1. Project oncologische revalidatie Herstel en Balans

Transcriptie

1 Welzijn 1

2 1. Project oncologische revalidatie Herstel en Balans 1.1. Wat is Herstel en Balans? Een ingrijpende operatie, vermoeidheid na de bestraling en chemotherapie, weer aan het werk willen maar de energie niet hebben. Misschien herken je dit, en wil je, zoals zoveel kankerpatiënten, werken aan je herstel. Een nieuw evenwicht vinden in je leven, met de ziekte kanker en de gevolgen ervan. Dat kan. Om je hierbij te helpen, heeft het Jessa Ziekenhuis - de diensten fysische geneeskunde en medische oncologie als eersten in België -, in samenwerking met het Integraal Kankercentrum Limburg (Nederland), een programma ontwikkeld voor gezondheidsbevordering en revalidatie voor kankerpatiënten. Op dit moment bieden slechts twee ziekenhuizen in Vlaanderen het Herstel en Balans programma aan. Het programma Het programma is een combinatie van lichaamstraining en psychosociale bijeenkomsten gedurende drie maanden. Twee maal per week werk je aan je conditie door lichaamstraining met fitnessapparatuur, groepssport en oefeningen in het zwembad. De trainingen gebeuren op je eigen niveau en onder deskundige begeleiding. Daarnaast kan je ook themabijeenkomsten bijwonen over belangrijke onderwerpen in relatie tot kanker: voeding en kanker, gevolgen van kanker voor werk en gezin, wat er emotioneel allemaal komt kijken bij de behandelingen en hoe hiermee om te gaan. De partners zijn bij deze bijeenkomsten ook welkom. Een groep bestaat uit 12 tot 18 personen. Je kan samen zijn met mensen die weten hoe je je voelt, en met één woord begrijpen wat je bedoelt. Omdat ze het zelf meemaken en meestal net zo ervaren. Dit programma loopt in samenwerking met Herstel en Balans Nederland en is opgebouwd volgens specifieke ideeën en theorieën. Wetenschappelijk onderzoek toont goede resultaten aan bij de deelnemers, onder andere conditieverbetering, minder vermoeidheid, en een beter psychisch en sociaal welzijn. In Nederland krijgt het programma een 9 op 10 score op tevredenheid van de deelnemers. 2 Welzjn

3 Praktische informatie Voor wie? Dit programma is bedoeld voor alle kankerpatiënten van Limburg waarbij de behandeling minimum 3 maanden is afgerond. De verwijzing dient te gebeuren door je huisarts of je behandelende specialist die je hiervoor kan inschrijven. Wanneer? Er starten regelmatig nieuwe groepen op gedurende het jaar. Als je je voor het programma inschrijft, dan verwacht men enkel dat je zoveel mogelijk aan alle activiteiten deelneemt. Dit is nodig om enig effect te kunnen bereiken. Dit programma komt tot stand dankzij de steun van de vzw TOKAP (Totaalzorg kankerpatiënten). Men vraagt van de deelnemers een individuele deelname in de kosten. Dit bedraagt ongeveer 7 per deelname. 2. Mindfulness-Based Stress Reduction (MBSR) training na kankerbehandeling De diagnose kanker zet je hele wereld op zijn kop. De behandelingen die erop volgen zijn niet alleen ingrijpend op lichamelijk vlak. Ook op psychisch, emotioneel en relationeel vlak krijg je heel wat te verwerken. Vaak ervaren patiënten geen controle meer over hun eigen lichaam of eigen leven en weten ze niet goed hoe hiermee om te gaan. Mindfulness is een manier om zelf terug de touwtjes in handen te nemen en jezelf weer in balans te brengen Het programma De Mindfulness-Based Stress Reduction (MBSR) training is een 8-weken durende cursus gericht op het aanleren van bewuste aandacht. De training is een combinatie van ademhalingstechnieken, meditatieoefeningen, yoga en cognitieve technieken. Je leert anders om te gaan met spanningen, gedachten en emoties. De oefeningen helpen jou om jezelf beter te leren kennen. Je leert terug zelf aan het roer te staan in plaats van dat 3

4 gedachten en emoties met jou op de loop gaan. Mindfulness leert je aandacht te schenken aan het hier en nu, aan dit moment. Doorheen de sessies merk je dat je steeds meer aanwezig bent in je leven. Een groep bestaat uit maximum 10 personen. Iedereen heeft een gelijkaardig proces als jijzelf doorgemaakt waardoor je steun bij elkaar vindt en je ervaringen kan delen. Voor wie? Het MBSR-programma kan gevolgd worden nadat de volledige behandeling is afgerond. Als je de intentie hebt om ook het revalidatieprogramma Herstel en balans te volgen, doorloop je best eerst dit programma om je algemene conditie zo snel mogelijk terug op peil te brengen. Een betere lichamelijke toestand brengt bovendien ook positieve veranderingen met zich mee op psychisch, emotioneel en relationeel vlak. Praktisch Twee keer per jaar (voor- en najaar) vinden MBSR-cursussen plaats in het nieuwe gezondheidscentrum, gelegen naast campus Virga Jesse. Als je je voor het programma inschrijft, is het de bedoeling dat je bij alle acht sessies aanwezig bent. Dit is belangrijk voor de groepsdynamiek én om zelf zoveel mogelijk uit de cursus te halen. De kostprijs voor de hele reeks bedraagt 55 (inclusief cursus en cd s). Als je bij elke sessie aanwezig bent, krijg je 50 terug. Voor meer informatie over de cursus, nieuwe data of om in te schrijven, kan je steeds terecht bij Nathalie Cardinaels, klinisch psychologe en gedragstherapeute Borstcentrum of Sofie Engels, klinisch psychologe van de afdeling B5. Hun contactgegevens vind je in de bundel Algemene informatie onder Wie is wie?. 4 Welzjn

