Verkeersveiligheid Hoofdweg Terschelling Langzaam verkeer

Transcriptie

1 Verkeersveiligheid Hoofdweg Terschelling Langzaam verkeer Definitief Sweco Nederland B.V. Groningen,

2 Rapport Onderwerp: Verkeerveiligheid Langzaam verkeer Hoofdweg Auteur: Rauke de Hoop, Erwin Bos Projectnummer: Datum: Referentienummer: SWNL concept Definitief Sweco Rozenburglaan DL Groningen Postbus JB Groningen T Sweco Nederland B.V. Groningen Handelsregister Statutair gevestigd te De Bilt Rauke de Hoop Adviseur Mobiliteit T M Rauke.deHoop@sweco.nl 1 (42)

3 Verantwoording Titel Verkeersveiligheid Hoofdweg Terschelling Subtitel Projectnummer Referentienummer SWNL concept Revisie Revisie Datum 2 juni 2017 Auteur(s) adres Rauke de Hoop, Erwin Bos Rauke.deHoop@sweco.nl Gecontroleerd door Paraaf gecontroleerd Henk Hoekstra Goedgekeurd door Paraaf goedgekeurd Rob Althuisius 2 (42)

4 Inhoudsopgave 1 Inleiding Aanleiding Doel Werkzaamheden Leeswijzer Inventarisatie Algemeen Kruispunt Burgemeester van Heusdenweg - t Land (Stayokay) Kruispunt Nieuwe Dijk Hoofdweg (Bunkercomplex Tiger) Kruispunt Badweg-West - Hoofdweg Looproute langs Hoofdweg camping Terpstra ßà Midsland Taxi en busvervoer camping Terpstra Toekomstige ontwikkelingen Knelpuntenoverzicht Doel en uitgangspunten Doel Uitgangspunten Oplossingsrichtingen Kruispunt Hoofdweg - t Land (Stayokay) Kruispunt Nieuwe Dijk Hoofdweg (Bunkercomplex Tiger) Kruispunt Badweg-West Hoofdweg Looproute langs Hoofdweg Camping Terpstra - Midsland Taxi en busvervoer camping Terpstra Algemene maatregelen Beoordeling oplossingsrichtingen Conclusies en aanbevelingen Conclusie en aanbevelingen Mogelijkheden cofinanciering (42)

5 1 Inleiding 1.1 Aanleiding In het verleden heeft de gemeente Terschelling een aantal onderzoeken laten uitvoeren om de verkeersveiligheid op de Hoofdweg te verbeteren. In aanvulling daarop is er behoefte aan aanvullend onderzoek voor de volgende punten: 1. Kruispunt Het Land Hoofdweg (Stayokay) en de bushaltes en voetgangers oversteek; 2. Kruispunt Nieuwe Dijk Hoofdweg (Bunkercomplex Tiger); 3. Kruispunt Badweg-West - Hoofdweg; 4. Jeugdroute Midsland-camping Terpstra; 5. Taxi en busvervoer camping Terpstra. 1.2 Doel Het doel van het onderzoek is het geven van een advies voor het verbeteren van de verkeersveiligheid op bovenstaande locaties. Het gaat hierbij om de verkeersveiligheid van de kwetsbare verkeersdeelnemers, te weten: (overstekende) fietsers- en voetgangers. 1.3 Werkzaamheden Om tot een goed advies te komen voor het verbeteren van de verkeersveiligheid is gekozen om de PODO-aanpak (Probleem, Oorzaak, Doelstelling, Oplossing) te hanteren. In het onderzoek zijn de volgende stappen uitgevoerd: 1. Inventarisatie en analyse: a. Wegenstructuur en wegbeeld b. bovengenoemde locaties c. inmiddels getroffen maatregelen (of eventueel te treffen maatregelen waarover het gemeentebestuur al een besluit heeft genomen); d. ongevallenbeeld e. verkeersmetingen 2. Knelpunten- en kwaliteitenoverzicht; 3. Programma van Eisen (doelstelling en ontwerpuitgangspunten); 4. Mogelijke oplossingsrichtingen; 5. Beoordeling van de mogelijk oplossingen; 6. Advies en voorkeursoplossingen. 1.4 Leeswijzer In hoofdstuk 2 worden de resultaten van de inventarisatie beschreven. Hoofdstuk 3 geeft per locatie een overzicht van de op te lossen knelpunten. Hoofdstuk 4 beschrijft de uitgangspunten die zijn gehanteerd voor het bepalen van de oplossingsrichtingen. Hoofdstuk 5 beschrijft vervolgens per locatie de verschillende oplossingsrichtingen. In Hoofdstuk 6 worden de verschillende oplossingen beoordeeld. Ten slotte zijn in hoofdstuk 7 de conclusies en aanbevelingen opgenomen. 4 (42)

6 2 Inventarisatie In dit hoofdstuk worden de resultaten van de inventarisatie beschreven. Het hoofdstuk start met de resultaten van de inventarisatie van de Hoofdweg als geheel. Per locatie wordt vervolgens een overzicht gegegeven van de huidige vormgeving, de reeds getroffen maatregelen en de specifieke knelpunten die opgelost moeten worden. Ook worden de toekomstige ontwikkelingen beschreven die van invloed zijn op de te onderzoeken locaties. 2.1 Algemeen Huidige situatie Wegenstructuur In afbeelding 2.1 is de wegenstructuur van Terschelling te zien. In de figuur is te zien dat de Hoofdweg (de oranje weg op de kaart) een belangrijke verzamelfunctie heeft voor het verkeer op Terschelling. De nummers op de kaart verwijzen naar de te onderzoeken punten (zie paragraaf 1.1). 4& Figuur 2.1 Wegenstructuur Terschelling Wegbeeld Met onderstaande foto s is een beeld gegeven van de Hoofdweg van het westen richting het oosten. 5 (42)

7 Over nagenoeg de gehele lengte is de Hoofdweg voorzien van een gescheiden fietspad aan de zuidzijde van de rijbaan. Het snelheidsregime op het gedeelte tussen West en de Badweg West is 60 km/h; tussen Badweg West en Baaiduinen is het het snelheidsregime 80 km/h. Daarna volgt een lang deel waar 50 km/h is toegestaan, namelijk van Baaiduinen tot Hoorn. Tussen Hoorn en Oosterend mag het verkeer 80 km/h en ten oosten van Oosterend is een gedeelte met een snelheidsregime van 60 km/h. Kortom: binnen de bebouwde kom geldt 50 km/h, buiten de bebouwde kom geldt 80 km/h op de delen waar over het algemeen goed overzicht is en op de delen waar het overzicht minder is (bijvoorbeeld bij bochtig wegtrace of hoge woningdichtheid) geldt 60 km/h. De inrichting van de weg en het wegbeeld verandert niet altijd mee, indien het snelheidsregime verandert. Daardoor is het voor de weggebruiker niet altijd duidelijk wel gedrag en welke snelheid van hem/haar wordt verwacht. Hoofdweg (60 km/h) Hoofdweg (60 km/h) Hoofdweg (60 km/h) Hoofdweg (80 km/h) 6 (42)

8 Hoofdweg (80 km/h) Hoofdweg (50 km/h) Hoofdweg 50 (km/h) Hoofdweg 50 (km/h) Hoofdweg (80 km/h) Hoofdweg (60 km/h) Figuur 2.2 Wegbeeld Hoofdweg met snelheidsregimes 7 (42)

