Omgangsprotocol

Transcriptie

1 Omgangsprtcl Pstweg PJ Barger-Cmpascuum Telefn: Website

2 Prtcl Gedrag van kbs Sint Theresia INLEIDING Wij willen dat kbs Sint Theresia een plek is waar leerlingen, uders en teamleden, zich veilig en gerespecteerd velen, zichzelf kunnen zijn en er met plezier naar te kmen. Het schlklimaat wrdt gevrmd dr de directie, de teamleden, leerlingen en uders. Het vraagt van iedereen inzet en tijd. Hier staat tegenver dat er geluisterd wrdt naar elkaar en dat prblemen wrden uitgepraat. Men ervaart steun en belangstelling van de anderen. De gede sfeer heeft een psitieve invled p ieders functineren en welbevinden. Leerlingen vinden het fijn m naar schl te gaan, leerkrachten hebben plezier in het werk en uders velen zich welkm p schl. Wij vinden het belangrijk m p grnd van gelijkwaardigheid met elkaar te werken en te cmmuniceren. Dit hudt in dat betrkkenen: leerlingen, uders, leerkrachten en directie serieus genmen wrden en dat er geluisterd wrdt naar wat iemand te vertellen heeft, ngeacht leeftijd en/f rl. Om dit te kunnen realiseren stellen wij als vrwaarde een vriendelijk en veilig klimaat in een gestructureerde mgeving. Wij streven ernaar dat leerlingen zich ntwikkelen tt mensen die: Met elkaar kunnen samenwerken. Met een grte mate van zelfstandigheid hun weg kunnen vinden. Verdraagzaam zijn. Een nderzekende huding hebben. Van alle geledingen binnen de schl, directie, teamleden, leerlingen, niet-nderwijzend persneel, uders en stagiaires, wrdt verwacht, dat zij zich huden aan de vastgestelde gedragsafspraken. Gedragsafspraken bijvrbeeld ver te laat kmen, het gebruik van materialen zijn vr iedereen duidelijk. De richtlijnen die wij hierbij hanteren passen binnen nze schlvisie en staan beschreven in nze BAS dcumenten. De cultuur en de sfeer van nze schl wrdt mede bepaald dr het maken en naleven van afspraken dr leerkrachten, leerlingen en uders. Maar k de wijze waarp leerkrachten en leerlingen met elkaar mgaan, he leerlingen nderling met elkaar mgaan, de mgang tussen leerkrachten nderling, het mgaan van leerkrachten en uders. Deze manier van mgaan met elkaar willen wij in een Prtcl vr Gedrag vastleggen. Bij het hanteren van dit Prtcl van nze schl vinden wij een aantal aandachtspunten belangrijk: Het Prtcl hudt niet in, dat gedrag wat niet in de afspraken is vastgelegd, autmatisch wel telaatbaar is. Het Prtcl mag het spntane mgaan van alle betrkkenen met elkaar niet in de weg staan. Bij het vaststellen van de afspraken met rekening gehuden wrden met de aard en het sciaalemtineel ntwikkelingsniveau van de leerlingen. Omgangsprtcl Sint Theresia december 2013 Pagina 2 van 19

3 Hfdstuk 1 DOELEN Delen prtcl gedrag: Het creëren van een ged pedaggisch klimaat waarbinnen alle betrkkenen zich prettig en veilig velen. Het bijdragen aan preventie van machtsmisbruik in ruime zin. Het bevrderen en bewaken van veiligheids-, gezndheids- en welzijnsaspecten vr alle betrkkenen bij hun werk p nze schl. Het bewaken van de privacy van alle betrkkenen. Hfdstuk 2 UITWERKING GEDRAGSCODE 1. Gedrag p schl Het streven naar gelijkwaardigheid binnen de schl hudt in dat de vlgende gedragingen niet wrden getlereerd: Grappen met een vernederende strekking die kwetsend bedeld zijn. (Seksueel getinte) pmerkingen ver f vragen naar uiterlijk en/f gedrag van een ander, die als vervelend kunnen wrden ervaren. Handtastelijkheden die als vervelend kunnen wrden ervaren. 2. Schlse situaties In klassensituaties: In de nderbuw en in de middenbuw kunnen leerlingen p scht wrden genmen en/f wrden geknuffeld. Dit gebeurt niet als de leerling het zelf niet wil. Trsten, bemedigen, belnen, feliciteren e.d. van leerlingen is essentieel binnen het schlklimaat. De wensen van leerlingen wrden hierin gerespecteerd. Leerlingen hebben het recht aan te geven wat zij prettig f niet prettig vinden. Spntane reacties bij trsten, bemedigen en belnen d.m.v. een schuderklpje f arm m de schuder zijn mgelijk. In vervlle ruimtes kun je een leerling even vastpakken m ngelukken f ngewenste aanrakingen te vrkmen. Indien mgelijk vastpakken bij de pls f schuders In de rust van de klas d.m.v. het aanraken van schuder f arm even de aandacht van de leerling vragen. In al deze gevallen is het uiteraard belangrijk m in de gaten te huden f dit vr de betreffende leerling acceptabel is. Vechtende leerlingen, na mndeling verzek te stppen, vastpakken bij de pls m ze te scheiden. Onacceptabel f brutaal gedrag van leerlingen eerst mndeling prberen te laten phuden en, indien dat niet werkt, dr vastpakken te laten stppen. Gymnastieklessen: De nderbuwgrepen kunnen zich in één ruimte mkleden. Vanaf grep 3 kleden de jngens en meisjes zich gescheiden m. Vanaf grep 4 is de leerkracht niet in de ruimte van het andere geslacht aanwezig, behalve als er calamiteiten zijn. Met de leerkracht tch in de kleedruimte zijn, dan zal er eerst geklpt en aangekndigd meten wrden dat hij/zij binnen wil kmen. Na een Omgangsprtcl Sint Theresia december 2013 Pagina 3 van 19

