2 Raamwerk voor ICT-kosten/ batenmanagement
|
|
- Simon Jacobs
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 2 Raamwerk voor ICT-kosten/ batenmanagement Toegepast in goede en slechte tijden Menno Nijland en Patrick van Eekeren Wat levert ICT mij nu op? Het is een vraag die menig manager zich stelt in het licht van veelal toenemende ICT-kosten. Hoewel de ICT-kosten bij een woningcorporatie ten opzichte van de bedragen die omgaan in het vastgoed relatief beperkt zijn (afgerond circa 2% van de omzet), vormt het na personeelskosten vaak de hoogste kostenpost. Dit feit, gevoegd bij de vraag naar de baten, leidt tot een behoefte aan betere sturing van ICT vanuit bedrijfseconomisch perspectief. Deze behoefte wordt nog versterkt door het huidige economisch klimaat met een woningmarkt die tot stilstand komt met alle consequenties van dien. Deze bijdrage biedt een raamwerk voor ICT-sturing vanuit economisch perspectief. Daarbij wordt tevens beschreven op welke wijze organisaties (en in het bijzonder woningcorporaties) hiermee omgaan in goede en slechte tijden. ICT: van kostenpost naar business enabler Het toenemende belang van ICT kan worden toegelicht door een beeld te schetsen van de evolutie in ICT en haar toepassingen. In de evolutie onderscheiden Van Irsel en Swinkels (1992) vier fasen: substitutie, verrijking, transformatie en transparantie. Naarmate deze evolutie vordert, wordt ICT steeds belangrijker voor organisaties. Deze fasen worden weergegeven in figuur 1. Hoewel dit evolutiemodel niet echt actueel is, helpt het om ICTontwikkelingen in de corporatiesector een plaats te geven. Oorspronkelijk werd uitsluitend ingezet op de administratieve ondersteuning van enkele primaire processen met een sterke focus op de efficiency kant. Inmiddels begint digitale interactie met klanten (woonruimteverdeling, reparatieverzoeken) en leveranciers (portal voor incassobureaus, elektronische aanbesteding voor aannemers) 16
2 nadrukkelijk door te dringen. De corporatiesector wordt successievelijk ook meer gedwongen vanuit een investeringsperspectief naar ICT te kijken. substitutie verrijking transformatie transparantie toepassing transactieverwerkende systemen managementinformatiesystemen strategische informatiesystemen infrastructuur invloed op de organisatie nihil procesdureel organisatieverandering nieuwe producten, diensten en markten reactievermogen integratiegraad activiteit organisatie organisatie en omgeving organisatie en omgeving betrokken financiële bedrijfsfuncties administratie management bedrijfsfuncties topmanagement klanten leveranciers beheersders topmanagement klanten leveranciers bedrijfsfuncties baten efficiency finacieel rendement effectiviteit concurrentievoordeel concurrentienoodzaak flexibiliteit risico s onbekende technologie specificatieonzekerheid organisatorisch en strategische risico s infrastructurele risico s Figuur 1: De evolutie in IT en haar toepassingen ICT Kosten Baten Management Cyclus De ICT Kosten Baten Management Cyclus 1 is een raamwerk uit de praktijk, dat is gebaseerd op vijf managementactiviteiten gericht op het beheersen van ICT-kosten en baten: 1. Identificeren van ICT-toepassingen en verbeteringen die van belang kunnen zijn voor de corporatie. Bij het identificeren is het van belang voldoende zicht te hebben 1 De ICT Kosten Baten Management Cyclus is oorspronkelijk opgezet door WIE. WIE is de Werkgroep Information Economics van EKSBIT, Vereniging van afgestudeerde Bestuurlijke Informatiekundigen uit Tilburg. WIE is als samenwerkingsverband actief geweest in de periode , waarbij de leden (Patrick van Eekeren was één van hen) in die periode enkele honderden artikelen rond het thema Information Economics hebben gepubliceerd. Het Cost Benefit Management Framework is onder meer kort beschreven in Harrie van Irsel en Frits Swinkels, Investeren in informatietechnologie: Take IT or leave IT, Informatie, november 1992, p
3 op de mogelijkheden en bedreigingen die binnen en buiten de organisatie op het gebied van ICT spelen. Het gaat hierbij om voldoende zicht op nieuwe externe ontwikkelingen, zoals vernieuwingen in primaire systemen, outsourcing, datawarehousing, scheiding Front -, Mid - en Back Office en andere actuele ICT-trends. Intern gaat het om inzicht in verouderde ICT-systemen, onvoldoende gebruik van bestaande systemen en het signaleren van mogelijke ICTproblemen in de nabije toekomst. Om gericht nieuwe toepassingen van ICT voor de organisatie te identificeren, geeft een informatiebeleidsplan (ook wel de ICT-strategie) sturing. Het informatiebeleidsplan geeft richting en samenhang bij het zoeken naar nieuwe ICT-initiatieven en zorgt ervoor dat de ideeën blijven aansluiten bij de beleidsdoelstellingen van de corporatie. 2. Legitimeren van ICT-projectvoorstellen, zodat de beperkte ICTmiddelen effectief worden ingezet voor projecten die naar verwachting het meeste opleveren. Via een uitgewerkt ICT-projectvoorstel (of business case) kan gestructureerd worden aangegeven hoe een voorstel zowel financieel (terugverdientijd) als niet-financieel (zoals verbetering kwaliteit van dienstverlening, verhoging van flexibiliteit en verbeterde managementsturing) bijdraagt aan de doelen van de corporatie. Door te werken volgens een eenduidige beschrijving van voorstellen (bijvoorbeeld aan de hand van vooraf gedefinieerde criteria), kunnen voorstellen onderling worden vergeleken en kan een afgewogen besluit worden genomen. Naast kosten en baten zijn de risico s die de organisatie loopt met het al dan niet uitvoeren van een project, een belangrijk onderdeel in iedere afweging. De risico s zijn onder meer de onzekerheden over de inschattingen van kosten en baten. Nog belangrijker zijn de bedrijfsrisico s die de corporatie loopt wanneer zij het voorstel uitvoert (onder andere organisatieveranderingen) of juist besluit het voorstel niet uit te voeren (onder andere verslechtering van publieke beeldvorming). 3. Realiseren van ICT-projecten, gericht op de projectdoelstellingen, met efficiënt gebruik van middelen en tijd. Via een gestructureerde projectmanagementaanpak (bijvoorbeeld 18