9 In onderstaande figuren zijn enkele snelheidsovergangen op de Hoofdweg weergegeven. Gemeente Terschelling heeft inmiddels op alle komgrenzen visuele versmallingen en rood asfalt toegepast om de komgrenzen extra te benadrukken. Voor de weggebruiker is het duidelijk dat hij/zij een ander snelheidsregime inrijdt. Figuur 2.3 Snelheidsovergangen Hoofdweg Snelheidsmetingen Hoofdweg De gemeente Terschelling heeft op een tweetal punten op de Hoofdweg snelheidsmetingen verricht. Het gaat om de de Hoofdweg ter hoogte van kruispunt t Land en ter hoogte van hotel Bornholm (nabij het kruispunt met de Nieuwe Dijk). De toegestane maximumsnelheid op deze punten is 60 km/uur. Uit beide tellingen blijkt dat de V85-snelheid in de categorie km/uur valt. Dit betekent dat 85% van het verkeer niet harder rijdt dan deze snelheid. Uit de meting kan worden geconcludeerd dat er op de Hoofdweg wel iets te harder wordt gereden dan 60 km/uur. Het grootste deel van het verkeer houdt zich echter wel aan de toegstane maximumsnelheid van 60 km/uur (70-75%). Ongevallenbeeld Hoofdweg Voor 2007 was de Hoofdweg tussen Nieuwe Dijk en Badweg West het onveiligste deel van de gehele Hoofdweg. Destijds zijn er meerdere ernstige ongevallen gebeurd. Op de kruispunten Het Land en Badweg West zijn in de laatste vijf jaren geen ongevallen geregisteerd. Op het kruipunt met de Nieuwe Dijk zijn de twee ongevallen geregisteerd. Op deze locaties zijn geen ongevallen met voetgangers of fietsers geregistreerd. Nabij Camping Terpstra is één ongeval gebeurt met een overstekende fietser. De exacte locatie is in de ongevallendatabank niet meer te herleiden. Opgemerkt moet worden dat de registratiegraad van verkeersongevallen vanaf 2010 verslechterd is. Het werkelijke aantal 8 (42)

10 ongevallen ligt daardoor hoger dan de gepresenteerde ongevallen. In onderstaande figuur zijn de locaties van de ongevallen van 2011 t/m 2015 weergegeven. Figuur 2.4 Ongevallen Hoofdweg (2011 t/m 2015) 9 (42)

11 2.2 Kruispunt Burgemeester van Heusdenweg - t Land (Stayokay) Huidige vormgeving Stayokay Figuur 2.5 Kruispunt Het Land Toekomstige ontwikkelingen die van invloed zijn op dit kruispunt Geen Reeds getroffen maatregelen In 2013 is de belijning op de Burgemeester van Heusdenweg aangepast. De doorgetrokken kantmarkering is vervangen door onderbroken kantmarkering. Tevens is de fietsoversteek en het plateau bij de campus / komgrens aangepast. Verder zijn er in de afgelopen jaren geen maatregelen getroffen Knelpunten De volgende knelpunten zijn geconstateerd: De bushalte is langs de Burgemeester van Heusdenweg gesitueerd. In de huidige situatie is er geen oversteekvoorziening voor voetgangers. Voetgangers vanaf t Land moeten twee rijstroken in één keer oversteken als ze naar de bushalte aan de noordzijde van de weg lopen. Ook is de noordelijke bushalte te klein voor het veilig halteren van een gelede bus. De achterzijde van de bus staat tijdens het halteren op de rijbaan. Het vrijliggende fietspad langs de zuidkant van de Burgemeester van Heusdenweg kruist de zijweg t Land. Het fietspad buigt uit, maar ligt hier in de voorrang. Verder is de fietsoversteek onoverzichtelijk (meerdere wegen/paden komen bij elkaar) en is de oversteek niet goed zichtbaar. Volgens de CROW richtlijnen zou het fietspad niet uitgebogen moeten worden als het in de voorrang ligt (dit om de voorrangsituatie te benadrukken). Fietsers rijden op het fietspad ook naar beneden en naderen het kruispunt daarmee met verhoogde snelheid. Op zich is het geen onoverkomelijk probleem dat het fietspad wel uitbuigt, maar 10 (42)

12 de combinatie van het slechte zicht en de (relatief) hoge snelheid van het fietsverkeer kan leiden tot gevaarlijke situaties. 2.3 Kruispunt Nieuwe Dijk Hoofdweg (Bunkercomplex Tiger) Huidige vormgeving Bunker Figuur 2.6 Kruispunt Nieuwe Dijk Toekomstige ontwikkelingen die van invloed zijn op dit kruispunt Ontwikkeling Bunker: De bunker is opgeknapt en toegankelijk gemaakt voor bezoekers. Dit betekent dat er meer bezoekers gebruik gaan maken van de inrit naar de bunker en de inrit naar de parkeerplaats in het bos voor fietsers. Aantakking doorgetrokken fietspad noordzijde kruispunt: Door de mogelijke aantakking van een nieuw fietspad aan de noordzijde is de verwachting dat dit kruispunt één van de belangrijkste fietsoversteken op de Hoofdweg wordt. Er ontstaat een logische en comfortabele/prettige fietsroute van West-Terschelling tot Oosterend onder de duinrand langs. Het aantal fietser dat op dit kruispunt de Hoofdweg gaat oversteken neemt toe. De huidig drukste fietsoversteek zal verplaatsen van Badweg-West naar Nieuwe Dijk. Voor meer informatie zie paragraaf 2.7 (Toekomstige ontwikkelingen) Reeds getroffen maatregelen In 2016 is de fietsoversteek (zonder middengeleider) naar de fietsparkeerplaats voor de Bunker ten noorden van het kruispunt gerealiseerd Knelpunten Het ontbreken van een veilige oversteekvoorziening voor fietsers. Dit vooral in relatie tot meer overstekende fietsers als gevolg van de ontwikkeling bunker en aantakking van de nieuwe fietsdoorsteek. Het vrachtverkeer vanaf Nieuwe Dijk ondervindt moeilijkheden bij het oprijden van de Hoofdweg. 11 (42)

13 2.4 Kruispunt Badweg-West - Hoofdweg Huidige vormgeving Figuur 2.7 Kruispunt Badweg West In de huidige situatie heeft de fietsoversteek over de Hoofdweg ter hoogte van de Badweg- West een belangrijke functie in het hoofdfietsnetwerk van Terschelling Toekomstige ontwikkelingen die van invloed zijn op dit kruispunt Als gevolg van de doortrekking van het fietspad (zie hiervoor paragraaf 2.7) wordt de fietsoversteek in de toekomst mogelijk iets minder gebruikt. Wel blijft het een punt waar fietsers over blijven steken, alleen zal het overstekende fietsverkeer meer worden verdeeld over dit kruispunt, en het kruispunt Nieuwe Dijk Hoofdweg Reeds getroffen maatregelen In 2014 is de fietsoversteek voorzien van een rode slijtlaag Knelpunten De volgende knelpunten zijn geconstateerd: Het betreft hier een veelgebruikte fietsoversteek. Fietsers steken in een bocht over. Hierdoor is het zicht niet optimaal. Daarnaast moeten fietsers in één keer twee rijstroken oversteken. Fietsers die vanaf het vrijliggende fietspad ten zuiden van de Hoofdweg naar de Badweg- West oversteken, moeten voorrang verlenen aan het kruisende verkeer op de Hoofdweg. Op deze locatie hebben fietsers weinig opstelruimte. Hierdoor komt het voor dat op bepaalde momenten fietsers op het fietspad stil staan. Dit is hinderlijk voor de overige (doorgaande) fietsers op het fietspad langs de Hoofdweg. Het komt tevens voor dat wachtende fietsers met hun voorwiel op de rijbaan staan. Dit levert af en toe onveilige situaties op. 12 (42)

