Stranded Whale Syndroom : de man die niet meer bewoog

Transcriptie

1 Stranded Whale Syndroom : de man die niet meer bewoog

2 Vier jaar terug ben ik met alles gestopt. Ik kreeg een rugblokkage en kon niks meer. Ik lag 22 u en bewoog amper 2 u per dag. Mijn pijngeheugen is verkeerd geprogrammeerd. Ik voel al een paar dagen op voorhand spanning en als ik dan te ver ga, dan blokkeert mijn rug en kan dan niks meer. aldus Bart (pseudoniem) bij zijn eerste consultatie in onze kliniek.

3 Rol arts Eerste indruk en beeldvorming Anamnese : patiënt met chronische lage rugpijn met opvallend uitgesproken functionele beperkingen / invaliditeit en langdurige werkongeschiktheid. Klinisch onderzoek : patiënt met opvallend uitgesproken / hyperalgisch lumbaal vertebraal syndroom. = Stranded Whale Syndroom, beschreven door Waddell in The Back Pain Revolution.

4 Stranded Whale Syndroom : de man die niet meer bewoog

5 Rol arts Eerste indruk en beeldvorming Medische beeldvorming: multi-level lumbaal degeneratief lijden; geen anatomopathologisch goed gedefinieerde afwijkingen Diagnose: Aspecifieke / mechanische lumbalgie Fysieke risicofactoren + Psycho-sociale risicofactoren ++++

6 Rol arts Eerste indruk en beeldvorming Stranded Whale Syndroom Kernvraag: Hoe kunnen we deze patiënt terug in beweging krijgen? Rust roest en verergert het probleem. Waarom? Er treedt een uitgesproken lokale dysfunctie en deconditionering op. Angst en misvattingen en hierdoor een inadequate coping liggen aan de basis, naast negatief interfererende psycho-sociale stressoren.

7 Rol arts Eerste indruk en beeldvorming Stranded Whale Syndroom Aanpak: functioneel herstel van functionele problemen d.m.v. een multidisciplinair behandelingsprogramma bestaande uit een combinatie van intensieve oefentherapie (= fysieke interventie) én cognitieve/gedragstherapie (= psycho-sociale interventie)

8 Rol arts Eerste indruk en beeldvorming Stranded Whale Syndroom Doelstelling : - constructief omgaan met pijn en verbetering / herstel van de normale rugfunctie; - angsten en vermijdingsgedrag verminderen; - aanpakken van psycho-socio-professionele stressoren die spanning verhogen en pijn verergeren.

9 Rol kinesitherapeut en psycholoog Eerste fase Aan de slag in de oefenruimte en cognitieve aanpak van catastroferende gedachten met betrekking tot pijn.

10 Oefenruimte: - Door te ervaren dat bewegen, ondanks de pijn, mogelijk is en uiteindelijk de pijn vermindert = aanpak kinesiofobie (bewegingsangst). - Focus op progressieve verbetering van de mobiliteit van de wervelkolom en van de coördinatie en uithouding van de rugspieren. - In eerste fase wordt vooral analytisch gewerkt, in tweede fase vooral functioneel.

11 Psycho-educatie: juiste informatie rond pijnsignalen, oorzaak van de pijn, effect van catastroferende gedachten (kracht van de verwachting!), coping en aanpak van stressfactoren. Relaxatie: spierspanning en angst verminderen.

12 Onvoldoende resultaat Bart beweegt na 1 jaar behandeling 6 u per dag en kan maximum 1 uur vooruit plannen. Niks is voorspelbaar. De pijn beheerst nog steeds zijn leven op alle vlak.

13 Terug naar de psycholoog Fase twee In samenspraak met patiënt keuze van bepaalde interventies uit het therapeutisch programma Behandeling van chronische pijn (totaal: 15 sessies). Combinatie van methodieken uit verschillende therapeutische modellen, o.a. de pessopsychotherapie, naast de cognitieve aanpak.

