Chr. Hogeschool Windesheim, Zwolle Opleiding: Docent Beeldende Kunst en Vormgeving HBO-Bachelor; Croho: Varianten: voltijd/deeltijd

Transcriptie

1 Chr. Hogeschool Windesheim, Zwolle Opleiding: Docent Beeldende Kunst en Vormgeving HBO-Bachelor; Croho: Varianten: voltijd/deeltijd Visitatiedatum: 19 april 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, juli 2007

2 2/49 NQA - visitatie Hogeschool Windesheim, bacheloropleiding Docent Beeldende Kunst en Vormgeving

3 Inhoud Inhoud 3 Deel A: Onderwerpen Voorwoord Inleiding Werkwijze Oordeelsvorming Oordelen per facet en onderwerp 11 Deel B: Facetten 13 Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding 15 Onderwerp 2 Programma 19 Onderwerp 3 Inzet van Personeel 27 Onderwerp 4 Voorzieningen 30 Onderwerp 5 Interne kwaliteitzorg 32 Onderwerp 6 Resultaten 35 Deel C: Bijlagen 37 Bijlage 1: Onafhankelijkheidsverklaring panelleden 38 Bijlage 2: Deskundigheden panelleden 43 Bijlage 3: Bezoekprogramma 47 Bijlage 4: Overzichtslijst van door de opleiding ter inzage gelegd materiaal 48 NQA - visitatie Hogeschool Windesheim, bacheloropleiding Docent Beeldende Kunst en Vormgeving 3/49

4 4/49 NQA - visitatie Hogeschool Windesheim, bacheloropleiding Docent Beeldende Kunst en Vormgeving

5 Deel A: Onderwerpen NQA - visitatie Hogeschool Windesheim, bacheloropleiding Docent Beeldende Kunst en Vormgeving 5/49

6 6/49 NQA - visitatie Hogeschool Windesheim, bacheloropleiding Docent Beeldende Kunst en Vormgeving

7 1.1 Voorwoord Dit rapport is het verslag van het panel dat in opdracht van NQA de opleiding Docent Beeldende Kunst en Vormgeving (DBKV) van de Hogeschool Windesheim heeft onderzocht. Het beschrijft de werkwijze, de bevindingen en de conclusies. Het onderzoek heeft plaatsgevonden in het kader van de accreditatie van hogere beroepsopleidingen. Het onderzoek is begonnen in februari 2007, toen het zelfevaluatierapport bij NQA is aangeleverd. Als onderdeel van het onderzoek heeft het panel de opleiding gevisiteerd op 19 april Het panel bestond uit: P.H.A.M. (Piet) Hagenaars (dagvoorzitter, domeinpanellid); drs. R.L.F.J. (Richard) Heuberger (domeinpanellid); N.M.A. (Marije) Kloek (studentpanellid); drs. R.V. (Remco) van der Dussen (NQA-auditor). Dit panel voldoet aan de eisen zoals gesteld in het document Protocol ter beoordeling van de werkwijze van visiterende en beoordelende instanties van de NVAO (22 augustus 2005). Het panel beschikt over relevante werkvelddeskundigheid en over vakdeskundigheid. Onder vakdeskundigheid wordt verstaan het vertrouwd zijn met de meest recente ontwikkelingen en vertrouwd met lesgeven en beoordeling en toetsing minstens op het niveau/oriëntatie van de te beoordelen opleiding. Daarnaast beschikt het panel over onderwijsdeskundigheid, studentgebonden deskundigheid en visitatiedeskundigheid (zie bijlage 2). Het rapport bestaat uit drie delen: Deel A: een hoofdrapport, het Onderwerprapport, waarin de oordelen van het panel over de basiskwaliteit van de opleiding op onderwerpniveau worden uitgesproken met daarbij de overwegingen waarop die oordelen zijn gebaseerd. Het gaat hier om oordelen in de gradatie positief/negatief. Tevens wordt hier het eindoordeel geformuleerd. Deel B: een Facetrapport waarin op facetniveau door het panel oordelen en argumenten ter onderbouwing van dat oordeel worden gegeven. De oordelen gaan uit van de vierpuntsschaal (onvoldoende, voldoende, goed en excellent) conform het voorschrift van de NVAO. Uitzondering hierop is facet 2.6, als gevolg van aanvullende instructies van de NVAO wordt hier het oordeel voldaan of niet voldaan gegeven. Dit Facetrapport vormt de basis van het Onderwerprapport. Deel C: hierin zijn alle relevante bijlagen opgenomen. 1.2 Inleiding Bij de Christelijke Hogeschool Windesheim (CHW) staan studenten en cursisten ingeschreven. De school biedt onderdak aan 50 opleidingen en er werken circa personen. NQA - visitatie Hogeschool Windesheim, bacheloropleiding Docent Beeldende Kunst en Vormgeving 7/49

8 De Hogeschool Windesheim profileert zich als een toonaangevend, breed en innovatief kennis- en expertisecentrum dat individuen en mensen in arbeidsorganisaties uitdaagt zich te ontwikkelen tot verantwoordelijke, waarde(n)volle en zelfbewuste professionals, die willen functioneren op hoger professioneel niveau in beroepen en maatschappij. De hogeschool hecht belang aan onderwijs op maat. Uitgangspunten daarbij zijn vraagsturing en competentieleren en een persoonlijk ontwikkelingsplan voor iedere student. In 2002 is de CHW gefuseerd met de Vrije Universiteit (VU) in Amsterdam. De hogeschool kiest en handelt vanuit een identiteit die zijn oorsprong vindt in de christelijke godsdienst en cultuur en de daarin wortelende levensbeschouwelijke overtuigingen en inspiraties. De hogeschool heeft haar 50 opleidingen ondergebracht in tien Schools. De organisatorische context van de opleiding DBKV kent een lange geschiedenis. In 1980 werkte de opleiding in de context van de Christelijke lerarenopleiding te Zwolle en in 1994 werd een convenant gesloten met de kunstacademie CABK Kampen. Dat was vervolgens van de baan met de herstructurering van het kunstonderwijs in De opleidingen tekenen en handvaardigheid en beeldende vorming waren toen nog niet aangemerkt als kunstonderwijs en een convenant lag niet meer voor de hand. Kampen is later gefuseerd tot ArtEZ. In 2004 besloten de CvB s van ArtEZ en Windesheim om de ontwikkeling tot samenwerking stop te zetten. Na een oriëntatie voor een plaats binnen Windesheim, is de opleiding als zelfstandige eenheid facilitair en operationeel ondergebracht bij de School of Education. De opleiding wordt aangeboden in voltijd en deeltijd. De opleiding DBKV telt in het studiejaar studenten; 97 voltijdse en 100 deeltijdse studenten. Er werken 16 docenten met een capaciteit van 7,3 fte. De student/docent ratio is 1:27. Vanaf het studiejaar is voor de voltijdopleiding het nieuwe competentiegerichte en vraaggestuurde curriculum geïmplementeerd. Het curriculum is opgezet volgens de onderwijsvisie en het major-minormodel van de Hogeschool Windesheim. De eerste studenten in de vernieuwde opleiding zullen in 2010 afstuderen. De nieuwe opleiding wordt ook wel Bachelor of Fine Art and Design in Education (FAD Ed) genoemd. Het grootste gedeelte van de studenten volgde tijdens de visitatie nog het oude programma. 1.3 Werkwijze De beoordeling van de opleiding door het panel verliep volgens de werkwijze zoals die is neergelegd in het Beoordelingsprotocol van NQA. Deze werkwijze wordt hieronder beschreven. Het onderzoek vond plaats op basis van het domeinspecifieke referentiekader dat voor de opleiding geldt (zie facet 1.1). NQA onderscheidt drie fasen in het visiteren: de voorbereidingsfase, het eigenlijke bezoek door het panel en de rapportagefase. Hieronder volgt een korte toelichting per fase. De voorbereidingsfase Allereerst heeft een NQA-auditor het zelfevaluatierapport gecontroleerd op kwaliteit en compleetheid (de validatie) en daarmee op bruikbaarheid voor de visitatie. Vervolgens 8/49 NQA - visitatie Hogeschool Windesheim, bacheloropleiding Docent Beeldende Kunst en Vormgeving