14 2.5 Looproute langs Hoofdweg camping Terpstra ßà Midsland Huidige vormgeving Camping Terpstra Midsland Figuur 2.8 Looproute Camping Terpstra Toekomstige ontwikkelingen die van invloed zijn op de looproute Geen Reeds getroffen maatregelen In 2009 is langs de Hoofdweg onderbroken kantmarkering aangebracht. In 2015 is op de Hoofdweg ter hoogte van de in/uitrit van camping Terpstra een rode slijtlaag op het asfalt aangebracht en in 2016 is hier ook drempelmarkering bij aangebracht Knelpunten In de huidige situatie lopen veel campinggasten via de noordzijde van de Hoofdweg richting Midsland. Op het gedeelte tussen de inrit van camping Terpstra en de Noord-Midslandweg is geen voetpad aanwezig. Hierdoor gaan voetgangers over de Hoofdweg lopen. Voor de verkeersveiligheid is dit onwenselijk. 13 (42)

15 2.6 Taxi en busvervoer camping Terpstra Huidige vormgeving Camping Terpstra Figuur 2.9 Bushalte Camping Terpstra In de huidge situatie halteert de bus ter hoogte van de inrit Toekomstige ontwikkelingen die van invloed zijn op het busvervoer bij de camping Geen Reeds getroffen maatregelen In 2009 is langs de Hoofdweg onderbroken kantmarkering aangebracht. In 2015 is op de Hoofdweg ter hoogte van de in/uitrit van camping Terpstra een rode slijtlaag op het asfalt aangebracht en in 2016 is hier ook drempelmarkering bij aangebracht Knelpunten Als een bus, komende vanuit Midsland, aan de zuidoostzijde van de Hoofdweg halteert, stappen buspassagiers uit (aan de fietspadzijde). Een gedeelte van de buspasagiers loopt vervolgens om de bus heen en steekt achter de bus over naar camping Terpstra. De bus 14 (42)

16 belemmert in dat geval het zicht voor de overstekende buspassagier en voor het verkeer op de Hoofdweg. 2.7 Toekomstige ontwikkelingen In deze paragraaf worden de ontwikkelingen beschreven die van invloed zijn op de verkeersstromen op de te onderzoeken locaties. Doorsteek fietspad Richting West aan Zee, Midsland, Oosterend Gewenste route van/naar haven via fietspad Dellewal Figuur 2.10 Mogelijk nieuw aan te leggen fietsdoorsteek In de huidige situatie is de fietsoversteek op de Hoofdweg ter hoogte van de Badweg-West een belangrijke oversteek in het totale fietsnetwerk van Terschelling. De gemeente is voornemens om in de toekomst mogelijk een nieuwe fietsdoorsteek aan te leggen. De nieuwe route die daardoor ontstaat is aantrekkelijk voor fietsverkeer tussen de Badweg- West en West-Terschelling. In de toekomst zal daarmee het fietsverkeer zich meer verdelen over de kruispunten Hoofdweg Badweg-West en Hoofdweg Nieuwe Dijk. Dit betekent dat het aantal overstekende fietsers op het kruispunt Hoofdweg Nieuwe Dijk zal toenemen. 15 (42)

17 Bunkercomplex Tiger Bunkercomplex Tiger is opgeknapt en toegankelijk gemaakt voor bezoekers. Dit betekent dat het bunkercomplex meer toeristen gaat trekken. De fietsoversteek op het kruispunt Hoofdweg Nieuwe Dijk naar de fietsparkeervoorziening in het bos zal daardoor ook meer gebruikt gaan worden. 16 (42)

18 3 Knelpuntenoverzicht In tabel 3.1 zijn de knelpunten samengevat die zijn beschreven in hoofdstuk 2. Locatie: Kruispunt: t Land Hoofdweg Knelpunt: 1. Geen goede oversteekvoorziening voor voetgangers tussen t Land en de bushalte aan de noordzijde van de Burgemeester van Heusdenweg 2. Noordelijke bushalte niet geschikt voor gelede bussen 3. Zichtbaarheid fietsoversteek t Land (in relatie tot snelrijdende fietsers omdat ze bij het naderen van het kruispunt naar beneden rijden) Kruispunt: Nieuwe Dijk - Hoofdweg 4. Geen goede oversteekvoorziening voor fietsers/voetgangers. Fietsoversteek wordt in de toekomst meer gebruikt. (a.g.v. de ontwikkeling dat de oversteek in de toekomst meer gebruikt gaat worden door de nieuwe fietsroute en de ontwikkelingen bij bunkercomplex Tiger) 5. Snelheid van fietsers op het fietspad is relatief hoog (door hellingen) 6. Problemen met het oprijden van de Hoofdweg voor vrachtverkeer vanaf het bedrijventerrein Kruispunt: Badweg-West - Hoofdweg 7. Belangrijke fietsoversteek in het fietsnetwerk. Fietsers moeten op dit punt in één keer twee rijstroken oversteken. 8. Zicht fietsoversteek niet optimaal door ligging in een bocht 9. Beperkte opstelruimte voor afslaande fietsers vanaf het vrijliggende fietspad richting de Badweg-West. 17 (42)

19 Camping Terpstra: Looproute Camping ßà Midsland 10. Voetgangers lopen langs de noordzijde van de Hoofdweg naar Midsland. Voetgangers lopen daarbij op de rijbaan. Camping Terpstra: Taxi/busvervoer 11. Bushalte aan zuidoostzijde van de Hoofdweg, tegenover inrit camping Terpstra: Bus belemmert zicht bij oversteken van de Hoofdweg. Tabel 3.1 Knelpuntenoverzicht op de te onderzoeken punten Conclusie Op de Hoofdweg geldt binnen de bebouwde een maximumsnelheid van 50 km/h, buiten de bebouwde kom geldt 80 km/h op de delen waar over het algemeen goed overzicht is en op de delen waar het overzicht minder is (bijvoorbeeld bij bochtig wegtrace of hoge woningdichtheid) geldt 60 km/h. De inrichting van de weg en het wegbeeld verandert niet altijd mee bij een verandering in snelheidsregime. Daardoor is het voor de weggebruiker niet altijd duidelijk welk gedrag en welke snelheid van hem/haar wordt verwacht. Daarnaast vormt de Hoofdweg een barrière voor voor het overstekende (langzaam) verkeer. De Hoofdweg is de belangrijkste verbinding van Terschelling. Daarom wordt op deze verbinding terughoudend omgegaan met snelheidsremmende maatregelen. Dit heeft als negatief effect dat sprake is van een hoge snelheid van het gemotoriseerd verkeer ter hoogte van de oversteeklocaties voor langzaam verkeer. Hierdoor neemt de kans op (ernstige) ongevallen toe. De ervaren knelpunten per locatie zijn in tabel 3.1 reeds beschreven. 18 (42)

20 4 Doel en uitgangspunten In dit hoofdstuk worden de uitgangspunten beschreven die worden gehanteerd bij het bepalen van de mogelijke oplossingen voor de geconstateerde knelpunten. 4.1 Doel Het doel is het verbeteren van de verkeersveiligheid voor met name de kwetsbare verkeersdeelnemers, namelijk de fietsers en voetgangers die gebruik maken (bijvoorbeeld oversteken) van de Hoofdweg op Terschelling. 4.2 Uitgangspunten Categorisering Hoofdweg De Hoofdweg is gecategoriseerd als gebiedsontsluitingsweg en is een soort verzamelweg van Terschelling. Als er strikt naar de richtlijn van het CROW wordt gekeken voor een gebiedsontsluitingsweg (GOW) dan dient de weg o.a. te voldoen aan de volgende eisen: Rijbaan met as- en kant-markering, linksaf stroken (grootschalige kruispunten), geen snelheid remmende maatregelen, 80 km/uur buiten de bebouwde kom en 50 km/uur binnen de bebouwde kom. De grootschaligheid van de maatregelen die vanuit de richtlijn voor een GOW worden voorgesteld zijn echter niet geheel passend voor de situatie op Terschelling. Er is daarom gekeken wat de CROW richtlijn zegt over een lagere categorie weg: een erftoegangsweg (ETW). Hiervoor gelden o.a. de volgende inrichtingseisen: Rijbaan zonder (as-)markering, kruispunten zonder voorsorteerstroken, gelijkwaardige kruispunten en snelheid remmende maatregelen. Door de belangrijke functie van de Hoofdweg is de richtlijn voor een ETW ook niet geheel passend voor de situatie op Terschelling. Als uitgangspunt wordt daarom naar een combinatie gezocht van de richtlijn voor een GOW en een ETW. Het is daarmee maatwerk. Kortom de Hoofdweg blijft de belangrijkste weg voor Terschelling, waardoor niet over de gehele lengte snelheidsremmende maatregelen kunnen worden toegepast. Tevens blijft op de kruispunten de voorrang geregeld (Hoofdweg blijft de voorrangsweg). Wel moet/kan de snelheid van het verkeer op de Hoofdweg geremd worden op de locaties waar (relatief) veel fietsers oversteken. Op deze locaties kunnen snelheidsremmende maatregelen wel worden toegepast. Hierbij is het wel belangrijk dat de maatregelen die op de verschillende kruispunten van de Hoofdweg worden toegepast, wel vergelijkbaar zijn aan elkaar. Er moet wel een eenduidig wegbeeld ontstaan voor de weggebruiker. 19 (42)

