Uit hetzelfde nest gegroeid.

Transcriptie

1 Uit hetzelfde nest gegreid. Marina de Jde Als mijn zus sterft zal het me niets den! Zij laat me vlkmen kud. Ik heb geneg met haar afgezien, het is echt een serpent, je zu eens meten weten, laat een vruw van 60 jaar zich ntvallen. Diezelfde dag zegt mijn dchter weemedig: Mam, ik mis de brers. Ze waren vr een week p kamp vertrkken. Later, nadat zijzelf een paar dagen van huis was, hrde ik de ene brer zeggen Och, ik mis ns zus en de andere Ma, wanneer kmt ns zus thuis, amaai ik mis die! Ze huden van elkaar, kunnen klinkende ruzie maken en tegelijkertijd de pijn van de ander lijfelijk aanvelen! Brers en zussen, een gegeven, ngekzen, levenslange relatie. Een relatie die deugd kan den f een relatie die diepe innerlijke weerstand kan prepen. Ze kmen uit hetzelfde nest en tch is iedereen z anders. Ze zijn verbnden dr bledverwantschap en uderschap. Het is zelfs mgelijk dat gezinsverhalen dr verschillende gezinsleden ttaal tegenstrijdig zijn beleefd. Het is niet ndenkbaar dat de invled van hetzelfde gezinsgebeuren en de mgang met elkaar vr de een als ndersteunend en stimulerend ervaren werd en vr de ander als beklemmend en blkkerend. De een kan een uder als fantastisch ervaren terwijl de ander diezelfde uder ziet als degene die dr zijn tekrten een grte hyptheek heeft gelegd p zijn f haar leven. He kan dit tch gebeuren?! Patrick: Als ns Anita ver nze uders vertelt, kan zij gewn niet zien wat zij ns allemaal hebben aangedaan. Vr haar waren nze uders fantastisch. Sms vraag ik me af ver wie ze het heeft!? Een gezin, een wnderlijke puzzel Het cmplexe van een gezin kan je vergelijken met een puzzel, een gezinspuzzel met daarp de tekeningen van het gezinsleven. Het aantal stukjes kmt vereen met het aantal persnen waaruit het gezin bestaat. Iedereen heeft zijn eigen puzzelstukje, zijn eigen (bestaans)grnd waar hij f zij p staat. Ieder heeft zijn eigen waarheid, zijn eigen manier van kijken en zijn eigen (andere) verhaal en tch hren die verhalen bij elkaar! Binnen dezelfde geschiedenis heeft iedereen mgelijk een andere beleving! Deze gezamenlijke puzzelstukjes kunnen het ttale gezinsverhaal vertellen. Dit kan beiend zijn, maar k verwarrend. Peter: Ik km maar eens in de drie maanden thuis en dat is OK. Mijn brer brengt elke dag zijn kinderen bij nze uders, k dat is OK, we velen ns thuis geheel anders. Brers en zussen kunnen hetzelfde gezinsgebeuren p een andere manier waarnemen. Van grte invled p de nderlinge banden zijn de uders en de puzzelstukjes die zij meebrengen bij het vrmen van een eigen gezin. Jij mijn brer, jij mijn zus in mijn vregste levensjaren Ongeveer 90 % van de mensen greit p met één f meer brers en zussen. Vr de meesten is de brer-zus-relatie de langdurigste relatie in hun leven, die in hun vregste herinnering begint. De relatie is een efenterrein, wat maakt dat de verhudingen tussen brers en zussen niet vrij kan zijn van cnflicten. Het is hier waar men sciaal gedrag ntwikkelt en waar men p een veilige manier kan experimenteren, mdat de band tussen hen in de kinderjaren eigenlijk niet kan wrden verbrken. Ze leren niet alleen de aandacht van de uders te delen, maar k binnen het gezin samen te werken en te delen. Ze leren zich differentiëren en kmen meizaam tt het besef dat ze anders zijn dan de ander. 1