4 PRINCE2) wordt een ICT-project uitgevoerd met meetbare mijlpalen en eindresultaten. In de praktijk hebben ICT-projecten een slechte reputatie. Het is al lange tijd niet ongebruikelijk dat ze twee keer zo lang duren en dubbel zo veel kosten als vooraf was ingeschat. Door gebruik te maken van ervaringen uit het verleden en goede documentatie van het projectverloop, kunnen toekomstige schattingen meer realistisch gemaakt worden. 4. Exploiteren van ICT-toepassingen, zodat zij optimaal rendement (blijven) opleveren voor de organisatie. Tijdens het exploiteren van ICT-toepassingen dienen de baten van de ICT-toepassingen gerealiseerd te worden. Hier moet blijken of de business case die tijdens het legitimeren is opgesteld daadwerkelijk hard gemaakt kan worden. Hoewel de kosten tijdens de exploitatie relatief beperkt zijn te beïnvloeden (veel minder dan bijvoorbeeld tijdens de activiteit legitimeren), zijn ze vaak substantieel. Via prestatieafspraken (Service Level Agreements) tussen ICT-afdeling of -leverancier en bedrijfsafdelingen wordt ervoor gezorgd dat een ICT-toepassing de bedrijfsprocessen blijft ondersteunen. 5. Evalueren van de ICT-toepassingen en het ICT-kosten/batenmanagement, zodat effectiviteit van ICT en het management ervan kan worden vastgesteld en verbeteringen kunnen worden bepaald. Door te evalueren ontstaat inzicht in verbeterpunten die van belang zijn om zowel operationele toepassingen als plannen voor nieuwe ICT-toepassingen te verbeteren. Een goede evaluatie zorgt voor een structureel groeien in beter ICT-kosten/batenmanagement. De Kosten Baten Management Cyclus is een algemene plan-docheck-act cyclus, waarop veel managementactiviteiten zijn gebaseerd. De vijf activiteiten vinden in elke organisatie plaats. De mate waarin er invulling aan wordt gegeven kan echter sterk variëren. De basisgedachte bij de Kosten Baten Management Cyclus is dat goed ingerichte activiteiten (processen) zullen leiden tot betere resultaten. Bij het bereiken van die resultaten is er een duidelijke samenhang tussen de infrastructuur en toepassingen in het ICT-domein enerzijds en de bedrijfsprocessen en organisatie (waar 19
5 het resultaat uiteindelijk wordt gerealiseerd) in het bedrijfsdomein anderzijds. Figuur 2: Kosten Baten Management Cyclus De cyclus maakt duidelijk dat er een zekere volgtijdelijkheid is in de activiteiten. Een ICT-investering doorloopt een levenscyclus van initieel idee (identificeren), naar ICT-projectvoorstel (legitimeren), naar ICT-project (realiseren) en ICT-toepassing (exploiteren en evalueren). Wanneer de ICT-toepassing operationeel is, kunnen aanvullende ideeën geïdentificeerd worden en wordt de cyclus weer doorlopen. Daarnaast maakt de samenhang tussen activiteiten duidelijk dat een organisatie energie moet steken in alle vijf activiteiten wanneer zij beter wil worden in het beheersen van kosten en baten van ICT. Betere besluitvorming (legitimeren) is alleen mogelijk door een goede evaluatie (evalueren). Duidelijkheid over hoe een operationele ICT-toepassing bijdraagt aan bedrijfsresultaten (exploiteren) is een stuk makkelijker wanneer vooraf goed is aangegeven wat met de ICT-toepassing is beoogd (legitimeren). Et cetera. Goede tijden, slechte tijden Het is evident dat het management steeds meer oog heeft voor kosten en baten van ICT. Tegelijkertijd verschillen de accenten in goede tijden van economische voorspoed en slechte tijden met een krimpende economie. In goede tijden is de focus sterk gericht op inzet van (nieuwe) ICT ter versterking van het onderscheidend en concurrerend vermogen zowel in kwantitatieve als kwalitatieve zin. In slechte tijden ligt de focus bij de kosten: zowel de kosten 20
6 van ICT zelf als de mogelijkheid om met inzet van ICT op korte termijn kosten te besparen. Uiteraard kennen deze focuspunten per branche en managementinvalshoek (directeur/bestuurder, lijnmanagement of ICT) weer hun meer of minder subtiele nuances. Met de dagelijkse berichten over de gevolgen van de wereldwijde kredietcrisis in het achterhoofd analyseren we hoe de accenten binnen de vijf activiteiten verschuiven. Hoewel de corporatiesector naar verwachting minder gevoelig is voor de kredietcrisis, mag een accentverschuiving niet worden uitgesloten. Bovendien kent iedere corporatie ook zijn eigen goede en slechte tijden, bijvoorbeeld als gevolg van tegenvallende (renovatie)projecten, andere financiële tegenslagen of scherpere financieringseisen. Identificeren geeft antwoord op de vraag Welke ICT-toepassingen zouden voor onze organisatie interessant kunnen zijn? In goede tijden krijgen innovatie en vernieuwing tijdens het identificeren veel aandacht. Vanuit het perspectief dat ICT kan bijdragen aan het onderscheidende vermogen van de organisatie, is er daarom ook (financiële) ruimte voor experimenten en nieuwe ICT met bijbehorende afbreukrisico s. Denk bijvoorbeeld aan het voor bewoners volledig digitaal ontsluiten van het eigen woningbezit (kaartmateriaal, videomateriaal van de binnenzijde van de woning, etcetera), of het investeren in een vernieuwende beeldcommunicatiedienst met en tussen bewoners. In slechte tijden zijn kostenreductie en kostenbeheersing leidende principes. Op het moment dat het economisch minder gaat is nieuwe ICT uitsluitend aan de orde wanneer harde inverdieneffecten kunnen worden aangetoond. Een investering in bijvoorbeeld server-virtualisatie wordt alleen overwogen als dit aantoonbaar leidt tot lagere kosten. Verder ligt de focus sterk op het zoeken naar interne mogelijkheden om bestaande ICT verder uit te nutten. Het uitbaten van voorhanden ICT-toepassingen en eerder uitgevoerde investeringen in ICT krijgen extra aandacht. De heroverweging van een primair systeem wordt doorgeschoven en de onmogelijkheden van het huidige pakket worden nog eens met een frisse blik tegen het licht gehouden. Een ander voorbeeld is het daadwerkelijk gaan afwikkelen van het spraakverkeer via het enkele jaren terug aangelegde datanetwerk tussen vestigingen. 21