21 4.2.2 Maximumsnelheid Hoofdweg Op een aantal delen van de Hoofdweg geldt in de huidige situatie een maximumsnelheid van 80 km/uur. Wens van de gemeente is om dit te behouden (dus niet 60 km/h voor de gehele Hoofdweg) (Co)Financiering provincie Fryslan Zo mogelijk moeten de maatregelen aansluiten bij het beleid van provincie Fryslan om zodoende meer samenwerking te zoeken en eventueel aanspraak te kunnen maken een een deel cofinanciering. 20 (42)

22 5 Oplossingsrichtingen In dit hoofdstuk zijn verschillende schetsen van oplossingsrichtingen opgenomen om de knelpunten zoals omschreven in hoofdstuk 3 te verminderen. Gemeente Terschelling heeft eerder ook al maatregelen getroffen op de Hoofdweg om de verkeersveiligheid te verbeteren. Het gaat dan met name om de locatie van de campus MIWB ter hoogte van de oostelijke komgrens van West Terschelling. De volgende aanpassing is uitgevoerd: - het fietspad is ter hoogte van de aansluiting op de Burgemeester van Heusdenweg uitgebogen, zodat een meer haakse aansluiting van het fietspad op de rijbaan ontstaat. Hiermee is het zicht van de oprijdende fietser verbeterd en dit heeft daarmee een positief effect op de verkeersveiligheid van het fietsverkeer. In paragrafen 5.1 t/m 5.5 wordt ingegaan op de eerder genoemde locaties, in paragraaf 5.6 wordt ingegaan op enkele algemene maatregelen op de Hoofdweg om zodoende een eenduidige inrichting van de gehele Hoofdweg te creeeren. 5.1 Kruispunt Hoofdweg - t Land (Stayokay) Hieronder staat nogmaals een opsomming van de knelpunten op deze locatie. De wens is om deze knelpunten op te lossen: - voetgangers naar bushalte moeten twee rijstroken in één keer oversteken; - onopvallende / onoverzichtelijke fietsoversteek met Het Land; - bushalte is niet geschikt voor gelede bussen. Overstekende voetgangers In de ideale situatie moet op deze locatie een middengeleider worden aangebracht, zodat buspassagiers in twee etappes over kunnen steken naar de noordelijke bushalte. Deze middengeleider moet recht tegenover het wegvak Het Land liggen om zodoende optimaal te worden gebruikt (de gebruikers van de bushalte zijn grotendeels afkomstig vanaf Het Land). Echter omdat Het Land ook bereikbaar moet zijn voor (vracht)verkeer (bijvoorbeeld bevoorrading Stayokay), moet de middengeleider relatief ver van de kruising worden verschoven, om berijdbaar te zijn voor dit (vracht)verkeer. Het gebruik van de middengeleider door voetgangers wordt door het verschuiven in oostelijke richting kleiner en voetgangers zullen de kortste route naar de bushalte blijven lopen. Kortom het realiseren van een middengeleider op deze locatie lijkt weinig zinvol. Het is echter wel wenselijk de voetganger een eigen plek te geven, zodat de voetganger niet op de rijbaan hoeft te lopen. Dat kan door een voetpad langs Het Land aan te leggen. Zodoende wordt voor de voetganger een duidelijke looproute gecreeerd en zullen conflicten met gemotoriseerd verkeer op het kruispunt afnemen. 21 (42)

23 Figuur 5.1 Verbeteren looproutes bushalte De globale kosten voor het aanleggen van de voetpaden zijn ca ,- (bedrag incl. BTW). In de bijlage is de kostenraming opgenomen; hierin staat tevens beschreven waar wel/niet rekening mee gehouden is. Een ander knelpunt in de huidige situatie is dat de noordelijke bushalte niet geschikt is voor gelede bussen. De bus staat tijdens het halteren met de achterkant op de rijbaan. In figuur 5.2 is een schets weergegeven van een bushalte die wel geschikt is voor een gelede bus. Om dit te realiseren, moet de bushalte worden verlengd. Figuur 5.2 Verbeteren looproutes en vergroten bushalte 22 (42)

24 De globale kosten voor het realiseren van de verlengde bushalte + voetpaden bedragen ca ,- (bedrag incl. BTW). In de bijlage is de kostenraming opgenomen; hierin staat tevens beschreven waar wel/niet rekening mee gehouden is. De overstekende voetganger moet nog steeds in één keer de rijbaan oversteken. Door deze locatie extra te accentueren, wordt de specifieke situatie (veel overstekende buspassagiers) voor weggebruikers extra benadrukt. Dit kan bijvoorbeeld door het aanbrengen van opvallende markering. Zie hieronder het voorbeeld zoals bij Camping Terpstra in Midsland. Figuur 5.3 Extra attentie voetgangersoversteek (voorbeeld Camping Terpstra Midsland) Fietspaden Het fietspad langs de Hoofdweg heeft voorrang op kruisend verkeer op Het Land. Echter door het uitbuigen van het fietspad lijkt het dat de fietsers voorrang moeten verlenen. Normaliter moet het fietspad, indien fietsers voorrang hebben op verkeer van/naar de zijweg, evenwijdig aan de Hoofdweg liggen. Op deze wijze wordt de voorrangssituatie extra benadrukt. Dit idee is in onderstaand figuur weergegeven. Figuur 5.4 Rechtdoor trekken fietspad 23 (42)

25 De globale kosten voor het aanpassen van de fietspaden zijn ca ,- (bedrag incl. BTW). In de bijlage is de kostenraming opgenomen; hierin staat tevens beschreven waar wel/niet rekening mee gehouden is. Door het fietspad rechtdoor te trekken, wordt de voorrangsituatie extra benadrukt. Dit dient echter wel met markering (haaientanden en blokmarkering) en het aanbrengen van een rode slijtlaag ter hoogte van de oversteek benadrukt te worden. Tussen de Hoofdweg en de fietsoversteek is ca. 5 meter over, zodat er een voertuig kan staan/wachten om de Hoofdweg op te rijden. Door het realiseren van bovenstaande maatregel wordt de situatie voor fietsers overzichtelijker. Bevorderen route fietspad Dellewal In de huidige situatie worden fietsers vanaf het oosten richting West / de veerhaven in een redelijk vloeiende lijn richting Het Land (en verderop richting het fietspad langs het Wad) geleid. Deze fietsrichting is met bovenstaande maatregel nog steeds mogelijk, hetzij in een minder vloeiende lijn. De wens van gemeente Terschelling is om de route Hoofdweg fietspad Dellewal extra te benadrukken. Daarom zijn er twee varianten uitgewerkt die meer recht doen aan deze wens. In beide varianten wordt de fietsoversteek verhoogd uitgevoerd, zodat het autoverkeer wordt geattendeerd op de (afwijkende) voorrangsituatie. Natuurlijk zijn hier ook verkeersmaatregelen nodig in de vorm van bebording en markering. In figuur 5.5 zijn twee varianten uitgewerkt die de fietsrichting Hoofdweg fietspad Dellewal benadrukken. Figuur 5.5 Benadrukken fietsrichting Hoofdweg fietspad Dellewal De linker figuur geeft een uitgebogen variant weer, waarin de fietser meer comfort wordt geboden. Een voordeel van deze variant is dat de fietser vanaf het oosten geleidelijk 24 (42)

