Hogeschool Rotterdam. Maatschappelijk Werk en Dienstverlening, hbo-bachelor; Visitatiedatum: 10 oktober 2006

Transcriptie

1 Hogeschool Rotterdam Opleiding: Varianten: Maatschappelijk Werk en Dienstverlening, hbo-bachelor; voltijd/deeltijd Visitatiedatum: 10 oktober 2006 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, december 2006

2 2 NQA - visitatie Hogeschool Rotterdam, opleiding MWD hbo-bachelor (vt,dt)

3 Inhoud 3 Deel A: Onderwerpen Voorwoord Inleiding Werkwijze Oordeelsvorming Oordelen per onderwerp Schematisch overzicht oordelen Totaaloordeel 13 Deel B: Facetten 15 Onderwerp 1 Doelstellingen van de opleiding 17 Onderwerp 2 Programma 20 Onderwerp 3 Inzet van personeel 30 Onderwerp 4 Voorzieningen 34 Onderwerp 5 Interne kwaliteitszorg 36 Onderwerp 6 Resultaten 40 Deel C: Bijlagen 45 Bijlage 1 Onafhankelijkheidsverklaring panelleden 46 Bijlage 2 Deskundigheden panelleden 51 Bijlage 3 Bezoekprogramma 55 Bijlage 4 Kengetallen 57 Bijlage 5 Overzichtslijst van door de opleiding ter inzage gelegd materiaal 59 NQA - visitatie Hogeschool Rotterdam opleiding MWD hbo-bachelor (vt,dt) 3

4 4 NQA - visitatie Hogeschool Rotterdam, opleiding MWD hbo-bachelor (vt,dt)

5 Deel A: Onderwerpen NQA - visitatie Hogeschool Rotterdam opleiding MWD hbo-bachelor (vt,dt) 5

6 6 NQA - visitatie Hogeschool Rotterdam, opleiding MWD hbo-bachelor (vt,dt)

7 1.1 Voorwoord Dit rapport is het verslag van het panel dat in opdracht van NQA de opleiding Maatschappelijk Werk en Dienstverlening (MWD) van de Hogeschool Rotterdam heeft onderzocht. Het beschrijft de werkwijze, de bevindingen en de conclusies. Het onderzoek heeft plaatsgevonden in het kader van de accreditatie van hogere beroepsopleidingen. Het onderzoek is feitelijk gestart in augustus 2006, het moment waarop de opleiding haar zelfevaluatierapport bij NQA heeft aangeleverd. Als onderdeel van het onderzoek was er een panelbezoek aan de opleiding. Dit bezoek vond plaats op 10 oktober In het panel hebben de volgende personen zitting genomen: De heer L.J.J. van der Ark (voorzitter); De heer drs. C. Hammen (domeinpanellid); Mevrouw L. Grasveld (studentpanellid); Mevrouw drs. M. Honigh (NQA-auditor). Dit panel voldoet aan de eisen zoals gesteld in het document Protocol ter beoordeling van de werkwijze van visiterende en beoordelende instanties van de NVAO (22 augustus 2005). Het panel beschikt over domeinspecifieke deskundigheid, onderwijs- en auditdeskundigheid en deskundigheid over de internationale ontwikkelingen van de discipline (zie bijlage 2). Het rapport bestaat uit drie delen: Deel A: een hoofdrapport, het Onderwerprapport, waarin de oordelen van het panel over de basiskwaliteit van de opleiding op onderwerpniveau worden uitgesproken met daarbij de overwegingen waarop die oordelen zijn gebaseerd. Het gaat hier om oordelen in de gradatie positief/negatief. Tevens wordt hier het eindoordeel geformuleerd. Deel B: een Facetrapport waarin op facetniveau door het panel oordelen en argumenten ter onderbouwing van dat oordeel worden gegeven. De oordelen gaan uit van de vierpuntsschaal (onvoldoende, voldoende, goed en excellent) zoals die door de NVAO is voorgeschreven. Dit facetrapport vormt de basis van het Onderwerprapport. Deel C: hierin zijn alle relevante bijlagen opgenomen. 1.2 Inleiding De Hogeschool Rotterdam kent 21 clusters en instituten met in totaal 80 opleidingen. Er zijn ruim studenten en bijna 2000 personeelsleden (1350 fte). De opleiding MWD (voltijd en deeltijd) vormt samen met de opleiding CMV en de oriënterende propedeuse Gedrag en Maatschappij (OPGM) het cluster RISO (Rotterdams Instituut voor Sociale Opleidingen). Het RISO is gevestigd op de hogeschoollocatie Museumpark in Rotterdam. De opleidingen MWD en CMV trekken op een aantal gebieden, zoals algemeen onderwijsbeleid, personeelsbeleid en materiële voorzieningen met elkaar op. De OPGM maakt sinds september 2003 deel uit van het cluster RISO en biedt een oriënterende propedeuse (alleen voltijd) voor MWD, CMV, SPH, Pedagogiek en P&A. Studenten die nog NQA - visitatie Hogeschool Rotterdam opleiding MWD hbo-bachelor (vt,dt) 7

8 niet weten welke studie ze volgen, kunnen in de OPGM instromen en na het eerste jaar hun keuze maken. Daarnaast heeft MWD ook een eigen propedeuse. Het cluster staat onder leiding van een directeur, die leiding geeft aan drie onderwijsmanagers. De opleiding leidt brede beroepsbeoefenaren op die psychosociale hulp en diensten verlenen aan cliënten in hun directe woon-, werk-, school- en leefomgeving, werken aan versterking van sociale netwerken, structurele maatschappelijke tekorten signaleren, beleid beïnvloeden en preventieprogramma s ontwikkelen. De opleiding besteedt in haar onderwijs veel aandacht aan grootstedelijke vraagstukken. Dit gebeurt in een vierjarig curriculum dat is ingericht in leerfasen. Elke fase beslaat één jaar, binnen een fase worden kwartaalfases onderscheiden. In elke fase is een praktijkonderdeel, variërend van vrijwilligerswerk in de eerste fase tot een stage van 10 maanden (vier dagen per week) in het derde jaar. In het derde en vierde jaar zijn de differentiaties/minors en een afstudeerproject. Er zijn ruim 300 keuzevakken, waar de studenten uit kunnen kiezen. De deeltijdopleiding duurt eveneens vier jaar. Studenten komen één dag per week naar school. Daarnaast dienen deeltijdstudenten minstens 16 uur per week te werken in een voor de opleiding relevante baan. Studenten volgen onderwijs op de diverse onderdelen van het vakgebied zoals: materiële hulpverlening, psychosociale hulpverlening, groepsmaatschappelijk werk, onderzoek en rapportage, recht, preventie en psychiatrie. Het opleidingsmodel wordt gekenmerkt door vier uitgangspunten: - Het Rotterdams Onderwijs Model (ROM), dat drie soorten onderwijs onderscheidt: o Kennisgestuurd onderwijs o Praktijkgestuurd onderwijs o Studentgestuurd onderwijs - De leerlijnen van MWD: o Conceptuele leerlijn (achtergrondvakken en methodiek) o De leerlijn training en vaardigheden o De integrale leerlijn o De leerlijn studieloopbaanbegeleiding. - Fasegewijze opbouw van het curriculum MWD in vier leerfasen: o Oriënteren op beroep en opleiding o Oefenen op specifieke taakgebieden o Beoefenen van alle kerntaken o Integrale uitoefening van het beroep. - Structurering van het onderwijs per fase via kwartaalthema s: o Psychosociale thema s o Sociaal-ecologische thema s o Maatschappelijke thema s. Het onderwijs is competentiegericht en het didactisch model is gebaseerd op het ROM en de leerlijnen. Er is veel aandacht voor de methodiek van het maatschappelijk werk. 8 NQA - visitatie Hogeschool Rotterdam, opleiding MWD hbo-bachelor (vt,dt)