7 Legitimeren geeft antwoord op de vraag Welke ICT-projectvoorstellen zullen, gegeven de beschikbare middelen, de meeste toegevoegde waarde hebben voor de organisatie? Om te zeggen dat er geld in overvloed is in goede tijden zou te ver voeren. Maar in plaats van geld zijn er vaak andere beperkende factoren die dwingen tot prioriteitstelling en het maken van keuzes. De ICT-afdeling (al dan niet uitgebreid met externe capaciteit) kan niet meer werk aan. Of het vermogen van de organisatie om nog meer veranderingen, nieuwe systemen en werkwijzen te absorberen heeft een grens bereikt. Tegelijkertijd nemen we wel waar dat de kostenfocus bij de besluitvorming heel sterk ligt bij de (eenmalige) investering op de korte termijn en niet of nauwelijks bij de doorlopende exploitatiekosten in de toekomst. In slechte tijden is geld dé factor die dwingt tot het stellen van prioriteiten en het maken van keuzes. Projecten die worden gehonoreerd zijn zogenaamde must do projecten, projecten die om wettelijke reden (invoering van strikte scheiding tussen commerciële en niet-commerciële activiteiten) of technische reden (het bestaande systeem krijgt van de leverancier geen onderhoud meer) geen uitstel dulden. Projecten met een korte terugverdientijd, waardoor de liquiditeitspositie slechts in beperkte mate wordt aangetast, mogen zich ook in extra belangstelling verheugen. Bij investeringsbeslissingen wordt over het algemeen sterk gefocust op financiële rekenmethoden. Kwalitatieve baten hebben over het algemeen in slechte tijden een veel lagere prioriteit. Ideeën die op het eerste gezicht niet leiden tot directe financiële baten worden zoveel mogelijk uitgesteld. Realiseren geeft antwoord op de vraag Hoe is het ICT-project te realiseren en zijn de kosten in de hand te houden? Zowel voor goede als slechte tijden is adequaat projectmanagement van belang. In slechte tijden echter staat Geld van de projectmanagementaspecten Tijd, Geld, Kwaliteit, Organisatie en Informatie (TGKIO) met stip op één. Dit betekent strikte budgetbewaking (bijvoorbeeld door de inrichting van een no change control board oftewel alles mag als het maar niet afwijkt van hetgeen bij de start van het project is afgesproken). Maar ook meer fixed price contracten en het zoeken naar goedkopere alternatieven met nagenoeg dezelfde kwaliteit krijgt aanzienlijk meer aandacht in slechte tijden. 22
8 Exploiteren geeft antwoord op de vraag: Hoe krijgt de organisatie zoveel mogelijk rendement uit haar ICT-toepassingen? Exploiteren in een essentiële activiteit, omdat baten van genomen investeringsbeslissingen in deze fase gerealiseerd moeten worden. Met name in goede tijden valt op dat het sturen op het realiseren van kwantitatieve en kwalitatieve baten bij het nemen van de beslissing onvoldoende is belegd. Gevolg is dat geclaimde baten niet of nauwelijks worden gerealiseerd. Men is vaak al weer bezig met het opstarten van een volgend project. In slechte tijden vormt het kostenniveau van de ICT-functie en ICTvoorzieningen zelf onderwerp van geformuleerde kostenreductiedoelstellingen. Er komt minder geld beschikbaar. De belangstelling voor Total Cost of Ownership analyses en benchmarking neemt nadrukkelijk toe. Tegelijkertijd stijgt de interesse om na te gaan of (interne) doorbelasting een manier kan zijn om het kostenbewustzijn van gebruikers te vergroten onder het mom de vervuiler betaalt. Bij de gebruikers van ICT rijst de vraag expliciet: Waarom gaat zo veel van mijn beperkte budget op aan ICT-diensten, terwijl ik het effect nauwelijks zie? Hierdoor wordt het verzoek om doorbelasting versterkt: gebruikers willen slechts betalen voor duidelijk omschreven ICT-diensten tegen naar men hoopt lagere - marktconforme prijzen. Evalueren geeft antwoord op de vraag Heeft de investering per saldo dat opgeleverd wat we ervan hadden verwacht? In gesprekken met ICT-managers bij woningcorporaties blijkt dat zowel in goede als in slechte tijden het belang van evalueren wordt onderstreept. Het expliciteren van kennis van en ervaring met successen en tegenvallers van uitgevoerde investeringen wordt over het algemeen gezien als belangrijk middel om gedane investeringen optimaal uit te nutten en om toekomstige investeringen beter te kunnen uitvoeren. Vreemd genoeg leidt het hoge belang dat managers zeggen toe te kennen aan evalueren, in goede noch slechte tijden tot werkelijke uitvoering. Evaluaties van investeringen vinden in beide tijden nauwelijks plaats. Onderzoek van eind jaren negentig geeft hierover hetzelfde beeld als recent uitgevoerde onderzoeken 2. Kennelijk wegen de argumenten om het evalueren in de praktijk 2 zie Menno Nijland, Egon Berghout, Patrick van Eekeren en Harrie van Irsel, Evaluatie IT-investeringen krijgt onvoldoende prioriteit, Automatisering Gids, nummer 24, 18 juni 1999, p
9 achterwege te laten zwaarder. Argumenten die naar voren worden gebracht zijn enerzijds de beperkte middelen die men liever inzet voor nieuwe projecten dan voor evaluaties van oude projecten en anderzijds de complexiteit van het evalueren, waarbij effecten lastig zijn terug te voeren op individuele investeringen. Conclusies De verschillen beschouwend vanuit de Kosten Baten Management Cyclus, kunnen we concluderen dat er in de huidige slechte tijden ten opzichte van goede tijden een sterke focus is op het zo kostenefficiënt mogelijk realiseren en exploiteren van noodzakelijke ICTvoorzieningen. Het bedrijfseconomisch perspectief op ICT is meer dat van kostenreductie dan van investeren. Investeringsbeslissingen zijn daarom met name gebaseerd op de financiële kosten en risico s, hoewel ook hier in de praktijk nog het nodige is te doen. De activiteiten identificeren en legitimeren worden beperkt tot must-do investeringen en investeringen die al dan niet geanalyseerd volgens financiële rekenmethoden rendement opleveren. Investeringen die in goede tijden gelegitimeerd zouden worden op meer kwalitatieve baten, worden in slechte tijden zoveel mogelijk uitgesteld. Omgekeerd zien we in goede tijden een focus op identificeren en legitimeren. Er wordt meer gezocht naar mogelijkheden voor innovaties en men is sneller bereid eveneens investeringen uit te voeren die slechts indirect of op langere termijn financieel resultaat opleveren. Kosten van exploiteren worden dikwijls over het hoofd gezien of laag geschat. Het evalueren, hoewel door velen erkend als belangrijke activiteit, is schijnbaar in alle tijden het ondergeschoven kindje. Wellicht dat een betere invulling van deze activiteit tijdens goede tijden behulpzaam kan zijn tijdens de slechte tijden. In ieder geval kan een beschouwing van de resultaten van investeringen uit het verleden bijdragen aan het mogelijk extra uitbaten van gedane investeringen, zonder hoge additionele kosten. Dit artikel is een bewerking van het eerder verschenen artikel van Patrick van Eekeren en Menno Nijland, Over het beoordelen van ICT-investeringen: goede tijden, slechte tijden, Management & Informatie, 2002, nr. 4, p