26 richting fietspad Dellewal wordt geleid. Dit gaat enigszins ten koste van het duin ten westen van het fietspad. De rechter figuur is een minimale variant waarbij uitsluitend gebruik wordt gemaakt van de huidige verharding. De fietser wordt echter minder richting fietspad Dellewal geleid. Ook is de afstand tussen fietspad en rijbaan (Het Land) kleiner, waardoor het zicht op de fietser slechter is. Vanuit het comfort en de verkeersveiligheid voor het fietsverkeer heeft de meer uitgebogen variant de voorkeur. De globale kosten van deze variant zijn ca ,- (figuur 5.5 rechts) tot ,- (figuur 5.5 links) (bedragen incl. BTW). In de bijlage is de kostenraming opgenomen; hierin staat tevens beschreven waar wel/niet rekening mee gehouden is. 5.2 Kruispunt Nieuwe Dijk Hoofdweg (Bunkercomplex Tiger) Hieronder staat nogmaals een opsomming van de knelpunten op deze locatie. De wens is om deze knelpunten op te lossen: - voetgangers en fietsers naar het bunkercomplex moeten twee rijstroken in één keer oversteken (door de ontwikkeling van het bunkercomplex wordt hier ter plekke meer overgestoken); - snelheid van fietsers op het fietspad is relatief hoog door hoogteverschillen; - mogelijk wordt een fietspad van/naar de Badweg West op deze locatie aangetakt, waardoor hier ter plekke meer door fietsers wordt overgestoken; - vrachtverkeer vanaf Nieuwe Dijk kan moeilijk de Hoofdweg op rijden ivm voorrangssituatie en drukte op de Hoofdweg. Oversteek voetgangers en fietsers bevorderen dmv middengeleider Idealiter moet op deze locatie een middengeleider worden aangebracht, zodat voetgangers en fietsers in twee etappes over kunnen steken. Dit is in onderstaand figuur uitgewerkt. Door het aanbrengen van een middengeleider ontstaat op het kruispunt extra ruimte voor voertuigen naar het bedrijventerrein. 25 (42)

27 Figuur 5.6 Middengeleider t.h.v. kruispunt Nieuwe Dijk De globale kosten voor het realiseren van de middengeleider zoals op bovenstaande schets zijn ca ,- (bedrag incl. BTW). In de bijlage is de kostenraming opgenomen; hierin staat tevens beschreven waar wel/niet rekening mee gehouden is. De fietsoversteek over de Nieuwe Dijk is in de schets niet aangepast. Idealiter zou de fietsoversteek evenwijdig aan de Hoofdweg moeten liggen (zie ook paragraaf 5.1). Omdat de Nieuwe Dijk de ontsluitingsweg van het bedrijventerrein is, rijdt hier relatief veel vrachtverkeer. Indien dit vrachtverkeer voor de Hoofdweg staat te wachten, kan het de fietsoversteek blokkeren voor de doorgaande fietser. Doordat de fietsoversteek iets verder van de Hoofdweg af ligt, onstaat meer ruimte voor het wachtende (vracht)verkeer. De fietsers op het fietspad evenwijdig aan de Hoofdweg hebben voorrang op afslaand verkeer. Aanbevolen wordt dit in de inrichting extra te benadrukken. De oversteek is al voorzien van blokmarkering en haaientanden. Door het aanbrengen van een rode slijtlaag t.h.v. de oversteek, wordt de voorrangsituatie nog meer benadrukt. Rotonde De snelheid op de Hoofdweg is relatief hoog (in relatie tot de overstekende fietsers). Dit heeft een negatief effect op de oversteekbaarheid en de verkeersveiligheid van fietsers. Door de snelheid van het autoverkeer te remmen, neemt de oversteekbaarheid en de verkeersveiligheid toe. Een rotonde is een effectieve maatregel om de snelheid te remmen tot stapvoets. Dit kruispunt is de ontsluiting van het bedrijventerrein aan de Nieuwe Dijk. Uit de praktijk blijkt dat het vrachtverkeer vanaf de Nieuwe Dijk moeite heeft om de Hoofdweg op te rijden, omdat ze voorrang moeten verlenen aan het gemotoriseerd verkeer op de rijbaan en de fietsers op het fietspad. Vooral rondom aankomst / vertrek van de veerboten naar Harlingen 26 (42)

28 doet dit knelpunt zich voor. Door het realiseren van een rotonde op deze locatie, wordt het oprijden van de Hoofdweg bevorderd. Het aanleggen van een rotonde lost op deze locatie dus meerder knelpunten op. In onderstaand figuur is een schets van een rotonde op deze locatie weergegeven. Door het realiseren van een fietsverbinding ten noorden van de Hoofdweg (paragraaf 2.7) wordt dit de belangrijkste fietsoversteek op de Hoofdweg. Het heeft daarom de voorkeur op deze locatie zowel de oversteekbaarheid als de verkeersveiligheid voor fietsers maximaal te verbeteren. Op rotondes buiten de bebouwde kom heeft het fietsverkeer rondom de rotonde geen voorrang. Dit is t.o.v. de huidige situatie een verandering voor de doorgaande fietser langs de Hoofdweg. Doordat de snelheid bij een rotonde laag is, verbetert de verkeersveiligheid voor overstekende fietsers en voetgangers. Toegangsweg naar klei depot moet bereikbaar blijven (deels over fietspad / verstevigde berm) Figuur 5.7 Rotonde Hoofdweg - Nieuwe Dijk De globale kosten voor het realiseren van een rotonde zoals op bovenstaande schets zijn ca ,- (bedrag incl. BTW). In de bijlage is de kostenraming opgenomen; hierin staat tevens beschreven waar wel/niet rekening mee gehouden is. 27 (42)

29 5.3 Kruispunt Badweg-West Hoofdweg Hieronder staat nogmaals een opsomming van de knelpunten op deze locatie. De wens is om deze knelpunten op te lossen: - voetgangers en fietsers naar Badweg West moeten twee rijstroken in één keer oversteken; - fietsers steken in een bocht over waardoor het zicht niet optimaal is; - er is weinig opstelruimte voor fietsers waardoor overstekende fietsers de doorgang voor de overige fietsers blokkeren. Middengeleider Badweg West Idealiter moet op deze locatie een middengeleider worden aangebracht, zodat voetgangers en fietsers in twee etappes over kunnen steken. Dit is in onderstaand figuur uitgewerkt. Op deze wijze hoeft het fietsverkeer zich eerst maar op één richting te focussen. Deze maatregel heeft een beperkt effect op het zicht van fietsers op het verkeer op de Hoofdweg. Door het realiseren van een middengeleider wordt het gemotoriseerde verkeer extra geattendeerd op het kruispunt en de fietsoversteek. Tevens zal het een (licht) positief effect hebben op de snelheid op de Hoofdweg. Doordat het fietspad iets in zuidelijke richting wordt uitgebogen, ontstaat meer ruimte voor de wachtende fietser, hetgeen een positief effect heeft op de doorgang van overige fietsers. Door het fietspad nog meer uit te buigen, kan meer ruimte worden gecreeerd voor overstekende fietsers. Een nadeel is dat gronden ten zuiden van het fietspad moeten worden aangekocht. Figuur 5.8 Middengeleider t.h.v. kruispunt Badweg West De globale kosten voor het realiseren van de middengeleider zoals op bovenstaande schets zijn ca ,- (bedrag incl. BTW). In de bijlage is de kostenraming opgenomen; hierin 28 (42)