9 Er zijn in voltijd studenten en 153 deeltijdstudenten. De instroom bedroeg 262 studenten in de voltijd (inclusief instroom in OPGM) en 66 in de deeltijd. Er zijn 28 docenten (18,09 fte). In 2001 is de opleiding gevisiteerd. Eén van de aandachtspunten toen betrof de informele cultuur en de beroepsgerichtheid van de opleiding. De visitatie heeft een verscherping opgeleverd van het onderwijsconcept, een formalisering van processen, de invoering van een kwaliteitszorgsysteem en de opstelling van een meerjarig personeelsplan. Aangezien de voltijd en deeltijdopleiding op hoofdlijnen hetzelfde zijn, wordt alleen daar waar nodig, apart aandacht besteed aan het deeltijdonderwijs. 1.3 Werkwijze De beoordeling van de opleiding door het panel heeft plaatsgevonden conform de werkwijze zoals die is neergelegd in het Beoordelingsprotocol van NQA. Deze werkwijze wordt hieronder beschreven. De visitatie vond plaats op basis van het domeinspecifieke referentiekader dat voor de opleiding geldt (zie facet 1.1). NQA onderscheidt drie fasen in het visiteren: de voorbereidingsfase, het eigenlijke bezoek door het panel en de rapportagefase. Hieronder volgt een korte toelichting per fase. De voorbereidingsfase Allereerst heeft een NQA-auditor het zelfevaluatierapport gecheckt op kwaliteit en compleetheid (de informatieanalyse) en daarmee op bruikbaarheid voor de visitatie. Daarna konden de opleiding en het visitatiepanel zich op adequate wijze voorbereiden op dit bezoek. In diezelfde periode (augustus en september 2006) bereidden de panelleden zich inhoudelijk voor op het bezoek. Zij bestudeerden het zelfevaluatierapport (en bijlagen), formuleerden in een beoordelingsformat hun voorlopige oordelen op basis van argumenten en zij formuleerden vraagpunten. Zij gaven hun bevindingen door aan de NQA-auditor. Op basis van een overzicht van voorlopige oordelen inventariseerde de NQA-auditor kernpunten en prioriteiten voor materialenonderzoek en gesprekken. Tijdens een voorbereidende vergadering is het bezoek door het panel concreet voorbereid. De opleiding heeft in haar zelfevaluatierapport kenbaar gemaakt voor welk domeinspecifiek referentiekader zij kiest. De NQA-auditor heeft met de domeindeskundige(n) in het panel bekeken of sprake is van adequate domeinspecifieke doelstellingen, of dat nadere aanvulling dan wel nadere specificatie nodig is. In het facetrapport is aangegeven op welke landelijke beroeps- en opleidingsprofielen het domeinspecifieke kader (en het opleidingsprogramma) is gebaseerd. Het bezoek door het panel NQA heeft een bezoekprogramma ontwikkeld voor de (dag-)indeling van het bezoek door het panel dat is aangepast aan de specifieke situatie van de opleiding (bijlage 3). Er vonden gesprekken plaats met het onderwijsmanagement, college van bestuur, docenten, studenten, afgestudeerden en met werkveldvertegenwoordigers. Aan het begin en tijdens het bezoek is ter inzage gevraagd materiaal bestudeerd. Tussen de gesprekken door heeft het panel NQA - visitatie Hogeschool Rotterdam opleiding MWD hbo-bachelor (vt,dt) 9

10 zogenaamde schakelmomenten ingelast om de bevindingen uit te wisselen en te komen tot gezamenlijke en meer definitieve (tussen-)oordelen. De bevindingen zijn door de panelleden beargumenteerd. De fase van rapporteren Door NQA is, op basis van de bevindingen van het panel, een tweeledige rapportage opgesteld, bestaande uit een facetrapport en een onderwerprapport, waarin de kwaliteit van de opleiding is beoordeeld. Met dit rapport wordt door de opleiding accreditatie aangevraagd bij de NVAO. In het facetrapport wordt door NQA gerapporteerd op facetniveau. De opleiding heeft in november 2006 een concept van dit rapport voor een check op feitelijke onjuistheden ontvangen. Naar aanleiding daarvan zijn enkele wijzigingen aangebracht. In het onderwerprapport wordt door NQA een oordeel op de onderwerpen en op de opleiding als geheel gegeven. Dit rapport is eveneens in november 2006 voor een check op feitelijke onjuistheden aan de opleiding voorgelegd. Het definitieve rapport is door het panel vastgesteld in december Het visitatierapport is uiteindelijk in december 2006 ter beschikking gesteld aan de opleiding, die het samen met de accreditatieaanvraag kan indienen bij de NVAO. 1.4 Oordeelsvorming In dit hoofdstuk wordt per onderwerp een oordeel uitgesproken op basis van weging van de facetten die van dat onderwerp deel uitmaken. Bij deze weging spelen de beslisregels zoals die door de NQA in het Beoordelingsprotocol zijn geformuleerd en nader uitgewerkt in de notitie Handreiking voor oordeelsvorming een belangrijke rol. Tevens is bij de beoordeling rekening gehouden met accenten die de opleiding eventueel legt, het domeinspecifieke kader en een vergelijking met andere relevante opleidingen op een aantal aspecten. Het eindoordeel is voorzien van een aanvullende tekst als sprake is van: weging van de oordelen op facetniveau; benchmarking; generieke bevindingen die het facetniveau overschrijden; bepaalde accenten respectievelijk best practices. In de oordelen per onderwerp wordt steeds een herhaling gegeven van de oordelen op de facetten gevolgd door een weging die leidt tot het eindoordeel. De (uitgebreide) argumentatie is te vinden in het facetrapport. Daar waar een argumentatie/beoordeling voor de deeltijd afwijkt van de voltijd, is dit expliciet vermeld. Indien niet vermeld, gelden voor de deeltijdopleiding dezelfde argumentatie/oordelen als voor de voltijdopleiding, aangezien de deeltijdopleiding inhoudelijk voornamelijk is gebaseerd op dezelfde module-inhouden als de voltijdopleiding. Volgorde en onderwijsmethodieken kunnen daarbij verschillen. 1.5 Oordelen per onderwerp Doelstellingen opleiding Twee facetten van het onderwerp Doelstellingen te weten Domeinspecifieke eisen en Niveau bachelor zijn voor zowel de voltijd als de deeltijd met een goed beoordeeld. Het 10 NQA - visitatie Hogeschool Rotterdam, opleiding MWD hbo-bachelor (vt,dt)

