(Anti) Pestprotocol R.K. basisschool St. Jozef Nieuw- Bergen

Transcriptie

1 (Anti) Pestprtcl R.K. basisschl St. Jzef Nieuw- Bergen Mei 2015

2 INHOUDSOPGAVE Onderwerp Pagina 1. Inleiding 3 2. He werkt het (anti)pestprtcl 4 3. Plagen f Pesten? 4 4. Pedaggisch beleid 5 5. Pestbeleid 8 6. Cyberpesten Adviezen naar uders Bijlagen 14 2

3 1 Inleiding. Met dit (anti)pestprtcl geven leerlingen, uders en team van R.K. basisschl St. Jzef aan dat ze het bestrijden van pesten een belangrijk nderwerp vinden. Het prtcl geeft betrkkenen een huvast he te handelen bij pestprblematiek zdat een z veilig mgelijke mgeving kan wrden gegarandeerd: een mgeving waarin de leerlingen zich ptimaal kunnen ntwikkelen. Het uitgangspunt is dat kinderen en vlwassenen p een respectvlle manier met elkaar mgaan. Een kind dat zich gerespecteerd velt, ntwikkelt zelfvertruwen en een ged gevel van eigenwaarde. Wanneer er gepest wrdt, verdwijnt het gevel van eigenwaarde. Een klimaat waarin gepest wrdt tast de leerwerksfeer aan. Kinderen die het pesten van dichtbij meemaken, velen zich bang f wrden wantruwend. Ze velen zich daarnaast vaak schuldig mdat ze niet ingrijpen en zijn bang m zelf slachtffer te wrden. We nderscheiden 3 partijen: pesters, slachtffers en meelpers. Pesters leren, als ze niet gecrrigeerd wrden, dat ze met agressie, geweld en bedreigingen hun zin krijgen. Slachtffers wrden vaak zelf pesters. Meelpers velen zich schuldig. Dr regels en afspraken zichtbaar te maken kunnen kinderen en vlwassenen elkaar aanspreken p deze regels en afspraken. In dit pestprtcl zetten we uiteen: Welke maatregelen we nemen m pesten te vrkmen. He wij pesten aanpakken als het tch vrkmt. Leerkrachten, leerlingen en uders nderschrijven gezamenlijk dit pestprtcl. Het wrdt een keer per 2 jaar geëvalueerd en waar ndig bijgesteld. 3

4 2 He werkt het (anti)pestprtcl? Het cnceptprtcl is dr de directeur gemaakt, aan het team en de schlraad vrgelegd en dr allen vastgesteld. De inhud is specifiek en praktijkgericht. Het vrmt een samenhang met andere schl-(beleids) plannen en reglementen. Iedereen heeft kennis van het prtcl: pesten met als prbleem wrden gezien dr alle direct betrkken partijen: leerlingen (gepeste kinderen, pesters en de meelpers), leerkrachten en uders. Pesten wrdt dr leerkrachten en uders gesignaleerd en er wrdt duidelijk stelling genmen. Als er zich p het terrein van agressie, geweld, seksuele intimidatie, discriminatie en pesten klachten en/f bezwaren vrden, wrdt de algemene klachtenprcedure gehanteerd. De klachtenprcedure is gepubliceerd p de website van de stichting en pgenmen in elke schlgids. Ons bestuur heeft minimaal één interne cntactpersn per schl en een externe vertruwenspersn aangesteld. In de schlgidsen p de website van de schlen staat wat hun namen en functies zijn en p welke manier ze zijn te bereiken. Cntactpersnen zrgen vr de eerste pvang en verwijzen dr naar de leidinggevende f de vertruwenspersn. Het prtcl kmt regelmatig p de agenda van de leerlingenraad, de teamvergadering en de schlraadvergadering zdat het een levend dcument blijft. De schl prbeert pestprblemen te vrkmen. Ls van het feit f pesten wel f niet aan de rde is, wrdt het nderwerp pesten met de kinderen bespreekbaar gemaakt. 3 Plagen f Pesten? Pesten is het systematisch uitefenen van psychische en/f fysieke mishandeling dr één f meerdere individuen p een persn, die niet in staat is zichzelf te verdedigen. Bij pesten is de macht ngelijk verdeeld. Pesten heeft negatieve gevlgen vr het slachtffer. Deze mag niet vr zichzelf pkmen, nch zich verweren. Det hij dit wel dan kan dit vr de pester(s) een reden zijn m hem ng harder aan te pakken. Bij plagen is er sprake van incidenten. De machtsverhuding is gelijk. De geplaagde lpt geen blijvende psychische en/f fysieke schade p en is in staat zich te verweren. De verschillen zu je als vlgt aan kunnen geven: Plagen: Gelijkwaardigheid Wisselend slachtfferschap Humristisch Af en te Pesten: Machtsverschil Hetzelfde slachtffer Kwetsend Vaak/vrtdurend. Op schl werken we met het prgramma Z gaan Rs en Tm / Sarah en Jerme met elkaar m (dit is nze leidraad bij ns TOP 7 prgramma). Zie vr verdere uitleg paragraaf 4, pedaggisch beleid. 4