4 krte pauze pas echt naar binnen gaan. Het lichamelijk cntact tussen een leerkracht en een leerling: Hulpverlening bij uitveren van gevraagde efenstf p verantwrde wijze. Beveiliging bij efenstf die uitgeverd wrdt. Ndzakelijke en erkende EHBO-aanrakingen. Eén-p-één situaties: Prbeer z min mgelijk met één leerling in de klas f een andere ruimte achter te blijven, waarin jij en de leerling niet zichtbaar zijn. Bespreken van nacceptabel gedrag: Leerlingen die gedrag vertnen dat als nacceptabel wrdt ervaren, wrden hierp in ieder geval aangesprken. Afhankelijk van de situatie gebeurt dit individueel f in klassenverband. Bedeld wrdt gedrag zals beschreven nder gedrag p schl. De uders/verzrgers van de betreffende leerling(en) kunnen wrden ingelicht en indien ndig uitgendigd vr een gesprek m samen met de leerkracht (eventueel leerling) afspraken te maken. Onacceptabel gedrag van de leerkrachten wrdt individueel met de betrkkene besprken. Dit gebeurt dr de directie van de schl f dr de vertruwenspersn. Speelpleingedrag en gedrag in de klas: Het lichamelijk cntact tussen een leerkracht en een leerling: Vechtende leerlingen, na mndeling verzek te stppen, vastpakken m ze te scheiden. Onacceptabel f brutaal gedrag van leerlingen eerst mndeling prberen te laten phuden en, indien dat niet werkt, dr vastpakken te laten stppen Tiletgebruik: Leerlingen van de nderbuw en de laagste grepen van de middenbuw mgen gehlpen wrden bij het verschnen. Vraag altijd vraf aan het kind f het hulp wil hebben. In de midden- en bvenbuw zijn er aparte jngens en meisjes tiletten. Vr de meisjes in de bvenbuw zijn er speciale vrzieningen. 3. Verbaal en/f lichamelijk geweld Wij vragen van allen die bij schl betrkken zijn, extra inzet en aandacht vr een ged pedaggisch klimaat vr alle leerlingen. Vr nderwijsgevend en nderwijsndersteunend persneel van nze schl geldt: Behandel alle leerlingen en hun uders gelijkwaardig. Hanteer geen grf, intimiderend taalgebruik en/f lichamelijk geweld. Zie er p te dat de leerlingen en uders ten pzichte van medeleerlingen en hun uders en ten pzichte van leerkrachten en nderwijsndersteunend persneel geen grf, intimiderend taalgebruik en/f lichamelijk geweld hanteren binnen schl. Omgangsprtcl Sint Theresia december 2013 Pagina 4 van 19

5 De namen van leerlingen die tijdens het buitenspelen betrapt wrden p grf, intimiderend taalgebruik en/f lichamelijk geweld wrden drgegeven aan de grepsleerkracht zdat die hierp in kan spelen en er een aantekening van maakt. Bij herhaling wrden de uders ingelicht. Neem duidelijk afstand van grf, intimiderend taalgebruik en/f lichamelijk geweld dr cllegae, uders en andere vlwassenen binnen de schl. Maak dit k kenbaar. Vr uders van leerlingen die nze schl bezeken geldt: Ouders hanteren geen grf, intimiderend taalgebruik en/f lichamelijk geweld binnen schl f p het schlplein. Bij vertreden van deze afspraken kan de directie besluiten tt het vergaan van een cntract. Indien uders zich vervlgens niet huden aan de richtlijnen van het cntract, kan de directie vergaan tt het geven van een tegangsverbd vr het schlplein en/f de schl. Hfdstuk 3 PRIVACY Onze manier van werken brengt met zich mee dat meerdere persnen met een bepaalde leerling te maken krijgen. Het is ged m de privacy van leerlingen en uders te beschermen. De leerlingendssiers zijn alleen tegankelijk vr leerkrachten, MIB en directie. Het papieren dssier zit in een afgeslten kast. In de tekmst zal dit papieren dssier verdwijnen. Gegevens ver de thuissituatie, medische infrmatie, gegevens van hulpverlenende instanties en uitslagen van testen wrden als privacygevelige gegevens beschuwd. Degene die deze gegevens heeft gekregen, mag ze alleen binnen schl gebruiken ten dienste van een gede begeleiding van de leerling. Andere, aan schl verbnden persnen, kunnen k ver deze gegevens beschikken als dat in het belang is van het kind. Als deze gegevens aan derden zuden meten wrden verstrekt, zal eerst aan de uders testemming gevraagd wrden. Ok dient de MIB-er instemming te verlenen Hfdstuk 4 TOT SLOT Bij zaken, die niet in het Prtcl van nze schl genemd wrden, beslist de directie na verleg met het team. Bij verbaal f fysiek geweld dr leerlingen: (schelden, schppen, slaan, bedreigen) BIJLAGE 1 RICHTLIJNEN BIJ HERHAALD ONGEWENST GEDRAG Bij verbaal f fysiek geweld dr leerlingen: 1 e x uders bellen en leerling krijgt een fficiële schriftelijke waarschuwing (bijlage 2) van het interne zrgteam met daarin mschreven, dat uders bij een vlgende vertreding het kind dienen p te halen. 2 e x Ouders bellen en kind wrdt geschrst. Schrsing wrdt gemeld bij leerplichtambtenaar, inspectie en bevegd gezag. Al deze waarschuwingen blijven van kracht en verjaren niet. Bvenstaande richtlijnen wrden gevlgd en genteerd in ParnasSys (ntitiecategrie 11 Incidentregistratie (IR)). In het nderwerp wrdt respectievelijk genteerd: schriftelijke waarschuwing, time ut f schrsing. Alle teamleden wrden geïnfrmeerd, zdat iedereen weet welke leerling zich niet aan de afspraken hudt. Omgangsprtcl Sint Theresia december 2013 Pagina 5 van 19

6 Bij verbaal f fysiek geweld uders: 1 e x directie inschakelen en directie gaat in gesprek met desbetreffende uders 2 e x fficiële schriftelijke waarschuwing met daarin mschreven, dat uders bij een vlgende vertreding een spreek- en/f tegangsverbd krijgen. CvB wrdt geïnfrmeerd. 3 e x spreek- en/f tegangsverbd. CvB wrdt ingeschakeld. Ok deze waarschuwingen verjaren niet. Pestprtcl INLEIDING Pesten kmt helaas veral, dus k p schlen, vr. Pesten gebeurt vaak p mmenten buiten het gezichtsveld van de leerkrachten en uders, bijvrbeeld tijdens het naar huis gaan f even een pmerking in de gang. Op nze schl prberen wij het pesten serieus aandacht te geven. Wij maken gebruik van diverse methden en methdieken, waarin aandacht besteed wrdt he te handelen bij ngewenst gedrag dr anderen. Ok geven nze BAS afspraken in de klas en p het plein handvatten he met elkaar m te gaan. Naast verbaal en fysiek pesten bestaat er k pesten via de digitale weg. Om deze reden is het internet vr alle leerlingen afgeschermd vr sites als Hyves, face bk etc. (YOUR SAFETY NET) Als schl kun je helaas niet alles waarnemen, dus zijn wij k afhankelijk van signalen van kinderen en uders. Prblemen wrden bespreekbaar gemaakt in persnlijke gesprekken en wrdt er gezcht naar mgelijke plssingen. Daar waar ndig zal er crrigerend pgetreden wrden tegen de pester m het gedrag te laten stppen. De schl heeft hiervr richtlijnen pgesteld.(zie bijlage 1) Het gepeste kind en de pester zullen weerbaar gemaakt meten wrden dr.a. gesprekken en/f begeleiding ver he te handelen in bepaalde situaties. Lukt dit niet in vldende mate p schl dan zal er hulp buiten de schl wrden gezcht via de jeugd verpleegkundige, SMW-er in samenspraak met de uders, I.B.-er en grepsleerkracht. Omgangsprtcl Sint Theresia december 2013 Pagina 6 van 19