2 Ze beginnen hun identiteit en hun persnlijke bijdrage in het gezin te nderkennen. Immers, ze zijn van hun vregste kinderjaren elkaars metgezellen, die net z gemakkelijk ruzie maken als vr elkaar pkmen. De dagelijkse schermutselingen en vertruwelijkheden zullen de nderlinge band hechter maken f juist het tegenvergestelde. Ze leren van elkaar en dr met elkaar te nderhandelen, samen te werken, te wedijveren, enz. Ze leren he ze waardering pwekken, belangrijk wrden in de gen van de ander. Het is juist dit efenterrein, waar men ten diepste leert he het er in het werkelijke leven aan te gaat. Z is er in de puberteit een intense strijd tussen brers en zussen mgelijk. Wat hierbij k belangrijk is, is dat ieder kind binnen het gezin een rl, een taak, p zich neemt in de zrg vr de uders en vr elkaar. Iedereen det dat p zijn eigen, persnlijke, vaak nbewuste manier. Het is deze rl, deze manier van zrgen vr elkaar waardr, he vreemd het k klinkt, de relaties later blijvend kunnen verwijderen f verdiepen. Greiende gezinsdynamieken die we met ns blijven meedragen Vanuit het gpunt van de gezinsdynamiek wrden brers en zussen meer beïnvled dr de aanwezigheid van hun uders dan dr elkaar. Drdat kinderen zrgend en ntvangend zijn zullen ze p een bepaalde manier mgaan met de beheften van hun uders en die van het gezin. Elk kind zal hier p zijn eigen manier aan tegemetkmen. De vrbeeldige versus de lastige brer/zus Je hebt kinderen die een vrbeeldig gedrag gaan vertnen wanneer de uders dr een peride van zrg gaan, zals vermeidheid, gezndheidsprblemen, financiële prblemen, relatieprblemen, enz. Zij wrden het neindige brave kind, dat vrtdurend prbeert te vermijden dat de uders ng meer last wrdt bezrgd. Ze geven dr braaf te zijn. In hun vlwassen leven wrden juist zij vaker met psychische prblemen gecnfrnteerd, drdat ze z weinig weten wat ze zelf willen. Eigenlijk zijn ze van hun diepste zelf vervreemd. Daartegenver kan juist een andere brer f zus, ingeval van gezinsprblemen, een pstandig, lastig en vervelend gedrag gaan vertnen. Dit vanuit dezelfde zrg vr het gezin, zdat hij de uders kan afleiden van de prblemen die hen teneerdrukken. Zwel het geven dr het wegdrukken van de eigen wensen als het geven dr juist heel sterk p de eigen strepen te gaan staan, det iets met de nderlinge brer-zus-relatie, mgelijk zelfs tt in de vlwassenheid. Hierdr ntstaan vaak scheve relaties! Z was de brer van de verlren zn (Lucas 15) een vrbeeldig en tegewijde zn, waarschijnlijk vanuit het besef he diep het verdriet van zijn vader was. Juist hij knapte af ten de verlren zn warm werd ntvangen. Hij had zich al die tijd niet gezien geveld en misschien de erkenning van zijn vader vr zijn inzet niet kunnen ntvangen? Op verschillende manieren draagt iedereen bij tt het welzijn van het gezin. Dit blijft men den tt men mgelijk uitgeput geraakt f het gevel heeft niet gezien te zijn in zijn inzet. Juist dit gegeven bracht k heel wat teweeg in de relatie van de brers in Lucas 15. De vlwassen versus de kinderlijke brer/zus Het ene kind kan het verlangen van de uders nbewust aanvelen en zich daardr uder en wijzer, sms verwijs gaan gedragen ( dit wrdt bijvrbeeld zichtbaar in het leven van Jzef, de lieve, verwende zn, die de nd van zijn vader perfect aanvelde, wat echter de relatie met zijn brers grndig verstrde. Genesis 37) terwijl het andere kind kan velen dat het juist ndig is m het kleine kind te blijven, zdat zijn uders kunnen blijven uderen, kunnen blijven zrgen. Ok deze twee dynamieken brengen heel wat teweeg in de brer-zus-relatie. Men kan zich irriteren aan de wijsneus f de eeuwig afhankelijke. 2

3 De brer/zus van pa versus die van ma Brers en zussen kunnen zich bewust f nbewust psplitsen m enerzijds vader en anderzijds meder te steunen.dit ntstaat vanuit de persnlijke behefte van een uder die vanuit zichzelf kiest vr één kind, dit aan zich bindt en hier een sterke band mee pbuwt, ten kste van de andere uder-kind relaties. Z wrden ze iemands lieveling en gaan tegenver elkaar staan ( een vrbeeld hiervan is het schrijnende levensverhaal van Esau en Jacb in Genesis 27, 32 en 33. Ze raakten ttaal van elkaar vervreemd.). De verantwrdelijke versus de nverschillige brer/zus De ene brer/zus gaat in de uderrl t..v. de andere uder f brer/zus, wat niet in dank wrdt afgenmen. De ander fungeert als partner van een uder en prbeert z tt trst te zijn vr de gemissen en het verdriet dat de uder in zijn partnerrelatie