9 bereiden de panelleden zich in de periode februari/maart 2007 inhoudelijk voor op het bezoek in april Zij bestudeerden het zelfevaluatierapport (en bijlagen), formuleerden in een beoordelingsformat hun voorlopige oordelen op basis van argumenten en zij formuleerden vraagpunten. Zij gaven hun bevindingen door aan de NQA-auditor. Op basis van een overzicht van voorlopige oordelen inventariseerde de NQA-auditor ten slotte kernpunten en prioriteiten voor materialenonderzoek en gesprekken. Tijdens een voorbereidende vergadering is het bezoek door het panel voorbereid. De opleiding heeft in haar zelfevaluatierapport kenbaar gemaakt voor welk domeinspecifiek referentiekader zij kiest. De NQA-auditor heeft met de domeindeskundigen in het panel bekeken of sprake is van adequate domeinspecifieke doelstellingen, of dat nadere aanvulling dan wel nadere specificatie nodig is. In het facetrapport is aangegeven op welke landelijke beroeps- en opleidingsprofielen het domeinspecifieke kader (en het opleidingsprogramma) is gebaseerd. Het bezoek door het panel NQA heeft een bezoekprogramma ontwikkeld voor de (dag-)indeling van het bezoek door het panel dat is aangepast aan de specifieke situatie van de opleiding (bijlage 3). Er vonden gesprekken plaats met het opleidingsmanagement, docenten, studenten, afgestudeerden en met werkveldvertegenwoordigers. Tijdens het bezoek is ook ruimte ingelast voor een tentoonstelling van het werk van studenten. Het panel heeft werk gezien van eerstejaars tot vierdejaars. Tijdens de tentoonstelling waren docenten beschikbaar voor een toelichting. Aan het begin en tijdens het bezoek heeft het panel ter inzage gevraagd materiaal bestudeerd. Tussen de gesprekken door heeft het panel ruimte ingelast om de bevindingen uit te wisselen en te komen tot gezamenlijke en meer definitieve (tussen-)oordelen. De bevindingen zijn door de panelleden beargumenteerd. Aan het einde van het bezoek heeft de voorzitter een mondelinge terugkoppeling gegeven van enkele indrukken en ervaringen van het panel, zonder expliciete oordelen uit te spreken. De fase van rapporteren Door NQA is, op basis van de bevindingen van het panel, een tweeledige rapportage opgesteld, bestaande uit een facetrapport en een onderwerprapport, waarin de kwaliteit van de opleiding is beoordeeld. Met dit rapport kan de opleiding accreditatie aanvragen bij de NVAO. De opleiding heeft in juni 2007 een concept van het Facetrapport (deel B) voor een controle op feitelijke onjuistheden ontvangen. Naar aanleiding daarvan zijn enkele wijzigingen aangebracht. In het Onderwerprapport (deel A) wordt door NQA een oordeel op de onderwerpen en op de opleiding als geheel gegeven. Dit rapport is in juli 2007 voor een controle op feitelijke onjuistheden aan de opleiding voorgelegd. Het definitieve rapport is door het panel vastgesteld in juli Het visitatierapport is uiteindelijk in augustus 2007 ter beschikking gesteld aan de opleiding, die het samen met de accreditatieaanvraag kan indienen bij de NVAO. NQA - visitatie Hogeschool Windesheim, bacheloropleiding Docent Beeldende Kunst en Vormgeving 9/49

10 1.4 Oordeelsvorming In dit hoofdstuk wordt per onderwerp een oordeel uitgesproken op basis van weging van de facetten die van dat onderwerp deel uitmaken. Bij deze weging spelen de beslisregels zoals die door de NQA in het Beoordelingsprotocol zijn geformuleerd en nader uitgewerkt in de notitie Handreiking voor oordeelsvorming een belangrijke rol. Tevens is bij de beoordeling rekening gehouden met accenten die de opleiding eventueel legt, het domeinspecifieke kader en een vergelijking met andere relevante opleidingen op een aantal aspecten. Het eindoordeel is voorzien van een aanvullende tekst als sprake is van: weging van de oordelen op facetniveau; benchmarking; generieke bevindingen die het facetniveau overschrijden; bepaalde accenten respectievelijk best practices. In de oordelen per onderwerp wordt steeds een herhaling gegeven van de oordelen op de facetten gevolgd door een weging die leidt tot het eindoordeel. De (uitgebreide) argumentatie is te vinden in het facetrapport. Daar waar een argumentatie/beoordeling voor de deeltijd afwijkt van de voltijd, is dit expliciet vermeld. Indien niet vermeld, gelden voor de deeltijdopleiding dezelfde argumentatie/oordelen als voor de voltijdopleiding, aangezien de deeltijdopleiding inhoudelijk voornamelijk zijn gebaseerd op dezelfde module-inhouden als de voltijdopleiding. Volgorde en onderwijsmethodieken kunnen daarbij verschillen. 10/49 NQA - visitatie Hogeschool Windesheim, bacheloropleiding Docent Beeldende Kunst en Vormgeving