5 4 Pedaggisch beleid Het klimaat van de schl. De sfeer waarin een kind pgreit is van grt belang m zich te kunnen ntwikkelen tt een vlwaardig mens. Wij hechten dan k waarde aan een vriendelijk en veilig klimaat met rde en regelmaat. Als het kind zich veilig en gebrgen velt, kan het zich ntwikkelen. De juiste regelmaat geeft het kind kansen. Om zrg te dragen vr een ged leefklimaat p de schl gelden vr elke leerling van de schl de mgangsregels en bijbehrende werkwijze van nze TOP 7. Preventieve aanpak De TOP 7 is.a. gericht p het vrkmen van pesten. Als de situatie erm vraagt wrdt er nmiddellijk aandacht aan pestprblematiek besteed: er vlgt een gesprek vlgens het ABC schema (zie bijlage pagina 17), afgesprken cnsequenties kunnen vlgen en wrden genteerd in een klapper die alleen ter inzage is vr leerkrachten. Ouders wrden p de hgte gesteld. Kinderen leren dat futen maken en anders-zijn mag. Met interactie, instructie en klassenmanagement wrden de vrwaarden geschapen vr een pedaggisch klimaat waarin elk kind tt zijn recht kmt. Cöperatieve werkvrmen, waarnder team- en klasbuwers, wrden veelvuldig gehanteerd. Er zijn kringgesprekken ver de sfeer in de grep, pestincidenten wrden in de hele grep besprken. Werkwijze TOP 7 Het Lieveheersbeestje Algemeen: In 2007 hebben we binnen de schl pestgedrag gesignaleerd. Schl en uders vnden het belangrijk het pesten meer nder de aandacht te brengen. We zijn destijds gestart met het prject van het lieveheersbeestje. We plaatsen het thema pesten binnen het kader van respectvl mgaan met elkaar. Omdat pesten een vrm van zinls geweld hebben we gekzen vr HET LIEVEHEERSBEESTJE als herkenningsteken. Binnen de schl is in elke ruimte een lieveheersbeestje te vinden. Wat gebeurt er in de grep: We hebben met de kinderen in 2007 een TOP 7 van gede-dingen-m-te-den pgesteld, de leefregels vr nze schl. Elke regel staat gedurende twee weken centraal, startend vanuit regel 1 wrdt de lijst steeds aangevuld met een nieuwe regel. Vr de hele schl gelden steeds dezelfde regels, drgaande lijn! (Indien er in de grep iets speelt dat vraagt m een andere regel vrrang te geven kan dat) Deze regels wrden ndersteund dr pict s en hangen zichtbaar in de klas. Het blad waarp de regels vermeld staan hangt bij het Lieveheersbeestje. TOP 7 1. We helpen elkaar 2. We praten met elkaar en we luisteren naar elkaar 3. We geven elkaar cmplimenten 4. We spelen en werken samen, iedereen hrt erbij 5. We kijken eerst naar wat we er zélf aan kunnen den 6. We praten het met de mnd uit, niet met de hand 7. We lachen wel met iemand, niet m iemand Aan nderstaande regels wrdt aandacht besteed tijdens een van de bvenstaande TOP 7 weken f tijdens het vervlgprgramma dat na 14 weken start. Het prgramma wrdt jaarlijks pgesteld dr de anti pest cördinatr. Natinale dagen vrmen een nderdeel van het prgramma. Denk hierbij aan de dag van geluk, cmplimentendag. He reageer je? 1. Als Rustige Rik 2. Als Teruggetrkken Til 3. Als Vechtende Ferry Situaties efenen in de drie manieren van reageren De kinderen weten he ze hebben gereageerd en kunnen dat vertellen Ze kennen de versjes die erbij hren en de pict s Het ABC-schema waarin ze leren wat cnsequenties zijn van anders aankijken/mgaan met een situatie. De kinderen kunnen gebeurtenissen en incidenten beschrijven vlgens het ABCfrmulier (zie bijlage pagina 17) STOP zeggen en den 5