te dragen heeft. Deze zrgende relatie gaat dan vaak ten kste van de andere uder-kind relatie. Daar tegenver kan een andere brer/zus gwaarschijnlijk gewn zijn eigen gangetje gaan alsf hem niets interesseert. Al deze beschreven manieren van zrgen vr en rllen in, die je in je kinderjaren p je neemt, geven vaststaande patrnen. Het zijn van die patrnen die je in je vlwassen leven met je meedraagt, znder dat er iemand als schuldige vr het gebeuren kan wrden aangewezen. Het is hier dat je leert m met cnflicten m te gaan, waardr je je vaste patrnen eigenmaakt, die mee bepalen he je in andere relaties functineert. Dr ns bewust te wrden van deze patrnen kunnen we ze drbreken. He gaan we nu, in ns vlwassen leven, met deze dingen m? Jij mijn brer, jij mijn zus, nu we samen vlwassen in het leven staan De ene gezamenlijke geschiedenis zal sterke verbndenheid den greien terwijl de andere de rzaak kan wrden van verwijdering, verwijten, afstand en irritatie. Je kunt bijvrbeeld negatieve gevelens en herinneringen hebben aan een brer f zus dr iets wat die gedaan heeft ten je 11 jaar was. Vandaaruit kan je 30 jaar later ng negatief denken ver de brer-zus-relatie. Daarm is het ged te beseffen dat de nderlinge cnflicten in de brer-zus-relaties dikwijls de uderlijke f intergeneratinele kwesties weerspiegelen. Vaak als er strijd is tussen brers en zussen is het ged m te zeken naar de wrtels hiervan. Ok deze strijd kan een persnlijk gevlg hebben in je eigen manier van mgaan in andere relaties. Het is mede in de relatie uder-kind en de relatie brer-zus, waar je leert te vertruwen en wantruwen, waar je in relaties veiligheid f zelfbescherming leert ervaren. Z kunnen bij relatiecnflicten patrnen vanuit het gezin van herkmst een rl spelen in he men met prblemen mgaat. Hier kunnen de wrtels liggen die maken dat je de ene persn sympathiek vindt en de andere irritant. Het kan zijn dat je in een christelijke gemeenschap je ding niet kunt vinden en daardr extra gaat vechten f dat je je juist heel veilig velt in de mgang met de anderen. 3

4 Verantwrdelijkheid pnemen vr je eigen leven Er is weinig geschreven ver de invled van een brer-zus-relatie. Tch zijn er veel mensen diep en intens p zek naar een vervangende brer-zus-band die men eigenlijk zeer graag met een brer f zus had gewild, maar die nit mgelijk is gebleken. Het kan k zijn dat je je steeds bij iedereen de mindere blijft velen, drdat je jezelf stelt in de schaduw van de ander, je brer f zus. De rivaliteit tussen brers en zussen kan zeer grt zijn. Vaak gaat het hier m een strijd m de liefde en gedkeuring van de uder, vanuit het denken dat slechts één die kan ntvangen. Jalezie kan hier tt grte drama s leiden ( Z ddde Kaïn zijn brer Abel,Genesis 4, vanuit een verkeerd vaderbeeld). Deze rivaliteit en verschillen in de kinderjaren kunnen in het vlwassen leven verder bevchten wrden dr slaan met wrden, negeren, bsheid, afstand, enz. Z kan men de eigen bledbanden breken m geestelijke banden in de gemeente aan te gaan, waardr deze relaties extra kwetsbaar wrden. Behefte aan verbndenheid Het besef van verbndenheid, zelfs bij een sterk vertrebelde relatie, det zich tch velen p mmenten dat de ander dr een pijnlijke gebeurtenis heen met gaan, bijvrbeeld wanneer een brer f zus kmt te sterven. Vaak kmt er slidariteit aan het licht, wanneer iemand van buiten het gezin, zelfs al is dat de eigen partner, een ngepast wrd ver de brer f zus vertelt! Men velt zich beledigd dr de kritiek p een brer f zus en gaat in verdediging. Het besef van verbndenheid kmt k naar bven p mmenten dat je aan je kinderjaren, met weemed aan je brers en zussen terugdenkt en de behefte velt dat het anders zu meten zijn. Of dat je de pijn weer velt van bepaalde wrden alsf ze gisteren pas gesprken zuden zijn. Het is belangrijk m hier ged te beseffen dat een relatie p twee schuders rust. Het kan extra meilijk zijn