10 Bronnen Irsel, Harrie van, en Frits Swinkels, Investeren in informatietechnologie: Take IT or leave IT, Informatie, november 1992, p
3 Management van ICT-kosten en baten
3 Management van ICT-kosten en baten Stand van zaken in de woningcorporatiesector Patrick van Eekeren en Menno Nijland Het bepalen van de hoogte van de ICT-kosten (en baten), bijvoorbeeld door gebruik
Nadere informatieDatum: 31 augustus 2011
ICT assessment Methodiek: ITEM-C ICT assessment Ontwikkeld door: ITEM-C advies en interim management Auteur: H.W. Gooskens Datum: 31 augustus 2011 Copyright: ITEM-C advies en interim management Niets uit
Nadere informatieWhitepaper. Outsourcing. Uitbesteden ICT: Wat, waarom, aan wie en hoe? 1/6. www.nobeloutsourcing.nl
Uitbesteden ICT: Wat, waarom, aan wie en hoe? 1/6 Inhoud Uitbesteden ICT: Wat, waarom, aan wie en hoe? 3 Relatie tussen ICT en 3 Outsourcen ICT: Wat? 3 Cloud Services 3 Service Level Agreement 3 Software
Nadere informatieHet PMO van PostNL IT
Het PMO van PostNL IT WIN PMO Congres Blik op een kleurrijk PMO Alex Palma, manager IT Projecten 13-03-2014 Wat willen we jullie vertellen? Positionering van projectenorganisatie Waarom een PSO? Implementatiestrategie
Nadere informatieBluefieldFinance Samenvatting Quickscan Administratieve Processen Light Version
BluefieldFinance Samenvatting Quickscan Administratieve Processen Light Version Introductie Quickscan De financiële organisatie moet, net zo als alle andere ondersteunende diensten, volledig gericht zijn
Nadere informatieInvloed van IT uitbesteding op bedrijfsvoering & IT aansluiting
xvii Invloed van IT uitbesteding op bedrijfsvoering & IT aansluiting Samenvatting IT uitbesteding doet er niet toe vanuit het perspectief aansluiting tussen bedrijfsvoering en IT Dit proefschrift is het
Nadere informatieAanbesteden van ICT: de business case
Regionale bijeenkomsten Nevi en Pianoo.....< ICT, met de i van inkoop! Aanbesteden van ICT: de business case Mr J.A. (John) Konijn 20 april 2009. Voorstel agenda Business case Fasering in Aanbesteding
Nadere informatieProgramma. Ontwikkelingen. Kansen. Hoe pak je dat aan? Waar willen jullie het over hebben?
ICT en Vastgoed Programma Ontwikkelingen Kansen Hoe pak je dat aan? Waar willen jullie het over hebben? Wie ben ik? Loopbaan IT biedt vastgoedbedrijven concurrentievoordelen RealEstateIT helpt deze voordelen
Nadere informatieMeer waarde halen uit uw ICT en EPD ICT sturing richten op realiseren van baten
Meer waarde halen uit uw ICT en EPD ICT sturing richten op realiseren van baten Eric Polman HIMSS 2010, Atlanta 1 4 maart 2010 Agenda en doelstelling 1. Introductie 2. ICT in de zorg: kenmerken huidige
Nadere informatieInkopen van ICT. Inkopen Complexe Techniek? 20 april 2009
: Inkopen Complexe Techniek? 20 april 2009 Ir. Richard Heijne den Bak MTD Teamleider IT-inkoop/pakketselectie Mitopics Docent Nevi Inkoopacademie Inhoud Voorstellen Context IT-inkoop Omgaan met complexiteit
Nadere informatieRegie uit een andere Branche. Hoe om te gaan met de vraag en de levering. Facto Magazine Congres 12 mei 2009. www.quintgroup.com
Regie uit een andere Branche Facto Magazine Congres 12 mei 2009 Hoe om te gaan met de vraag en de levering THIS DOCUMENT CONTAINS PROPRIETARY INFORMATION, WHICH IS PROTECTED BY COPYRIGHT. ALL RIGHTS RESERVED.
Nadere informatieDragon1 EA Tool. Business case webbased EA tool. Een webbased EA tool geschikt voor elke architectuurmethode!
Dragon1 EA Tool Business case webbased EA tool Een webbased EA tool geschikt voor elke architectuurmethode! uw organisatie, datum, versie #.#, documentstatus eigenaar/budgetverantwoordelijke: Kies op deze
Nadere informatieUw specialist in technisch management
IP-Solutions Het technisch beheer van installaties staat onder druk. De toenemende concurrentie, kostendruk en veranderende wet- en regelgeving vraagt om grotere transparantie, flexibiliteit en efficiency.
Nadere informatieBantopa Terreinverkenning
Bantopa Terreinverkenning Het verwerven en uitwerken van gezamenlijke inzichten Samenwerken als Kerncompetentie De complexiteit van producten, processen en services dwingen organisaties tot samenwerking
Nadere informatieBeheerste transformatie met behulp van Enterprise Architectuur
René van der Reijden Business Architect Pensioenfonds Horeca & Catering Beheerste transformatie met behulp van Enterprise Architectuur Voortdurend in verandering Economische Sociale Ontwikkelingen Politieke
Nadere informatieIMPRESSIE ICT BENCHMARK GEMEENTEN 2010
IMPRESSIE ICT BENCHMARK GEMEENTEN 2010 Sparrenheuvel 32, 3708 JE Zeist (030) 2 270 500 offertebureau@mxi.nl www.mxi.nl Inhoudsopgave 1 Stijging van ICT-kosten per medewerker 3 2 De uitkomsten van de ICT-benchmark
Nadere informatie8 Baten benchmarken, is dat mogelijk?
8 Baten benchmarken, is dat mogelijk? Diderik van Wingerden In 2008 is de ICT benchmark Woningcorporaties voor de zevende keer uitgevoerd. Elders in dit boek wordt deze benchmark nader toegelicht. De focus
Nadere informatieICT alignment en ICT governance: theorie en praktijk
ICT alignment en ICT governance: theorie en praktijk lezing voor de MBO raad, dd. 21/1/2010. Dr.mr.ir. Th.J.G Thiadens, Lector ICT governance Fontys Hogeschool, Docent aan de UvA, Erasmus, UvT, RuG, OU
Nadere informatieSourcing. Analyse Sourcing Management
Sourcing Analyse Sourcing Management Sourcing Business Driven Sourcing Wij nemen het woord sourcing letterlijk. Welke bronnen zijn nodig om uw organisatie optimaal te laten presteren, nu en in de toekomst?