6 De kinderen leren he ze meten handelen in situaties waarin ze iets niet (meer) willen Pesten staat 3 weken centraal met aandacht vr de rl van: 1. De pester 2. De gepeste 3. De mstanders Z gaan we p R.K. basisschl St. Jzef m met pesten, met pesters, met de meelpers/mstanders! In de BB wrdt, indien ndig, aandacht besteed aan cyberpesten Plagen De kinderen leren het verschil tussen pesten en plagen en he met plagen m te gaan. Srry -zeggen He zeg je dit p een crrecte manier, zdat de gedupeerde zich er k weer prettig bij kan velen. Leren tegeven wat je hebt gedaan: per ngeluk f expres. En he zeg je dat! Leren mgaan met en herkennen van de vier basisemties: blij, bs, verdrietig, bang. Verkennen van andere emties. Je bent ged zals je bent! Werken aan een psitief zelfbeeld, zelfvertruwen. Leren wie jij nu precies bent. De eerste 6 schlweken draanit binnen de TOP7 het prgramma grepsvrming. De laatste 6 schlweken wrden niet met een vast prgramma gevuld. Z ntstaat er ruimte m in elke grep die nderwerpen ng eens extra aandacht te geven, waar speciaal behefte aan is. Het team vertruwt erp, dat uders bij de sciale ntwikkeling een verlengstuk willen en kunnen zijn van nze schl. Schlklimaat en afspraken (nderstaande regels vr de kinderen wrden elk jaar in de eerste week van het schljaar met de kinderen besprken dr de leerkracht) Vr leerkrachten geldt: Ged vrbeeld det ged vlgen: We spreken elkaar aan p ged en te verbeteren gedrag. We praten mét elkaar niet ver elkaar (alle geledingen: uders-leerkrachten-kinderen). We bellen uders, vrdat het kind naar huis is als er iets vrvalt, dit vrkmt een vertekend verhaal naar huis te! Ged gedrag dient aangeleerd en herhaald te wrden gedurende de hele schlperide. Als er gedrag vertnd wrdt dat niet gepast is neem dan een duidelijk standpunt in. HET MAG NIET! Regels zijn regels. OP SCHOOL gelden ONZE regels (TOP 7). Bij prblemen prberen de kinderen dit in gesprek met elkaar p te lssen, lukt dit niet dan gaan ze naar de leerkracht. Vraag f ze er al met de ander ver gesprken hebben. Het is ged als ze leren prblemen zelf p te lssen. Bij vrvallen (denk hierbij aan.a. pestgedrag, vernielingen) waarvan de directie p de hgte dient te zijn wrden deze z mgelijk dezelfde dag gemeld. Samen verleggen we wie de uders p de hgte brengt. De Leerkracht is het eerste aanspreekpunt vr uders, het kan echter gewenst zijn dat de directie het eerste cntact legt. Bij signalen van bedreigingen f ngewenste intimiteiten meldt de directie deze bij het uitverend bestuur en de schlraad, we vragen advies bij externen (Centrum Jeugd en Gezin CJG, schlarts). Deze signalen wrden altijd dr de directie aan uders gemeld. Ouders wrden drverwezen naar het CJG. De leerkracht van kinderen die bij ernstige vrvallen p schl betrkken zijn, is verantwrdelijk vr het p de hgte brengen van alle teamleden. Dit geldt k vr afspraken die gemaakt wrden rnd leerlingen t.a.v. hun gedrag f gezndheid. Leerkrachten lpen m uur en m uur met de kinderen naar buiten, we zien z wat er buiten gebeurt. Bvendien kan z de stap vr uders verkleind wrden vr het stellen van vragen f het drgeven van signalen. Mediatie respect 4 all team Jaarlijks wrden er in mei 2 mediatren uit grep 6 gekzen (dr grep 6, met mtivatie) en pgeleid dr de directeur in mei-juni. Ze zijn vanaf grep 7 lid van het Respect 4 all team. Hun uders wrden p de hgte gesteld en hen wrdt gevraagd dr te geven als kinderen het er zwaar mee hebben. 6

