Fries burgerpanel Fryslân inzicht

Transcriptie

1 Fries burgerpanel Fryslân inzicht Wij gaan er van uit dat we zo lang mogelijk in onze eigen woonomgeving kunnen blijven. Fries burgerpanel over leefbaarheid in Fryslân Wij gaan er van uit dat we zo lang mogelijk in onze eigen woonomgeving kunnen blijven. december 2014

2 Fries burgerpanel over leefbaarheid in Fryslân Leefbaarheid. Het is een breed begrip. Het gaat over alles wat te maken heeft met aangenaam leven en wonen in de eigen omgeving. Over voorzieningen, de buurt, de woning, enzovoort. En die eigen omgeving is óók een breed begrip. Voor de één is dat de eigen wijk of het eigen dorp, voor de ander gaat het om enkele dorpen bij elkaar, de gemeente, of zelfs heel Fryslân. Leefbaarheid kan objectief en subjectief bekeken worden. Dat houdt in dat het aan de ene kant gaat over feiten: bijvoorbeeld de bereikbaarheid van voorzieningen, het aantal woningen, het onderhoud van de buurt, de hoeveelheid sportverenigingen in de omgeving (objectief). Aan de andere kant gaat het over de waardering voor bijvoorbeeld de bereikbaarheid, de woning, het onderhoud van de buurt en de sportverenging in de omgeving (subjectief). In deze publicatie komt de subjectieve, ervaren leefbaarheid in Fryslân aan bod. De leden van het Fries burgerpanel zijn gevraagd hoe tevreden zij zijn over tal van aspecten die van invloed kunnen zijn op de ervaren leefbaarheid. Hoe tevreden zijn zij over dagelijkse voorzieningen? Over culturele voorzieningen? Over hun buurt, of over hun woning? En over de bereikbaarheid van voorzieningen? Ook hebben zij aangegeven hoe belangrijk zij elk van de hoofdaspecten van leefbaarheid vinden, in dit geval dagelijkse voorzieningen, vrijetijdsvoorzieningen, woning, buurt en werk. Gezamenlijk geven de tevredenheid en de belangrijkheid een kijk op welke aspecten bijdragen aan een positief ervaren leefbaarheid in Fryslân. 94% 7,9 896 PANELLEDEN 70% RESPONS 49% 51% van de panelleden geeft een 7 of hoger voor de leefbaarheid in zijn of haar omgeving is het gemiddelde cijfer dat panelleden geven voor de leefbaarheid aan hun omgeving Verhouding leeftijd jaar jaar jaar % 20% 26% 42%

3 Leefbaarheid in Fryslân Leefbaarheid is een breed begrip. Waar denkt u aan bij het woord leefbaarheid? Hoe fijn je woont. Rêstich, feilich, foldwaande foarsjennings, noflike buert. Dat ik prettig kan leven in mijn huis en tuin. En daarbuiten. Dat ik alle voorzieningen die ik nodig heb, in de buurt heb. Ook waar ik mij veilig voel. De mate waarin de omgeving waar ik in woon aantrekkelijk is om te wonen. Alle aspecten die het leven fijn en waardevol maken. Veiligheid van de buurt, groen, speelmogelijkheden en ruimte voor kinderen, aanwezigheid en bereikbaarheid van voorzieningen in de buurt.