11 1.5 Oordelen per facet en onderwerp Totaaloverzicht van oordelen op facet- en onderwerpniveau Onderwerp/Facet Opleiding Docent Beeldende Kunst en Vormgeving Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding 1.1 Domeinspecifieke eisen VT: Goed DT: Goed 1.2 Niveau bachelor VT: Goed DT: Goed 1.3 Oriëntatie HBO bachelor VT: Goed DT: Goed Totaaloordeel VT: Positief DT: Positief Onderwerp 2 Programma 2.1 Eisen HBO VT: Goed DT: Goed 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma VT: Voldoende DT: Voldoende 2.3 Samenhang in opleidingsprogramma VT: Voldoende DT: Voldoende 2.4 Studielast VT: Goed DT: Goed 2.5 Instroom VT: Goed DT: Goed 2.6 Duur VT: Voldaan DT: Voldaan 2.7 Afstemming tussen vormgeving en inhoud VT: Goed DT: Goed 2.8 Beoordeling en toetsing VT: Voldoende DT: Voldoende Totaaloordeel VT: Positief DT: Positief Onderwerp 3 Inzet van Personeel 3.1 Eisen HBO VT: Goed DT: Goed 3.2 Kwantiteit personeel VT: Goed DT: Goed 3.3 Kwaliteit personeel VT: Voldoende DT: Voldoende Totaaloordeel VT: Positief DT: Positief Onderwerp 4 Voorzieningen 4.1 Materiële voorzieningen VT: Goed DT: Goed 4.2 Studiebegeleiding VT: Goed DT: Goed Totaaloordeel VT: Positief DT: Positief Onderwerp 5 Interne kwaliteitzorg 5.1 Evaluatie resultaten VT: Voldoende DT: Voldoende 5.2 Maatregelen tot verbetering VT: Voldoende DT: Voldoende 5.3 Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en het beroepenveld VT: Voldoende DT: Voldoende Totaaloordeel VT: Positief DT: Positief Onderwerp 6 Resultaten 6.1 Gerealiseerde niveau VT: Voldoende DT: Voldoende 6.2 Onderwijsrendement VT: Voldoende DT: Voldoende Totaaloordeel VT: Positief DT: Positief NQA - visitatie Hogeschool Windesheim, bacheloropleiding Docent Beeldende Kunst en Vormgeving 11/49

12 Doelstellingen opleiding Alle facetten zijn met een Goed beoordeeld. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. Programma Alle facetten, met uitzondering van de facetten Relatie doelstellingen en programma, Samenhang en Beoordeling en toetsing, zijn met een Goed beoordeeld. De facetten Relatie doelstellingen en programma, Samenhang en Beoordeling en toetsing zijn met een voldoende beoordeeld. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. Inzet van personeel Alle facetten, met uitzondering van het facet Kwaliteit Personeel, zijn met een Goed beoordeeld. Het facet Kwaliteit Personeel is met een voldoende beoordeeld. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. Voorzieningen Alle facetten zijn met een Goed beoordeeld. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. Interne kwaliteitszorg Alle facetten zijn met een Voldoende beoordeeld. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. Resultaten Alle facetten zijn met een Voldoende beoordeeld. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. Totaaloordeel Op grond van voorgaand schema en de inhoudelijke onderbouwing daarvan blijkt dat de opleiding op de zes onderwerpen positief scoort. De conclusie is dat het totaaloordeel over de opleiding POSITIEF is. 12/49 NQA - visitatie Hogeschool Windesheim, bacheloropleiding Docent Beeldende Kunst en Vormgeving

13 Deel B: Facetten NQA - visitatie Hogeschool Windesheim, bacheloropleiding Docent Beeldende Kunst en Vormgeving 13/49

14 14/49 NQA - visitatie Hogeschool Windesheim, bacheloropleiding Docent Beeldende Kunst en Vormgeving

15 Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding Facet 1.1 Domeinspecifieke eisen Goed Criteria - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk). Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De doelstelling van de bacheloropleiding Docent Beeldende Kunst en Vormgeving (DBKV) is studenten af te leveren die de bekwaamheden bezitten om zelfstandig en in teamverband als beginnend docent in de beeldende vakken te kunnen functioneren en zich in het vak en het beroep verder te ontwikkelen. De opleiding leidt docenten op voor het basisonderwijs, het voortgezet onderwijs, het beroepsonderwijs en het hoger beroepsonderwijs. Daarnaast worden studenten opgeleid voor educatieve functies buiten het onderwijs, zoals (educatief) werker in een museum of als beeldend docent in een centrum voor kunstzinnige vorming. De eindkwalificaties van de twee varianten van de opleiding DBKV komen voort uit twee profielen. De eindkwalificaties zijn uitgewerkt op basis van de competenties van het Kunstonderwijs (KuO-profiel) en de landelijk vastgestelde bekwaamheidseisen van de Stichting Beroepskwaliteit Leraren (SBL). Het KuO-profiel is onder verantwoordelijkheid van het netwerk Kunst Vak Docenten Opleidingen (KVDO) tot stand gekomen. De eisen zijn vastgelegd in het opleidingsprofiel Docent Beeldende Kunst en Vormgeving (2003) 1 en wordt door het KVDO beheerd. Het profiel is gevalideerd door vertegenwoordigers uit de beroepspraktijk afkomstig uit zowel het kunstvakonderwijs als de brancheverenigingen op het gebied van kunsteducatie. De bekwaamheidseisen voor leraren (SBL) 2 zijn wettelijk vastgelegd in de wet Beroepen in het onderwijs (BIO). Om van deze twee sets één werkbare competentieset te maken, is door de opleiding de overlap tussen de SBL- en KuO-profielen bekeken. De SBL-competenties zijn als uitgangspunt genomen. De twee competenties die vanuit de KuO-competenties niet door de SBL-competenties gedekt bleken, werden aan de zeven SBL-competenties toegevoegd. De uitwerking van de negen opleidingscompetenties is vervolgens zodanig opgezet dat de inhouden vanuit beide competentiesets voldoende gedekt waren. Vanuit de christelijke achtergrond van Windesheim leidt de opleiding op vanuit een christelijke identiteit. De opleiding positioneert zich binnen de nationale context door het onderscheiden van drie visies. De eerste betreft de visie op kunst in de opleiding en houdt in dat kunst en vormgeving voor de student de belangrijkste motivatie is om 1 Het opleidingsprofiel is te vinden op 2 Meer over de bekwaamheidseisen is te vinden op NQA - visitatie Hogeschool Windesheim, bacheloropleiding Docent Beeldende Kunst en Vormgeving 15/49