11 derde facet Oriëntatie hbo bachelor met een voldoende. De oordelen op het onderwerp zijn voor de opleidingen derhalve positief. De opleiding (voltijd en deeltijd) baseert zich op het landelijk vastgestelde beroepsprofiel en de landelijk vastgestelde competenties, zoals neergelegd in het document Landelijk Opleidingsprofiel MWD (h) erkende kwaliteit (1998). Centraal hierin staan de 38 eindkwalificaties waarover de afgestudeerden van de opleiding MWD moeten beschikken om het beroep van maatschappelijk werk en dienstverlener zelfstandig en adequaat uit te kunnen oefenen. Het profiel is gevalideerd door het betreffende beroepenveld. De opleiding biedt tevens verschillende differentiaties aan die grotendeels zijn geformuleerd en vormgegeven in samenspraak met het regionale beroepenveld. In verschillende matrices is de relatie aangegeven tussen de generieke hbo-kernkwalificaties, de Dublin descriptoren en de landelijke competenties. Hieruit blijkt dat de opleiding het beoogde hbo-bachelor niveau realiseert. De voorbereiding op de beroepspraktijk is voldoende Programma De facetten Eisen hbo, Instroom en Duur zijn bij zowel de voltijd- als de deeltijdopleiding met een goed beoordeeld. De overige facetten, zowel bij de voltijd- als de deeltijdopleiding, met een voldoende. De oordelen op het onderwerp zijn voor de opleidingen derhalve positief. De opleiding besteedt voldoende aandacht besteed aan de beroepsgerichtheid en de praktijk. De relatie tussen doelstellingen en inhoud van de meeste programmaonderdelen is op voldoende wijze weergegeven. Wel kan de vertaling van de eindkwalificaties naar de leerdoelen van sommige programmaonderdelen explicieter geformuleerd worden. Het curriculum is opgebouwd uit overzichtelijke eenheden en de competenties zijn gedegen vertaald in het onderwijsprogramma. Er wordt op voldoende wijze aandacht besteed aan de studeerbaarheid en studievoortgang van en in de opleiding. De aansluiting op het voorgaande onderwijs goed is vormgegeven en er is hiertoe een aantal goede maatregelen ingezet. Het uitgangspunt voor de verschillende werkvormen is de beroepspraktijk. De kern van het didactisch concept wordt gevormd door de afwisseling van cursorische overdrachtsvormen en individuele en groepsgewijze verwerkingsopdrachten. De toetsen sluiten inhoudelijk aan bij de modules maar de beoordelingen zijn niet altijd consistent en consequent mede doordat duidelijke beoordelingscriteria ontbreken. De toetsing en beoordeling van de stage en de afstudeeropdracht daarentegen vindt plaats aan de hand van duidelijke procedures en criteria Inzet van personeel Het facet Eisen hbo is met een goed beoordeeld bij beide opleidingen. De andere twee facetten met een voldoende (beide opleidingen). De oordelen op het onderwerp zijn voor de opleidingen derhalve positief. Het docentencorps bestaat uit een mix van mensen uit de praktijk en wetenschappelijk onderwijs en functioneert goed op hbo-niveau. Er is voldoende personeel, maar het ziekteverzuim is aan de hoge kant waardoor er soms personele problemen ontstaan. Het RISO besteedt voldoende aandacht aan de kwalificaties van docenten De opleiding biedt voldoende ruimte voor scholing. De afgelopen jaren hebben NQA - visitatie Hogeschool Rotterdam opleiding MWD hbo-bachelor (vt,dt) 11

12 de docenten vooral onderwijskundige trainingen gevolgd, met name in teamverband. Daarnaast heeft er vakinhoudelijke scholing plaatsgevonden Voorzieningen De facetten Materiële voorzieningen en Studiebegeleiding worden bij beide opleidingen met een voldoende beoordeeld. De oordelen op het onderwerp zijn voor de opleidingen derhalve positief. De voorzieningen van de opleiding zijn voldoende te noemen. Er zijn voldoende werkkamers en studieruimtes. Er is een kleine mediatheek aangetroffen, met specifieke MWD-literatuur maar weinig Engelstalige boeken en tijdschriften. Er zijn voldoende pc s. De studieloopbaancoaching (SLC) krijgt waardering, maar is nog niet volledig ingevoerd Interne kwaliteitszorg Alle drie facetten van dit onderwerp zijn met een voldoende beoordeeld. De oordelen op het onderwerp zijn voor de opleidingen derhalve positief. De opleiding heeft de kwaliteitszorg in principe goed vormgegeven. De uitgangspunten en plannen zijn helder beschreven. Er vinden steeds meer evaluaties plaats volgens de PDCAcyclus maar nog niet systematisch en nog niet op alle onderdelen. Er zijn streefnormen waaraan de resultaten zullen worden getoetst. Deze zijn echter nog te algemeen geformuleerd. De opleiding gaat op een voldoende manier om met de evaluatieresultaten: er worden verbeterplannen opgesteld en uitgevoerd. Een punt van aandacht is de controle op de uitvoering van de verbeterplannen. Met name docenten en studenten zijn in voldoende mate betrokken bij de kwaliteitszorg van het onderwijs maar het werkveld en de alumni dienen nadrukkelijker betrokken te worden bij de evaluaties Resultaten De facetten Gerealiseerd niveau en Onderwijsrendement zijn voor beide opleidingen met een voldoende beoordeeld. De oordelen op het onderwerp zijn voor de opleidingen derhalve positief. De afgestudeerden voldoen in de praktijk en beheersen de beoogde eindkwalificaties. Zorgpunt is het gebruik van de Nederlandse taal. De controle op de realisatie van de eindkwalificaties vindt plaats tijdens de stage en de afstudeeropdracht. De afstudeeropdrachten zijn van een voldoende niveau. De opleiding beschikt over relevante kerngegevens om het rendementsbeleid te kunnen sturen. Het onderwijsrendement voldoet aan de streefcijfers wat betreft gemiddelde studieduur van geslaagden en gemiddelde studieduur van uitvallers, maar nog niet helemaal aan de streefcijfers van het diplomarendement. Het voldoende oordeel is gebaseerd op cijfers van de HBO-raad waaruit blijkt dat de rendementen na vijf jaar van zowel de voltijd als de deeltijdopleiding (de cohort 2000) boven het landelijke gemiddelde van alle MWDopleidingen scoort. 12 NQA - visitatie Hogeschool Rotterdam, opleiding MWD hbo-bachelor (vt,dt)