4 Belangrijkheid van leefbaarheidsaspecten Hoe belangrijk is elk aspect voor de panelleden als het gaat om leefbaarheid? De aspecten dagelijkse voorzieningen, vrijetijdsvoorzieningen, werk, woning Voor ruim 60% van de panelleden is de woning het belangrijkste aspect van leefbaarheid. Als tweede zien de panelleden de buurt als meest belangrijk aspect (17%). Slechts 1% vindt vrijetijdsvoorzieningen het meest belangrijke aspect voor aangenaam wonen in de omgeving. Panelleden uit kleine dorpen vinden dagelijkse voorzieningen minder vaak het belangrijkst dan panelleden uit grote dorpen (7% versus 13%) Panelleden van 65+ vinden de woning nog belangrijker dan panelleden jonger dan % van de 65-plussers vindt de woning het belangrijkst. Ter vergelijking: gemiddeld vindt 62% van de panelleden de woning het belangrijkst. Vrouwelijke panelleden vinden, vergeleken met mannen, werk belangrijker. en buurt hebben zij in volgorde van belangrijkheid gesorteerd. Op de komende pagina s ziet u de resultaten. Leefbaarheidsaspecten naar belangrijkheid % aangewezen als meest belangrijk dagelijkse voorzieningen 8% vrijetijdsvoorzieningen 1% werk 12% De woning is overduidelijk het meest belangrijk als het gaat om leefbaarheid. Opvallend is dat als de panelleden gevraagd Wat wordt bedoeld met een klein dorp? Plaatsen kleiner dan inwoners. een groot dorp? Plaatsen tussen de en inwoners. een stad? Plaatsen groter dan inwoners buurt 17% woning 62% wordt waar ze aan denken bij leefbaarheid, de woning niet of nauwelijks genoemd wordt (zie wordcloud vorige pagina).

5 Volgorde van belangrijkheid Maar weinig mensen vinden de woning (2%), buurt (5%) en dagelijkse voorzieningen (5%) het minst belangrijk. De buurt is na de woning het meest belangrijk voor de ervaren leefbaarheid. Op de vorige pagina zagen we welke aspecten van leefbaarheid de panelleden het meest belangrijk vonden. De afbeelding hieronder laat niet alleen de meest belangrijke aspecten zien, maar ook de aspecten die de panelleden als tweede, derde, vierde en vijfde van belang vinden voor de leefbaarheid. woning woning buurt buurt werk werk dagelijkse dagelijkse voorzieningen Hoe belangrijk vindt u de leefbaarheidsaspecten als het gaat om aangenaam wonen in Fryslân? woning Waarbij nummer 1 het meest belangrijk en nummer 5 het minst belangrijk is. buurt 62% 25% 7% 4% 2% werk 17% 43% 23% 12% 5% dagelijkse voorzieningen 12% 11% 14% 18% 45% 8% 17% 46% vrijetijdsvoorzieningen 24% 5% vrijetijdsvoorzieningen 1% 3% 11% 43% 42% Belangrijkheid Belangrijkheid Werk is met 12% het derde meest belangrijke aspect en dagelijkse voorzieningen met 8% het vierde meest belangrijke aspect. Als echter gekeken wordt naar de belangrijkheid 1, 2 en 3 gezamenlijk, blijkt dat werk op 37% uitkomt, en dagelijkse voorzieningen op 71%. Dan blijkt dus dat dagelijkse voorzieningen eigenlijk veel belangrijker worden gevonden dan werk.vooral werk (45%) en vrijetijdsvoorzieningen (42%) zijn toebedeeld met een 5, en worden dus gezien als het minst belangrijk voor de leefbaarheid Uitleg grafiek 62% van de panelleden vindt de woning het meest belangrijk als het gaat om leefbaarheid. 25% zet de woning op de tweede plaats, en 7% op de derde plaats. 4% vindt de woning het op één na onbelangrijkst als het gaat om de leefbaarheid. Van de genoemde aspecten, vindt 2% de woning het minst belangrijk.