wanneer de ander niet kan zien wat zijn/haar aandeel is in de verstrde relatie. Z kan een brer/zus die echt een vervelend en meilijk gedrag heeft vertnd, zich eerder slachtffer velen i.p.v. zijn/haar aandeel in de gezinssituatie nder gen te kunnen zien. Dit maakt herstel in de relatie bijznder meizaam. Vaak kan die niet zien, mdat hij/zij wanhpig nd heeft m gezien te wrden in diens inzet, zelfs al was het destructief. Omgaan met relatieverschillen in de vlwassen brer-zus-relatie. Een relatie pnieuw pbuwen als brer en zus kan enkel wanneer we niet meer vanuit een kinderlijke verwachting f gemis met de ander praten. Het vraagt med m een nieuwe en vlwassen vrm van relatie te zeken en hierin de ander te kunnen laten zijn wie hij f zij is en k jezelf te zijn en daarin de ander te ntmeten met de mgelijkheden en beperkingen. Het zu immers kunnen dat een brer f zus uit lyaliteit niet kan kijken naar de gebeurtenissen in het gezin. Of dat iedereen de geheimhuding hg hudt vanuit het zrgen vr het gezin. Ok is het mgelijk dat je innerlijk alleen kmt te staan wanneer je zelf dr dat prces bent heengegaan en de ntkenning kunt lslaten. Het is ged verantwrdelijkheid te dragen vr je eigen gedrag en dit niet als reactie p de ander zijn schuder af te schuiven. Je mag een antwrd zeken p de vraag welke patrnen, die je in de kinderjaren eigen hebt gemaakt, je p dit mment ng steeds vast zetten in de relatie. Ok p de vraag wat je hierbij aan je eigen innerlijke huding kunt veranderen en he je de ander kan leren hgachten, zals Jezus het bedeld heeft. Verschillen blijven. Mgen de verschillen in denken, gedrag en huding er zijn? Mag er zelfs verschillend gedacht wrden ver de gezinssituatie? Als een uder minder gemakkelijk met ju 4

5 mging i.p.v. met je brer/zus, dan hebben ze je daarin tekrt gedaan en dat is niet fair. He kan je ervr zrgen dat dit gegeven niet langer tussen ju en je brer/zus zal staan? Een pen gesprek. Misschien is het mgelijk, misschien k niet. Zek hierin wat vr de relatie mgelijk kan zijn en wat past. Prbeer het vanuit de ander te zien. Dat kan je helpen m het verkeerde gedrag van de ander te plaatsen. Het kan hierbij wel extra kwetsend zijn wanneer de ander zijn eigen aandeel niet inziet. Wees daarp vrbereid. Puin ruimen. Dr de jaren heen kan er een hp puin verzameld zijn. Vr de ene kan dit de heveelheid van een heel huis zijn en vr de ander slechts één muur, terwijl beiden het ver dezelfde gebeurtenissen hebben. Schrik hier niet van. Het is ged m met elkaar de rzaken van de vervreemding te herkennen en erkennen en mgelijk te vergeven. Dan pas kan de liefde bedekken en wrden er geen ude keien meer uit de slt gehaald. Helpende vragen: Wat irriteert je f heeft je pijn gedaan in het gedrag van een brer/zus? He heb jij geprbeerd te zrgen vr jullie gezin en he prbeerde je brer/zus dit te den? Heeft deze het p een manier gedaan die grte gevlgen heeft gehad vr ju en kan hij/zij dat zien? Wat heb jij ndig van je brer f zus en wat heeft hij van ju ndig? Heb jij laten zien dat je zijn/haar inzet hebt gezien? Wat maakt dat er ver smmige dingen niet gesprken kan wrden? Wat met er tegedekt blijven? Familie is Gds idee. Het idee familie is uit Gds gedachten en wil ntstaan. Hij schiep het eerste gezin en later het tweede gezin, de gemeente. Blijkbaar is verbndenheid en een geznde nderlinge afhankelijkheid belangrijk in Zijn gen. Familierelaties krijgen hun kracht dr het feit dat de leden met elkaar verbnden zijn dr de gebrte en wrden bekrachtigd dr wat de familieleden vr elkaar den. Daarm gelf ik k dat Gd ns wil helpen met elkaar m te gaan in relaties die niet vlmaakt zijn. Literatuur Bszrmenyi- Krasner, Tussen geven en nemen, De Trts Michielsen e.a., Leren ver leven in lyaliteit, Cntextuele hulpverlening, Acc De Ber, een gegeven relatie ver brers en zussen, Prmetheus Familiediner: Televisieprgramma, Evangelische Omrep 5