7 Met de mediatren uit grep 8 vrmen ze het respect 4 all team. Het respect 4 all team kan tijdens speeltijd dr leerlingen benaderd wrden vr hulp. De kinderen van Respect 4 all stellen zich in alle klassen vr en geven infrmatie. De pster van het respect 4 all team wrdt pgehangen bij alle deuren. Het Respect 4 all team gebruikt mediatiefrmulieren vr de verslaglegging. Dit is tevens het bespreekfrmulier vr de wekelijkse bijeenkmsten. Een keer per week kmt het respect 4 all team bij elkaar m de in die week gebeurde zaken met de directeur te bespreken. Kinderen die genemd wrden en waar het prbleem niet pgelst is wrden erbij gerepen. Een week later checken we f het prbleem helemaal pgelst is. Surveilleren. Surveilleren gebeurt dr de vaste leerkrachten p een vaste dag. De afgesprken regels wrden z p eenzelfde manier geïnterpreteerd. Opvallend negatief gedrag wrdt aan de eigen leerkracht drgegeven waarna meestal een gesprek (met beide partijen) vlgt, zals hierbven beschreven. Overblijfkrachten geven aan de verblijfcördinatr dr als er ruzies f pestsituaties zijn vrgevallen. Hier gelden dezelfde regels en cnsequenties. Indien ndig neemt de cördinatr cntact p met de leerkracht en/f directeur. Signaleren in de grep / p schl. De sciaal- emtinele signaleringslijst wrdt een keer per schljaar dr de leerkracht ingevuld en besprken in de leerling-bespreking. In nvember is er een gesprek met alle uders ver de sciaalemtinele ntwikkeling van het kind. Eén keer per twee schljaren is er een leerling-enquête met vragen ver welbevinden en veiligheid. Cmmunicatie met uders. Tijdens de jaarlijkse infrmatie avnd in september stellen de leerkrachten de uders p de hgte van het prtcl. Op de kalender staat de TOP 7 Op de inf wrden steeds de behandelde regels van de tp 7 vermeld en gevraagd er thuis aandacht aan te besteden. Op de website staat de nieuwe regel vermeld In de schlgids wrdt infrmatie uit het prtcl pgenmen. Van uders verwachten we dat de leerkracht p de hgte wrdt gesteld bij cnstatering van een pestprbleem bij eigen f andermans kinderen. Waar kunnen kinderen terecht? Als je last hebt van het gedrag van anderen meld je dit meteen aan de leerkracht. Als je dit meilijk vindt dan kun je terecht bij het respect4all team. 7

8 5 Pestbeleid Aanpak bij regelmatige ruzies en pestgedrag: Stap 1 Pestgedrag is gesignaleerd en gemeld aan de leerkracht/directeur. De leerkracht/directeur prbeert helder te krijgen wat er speelt, wie welke rl inneemt en welke cnsequenties dat heeft. De leerkracht/directeur biedt altijd hulp aan de gepeste en begeleidt de pester. Refereren aan het anti- pestprtcl en verbeteringsafspraken maken met de desbetreffende kinderen en/f de grep. Afspraak maken met de leerlingen m te mnitren en evalueren he het (nu) gaat. Krt pnemen in Eduscpe bij Kindgegevens. Stap 2 Bij herhaling van de pesterijen wrden de uders van beide partijen ingeschakeld. Ouders wrden hierna van elk pestvrval (telefnisch f via mail) p de hgte gebracht. De directeur van de schl wrdt uiterlijk in dit stadium p de hgte gesteld van de gesprekken met de kinderen en de uders en kan de gemaakte afspraken terugvinden in Eduscpe. Stap 3 Mcht een en ander niet leiden tt gedragsverbetering, dan vlgt een gesprek met kind, uders, leerkracht en directie. Er wrden duidelijke verbeteringsafspraken gemaakt en vastgelegd in een plan van aanpak. Afspraken ver mnitren, evaluatie en sancties wrden vastgelegd in Eduscpe. Stap 4 Mcht bvenstaande niet de gewenste uitwerking hebben dan wrdt deskundige hulp ingeschakeld. Dat kan zijn; GGD, CJG, Jeugdzrg, Schlbegeleidingsdienst. Stap 5 Indien het pestgedrag van de pester niet aanzienlijk verbetert, en/f de uders van het kind werken nvldende mee m het prbleem aan te pakken dan kan de directeur een leerling schrsen f verwijderen vereenkmstig het schrsings- en verwijderingsbeleid van SKBO Bergen ( zie Schlveiligheidsplan). Begeleiding Hulp aan de pester. Er wrdt met de pester gesprken. Dit kan een ABC prbleemplssend gesprek zijn met benemen cnsequenties vr het slachtffer gekppeld aan afspraken met evaluatiemmenten. Het advies is m de pester even de gelegenheid te bieden m zijn leven te beteren alvrens zijn uders bij zijn wangedrag te betrekken. Natuurlijk is dit wel afhankelijk van de ernst van het pestgedrag. Begeleiding van de pester. Praten: zeken naar de reden van het ruzie maken/pesten (baas willen zijn, jalezie, verveling, buitengeslten velen). Laten zien wat het effect van zijn/haar gedrag is vr de gepeste. Excuses aan laten bieden. In laten zien welke sterke (leuke) kanten de gepeste heeft. Pesten is verbden in en m de schl: wij huden ns aan deze regel; straffen als het kind wel pest, belnen als kind zich aan de regels hudt. Kind leren niet meteen kwaad te reageren, leren beheersen, de stp-eerst-nadenken-huding f een andere manier van gedrag aanleren. Cntact tussen uders en schl; elkaar infrmeren en verleggen. Inleven in het kind; wat is de rzaak van het pesten? Inschakelen hulp; sciale vaardigheidstrainingen, CJG, huisarts, GGD Hulp aan het gepeste kind. Uiteraard met k hulp aan het slachtffer wrden gebden. Kinderen die vrtdurend wrden gepest, kunnen p verschillende manieren reageren. De meeste kinderen wrden passief en zitten er duidelijk mee. Een enkel gepest kind gaat zelf uitdagen. Beide vrmen van gedrag zijn 8