6 Tevredenheid De panelleden zijn via verschillende stellingen bevraagd over de tevredenheid rondom zes hoofdaspecten van leefbaarheid: de woning, de buurt, dagelijkse voorzieningen, vrijetijdsvoorzieningen, werk en vervoer. Op basis van de afzonderlijke stellingen kan een totaaloordeel over de tevredenheid over elk aspect vastgesteld worden. Bij de analyse van de afzonderlijke stellingen voor het aspect vervoer, bleek echter dat de antwoorden zo verschillend van elkaar zijn, dat er niet één totaaloordeel van berekend kan worden. Vervoer is daarom op deze pagina weggelaten, maar de tevredenheid over de afzonderlijke onderwerpen van vervoer komt verderop wel aan bod. Werk is het enige aspect waarover men gemiddeld ontevreden is. Hoe ouder de panelleden, hoe tevredener zij zijn over de woning Er is geen verschil in tevredenheid tussen de Friese streken of gemeenten. Wellicht zit er wel verschil tussen de dorpen, maar het aantal respondenten per dorp is te klein om hier uitspraken over te kunnen doen. heel tevreden tevreden neutraal woning buurt werk vrijetijdsvoorzieningen dagelijkse voorzieningen ontevreden heel ontevreden Belangrijkheid en tevredenheid woning De panelleden vinden de woning het meest belangrijk voor de leefbaarheid, en zijn van de verschillende aspecten ook over de woning het meest tevreden. De woning is daarmee veruit de belangrijkste factor die bijdraagt aan een positief ervaren leefbaarheid. Vooral panelleden met een eigen woning zijn tevredener dan panelleden zonder eigen woning.

7 Tevredenheid over dagelijkse en vrijetijdsvoorzieningen Tevredenheid dagelijkse voorzieningen Tevredenheid vrijetijdsvoorzieningen winkels voor dagelijkse boodschappen 84% 8% 8% mogelijkheid tot buitenrecreatie 82% 13% 5% onderwijsvoorzieningen 69% 26% 5% sportvoorzieningen 73% 22% 5% zorgvoorzieningen 63% 28% 9% speelmogelijkheden voor kinderen 64% 28% 8% tevreden neutraal tevreden neutraal niet tevreden shopmogelijkheden 53% 29% 18% niet tevreden Panelleden uit kleine dorpen zijn tevredener over ontmoetingsplekken dan panelleden uit de stad of grote dorpen. Ontmoetingsplekken zijn een buurthuis, wijkcentrum, café, jeugdsoos, enzovoort. Wat zeggen panelleden over dagelijkse voorzieningen? Er is één supermarkt in het dorp. Dat is wel erg weinig keus, en het is niet de goedkoopste, maar anders ben je het aan benzine kwijt. Er zijn twee lagere scholen en een bejaardenhuis. De huisarts is nog in het dorp. We hoeven niet voor alles ergens anders heen, gelukkig. Vrouw, 54, klein dorp in Noordwest Fryslân Ik woon in een plaats met 300 inwoners, dus ik begrijp dat deze voorzieningen niet in mijn woonplaats of die er direct omheen aanwezig zijn. Ze zijn echter wel op een acceptabele afstand aanwezig. Man, 25, klein dorp in Noordoost Fryslân Weinig keus in de winkel en erg duur. Voor veel boodschappen moet je reizen. Dichtstbijzijnde winkel is op zeven kilometer afstand, maar ook die is van lage kwaliteit. Vrouw, 61, klein dorp in Zuidwest Fryslân Het duurt gemiddeld anderhalf uur om bij een hbo-opleiding te komen. Dat is ALS je een goede aansluiting hebt. Man, 25, klein dorp in Noordoost Fryslân ontmoetingsplekken culturele voorzieningen Wat zeggen panelleden over vrijetijdsvoorzieningen? Recreatiemogelijkheden zijn ruim voldoende, strandje, fietspaden en dergelijke. Man, 54, klein dorp in Zuidoost Fryslân Voor sommige activiteiten zoals culturele, reis ik net zo graag even naar een andere stad. Vrouw, 49, stad in Zuidwest Fryslân Voor veel sporten, behalve voetbal, moeten vaak heel grote afstanden worden overbrugd. Man, 61, klein dorp in Noordoost Fryslân Ik vind het jammer dat er geen dorpshuis is. Vrouw, 29, klein dorp in Noordwest Fryslân De speeltuinen in de wijk zijn beperkt en niet uitnodigend voor kinderen om te spelen. Vrouw, 41, groot dorp in Zuidwest Fryslân 53% 50% 35% 35% 12% 15% Men is erg tevreden over dagelijkse voorzieningen, vooral over winkels voor dagelijkse boodschappen. Panelleden uit kleine dorpen zijn hier wel wat minder tevreden over dan panelleden uit grote dorpen of de stad (respectievelijk 74%, 95% en 94%).