7 Hfdstuk 1 Plagen f pesten? Plagen is niet hetzelfde als pesten. De verschillen zu je z kunnen aangeven: Plagen gelijkwaardigheid Wisselend slachtfferschap humristisch Af en te Pesten machtsverschil Hetzelfde slachtffer kwetsend Vaak/vrtdurend Een definitie van pesten p schl luidt als vlgt: Pesten is het systematisch uitefenen van psychische en/f fysieke mishandeling dr een leerling f een grep leerlingen van één f meer klasgenten, die niet (meer) in staat zijn zichzelf te verdedigen. Met deze definitie is het verschil tussen pesten en plagen duidelijk aangegeven. Bij plagen is sprake van incidenten. Pesten echter gebeurt systematisch: een aantal keren per week, een keer per week f regelmatig. Pesten kmt helaas p iedere schl vr, k bij ns. Het is een prbleem dat wij nder gen willen zien en p nze schl dan k serieus willen aanpakken. Daar zijn wel enkele vrwaarden aan verbnden: Pesten met als prbleem wrden gezien dr alle direct betrkken partijen: leerlingen (gepeste kinderen, kinderen die pesten en de zwijgende grep leerlingen die wel zien, maar niets det), leerkrachten en de uders/verzrgers (hierna genemd: uders) De schl met prberen pestprblemen te vrkmen. Ls van het feit f pesten wel f niet aan de rde is, met het nderwerp pesten met de kinderen bespreekbaar wrden gemaakt, waarna met hen regels wrden vastgesteld. Als pesten ptreedt, meten leerkrachten (in samenwerking met de uders) dat kunnen signaleren en duidelijk stelling nemen. Wanneer pesten ndanks alle inspanning tch weer de kp psteekt, met de schl beschikken ver een directe aanpak. Wanneer het prbleem niet p de juiste wijze wrdt aangepakt f de aanpak niet het gewenste resultaat plevert dan zal er verlegd wrden ver een andere aanpak, eventueel met hulp van externe instanties. Ok kan er advies gevraagd wrden aan de vertruwenspersn van schl. Vertruwenspersn van de schl is mevruw Wilma Geuzinge Hfdstuk 2 Del pestprtcl Del pestprtcl: Alle leerlingen zich bij ns p schl veilig te laten velen, zdat zij zich ptimaal kunnen ntwikkelen. Dr elkaar te steunen en wederzijds respect te tnen stellen wij alle leerlingen in de gelegenheid m met plezier naar schl te gaan! Wij den dat dr afspraken zichtbaar te maken vr leerlingen en vlwassenen zdat als er zich ngewenste situaties vrden, zij elkaar kunnen aanspreken p deze afspraken. Leerkrachten, MR en nderschrijven gezamenlijk dit pestprtcl. Hfdstuk 3 Preventief pestbeleid Klimaat van de schl Wij vinden een ged pedaggisch klimaat zeer belangrijk. Dat uit zich in aandacht vr nrmen en waarden die wij vanuit de identiteit en nze vrm van nderwijs, Buwen aan een Adaptieve Schl (BAS), belangrijk vinden. Wij vinden de sfeer waarin een kind met pgreien van grt belang m z een vlwaardig mens te wrden. Wij stellen daarm een vriendelijk en veilig klimaat, met rde en regelmaat, p prijs. Pas als het kind zich veilig velt, kan het zich ntwikkelen. Juist regelmaat geeft het kind kansen. Daarm hanteren we binnen nze schl afspraken in alle grepen en bespreken die met de leerlingen. De afspraken hangen zichtbaar in elke klas. ( zie BAS dcument) Omgangsprtcl Sint Theresia december 2013 Pagina 7 van 19

8 Wij hpen zdende, dat er een preventieve werking van uitgaat en spreken de leerlingen, die zich niet aan de afspraken huden, daarp. Afspraken Werkvrmen Binnen nze BAS-lijnen Cöperatief Leren en Zelfstandige Leerhuding zijn werkvrmen beschreven met diverse sciaalvrmende elementen. De leerlingen leren he ze met elkaar kunnen samenwerken en wrden geactiveerd m met wederzijds respect met elkaar m te gaan. Deze werkvrmen zrgen vr een leermgeving die sciaal gedrag versterkt. Wij werken in grep 1 t/m 8 met de sciaal emtinele methde Kinderen en hun sciale talenten. Daarbij wrdt Zien gebruikt m de sciaal-emtinele ntwikkeling van leerlingen te bserveren en analyseren. Vanuit Zien kunnen (pedaggische) handelingsplannen, zwel p individueel als p grepsniveau, pgesteld wrden m het welzijn van de leerlingen te bevrderen. Hfdstuk 4 Vijf spren aanpak bij pesten Vijf spren aanpak Indien er tch sprake is van pesten gaan wij daar als team actief mee m: Wij gaan uit van de aanbevelingen uit de hier achter beschreven vijfspren aanpak. Deze is ntwikkeld dr de landelijke rganisaties vr uders in het nderwijs. Wil je pesten effectief bestrijden dan zal je de vlgende vijf grepen meten meenemen. De vijf spren aanpak bestaat uit: 1 De leraar (signaleren en aanpakken) Grepsniveau Leraren hebben een sleutelrl in de aanpak van het pesten. Zij zijn de eerst verantwrdelijken vr de aanpak van het pesten. Het is belangrijk dat zij pesten vregtijdig signaleren en effectief bestrijden. De leerkrachten wrden ndersteund dr de Intern Begeleider die, als het ndig is, k buiten de klas met individuele kinderen f met grepjes kinderen aan de slag kan gaan. De uders In deze fase zal de leerkracht f de intern begeleider, afhankelijk van de ernst van de zrg, de uders p de hgte stellen. Desnds zal er een dr schl gerganiseerd gesprek plaatsvinden met alle uders uit de grep m te praten ver de plssing. Leerkracht(en) en uders prberen in ged verleg samen te werken aan een bevredigende plssing. De leerkracht biedt altijd hulp aan het gepeste kind en begeleidt de pester, indien ndig in verleg met de uders en/f externe deskundigen. 2 Hulp aan de pester Algemeen Er wrdt uiteraard met de pester gesprken. Dit kan een prbleemplssend gesprek zijn (p zek naar de rzaak) m vervlgens de geveligheid vr wat hij met het slachtffer uithaalt te vergrten, gekppeld aan afspraken met evaluatiemmenten. Het advies is m de pester even de gelegenheid te bieden m zijn leven te beteren alvrens zijn uders bij zijn wangedrag te betrekken. Natuurlijk is dit wel afhankelijk van de ernst van het pestgedrag. Begeleiden van de pester: Praten; zeken naar de reden van het ruzie maken/pesten (baas willen zijn, jalezie, verveling buitengeslten velen) Laten zien wat het effect van zijn/haar gedrag is vr de gepeste. Excuses aan laten bieden In laten zien welke sterke (leuke) kanten de gepeste heeft Pesten is verbden in en m de schl: wij huden ns aan deze regel; straffen als het kind wel pest belnen (schuderklpje f bandje) als kind zich aan de regels hudt Kind leren niet meteen kwaad te reageren, leren beheersen, de stp-eerst-nadenken-huding f een andere manier van gedrag aanleren. Cntact tussen uders en schl; elkaar infrmeren en verleggen. Inleven in het kind; wat is de rzaak van het pesten? Orzaken van pestgedrag kunnen zijn: Een prblematische thuissituatie Vrtdurend gevel van annimiteit (buitengeslten velen) Vrtdurend in een niet-passende rl wrden gedrukt Vrtdurend met elkaar de cmpetitie aangaan Een vrtdurende strijd m de macht in de klas f in de buurt Omgangsprtcl Sint Theresia december 2013 Pagina 8 van 19

