Pedagogisch plan van aanpak (PPA) BSO Saffier

Transcriptie

1 Pedagogisch plan van aanpak (PPA) BSO Saffier Uitgave: augustus 2015 PPA Saffier augustus

2 Inleiding... 3 Pedagogische doelen... 4 Bieden van emotionele veiligheid... 4 Bevorderen van de persoonlijke competentie... 4 Bevorderen van de sociale competentie... 5 Kinderen helpen bij het zich eigen maken van waarden en normen... 5 Algemene zaken... 7 Basisgroepen... 7 Buitenruimte... 7 Wennen... 7 Stamgroep... 7 Extra dagen... 7 Activiteiten groter dan 30 kinderen... 8 Open deuren beleid... 8 Opleiding... 8 Pedagogische ondersteuning... 8 Achterwachtregeling... 9 PPA Saffier augustus

3 Inleiding Voor u ligt het Pedagogisch Plan van Aanpak van BSO Saffier. Dit is opgesteld voor de start van de BSO. Na de start zal dit PPA aangepast worden om samen met het team van de BSO en het team van school een goed aanbod te creëren. Hierbij is een doorgaande lijn in pedagogische aanpak en een aanvullend aanbod in activiteiten het uitgangspunt. Thema s bij deze afstemming zijn: Avontuur en bewegen en Uniek, samen leren. Basisschool Mozaïek kent twee vestigingen. Een vestiging aan de Van Alkemadestraat in Delft en een vestging aan de Caspar Fagelstraat. De werkwijze op beide vestigingen is hetzelfde en staat beschreven in dit PPA. SRK kent drie belangrijke pedagogische beleidsdocumenten: 1. Pedagogische visie Hierin wordt beschreven hoe de SRK kinderen kwalitatief goede opvang en opvoeding wil bieden. De pedagogische visie is de basis voor het handelen van een pedagogisch medewerker. 2. Kwaliteitsboeken Deze handboeken zijn een naslagwerk voor de groepsleiding. Ze zijn te vinden op een voor alle Pedagogisch medewerkers toegankelijke gedeelte netwerk van SRK. Pedagogisch medewerkers kunnen zo lezen op welke manieren de pedagogische doelstellingen bereikt kunnen worden. 3. Pedagogisch Plan van Aanpak Om de eigenheid van de verschillende locaties te benadrukken is per locatie een PPA ontwikkeld. Binnen het kader van de pedagogische visie van de SRK worden hierin de pedagogische richtlijnen vertaald naar locatie-specifieke afspraken en instructies. Wij willen kinderen: 1. Begeleiden in een klimaat van emotionele veiligheid 2. Helpen zichzelf te kennen en een positief zelfbeeld te hebben of krijgen (= persoonlijke competentie) 3. Helpen te profiteren van het samenspelen in een groep (= sociale competentie) 4. Kinderen helpen bij het zich eigen maken van normen, waarden en helpen respect te hebben voor anderen ongeacht achtergrond, leeftijd, nationaliteit. Het PPA is geen statische beschrijving, maar is constant in ontwikkeling. Dit betekent dat er minimaal één keer per jaar in het team wordt gediscussieerd over de pedagogische uitgangspunten en dat getoetst wordt of het handelen in de praktijk hierop aansluit. Nieuwe medewerkers kunnen op basis van het PPA lezen hoe de werkwijze is op het kindercentrum om zo de continuïteit in het handelen te waarborgen. PPA Saffier augustus