9 aangeleerd, in de zin van reacties p uitstting. Dit gedrag kan afgeleerd wrden en nieuw gedrag aangeleerd wrden. Indien ndig verwijzen we naar mgelijkheden zals: sciale vaardigheidstraining, zelfverdedigingsprt, kanjertraining. Begeleiding van de gepeste leerling. Medeleven tnen en luisteren en vragen: he en dr wie wrdt er gepest Nagaan he de leerling zelf reageert, wat det hij/zij vr tijdens en na het pesten: huilen f heel bs wrden is juist vaak een reactie die een pester wil uitlkken. De leerling laten inzien dat je p een andere manier kunt reageren. Zeken en efenen van een andere reactie bv je niet afznderen. Het gepeste kind laten inzien waarm een kind pest. Nagaan welke plssing het kind zelf wil. Sterke kanten van de leerling benadrukken. Belnen (schuderklpje) als de leerling zich anders/beter pstelt. Praten met de uders van de gepeste leerling en de uders van de pester(s) Het gepeste kind niet verbeschermen dr het bijvrbeeld naar schl te brengen f ik zal het de pesters wel eens gaan vertellen. Hiermee plaats je het gepeste kind in een uitznderingspsitie waardr het pesten zelfs ng kan tenemen. We kijken f er acties in de grep uitgeverd kunnen wrden en welke acties passend zijn. Hulp aan de zwijgende middengrep.. Je hebt een grep ndig m te pesten. Pesten is een prbleem van de grep. Je hebt de grep ndig m het p te lssen. Uitgangspunten: De vervelende gebeurtenissen meten stppen. We verrdelen niet, niemand krijgt de schuld. We kijken vruit: he kunnen we er vr zrgen dat het weer fijn wrdt in de klas? Om de zwijgende middengrep tt bndgent in de strijd tegen het pesten te maken zijn de vlgende acties mgelijk: Pesten aan de rde stellen in de klas dr aandacht vr dit pestprtcl en het nderwerp regelmatig terug te laten kmen. Telkens in andere bewrdingen en k gebruikmakend van verschillende werkvrmen. Als een leraar met de klas spreekt ver pesten, is het raadzaam geen pestsituatie in de klas als uitgangspunt te nemen, maar het nderwerp daar bvenuit te tillen. Gebeurt dit niet dan kan de klas het prbleem ntkennen, bagatelliseren, het slachtffer de schuld geven en vr zijn klikken bestraffen f zeggen dat het maar een grapje is. Via rllenspel het buitengeslten zijn aan den lijve laten ndervinden. Hulp aan de uders. Adviezen vr uders van pesters: Neem het prbleem van uw kind serieus. Raak niet in paniek: elk kind lpt kans een pester te wrden. Prbeer achter de mgelijke rzaak te kmen. Maak uw kind gevelig vr wat het anderen aandet. Besteed extra aandacht aan uw kind. Stimuleer uw kind tt het beefenen van een sprt. Crrigeer ngewenst gedrag en benem het gede gedrag van uw kind. Maak uw kind duidelijk dat u achter de beslissing van schl staat. Adviezen vr uders van gepeste kinderen: Hud de cmmunicatie met uw kind pen, blijf in gesprek met uw kind. Als pesten niet p schl gebeurt, maar p straat, prbeert u cntact p te nemen met de uders van de pester(s) m het prbleem bespreekbaar te maken. Pesten p schl kunt u het beste direct met de leerkracht bespreken. Dr psitieve stimulering en zgn. schuderklpjes kan het zelfrespect vergrt wrden f weer terug kmen. Stimuleer uw kind tt het beefenen van een sprt Steun uw kind in het idee dat er een einde aan het pesten kmt Adviezen aan alle andere uders: 9