9 Adviezen vr hulp: Zeken van een sprt f club; waar het kind kan ervaren dat cntact met andere kinderen wel leuk kan zijn Inschakelen hulp; Schl Maatschappelijk Werk (SMW); sciale vaardigheidstrainingen; Jeugdgezndheidzrg; huisarts; GGD ; GGZ. 3 Hulp aan het gepeste kind Algemeen Kinderen die stelselmatig wrden gepest, kunnen p verschillende manieren reageren. De meeste kinderen wrden passief en trekken zich terug. Een enkel gepest kind gaat zelf uitdagen en kan zelf een pester wrden. Beide vrmen van gedrag zijn aangeleerd, in de zin van reacties p uitstting. Dit gedrag kan k weer afgeleerd wrden. Begeleiding van de gepeste leerling: Medeleven tnen, luisteren en vragen: he en dr wie wrdt er gepest Nagaan he de leerling zelf reageert, wat det hij/zij vr tijdens en na het pesten Huilen f heel bs wrden is juist vaak een reactie die een pester wil uitlkken. De leerling in laten zien dat je p een andere manier kunt reageren. Zeken en efenen he te reageren De gepeste leerling in laten zien waarm een ander pest. Nagaan welke plssing de leerling zelf wil Sterke kanten van de leerling benadrukken Belnen (schuderklpje) als de leerling zich anders/beter pstelt Praten met de uders van de gepeste leerling Adviezen vr hulp: Niet ver beschermen dr bijvrbeeld naar schl te gaan brengen f ik zal het de pester wel eens gaan vertellen. Hiermee plaats je het gepeste kind in een uitznderingspsitie waardr het pesten zelfs ng te kan nemen. Zeken van een sprt f club; waar het kind kan ervaren dat cntact met andere kinderen wel leuk kan zijn Inschakelen hulp; Schl Maatschappelijk Werk (SMW); sciale vaardigheidstrainingen; Jeugdgezndheidzrg; huisarts; GGD ; GGZ. 4 Hulp aan de zwijgende middengrep Om de zwijgende middengrep tt bndgent in de strijd tegen het pesten te maken zijn de vlgende acties mgelijk: Pesten aan de rde stellen in de klas bijvrbeeld dr aandacht vr dit pestprtcl en het nderwerp regelmatig terug te laten kmen. Telkens in andere bewrdingen en k gebruikmakend van verschillende werkvrmen. Als een leraar met de klas spreekt ver pesten, is het raadzaam geen pestsituatie in de klas als uitgangspunt te nemen, maar het nderwerp daar bvenuit te tillen. Gebeurt dit niet dan kan de klas het prbleem ntkennen, bagatelliseren, het slachtffer de schuld geven f zeggen dat het maar een grapje is. Of de pesters gaan het slachtffer vr het vertellen ver het pestgedrag bestraffen. Via rllenspel het buitengeslten zijn aan den lijve ndervinden. 5 Hulp aan de uders In de brchure Pesten p schl, he ga je er mee m?. staan de vlgende adviezen: Ouders van gepeste kinderen: a) Hud de cmmunicatie met uw kind pen, blijf in gesprek met uw kind. b) Als pesten niet p schl gebeurt, maar p straat, prbeert u cntact p te nemen met de uders van de pester(s) m het prbleem bespreekbaar te maken. c) Pesten p schl kunt u het beste direct met de leerkracht bespreken d) Dr psitieve stimulering en zgn. schuderklpjes kan het zelfrespect vergrt wrden f weer terug kmen. e) Stimuleer uw kind tt het beefenen van een sprt f) Steun uw kind in het idee dat er een einde aan het pesten kmt Ouders van pesters: a) Neem het prbleem van uw kind serieus b) Raak niet in paniek: elk kind lpt kans een pester te wrden c) Prbeer achter de mgelijke rzaak te kmen d) Maak uw kind gevelig vr wat het anderen aandet Omgangsprtcl Sint Theresia december 2013 Pagina 9 van 19

10 e) Besteed extra aandacht aan uw kind f) Stimuleer uw kind tt het beefenen van een sprt g) Crrigeer ngewenst gedrag en benem het gede gedrag van uw kind h) Maak uw kind duidelijk dat u achter de beslissing van schl staat Alle andere uders: a) Neem de uders van het gepeste kind serieus b) Stimuleer uw kind m p een gede manier met andere kinderen m te gaan c) Crrigeer uw kind bij ngewenst gedrag en benem ged gedrag d) Geef zelf het gede vrbeeld e) Leer uw kind vr anderen p te kmen f) Leer uw kind vr zichzelf p te kmen Hfdstuk 5 Het 7 stappenplan m het pesten aan te pakken Het 7 stappenplan m het pesten aan te pakken Uitgangspunten zijn: 1. de schl kiest vr een teamgerichte aanpak, 2. de schl kiest vr een structurele aanpak, 3. de stappen zijn uitverbaar in de dagelijkse nderwijspraktijk. Hulpvraag van de schl: Wat kunnen álle leerkrachten van de schl den m het pesten te vrkmen en te bestrijden? Wij kunnen het gehele prces in zeven stappen laten drlpen. STAP 1 Verzamelfase p grepsniveau De grepsleerkracht brengt middels een vragenlijst sciaal emtinele ntwikkeling/scigram in kaart wie er vlgens hem/haar wrden gepest, wie er pesten en he vaak dat gebeurt. We gebruiken vr deze inventarisatie een inventarisatielijst. Telichting 1. Iedere leerkracht van de grepen 1 t/m 8 vult structureel deze lijst in. 2. Begripsverheldering: Wij maken nderscheid tussen plagen en pesten. Plagen en pesten kmt vr in het gezin, de buurt f p schl. Plagen: 1. Plagen mag, met, van plagen wrd je weerbaarder 2. Plagen is ged vr de sciaal-emtinele ntwikkeling 3. Plagende kinderen kunnen elkaar aan. Pesten: 4. Pesten is mishandeling. 5. Z n 15 % van de schlgaande leerlingen zijn hierbij als dader dan wel als slachtffer betrkken. 6. Er is sprake van een machtsverschil (grt tegen klein, sterk tegen zwak) 7. Het is structureel en langdurig 8. Er wrdt pzettelijk schade aangebracht aan het slachtffer 9. Het is gemeen 10. Er is sprake van een win-verlies situatie Leerlingen verstaan nder pesten: 11. hij/zij det het expres 12. heeft het altijd p mij gemunt 13. is niet leuk De gevlgen van pesten kunnen ernstig zijn. 3. De leerling die gepest wrdt zu herkend kunnen wrden aan: 14. wrdt vaak buitengeslten en staat alleen. (Het spel is net begnnen, terwijl een andere leerling even later wel weer mee mag den.) 15. zekt in de pauze vaak cntact en f steun met de leerkracht die pleinwacht heeft Omgangsprtcl Sint Theresia december 2013 Pagina 10 van 19