8 Tevredenheid over de woning Tevredenheid woning de grootte van de woning 92% 5% 3% de betaalbaarheid van de woning 82% 11% 7% tevreden de onderhoudsstaat van de woning 81% 10% 9% neutraal niet tevreden de aantrekkelijkheid van de woning 86% 10% 4% Er is geen verschil in tevredenheid over de woning tussen panelleden uit de stad, een groot dorp of een klein dorp. Het enige is dat panelleden uit kleine dorpen minder tevreden zijn over de digitale voorzieningen van de woning. digitale voorzieningen van de woning 81% 10% 9% Panelleden met een eigen woning zijn op alle punten meer tevreden over hun woning dan panelleden die een huurwoning hebben. Panelleden met een eigen woning wonen vooral in een vrijstaande woning (58%), een twee-ondereen-kapwoning (23%) of een rijtjeswoning (15%). Panelleden met een eigen rijtjeswoning zijn wel minder tevreden over hun woning. Daar komt nog bij dat panelleden ouder dan 50, en vooral ouder dan 65, nog tevredener zijn over hun woning dan panelleden jonger dan 50. Jongere panelleden wonen ook vaker in een huurwoning, een rijtjeswoning of in een flat/appartement. We kunnen concluderen dat vooral oudere panelleden met een eigen vrijstaande koopwoning het meest tevreden zijn met hun woning. Mate van tevredenheid over de aantrekkelijkheid van de woning naar type woning Vrijstaande woning Twee-onder-een-kapwoning Flat/appartement Rijtjeswoning 74% 69% 92% 89% Wat zeggen panelleden over de woning? Glasvezel is in onze regio niet aangelegd, een misser. Vrouw, 48, eigen woning in klein dorp in Noordwest Fryslân Wij zijn ouder, ons huis is te groot voor ons. We willen wel verkopen, maar dat gaat niet zo snel. Vrouw, 66, eigen woning in klein dorp in Zuidoost Fryslân Huis is slecht onderhouden, overal scheuren in de muren en ik betaal in verhouding veel huur. Vrouw, 52, huurwoning in klein dorp in Zuidwest Fryslân Ik woon in Leeuwarden met uitzicht op water en het platteland, een zeer aantrekkelijke plek. De huurprijs is prima te doen. Vrouw, 24, huurwoning Woon hier met plezier, het huis is van alle gemakken voorzien. Vrouw, 46, eigen woning in stad in Zuidoost Fryslân Woning is van mezelf. Heb deze gemaakt zoals ik het graag wil. Man, 59, in klein dorp in Noordwest Fryslân