Nadere informatieImpressie resultaten ICT Benchmark GGZ 2014 VERBETEREN DOOR TE VERGELIJKEN
Impressie resultaten ICT Benchmark GGZ 2014 VERBETEREN DOOR TE VERGELIJKEN Project 113333 Versie 00-01 / 12 januari 2015 IMPRESSIE ICT BENCHMARK GGZ 2014 Voor u ligt de impressie van de ICT Benchmark GGZ
Nadere informatieInhoudsopgave. Bewust willen en kunnen 4. Performance Support 5. Informele organisatie 5. Waarom is het zo moeilijk? 6
Inleiding De afgelopen vijftien jaar hebben we veel ervaring opgedaan met het doorvoeren van operationele efficiencyverbeteringen in combinatie met ITtrajecten. Vaak waren organisaties hiertoe gedwongen
Nadere informatieICT-projecten bestaan niet en als zij bestaan mislukken zij
ICT-projecten bestaan niet en als zij bestaan mislukken zij Een inleiding over batenmanagement Harry van Irsel ICT Organisatieverandering Alignment4value Molvense Erven 70 5672 HM Nuenen 06 42670333 Harry.vanirsel@alignment4value.nl
Nadere informatieSteenwinkel Kruithof Associates Management en Informatica Consultants. Opzetten en inrichten Shared Service Center in de zorg
Opzetten en inrichten Shared Service Center in de zorg Hoe zet je gezamenlijk een nieuw en succesvol (ICT) Shared Service Center (SSC) op? En hoe zorg je ervoor dat de samenwerking tussen de deelnemende
Nadere informatieAanbesteden van ICT: de business case
Regionale bijeenkomsten Nevi en Pianoo.....< ICT, met de i van inkoop! Aanbesteden van ICT: de business case Mr J.A. (John) Konijn 14 april 2009. Voorstel agenda Business case Fasering in Aanbesteding
Nadere informatieProjectmanagementenquête 2007
Projectmanagementenquête 2007 Handvatten voor succesvolle projecten 21 maart 2007 Bisnez Management in samenwerking met het IT Trends Institute en de Vrije Universiteit van Amsterdam copyright by Bisnez
Nadere informatie1. Waarom is het een goed idee om als gemeenten samen op te trekken op het terrein van de uitvoering?
1. Waarom is het een goed idee om als gemeenten samen op te trekken op het terrein van de uitvoering? 2. Waarom zijn standaard basisprocessen Meerdere redenen, de belangrijkste: - Juist door digitalisering
Nadere informatieTotal Cost of Ownership Samengesteld door Leon Wetzel
Total Cost of Ownership Samengesteld door Leon Wetzel Wat is TCO? Instrument om kosten en kostenstructuren inzichtelijk te maken. Inschatting van alle relevante kosten tijdens het gebruiken van een ICT-dienst,
Nadere informatieMet behoud naar de cloud maar hoe en met wie?
Asset 1 van 6 Met behoud naar de cloud maar hoe en met wie? Gepubliceerd op 1 juni 2015 We moeten naar of iets met de cloud. Wie heeft ondertussen niet zelf dit gevoel dan wel het verzoek gekregen van
Nadere informatie11 Methoden voor batenmanagement
11 Methoden voor batenmanagement Diderik van Wingerden en Egon Berghout Organisaties zijn vaak teleurgesteld over de baten die ze weten te realiseren uit hun ICTinvesteringen, zeker vergeleken met de verwachtingen
Nadere informatieJan W. Veldsink Msc www.aikima.com
Leiderschap in een digitale wereld Jan W. Veldsink Msc www.aikima.com All companies must become internet companies or die, and this is not an option. Intel chairman Andy Grove September 1999 Opmerkelijke
Nadere informatieMeer waarde halen uit uw ICT en EPD ICT sturing richten op realiseren van baten
Meer waarde halen uit uw ICT en EPD ICT sturing richten op realiseren van baten Eric Polman HIMSS 2010, Atlanta 1 4 maart 2010 Agenda en doelstelling 1. Even voorstellen: M&I/Partners 2. ICT in de zorg:
Nadere informatieDe rol van contracten binnen de aanbesteding van de ITprojecten
pag.: 1 van 5 code: SPE-ICT-art-007-bl De rol van contracten binnen de aanbesteding van de ITprojecten Bron: Morgan Chambers, DigitalBoardroom, januari 2006, pp. 1-4 Auteur(s): A. Joha, G. Wijers, S. van
Nadere informatieBatenmanagement. Duurzame verbinding tussen programma en lijn. PGM Open 2013 Patrick Mulder 7 februari 2013. Batenmanagement - Patrick Mulder
Batenmanagement Duurzame verbinding tussen programma en lijn PGM Open 2013 Patrick Mulder 7 februari 2013 Agenda Waarom batenmanagement? Wat is batenmanagement? Hoe ziet batenmanagement eruit? Do s en
Nadere informatieStrategische inkoop. a. De behoefte en vraag van gebruikers is leidend bij de levering van. Door Henk Rietveld en Leon-Paul de Rouw Augustus 2004
Strategische inkoop Door Henk Rietveld en Leon-Paul de Rouw Augustus 2004 1. Inleiding Vanuit vraaggericht facility management streeft de facilitaire organisatie naar een optimale aansluiting tussen facilitaire
Nadere informatie20 mei 2008. Management van IT 1. Management van IT. Wat is dat eigenlijk? IT organisaties: overeenkomsten en verschillen
Management van IT Han Verniers PrincipalConsultant Han.Verniers@Logica.com Logica 2008. All rights reserved Programma Management van IT Wat is dat eigenlijk? IT organisaties: overeenkomsten en verschillen
Nadere informatieICT EN INFORMATIEBELEIDSPLAN
ICT EN INFORMATIEBELEIDSPLAN 2018-2023 VERSIE definitief Vastgesteld op : 14 augustus 2018 Directeur bestuurder 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Doelstelling 3 3. Positionering ICT en Informatiebeleid
Nadere informatieStichting VraagWijzer Nederland. Notitie Resultaatgericht werken in het Sociale Domein
Stichting VraagWijzer Nederland Notitie Resultaatgericht werken in het Sociale Domein Per 1 januari 2015 hebben de Jeugdwet, de Participatiewet en de Wmo 2015 hun intrede gedaan. De invoering van deze
Nadere informatieopdracht geven, opdracht nemen een wereld van verschil
opdracht geven, opdracht nemen een wereld van verschil Workshop Derk K. Kremer Derk Kremer Even voorstellen. TUD Civiele Techniek en Bedrijfskunde Directeur Eestum Management, een onafhankelijk adviesbureau
Nadere informatieImpact Cloud computing
Impact Cloud computing op de Nederlandse zakelijke markt De impact van Cloud Computing op de Nederlandse zakelijke markt De economische omstandigheden zijn uitdagend. Nederland is en bedrijven informatietechnologie
Nadere informatiewww.econocom.com Optimaliseer het gebruik van uw IT en Telecom infrastructuur
www.econocom.com Optimaliseer het gebruik van uw IT en Telecom infrastructuur Efficiëntie Meegaan met de tijd Mobiliteit De markt verandert evenals onze manier van werken. Het leven wordt mobieler en we
Nadere informatieHeeft IM toegevoegde waarde en zal IM overleven?