14 2 centrale thema s in het programma Verlies en functie Verlies: verwerken van negatieve emoties ten gevolge van de beperking (mobiliteitsverlies) Functie: wat vertelt het pijnsymptoom, wat is de functie?

15 Wat zegt Pesso? Grondlegger van de pessopsychotherapie Chronische pijn kan wijzen op onopgeloste conflicten rond basisbehoeften (plaats, steun, voeding, grenzen, bescherming, ruimte) die onvoldoende werden/worden ingevuld. Somatisatie is een antwoord : acting-in: bv. hoge bloeddruk, hoofdpijn, astma, of acting-out: te veel, te lang, te zwaar fysiek belast met een pijnsymptoom als gevolg (bv. lage rugpijn).

16 Rigide M-rollen: Macho s en Martelaren Beperkende patronen en rigide zelfconcepten zoals: Je moet sterk zijn en doorgaan Niet klagen, niet zagen, emoties tonen we niet. Vraag niks voor jezelf en zorg vooral goed voor de anderen

17 Pesso: Vaak voelen chronische pijnpatiënten de pijn van hun leven, een leven dat zij niet hebben ervaren, dat zij niet hebben mogen doorleven.

18 Fase twee vervolgt. Samen met Bart op zoek naar onvoldoende ingevulde basisbehoeften en hopen op herstel ervan in het hier en nu, namelijk in de relatie tussen hem en de hulpverleners van het ziekenhuis. Interventies: stress- en pijnregistratie gedurende 2 weken en reflectie, klachtvrije / klachtstoel, levensverhaal schrijven, meegeven van literatuur, vragenlijst hechtingsstijl, luisteren naar pijnlijke plek, stappenplan, pessomethodiek

19 Betekenis pijnsymptoom Betekenis pijnsymptoom werd meer helder: als kind, adolescent en volwassene zich steeds moeten rechthouden en zoeken naar een plaats met te weinig steun. Gevolg: vermijdende, controlerende hechtingsstijl ontwikkeld, weinig vertrouwen, terugplooien op zichzelf. Pijnsymptoom dwingt hem echter wel hulp en steun te zoeken.

20 Te weinig steun en hulp gekregen, nu steun en hulp moeten vragen = precair evenwicht tussen patiënt en hulpverlener

21 Op heden. Bart beweegt minstens 9 u per dag en ervaart dat ontvangen van steun en hulp mag mits hij voldoende zelf controle kan houden over de mate waarin en hoe hij wordt gesteund. En verder?

22 Verder onderzoek naar veerkracht die een belangrijke rol speelt bij omgaan met pijn. Perceptie van steun is een essentieel aspect. Verder onderzoek naar neurologische veranderingen bij ervaren van een positieve en steunende omgeving: neuronale structuren, nodig voor zelfregulatie, worden hierdoor opgebouwd.

23 Greep uit de literatuurlijst Lynen, M. Je bent apart, zei de cliënt tegen de therapeut. Over zin en belang van psychotherapie voor mensen met handicap/chronische ziekte, Vlaams TS voor Orthopedagogiek, jaargang 30, nr. 3, 2011 Geuzinge, R. Specifieke veranderingen in het brein door de nietspecifieke factoren van de psychotherapeutische relatie, Tijdschrift Cliëntgerichte Psychotherapie, jaargang 52, nr. 1, 2014 Markovitz, S., L. Peters, M., Schrooten, W., Schouten, E. Psychometrische evaluatie van de CD-Risc in een Nederlandse populatie: een multi- of unifactorieel meetinstrument om veerkracht te meten?, TKP, jaargang 44, nr. 1, 2014 Kaufman, G.B. Jr. The Use of Psychomotor Therapy in the Treatment of Chronic Pain, Moving Psychotherapy, 1991, p , Cambridge, Brookline Books Waddell, G. The Back Pain Revolution., London, Churchill Livingstone, 2004 Van Cranenburgh, B. Pijn, waarom?, Stichting Iton, Excelsior Haarlem, 2012,