16 anderen te kunnen begeleiden in het maken van kunst en het wegwijs maken in de beeldcultuur. De tweede betreft de visie op de theorie van kunst en cultuur. Naast het kijken naar eigen beeldend werk en het proces dat daarmee gemoeid is, wordt de student gestimuleerd zijn eigen voorkeur op beeldend gebied te ontdekken en te onderzoeken. Tot slot de visie op lesgeven, waarbij de student DBKV wordt opgeleid tot docent in de beeldende vakken en Culturele en Kunstzinnige Vorming (CKV). Belangrijke elementen in het onderwijs zijn hierbij: flexibiliteit ten behoeve van een snel veranderende samenleving, keuze van het uitstroomprofiel, een gedegen theoretische en praktische kennis en over de grenzen van het eigen vakgebied kunnen functioneren. Afgestudeerden van de opleiding DBKV van Windesheim dienen in staat te zijn mede vorm te geven aan vernieuwingen binnen het onderwijs in de beeldende kunst. Studenten worden voorbereid op diverse rollen die de docent in het hedendaagse onderwijs heeft: lesgever, coach, projectleider, teamspeler, organisator, ontwikkelaar en mentor. Studenten worden opgeleid werkzaam te zijn in centra voor de kunst, in de buitenschoolse kunstpraktijk en in het educatieve museumveld. De competenties van de opleiding zijn als volgt vastgesteld: 1. Interpersoonlijke competentie 2. Pedagogische competentie overlappende KuO-competentie: Operationaliserend vermogen 3. Vakinhoudelijke & didactische competentie overlappende KuO-competentie: (Kunst)pedagogisch en didactisch vermogen 4. Organisatorische Competentie 5. Competent in samenwerking in een team overlappende KuO-competentie: Vermogen tot samenwerking Communicatief vermogen 6. Competent in samenwerking met de omgeving overlappende KuO-competentie: Vermogen tot samenwerking 7. Competent in reflecties & ontwikkeling overlappende KuO-competentie: Reflectief vermogen Vermogen tot groei en vernieuwing 8. Creërend vermogen 9. Omgevingsgerichtheid In het Opleidings- en Toetskader (2007) (OTK) van de onderhavige opleiding worden de competenties op een heldere wijze nader uitgewerkt. Per competentie wordt beschreven: - de beroepsverrichtingen - de beroepsrollen - de beroepscontext - de HBO-competenties - het streefniveau - het resultaat - de deeltaken - de beoordelingsaspecten en indicatoren - de beroepsproducten - de kennis en vaardigheden 16/49 NQA - visitatie Hogeschool Windesheim, bacheloropleiding Docent Beeldende Kunst en Vormgeving

17 Het panel heeft geconstateerd dat periodiek onderzoek wordt ingesteld naar de relevantie van de competenties van de opleiding voor de ontwikkelingen in het beroepenveld. De KuO-competenties worden onderhouden door het netwerk KVDO en door de Raad van Advies van de opleiding. In de Raad van Advies zitten vertegenwoordigers van het relevante werkveld, zo blijkt uit hun CV s. De Raad wordt met name gebruikt om de aansluiting tussen de eindkwalificaties en de eisen van de vakgenoten en het beroepenveld te waarborgen. Het panel is van mening dat de eindtermen van de opleiding goed aansluiten bij de eisen die door vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein, zoals vastgelegd in de relevante landelijke profielen. De geformuleerde eindkwalificaties verwijzen expliciet naar kennis en vaardigheden die afgestudeerden nodig hebben in de beroepspraktijk. Facet 1.2 Niveau bachelor Goed Criteria - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een Bachelor. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De opleiding heeft in de aangeleverde informatie in een schema een relatie gelegd tussen de Dublin-descriptoren, de generieke kwalificaties van een hbo-bachelor en de geformuleerde eindkwalificaties van de opleiding. Hieruit blijkt dat binnen een competentie verschillende Dublin-descriptoren aan bod komen. Het panel heeft het schema bestudeerd en concludeert dat de koppeling tussen de Dublin-descriptoren en de eindkwalificaties adequaat is vormgegeven. Per Dublin-descriptor komt het panel tot de volgende conclusies: 1. Kennis en inzicht: met name de Vakinhoudelijke & didactische competentie voldoet aan de vereisten van deze descriptor. In deze competentie is onder meer vastgelegd dat de afgestuurde voldoende inhoudelijke en didactische kennis en vaardigheden heeft, over bijvoorbeeld verschillende kunstdisciplines. 2. Toepassing kennis en inzicht: het merendeel van de geformuleerde competenties zijn toepassingsgericht en behoeven het in deze descriptor omschreven geambieerd niveau. De vereisten van de descriptor komen onder meer naar voren in het creëren van beelden die voortkomen uit het volgen van een artistieke visie en het helpen van leerlingen/deelnemers zich de leerinhouden van de beeldende vakken eigen te maken. 3. Oordeelsvorming: de competenties beantwoorden in voldoende mate aan de omschrijving van deze descriptor. Zo dient een afgestudeerde gericht te zijn op de ontwikkelingen op het gebied van de kunst en de kunst in zijn maatschappelijke context. 4. Communicatie: de vereisten van deze descriptor worden voldoende weerspiegeld in met name de competentie Competent in samenwerking met de omgeving. Hierin is vastgelegd dat de afgestudeerde contact onderhoudt met diverse belanghebbenden, NQA - visitatie Hogeschool Windesheim, bacheloropleiding Docent Beeldende Kunst en Vormgeving 17/49

18 zoals ouders van leerlingen, collega s en kunsteducatieve instellingen. Ook binnen de Interpersoonlijke competentie is vastgelegd dat de afgestudeerde groepen kan begeleiden in de onderlinge communicatie. 5. Leervaardigheden: met name de competentie Competent in zelfreflectie en ontwikkeling is gericht op deze descriptor. In deze competentie is vastgelegd dat de afgestudeerde in staat is zich constant verder te ontwikkelen en professionaliseren. Facet 1.3 Oriëntatie HBO bachelor Goed Criteria - De eindkwalificaties zijn mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties. - De eindkwalificaties weerspiegelen het niveau van beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of samenhangend spectrum van beroepen waarvoor een HBO-opleiding vereist is of dienstig is. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Het relevante beroepenveld is betrokken bij de totstandkoming en het onderhoud van de competenties. De door de opleiding geformuleerde eindkwalificaties zijn in overeenstemming met het landelijk opleidingsprofiel Beeldende Kunst en Vormgeving en de landelijk vastgestelde bekwaamheidseisen (zie ook 1.1). Tijdens het bezoek waren de werkgevers enthousiast over de inzetbaarheid van zowel stagiaires als de afgestudeerden. De opleiding heeft structurele contacten met het werkveld om de actualiteit en relevantie van de opleidingscompetenties te monitoren. Deze contacten zijn geïnstitutionaliseerd binnen de Raad van Advies. Het panel is van mening dat de competenties het niveau startbekwaam beroepsbeoefenaar in zowel het binnen- als buitenschoolse werkveld weerspiegelen, waarmee de geformuleerde eindkwalificaties voldoen aan de eisen vanuit het relevante beroepenveld. Het panel heeft vastgesteld dat afgestudeerden van de opleiding DBKV van Windesheim met name goed in staat zijn werkzaamheden uit te voeren op het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar van een docent in de beeldende vakken en CKV. 18/49 NQA - visitatie Hogeschool Windesheim, bacheloropleiding Docent Beeldende Kunst en Vormgeving