Heeft IM toegevoegde waarde en zal IM overleven? Begrippen ICT-strategie ICT-besturing Toekomst van IM NGI, 7 april 2014 Generiek model voor informatiemanagement Bedrijfs- Informatie- ICTdomein domein
Nadere informatieKwaliteitsbewaking en testen in ICT beheerorganisaties
DKTP Informatie Technologie Veembroederhof 1 1019 HD Amsterdam Telefoon 020 427 52 21 Kwaliteitsbewaking en testen in ICT beheerorganisaties Voor de meeste projectgroepen die software ontwikkelen vormt
Nadere informatieEerder verschenen cases: Case opvragen? www.kadenza.nl/cases. www.kadenza.nl. Eemnesserweg 55 1251 NB Laren +31 (0)35 539 44 90
case closed Eerder verschenen cases: Case opvragen? www.kadenza.nl/cases www.kadenza.nl Eemnesserweg 55 1251 NB Laren +31 (0)35 539 44 90 Athlon Car Lease Nederland is een krachtige en onderscheidende
Nadere informatieVerbeteren door te vergelijken ICT BENCHMARK WONINGCORPORATIES 2014 (WTCO13)
Verbeteren door te vergelijken ICT BENCHMARK WONINGCORPORATIES 2014 (WTCO13) Appelweg 16, 3818 NN Amersfoort 033 4220 220 www.mxi.nl Project wtco13 Versie 1.0 / 20 juni 2014 WTCO13: INZICHT IN ICT In 2014
Nadere informatieDe impact en implementatie van de outsourcing op de bedrijfsvoering is als één van de 6 deelprojecten ondergebracht binnen het project outsourcing.
Bijlagen 1 en 2: Aanbevelingen en opvolging Gateway Reviews (corsa 2018017934) Bijlage 1: Aanbevelingen en opvolging Gateway Review 2018 Aanbeveling Opvolging Status Opmerking 1. Richt een apart project
Nadere informatieStop met procesgericht ICT-beheer. Betere resultaten door eigen verantwoordelijkheid
Stop met procesgericht ICT-beheer Betere resultaten door eigen verantwoordelijkheid Wie is Leo Ruijs? Leo Ruijs, Service 8-2 - Ontwikkelingen vakgebied 1950-1970 Beheer als specialisatie 1970-1990 ICT
Nadere informatieSturing op ICT STRATEGISCHE BESLUITVORMING GOVERNANCE INNOVATIE. 24 sept 2015; Jurgen Bomas
Sturing op ICT STRATEGISCHE BESLUITVORMING GOVERNANCE INNOVATIE Sturen op ICT en samenhang met business Maes als onderzoek model Vanuit onderzoek in bedrijfsleven: IT beslissing Rol Directie Consequentie
Nadere informatieIncore Solutions Learning By Doing
Incore Solutions Learning By Doing Incore Solutions Gestart in November 2007 Consultants zijn ervaren met bedrijfsprocessen en met Business Intelligence Alle expertise onder 1 dak voor een succesvolle
Nadere informatieGlobal Project Performance
Return on investment in project management PMO IMPLEMENTATIE PRINCE2 and The Swirl logo are trade marks of AXELOS Limited. PMO PROJECT MANAGEMENT OFFICE Een Project Management Office voorziet projecten,
Nadere informatieBart van Reeken Voorzitter PON 12-3-12013 1
Bart van Reeken Voorzitter PON 12-3-12013 1 Seminar: Rapport Elias 1/29/2015 2 Woord vooraf van de commissie Als slechts enkele aanbevelingen worden uitgevoerd en de resterende niet, voorziet de commissie
Nadere informatieKansrijke Samenwerking. Presentatie In gesprek Elkaar ontmoeten
Kansrijke Samenwerking Presentatie In gesprek Elkaar ontmoeten November 2012 Even voorstellen: Harrie van den Bergh Manager Facility Services, GGZ Oost Brabant Facility Services: Inkoop & Magazijn, Techniek
Nadere informatieBusiness. IT in charge. Met resultaten CIO Survey en 9 CIO s aan het woord. Analytics
Business Analytics IT in charge Met resultaten CIO Survey en 9 CIO s aan het woord Informatie is van en voor mensen CIO speelt belangrijke rol in nieuw spanningsveld Door Guus Pijpers Een van de eerste
Nadere informatieInformatiebijeenkomst KOVRA 23 november 2016: Elektronisch berichtenverkeer tussen woningcorporatie en comaker: Opdracht, status en factuur.
Informatiebijeenkomst KOVRA 23 november 2016: Elektronisch berichtenverkeer tussen woningcorporatie en comaker: Opdracht, status en factuur. Aanleidingen voor de oprichting van de stichting KOVON in 2003
Nadere informatieICT Management. Leerprocessen en hun invloed op de kwaliteit van IT-servicemanagement. Kortere terugverdientijd door het versnellen van het leerproces
ICT Management Kortere terugverdientijd door het versnellen van het leerproces Leerprocessen en hun invloed op de kwaliteit van IT-servicemanagement SOLUTIONS THAT MATTER 1 Kortere terugverdientijd door
Nadere informatieIN ZES STAPPEN MVO IMPLEMENTEREN IN UW KWALITEITSSYSTEEM
IN ZES STAPPEN MVO IMPLEMENTEREN IN UW KWALITEITSSYSTEEM De tijd dat MVO was voorbehouden aan idealisten ligt achter ons. Inmiddels wordt erkend dat MVO geen hype is, maar van strategisch belang voor ieder
Nadere informatieMedewerker administratieve processen en systemen
processen en systemen Doel Voorbereiden, analyseren, ontwerpen, ontwikkelen, beheren en evalueren van procedures en inrichting van het administratieve proces en interne controles, rekening houdend met
Nadere informatieFunctieprofiel Beleidsadviseur Functieprofiel titel Functiecode 00
1 Functieprofiel Beleidsadviseur Functieprofiel titel Functiecode 00 Doel Ontwikkelen, implementeren en evalueren van beleid en adviseren op één of meerdere aandachtsgebieden/beleidsterreinen ten behoeve
Nadere informatieMKB ICT-onderzoek 2009
ICT: noodzakelijk kwaad of concurrentievoordeel? Voor 32% van het MKB vormt ICT een bijrol binnen de business, terwijl voor het overig deel ICT een sleutelfunctie heeft binnen de bedrijfsvoering: als de
Nadere informatieSamenwerken aan resultaat met product-portfoliomanagement
Samenwerken aan resultaat met product-portfoliomanagement PRODUCT- PORTFOLIO- MANAGEMENT; WAAROM? Myriam van Rooij Directeur KNMI Van stuurman in de mist naar kapitein met helder zicht Het KNMI is een
Nadere informatieAanbesteden van ICT: de business case
Regionale bijeenkomsten Nevi en Pianoo.....< ICT, met de i van inkoop! Aanbesteden van ICT: de business case Mr J.A. (John) Konijn 31 maart 2009. Voorstel agenda Kennismaking Uitgangspunten Inventarisatie:
Nadere informatieEnterprise Resource Planning
Enterprise Resource Planning Hoofdstuk 2 Re-engineering en systemen voor Enterprise Resource Planning Pearson Education, 2007; Enterprise Resource Planning door Mary Sumner Leerdoelstellingen De factoren
Nadere informatieFunctieprofiel: Manager Functiecode: 0202
Functieprofiel: Manager Functiecode: 0202 Doel Zorgdragen voor de vorming van beleid voor de eigen functionele discipline, alsmede zorgdragen voor de organisatorische en personele aansturing van een of
Nadere informatie2. Spreiding verbetert effectief de verhouding tussen rendement en risico.