30 staat tevens beschreven waar wel/niet rekening mee gehouden is. Uitbuigen Hoofdweg en middengeleider Badweg West Indien de Hoofdweg wordt uitgebogen in noordelijke richting, ontstaat aan de zuidzijde extra ruimte voor de overstekende/wachtende fietser. Dit is in onderstaand figuur uitgewerkt. Deze maatregel heeft een beperkt effect op het zicht van fietsers op het verkeer op de Hoofdweg. Het zicht op het verkeer vanuit het westen wordt iets beter; het zicht op het verkeer vanuit het oosten wordt iets minder (oorzaak: bochtencombinatie aan de oostzijde van dit kruispunt). Door het uitbuigen van de Hoofdweg en het realiseren van een middengeleider wordt het gemotoriseerde verkeer extra geattendeerd op het kruispunt en de fietsoversteek. Dit zal een (licht) positief effect hebben op de snelheid op de Hoofdweg. Figuur 5.9 Uitbuirgen Hoofdweg en middengeleider t.h.v. kruispunt Badweg West De globale kosten voor het realiseren van de uitbuiging en de middengeleider zoals op bovenstaande schets zijn ca ,- (bedrag incl. BTW). In de bijlage is de kostenraming opgenomen; hierin staat tevens beschreven waar wel/niet rekening mee gehouden is. Rotonde Om de verkeersveiligheid en verkeersafwikkeling op kruispunt Hoofdweg Nieuwe Dijk te bevorderen, kan een rotonde gerealiseerd worden. Doordat de snelheid van het verkeer t.h.v. de Badweg West fors wordt gereduceerd, bevordert de oversteekbaarheid en verkeerveiligheid van overstekende fietsers en voetgangers. In onderstaand figuur is een schets van een rotonde op deze locatie weergegeven. 29 (42)

31 Het realiseren van een rotonde op deze locatie is uit oogpunt verkeersafwikkeling niet noodzakelijk. Tevens is het vanuit landschappelijk oogpunt ook afwijkend t.o.v. andere kruispunten op de Hoofdweg. Figuur 5.10 Rotonde Hoofdweg Badweg West De globale kosten voor het realiseren van de rotonde zoals op bovenstaande schets zijn ca ,- (bedrag incl. BTW). In de bijlage is de kostenraming opgenomen; hierin staat tevens beschreven waar wel/niet rekening mee gehouden is. 30 (42)

32 5.4 Looproute langs Hoofdweg Camping Terpstra - Midsland Hieronder staat nogmaals een opsomming van de knelpunten op deze locatie. De wens is om deze knelpunten op te lossen: - voetgangers van Camping Terpstra naar Midsland v.v. lopen aan de noordzijde van de Hoofdweg door de berm of op de rijbaan. Voetpad Tussen Camping Terpstra en de Noord Midslandweg ligt aan de noordzijde van de Hoofdweg geen voetpad. Voetgangers moeten dus aan de zuidzijde van de Hoofdweg over het fietspad lopen. Tussen de Noord Midslandweg en Oosterburen ligt aan de noordzijde wel een trottoir. Daardoor zijn voetgangers geneigd om aan de noordzijde van de rijbaan door de berm te lopen tot de Noord Midslandweg om vervolgens over het trottoir aan de noordzijde naar het dorp te lopen. Indien dit onmogelijk wordt gemaakt, zijn de voetgangers wel genoodzaakt om via het fietspad te lopen. Echter, het is niet / nauwelijks haalbaar om de looproute onmogelijk te maken. Het plaatsen van een hek o.i.d. zal niet afdoende werken, zodat voetgangers een andere route nemen. Daarom is het beter om de looproute te faciliteren. In onderstaand figuur is een voetpad aan de noordzijde van de Hoofdweg geschetst. Figuur 5.11 Voetpad Camping Terpstra - Midsland De globale kosten voor het realiseren van het voetpad zoals op bovenstaande schets zijn ca ,- (bedrag incl. BTW). In de bijlage is de kostenraming opgenomen; hierin staat tevens beschreven waar wel/niet rekening mee gehouden is. 31 (42)

33 Door het realiseren van het voetpad zullen minder voetgangers op de rijbaan lopen. Ook ontstaat een logische looproute tussen de camping en het dorp; voetgangers hoeven namelijk niet meer twee keer over te steken, ze blijven nu aan de noordzijde van de Hoofdweg. Daardoor zal de verkeersveiligheid ter plekke verbeteren. Aandachtspunt bij de aanleg van een voetpad is de afwatering. Het aanleggen van een voetpad zal ook (deels) ten koste gaan van de greppel tussen de woningen en de Hoofdweg (zie onderstaand figuur). Ter illustratie is ook het gedeelte met voetpad weergegeven. Figuur 5.12 Links: situatie zonder voetpad t.h.v. camping Terpstra; Rechts: situatie met voetpad t.h.v. Midsland (Noord Midslandweg- Oosterburen) 32 (42)

34 5.5 Taxi en busvervoer camping Terpstra Hieronder staat nogmaals een opsomming van de knelpunten op deze locatie. De wens is om deze knelpunten op te lossen: - de bus halteert ter hoogte van de inrit naar de camping (aan beide zijden van de rijbaan) waardoor de doorgang voor overstekende voetgangers en fietsers wordt belemmerd; - door de halterende bus wordt het zicht op verkeer op de Hoofdweg belemmerd. Bushalte op rijbaan Door het verschuiven van de bushaltes en het aanleggen van een perron, wordt de ingang naar de camping niet meer belemmerd. Door de bushalte richting Landerum te verschuiven naar het oosten en de bushalte richting Midsland te verschuiven naar het westen, zal het zicht verbeteren en zullen minder onwenselijke inhaalmanoeuvres ontstaan. De bussen halteren nog steeds op de rijbaan, waardoor het zicht van overstekende voetgangers en fietsers van/naar Camping Terpstra nog niet optimaal is. Deze maatregel kan worden gecombineerd met het voetpad zoals beschreven in paragraaf 5.4. Het voetpad dient dan tevens als perron voor de bus. De schets van de verschoven bushaltes met perron zijn in onderstaande schets weergegeven. Figuur 5.13 Bushaltes (op rijbaan) Camping Terpstra De globale kosten voor het realiseren van de busperrons zoals op bovenstaande schets zijn ca ,- (bedrag incl. BTW). In de bijlage is de kostenraming opgenomen; hierin staat tevens beschreven waar wel/niet rekening mee gehouden is. 33 (42)

35 Haltekommen Door het realiseren van haltekommen, zal het zicht van/op overstekende voetgangers en fietsers nog meer verbeteren. De bus halteert niet meer op de rijbaan, maar in een haltekom naast de rijbaan. Dit is het grootste verschil met de variant halteren op de rijbaan. Doordat naast de rijbaan meer ruimte nodig is, moet het fietspad + sloot worden omgelegd. Hierdoor moet (aan beide zijden van de Hoofdweg) grond aangekocht moeten worden. Figuur 5.14 Bushaltes (in haltekommen) Camping Terpstra De globale kosten voor het realiseren van de bushaltekommen zoals op bovenstaande schets zijn ca ,- (bedrag incl. BTW). In de bijlage is de kostenraming opgenomen; hierin staat tevens beschreven waar wel/niet rekening mee gehouden is. 34 (42)