9 Tevredenheid over de buurt Tevredenheid over de buurt de veiligheid in uw directe woonomgeving de aantrekkelijkheid van uw directe woonomgeving 84% 84% 10% 6% 10% 6% Jongere panelleden (18-34 jaar) vinden hun buurt minder aantrekkelijk dan oudere panelleden (65+) (respectievelijk 77% en 91%). Panelleden uit Noordwest Fryslân en Zuidwest Fryslân zijn minder tevreden over de hoeveelheid groen in hun directe omgeving dan panelleden uit de andere Friese streken. Panelleden uit kleine dorpen zijn meer tevreden over de manier waarop bewoners met elkaar omgaan, de netheid- en de veiligheid van de directe omgeving dan panelleden uit de stad of een groot dorp. de netheid van uw directe woonomgeving 77% 12% 11% tevreden de hoeveelheid groen in uw directe woonomgeving 84% 9% 7% neutraal niet tevreden de staat van onderhoud van uw directe woonomgeving 73% 14% 13% de manier waarop bewoners in uw directe omgeving met elkaar omgaan 76% 16% 8% Wat zeggen panelleden over hun buurt? Als je hulp nodig hebt dan wil de omgeving geen hulp aanbieden. Je moet het zelf maar doen. Vrouw, 34, stad in Noordwest Fryslân Er wordt veel te hard gereden in onze straat (30 kilometer zone). Meer openbaar groen zoals bomen. Staat van onderhoud kan ook beter. Vrouw, 54, klein dorp in Zuidoost Fryslân Wij wonen in dit kleine dorp in feite in de natuur. Rust, stilte, gelukkig weinig straatverlichting. Veel groen en vogels. Man, 68, klein dorp in Zuidwest Fryslân We wonen in de stad maar ons deel van de wijk heeft het uiterlijk en karakter van een dorp (heel gezellige en groene buurt!). Vrouw, 48, in stad in Noordwest Fryslân Mate van tevredenheid over hoe bewoners met elkaar omgaan naar type woonplaats Mate van tevredenheid over de netheid van de directe omgeving naar type woonplaats klein dorp 82% klein dorp 81% groot dorp stad 70% 75% groot dorp stad 71% 78%

10 Tevredenheid over werk en vervoer Tevredenheid over werk Tevredenheid over vervoer Slechts de helft van de panelleden is tevreden over het openbaar vervoer. de hoogte van het loon/salaris 28% 54% 18% openbaar vervoer 51% 26% 23% baanzekerheid 22% 48% 30% tevreden neutraal de kosten van openbaar vervoer 19% 44% 37% tevreden de hoeveelheid beschikbaar werk voor u 23% 47% 30% niet tevreden fietspaden 80% 11% 9% neutraal de hoeveelheid beschikbaar werk in het algemeen 19% 47% 34% autowegen 81% 14% 5% niet tevreden Een groot deel van de panelleden heeft neutraal aangevinkt, aangezien werk voor hen de kosten van eigen vervoer 33% 43% 24% niet relevant (meer) is (26% van de respondenten is 65+). Verder zijn de meeste panelleden maar weinig tevreden over het aspect werk. Alleen over de hoogte van het loon/salaris is men meer tevreden dan ontevreden. Voor de rest van de aspecten is dit andersom, en is men meer ontevreden dan tevreden. Panelleden uit Noordwest- en Noordoost Fryslân zijn minder tevreden over de hoeveelheid beschikbaar werk in het algemeen dan panelleden uit Zuidoost- en Zuidwest Fryslân. Wat zeggen panelleden over werk? In de regio is helemaal geen goed betaald passend werk. Daarom zit ik door de week altijd in een hotel voor mijn werk ver van huis. Man, 43, groot dorp in Zuidwest Fryslân Panelleden uit Noordwest Fryslân zijn veel meer tevreden over openbaar vervoer (62%) dan panelleden uit de andere Friese streken (45%) (de Wadden niet meegerekend). Dit zal vooral te maken hebben met Leeuwarden, dat in de regio Noordwest ligt. Wat zeggen panelleden over vervoer? Openbaar vervoer te weinig en te duur. Vrouw, 66, klein dorp in Noordwest Fryslân Over de infrastructuur zijn de panelleden wel tevreden. Ik vind het echt schrikbarend hoe weinig bedrijven hier zitten ten opzichte van de rest van Nederland. Vrouw, 37, stad in Noordwest Fryslân Ik heb een hbo-studie gevolgd en de hoogte van mijn salaris valt mij behoorlijk tegen. Vrouw, 30, stad in Zuidoost Fryslân Ik werk in de ICT-sector en ben in dat opzicht niet gebonden aan locatie. Bovendien is er veel vraag naar goede ICT-specialisten. Zit dus in de goede sector. Man, 44, klein dorp in Noordoost Fryslân