11 16. speelt graag met jngere leerlingen? wil in de pauze het liefste binnen blijven 17. wrdt vaak uitgelachen f afgewezen dr anderen ( daar heb je hem/haar weer, zuchten van verige leerlingen als de gepeste leerling iets in de grep wil zeggen) 18. wil niet meer naar schl 19. klaagt ver allerlei pijntjes 20. is gauw prikkelbaar 21. is niet welkm p feestjes 22. heeft weinig eigenwaarde 23. is sciaal nhandig 24. vertnt aangeleerde hulpelsheid 25. is fysiek vaak zwakker dan medeleerlingen 26. kan prvcerend gedrag vertnen: enerzijds agressief (uitdagend), anderzijds angstig (klagend ver het hem/haar aangedane nrecht) De leerling die pest zu herkend kunnen wrden aan: 27. ziet zijn slachtffers als waardels 28. vertnt agressief gedrag 29. heeft verwicht p zijn slachtffers 30. heeft vaak een psitieve huding t..v. geweld 31. heeft weinig echte vrienden 32. zekt graag de jngere f minder weerbare kinderen p als slachtffer He pesten leerlingen? 33. nn-verbaal: gcntact, rug tekeren, cntact zeken met medepesters, gebaren maken 34. verbaal: vernederen, schelden, dreigen, belachelijk maken, leerlingen altijd bij een bijnaam nemen, gemene briefjes schrijven 35. lichamelijk: trekken aan kleding, duwen, schppen en slaan, krabben, bijten, met wapens 36. achtervlging: klem zetten, pwachten, psluiten 37. dr afwijzing, uitsluiting 38. dr stelen f vernielen van bezittingen 39. dr afpersing: dwingen m geld en/f gederen af te geven. Pestgedrag nder meisjes gebeurt vaak in het geniep (rddelen, leugens vertellen, buitensluiten, negeren, digitaal pesten). Bij jngens gebeurt pesten penlijker (vechten, duwen, fysiek geweld, uitschelden, elkaars spullen vernielen). STAP 2 Inventarisatiefase Alle kinderen van grep 4 t/m 8 vullen in nvember en april een krte vragenlijst in die infrmatie plevert ver wie er wrden gepest, wie er pesten en he vaak dat gebeurt. (Bijlage 2) Tevens wrdt er een scigram gemaakt. (Bijlage3) Telichting: 1. Deze vragenlijst kan pas dr de leerlingen wrden ingevuld als de definitie van "pesten" bij alle leerkrachten en leerlingen eenduidig is. 2. We gaan er bij het gebruik van de lijst van uit dat leerlingen zelf vaak een ged beeld van de aard en de mvang van de pesterijen hebben. 3. Iedere leerkracht instrueert de leerlingen p dezelfde wijze bij het invullen van de lijst. 4. Iedere leerkracht benadrukt dat de vragenlijst zeer vertruwelijk zal wrden behandeld. 5. Het is wenselijk in het praten ver pesten met de leerlingen het accent te leggen p het pesten als grepsprbleem en niet alleen p de verrdeling van de pesters. STAP 3 Verzamelfase p schlniveau Alle grepsleerkrachten spren punten p in de schlrganisatie, die erte kunnen bijdragen dat het vr álle leerlingen z veilig mgelijk wrdt in de schl. We gebruiken hiervr een inventarisatielijst (zie bijlage 3). Telichting 1. Pestprblemen p schl (dit geldt vr schlen in het algemeen) kunnen k te maken hebben met schlrganisatrische zaken. De inrichting van de schl, de manier van mgaan met elkaar, de schlafspraken, de wijze van lesgeven en de cntacten met uders zijn daar vrbeelden van. Omgangsprtcl Sint Theresia december 2013 Pagina 11 van 19

12 STAP 4 Analysefase De leerkracht is verantwrdelijk vr het uitveren van het stappenplan. (de 7 stappen) De leerkracht vert het stappenplan uit en hudt dit bij p het pmerkingenblad van de betreffende leerlingen STAP 5 Handelingsmgelijkheden Pesten mag p geen enkele wijze getlereerd wrden. 1. steun bieden aan het slachtffer Naar de leerling luisteren en prbleem serieus nemen. Inf geven ver pesten ( Met de leerling mgelijke plssingen bedenken en hieraan samen werken Deskundige hulp inschakelen b.v. sciale vaardigheidstrainingen Aanleren: Drie stappen: 1. Zeg: Hu p 2. Zeg bs: Hu p anders ga ik naar meester f juf. 3. Ga naar de leerkracht Bij de kleuters is het vaak alleen stap 1 en 3 2. steun bieden aan de leerling die zelf pest De pester met stppen en zijn gedrag wijzigen De gevlgen van pesten bespreken met de pester De leerling helpen m zich aan afspraken te huden Deskundige hulp inschakelen b.v. sciale vaardigheidstrainingen 3. de middengrep betrekken bij het plssen van het pestprbleem Inzicht geven in pesten dr erver te praten en eigen rl hierin te verduidelijken Mgelijke plssingen verleggen en hier samen aan werken 4. De uders steunen: Ouders serieus nemen Infrmatie geven ver pesten en he pesten aangepakt kan wrden Samen met uders het prbleem aanpakken Indien ndig uders drverwijzen naar deskundige ndersteuning Enkele cncrete tips vr uders: 5. De uders van het slachtffer: pestprbleem p schl met leerkracht bespreken geef je kind achtergrndinf met betrekking tt pesten beln je kind accepteer je kind nvrwaardelijk en neem het kind serieus accepteer de situatie niet ga geen gesprek aan met de pester p schl ga geen andere kinderen vr juw zn f dchter kpen zek deskundige hulp 6. De uders van de pester: pestprbleem p schl met leerkracht bespreken geef je kind achtergrndinf met betrekking tt pesten blijf rustig en neem je kind serieus accepteer de situatie niet prbeer achter de rzaak te kmen crrigeer agressieve buien wees z cnsequent mgelijk ga p zek naar talenten van je kind geef warmte aan het kind zek deskundige hulp STAP 6 Uitveringsfase De betreffende leerkracht pakt enkele handelingsmgelijkheden p die hij p dat mment het belangrijkste vindt. Omgangsprtcl Sint Theresia december 2013 Pagina 12 van 19