19 Onderwerp 2 Programma Facet 2.1 Eisen HBO Goed Criteria - Kennisontwikkeling door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek. - Het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied / de discipline. - Het programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Het zelfevaluatierapport beschrijft dat kennisontwikkeling plaatsvindt aan de hand van vakliteratuur, literatuur uit vaktijdschriften en informatie op het internet. Het studiemateriaal ligt op het gebied van kunst en cultuur en onderwijs in de beeldende vakken en onderwijs in het algemeen. Om voldoende basiskennis te garanderen, maakt de opleiding gebruik van een verplichte literatuurlijst. Het panel heeft vastgesteld dat het niveau van het studiemateriaal in ruime mate voldoet aan het niveau van een opleiding in dit vakgebied. De gebruikte literatuur is van behoorlijk niveau. Veel van het studiemateriaal wordt ook via de elektronische leeromgeving aangeboden. In het curriculum zijn diverse programmaonderdelen opgenomen waarin kennisontwikkeling plaatsvindt middels interactie met de (beroeps)praktijk. Zo zijn er projecten, lezingen, Studium Generale bijeenkomsten, excursies naar musea en stedentrips in binnen- en buitenland geprogrammeerd, en studenten participeren in diverse kunstprojecten, zoals Kunstnaobershop/euregio en het Vechtdal. Door het gebruik van KBS-en, waarbij een ondersteunend onderwijseenheid wordt gekoppeld aan een Kernmerkende BeroepsSituatie, vindt op diverse momenten interactie met de beroepspraktijk plaats. Het panel heeft geconstateerd dat binnen het programma met name de relatie met de binnenschoolse beroepspraktijk wordt gelegd. In het oude programma kan de student met het beroepsperspectief buitenschoolse educatie door te kiezen van een uitstroomprofiel zich adequaat hierop voorbereiden door te kiezen voor een uitstroomprofiel buitenschoolse educatie. In het nieuwe programma kan dit door een keuze voor een verbredende minor Cultuureducatie. Ook in de verdiepende minor is aandacht voor de buitenschoolse kunsteducatie. Actuele ontwikkelingen in de praktijk zijn in het programma gewaarborgd door de volgende zaken: - door input vanuit de Raad van Advies, waarin vertegenwoordigers van de verschillende beroepsrollen zitten; - het merendeel van de docenten is werkzaam in het beroepenveld en/of participeren in diverse commissies en organisaties van kunst en cultuur. - door de inzet van gastdocenten uit diverse kunstdisciplines; NQA - visitatie Hogeschool Windesheim, bacheloropleiding Docent Beeldende Kunst en Vormgeving 19/49

20 - bezoek en deelname van docenten aan congressen, symposia, studiedagen en vakverenigingen. - door het opnemen van meerdere stages en excursies in het programma. Het panel heeft geconstateerd dat de bovenstaande waarborgen effect hebben op de actualiteit van het onderwijs. Zo vertalen docenten hun ervaringen uit de praktijk in het onderwijs, zoals blijkt uit het studiemateriaal en het gesprek met studenten. Het panel heeft vastgesteld dat in programmaonderdelen Autonome Vormgeving en Toegepaste vormgeving expliciet aandacht wordt besteed aan actuele ontwikkelingen in de kunst en de vormgeving. In deze onderdelen wordt op interdisciplinaire wijze gewerkt aan de nieuwe ontwikkelingen in het onderwijs en de kunsteducatie. Onderzoek vindt plaats op praktisch beeldend niveau in de afstudeercollectie autonome beeldende kunst of toegepast vormgeving. De beroepsvaardigheden worden ontwikkeld tijdens de stage. Lesgeven gebeurt pas zinvol als de student beschikt over de nodig basisvaardigheden op het gebied van kunst en vormgeving. Deze basisvaardigheden worden in de aanvang van de studie verkregen. Het panel is van mening dat binnen het programma zeker wat de binnenschoolse kunsteducatie betreft er ruim voldoende interactie plaatsvindt met de beroepspraktijk, er aantoonbare verbanden zijn met de actuele ontwikkelingen binnen het relevante vakgebied en dat de ontwikkeling van de beroepsvaardigheden worden gewaarborgd. Facet 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma Voldoende Criteria - Het programma is een adequate concretisering van de eindkwalificaties, qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen. - De eindkwalificaties van de doelstellingen zijn adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma. - De inhoud van het programma biedt studenten de mogelijkheden om de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De opleiding heeft de geformuleerde eindcompetenties geconcretiseerd door de onderwijseenheden en leerdoelen te koppelen aan de drie beroepsrollen en de negen opleidingscompetenties. Het panel heeft vastgesteld dat de opleiding dit op een adequate manier heeft uitgevoerd, waarmee het curriculum is gebaseerd op de landelijk vastgelegde SBL-competenties gecombineerd met de competenties van het KuO-profiel. Het oude curriculum is opgebouwd rond drie leerlijnen: kunst ( het maken ), theorie van kunst en cultuur ( het kijken ) en educatie ( het lesgeven ). De drie leerlijnen komen parallel terug over de vier studiejaren. In het nieuwe curriculum, dat in het studiejaar voor de eerstejaars in werking is getreden, is het onderwijs volgens het major-minormodel van de Hogeschool Windesheim ingericht. 20/49 NQA - visitatie Hogeschool Windesheim, bacheloropleiding Docent Beeldende Kunst en Vormgeving

