt met de
Nadere informatieEnkele 2F opgaven onder de loep; Waar verwacht u problemen?
Welkom Enkele 2F opgaven onder de loep; Waar verwacht u problemen? 2 april 2014 Ceciel Borghouts info@borghoutsrekenadvies.nl Inhoud Korte uitleg drieslagmodel Aantal 2F opgaven, zowel contextopgaven als
Nadere informatie(protocol ernstige reken wiskundeproblemen
Protocol (protocol ernstige reken wiskundeproblemen en dyscalculie VO) ERWD2 (samenvatting; Protocol Ernstige Reken Wiskunde-problemen en Dyscalculie, M.Groenestijn c.s., 2012, v.gorcum, Assen) 1 (kern)
Nadere informatieRekenwerkgesprek. Masterplan Dyscalculie VO 9 december 2014 Suzanne de Lange. CPS Onderwijsontwikkeling en advies 1
Rekenwerkgesprek Masterplan Dyscalculie VO 9 december 2014 Suzanne de Lange Breuken zijn halve, kwartels en enkels CPS Onderwijsontwikkeling en advies 1 Wat is een rekenwerkgesprek? Postionering en uitgangspunten.
Nadere informatieProtocol Passend Rekenonderwijs Ernstige Rekenwiskundige-problemen en Dyscalculie Pieter Wijtenschool
Protocol Passend Rekenonderwijs Ernstige Rekenwiskundige-problemen en Dyscalculie Pieter Wijtenschool versie: september 2016 Dyscalculieprotocol 1 Pieter Wijten Inhoudsopgave Inhoud INHOUDSOPGAVE... 2
Nadere informatieZwakke rekenaar in het MBO
Welkom Zwakke rekenaar in het MBO Ceciel Borghouts info@borghoutsrekenadvies.nl Kennismaking Agenda Over welke studenten hebben we het? Een indruk. Vooraf: Handelingsmodel Problemen in kaart m.b.v. drieslagmodel
Nadere informatieWelkom bij de workshop
Welkom bij de workshop Werken met een denkschrift Door: Lauréen Sinkeldam en Jeannette Fölsche Agenda Waarom een denkschrift?, Korte uitleg over onderzoek op 5 verschillende scholen, Praktische voorbeelden
Nadere informatiede ER-zorgroute en. 4 november 2015
de ER-zorgroute en. 4 november 2015 Rinske Stelwagen & Teun Hommersom de ER-zorgroute en. wie zijn wij het dossier: de rekendocent de rekendocent en/of slb-er de rekenspecialist EduArte de Team-Examen-Commissie
Nadere informatieRekenen en meisjes ELLEKE KETELAARS 28 MEI 2015
Rekenen en meisjes ELLEKE KETELAARS 28 MEI 2015 Programma Overtuigingen ten aanzien van de verschillen tussen jongens en meisjes op het gebied van rekenen Wat zegt het onderzoek? Wat is de rol van de docent?
Nadere informatieZwakke rekenaars sterk maken. Bijeenkomst monica wijers, ceciel borghouts Freudenthal Instituut
Zwakke rekenaars sterk maken Bijeenkomst 1 26-01-2011 monica wijers, ceciel borghouts Freudenthal Instituut Programma vandaag Inleiding en voorstellen Rekenen in mbo (kort) Wat is een zwakke rekenaar?