13 STAP 7 De bijpraatfase N.a.v. de ingevulde vragenlijsten (bijlage 3, 4 en 5) wrden in een teamvergadering (nvember en april) de resultaten besprken. Omgangsprtcl Sint Theresia december 2013 Pagina 13 van 19

14 Bijlage 1 Inventarisatielijst vr leerkrachten Het vrkmen van pestprblemen in de klas 1. In de nderstaande lijst kunt u aangeven welke leerlingen er, naar uw idee, sinds het begin van het schljaar wrden gepest en he vaak dat gebeurt? He vaak? De leerling die gepest wrdt 1 f 2 keer regelmatig Wilt u in de nderstaande lijst aangeven welke kinderen in uw klas, sinds het begin van het schljaar, andere kinderen pesten? En he vaak dat gebeurt? He vaak? De leerling die pest 1 f 2 keer regelmatig Telichting Deze lijst inventariseert de mate waarin er naar uw idee sprake is van pestprblemen in de schl. Een vergelijking met de uitkmsten van vragenlijst (bijlage 4) geeft de mgelijkheid m na te gaan in heverre u een juist beeld van de relaties in de grep heeft. Omgangsprtcl Sint Theresia december 2013 Pagina 14 van 19

15 Bijlage 2 Vragenlijst vr leerlingen Naam Datum 1. Ik zit in grep Ik ben een 0 een jngen 0 een meisje 3. He vaak ben je dit schljaar gepest? 0 ik ben dit schljaar niet gepest 0 1 f 2 keer 0 regelmatig 4. He vaak vel jij je alleen p schl? 0 nit 0 1 f 2 keer 0 regelmatig 5. He vaak heb je dit schljaar andere leerlingen gepest? 0 ik heb dit schljaar niet gepest 0 1 f 2 keer 0 regelmatig 6. Waar ben je gepest? 0 ik ben dit schljaar niet gepest 0 p de speelplaats 0 in de grep tijdens de les 0 in de grep tijdens de pauze 0 in de gang(en) 0 p weg van/naar schl 0 anders Op welke wijze ben je gepest? 0 ik ben dit schljaar niet gepest 0 ik ben alleen geplaagd 0 ik ben geschpt en geslagen 0 ik ben bedreigd 0 ik ben uitgeschlden en uitgelachen 0 er zijn dingen van mij beschadigd 0 anders In welke grep zit(ten) de leerling(en) die ju pesten? 0 ik ben dit schljaar niet gepest 0 in mijn grep 0 in een grep van het zelfde jaar 0 in een hgere grep 0 in een lagere grep 0 in verschillende grepen 9. Dr wie ben je gepest? Omgangsprtcl Sint Theresia december 2013 Pagina 15 van 19

16 Bijlage 3 Aanvullende infrmatie vr het schlteam Aandachtspunten in de schlrganisatie Pestprblemen p schl kunnen k te maken hebben met allerlei aspecten die betrekking hebben p de schlrganisatie. Hiernder kunnen we rangschikken: de inrichting en aankleding van de schl, de wijze van leerlingbegeleiding, de gehanteerde werkvrmen, aandacht vr het mgaan met elkaar, cntacten met uders, e.d. De hiernder pgenmen lijst is een algemene lijst, die per schl specifiek kan wrden in- en aangevuld. Deze lijst kan wrden gebruikt bij de stappen 3 en 5. De aandachtspunten zijn ntleend aan de literatuur. De aandachtspunten 1 t/m 9 kmen uit Olweus, D., Treiteren p schl, Cllege Uitgevers, Amersfrt, De punten 10 t/m 13 zijn ntleend aan Van der Meer, B., De zndebk in de grep, KPC, Eveneens is aanvullend infrmatie te verkrijgen p het internet: 1. Bewustzijn en betrkkenheid Het is belangrijk dat leerkrachten en uders zich bewust wrden van de mvang van de treiterprblemen p hun schl en dat ze bereid zijn zich serieus in te zetten m de situatie te verbeteren. Registratie van de prblemen geeft veel inzicht en stimuleert tt actie. Het is belangrijk treiteren niet te beschuwen als iets nvermijdelijks in het leven van een kind. Er kan veel gedaan wrden met tamelijk simpele middelen. verbeterde kennis leidt tt verbeterde signalering. 2. De hele schl Het is belangrijk de delgrep niet te beperken tt alleen de pester f het slachtffer. Maatregelen meten zich richten p het ntwikkelen van de juiste huding bij alle leerlingen en p het scheppen van de juiste vrwaarden in de schlrganisatie m de mvang van de pestprblemen te verminderen. 3. Aandacht vr pesten en treiteren Pestprblemen meten bespreekbaar wrden gemaakt, zwel met de leerkrachten, de uders als de leerlingen. Dr lessen, kringgesprekken, een studie f themamiddag, een uderavnd kan de huding tegenver pesten duidelijk wrden en een gezamenlijke aanpak wrden bepaald. Een drgaande lijn in de aandacht is van belang. Evenals ged verleg met uders. 4. Tezicht tijdens de pauzes Er wrdt meer getreiterd p schl, dan p weg van en naar schl; er wrdt minder getreiterd p schlen waar een relatief hge dichtheid van leerkrachten tijdens pauze is. Het is belangrijk dat de schl een gede supervisie hudt ver het den en laten van de leerlingen. Een eenvudige preventieve maatregel is een gedlpend surveillancerster vr de pauzes. Indien ndig, wrdt de surveillance uitgebreid. De aanwezigheid van leerkrachten alleen is niet vldende. Zij meten k bereid zijn m snel en cnsequent in te grijpen bij treiterprblemen (k als dat alleen maar vermed wrdt). Let bij ntkenning p intnatie, gezichtsuitdrukking en stemming. Leidraad: men kan beter te vreg dan te laat ingrijpen. Cnsequent is de huding: wij accepteren geen pesterijen. Een leerkracht die nalaat in te grijpen geeft in feite stilzwijgend gedkeuring! Een waakzaam en plettend tezicht van vlwassenen kan veel betekenen in de verbetering van de situatie van het slachtffer. De surveillerende leerkrachten meten elkaar p de hgte huden van de gang van zaken. Incidenten meten drgegeven wrden aan de betreffende grepsleerkracht. Naast de pauzes zijn er meer risicvlle mmenten. Tezicht is k belangrijk rnd zwemlessen, tijdens lprutes naar sprtzalen, bij uitstapjes naar culturele vrstellingen, bij schlreisjes, e.d. Bijzndere aandacht vraagt het schlkamp, waar kinderen vanwege pestprblemen heel erg tegen p kunnen zien. 5. De inrichting van het schlplein Pestkppen zijn meestal wat uder dan hun slachtffers. Dit betekent dat er speciale afspraken gemaakt kunnen wrden ver tijd en plaats van de pauzes (scheiden van udere en jngere leerlingen). Vaak kmt treiteren p bepaalde plaatsen veelvuldiger vr dan p andere. Reduceren van risicgebieden zals afgelegen gedeelten van het schlplein. Zrgen vr een ged en aantrekkelijk ingericht schlplein dat uitndigt tt prettig gedrag en dat verveling vrkmt (als brn van treiteren). 6. Vertruwenstelefn/vertruwenspersn Slachtffers zwijgen meestal. Het is belangrijk dat psters van b.v. de kindertelefn p schl hangen. Een andere mgelijkheid: een ideeënbus waar kinderen anniem pmerkingen ver de schl (en b.v. ver pesten) kwijt kunnen. Kan eventueel k gebruikt wrden dr uders. Op schl meten gede afspraken zijn ver de begeleiding van leerlingen: he wrdt er gehandeld bij het signaleren van een prbleem? Wie wrden daarbij ingeschakeld? Is er een vertruwenspersn? Bij kinderen en uders met duidelijk zijn wie van het team de vertruwenspersn (Wilma Geuzinge) is. Het is van belang dat deze persn draagvlak heeft bij het team, de kinderen en de uders. Hij/zij staat in vr de annimiteit van een klacht en met geheimhuding zveel mgelijk waarbrgen. Omgangsprtcl Sint Theresia december 2013 Pagina 16 van 19