21 De majoronderdelen leggen een nadruk op het maken van kunst en de theorie van kunst en cultuur. De verdiepende minor bereidt voor op het lesgeven in de beeldende vakken. Het curriculum is als volgt opgebouwd: een major Fine Art and Design in Education van 120 studiepunten, een verdiepende minor Fine Art and Design in Education van 60 studiepunten en een verbredende minor van 60 studiepunten. In het nieuwe curriculum wordt voor de leerlijn educatie (het lesgeven) een verdiepende minor geprogrammeerd. Tijdens het bezoek is gebleken dat deze minor een verplicht onderdeel is om de opleiding af te ronden. De verbredende minor kan de student zelf kiezen om zich zo in een bepaalde richting te ontwikkelen. De opleiding biedt wel enkele profielen aan om zo de keuze voor de student te vergemakkelijken: - Profiel Kunst: minor Vormgeving & Design, aangevuld met een minor bij bijvoorbeeld de School of Engineering and Design. - Profiel Theorie van Kunst en Cultuur: minor Kennis van Kunst en Cultuur, aangevuld met verschillende studieonderdelen bij Windesheim of de Vrije Universiteit. - Profiel Educatie: minor Cultuureducatie, aangevuld met studieonderdelen in het buitenland Een eigen profiel is ook mogelijk, maar dient in overleg met de Examencommissie te gaan. Ten tijde van het bezoek werd gewerkt aan de ontwikkeling van nieuwe verbredende minors. In het deeltijd programma wordt in de eerste twee jaar de nadruk gelegd op kunst en theorie van kunst en cultuur. In de laatste twee jaren wordt de leerlijn educatie aangeboden. In het eerste jaar is een module beroepsoriëntatie geprogrammeerd. In de propedeuse oriënteren de studenten zich op de beroepen kunstenaar, vormgever en docent beeldende kunst & vormgeving. In het studieloopbaantraject is ruimte vrijgemaakt voor een oriëntatie in het onderwijs en een persoonlijke reflectie op het beroep van docent. In de hoofdfase ontstaat, door de afwisselende aandacht voor het beeldende in majorblokken en de educatieve praktijk in de verdiepende minor blokken, een samenhang in de ontwikkeling van zowel de beeldende vaardigheden als de pedagogische en didactische vaardigheden. Door de opbouw van kenmerkende beroepssituaties en beroepstaken in drie didactische niveaus heeft het programma een concentrische opbouw en kan de student het bachelorniveau bereiken. De drie niveaus zijn: - basisniveau, waarbij het onderwijs weinig complex, zelfsturend en wendbaar is. - gevorderd niveau, waarbij het onderwijs meer complex, zelfsturend en wendbaar is. - competent op bachelor niveau, waarbij het onderwijs geheel complex, zelfsturend en wendbaar is. De niveaus zijn verder uitgewerkt in het OTK. De leerdoelen per cursus zijn vastgelegd in de studiehandleidingen en cursusbeschrijvingen. Deze zijn te vinden in de studiegidsen. Leerplannen en studiegidsen worden door het Dagelijks Bestuur van de opleiding, te weten de opleidingsmanager en studieleider deeltijd, ter goedkeuring voorgelegd aan de Examencommissie. Het panel heeft vastgesteld dat de leerdoelen en uitvoeringsactiviteiten helder en duidelijk zijn beschreven, zodat voor studenten duidelijk is wat van hen verwacht wordt. NQA - visitatie Hogeschool Windesheim, bacheloropleiding Docent Beeldende Kunst en Vormgeving 21/49

22 Het panel is van oordeel dat het programma een adequate concretisering is van de geformuleerde eindkwalificaties. Hiermee zijn de studenten in staat om de competenties te bereiken. Het panel heeft vastgesteld dat het verplichte gedeelte van het programma met name de nadruk legt op de binnenschoolse educatie en mist hierdoor het evenwicht tussen binnenschoolse en buitenschoolse activiteiten. Het panel benadrukt echter hierbij dat studenten ruim voldoende mogelijkheden hebben om zich te specialiseren wat het buitenschoolse werkveld betreft, bijvoorbeeld binnen de stage, maar heeft de buitenschoolse oriëntatie (nog) beperkt kunnen constateren bij de studenten/afgestudeerden. Voorts vindt het panel het jammer dat in de major niet meer elementen van de leerlijn educatie te vinden zijn. In de huidige opzet is de verdiepende minor gereserveerd voor deze leerlijn. Het panel beoordeelt dit onderdeel dan ook met een voldoende. Facet 2.3 Samenhang in opleidingsprogramma Voldoende Criteria - Studenten volgen een inhoudelijk samenhangend opleidingsprogramma. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: In zowel het oude als het nieuwe programma wordt in de eerste fase de nadruk gelegd op de eigen beeldende studie en theorie van kunst en cultuur. In de hoofdfase wordt de eigen beeldende ontwikkeling (zowel praktisch als theoretisch) in relatie gebracht met het lesgeven. Voor het nieuwe curriculum geldt dat de kenmerkende beroepssituaties met de daarbij horende beroepsrollen en beroepsproducten leidraad zijn voor ieder major- en minorblok. De onderwijseenheden in een blok zorgen voor de ondersteunende kennis en vaardigheden. Opgedane kennis en vaardigheden worden toegepast in de kenmerkende beroepssituatie. Een aantal onderwijseenheden, zoals Kunstgeschiedenis en het Kunstdossier, zijn als noodzakelijke kennis en ervaringsbasis algemeen ondersteunend. Op basis van het didactisch model van de hogeschool, werkt de opleiding met leerplanschema s. Hierin zijn voor het gehele curriculum alle leerlijnen vastgelegd. Docenten hebben een zevenwekelijks overleg om de inhoudelijk onderwerpen met elkaar af te stemmen. In het oude en nieuwe programma hebben studenten de mogelijkheid de opleiding een persoonlijke kleur te geven. In het oude programma heeft de student de mogelijkheid om zich via een profielkeuze voor te bereiden op een gekozen beroepsrichting. De profielcommissie toetst aan de hand van het POP van de student de gekozen inhoud en het plan van aanpak. Dit gebeurt aan de hand van vastgestelde criteria die afgeleid zijn van het beroepsprofiel, eisen geformuleerd in het OER, de samenhang en het niveau. In het nieuwe programma wordt de keuzemogelijkheid gerealiseerd via de verbredende/keuze minoren in het laatste jaar. De voorbereiding hierop wordt begeleid door de studieloopbaanbegeleider. De keuze wordt vervolgens getoetst door de examencommissie. 22/49 NQA - visitatie Hogeschool Windesheim, bacheloropleiding Docent Beeldende Kunst en Vormgeving

