Pedagogisch beleid en werkplan BSO Versiedatum: 27 september 2016

Transcriptie

1 Pedagogisch beleid en werkplan BSO Versiedatum: 27 september 2016 Het pedagogisch beleid van KomKids is gebaseerd op de volgende uitgangspunten: Samenwerken met ouders Werken met kinderen houdt in dat je samenwerkt met hun ouders. Klantgerichtheid zien wij als partnerschap in opvang en opvoeding. We denken mee met de ouders en hebben oog voor de belangen die ouders en kinderen samen delen. We vragen ouders om met ons mee te denken over alle mogelijke kwaliteitsaspecten die hun eigen kind én de hele groep aangaan. Diversiteit Ieder kind is uniek in aanleg, aard en herkomst. En elk kind ontwikkelt zich op een eigen wijze en in eigen tempo. Kinderen staan open voor de wereld om hen heen en willen die ontdekken, liefst door alles zelf te doen. Wij waarderen de verschillen tussen kinderen en stimuleren elk kind om vanuit zijn of haar eigenheid en ontwikkelingsstadium steeds een stapje verder te gaan en nieuwe dingen te ontdekken. Behoeften van kinderen Kinderen hebben behoefte aan Rust, Ruimte en Regelmaat, Uitdagingen en Ervaringen. Onder Rust verstaan we een fysiek en emotioneel veilige omgeving en geborgenheid. Onder Ruimte verstaan we letterlijke ruimte en figuurlijke ruimte om te kunnen experimenteren. Onder Regelmaat verstaan we het bieden van structuur. Uitdagingen en Ervaringen bieden we door te praten met de kinderen, door een spannende omgeving te creëren en door een betekenisvol activiteitenaanbod aan te bieden. Ontwikkelingsgericht Wij stimuleren de kinderen op een kindvolgende wijze. Dat betekent dat we in ons handelen aansluiten bij de behoeften en belangstelling van de kinderen en bij de zone van de naaste ontwikkeling. Ons doel is om kinderen een ontwikkelingsgerichte houding bij te brengen: open, nieuwsgierig en ondernemend. Missie Wij leveren een bijdrage in de opvoeding van kinderen tot personen die: er plezier in hebben zichzelf en de eigen talenten te ontwikkelen en een bijdrage te leveren aan de samenleving, als lid van de gemeenschap verantwoordelijkheid willen nemen voor zichzelf en voor de omgeving, respect hebben voor andere mensen en andere meningen. Medewerker als rolmodel De pedagogisch medewerkers zijn voor de kinderen een rolmodel. Door zelf met plezier te leren en te ontdekken en onze talenten in te zetten, inspireren we de kinderen. We zijn collegiaal, eerlijk en oprecht. Als pedagogisch medewerkers verschillen we zelf ook allemaal in karakter, talenten en cultuur. Zo dragen we zelf ook bij tot een rijk pedagogisch klimaat.

2 Uitgangspunten voor beleid Bovenstaande uitgangspunten worden in dit beleidsplan uitgewerkt in: 1. De vier wettelijke opvoedingsdoelen: a. emotionele veiligheid, b. ontwikkelen van persoonlijke competentie, c. ontwikkelen van sociale competentie, d. eigen maken van waarden en normen en cultuur. 2. De manier waarop de drie pedagogen daarbij worden ingezet: a. de pedagogische medewerker, b. de groep c. en de omgeving. 3. Samenwerken met ouders als partners in de opvoeding. De BSO De BSO is naast thuis en de school de derde leefomgeving van kinderen. Dat betekent dat we ons interesseren in wat het kind thuis en op school meemaakt en dat we daarmee afstemming zoeken. BSO is vrije tijd. Dat betekent dat we bij de kinderen interessegebieden ontwikkelen, èn ruimte geven om soms even niets te doen en zelf te ontdekken wat ze willen. 1.De vier wettelijke opvoedingsdoelen: 1.a. Emotionele veiligheid Binnen KomKids werken we volgens de wettelijke PKR (Pedagogisch medewerker Kind Ratio) en met vaste medewerkers op de groep. Wij streven naar een vaste groepssamenstelling. Als ouders een extra dag willen afnemen of willen ruilen van dag, dan is dit mogelijk indien er plaats is binnen de wettelijke kaders. Onze medewerkers zijn gediplomeerd en deskundig. We creëren een veilig klimaat voor de kinderen, door ons sensitief en responsief op te stellen. We respecteren ieder kind, ook kinderen die zich niet ontwikkelen of gedragen zoals de ouders of wij dat zouden willen. Als een kind nieuw komt in de groep, hanteren we een zorgvuldig wenbeleid. Ook voor de overgang naar een