13 1.6 Schematisch overzicht oordelen Totaaloverzicht van oordelen op facet- en onderwerpniveau Onderwerp/Facet Voltijd deeltijd 1.1 Domeinspecifieke eisen Goed Goed 1.2 Niveau bachelor Goed Goed 1.3 Oriëntatie hbo bachelor Voldoende Voldoende Totaaloordeel Positief Positief 2.1 Eisen hbo Goed Goed 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma Voldoende Voldoende 2.3 Samenhang in opleidingsprogramma Voldoende Voldoende 2.4 Studielast Voldoende Voldoende 2.5 Instroom Goed Goed 2.6 Duur Goed Goed 2.7 Afstemming tussen vormgeving en inhoud Voldoende Voldoende 2.8 Beoordeling en toetsing Voldoende Voldoende Totaaloordeel 3.1 Eisen hbo Goed Goed 3.2 Kwantiteit personeel Voldoende Voldoende 3.3 Kwaliteit personeel Voldoende Voldoende Totaaloordeel 4.1 Materiële voorzieningen Voldoende Voldoende 4.2 Studiebegeleiding Voldoende Voldoende Totaaloordeel Positief Positief 5.1 Evaluatie resultaten Voldoende Voldoende 5.2 Maatregelen tot verbetering Voldoende Voldoende 5.3 Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en het beroepenveld Voldoende Voldoende Totaaloordeel Positief Positief 6.1 Gerealiseerde niveau Voldoende Voldoende 6.2 Onderwijsrendement Voldoende Voldoende Totaaloordeel Positief Positief 1.7 Totaaloordeel Op grond van voorgaand schema en de inhoudelijke onderbouwing daarvan in paragraaf 1.5 waaruit blijkt dat de opleidingen op de zes de onderwerpen positief scoren, is de conclusie dat het totaaloordeel over de opleidingen positief is. NQA - visitatie Hogeschool Rotterdam opleiding MWD hbo-bachelor (vt,dt) 13

14 14 NQA - visitatie Hogeschool Rotterdam, opleiding MWD hbo-bachelor (vt,dt)

15 Deel B: Facetten NQA - visitatie Hogeschool Rotterdam opleiding MWD hbo-bachelor (vt,dt) 15

16 16 NQA - visitatie Hogeschool Rotterdam, opleiding MWD hbo-bachelor (vt,dt)

17 Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding Facet 1.1 Domeinspecifieke eisen Voltijd: goed Deeltijd: goed Criteria - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk). Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Het panel stelt vast dat de opleiding haar eindkwalificaties heeft afgeleid uit het Landelijk Opleidingsprofiel (h)erkende kwaliteit (1998). Dit profiel is mede gebaseerd op het Beroependomeinprofiel maatschappelijke dienstverlening, (NIWZ, 1996) en op het Beroepsprofiel van de maatschappelijk werker,(nvmw ). In dit laatste document staan de taken en kwalificaties van een maatschappelijk werker beschreven. De kwalificaties van het profiel zijn toekomstgericht opgesteld door ze te baseren op de notitie Toekomstverkenning: op weg naar morgen, Deze kwalificaties zijn in overleg met het betrokken werkveld opgesteld. De opleiding heeft actief meegewerkt aan de totstandkoming van het Landelijk Opleidingsprofiel. Op basis van dit profiel zijn in het Landelijk Opleidingsprofiel (h) erkende kwaliteit (1998) opleidingskwalificaties vastgesteld. Uit dit profiel zijn 38 kwalificaties geselecteerd, die vervolgens zijn opgedeeld in drie segmenten die betrekking hebben op de taken van een beginnend beroepsbeoefenaar als werker (hulp- en dienstverlening aan cliënten/cliëntsysteem), medewerker (werken in en vanuit een arbeidsomgeving) en lid van een beroepsgroep (werken aan professionaliteit en professionalisering). Het panel heeft geconstateerd dat de opleiding hier haar eigen opleidingskwalificaties op baseert. De opleiding heeft mede op basis van het document Toekomstverkenning ten behoeve van een beroepenstructuur in zorg en welzijn (2004) en het document Klaar voor de toekomst, een nieuwe beroepenstructuur 2005, samen met de opleidingen CMV, SPH en Pedagogiek, een gemeenschappelijk eerste leerjaar Social Work ontwikkeld. Dit was volgens de opleiding mede noodzakelijk gezien de tendens van vermaatschappelijking in de sector zorg en welzijn en de tendens tot ontgrenzing tussen de sociale beroepen in de richting van één gebied Social Work. Het panel constateert dat de opleiding studenten opleidt die breed inzetbaar zijn in het werkveld. De student wordt voorbereid op de uitoefening van het beroep in alle contexten waar maatschappelijk werkers werkzaam zijn zoals in de gezondheidszorg, jeugdzorg, reclassering, ouderenzorg en in overheidsdiensten. De hulpverlening van maatschappelijk werkers is met name gericht op individuen. Het panel stelt vast dat de opleiding 80% van haar voltijd MWD- opleiding (deeltijd 90%) baseert op het landelijke profiel, de overige 20% (deeltijd 10%) gebruikt zij voor verdiepende en verbredende keuzevakken en differentiaties (minors) die zijn ontwikkeld en vormgegeven in samenspraak met het Rotterdamse werkveld (Verslag NQA - visitatie Hogeschool Rotterdam opleiding MWD hbo-bachelor (vt,dt) 17

18 Werkveldcommissie MWD). Het panel constateert dat de opleiding goed overleg heeft met het betrokken werkveld mede in verband met het actueel houden van het programma. Het panel heeft geen verwijzing naar internationaal vergelijkbare opleidingen aangetroffen. Facet 1.2 Niveau bachelor Voltijd: goed Deeltijd: goed Criteria - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een bachelor. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Het panel stelt vast dat de opleiding (voltijd en deeltijd) zijn eindtermen heeft ontleend aan het nieuwe Landelijk Opleidingsprofiel MWD, herkenbaar en toekomstgericht (1998). In dit profiel zijn 38 opleidingskwalificaties beschreven. Dit profiel is gebaseerd op het hierboven genoemde Beroepsdomeinprofiel Maatschappelijke Dienstverlening). Het panel heeft de uitwerking van de landelijke eindkwalificaties in opleidingskwalificaties aangetroffen in het document Opleidingsprofiel MWD (2006). Het panel vindt het positief dat de opleiding de eindkwalificaties naar 38 fasekwalificaties heeft vertaald. In het Opleidingsprofiel staan ook de kwalificaties van de differentiaties en Social Work verwoord. Het panel heeft verschillende documenten ingezien waarin matrices beschreven staan die de samenhang aangeven tussen de hbo- criteria uit het opleidingsprofiel en de generieke kwalificaties. Op basis van de documenten genoemd in 1.1 over het domein en documenten over de Dublin descriptoren en de generieke kernkwalificaties voor hbo-bacheloropleidingen heeft de opleiding een competentiematrix ontworpen om de samenhang tussen de Dublin descriptoren en eindkwalificaties te waarborgen. In het Competentieprofiel MWD (2006) wordt het traject van Dublin descriptoren naar de eindkwalificaties aangegeven. Het panel heeft het beroepsprofiel en de competenties onder meer aangetroffen in het Opleidingsprofiel MWD en in de studiegidsen. De matrices zijn gebruikt bij de opstelling van het programma. In verschillende schema s wordt vervolgens aangegeven in welke onderdelen van het onderwijsprogramma de kwalificaties aan de orde komen. Aan de hand van de verschillende matrices heeft het panel geconstateerd dat de opleiding het beoogde hbo-bachelor niveau nastreeft. Het panel stelt vast dat de opleiding op voldoende wijze in de matrices laat zien op welke wijze de generieke hbo-kernkwalificaties aansluiten bij de beroepsgerichte kwalificaties. Het panel is van oordeel dat de opleiding met haar eindkwalificaties goed aansluit bij de beschrijvingen van de kwalificaties van een bachelor. 18 NQA - visitatie Hogeschool Rotterdam, opleiding MWD hbo-bachelor (vt,dt)