23 Studenten zijn positief over de samenhang in het programma. Tijdens het gesprek met de studenten bleek wel enige onduidelijkheid te bestaan over de drie niveaus (basis, gevorderd en competent), vooral wanneer een student zich op een bepaald niveau dient te bevinden. Op basis van een eigen analyse van het curriculum, stelt het panel vast dat het programma een goede inhoudelijke samenhang kent. De beeldende ontwikkeling van de student vormt hierbij de rode draad in het onderwijs. In het nieuwe curriculum zijn de kenmerkende beroepssituaties belangrijke integrerende elementen; deze opdrachten leggen een verbinding tussen de verschillende programmaonderdelen. Het panel is van mening dat de regie op het borgen en het in stand houden van de aangetroffen inhoudelijke samenhang versterkt kan worden. Om die reden oordeelt het panel dit facet met een voldoende. Facet 2.4 Studielast Goed Criteria - Het programma is studeerbaar doordat factoren, die betrekking hebben op dat programma en die de studievoortgang belemmeren zoveel mogelijk worden weggenomen. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Het beleid met betrekking tot studeerbaarheid kent binnen de opleiding een aantal aandachtspunten die in de vormgeving van het onderwijs zijn weerslag kent. Ieder studiejaar verantwoordt de opleiding de studielast in het opleidingsmodel, studentstatuut en het OER. Zo houdt de opleiding voor de verdeling van studiebelastinguren over het studiejaar rekening met beschikbare weken. De geprogrammeerde studielast is evenwichtig verdeeld over het studiejaar. De colleges van het deeltijdprogramma zijn op maandag- en donderdagavond. De studeerbaarheid wordt in evaluaties gemeten. Uit studentenpanels en de ISEK-lijsten blijkt dat het merendeel van de eerstejaars tevreden is over de studeerbaarheid. Tweedeen derdejaars vinden de studielast te hoog, zo blijkt uit evaluaties. Tijdens het bezoek bleek dat voltijd- en deeltijdstudenten het programma als vol ervaren, maar wel goed te doen. Er zijn geen structurele factoren in het programma die de studievoortgang belemmeren. Daarbij worden studenten naar eigen zeggen goed begeleid in het studieloopbaantraject, zowel procesmatig (korte lijnen en grote beschikbaarheid) als inhoudelijk. Dat laatste is met name gericht op de profilering en vraagsturing van de student. De studenten, met name de deeltijdstudenten, worden bij aanvang van de studie voorbereid op het drukke programma. De gepercipieerde hoge studiedruk heeft de aandacht van de opleiding. De opleiding heeft met ingang van 2007 de manier van studielast doorberekening beter afgestemd op de praktijk. In de deeltijdse variant was de aanpak al gerealiseerd. Daarnaast zijn in overleg met studenten en docenten ad hoc maatregelen getroffen. NQA - visitatie Hogeschool Windesheim, bacheloropleiding Docent Beeldende Kunst en Vormgeving 23/49

24 Het panel heeft geen structurele studiebelemmerende factoren kunnen constateren en acht het programma van beide varianten studeerbaar. Deeltijdstudenten volgen een druk programma, maar worden voorafgaand aan de inschrijving daar expliciet voor gewaarschuwd. Facet 2.5 Instroom Goed Criteria - Het programma sluit qua vorm en inhoud aan bij de kwalificaties van de instromende studenten: VWO, HAVO, middenkaderopleiding of specialistenopleiding (WEB) of daarmee vergelijkbare kwalificaties, blijkend uit toelatingsonderzoek. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De opleiding kent als kunstopleiding een wettelijk verplicht toelatingsexamen. Alleen met een voldoende resultaat voor dit examen wordt de student toegelaten. Conform de richtlijnen wordt daarbij alleen de artistieke aanleg van de kandidaat beoordeeld. De procedure is uitvoerig beschreven. De opleiding ontplooit diverse informatiebijeenkomsten, zoals open dagen, advertenties en bezoeken aan middelbare scholen. Geïnteresseerden kunnen een dag meelopen met een eerstejaars. De instroom wordt op centraal niveau gemonitored. Jaarlijks stromen er rond de 29 voltijdse studenten en 44 deeltijdse studenten in. Uit een analyse van de achtergrondkenmerken van de studenten blijkt dat de meeste studenten HAVO of VWO als vooropleidingen hebben. Om aan te sluiten bij deze groep, kent het programma een opbouw van minder naar meer vraaggestuurd. Er bestaat voor VWO en HAVO studenten de mogelijkheid om een loopbaanoriëntatie module te volgen die de overgang naar het HBO eenvoudiger maakt. Voor MBO studenten van het Cibap en Deltion is een voorbereiding- en oriëntatiecursus Kunstonderwijs (KUO) ontwikkeld. De deeltijdopleiding is een vierjarige opleiding, maar de feitelijke individuele studieduur varieert tussen de vier en zes jaar. Als de student een andere (verwante) opleiding op hbo-niveau heeft gedaan, is het mogelijk om de opleiding via een verkort traject te doen. Deze toelatingseisen staan helder beschreven in het OER. Tijdens het bezoek heeft het panel bij de studenten expliciet gevraagd naar de aansluiting met de vooropleiding. Men was over het algemeen, mede door het studieloopbaantraject in het eerste jaar, positief over de aansluiting. Studenten afkomstig van het MBO ervaren een toename in niveau en werk, maar worden hier goed op voorbereid. De open dag, de kleinschaligheid en de ontspannen sfeer blijkt voor veel studenten waar het panel mee heeft gesproken een belangrijke en doorslaggevende factor te zijn geweest om voor deze opleiding te kiezen. 24/49 NQA - visitatie Hogeschool Windesheim, bacheloropleiding Docent Beeldende Kunst en Vormgeving

25 Facet 2.6 Duur Voldaan Criteria - De opleiding voldoet aan formele eisen m.b.t. de omvang van het curriculum: hbo-bachelor: 240 studiepunten. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Het overzicht van het curriculum laat zien dat de opleiding bestaat uit 240 studiepunten. Facet 2.7 Afstemming tussen vormgeving en inhoud Goed Criteria - Het didactisch concept is in lijn met de doelstellingen. - De werkvormen sluiten aan bij het didactisch concept. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Het didactisch concept van de opleiding is vraaggestuurd en competentiegericht te noemen. Bij de ontwikkeling van het nieuwe programma dat in 2006 is ingegaan, kent de opleiding een opbouw in een major en minoren. Daarnaast is het onderwijs conform het didactisch model van Windesheim beroepsgericht ingericht. Het didactisch model wordt uitvoerig beschreven in het Opleidingskader en Toetskader (januari 2007). Het een en ander is volgens het panel op adequate wijze uitgewerkt. Het verwerven van competenties vindt plaats in beroepssituaties in het kader van een bepaalde rolvervulling. In het onderwijs staat dan ook het leren en werken binnen een beroepssituatie en aan een beroepsproduct centraal. Het didactisch model waar het verwerven van de competenties mee gerealiseerd wordt, is nu een geïntegreerd programma van onderwijsleeractiviteiten bestaande uit: (a) een beroepstaak uitgevoerd in een kenmerkende beroepssituatie, waarin gewerkt wordt aan een beroepsproduct en waarin een of meerdere competenties worden verworven (uitgedrukt in studiepunten); (b) met voorafgaand of parallel daaraan onderwijs (verplicht/keuze) in gerelateerde kennis, vaardigheden en attitudes, gegeven in diverse werkvormen, die op een daartoe geëigende manier getoetst worden (uitgedrukt in studiepunten). (c) Een beroepsproduct is een te beoordelen resultaat van de beroepstaak (zoals een lessencyclys, advies of kunstwerk). De kenmerkende beroepssituatie wordt binnen Windesheim nagebootst, in stage-instellingen gevonden of kan de werkplek zijn in geval van werkende (deeltijd)studenten. De beroepstaak is een concrete leerwerkopdracht die de student in de betreffende kenmerkende beroepssituatie gaat uitvoeren. Zij is zodanig ingericht dat daarin aan de verwerving van een of meer competenties gewerkt kan worden. Het aantal studiepunten van de kenmerkende beroepssituatie kan eventueel verdeeld worden over de te verwerven competenties. Gebruikmakend van de voor de beroepstaak benodigde kennis en vaardigheden, werkt de student aan een toetsbaar beroepsproduct. NQA - visitatie Hogeschool Windesheim, bacheloropleiding Docent Beeldende Kunst en Vormgeving 25/49