volgende stam- of basisgroep passen we een wenprocedure toe. Kinderen krijgen een warm welkom in de groep. We zorgen ervoor dat nieuwe kinderen goed worden ontvangen door de groep. We kijken goed naar het kind waar het aan toe is, en plannen de stappen voor het wennen zorgvuldig en in overleg met de ouders. We hebben aandacht en respect voor ieder kind en zijn gewoonten en eigenaardigheden, en zorgen daar ook voor bij de kinderen onderling. Er is een groot leeftijdsverschil tussen de jongsten en de oudsten in de BSO-groepen. De jongste kinderen zijn nog kwetsbaar. Zij hebben nog meer behoefte aan structuur en aan de veiligheid van de groep dan de ouderen. De ouderen hebben na een hele dag school meer behoefte aan ruimte om zelf te bepalen wanneer en met wie zij dingen samen kunnen doen. Ook zij hebben behoefte aan veiligheid, maar op een andere manier. Bijvoorbeeld aan een luisterend oor en soms ook een knuffel. basisgroep Alle kinderen zitten in een basisgroep met vaste pedagogisch medewerkers. Elke pedagogisch medewerker heeft een aantal kinderen waarover zij mentor is. dagprogramma We hanteren een dagprogramma met een aantal vaste en voorspelbare momenten. Zo is er, als de kinderen uit school komen, een eet- en drinkmoment. Ze kunnen dan hun verhaal kwijt en de pedagogisch medewerker heeft even contact om te kunnen zien hoe het kind die dag in zijn vel zit.

3 1.b. Persoonlijke en sociale competentie We spelen actief in op de eigenheid van de kinderen. We nodigen de kinderen uit te laten zien wie ze zijn, wat ze denken en waar ze goed in zijn, en om hun talenten te ontplooien. We bevestigen het kind waar het goed in is en bouwen zo mee aan het zelfvertrouwen. We dagen het kind uit en ondersteunen het om een stapje verder te gaan. Vanuit de veilige basis van de stamgroep, stimuleren we de kinderen om deel te nemen aan verschillende activiteiten binnen en buiten de locatie. En we begeleiden ze om steeds meer eigen keuzes te maken, verantwoordelijkheid te nemen voor zichzelf, voor de groep en voor de omgeving. We stimuleren ze om een eigen mening te ontwikkelen en om te gaan met vrijheid. Door een uitnodigend en divers aanbod kunnen onze BSO-kinderen kennismaken met veel verschillende activiteitengebieden. Binnen de BSO-locatie, maar ook daarbuiten. Gericht op de leeftijdsgroep, met speciale aandacht voor de kinderen van 8 jaar en ouder. We hebben aandacht voor de fysieke competentie van een kind. Gezond, sterk en behendig zijn en een fysiek zelfvertrouwen hebben, dragen in belangrijke mate bij tot een goede ontwikkeling. Daarom hebben wij veel aandacht voor goede voeding en veel beweging en maken we de kinderen ook zelf daarvan bewust zodra dat mogelijk is. Buitenlucht is gezond en de buitenruimte biedt meer en andere mogelijkheden voor ontwikkeling. Dat betreft grove motoriek, maar ook bijvoorbeeld het inschatten van afstanden, ontdekken van de natuur, en spelen met elkaar zonder dat er iemand op je vingers kijkt. Daarom spelen we alle dagen buiten, weer of geen weer. In de BSO begeleiden wij kinderen om te leren voor zichzelf te zorgen. Wij zorgen voor een aanbod van gezonde voeding. We bespreken met de kinderen hoe ze ook zelf kunnen zorgen voor hun eigen hygiëne en lichaamsbeweging, en voor goede, gezonde en lekkere voeding. Seksuele ontwikkeling maakt van jongs af aan deel uit van de bewustwording van het eigen lichaam, de gender-identiteit en de socialisatie van kinderen. Net als bij alle ontwikkelingsgebieden ondersteunen wij de kinderen ook hierin. Kinderen mogen nieuwsgierig zijn naar elkaar, maar we hanteren de voorwaarde dat je respect moet hebben voor elkaar en voor elkaars integriteit. In elk kindercentrum werken we aan kinderparticipatie. We kijken en luisteren actief naar de behoefte van elk kind in de groep. We vragen ze om naar vermogen mee te helpen en mee verantwoordelijk te zijn. We leren ze dat het leuk is om verantwoordelijk te zijn voor zichzelf, de groep en de omgeving. Kinderparticipatie is dan ook leidend in de omgang met de kinderen. We stimuleren ze om mee te denken over en verantwoordelijkheid te nemen voor de fysieke en emotionele veiligheid in de groep, voor de