19 Facet 1.3 Oriëntatie hbo bachelor Voltijd: voldoende Deeltijd: voldoende Criteria - De eindkwalificaties zijn mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties. - De eindkwalificaties weerspiegelen het niveau van beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of samenhangend spectrum van beroepen waarvoor een hbo-opleiding vereist is of dienstig is. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Zoals hierboven al beschreven, heeft de opleiding haar eindkwalificaties voor het grootste deel ontleend aan het beroepsprofiel van de maatschappelijk werker. Deze kwalificaties zijn in samenwerking met het betreffende beroepsveld opgesteld. Het panel heeft een brede opleiding aangetroffen waarbij de verschillende hbokenmerken voldoende aan bod komen. De afgestudeerden komen in een breed scala van functies terecht met name binnen genoemde beroepsdomeinen. Er wordt opgeleid voor het beroep maatschappelijk werker. Afgestudeerden kunnen werkzaam zijn bij organisaties als instellingen voor maatschappelijk werk, ziekenhuizen, reclassering, kinderbescherming en jeugdzorg. Hoewel de accenten in de werkzaamheden per organisatie kunnen verschillen, wordt de functie in het algemeen aangeduid als maatschappelijk werker. Het panel stelt vast dat de eindkwalificaties/competenties gebaseerd zijn op principes vanuit de beroepspraktijk en gericht zijn op de verwerving van eindkwalificaties op het niveau van beginnend beroepsbeoefenaar, kwalificatieniveau vijf. De kwalificaties zijn geformuleerd in termen van beroepsbekwaamheden. De opleiding heeft de kwalificaties en het daar op gebaseerde leerplan voorgelegd aan haar werkveldcommissie. Het panel heeft tijdens het gesprek met het werkveld kunnen constateren dat de afgestudeerden meestal goed voldoen als beginnend beroepsbeoefenaar, maar dat er meer aandacht kan worden besteed aan een aantal competenties (zie facet 6.1) Volgens de studenten, zo bleek uit de gesprekken, uit het hbo-niveau zich in het zelfstandig kunnen functioneren, kunnen interveniëren, een helikopterview hebben en nieuwe ontwikkelingen kunnen oppakken. Een aantal studenten geeft aan meer theorie en diepgang wenselijk te achten. Uit het Tevredenheidsonderzoek MWD 2005 blijkt dat 79% van de studenten tevreden is over de wijze waarop zij voorbereid worden op het beroep. Het panel constateert dat de opleiding met haar eindkwalificaties een voldoende invulling geeft aan het gewenste beroepsprofiel. NQA - visitatie Hogeschool Rotterdam opleiding MWD hbo-bachelor (vt,dt) 19

20 Onderwerp 2 Programma Facet 2.1 Eisen hbo Voltijd: goed Deeltijd: goed Criteria - Kennisontwikkeling door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek. - Het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied / de discipline. - Het programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Het panel leidt uit de studiegidsen en studiehandleidingen af dat het programma van de voltijd en deeltijdopleiding opgebouwd is uit thema s en vier leerlijnen: de conceptuele leerlijn, (achtergrondvakken en methodiek), de leerlijn training en vaardigheden, de integrale leerlijn en de leerlijn studieloopbaanbegeleiding. Het uitgangspunt hierbij is dat er wordt gewerkt aan de hand van uit de beroepspraktijk voortkomende situaties. De voltijd en de deeltijdopleiding hebben dezelfde leerlijnen, alleen zijn ze anders ingevuld. Bij het deeltijdonderwijs wordt meer aandacht besteed aan de cognitieve ontwikkeling (kennisleerlijn) en was er tot voor kort minder projectonderwijs dan in het voltijdonderwijs. Het panel vindt het deeltijd en voltijd onderwijs goed beschreven en het opleidingsconcept compleet en duidelijk. Het panel constateert dat de opleiding alleen gebruik maakt van Nederlandstalige vakliteratuur. De literatuur is voor de voltijd en de deeltijdopleiding identiek. Het panel vindt de literatuur die zij heeft ingezien, voldoende actueel. Er zijn standaardboeken en speciaal voor het onderwijs ontwikkelde studiehandleidingen, moduleboeken en projecthandleidingen. Het panel is van mening dat via het projectonderwijs, de stages en de afstudeeropdracht de studenten naast de vakliteratuur, voldoende actueel studiemateriaal krijgen dat direct ontleend is aan de beroepspraktijk. Het panel stelt vast dat de opleiding voldoende aandacht besteedt aan toegepast onderzoek. De opleiding participeert in twee kenniskringen: de kenniskring Opgroeien in de Stad (grootstedelijke jeugdproblematiek) en de kenniskring Transities in de Zorg. Tijdens hun opleiding doen studenten (methodiek)onderzoek of leveren een bijdrage aan een onderzoek. Zelfstandig onderzoek vindt plaats in de projecten van de integrale leerlijn en in de differentiatieprojecten. Een aantal docenten participeert in een kenniskring. 20 NQA - visitatie Hogeschool Rotterdam, opleiding MWD hbo-bachelor (vt,dt)