Nadere informatieZwakke rekenaar in het MBO
Welkom Zwakke rekenaar in het MBO 11 december 2015 Ceciel Borghouts info@borghoutsrekenadvies.nl Agenda Kennismaking Over welke studenten hebben we het? Een indruk. Vooraf: Handelingsmodel Problemen in
Nadere informatieparate rekenvaardigheden
parate rekenvaardigheden Rinske Stelwagen & Teun Hommersom parate rekenvaardigheden wie zijn wij workshop tijdens de vorige conferentie de som van de dag een wiskunde- / reken-website een diagnostische
Nadere informatieCursus Rekencoördinatoren
Cursus Rekencoördinatoren ROC Albeda College 24 november 2011 Bijeenkomst 3 Monica Wijers, Vincent Jonker, Freudenthal Instituut Een boek http://www.volgens-bartjens.nl/ DE KRANT Zie ook: Nieuwsrekenen.nl
Nadere informatieDe betekenis van het Protocol ERWD VO voor leerlingen met rekenproblemen of dyscalculie
De betekenis van het Protocol ERWD VO voor leerlingen met rekenproblemen of dyscalculie Door Prof. Dr. J.E.H. van Luit Inleiding Het afgelopen najaar verschenen de protocollen Ernstige Reken Wiskundeproblemen
Nadere informatieDyscalculie protocol Rotterdamse Montessorischool
Dyscalculie protocol Rotterdamse Montessorischool Inleiding Het doel van rekenwiskunde-onderwijs is functionele gecijferdheid, afgestemd op de mogelijkheden van iedere individuele leerling. Het Protocol
Nadere informatieOp weg naar goed rekenonderwijs in Nederland
Op weg naar goed rekenonderwijs in Nederland Waar staan we op dit moment? 16 maart 2013 Protocol ERWD - 2 Wat moet je daarmee in het vo? d-kwadraat Gerjan van Dijken www.d-kwadraat-apeldoorn.nl Welke is
Nadere informatieProgramma. Geschiedenis Uitgangspunten IJsberg- denken
Programma Inleiding Geschiedenis Uitgangspunten IJsberg- denken De rekenkaarten De opzoekkaarten RTAmersfoort Opzoekkaarten en het drieslagmodel Oefenen met de transfer Het rekendossier Rollenspel De rekenschouw
Nadere informatiePersoonsgegevens leerling Naam leerling: Geboortedatum: Geslacht: jongen meisje. Groepsverloop: Huidige groep: Huidige leerkracht: School:
Vragenlijst voor de school bij rekenproblemen en/of dyscalculieonderzoek Uw leerling is aangemeld voor een rekendiagnostisch onderzoek. Om dit onderzoek goed te kunnen uitvoeren, is het nodig dat wij informatie
Nadere informatieProtocol Dyscalculie Vastgesteld door het College van Bestuur d.d. 17 maart
Protocol Dyscalculie Vastgesteld door het College van Bestuur d.d. 17 maart 2016 1 Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 Inleiding Blz. 4 Hoofdstuk 2 Visie en uitgangspunten Blz. 5 Hoofdstuk 3 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5
Nadere informatieProtocol ernstige rekenproblemen en dyscalculie Valentijnschool
Protocol ernstige rekenproblemen en dyscalculie Valentijnschool 17-6-2017 Inhoud Doel van het protocol... 2 Inleiding:... 3 Kenmerken bij dyscalculie... 4 Signalering van het rekenprobleem.... 4 Schematische
Nadere informatieProtocol Dyscalculie Versie 2016
Protocol Dyscalculie Versie 2016 Inhoud Hoofdstuk 1 Inleiding Blz 3 Hoofdstuk 2 Visie en uitgangspunten Blz 4 Hoofdstuk 3 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 Rekenwiskundige ontwikkeling van het kind Ontwikkeling
Nadere informatieVan context naar som. Henk Logtenberg. Juni 2012
Van context naar som Henk Logtenberg Juni 2012 Doel van deze interactieve workshop Aan het einde van de workshop zijn de deelnemers in staat: 1. Met behulp van het rekenwerkgesprek een eerste identificatie
Nadere informatiePARAGRAAF Protocol bij ernstige rekenwiskunde-problemen en/of dyscalculie 1. Doel van het protocol. 2. Signalering
Samengesteld door BZT WPC Versie 23-06-2015 Bestuur Door DO vastgesteld op 02-07-2015 DO Door BG als voorgenomen besluit vastgesteld op 09-07-2015 GMR Door GMR van advies/instemming voorzien op nvt Medewerkers
Nadere informatieHaal meer uit de leerlijn StruX Rekenen; haal meer uit jezelf! StruX-bijeenkomst Maart 2016 Jiska van Hall
Haal meer uit de leerlijn StruX Rekenen; haal meer uit jezelf! StruX-bijeenkomst Maart 2016 Jiska van Hall Haal meer uit de leerlijn StruX Rekenen; haal meer uit jezelf! Programma Pijlers van effectief
Nadere informatieProtocol Ernstige RekenWiskunde-problemen en Dyscalculie
Protocol Ernstige RekenWiskunde-problemen en Dyscalculie Protocol Ernstige RekenWiskunde-problemen en Dyscalculie VO en VSO Mieke van Groenestijn Gerjan van Dijken Dolf Janson 2012 2012, Koninklijke Van
Nadere informatieDyscalculie. Linette van Oijen
Dyscalculie Linette van Oijen In deze workshop Korte ervaring met rekenen Diagnose dyscalculie Protocol (ernstige) rekenproblemen en dyscalculie Tips voor in de les Evt. regelgeving omtrent de rekentoets
Nadere informatieHandelingsgericht werken
Handelingsgericht werken 16-09-2013 Waarom en hoe Door: Jose Oosterheert Uitgangspunten van HGW 1. Onderwijsbehoeften 2. Systematisch en transparant 3. Doelgericht werken 4. Transactioneel kader 5. Constructieve
Nadere informatieBasisondersteuning op orde. Rekenproblemen en Dyscalculie
Basisondersteuning op orde Rekenproblemen en Dyscalculie Inhoudsopgave: Waarom pagina 3 Wie en wanneer pagina 4 Wat pagina 4 Werkwijze: Stap 1 Intake pagina 4 Stap 2 Verzamelen pagina 5 Stap 3 Analyse
Nadere informatieElke rekencoach een VIP bij de implementatie het van het ERWD Protocol. 11 december Henk Logtenberg
Elke rekencoach een VIP bij de implementatie het van het ERWD Protocol 11 december Henk Logtenberg Opbrengst 1. Kennis van de rollen en taken van een rekencoach bij het werken met het ERWD- Protocol 2.