inrichting, het materiaal, de activiteiten en over hoe we met elkaar omgaan. Plannen maken doen we samen. We betrekken de kinderen bij het opstellen en bij de uitvoering van het vakantieprogramma. Samen maken we een activiteitenprogramma en een spannend ingerichte ruimte. We zoeken naar werkvormen die een structuur bieden om keuzes te maken. Per locatie streven we ernaar een kinderraad van oudere BSO-kinderen op te richten die zich over allerlei onderwerpen in de BSO kan uitspreken. We begeleiden de kinderen om te leren omgaan met vrijheid, die - als ze het aankunnen- in de BSO steeds groter wordt. Vanzelfsprekend blijven we betrokken en aanwezig om als veilige basis op terug te vallen.

4 De pedagogisch medewerker volgt de ontwikkeling van de kinderen om samen met het kind en de ouders te bepalen wanneer het welke vrijheid en zelfstandigheid aan kan. Bijvoorbeeld om alleen buiten de locatie te spelen of ergens heen te gaan. In het zelfstandigheidformulier leggen wij dat samen met het kind en zijn/haar ouders vast. Minimaal eenmaal per jaar observeren we de kinderen door middel van een observatie-instrument. Indien we bij de jaarlijkse observatie of daartussenin vermoeden dat het niet goed gaat met een kind, kunnen we daarbij terugvallen op ons zorgprotocol. Zo nodig schakelen we de hulp in van het Pedagogisch Kenniscentrum. Kinderen leren door zien en imiteren, maar vooral ook door zelf te doen en te ontdekken. Ze nemen graag deel aan de echte wereld. Dat betekent dat we waar mogelijk echte materialen aanbieden. En dat ze naar draagkracht kunnen participeren bij de echte dingen van de groep. Denk aan de zorgtaken zoals tafeldekken, en beslissingen over allerlei zaken die de groep aangaan. We zorgen voor een activiteitenaanbod dat voor kinderen betekenisvol is en dat aansluit bij hun zone van de naaste ontwikkeling. We ondersteunen kinderen bij het vergroten van hun sociale vaardigheden. En we steunen ze bij de ontwikkeling van het vermogen om zich in anderen te verplaatsen. We zorgen er voor dat kinderen contacten leggen en relaties aangaan met elkaar. Luisteren naar het kind en invulling geven aan begrippen als samenwerken, acceptatie en respect spelen hierbij een rol. Kinderen in de BSO kiezen zelf met wie ze willen spelen en wanneer. De jongste kinderen horen bij elkaar in de basisgroep. Naarmate ze ouder worden, ontwikkelen ze zelf hun vriendengroep, die steeds belangrijker wordt. Met onze ondersteuning ontwikkelen ze in die groep verantwoordelijkheid voor anderen en voor de groep als geheel. En ze ontwikkelen weerbaarheid om een plek in de groep te verwerven en voor zichzelf op te komen. Wij observeren de kinderen, en op basis van die observatie bepalen we onze rol. Zo kunnen we ervoor kiezen om activiteiten te ontwikkelen om samenspel tussen bepaalde kinderen te bevorderen. We stimuleren en ondersteunen vriendschapsvorming. We zijn alert op pesterijen en het buitensluiten van kinderen. Omgangsvormen spelen hierbij een grote rol. Hoe ga je met elkaar om in een groep, zonder je eigenheid te verliezen? We leren kinderen dat uiterlijke kenmerken of ander gedrag geen redenen zijn om een ander te veroordelen. 1.d. Eigen maken van normen, waarden en cultuur We brengen de kinderen in aanraking met de vele aspecten van de verschillende culturen in Nederland. Bovendien leren we de kinderen samenwerken, delen en respecteren. Eigen maken van waarden en normen betekent niet alleen leren wat opvoeders je vertellen, maar ook om zelf te bepalen wat wel en niet goed is. Door te ervaren en door er samen over na te denken. Duidelijkheid is belangrijk voor kinderen: waar liggen grenzen, wat mag wel en wat kan niet? Als een kind niet gewenst gedrag vertoont, ondersteunen we het kind om tot positief gedrag te komen. We leren kinderen met respect met elkaar om te gaan. Pedagogisch medewerkers leven zelf de waarden en normen voor. Kinderen brengen vanuit thuis en school hun eigen waarden, normen en cultuur mee. We stimuleren kinderen om zelfstandig over waarden en normen na te denken. We gaan daarover met de kinderen serieus in gesprek. Afspraken en normen voor de groep ontwikkelen we samen met de kinderen.