10 Neem de uders van het gepeste kind serieus Stimuleer uw kind m p een gede manier met andere kinderen m te gaan Crrigeer uw kind bij ngewenst gedrag en benem ged gedrag Geef zelf het gede vrbeeld Leer uw kind vr anderen p te kmen Leer uw kind vr zichzelf p te kmen 10

11 6 Cyberpesten Cyberpesten is een nderdeel van traditineel pesten. Annieme berichten digitaal versturen, schelden, rddelen, bedreigingen, ft s van mbieltjes en webcam p internet plaatsen, privé gegevens p een site plaatsen, wachtwrden en credits stelen en misbruiken, haatprfielen aanmaken, virussen sturen heeft allemaal te maken met cyberpesten. De effecten van cyberpesten kunnen erger zijn dan bij traditineel pesten. Ok als cyberpesten buiten schl gebeurt heeft de schl er veel last van. Het ruziën en pesten gaat p schl dr, schlresultaten lijden ernder. Er ntstaat een nveilig klimaat. Er zijn verschillende vrmen van cyberpesten die strafbaar zijn. Kinderen realiseren zich dat vaak niet. Als hierdr lichamelijk letsel f materiële schade is tegebracht kan de plitie wrden ingeschakeld. Wat det nze schl ter vrkming van cyberpesten: We maken de kinderen bewust van de gevaren p internet, de effecten van cyberpesten en de strafbare feiten dr: het geven van lessen mediawijsheid in grep 8. De inzet van het internetprtcl vanaf grep 5. De schlaanpak van cyberpesten: Als de schl een melding krijgt van cyberpesten kunnen (afhankelijk van de vrm) de vlgende maatregelen wrden genmen: De schl gaat in gesprek met de getrffen leerling. De schl neemt cntact p met de uders. De schl prbeert de dader(s) te achterhalen. De dader kan wellicht k achterhaald wrden dr in de klas te praten ver wat gebeurd is. De schl verzekt de pester ft s te verwijderen. De schl adviseert uders aangifte te den bij de plitie. De schl vert maatregelen richting de dader(s) uit als het kinderen van de schl betreft. Als het niet mgelijk is een dader te achterhalen dan zit er niks anders p dan het effect te minimaliseren. Dit kan het beste dr het slachtffer te wijzen p niet reageren p haatmail f andere ngewenste berichten. Het geven van een nieuw mailadres is k een mgelijkheid. Infrmatieve websites ver digitaal pesten

12 7 Adviezen naar uders. Twee wijze uitspraken ver de grep : Hewel we niet allemaal verantwrdelijk zijn vr het feit dat er wrdt gepest, zijn we er wel allemaal verantwrdelijk vr dat het stpt. Uiteindelijk zullen we ns niet de wrden van nze vijanden herinneren, maar het zwijgen van nze vrienden. Het is niet altijd gemakkelijk m erachter te kmen welke rl uw kind heeft als het m pesten gaat: is het slachtffer, pester f zit het in de grte middengrep die zwijgt, tekijkt f meedet? U kunt te weten kmen f uw kind met pesten te maken heeft dr: Gewn aan uw kind vragen f er in de mgeving wrdt gepest. Samen kijken naar tv prgramma s ver pesten. Beken laten slingeren die ver pesten gaan. Het vertellen van een verhaal ver een ander kind dat wrdt gepest. Wat kunt u als uder den als blijkt dat uw kind wrdt gepest? Het hge wrd is eruit. Uw kind wrdt gepest. Als u als uder ged hebt geluisterd, kunt u samen met uw kind een plssing bedenken. Het belangrijkste is dat het pesten phudt. Bespreek dat k met uw kind. Maak in ieder geval duidelijk dat het niet aan uw kind ligt dat hij/zij gepest wrdt. Ieder kind is anders en uw kind is ged zals het is. De schl p de hgte brengen. Eventueel de uder van het pestende kind spreken. Bedenk van tevren f u in staat zult zijn uw emties in bedwang te huden. Bij een extra cnflict, nu tussen uders, is uw kind niet gebaat. De schl kan eventueel als bemiddelaar ptreden. U zu het pestende kind kunnen aanspreken. Dit zal uw kind niet altijd helpen, mdat het kind dan niet in staat wrdt geacht zijn eigen bntjes te dppen en zijn uders erbij met halen. Samen met uw kind een bek lezen ver pesten. Op deze manier zal uw kind merken dat hij/zij niet de enige is die anders is. Hud het nderwerp bespreekbaar. Infrmeer regelmatig he het gaat. Helpen f stimuleren nieuwe vrienden te maken. Uw kind helpen m medestanders te vinden, die kunnen helpen het pesten terug te dringen. Helpen een uitlaatklep te vinden, bijvrbeeld in de vrm van sprten, hbby s f andere leuke activiteiten. Zek k eventueel als uder zelf steun, bij bekenden, via internet f bij een prfessinal. Het kan emtineel zwaar als je kind gepest wrdt f zelf pest. Het kan dan helpen m er met iemand ver te praten. Wat kunt u als uder den als blijkt dat uw kind pest? Neem de bdschapper van het pestgedrag serieus. Luister naar het kind als het gaat ver het pestgedrag. Straf kan leiden tt agressie naar het slachtffer te. Pesten is naanvaardbaar. Maak duidelijk dat u het gedrag van uw kind afkeurt; niet uw kind zelf. Uw kind is niet een rtkind gewrden mdat het pest. Bied het kind hulp aan m het gedrag te veranderen. Vraag bijvrbeeld wat zu kunnen helpen. Bespreek met het kind he hij/zij het ged zu kunnen maken met de gepeste. Breng de schl p de hgte. Neem cntact p met anderen; uders, leerkrachten, verenigingleiders, sprtclubtrainers m samen iets tegen het pesten te den. Zek hulp bij deskundigen als dat ndig lijkt. Zek k eventueel als uder zelf steun, bij bekenden, via internet f bij een prfessinal. Het kan emtineel zwaar als je kind gepest wrdt f zelf pest. Het kan dan helpen m er met iemand ver te kunnen praten. Wat kunt u als uder den als blijkt dat er in de mgeving van uw kind wrdt gepest? Neem het pestprbleem serieus. 12