4 Pedagogische doelen Bieden van emotionele veiligheid Emotionele veiligheid vormt de basis voor een goede ontwikkeling van een kind. Een vertrouwensrelatie met de pmw s is hierbij onmisbaar. We willen dat kinderen zichzelf durven te zijn op de BSO en op deze manier de ruimte hebben om te ontwikkelen en groeien. Hieronder staat beschreven hoe we ervoor zorgen dat kinderen zich emotioneel veilig voelen op de BSO. - We begroeten alle kinderen individueel bij binnenkomst. We bieden alle kinderen de ruimte om individueel iets te vertellen aan de pmw. We vinden het belangrijk om oprecht geïnteresseerd te zijn in de kinderen, in te spelen op datgene wat hen bezig houdt en dat kinderen weten dat ze altijd terecht kunnen bij ons. - Wij geloven dat kinderen vanaf hun geboorte uit zijn op het maken van contact en dat ze dit doen op veel verschillende manieren. Niet alle kinderen kunnen zich even goed uiten via gesproken taal. We hebben oog en oor voor alle talen van kinderen, ook als ze non verbaal iets willen vertellen. We proberen in te schatten wat kinderen dan nodig hebben (sensitief) en hier op een passende manier op te reageren (responsief). Door het benoemen van gevoelens van kinderen stimuleren we kinderen om zelf hun gevoelens onder woorden te brengen. - We geven kinderen de ruimte om zelf te onderzoeken en te experimenteren. Hierdoor leert het kind zich te uiten. Buiten laten we kinderen de natuur ontdekken (met bladeren of met boomstronken spelen), we laten kinderen in het atelier zelf dingen ontwerpen en alle materialen gebruiken. - Een kind heeft behoefte aan ruimte, vrijheid en een plekje voor zichzelf. Kinderen krijgen ruimte om buiten het zicht van de pmw te spelen. Pmw s houden uiteraard in de gaten wat de kinderen aan het doen zijn maar zijn niet altijd in dezelfde ruimte. Dit geeft kinderen een gevoel van vrijheid en zelfstandigheid. Kinderen kunnen zich alleen of in een groepje terugtrekken op verschillende plekken. - Wanneer kinderen aan het eind van de dag worden opgehaald zeggen de kinderen de pmw van hun groep gedag zeggen. We maken dan tijd om even te vragen of het kind het naar zijn/haar zin heeft gehad en we zorgen ervoor dat het kind met een fijn gevoel naar huis gaat. We doen dit het liefst in de aanwezigheid van ouders. - Om kinderen zich veilig te laten voelen op de BSO/VSO is het belangrijk dat ze weten dat ze op de pmw s kunnen rekenen. Daarom zorgen we dat we op tijd op school zijn om de kinderen op te halen en houden we ons aan afspraken die we met kinderen gemaakt hebben. - Als de kinderen binnenkomen op de BSO creëren we een rustmoment. We zorgen dat een kind zich welkom voelt, daarom kunnen kinderen na schooltijd bij een pmw aan tafel iets eten en drinken. Tijdens een groepsmoment bespreken we het dagprogramma. Kinderen kunnen dan een keuze maken of ze een activiteit willen doen. We geven complimenten aan kinderen als ze iets goeds gedaan hebben of als ze iets moeilijks geprobeerd hebben. Bevorderen van de persoonlijke competentie We willen kinderen leren wie ze zijn, wat ze kunnen, welke interesses hij of zij heeft en welke vaardigheden belangrijk zijn. We helpen kinderen om een positief zelfbeeld te ontwikkelen en zichzelf te leren kennen. We vinden de onderstaande punten hierbij het belangrijkste. - We leren kinderen om zelf problemen op te lossen. Het is beter voor het zelfvertrouwen van een kind dat hij of zij iets uit zichzelf leert. Daarom geven we kinderen veel ruimte om zelf oplossingen te bedenken en uit te proberen. De pmw s begeleiden de kinderen maar geven niet direct het antwoord. - We bevorderen de zelfstandigheid van kinderen. We laten kinderen onder begeleiding eerst dingen zelf ervaren en proberen en ondersteunen we op zo n manier dat kinderen in staat zijn om het zelf te doen. Dit zie je onder andere terug in onze inrichting; veel materialen staan op kind hoogte waardoor ze het zelf kunnen pakken en pmw s niet nodig hebben om tot spel te komen. Daarnaast laten we kinderen ook bij het eten en drinken zoveel mogelijk zelf doen en mogen ze, na toestemming van ouders, ook zelf van school naar de BSO of van BSO naar huis toe. In hoeverre kinderen dingen zelfstandig mogen wordt opgenomen in de zelfstandigheidovereenkomst. PPA Saffier augustus