17 7. Grepenafspraken tegen treiteren Een belangrijke ndersteuning in de strijd tegen treiterprblemen en vr verbetering van de sfeer in de grep, is vereenstemming tussen de leerkracht(en) en de leerlingen ver enkele eenvudige schlafspraken. Deze afspraken meten bndig en duidelijk zijn. De vlgende afspraken zuden uitgangspunt vr bespreking kunnen zijn: we treiteren anderen niet we prberen leerlingen, die getreiterd wrden te helpen we zrgen er vr dat elke leerling het naar de zin heeft in de grepen dat er niemand buiten geslten wrdt Het is belangrijk dat de hele grep helpt met het frmuleren van de afspraken, ermee instemt en er zich verantwrdelijk vr velt. Ter inleiding en ndersteuning kan het thema pesten in de grep, c.q. schl aan de rde wrden gesteld via videbanden, verhalen, beken en rllenspelen. Kinderen krijgen p deze manier inzicht in he vervelend de gevlgen van pesten kunnen zijn vr het slachtffer. Dit is van belang vr de pester. Duidelijke afspraken maken het mgelijk m de huding en nrmen van leerlingen te beïnvleden, b.v. rnd het passief meeden aan pesten. Klikken wrdt een zich huden aan de samen afgesprken afspraken. Overigens vergrten kringgesprekken waarbij de sciale interactie in de grep en het huden aan de afspraken aan de rde kmen de sciale cntrle. Dat is een effectieve methde m het pestgedrag psitief te beïnvleden. 8. Belning en straf Waardering en welgemeende aandacht vr psitief sciaal gedrag van leerlingen en hun schlprestaties hebben een psitieve invled p het klimaat in de grep. Dat maakt het k gemakkelijker kritiek p ngewenst gedrag te accepteren. Dat betekent vr de wat agressieve leerlingen: waardering vr niet agressief handelen f niet meeden aan pesterijen. De beste resultaten wrden verkregen dr een cmbinatie van veel waardering vr psitief gedrag en cnsequente strafmaatregelen vr agressief, regelvertredend gedrag. Strafmaatregelen vr het vertreden van de samen gemaakte afspraken tegen pesterijen kunnen met de grep zelf wrden besprken. Strafmaatregelen meten ged uitverbaar zijn. Zij meten enig ngemak verrzaken znder vijandig, kwetsend f vernederend te wrden en ze meten zich p het ngewenste gedrag en niet p de persn richten. Het is k belangrijk dat de straf bij het vergrijp aansluit. Geschikte maatregelen bij pesten: een gesprek met de leerling, de leerling gedurende enkele pauzes binnen laten blijven, enkele uren naar een andere (lagere) grep sturen, pdragen tijdens enkele pauzes dicht in de buurt te blijven van de surveillerende leerkracht, de leerling naar de directeur sturen vr ernstig gesprek, de leerling enkele privileges nthuden. Het is belangrijk dat leerlingen weten waarm ze straf krijgen. Sms is cntact met de uders pnemen van belang. 9. Alledaagse psitieve activiteiten Het is belangrijk af en te met de grep iets leuks te ndernemen. Dit kan leiden tt een sterk gevel van saamhrigheid. Wel is het belangrijk extra alert te zijn p leerlingen die juist dan uit de bt vallen. Vrbeelden: vertel eens wat vaker ver jezelf en he je was p die leeftijd jullie hebben ged gewerkt: als belning een verhaal, vide, wat langer handvaardigheid, tekenen f een gymles wat willen jullie in de kring eens met elkaar bespreken rganiseer eens een uitstapje in het kader van wereldriëntatie in eigen drp f stad benadruk psitieve acties, b.v. wat den als een leerling langer ziek is 10. De les lichamelijke pveding Lessen lichamelijke pveding kunnen een beslissende rl spelen bij pestprblemen. Juist in deze ngedwngen lichamelijke en minder cntrleerbare lessen kmen pestprblemen vr. Bvendien kunnen deze lessen nndige cncurrentie aanwakkeren, vrrdelen versterken, maar k aanzetten tt samenwerking. Let p: a. het kiezen: degenen die het eerst gekzen wrden zijn sprtief en sciaal b. winnaars: de laatst gekzenen verliezers. Zrg dat het kiezen gevarieerd plaatsvindt, dus als leerkracht vaak zelf indelen: p nummer, lengte, leeftijd, kleur, e.d. c. Vrzichtigheid in vergelijking van prestaties en recrds; nadruk p het verbeteren van het persnlijk recrd. d. Niet alleen algemene grepspdrachten, maar k zdanige variatie dat elke leerling zijn eigen mgelijkheden kan nderzeken. Omgangsprtcl Sint Theresia december 2013 Pagina 17 van 19