21 Het panel constateert dat in beide routes (voltijd en deeltijd) de studenten in voldoende mate in aanraking komen met de actuele beroepspraktijk. Uit de betreffende gidsen en uit de gesprekken maakt het panel op dat studenten vanaf het begin van de opleiding (voltijd) contact hebben met de beroepspraktijk in de vorm van vrijwilligerswerk, kennis nemen van de sociale kaart van het welzijnswerk, stagevoorbereiding, projecten, practica, supervisie vanaf het tweede jaar en stage in het derde jaar. De deeltijdstudenten zijn allen werkzaam in een relevante werksetting. Het deeltijdonderwijs kent voorts projecten die meer gebaseerd zijn op de casuïstiek van de praktijkplaats. De praktijkgestuurde leerlijn neemt in de loop van de vier jaar in omvang toe. Het panel heeft geconstateerd dat er binnen de projecten voor een groot deel gebruik gemaakt wordt van studiemateriaal uit de praktijk. Uit de gesprekken met de studenten en docenten blijkt dat de docenten het studiemateriaal met actuele praktijkvoorbeelden aanvullen en waar nodig actuele onderwerpen in de lessen behandelen. Voorts blijkt uit het gesprek met de docenten dat zij de ontwikkelingen in de beroepspraktijk goed volgen en bezien welke in het curriculum moeten worden ingepast. Een aantal docenten is werkzaam in de hulp- en dienstverlening, waardoor zij casuïstiek brengen in de projecten van de integrale leerlijn en in het methodiek- en practicumonderwijs. Voorts maakt de opleiding gebruik van gastdocenten en zijn er opdrachten van externe organisaties, zoals het project gericht op de grote stadsproblematiek. Uit het gesprek met de studenten blijkt dat zij tevreden zijn over de actualiteit van het programma. De afgestudeerden (oude curriculum) echter geven in het gesprek aan dat de opleiding juist meer aandacht moet besteden aan de actualiteit in het programma. Beroepsvaardigheden als gesprekstechnieken en contactlegging worden geoefend in de leerlijn vaardigheden, in de voltijdopleiding in het practicum van het tweede jaar, in de deeltijdopleiding in het methodiekonderwijs. In het gesprek geven de studenten aan dat zij voldoende in aanraking komen met de praktijk. Uit het Tevredenheidsonderzoek MWD 2005, blijkt dat het merendeel van de studenten (77%) de relatie tussen theorie en praktijk waardeert, 72% tevreden is over de omvang van de praktijktijd en 80% tevreden is over de inhoud van de praktijk. Voorts heeft het panel een aantal uitkomsten van stage-evaluaties onder het bedrijfsleven aangetroffen, die de waardering over de praktijkgerichtheid bevestigen. Het onderwijsmanagement geeft in het gesprek aan de beroepsgerichtheid nog verder te willen vergroten door ook in de vierde fase een stage te situeren. Het panel concludeert dat de opleiding voldoende aandacht besteed aan de beroepsgerichtheid en de praktijk. Het panel heeft als oordeel voldoende aangezien het gebruik van internationale vakliteratuur, mede in het licht van de Dublin descriptoren, voor verbetering vatbaar is. NQA - visitatie Hogeschool Rotterdam opleiding MWD hbo-bachelor (vt,dt) 21

22 Facet 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma Voltijd: voldoende Deeltijd: voldoende Criteria - Het programma is een adequate concretisering van de eindkwalificaties, qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen. - De eindkwalificaties van de doelstellingen zijn adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma. - De inhoud van het programma biedt studenten de mogelijkheden om de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Het programma van de voltijd- en de deeltijdopleiding volgt sinds september 2004 de hoofdlijnen van het Rotterdams Onderwijsmodel (ROM) en wordt verder gestuurd door de leerlijnen. Het panel heeft dit onderwijsconcept onder meer aangetroffen in het Leerplanschema, een basisstructuur voor het MWD- leerplan. De opleiding heeft het sociaalagogische beroependomein in drie perspectieven in kaart gebracht: het psychosociale, sociaal-ecologische en maatschappelijke perspectief. Elk perspectief is vervolgens aan drie aspecten van het beroepshandelen gerelateerd (exploreren, positioneren en interveniëren). Vervolgens worden uit deze koppeling thema s afgeleid als individueel welzijn, sociale integratie en maatschappelijke participatie. Uit de 38 eindkwalificaties heeft de opleiding 38 fasekwalificaties afgeleid. De kwalificaties van fase 3 en 4 vormen samen de eindkwalificaties. Het deeltijd en voltijd onderwijs worden aangestuurd door dezelfde eind- en fasekwalificaties. Het verschil zit in de praktijkcomponent van het deeltijd, waarbij vanaf fase 2 het onderwijs is ingericht volgens het concurrencymodel. Het panel heeft op basis van de documenten die zijn ingezien, vastgesteld dat elke fase (=leerjaar) een eigen fasedoel kent, respectievelijk oriënteren, oefenen, beoefenen en uitoefenen. Vanuit de competentiematrix MWD heeft de opleiding thema s ontwikkeld gebaseerd op de kwalificaties. De kwalificaties van een thema zijn vervolgens richtinggevend voor de leerdoelen, inhoud en toetsing van de modulen. Om dit vertaalproces goed vorm te geven heeft het panel een format aangetroffen dat de docenten gebruiken bij de invulling van de modules/onderwijseenheden. De opleiding heeft een begin gemaakt om alle informatie over een thema aan de hand van het format te beschrijven in de modulestudiehandleidingen: doelstellingen/competenties, onderwerpen, werkvormen, studiebelasting, literatuur en toetsvorm. Het panel heeft geconstateerd dat nog niet alle thema s op deze wijze beschreven zijn. De leerdoelen van de stages en afstudeeropdrachten worden in aparte documenten weergegeven. Het panel concludeert uit de gesprekken met de studenten dat zij nog niet helemaal tevreden zijn over de informatie over welke eindkwalificaties zij moeten bereiken. Het onderwijsmanagement geeft in het gesprek aan dat de docenten nu druk bezig zijn het studiemateriaal op dit punt verder te stroomlijnen aan de hand van de nieuw ontwikkelde formats. 22 NQA - visitatie Hogeschool Rotterdam, opleiding MWD hbo-bachelor (vt,dt)