13 Bespreek met uw kind zijn rl bij het pesten. Zek samen met uw kind naar mgelijkheden m iets tegen het pesten te den. Bespreek de pestsignalen met anderen; uders, leerkrachten, vereniging leiders, sprtclubtrainers. Geef zelf het gede vrbeeld. 13

14 8 Bijlage 1. Pestsignalen. Verbaal: vernederen, schelden, dreigen, belachelijk maken, uitlachen bij lichaamkenmerken f bij een verkeerd antwrd in de klas, met bijnamen aanspreken f gemene briefjes schrijven. Fysiek: trekken en duwen, spugen, schppen, laten struikelen, krabben, bijten f aan haren trekken. Intimidatie: achterna lpen, pwachten, in de val laten lpen, de drgang versperren, klem zetten, psluiten, een kind dwingen m bezit af te geven f bepaalde handelingen te verrichten. Islatie: het kind uitsluiten bij grepspdrachten f spelletjes f negeren. Stelen f vernielen van bezittingen: afpakken van schlspullen, kleding f speelged, beschadigen en kaptmaken van spullen. Cyberpesten f digipesten: pesten via elektrnische middelen zals , mbiele telefn en internet. Racistisch pesten: schelden f pmerkingen ver ras f huidskleur. Seksueel pesten: schelden f seksueel getinte pmerkingen f gebaren. Pestgedrag nder meisjes gebeurt vaak in het geniep (rddelen, leugens vertellen, buitensluiten, negeren). Bij jngens gebeurt pesten penlijker (vechten, duwen, fysiek geweld, uitschelden, elkaars spullen vernielen). 2. Betrkkenen. Het slachtffer: Hij/zij is het slachtffer van pestgedrag. Bij de gepeste zijn verdriet en eenzaamheid veel vrkmende gevelens. De gepeste is bang ng meer gepest te wrden als hij/zij dit aan een ander vertelt en durft vaak niets terug te den. Mgelijke signalen: Dit kind wrdt vaak buitengeslten en staat alleen. Het spel is net begnnen en het kind mag niet meeden, terwijl een ander kind even later wel mee mag den. Dit kind zekt in de pauze vaak cntact met de leerkracht die buitendienst heeft. Dit kind speelt graag met jngere kinderen. Dit kind wil in de pauze het liefste binnen blijven. Dit kind wrdt vaak uitgelachen dr anderen f daar heb je hem/haar weer (zuchten van verige leerlingen als het gepeste kind iets in de grep wil zeggen). Dit kind wil niet meer naar schl, klaagt ver allerlei pijntjes. Dit kind is gauw prikkelbaar. Dit kind heeft nachtmerries en plast in bed. Dit kind heeft weinig eigenwaarde. Dit kind is sciaal nhandig. Dit kind vertnt aangeleerde hulpelsheid. Dit kind kan prvcerend gedrag vertnen: enerzijds agressief (uitdagend), anderzijds angstig (klagend ver het hem aangedane nrecht) De dader: Hij/zij laat het pestgedrag zien. Vaak is er bij de pester sprake van nzekerheid en de behefte m aardig en ster gevnden te wrden dr anderen. Hij/zij denkt dr pesten ervr te zrgen dat anderen hem/haar grappig vinden. Mgelijke signalen: Dit kind ziet zijn slachtffers als waardels. Dit kind neigt naar agressief gedrag. Dit kind heeft vaak een psitieve huding t..v. geweld. Dit kind heeft weinig echte vrienden. Dit kind kan niet ged samenwerken, is ngeduldig. Dit kind wil de baas zijn ver de ander. Dit kind heeft vaak geen besef wat een ander velt. Dit kind vrkmt, dr te pesten, dat hij zelf gepest wrdt. 14