5 3. Mindfulness-Based Stress Reduction (MBSR) voor (klein)kinderen van patiënten Wanneer je geconfronteerd wordt met kanker verandert jou leven en dat van je directe omgeving drastisch. Ook je (klein)kinderen gaan een nieuwe en stresserende periode tegemoet, die gepaard kan gaan met angst, verdriet en verminderd concentratievermogen. Vaak merken patiënten bij hun (klein)kinderen gedragsveranderingen op. De invloed van de situatie op het leven van de betrokken kinderen is vaak één van de grote bezorgdheden van patiënten. De training is er op gericht om kinderen te leren omgaan met de complexe emoties en bezorgdheden die de ziekte van hun (groot)ouder met zich meebrengen. Het biedt bovendien de kans om hun angst en verdriet met leeftijdsgenoten te delen. Het programma De Mindfulness-Based Stress Reduction (MBSR) training voor kinderen is een 6-weken durende cursus gericht op training in bewuste aandacht. Door middel van ademhalingsoefeningen, yoga, verhalen en meditatie krijgen kinderen en jongeren inzicht in eigen functioneren. Ze leren stilstaan bij aanwezige spanningen, gedachten en emoties en krijgen technieken aangeleerd om hier mee om te gaan. Een groep bestaat uit maximum 10 kinderen en wordt op basis van leeftijd gevormd. Voor wie? De training wordt aangeboden aan kinderen en jongeren waarvan de (groot)ouder geconfronteerd wordt met kanker. Het is mogelijk om in de groep te stappen zowel tijdens als na de behandeling van de (groot)ouder. Praktisch Twee keer per jaar (voor- en najaar) vindt de training plaats in het nieuwe gezondheidscentrum O2+, gelegen naast campus Virga Jesse. Als kinderen zich inschrijven voor het programma, is het de bedoeling dat ze bij alle sessies aanwezig zijn. Dit is belangrijk voor het groepsproces en om de technieken volledig onder de knie te krijgen. 5

6 Deelname is volledig gratis. De groepen worden op basis van leeftijd gevormd, namelijk 8-11 jaar, jaar en jaar. Alvorens de trainingen starten, zal een gesprek met de psychologe gepland worden ter kennismaking. Voor meer informatie over de cursus, nieuwe data of om in te schrijven, kan je steeds terecht bij Sofie Vanstraelen, klinisch psychologe en mindfulnesstrainer voor kinderen en jongeren. Je kan haar bereiken op het nummer of via 4. Vermoeidheid Vermoeidheid is één van de meest voorkomende nevenwerkingen van kanker en de behandeling ervan. Het is een ongewoon en overdadig gevoel van moeheid waarvan je met slapen niet verlost bent. Vermoeidheid treedt op als je meer uitgeput bent dan normaal, wanneer je sneller moe bent na het uitvoeren van je gewone dagdagelijkse bezigheden of zelfs wanneer je helemaal niets doet. Praktische tips om met vermoeidheid om te gaan vind je in de praktische gids tegen vermoeidheid. Je kan je gids vragen aan de borstverpleegkundige. De Vlaamse Liga tegen Kanker organiseert in samenwerking met het Jessa ziekenhuis infosessies over vermoeidheid. Je krijgt meer informatie over de oorzaken van je vermoeidheid, tips om energie te sparen, tips om vermoeidheid te verminderen, Deze sessies vinden 4 keer per jaar plaats op campus Virga Jesse. Meer informatie hierover kan je vragen aan iemand van het behandelende team. Als je merkt dat de vermoeidheid je te zeer beperkt na afloop van de behandelingen, kan je deelnemen aan een oncologisch revalidatieprogramma (zie hoger). 6 Welzjn

7 5. Sportbeoefening Als je je lichamelijk in goede conditie voelt en je wil je sport verder uitoefenen is kanker geen tegenindicatie, tenzij het gaat om sportuitoefening met zwaar lichamelijk contact (vb. boksen). Probeer wel aandachtig te zijn op het vermijden van kwetsuren, blessures. We raden je aan sportbeoefening altijd te bespreken met je behandelende arts. 7

8 8 vzw Jessa Ziekenhuis Salvatorstraat Hasselt