11 Bereikbaarheid van voorzieningen Tevredenheid over werk basisschool dorpshuis/buurthuis/wijkcentrum voorschoolse voorzieningen bank/pinautomaat huisarts winkels dagelijkse boodschappen apotheek café sportvereniging muziekvereniging tandarts middelbare school bibliotheek MBO HBO winkels om te 'shoppen' 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% De panelleden vinden van veel voorzieningen dat de acceptabele afstand 1-5 kilometer is. 1-5 km verder dan 5 km Panelleden uit kleine dorpen of uit de stad vinden het meer acceptabel dat een sportvereniging of winkel voor dagelijkse boodschappen verder weg zit dan 5 kilometer dan panelleden uit grote dorpen. Tevredenheid over bereikbaarheid Naast de mening over de acceptabele afstand is ook gevraagd hoe tevreden men op het moment is over de bereikbaarheid van de genoemde voorzieningen. De meeste panelleden zijn hierover positief. Dit is opmerkelijk, want van veel voorzieningen vinden de panelleden dat de acceptabele afstand 1-5 kilometer is. En lang niet alle voorzieningen bevinden zich natuurlijk op 1-5 kilometer afstand van de plaats waar de panelleden wonen (denk maar aan kleine dorpen). Panelleden uit kleine dorpen zijn meer tevreden over de bereikbaarheid van het dorpshuis/buurthuis/wijkcentrum dan panelleden uit de stad of een groot dorp. Over de bereikbaarheid van winkels voor dagelijkse boodschappen en sportvoorzieningen zijn panelleden uit grote dorpen juist het meest tevreden.

12 Afsluitend De leden van het Fries burgerpanel vinden hun omgeving aangenaam om te wonen. De panelleden geven gemiddeld een 7,9 aan de leefbaarheid in hun omgeving. Vooral de woning blijkt de meeste invloed op de ervaren leefbaarheid te hebben. De panelleden vinden de woning het meest belangrijk als het gaat om leefbaarheid, en zij zijn ook het meest tevreden over de woning. Vooral oudere mensen (65+) met een eigen woning scoren hoog op de ervaren leefbaarheid. Het is opmerkelijk dat er weinig verschil zit tussen gemeenten en/of streken als het gaat om ervaren leefbaarheid. Het is dus niet zo dat gebieden die met bevolkingskrimp of -stagnatie te maken hebben, hun omgeving als minder leefbaar ervaren. Naast de eigen woning heeft ook de buurt een belangrijke invloed op de ervaren leefbaarheid. Dit onderzoek is gebaseerd op een Australisch onderzoek, waarin een Leefbaarheidsindex vastgesteld wordt. De Leefbaarheidsindex geeft een cijfer voor de ervaren leefbaarheid in de eigen omgeving, waarbij de tevredenheid en de belangrijkheid van de verschillende leefbaarheidsaspecten gecombineerd worden. Ook voor Fryslân kan deze Leefbaarheidsindex berekend worden, aan de hand van de antwoorden van de panelleden op de vragen uit dit onderzoek. U hoort hierover in de loop van 2015 meer van ons! Als we het over leefbaarheid in Fryslân hebben, gaat het al snel over voorzieningen. Uit dit onderzoek blijkt dat de voorzieningen helemaal niet zoveel invloed hebben op de ervaren leefbaarheid in Fryslân. 8% van de panelleden vindt dat dagelijkse voorzieningen het meest belangrijk zijn voor een positieve ervaren leefbaarheid, en 1% vindt dat van vrijetijdsvoorzieningen. Colofon Fries burgerpanel over leefbaarheid in Fryslân is een uitgave van Partoer, december 2014 Deze uitgave is financieel mogelijk gemaakt door de provincie Fryslân. Auteurs Inge de Vries Miranda Domenie Wilma de Vries Eindredactie Sonja Toonstra Partoer Westersingel CK Leeuwarden T (058) Opmaak Jongens van de Jong