26 De kennis en vaardigheden worden niet direct met de competenties verbonden, maar door de student vraaggestuurd in het kader van zijn POP verworven met het oog op gebruik in de beroepstaken. Het panel heeft vastgesteld dat binnen het competentiegericht leren gebruik wordt gemaakt van een breed scala aan werkvormen en leermiddelen. De opleiding geeft de volgende weergave van de werkvormen: Opleidingseenheid Werkvormen Toetsvormen Integraal/beroepsinhoudelijk Praktijkopdrachten, stage, projecten, excursies Werkstuk, paper, verslag, beroepshandeling, beroepsproduct Theoretisch Werk- en theoriecolleges, verwerkingsopdrachten Meerkeuze- of open vragen tentamen, presentaties Beeldende vaardigheden (on)begeleide werkcolleges Werkbesprekingen, vaardighedentoets Reflectie Trainingen, simulaties Reflectieverslagen, opdrachten Studieloopbaan Coachinggesprekken, training, intervisiebijeenkomsten POP, PAP, portfolio-analyse, competentietoets Het programma is qua vorm en inhoud opgebouwd van minder naar meer competentiegericht en van minder naar meer vraaggestuurd. Zo wordt in het van de opleiding middels de ondersteunende onderwijseenheden een kennisbasis gelegd. Het aantal studiepunten besteed aan ondersteunende onderwijseenheden neemt af in de loop van de studie. Het panel heeft tijdens het bezoek vastgesteld dat de het didactisch concept niet alleen op papier staat, maar ook wordt ingezet in het dagelijks onderwijs. Zo geven studenten aan dat de mate van aansluiting op de eigen behoeften en het zelf inhoud en vorm geven aan het leerproces, in grote mate het gevoel van eigenaarschap van de studie bepaalt. Facet 2.8 Beoordeling en toetsing Voldoende Criteria - Door de beoordelingen, toetsingen en examens wordt adequaat getoetst of de studenten de leerdoelen van (onderdelen van) het programma hebben gerealiseerd. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De verschillende opleidingseenheden worden getoetst met behulp van verschillende toetsvormen (zie 2.7). Zover het panel heeft kunnen nagaan, zijn dit passende toetsvormen. Inhoudelijk is het toetsbeleid vastgelegd in het Opleidingskader en Toetskader (januari 2007). Procedureel is het een en ander in het OER vastgelegd. Voor het beoordelen van de studieonderdelen zijn vooraf criteria vastgelegd. Bij het beoordelen van de artistieke vaardigheden (werkbespreking) wordt de totale collectie beeldend werk door de student gepresenteerd in een expositie. De beoordeling gebeurt door het team van docenten die de student in die periode hebben begeleid, nadat de student een mondelinge toelichting heeft gegeven. Bij de beoordeling wordt zowel het proces als het product betrokken. 26/49 NQA - visitatie Hogeschool Windesheim, bacheloropleiding Docent Beeldende Kunst en Vormgeving

27 Het eerste jaar heeft een selecterende en verwijzende functie. Naast zelfreflectie van de student, wordt ook feedback gegeven vanuit de opleiding. De manier waarop de leerresultaten getoetst worden is in een leerplan- en toetsschema vastgelegd. Kennis en vaardigheden worden in het begin van de opleiding getoetst. In de hoofdfase wordt meer de nadruk gelegd op de stimulerende functie die toetsen en feedback kunnen hebben. In de loop van het leertraject worden de competenties steeds meer geïntegreerd getoetst. Veel toetsvormen zijn dan ook op meerdere competenties gericht. De opleiding tracht een combinatie van formatieve en summatieve beoordeling te bewerkstelligen. Dit betekent dat de toetsing de studenten continu zicht verschaft op de stand van zaken van hun eigen ontwikkeling. Tevens dient de beoordeling aanknopingspunten te verschaffen voor verder ontwikkelpunten (formatief). Daarnaast wordt aan het eind van een onderwijseenheid het behaalde eindniveau bepaald (summatief). Voor de opleiding zijn de competenties een belangrijk uitgangspunt bij de toetsing en beoordeling van studenten. Het panel heeft kennisgenomen van de voorlopige uitwerking van de competenties in gedragsindicatoren. Het panel heeft tijdens het bezoek kennis genomen van beoordelingen van beeldende werken, werkstukken en andere producten van studenten uit alle fasen van de opleiding. Op basis van een analyse van deze beoordelingen concludeert het panel dat het niveau van de opdrachten en de desbetreffende beoordeling voldoet aan de standaard voor een kunsteducatieve opleiding op hbo-bachelorniveau. Het panel heeft tijdens het bezoek vastgesteld dat de wijze van examinering in het algemeen op een gestructureerde wijze plaatsvindt, waardoor er voldoende veiligheidsmarges zijn ingesteld om de beoordeling van werkstukken en opdrachten consistent te laten verlopen. Op enkele punten heeft het panel ook vastgesteld dat het geformuleerde toetsbeleid nog niet is geconcretiseerd en in die gevallen weinig onderdeel is van de dagelijkse praktijk van het onderwijs. Zo zijn toetsbare indicatoren van programmaonderdelen van het nieuwe curriculum nog niet uitgekristalliseerd en worden de beoordelingsformulieren niet door het gehele docententeam op een zelfde manier gebruikt. Dit beïnvloedt de uniformering en objectivering van de beoordeling in negatieve zin. Bovendien zullen de studenten hierdoor minder uitgebreide en met andere studenten vergelijkbare feedback krijgen. Om deze reden oordeelt het panel dit aspect met een voldoende. Onderwerp 3 Inzet van Personeel Facet 3.1 Eisen HBO Goed Criteria - Het onderwijs wordt voor een belangrijk deel verzorgd door personeel dat een verbinding legt tussen de opleiding en de beroepspraktijk. NQA - visitatie Hogeschool Windesheim, bacheloropleiding Docent Beeldende Kunst en Vormgeving 27/49