36 5.6 Algemene maatregelen Naast de specifieke maatregelen zoals beschreven in paragrafen 5.1 t/m 5.5, zijn er nog algemene maatregelen te benoemen die over de gehele lengte van de Hoofdweg genomen kunnen worden. Door de gehele Hoofdweg op een eenduidige manier in te richten, is het voor de weggebruiker duidelijk wat er van hem/haar wordt verwacht. Het is daarom wenselijk om duidelijk verschil aan te brengen in de wegen met een snelheidsregime van 60 km/h of 80 km/h. Zoals eerder geconstateerd, kan de Hoofdweg niet worden ingericht conform de richtlijnen voor een Gebiedsontsluitingsweg. Om toch het verschil tussen 60 km/h en 80 km/h te verduidelijken, moet gezocht worden in maatregelen direct naast de rijbaan (visuele versmallingen zoals begroeiing, hagen, (meer)palen langs de rijbaan), markeringen of juist het verwijderen van markeringen, andere kleuren slijtlagen, verduidelijken bebording etc. In het 60 km/h deel moet het verblijfskarakter worden versterkt. Ook is het belangrijk een duidelijke overgang te creeren tussen 60 km/h en 80 km/h. Dit laatste geldt ook voor de overgang binnen buiten de bebouwde kom. Gemeente Terschelling heeft inmiddels op alle komgrenzen visuele versmallingen en rood asfalt toegepast om de komgrenzen extra te benadrukken. Tevens is het van belang om de locaties waar veel fietsers en voetgangers oversteken extra te benadrukken. Ook is het wenselijk dat de belangrijkste oversteeklocaties binnen het 60 km/h regime liggen. De genoemde locaties in deze rapportage (paragraaf 5.1 t/m 5.3) liggen reeds binnen het 60 km/h regime, dus daarvoor zijn geen maatregelen meer nodig. Hieronder zijn enkele voorbeelden weergegeven om het 60 km/h regime extra te benadrukken en zodoende het verschil met 80 km/h te verduidelijken. 35 (42)

37 6 Beoordeling oplossingsrichtingen In dit hoofdstuk staan alle beschreven maatregelen nogmaals opgesomd. Hierbij is tevens het effect op de inpasbaarheid, verkeersveiligheid, oversteekbaarheid van de Hoofdweg, eventuele hinder voor omwonenden, grondaankopen en de uitvoeringskosten inzichtelijk gemaakt. De geraamde uitvoeringskosten zijn inclusief voorbereiding, toezicht en btw. Opgemerkt wordt dat hierbij geen rekening is gehouden met aanpassingen aan kabels en leidingen, verwerking van eventueel vrijkomende verontreinigde materialen, milieu en ecologie. Kruispunt Hoofdweg - t Land Beoordelingsaspecten Voetpad + bushalte Aanpassing fietspad Hoofdweg Aanpassing fietspad Dellewal Inpasbaarheid / + Verkeersveiligheid 0/+ 0/+ 0/+ Oversteekbaarheid Hoofdweg Hinder (trillingen, geluid) Grondaankopen Kosten Alle maatregelen hebben een licht positief effect op de verkeersveiligheid en leveren nauwelijks negatieve aspecten op. De maatregelen kunnen los van elkaar gerealiseerd worden. Kruispunt Nieuwe Dijk Hoofdweg Beoordelingsaspecten Middengeleider Rotonde Inpasbaarheid 0/+ - Verkeersveiligheid + ++ Oversteekbaarheid Hoofdweg + ++ Hinder (trillingen, geluid) 0 0 Grondaankopen 0 - (? ) Kosten Beide maatregelen hebben een positief effect op de verkeersveiligheid en de oversteekbaarheid van de Hoofdweg. Het positieve effect is echter bij de aanleg van een rotonde groter door de grotere snelheidsreductie. Een rotonde heeft een negatief effect op de inpasbaarheid, grondaankopen en aanlegkosten. 36 (42)

38 Kruispunt Badweg-West Hoofdweg Beoordelingsaspecten Middengeleider Uitbuiging Rotonde Inpasbaarheid 0/ Verkeersveiligheid Oversteekbaarheid Hoofdweg Hinder (trillingen, geluid) Grondaankopen -/0 -/0 -- Kosten Alle maatregelen hebben een positief effect op de verkeersveiligheid en de oversteekbaarheid van de Hoofdweg. Het positieve effect is bij de uitbuiging iets groter en bij de aanleg van een rotonde nog groter door de grotere snelheidsreductie. Hoe groter het positieve effect op de oversteekbaarheid en de verkeersveiligheid, des te groter het negatieve effect op de inpasbaarheid, grondaankopen en aanlegkosten. Looproute langs Hoofdweg Camping Terpstra - Midsland Beoordelingsaspecten Voetpad naar bushalte Inpasbaarheid 0 Verkeersveiligheid 0/+ Oversteekbaarheid Hoofdweg + Hinder (trillingen, geluid) 0 Grondaankopen 0 Kosten De maatregel heeft een licht positief effect op de verkeersveiligheid en levert nauwelijks negatieve aspecten op. Het is niet / nauwelijks haalbaar om de looproute onmogelijk te maken, dus het faciliteren van de voetgangers is hier de beste maatregel. Taxi en busvervoer camping Terpstra Beoordelingsaspecten Op rijbaan Haltekommen Inpasbaarheid + - Verkeersveiligheid 0/+ + Oversteekbaarheid Hoofdweg 0 0 Hinder (trillingen, geluid) 0 0 Grondaankopen 0 - Kosten Door de bussen in haltekommen te laten halteren, verbetert het zicht voor de overstekende voetgangers van/naar de camping. Het zicht verbetert iets beter t.o.v. halteren op de rijbaan. Verder zijn er nauwelijks effecten te verwachten. 37 (42)

39 7 Conclusies en aanbevelingen In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de samenhang van de verschillende geschetste maatregelen. Door op de ene locatie een effectieve maatregel te kiezen, is de noodzaak van een maatregel op een andere locatie mogelijk kleiner geworden. De conclusie en aanbevelingen en mogelijkheden voor cofinanciering staan in dit hoofdstuk beschreven. 7.1 Conclusie en aanbevelingen De Burgemeester van Heusdenweg - Hoofdweg is de belangrijkste ontsluitingsweg van Terschelling en heeft daardoor ook een relatief hoge verkeersintensiteit, met name rond de aankomst- en vertrektijden van de veerboot. De weg vormt hierdoor een barrière voor het overstekend langzaam verkeer. Dit leidt op verschillende locaties tot knelpunten met betrekking tot de oversteekbaarheid en de verkeersveiligheid van fietsers en voetgangers. Op de betreffende verbinding geldt binnen de bebouwde een maximumsnelheid van 50 km/h, buiten de bebouwde kom is dat in principe 80 km/h, maar bij voldoende aanleiding (met name verkeersveiligheid en omgevingshinder) is dit op trajecten verlaagd naar 60 km/h. Het is van belang dat het wegbeeld op dit wisselende snelheidsregime is afgestemd. Op deze wijze herkent de weggebruiker het verschil en wordt zich bewust van welk snelheids- en verkeersgedrag van hem/haar wordt verlangd. De weggebruiker leest hierdoor als het ware het wegbeeld. Van belang hierbij zijn de inrichtingskenmerken van de weg als wegbreedte, wegmarkering, wegmeubilair, etc. en de omgevingskenmerken als bebouwing, beplanting, etc. Omdat de verbinding Burgemeester van Heusdenweg - Hoofdweg voor Terschelling een belangrijke ontsluitende functie heeft, wordt terughoudend omgegaan met snelheidsbeperkende maatregelen. Om de veiligheid van het overstekend langzaam verkeer te waarborgen, dient de snelheid van het autoverkeer op de belangrijkste oversteeklocaties terug te worden gebracht naar maximaal 60 km/h of lager. In de huidige situatie is het snelheidsregime hier al in voldoende mate op afgestemd. Belangrijk is echter dat deze snelheidsverlaging ondersteund wordt door voldoende fysieke en/of attentieverhogende maatregelen, zodat deze lagere snelheid door de weggebruiker als logisch wordt ervaren en zodoende beter wordt nageleefd. Een lage snelheid van het autoverkeer verkleint de kans op ongevallen en beperkt de letselernst. 1. Het Land Door het fietspad ter hoogte van wegvak Het Land uit te buigen richting fietspad Dellewal, wordt het gebruik van deze meest veilige fietsroute gestimuleerd. Fietsers zijn dan minder geneigd het fietspad langs de Burgemeester van Heusdenweg te blijven volgen, maar zullen eerder via het fietspad langs het wad gaan. Deze route is niet alleen veiliger, maar is voor de recreant/toerist ook attractiever. Indien de route via de Burgemeester van Heusdenweg 38 (42)