23 Op basis van de gesprekken en het materiaal dat is ingezien is het panel van oordeel dat de programma s van de opleiding (voltijd en deeltijd) een adequate uitwerking geven van de beoogde competenties/eindkwalificaties. Uit het Tevredenheidsonderzoek MWD, 2005 blijkt dat de meeste studenten (80%) tevreden zijn over het inhoudelijke niveau van het programma. Het panel heeft het programma en het studiemateriaal bestudeerd en zij constateert dat de relatie tussen doelstellingen en inhoud van de meeste programmaonderdelen op voldoende wijze is weergegeven. Het panel is echter van mening dat de vertaling van de eindkwalificaties naar de leerdoelen van sommige programmaonderdelen explicieter kan. Het panel heeft bijvoorbeeld nog geen uitgewerkte documenten aangetroffen waarin aangegeven staat welke competenties in welke thema s terugkomen. De opleiding kan daarom volgens het panel nog niet voldoende bewaken of alle competenties wel worden afgedekt. Volgens het onderwijsmanagement en de docenten wordt er in de taakteams nadrukkelijk wel op gelet of alle eindkwalificaties/competenties in het programma worden afgedekt doordat de docenten de leerdoelen afleiden uit de thema s die ontleend zijn aan de competentiematrix. Facet 2.3 Samenhang in opleidingsprogramma Voltijd: voldoende Deeltijd: voldoende Criteria - Studenten volgen een inhoudelijk samenhangend opleidingsprogramma. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Het panel stelt vast op basis van het materiaal dat zij heeft ingezien en op basis van de gesprekken met verschillende geledingen dat zowel in het voltijdonderwijs als het deeltijdonderwijs de eindkwalificaties en leerlijnen, uitgewerkt in een thematische aanpak, voldoende samenhang brengen in een thema. Ook door de invoering van de integrale leerlijn is de samenhang tussen het kennis- en praktijkgerichte onderwijs versterkt. De introductie van het ROM heeft geleid tot betere samenhang tussen binnen- en buitenschools leren, tussen kennis-, praktijk- en studentgestuurd onderwijs, tot meer flexibiliteit in het onderwijs, tot het binnenhalen van de praktijk uit de Rotterdamse regio en tot het ontwikkelen van zinvolle beroepsproducten tijdens het onderwijs. Het panel constateert dat de programma s een concentrische opbouw hebben, waarbij de competenties zich in elk kwartaal en fase verbreden en verdiepen (horizontale samenhang). Hierbij is het beroepshandelen de rode draad in de programma s van de opleiding. De basale aspecten van het beroepsmatig handelen: exploreren, positioneren en interveniëren, komen terug in de thema s, waarbij in elk kwartaal het accent ligt op één van deze aspecten. De verticale samenhang van de verschillende programmaonderdelen wordt gegarandeerd door het omvattende thema. Per thema wordt een samenhangend NQA - visitatie Hogeschool Rotterdam opleiding MWD hbo-bachelor (vt,dt) 23

24 onderwijsaanbod aangeboden, waarbij alle thema s gezamenlijk het beroepenspectrum van MWD bestrijken. Het panel heeft, zoals hierboven al vermeld, een format aangetroffen voor de inrichting van de thema s. Hierdoor zou elk thema dezelfde structuur moeten kennen. Echter, het panel heeft geconstateerd dat nog niet alle thema s volgens dat format zijn gestructureerd. Uit de gesprekken met de docenten blijkt dat de faseteams moeten zorgen voor de samenhang binnen een thema. De fasecoördinator vervolgens is verantwoordelijk voor de bewaking van de samenhang van het gehele programma. Het onderwijsmanagement geeft in het gesprek aan dat het proces van het invullen van de thema s nog niet is afgerond maar dat de faseteams al veel werk hebben verricht, waardoor nu de meeste thema s volgens het format (en dus samenhangend) zijn ingericht. Volgens het onderwijsmanagement stemmen de docenten de planning op elkaar af, wat door de docenten wordt bevestigd. Uit de verslagen van diverse overleggen, constateert het panel dat de opbouw van het curriculum jaarlijks door diverse geledingen onder de loep wordt genomen en daar waar noodzakelijk en mogelijk wordt verbeterd. Volgens het Tevredenheidsonderzoek MWD 2005 is 70% van de studenten tevreden over de samenhang. Echter, studenten geven in het gesprek aan dat ze niet altijd de samenhang zien tussen leerdoelen, studieactiviteiten en toetsing. Ook het panel heeft na het inzien van de modules geconstateerd dat niet altijd een duidelijke beschrijving op deze punten aanwezig is. De afgestudeerden (oude programma, zonder leerlijnensystematiek) geven in het gesprek aan dat de samenhang niet altijd even duidelijk was. Het onderwijsmanagement heeft in het gesprek aangegeven dat ze bezig is met een verbeterde beschrijving die de student beter zal informeren over de samenhang. Het panel constateert dat de structuur van het opleidingsmodel en de organisatie in faseteams de samenhang gaan waarborgen en dat de beoogde samenhang in de praktijk voor een deel gerealiseerd is. Facet 2.4 Studielast Voltijd: voldoende Deeltijd: voldoende Criteria - Het programma is studeerbaar doordat factoren, die betrekking hebben op dat programma en die de studievoortgang belemmeren zoveel mogelijk worden weggenomen. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Het panel constateert dat er op voldoende wijze aandacht wordt besteed aan de studeerbaarheid en studievoortgang van en in de opleiding. Het leerplan is opgebouwd uit overzichtelijke onderwijseenheden. In de studiegids is de studielast voor de programmaonderdelen aangegeven. Er worden regelmatig moduleevaluaties gehouden en, indien nodig, wijzigingen aangebracht in het programma. Er zijn adequate toetsmomenten en een systeem van studieloopbaancoaching (SLC). 24 NQA - visitatie Hogeschool Rotterdam, opleiding MWD hbo-bachelor (vt,dt)

25 Tot slot zijn er bijspijkermogelijkheden om tekorten weg te werken, zowel in de voltijd als de deeltijdopleiding. Het panel constateert tevens dat er ook formele maatregelen zijn genomen om de studievoortgang te bevorderen: het bindend studieadvies in de propedeuse en nadere voorwaarden voordat studenten aan de stage of de afstudeeropdracht kunnen beginnen. De opleiding hanteert CATS/CAAS om de studievoortgang van de studenten te volgen. Studenten geven in het gesprek met het panel aan dat dit niet goed werkt: hun resultaten worden (soms zeer) traag bekend gemaakt en de cijferadministratie werkt niet naar behoren. Het management geeft aan binnenkort een ander systeem (Osiris) te gaan gebruiken om een beter zicht te krijgen op de studievoortgang. De opleiding heeft de leerlijn Studie Loopbaan Coaching (SLC) ingevoerd om de studenten zo goed mogelijk te begeleiden tijdens hun studie. Uit de gesprekken die het panel met de studenten heeft gevoerd blijkt dat zij tevreden zijn over de SLC. De opleiding heeft de ingeschatte studielast geëxpliciteerd en zoveel mogelijk inhoudelijk beargumenteerd. Zij is van mening dat de studielast nu redelijk is gespreid. De indeling in kwartalen en de afwisseling van de werkvormen hebben bijgedragen aan een betere spreiding. Volgens het Tevredenheidsonderzoek MWD 2005 is 67% van de studenten tevreden over de studielast. Het panel stelt op basis van de gesprekken met de studenten vast dat de studielast verschillend wordt ervaren mede als gevolg van de vooropleiding. Havo- en vwostudenten besteden minder tijd aan de studie dan mbo-afgestudeerden. De voltijd en deeltijdstudenten vinden de studielast goed te doen. De studielast binnen een thema vinden de voltijdstudenten niet altijd even goed gespreid (module-evaluaties), de beoordelingsmomenten wel. Minder tevreden zijn de studenten (zowel voltijd als deeltijd) over de wachttijd op de resultaten. Ook de afgestudeerden melden in het gesprek met het panel dat zij de studielast niet altijd goed gespreid vonden. Het merendeel van de studenten vindt voorts dat er behoorlijk sprake is van piekbelastingen aan het einde van een kwartaal. Met name het stagejaar is een druk jaar. Over de opzet van het lesrooster is 63% van de studenten (Tevredenheidsonderzoek 2005) tevreden: niet altijd komen wijzigingen goed door. Om de studielast goed in kaart te krijgen laat de opleiding nu enkele studenten tijdschrijven. Facet 2.5 Instroom Voltijd: goed Deeltijd:goed Criteria - Het programma sluit qua vorm en inhoud aan bij de kwalificaties van de instromende studenten: vwo, havo, middenkaderopleiding of specialistenopleiding (WEB) of daarmee vergelijkbare kwalificaties, blijkend uit toelatingsonderzoek. NQA - visitatie Hogeschool Rotterdam opleiding MWD hbo-bachelor (vt,dt) 25