5 - Ieder kind is uniek en draagt een individuele kern van mogelijkheden in zich. Dit zie je terug in onze activiteiten. We houden rekening met alle ontwikkelingsgebieden en interesses van kinderen. Kinderen krijgen de mogelijkheid om ideeën en wensen naar voren te brengen en wordt behandeld naar zijn/haar kunnen. - We bieden de kinderen naast vrij spel in de groep ook activiteiten aan om zichzelf te kunnen ontwikkelen. We bieden deze activiteiten aan in een thema. - We vinden het belangrijk dat kinderen kunnen spelen. We begeleiden het vrij spel van kinderen door aanwezig te zijn als begeleider. De pmw sluit aan bij de ideeën van het kind en stuurt bij waar nodig is. We willen op deze manier kinderen helpen om te (leren) spelen. - Kinderen die huiswerk hebben krijgen op de BSO de mogelijkheid om dit huiswerk te maken. Pmw s zijn aanwezig om het maken van huiswerk te begeleiden, het initiatief om het huiswerk te maken ligt bij het kind en de ouders. Bevorderen van de sociale competentie We laten kinderen ontdekken hoe is het is om deel uit te maken van een groep, deel te nemen aan groepsgebeurtenissen en samen te spelen. We willen de sociale competentie van kinderen bevorderen door de nadruk te leggen op onderstaande werkafspraken. - We vieren de verjaardagen van kinderen en we organiseren een afscheid als ze de BSO verlaten. Op deze manier zetten we de individuele kinderen in de groep centraal en besteden we aandacht aan de groepssamenstelling. - We hebben oog voor de groep als geheel. We willen voorkomen dat kinderen buitengesloten worden. We stimuleren kinderen gezamenlijk conflicten op te lossen. We laten kinderen in gesprek gaan met elkaar en stimuleren kinderen om naar elkaar te luisteren. Samen met de kinderen bedenken we een oplossing, de pmw is de begeleider van het gesprek en neemt het gesprek niet over. - We maken kinderen bewust van zichzelf, elkaar en hun omgeving. We stimuleren de weerbaarheid van kinderen en geven ze zelfvertrouwen. Daarnaast betrekken we andere kinderen bij het oplossen van problemen. - We leren kinderen om samen te spelen. We richten de ruimte zo in dat er voldoende plekken zijn waar kinderen in kleine groepjes samen kunnen spelen, eventueel met begeleiding van een pmw. We stimuleren kinderen om onderling afspraken te maken over hun spel, goed om te gaan met hun verlies en elkaar ruimte te geven om dingen te leren. We vinden dat ieder kind mee mag doen, ook als het bijvoorbeeld een spel niet kan. We sluiten niemand buiten. - Tijdens de eetmomenten, voornamelijk de lunch, creëren we een gezamenlijk moment. We zorgen dat kinderen in kleine groepjes kunnen eten (maximaal 10 kinderen) en creëren op deze manier gesprekken tussen kinderen. Kinderen krijgen hier een stuk eigen verantwoordelijkheid om samen de tafel te dekken, te lunchen en af te ruimen. - We geven als team zelf het goede voorbeeld door ons sociaal op te stellen. - We stimuleren kinderen om elkaar te helpen, bijvoorbeeld bij het strikken van veters of iets voor een ander pakken. We koppelen op sommige momenten kinderen aan elkaar. Bijvoorbeeld een nieuw kind op de BSO aan een kind die al langer op de groep is. Zo kunnen kinderen elkaar wegwijs maken op de locatie. Kinderen helpen bij het zich eigen maken van waarden en normen Om goed in de samenleving te kunnen functioneren is het belangrijk dat kinderen kennis maken met normen en waarden van de maatschappij waarin ze leven. We helpen kinderen te ontdekken wat normen en waarden zijn door de volgende punten in de praktijk te brengen. - We vinden het belangrijk dat wij en de kinderen netjes met het materiaal op de BSO omgaan. Kinderen mogen zelfstandig materiaal pakken, mits ze dit ook weer netjes en compleet opbergen. We geven kinderen de ruimte om met hun fantasie zelf een spel te bedenken en hiervoor verschillend materiaal te gebruiken. Het is dan niet erg als er diverse materialen gebruikt worden, maar ook hier is het belangrijk dat het na afloop weer netjes opgeborgen wordt. Zo houden we ons materiaal netjes en compleet. PPA Saffier augustus

6 - We vinden kinderparticipatie op de BSO erg belangrijk. We willen kinderen leren omgaan met verantwoordelijkheden en ze de ruimte geven om zelf te beslissen wat ze doen in hun vrije tijd. - De pmw heeft op alle gebieden een voorbeeldrol. Zo praat de pmw rustig tegen de kinderen en brengt geduld op bij het luisteren omdat we dit van kinderen ook verwachten. - We hebben oog voor de culturen van onze kinderen en medewerkers. We zijn geïnteresseerd in de cultuur en de daarbij horende gewoontes van onze kinderen en medewerkers. We geven voor het eten aan degene die dat willen ruimte om te bidden maar verplichten niemand om mee te doen. - We tolereren geen pestgedrag. Wanneer dit speelt in de groep gaan we hierover in gesprek met de betreffende kinderen en als dat noodzakelijk is met de hele groep. - We begroeten elkaar als we elkaar tegen komen en nemen bewust afscheid van elkaar. - Er zijn regels op de BSO/VSO die samen met de kinderen zijn opgesteld. Deze regels worden aan de (nieuwe) kinderen op een speelse manier verteld en herhaald. PPA Saffier augustus