18 e. Vrkm vrtdurende faalervaringen; geef in dat geval alternatieve pdrachten, b.v. ndersteunen bij de ndersprng. f. Niet alleen behendigheids-, kracht en snelheidsefeningen,maar k cncentratie- efeningen f efeningen gericht p nn-verbaal gedrag (stevig staan, rechte huding, evenwichtsefeningen). De les lichamelijke efening kan k gebruikt wrden als ruimte vr sciaalgeaccepteerde activiteiten waarbinnen agressiviteit gekanaliseerd kan wrden. Lichaamsefeningen (maar b.v. k discussies in de grep) kunnen gebruikt wrden m leerlingen inzicht te geven in hun agressief gedrag en mgelijkheden bieden vr het aandragen van gedragsalternatieven. 11. Grepswerk Grepswerk leidt tt meer nderlinge acceptatie, een psitievere huding tegenver elkaar, behulpzaamheid en ndersteuning, minder vrrdelen en meer zelfvertruwen. Het is belangrijk dat elk grepslid medeverantwrdelijk is vr de prestaties van elk ander lid bij een pgegeven taak. De taak kan z wrden gefrmuleerd dat er een nderlinge psitieve afhankelijkheid ntstaat tussen de grepsleden ( ze hebben elkaar ndig, de ttaal grepsprestatie wrdt berdeeld). Het is belangrijk ruimte in te buwen vr een gesprek ver he het gaat in de grep. Bij de samenstelling van de grep rekening huden met : prestatieniveau sciale relaties in de grep de vrkeuren van de leerlingen (zelfgekzen grepsleden naast dr de leerkracht aangewezen leerlingen Bij vrkeur: pbuwende/vriendelijke leerlingen samen met geïsleerde pestkp tussen sterke/zekere leerlingen Niet: (zeker in het begin) pestkp en slachtffer in 1 grep k niet enkele pestkppen/meelpers samen Het is ged de grepssamenstelling gedurende het schljaar enkele keren (maar k weer niet te vaak) te wisselen. Ok bij de samenstelling van de grepen zu uitstekend gebruik gemaakt kunnen wrden van een scigram. Al heel vreg vindt grepsvrming plaats en wrden rllen en nrmen vastgelegd (sms vr een hele schllpbaan). Daarm is het ged in het begin vral werkvrmen te kiezen waarin samenhang van de grep en psitieve grepsnrmen kunnen ntstaan. Daarbij met cmpetitie en cncurrentie vermeden wrden. Belangrijk zijn afspraken vr een psitieve gedragscde (luisteren naar elkaar, elkaar uit laten praten, elkaar niet uitlachen, praten in ik-bdschappen ). Hierbij is het mdelgedrag van de leerkracht zeer belangrijk. 12. Individualiteit Het is belangrijk dat annimiteit wrdt vrkmen en dat elke leerling als individu wrdt aangesprken. Aandacht vr eigenheid, eigen inbreng en kwaliteiten, zrgen en meilijkheden. Z weinig mgelijk algemene (straf) maatregelen vr de hele grep. Aandacht vr inspraak en eigen taken. Erkenning als individu vergrt de zelfcntrle. Eigen invled vergrt het gevel van verantwrdelijkheid vr jezelf en vr de grep. Cncrete mgelijkheden m individualiteit te versterken: nem iedere leerling bij zijn repnaam begret leerlingen s mrgens, b.v. bij de deur van de grep laat leerlingen meedenken wanneer er plssingen verznnen meten wrden, b.v. je wilt dat tijdens bepaalde mmenten geen ptlden meer geslepen wrden: jngens he lssen we dit p? spreek leerlingen aan p hun eigen verantwrdelijkheid: vandaag kijk je zelf de rekenpgaven/het dictee na f mrgen hr je van mij wat ik van je werk vind. Cnsequent gedrag van de leerkracht is dan heel belangrijk. Tensltte kunnen k persnlijke cntacten met de uders de individualiteit vergrten. 13. Alert zijn p vrrdelen Pesten wrdt vaak gestimuleerd dr het vasthuden aan starre vrrdelen: meisjes zijn ijveriger, kwetsbaarder, vlgzamer, e.d. Leerkrachten meten zich bewust zijn van deze impliciete en expliciete vrrdelen. Als identificatiefiguur wrden deze nrmen snel dr leerlingen vergenmen. Bvendien Omgangsprtcl Sint Theresia december 2013 Pagina 18 van 19

19 mnden deze vrrdelen vaak al snel uit in zichzelf waarmakende vrspellingen. Ok steunt de leerkracht met vrrdelen sms nbedeld de pester. In dezelfde lijn is het belangrijk vrzichtig te zijn met grapjes ten kste van een leerling (penlijk te kijk zetten). Naast seksespecifieke vrrdelen bestaan veel vrrdelen ver afkmst (milieu) en ver leercapaciteiten. Agressie pwekkend kunnen verder zijn: incnsequent straffen en belnen, een machtsstrijd aangaan met de leerlingen, verbaal en fysiek geweld, ten tn spreiden van supeririteit: he kan jij dat nu weten?, is het weer zver?, heb ik het je niet gezegd?, zie je wel?, enz. 14. Kennis van een individuele cnfrnterende aanpak Het is belangrijk dat als er sprake is van pestprblemen en er daarbij zicht is p wie de pesters en slachtffers zijn, dat er dan gekzen wrdt vr een curatieve, direct plssingsgerichte aanpak. Dit vraagt m een gede vrbereiding van de gesprekken met de betrkken leerlingen, m inschakeling van uders en m kennis van wat uders zuden kunnen den. Een aanpak die niet slaagt kan de pestprblemen verergeren. Vr een gede vrbereiding kan naar eerder genemde publicaties wrden verwezen. Tensltte is het belangrijk hier teamafspraken ver te maken en er eventueel een teamvergadering aan te wijden in aanwezigheid van een extern deskundige, b.v. RIAGG f schlbegeleider. 15. Betrek de grep bij het pestprbleem Vr leerlingen is hun psitie in de grep enrm belangrijk. Daarmee is de grep een heel krachtig middel m een slachtffer te steunen en m pesters hun gedrag te laten veranderen. Een leraar die de grep in stelling weet te brengen is buitengewn effectief. Dat geldt k vr de cnfrnterende methde. Je met als leerkracht er vr prberen te waken dat je tegenver de grep kmt te staan. Meestal verlies je dan als leerkracht f verdwijnt het pestprbleem nder de tafel. Prbeer de grep als grep te mbiliseren zdat ze actief stelling gaan nemen en het plssen van de pestprblemen als hun eigen grepsverantwrdelijkheid gaan zien. Pesten is vr niemand leuk! 16. Betrek de uders bij pestprblemen Het is belangrijk dat uders weten, dat hun kind gepest wrdt f dat hun kind andere kinderen pest. Ouders krijgen dan de kans hun kind te ndersteunen f p hun gedrag aan te spreken. Betrek als dat lukt, zeker de uders van pesters. Vaak zal blijken dat uders k zelf thuis meilijk verweg kunnen met de agressiviteit van hun kind (het kind zelf truwens waarschijnlijk k). Ouders zullen zelfs als ze in eerste instantie misschien ntkennen het vaak waarderen als ze samen met de schl aan dat prbleem wat kunnen den. Het is belangrijk uders te wijzen p brchures met tips (Pestweb tel en adviezen m.b.t. wat je als uder kunt den. Omgangsprtcl Sint Theresia december 2013 Pagina 19 van 19