Nadere informatieZwakke rekenaars sterk maken
Zwakke rekenaars sterk maken Bijeenkomst 2 16 februari 2011 monica wijers, ceciel borghouts Freudenthal Instituut Programma vandaag Meer over zwakke rekenaars kenmerken uit het protocol ERWD Welke problemen
Nadere informatieDyscalculieprotocol Cluster Jenaplan
Dyscalculieprotocol Cluster Jenaplan Eerste versie 2015-2016 Het volgen van - en begeleiding bij ernstige rekenproblemen en dyscalculie Stappenplan bij (ernstige ) rekenproblemen en dyscalculie De vier
Nadere informatieStrategische kernen Passend Onderwijs. Sander, groep 8. Belangrijke overgangsmomenten in de ontwikkeling van kinderen
Leerlingen met een opvallende ontwikkeling Hoe ga je om met leerlingen met speciale onderwijsbehoeften? Cruciaal in de zorgstructuur is de kwaliteit van instructie. Maar inspelen op onderwijsbehoeften
Nadere informatieCertificeren van rekendocenten
Certificeren van rekendocenten Bij de ROC s is een grote behoefte aan goed gekwalificeerde rekendocenten. Hiervoor worden verschillende cursussen, scholingen en workshops aangeboden die kunnen leiden tot
Nadere informatieVeel voorkomende rekenproblemen; preventie en interventie. Arlette Buter
Veel voorkomende rekenproblemen; preventie en interventie Arlette Buter 1 Inhoud Schoolbrede preventieve maatregelen Rekenproblemen bij: n Verlenen van betekenis aan getallen en bewerkingen n Hardnekkig
Nadere informatieProtocol Ernstige RekenWiskunde-problemen en Dyscalculie
Protocol Ernstige RekenWiskunde-problemen en Dyscalculie Protocol Ernstige RekenWiskunde-problemen en Dyscalculie MBO Mieke van Groenestijn Gerjan van Dijken Dolf Janson 2012, Koninklijke Van Gorcum BV,
Nadere informatieERWD. Welkom op de regiobijeenkomst [invullen locatie] [datum]
ERWD Welkom op de regiobijeenkomst [invullen locatie] [datum] Programma 13.30 uur Opening 13.35 uur Interactieve keynote 15.00 uur Pauze 15.30 uur Dialoogtafels binnen sector 16.15 uur Dialoogtafels sectoroverstijgend
Nadere informatieKWALITEITSKAART. 1-Zorgroute. Opbrengstgericht werken
KWALITEITSKAART Opbrengstgericht werken PO Deze kaart biedt een aantal indicatoren om bij de uitvoering van de stappen uit 1-zorgroute op groepsniveau en op schoolniveau de kwaliteit te monitoren en te
Nadere informatieDyscalculieprotocol o.b.s. Prins Bernhard. Mei 2015
Dyscalculieprotocol o.b.s. Prins Bernhard Mei 2015 Inhoud Inleiding...3 Uitgangspunt...3 Aanmelding / intakegesprek...5 De organisatie van de zorg...6 De vier fasen van de onderwijsbehoeften van leerlingen...7
Nadere informatie