Beleggingsbeginselen Spoorwegpensioenfonds 1. Rendement wordt behaald door het nemen van risico. Om de ambitie van SPF waar te maken is rendement op het belegd vermogen nodig. Sparen levert onvoldoende
Nadere informatieAlleen dan kan een project slagen, dat wil zeggen: op tijd, binnen budget en vooral met de juiste functionaliteit.
ICT MET RENDEMENT Welkom bij de Caesar Groep De Caesar Groep is dé specialist in Nederland als het gaat om ICT-projecten met rendement. Met meer dan 300 professionals werken wij voor onze klanten aan ICT-toepassingen
Nadere informatieToolboxtraining: opzetten en onderhouden van een distributeur netwerk
Toolboxtraining: opzetten en onderhouden van een distributeur netwerk Channel Management Business to Distributor Management Leer hoe u het netwerk van directe en indirecte verkoops- en distributiekanalen
Nadere informatieBeheersing beheerst. Over risicogestuurde interne controle in het sociale domein
Beheersing beheerst Over risicogestuurde interne controle in het sociale domein Beheersing beheerst Over risicogestuurde interne controle in het sociale domein Hoe draagt interne controle bij aan het efficiënt
Nadere informatiePraktisch Implementeren van EA bij Gemeenten
Praktisch Implementeren van EA bij Gemeenten Edwin de Vries 3 juni 2008 Praktisch Implementeren van Enterprise Architectuur bij Gemeenten Waarom Architectuur bij Gemeenten? Praktische aanpak Invulling
Nadere informatieProjectmanagement De rol van een stuurgroep
Projectmanagement De rol van een stuurgroep Inleiding Projecten worden veelal gekenmerkt door een relatief standaard projectstructuur van een stuurgroep, projectgroep en enkele werkgroepen. De stuurgroep
Nadere informatieMini-competities bij Outsourcing van ontwikkeling en beheer van Maatwerksoftware TReindienstInformatieSystemen. The Outsourcing Days, 31 oktober 2013
Mini-competities bij Outsourcing van ontwikkeling en beheer van Maatwerksoftware TReindienstInformatieSystemen The Outsourcing Days, 31 oktober 2013 Kees Bronner Agenda Waar komen we vandaan Waar willen
Nadere informatiePRINCE2 2009 is overzichtelijker
PRINCE2 2009 is overzichtelijker 29 mei 2009 door: Lia de Zoete en Reinier de Koning Half juni presenteert het Office of Government Commerce in Londen PRINCE2 2009. Het grote voordeel van de nieuwe versie
Nadere informatieOverzicht van taken en competenties. Demandmanager-rol
Overzicht van taken en competenties Demandmanager-rol Inhoudsopgave 1 Taakomschrijving... 2 1.1 AA-1 Goedkeuren/beoordelen opdracht, verzoek, e.d.... 2 1.2 AA-7 Evalueren opdracht... 2 1.3 CA-1 Onderhouden
Nadere informatieAanbesteden van ICT: de business case
Regionale bijeenkomsten Nevi en Pianoo.....< ICT, met de i van inkoop! Aanbesteden van ICT: de business case Mr J.A. (John) Konijn 24 maart 2009. Voorstel agenda Kennismaking Inventarisatie thema s en
Nadere informatieArtikel / Het grote tekort aan IT-ers is onzin! Een andere kijk op uw personeel kan een oplossing bieden voor uw capaciteitstekort.
Artikel / Het grote tekort aan IT-ers is onzin! Een andere kijk op uw personeel kan een oplossing bieden voor uw capaciteitstekort. ,,Er zijn voldoende oplossingen voor het inzetten van betaalbare vaklieden
Nadere informatieCommissienotitie. Onderwerp ICT beleids en uitvoeringsplan. Status Informerend. Voorstel Kennis te nemen van de nota ICT beleids- en uitvoeringsplan
Onderwerp ICT beleids en uitvoeringsplan Status Informerend Voorstel Kennis te nemen van de nota ICT beleids- en uitvoeringsplan Inleiding In 2011 is u toegezegd een ICT-beleidsplan op te stellen. Dit
Nadere informatieInkoopgedrag van het MKB in geliberaliseerde markten
M200602 Inkoopgedrag van het MKB in geliberaliseerde markten Betere kwaliteiten en lagere prijzen in geliberaliseerde markten? drs. P.Th. van der Zeijden Zoetermeer, mei 2006 Inkoopgedrag van het MKB
Nadere informatieIMPRESSIE ICT BENCHMARK GEMEENTEN 2011
IMPRESSIE ICT BENCHMARK GEMEENTEN 2011 Sparrenheuvel, 3708 JE Zeist (030) 2 270 500 offertebureau@mxi.nl www.mxi.nl Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 1.1 Zevende ronde ICT Benchmark Gemeenten 2011 3 1.2 Waarom
Nadere informatieImpressie ICT Benchmark BVE 2010 Vergelijken en leren door benchmarking van ICT-kosten
Impressie ICT Benchmark BVE 2010 Vergelijken en leren door benchmarking van ICT-kosten Impressie ICT Benchmark BVE 2010 Vergelijken en leren door benchmarking van ICT-kosten Deze impressie is geschreven
Nadere informatie7 ICT-trends en het effect op ICT-kosten
7 ICTtrends en het effect op ICTkosten Patrick van Eekeren en Ies van Rij Ontwikkelingen in het ICTdomein volgen elkaar in rap tempo op. Soms is sprake van een hype, in andere gevallen gaat het om een
Nadere informatieImpact Cloud computing
Impact Cloud computing op de Nederlandse zakelijke markt 2 inleiding De economische omstandigheden zijn uitdagend. Nederland is onder invloed van de schuldencrisis in een nieuwe recessie beland; de economische
Nadere informatieFUNCTIEFAMILIE 1.3 Technisch specialist
FUNCTIEFAMILIE 1.3 Technisch specialist Doel van de functiefamilie Vanuit de eigen technische specialisatie voorbereiden en opmaken van plannen, ontwerpen of studies en de uitvoering ervan opvolgen specialistische
Nadere informatiePortfoliomanagement. Management in Motion 7 maart 2016
Portfoliomanagement Management in Motion 7 maart 2016 PMO Institute Julianalaan 55 3761 DC Soest I: www.pmoinstitute.com I: www.thinkingportfolio.nl E: info@pmoinstitute.com Tjalling Klaucke E: tj.klaucke@pmoinstitute.com
Nadere informatieAdvies. Advies over en ondersteuning bij het (initieel) inrichten/optimaliseren van de structuur van de(it Service Management)organisatie
DIENST Advies over en ondersteuning bij het (initieel) inrichten/optimaliseren van de structuur van de(it Service Management)organisatie Advies over en ondersteuning bij het initieel inrichten/optimaliseren
Nadere informatieNIMA B EXAMEN BUSINESS MARKETING ONDERDEEL B JANUARI 2016 VRAGEN EN ANTWOORDINDICATIES NIMA B BUSINESS MARKETING ONDERDEEL 1 (CASE)
VRAGEN EN ANTWOORDINDICATIES NIMA B BUSINESS MARKETING ONDERDEEL 1 (CASE) 26 JANUARI 2016 1 Vragen bij de case WINTECH..GESTRAND IN HET ZICHT VAN DE HAVEN? (totaal 90 punten) Vraag 1 (20 punten) a. Bereken
Nadere informatiePortfoliomanagement software van Thinking Portfolio
Portfoliomanagement software van Thinking Portfolio Eenvoudig in gebruik Snelle implementatie Betrouwbaar in de cloud Vast maandbedrag Onbeperkt aantal gebruikers PMO Portfoliomanagement Programma s en
Nadere informatieHoe bouw je een high performance financiële organisatie?