7 Algemene zaken In dit hoofdstuk zullen we een aantal algemene zaken bespreken die door de GGD voorgeschreven worden en dus ook vastgelegd moeten zijn. Basisgroepen We starten op 1 augustus 2015 met 1 gezamenlijke groep waarin 20 kinderen geplaatst kunnen worden. De leeftijden variëren tussen 4 en 13 jaar. We zullen activiteiten gezamenlijk doen, zodat de kinderen van elkaar kunnen leren en we zullen de groep soms splitsen zodat we beter aansluitende, ontwikkelingsgerichte en uitdagende activiteiten aan kunnen bieden. Na de schoolvakantie, vanaf 24 augustus, start er op beide vestigingen van Het Mozaïek een groep van maximaal 20 kinderen. Onze buitenschoolse opvang is op schooldagen na schooltijd geopend tot uur. Tijdens de vakantie en schoolvrije dagen van 8: uur. Op officiële feestdagen is de BSO gesloten. Buitenruimte We maken gebruik van het schoolplein. Dit is een ruim plein waarbij kinderen uitdagende spelelementen hebben. De medewerkers zullen het spel begeleiden. Naarmate de medewerkers de kinderen en de omgeving beter leren kennen wordt gekeken naar de mogelijkheid om kinderen alleen buiten te laten spelen of te laten spelen op een speelterrein in de buurt. Deze afspraken worden altijd met ouders besproken en vastgelegd in een zelfstandigheidsovereenkomst. Wennen Na een inschrijving volgt een intakegesprek met ouders volgens onze richtlijnen. Wij willen kennis maken en belangrijke informatie over het kind en ouders verkrijgen. Het kind is welkom bij het intakegesprek, zodat het kind kan wennen aan de BSO omgeving. Wennen gebeurt op maat, in goed overleg met de ouders. De medewerkers van de BSO houden zich hierbij aan de SRK werkinstructie wennen, deze werkinstructie is te vinden in het kwaliteitsboek van SRK. De eerste dag van het kind bij ons is belangrijk. We investeren extra om het kind kennis te laten maken met de omgeving, de andere kinderen, de regels en de medewerkers. Dit doen wij door een rondleiding en een voorstelrondje tijdens het eet/drink moment. Stamgroep Indien een kind van stamgroep wijzigt nemen we de volgende stappen. Eerst informeren wij ouders zodat zij en het kind zich kunnen voorbereiden, dit proberen wij 2 weken van tevoren aan te geven. Bij de eerste dag na de overplaatsing van stamgroep besteden wij tijdens het eet/drink moment extra aandacht aan het kind en heten we hem/haar welkom in de nieuwe stamgroep. Ook bespreken wij nogmaals de huisregels, en indien nodig is er een vragenrondje door de andere kinderen. Doorplaatsen van kinderen doen wij in de regel na een schoolvakantie zodat dit maximaal 6 momenten per schooljaar betreft. Extra dagen Het is mogelijk dat kinderen voor een korte of langere periode extra dagen naar de BSO komen. Deze extra opvang wordt vast gelegd in een aanvullend plaatsingscontract waarbij de begin en einddatum zijn opgenomen. Het kan gebeuren dat een kind op twee stamgroepen geplaatst wordt, wanneer dit PPA Saffier augustus