40 wordt gevolgd, worden de fietsers later de drukke hoofdrijbaan op geleid (gemengde afwikkeling met het autoverkeer). Voorgesteld wordt om de gewenste voorrangssituatie van het fietspad ten opzichte van de zijweg te accentueren door het aanbrengen van een plateau in de zijweg. Ook is het wenselijk dat het fietspad zo haaks mogelijk de zijweg nadert, zodat het voor de passerende automobilisten beter zichtbaar wordt welke fietsers gaan oversteken. Het westelijk fietspad langs de Burgemeester van Heusdenweg wordt haaks op deze fietsroute aangesloten, zodat de voorrangssituatie tussen de fietsers onderling duidelijker wordt en de snelheid van het fietsverkeer komende vanaf de helling wordt geremd. Daarnaast is het nodig dat de lengte van de bushalte wordt afgestemd op het huidige gebruikte materieel van Arriva (gelede bussen), zodat de bussen niet meer deels op de rijbaan staan. Voorts dient de bereikbaarheid van de bushaltes te worden verbeterd door het realiseren van voetpaden, waarbij de rijbaan (achter de bus) rechtstandig kan worden overgestoken. Figuur 7.1 Maatregelen t.h.v. Het Land 2. Nieuwe Dijk Ter plaatse van de T-aansluiting Nieuwe Dijk wordt het huidige snelheidsregime van 60 km/h door het passerende autoverkeer veelvuldig overschreden. Dit heeft niet alleen nadelige gevolgen voor de verkeersveiligheid en oversteekbaarheid op de aansluiting van de Nieuwe Dijk, maar ook voor de passage van Halfweg waar veel voorzieningen (Hotel Bornholm en een tweetal campings) op de rijbaan worden ontsloten. Het fietsverkeer dient de weg over te steken om bij deze voorzieningen te kunnen komen. Door de ontwikkeling van het Bunkercomplex en de aantakking van de nieuw gewenste fietsroute die vanaf Badweg-West wordt doorgezet onder de duinenrij (conform het 39 (42)

41 gemeentelijk fietsplan), wordt het kruispunt met de Nieuwe Dijk een belangrijk en veel gebruikt oversteekpunt voor fietsers. Teneinde de snelheid van het autoverkeer op deze locatie effectief te verminderen en de oversteekbaarheid voor langzaam verkeer te verbeteren wordt geadviseerd om op deze locatie een rotonde te realiseren. Door deze snelheidsreductie zal ook de snelheid op de aansluitende wegvakken afnemen, hetgeen tevens gunstig is voor de veiligheid en oversteekbaarheid van de Hoofdweg in Halfweg. Bijkomend voordeel is dat het (vracht)verkeer vanaf de Nieuwe Dijk gemakkelijker en veiliger de Hoofdweg op kan rijden. Figuur 7.2 Rotonde Nieuwe Dijk 3. Badweg-West Door het verlengen van de fietsroute onder de duinenrij en het optimaliseren van de fietsoversteek ter hoogte van Nieuwe Dijk (dmv een rotonde), zal het aantal overstekende fietsers bij Badweg-West worden beperkt tot lokaal fietsverkeer. Hierdoor is een investering in een veilige oversteekvoorziening bij Badweg-West minder noodzakelijk. Geadviseerd wordt om dit (vooralsnog) te beperken tot attentieverhogende maatregelen. 40 (42)

42 4/5. Looproute en bushalte camping Terpstra In de betreffende situatie is het niet te voorkomen dat voetgangers (campinggasten) langs de noordkant van der rijbaan lopen. Daarnaast is menging van voetgangers en fietsers op het zuidelijke gelegen fietspad ook geen gelukkig combinatie. Bovendien moeten de voetgangers tussen de camping en het dorp dan twee keer de rijbaan van de Hoofdweg oversteken. Er wordt daarom voorgesteld om de looproute aan de noordzijde van de Hoofdweg te faciliteren door de aanleg van een smal voetpad. Op de meeste locaties (binnen de bebouwde kom) halteert de bus op de rijbaan. Dit wordt ter hoogte van camping Terpstra dus ook voorgesteld. Door de haltes meer uit elkaar te trekken en de overstekende voetgangers een duidelijke plek te geven, verbetert de situatie ten opzichte van de huidige situatie. De halterende bussen blokkeren dan niet meer de doorgang voor overstekende voetgangers van/naar de camping. De meerwaarde van het aanbrengen van haltekommen is hier beperkt, zeker gezien de kosten en de beschikbare ruimte. Figuur 7.3 Halteren op rijbaan camping Terpstra 7.2 Mogelijkheden cofinanciering In onderstaande alinea wordt ingegaan op plannen van provincie Fryslan. Mogelijk kan gemeente Terschelling hierbij aanhaken om de verkeersveiligheid van langzaam verkeer verder te optimaliseren en mogelijk gebruik maken van subsidies die provincie Fryslan verstrekt. Actieplan Fiets- en Wandelpaden provincie Fryslan (mei 2016) In dit actieplan zijn ambities geformuleerd dit provincie Fryslan heeft op het gebied van fietsen en wandelen. Met dit Actieplan Fiets is uitvoering gegeven aan het Coalitieakkoord en de Uitvoeringsagenda O.a. het volgende is geformuleerd: 41 (42)

43 Fietsen en wandelen zijn de duurzame vormen van vervoer. Mede door de elektrische fiets gebruiken mensen de fiets ook op langere afstanden steeds meer. Als provincie willen we dit optimaal faciliteren door zowel de woonwerk fietspaden als de meer recreatieve fietspaden goed te onderhouden. Ook willen we samen met de Friese gemeenten investeren in nieuwe fietspaden. Gezamenlijk maken we een actieplan fiets en wandelen. Een investering in wandelpaden zorgt voor een recreatieve impuls en meer inkomsten in onze toeristische sector. Naast de waterrecreatie geldt Fryslân daardoor ook als wandel- en fietsprovincie. In de Uitvoeringsagenda is dit als volgt uitgewerkt: Wij stellen in samenwerking met de Friese gemeenten, de Fietsersbond, natuurorganisaties en de recreatie- en toerismesector een actieplan op voor aanleg van nieuwe fietspaden en wandelpaden. Met name de fietspaden zijn zowel recreatief van belang alsook voor woon-werkverkeer. Naast de aanleg van nieuwe fietspaden is er aandacht voor het type verharding en de verbreding van bestaande fietspaden, met extra aandacht voor het gebruik van de elektrische fiets. Bij het opstellen van het actieplan brengen wij ook de onderhoudsgevolgen voor het provinciale deel in beeld. Als dat nodig blijkt zal een deel van het investeringsbudget worden omgezet in een verhoging van de onderhoudsmiddelen. Het recreatieve deel van de fietspaden zal deel uitmaken van een routetotaalplan (wandelen, fietsen en paardrijden) om de recreatieve basisinfrastructuur naar een hoger peil te brengen. Recreatieschap De Marrekrite, Landschapsbeheer en Merk Fryslân hebben een Plan van Aanpak in afronding, tot stand gekomen met de gemeenten in Fryslân, dat de basis legt voor uitvoering in de komende jaren. Bij de uitvoering zoeken we waar zinvol aansluiting bij de gebiedsbudgetten. Wat investeren we hierin? In onze fietspaden investeren we de komende jaren 8 miljoen. Als het gaat om wandel - fiets en ruiterpaden investeren we 1 miljoen. 42 (42)