15 Meelpers: Hij/zij det mee met de pester m erbij te hren. De meelpers den incidenteel mee met het pesten. Dit gebeurt meestal uit angst m zelf niet in de slachtfferrl terecht te kmen. Het kan k z zijn dat meelpers ster gedrag wel interessant vinden en dat ze denken in ppulariteit mee te liften met de pester. Verder kunnen leerlingen meelpen uit angst vrienden f vriendinnen te verliezen. Aanmedigers: Hij/zij vindt het pesten ged, en bemeit zich er niet direct mee. Dit kind wrdt erbij gerepen m het pesten te steunen. Dit kind is zelf bang m gepest te wrden. De aanmediger stimuleert pestgedrag en/f fungeert als publiek Buitenstaanders: Hij/zij denkt dat er niet gepest wrdt en zlang hij/zij er zelf geen last van heeft, maakt het hem/haar niet uit. Deze leerling hudt zich er buiten, durft niet te helpen uit angst zelf gepest te wrden. Er is sprake van: negeren van het pesten. zich niet bewust zijn van pesten. Verdedigers: Hij/zij kmt p vr het gepeste kind. Deze helper keurt het pesten af en is niet bang vr de pester. 3. Mgelijke rzaken van pesten: Schl: nveilig schlklimaat; geen duidelijke grenzen tussen wat kan en niet kan. pesten niet serieus nemen: stel je niet aan, je lkt het zelf uit. geen g vr de sciaal-emtinele ntwikkeling van kinderen. slecht cntact tussen schl en uders. de leerkracht accepteert het kind gevelsmatig niet. geen gedegen aanpak in de lagere grepen waardr het pesten ernstige vrmen aanneemt in de hge grepen. geen aandacht vr sciaal-emtineel leren. geen aandacht vr het gebruik van sciale media dr kinderen. De leerling die gepest wrdt: kleedt zich anders, reageert anders dan andere kinderen, heeft een handicap. is nieuw p schl. is niet sciaal weerbaar, heeft een gering gevel van eigenwaarde. beschikt ver te weinig sciale vaardigheden. beschikt ver te weinig sciale cntacten. De leerling die pest: is bang m zelf gepest te wrden en gaat daarm pesten. wil macht hebben in de grep. heeft niet echt in de gaten he erg pesten is. wrdt zelf k gepest. Gezin: gedragscdes in het gezin wijken negatief af van de gedragscdes p schl. spanningen tussen uders wrden afgewenteld p het kind. geen veilige gezinssituatie. vrtdurend zaken benadrukken die mislukken. kind afwijzen en niet het gedrag. 15

16 geen zicht p het gebruik van sciale media dr kinderen. Omgeving/buurt/maatschappij: het zien van slechte vrbeelden in de buurt. geen zicht p de ntwikkelingen f vrtgang van pesterijen. geen zicht p gebruik van sciale media dr kinderen. 4. Mgelijke gevlgen: indien niet tijdig wrdt ingegrepen, kunnen de gevlgen (zwel lichamelijk als geestelijk) heel pijnlijk en ingewikkeld zijn en k heel lang naslepen. het is niet gemakkelijk m tt betere relaties te kmen; het herstel verlpt meizaam. islement en grte eenzaamheid bij het gekwetste kind. de grep lijdt nder een dreigend en nveilig klimaat; iedereen is angstig en men wantruwt elkaar; men is weinig pen f spntaan; men telt weinig f geen echte vrienden binnen de grep. 16

17 ABC schema Wat de je A B C Gebeurtenis Reactie bij mij Reactie van de ander A. Wat gebeurde er? B. Wat det dat bij,mij? Ik denk dan: Ik vel me dan Opgewekt Verdrietig/teleurgesteld Blij/vrlijk Gelukkig Bang/nzeker Opgelucht In de war Kwaad/nijdig Opgelaten Anders. Wat ik dan de (Ik was vral ): 17

18 C. Wat gebeurde er daarna? Wat det de ander? Nieuwe B. Wat kan ik beter den de vlgende keer? Nieuwe C. He zal de ander dàn reageren? 18

19 19