8 het geval is wordt dit ook aangegeven op het plaatsingscontract en moeten ouders hiervoor toestemming geven Activiteiten groter dan 30 kinderen Tijdens vakantie periodes voegen wij samen met de kinderen van de BSO locaties in Delft. We streven er naar om dit alleen te doen als we zeer kleine groepen hebben. Het kan sporadisch voorkomen dat we meer dan 30 kinderen hebben. In deze situatie is het noodzakelijk een plan te hebben voor de aanpak van een uitje. Wij hanteren het volgende uitgangspunt. Bij een groep groter dan 30 kinderen verdelen wij de groep en de activiteit in tweeën. We kunnen dat uitstapjes bieden gericht op de behoefte van de groep en het werken in een kleinere groep is overzichtelijker en makkelijker te sturen voor de medewerkers. We houden ons hierbij altijd aan ons uitstapjes beleid. Open deuren beleid De eet- en drinkmomenten vinden altijd plaats in de eigen stamgroep; daarna mogen de kinderen de stamgroep in principe verlaten. Na het eten en drinken hanteren wij een open deuren beleid; hierbij hebben de kinderen meer vrijheid en kunnen zelf de invulling van hun vrije tijd bepalen. De pedagogisch medewerker is op de hoogte van de plek waar de kinderen zich bevinden, doordat de plek waar ze spelen in overleg gaat. Om dit goed te laten verlopen hebben wij daarvoor de volgende regels: kinderen vragen eerst toestemming aan de eigen pedagogisch medewerker om in een andere ruimte te mogen spelen. Kinderen vragen ook altijd toestemming als ze buiten willen gaan spelen. Samen spelen en samenwerken stimuleren wij ook in andere ruimtes. Pesten, asociaal en agressief gedrag niet wordt nergens getolereerd. Wij geven kinderen de ruimte geven om zichzelf te ontplooien. Soms is het goed om als pedagogisch medewerker afstand te nemen van de kinderen. Wij geven kinderen een hoeveelheid vrijheid en verantwoordelijkheid die is afgestemd op de ontwikkelingsfase van het kind. Opleiding De pedagogische medewerkers van BSO Saffier hebben een afgeronde relevante opleiding voor de kinderopvang gevolgd. Daarnaast hebben de meeste medewerkers een EHBO-diploma en/of BHVdiploma. Ook volgen de medewerkers regelmatig speciale cursussen en trainingen op het gebied van kinderopvang. Pedagogisch medewerkers zijn toegerust door hun opleiding om kinderen te begeleiden in hun welbevinden en ontwikkeling bij de opvang. Tijdens werkoverleggen, teamvergaderingen en individuele gesprekken worden pedagogisch medewerkers gestimuleerd in hun functioneren. Pedagogisch medewerkers kunnen ouders adviseren in externe instanties (fysiotherapie, logopedie, e.d.). Doorverwijzing naar externe instanties zoals jeugdzorg e.d. geschiedt door tussenkomst van leidinggevende en/of pedagogische staf. Pedagogische ondersteuning Tijdens werkoverleggen, teamvergaderingen en individuele gesprekken worden pedagogisch medewerkers gestimuleerd in hun functioneren. Pedagogisch medewerkers kunnen ouders adviseren in externe instanties (fysiotherapie, logopedie, e.d.). Doorverwijzing naar externe instanties zoals jeugdzorg e.d. geschiedt door tussenkomst van leidinggevende en/of pedagogische staf. PPA Saffier augustus

9 Bij SRK wordt het proces welbevinden en ontwikkeling van kinderen uit het Handboek Kwaliteit gehanteerd. Wanneer een afwijking in de ontwikkeling wordt gesignaleerd wordt dit geobserveerd en besproken door de pedagogisch medewerkers met het locatiehoofd of de clustermanager. De pedagogische staf van de SRK kan altijd geraadpleegd worden voor ondersteuning. Een ondersteunend document ontwikkelingsproblemen bij kinderen, is aanwezig in het handboek kwaliteit. Bij de SRK is ook een proces indicatie en plaatsing met bijbehorende werkinstructie als blijkt dat de ontwikkeling van een kind stagneert, waardoor de plaats in de opvang niet gegarandeerd kan zijn. Observaties en/of bijzonderheden in de ontwikkeling van kinderen worden vast gelegd en in een kind dossier bewaard. Achterwachtregeling Op schooldagen is de achterwacht tot half zes geregeld via school. Daarna is er een regeling getroffen met kindercentrum Schatkist, deze regeling is ook tijdens vakanties van kracht. Dit kindercentrum heeft een achterwacht, die ingezet kan worden zodra dat nodig is. Deze achterwacht staat met het telefoonnummer op het rooster van de pedagogisch medewerkers. Bij uitzondering kan er dus alleen afgesloten worden, maar we hebben altijd iemand klaarstaan om tijdens incidenten bij te springen. PPA Saffier augustus