26 Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Het panel heeft de wettelijke instroomeisen aangetroffen in diverse documenten: de Onderwijs- en Examenregeling, studiegidsen en voorlichtingsmateriaal. De normale opleiding duurt vier jaar. Er is een stroom van 3 jaar voor studenten met een verwante mbo-opleiding als SPW, SCW, SD en SJM met Zadkinecertificaat. Het aantal havo- en vwo abituriënten bedraagt ongeveer 65% van het totaal. Havisten en vwo-ers enerzijds en mbo-studenten anderzijds zitten in aparte groepen in verband met begeleiding en evaluaties. Vwo-studenten kunnen vrijstellingen vragen voor vakken als economie en geschiedenis. Volgens de opleiding maken weinig studenten gebruik van deze mogelijkheid. Het onderwijsmanagement vindt de doorstroom mbo-hbo één van de sterke punten van de opleiding. Een ander sterk punt vindt zij de OPGM (oriënterende propedeuse gedrag en maatschappij). Deze biedt, naast de eigen propedeuse, een instroom- en oriëntatiemogelijkheid. OPGM heeft als doel de studenten een oriëntatie te geven op de opleidingen MWD, CMV, P&A, SPH en Pedagogiek, waarna de studenten in het tweede jaar van de opleiding van hun keuze kunnen instromen. Na een half jaar OPGM moeten studenten kiezen voor hun vervolgtraject en gaan ze werken aan de competenties van de gekozen opleiding. Het domeinspecifieke van MWD wordt daarbij gewaarborgd door continue afstemmingsmomenten. De eigen propedeuse is vanaf het begin domeinspecifiek ingevuld. Het panel is van oordeel dat de studenten in beide propedeuseprogramma s, ondanks de deels verschillende invulling, een goede aansluiting krijgen op hun vooropleiding. Uit de gesprekken met studenten en docenten blijkt dat dit verschil niet leidt tot aansluitingsproblemen in het tweede jaar. Het panel vindt het positief dat de opleiding intakegesprekken houdt met mbostudenten en de deeltijdstudenten. Mbo-studenten krijgen in de voltijd een zogenaamd insteekprogramma aangeboden, waardoor zij in het tweede jaar kunnen starten. In de deeltijd starten zij in het tweede jaar in een aparte groep. De mentor van deze groep bekijkt of er bijspijkerprogramma s nodig zijn. In het gesprek met het panel geven de studenten aan dat ze inhoudelijk goed voorgelicht zijn, ze hebben goede informatie gekregen. De deeltijdstudenten vinden dat de opleiding goed inspeelt op werkende mensen, maar hebben geen assessment gehad. Het panel heeft geen aparte stroom of verdiepingsmogelijkheden voor vwoabituriënten aangetroffen. Om aansluitingsproblemen te voorkomen heeft het panel een aantal goede programma s aangetroffen om de studenten bij te sturen. Er wordt bijvoorbeeld extra leerstof aangeboden, er is een module studievaardigheden (voltijd en deeltijd) om de studenten vertrouwd te maken met andere werkvormen dan zij gewend zijn en de SLC kent een aantal verplichte momenten. Studenten met te weinig kennis van ict moeten verplicht het keuzevak ict volgen. Ondanks de problemen die studenten hebben met het Nederlands, heeft het panel geen verplichte lessen Nederlandse taal aangetroffen. Volgens de opleiding gaat zij samen met de opleiding CMV aanvullende taallessen verzorgen. Het panel is van oordeel dat het empowerment platform dat studenten met een beperking bijv. faalangstigen, dyslectische studenten helpt een prima initiatief. 26 NQA - visitatie Hogeschool Rotterdam, opleiding MWD hbo-bachelor (vt,dt)

27 Het panel stelt vast dat het aantal studenten in de voltijdopleiding de laatste jaren weer groeit: van 306 studenten in 2003 naar 614 in De propedeuse-instroom in 2005 bedraagt 262 studenten. In 2003 bedroeg de propedeuse instroom nog 110 studenten. In de deeltijdopleiding zijn er in studenten met een propedeuseinstroom van 51 studenten. In 2005 zijn er 153 deeltijdstudenten met een propedeuse-instroom van 66 studenten. Uit de evaluaties blijkt dat de studenten tevreden zijn over de aansluiting tussen hun vooropleiding en de opleiding. Uit het gesprek blijkt dat de deeltijdstudenten tevreden zijn met de extra aandacht die zij krijgen in het eerste kwartaal. Wel blijkt uit de evaluaties dat sommige kennisvakken (economie, geschiedenis) door mbo-ers als zwaar worden ervaren. Dat wordt in het gesprek met de studenten bevestigd. Het panel concludeert dat de aansluiting goed is vormgegeven en de opleiding hiertoe een aantal goede maatregelen inzet. Facet 2.6 Duur Voltijd: goed Deeltijd: goed Criteria - De opleiding voldoet aan formele eisen m.b.t. de omvang van het curriculum: hbobachelor: 240 studiepunten. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De voltijdopleiding en de deeltijdopleiding hebben beide de formele studieduur van 240 studiepunten (EC s). De studielast van de onderwijseenheden en de verdeling daarvan over de verschillende fasen staan beschreven in de studiegids. Facet 2.7 Afstemming tussen vormgeving en inhoud Voltijd: voldoende Deeltijd: voldoende Criteria - Het didactisch concept is in lijn met de doelstellingen. - De werkvormen sluiten aan bij het didactisch concept. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Het panel heeft in de gesprekken met het onderwijsmanagement en de docenten en uit het Zelfevaluatierapport gemerkt dat de opleiding nog midden in een discussie zit over de vraag hoe de didactische uitgangspunten van het ROM en de daarin besloten opvatting over competentieleren zich verhouden tot het eigen didactisch concept van de opleiding: de algemene en de persoonlijke beroepsvorming van de student oftewel de verhouding tussen sociaal agogisch onderwijs en competentieleren. NQA - visitatie Hogeschool Rotterdam opleiding MWD hbo-bachelor (vt,dt) 27