Nationale Controllersdag 2017 Hoe bouw je een high performance financiële organisatie? Drs. Eelco Bilstra Finext & Dr. André de Waal MBA HPO Center + StatMind Management Research & Development (Tanzania/Zambia)
Nadere informatieCORA 1.0 Bedrijfs- en ICT-referentiearchitectuur voor woningcorporaties
CORA 1.0 Bedrijfs- en ICT-referentiearchitectuur voor woningcorporaties Hoe zorgen we ervoor dat we nieuwe diensten en producten soepel in onze bedrijfsvoering op kunnen nemen? Hoe geven we betere invulling
Nadere informatieResultaatgericht werken
Resultaatgericht werken Inhoudsopgave 1 Inleiding...3 2 De afsprakencyclus...4 Stap 1. De voorbereidingsfase...4 Stap 2. Het planningsgesprek...5 Stap 3. Het voortgangsgesprek...5 Stap 4. Het waarderingsgesprek...5
Nadere informatieOnderzoeksplan thesis MMI
Onderzoeksplan thesis MMI M.C. Loof 3 januari 2013 Inhoudsopgave 1 Inleiding 1 2 Business/ICT Alignment 1 3 Alignment rond de meldkamers 1 4 Aanpak van het onderzoek 2 4.1 Startpunt van het onderzoek....................
Nadere informatieEnterprise Resource Planning. Hoofdstuk 1
Enterprise Resource Planning Hoofdstuk 1 Een basis om inzicht te krijgen in Enterprise Resource Planning-systemen Pearson Education, 2007; Enterprise Resource Planning door Mary Sumner Leerdoelstellingen
Nadere informatieNearshoring in kleine bedrijven. Hoe werkt dat (niet)?
Nearshoring in kleine bedrijven. Hoe werkt dat (niet)? Wat nearshoring voor kleine bedrijven kan betekenen en het stappenplan om hier een succes van te maken. Nearshoring (in het buitenland, dicht bij
Nadere informatieOUTSOURCING In dit document wordt het begrip outscourcing of aanbesteding nader toegelicht.
OUTSOURCING In dit document wordt het begrip outscourcing of aanbesteding nader toegelicht. Vormen van outsourcing In praktijk zien we verschillende vormen van outsourcing die we verder niet toelichten
Nadere informatieManagementinformatie Onderhoudsbedrijven
Managementinformatie Onderhoudsbedrijven Bas Terlingen en Guus van Schöll Themamiddag Kovon, 26-10-2005 1 Niveaus van managementinformatie Inzomen op detail informatie Gegevens verzamelen PM Strategisch
Nadere informatieOlde Bijvank Advies Organisatieontwikkeling & Managementcontrol. Datum: dd-mm-jj
BUSINESS CASE: Versie Naam opdrachtgever Naam opsteller Datum: dd-mm-jj Voor akkoord: Datum: LET OP: De bedragen in deze business case zijn schattingen op grond van de nu beschikbare kennis en feiten.
Nadere informatieDe controller met ICT competenties
De controller met ICT competenties Whitepaper door Rob Berkhof Aangeboden door NIVE Opleidingen De controller met ICT competenties De huidige samenleving is nauwelijks meer voor te stellen zonder informatisering.
Nadere informatieService Datasheet. Audit Scanstraat / Digital Mailroom Audit
/ Digital Mailroom Audit Service Datasheet 1 Open Docs richt zich op verbetering van samenwerking binnen organisaties door invoering van digitaal werken. Wij ervaren dagelijks dat digitaal werken grote
Nadere informatieMarleen van de Westelaken Vincent Peters Informatie over Participatieve Methoden
HANDOUT SCENARIO-ONTWIKKELING Marleen van de Westelaken Vincent Peters Informatie over Participatieve Methoden SCENARIO-ONTWIKKELING I n h o u d Scenario-ontwikkeling 1 1 Wat zijn scenario s? 1 2 Waarom
Nadere informatieHet Analytical Capability Maturity Model
Het Analytical Capability Maturity Model De weg naar volwassenheid op het gebied van Business Intelligence. WHITEPAPER In deze whitepaper: Wat is het Analytical Capability Maturity Model (ACMM)? Een analyse
Nadere informatieVERBETEREN DOOR VERGELIJKEN
Inzicht in prestaties door benchmarking Impressie resultaten ICT Benchmark 2012 VERBETEREN DOOR VERGELIJKEN Sparrenheuvel 32, 3708 JE Zeist (030) 2 270 500 offertebureau@mxi.nl www.mxi.nl Inhoudsopgave
Nadere informatieFiguur 1 Model Operational Excellence
1. Management samenvatting Ondanks de groeiende populariteit process redesign, is er maar weinig bekend over de strategieën die organisaties kunnen volgen om te bereiken. Een redesign strategie bevat de
Nadere informatieDEMO en Financiële dienstverlening
DEMO en Financiële dienstverlening Richard Schoones 28-9-2012 1 Wie ben ik? Ruim 30 jaar actief binnen Financiële dienstverlening Ondernemer Als zelfstandig intermediair & gevolmachtigde Directie van Lanschot
Nadere informatie