5 2. De drie pedagogen 2.1. De pedagogisch medewerker Wij gaan een persoonlijke relatie aan met alle kinderen. We bieden veiligheid, structuur en uitdaging en respecteren de autonomie van kinderen. We leggen dingen uit, praten en werken met de kinderen op zo n manier dat we de kinderen stimuleren om zelf te denken en te doen. We zijn gesprekspartner van de kinderen. We gaan gesprekken met ze aan, nemen de kinderen daarbij serieus en schuwen moeilijke onderwerpen niet. We bieden nieuwe informatie en ervaringen in alle domeinen van het Pedagogisch Kader en bevorderen de interacties tussen de kinderen. We zijn begeleider bij interactie en spel. We zijn kindvolgend wanneer het gaat om spel. We observeren, organiseren en begeleiden. We scheppen voorwaarden voor en observeren kinderen in hun spel. We spelen mee of voegen ideeën en materialen toe als we het spel daardoor kunnen verrijken of verdiepen, en als we de kinderen daarmee een stapje verder kunnen brengen. We beheersen de 6 interactievaardigheden: emotionele ondersteuning bieden, structuur bieden, autonomie van kinderen respecteren, informatie en uitleg geven, ontwikkelingsstimulering en interacties tussen kinderen bevorderen. Als pedagogisch medewerker zijn we rolmodel voor de kinderen. Dat betekent dat ook wij het leuk vinden om te ontdekken, leren en ontwikkelen. Wij kennen onze talenten en zetten die in op onze groep en voor KomKids als geheel. Bij KomKids investeren we in de ontwikkeling van de medewerkers door de inzet van scholing en coaching on the job De groep Alle groepen zijn in principe verticaal en we werken met de wettelijke maximale groepsgrootte. In sommige groepen concentreren we de jongere kinderen en in andere groepen de oudere. Op dagen dat er onderbezetting is en aan het begin en einde van de dag voegen we de basisgroepen samen. We hanteren een voor de kinderen bekende dagindeling en dagelijks terugkerende rituelen. Kinderen leren met en van elkaar binnen de groep. We leren de kinderen om te gaan met emotie en gedrag van zichzelf en anderen. Begrippen als delen, wachten, aanpassen, accepteren en kleinste/grootste of jongste/oudste zijn, etc. spelen hierbij een grote rol. We observeren hoe kinderen samenspelen en geven ze waar mogelijk vertrouwen om zelf problemen en probleempjes op te lossen. We vormen kleine groepjes rond activiteiten waardoor kinderen ook elkaar stimuleren. Door mee te spelen helpen we kinderen om hun plek in de groep te vinden De binnen- en buitenruimte De ruimtes hebben we speciaal voor de kinderen ingericht, rekening houdend met de ontwikkelingsfase van de kinderen in de groep. Ze kunnen veilig en ongestoord spelen in aparte themahoeken. De eigen groepsruimte biedt uitdaging om te ontwikkelen tijdens het vrij spelen. Kinderen die daaraan toe zijn, kunnen ook daarbuiten op ontdekking gaan. Waar mogelijk passen we het open deuren beleid toe. In de eigen groepsruimte bieden we vertrouwdheid en veiligheid. Dit is de vaste basis voor dagelijks terugkerende activiteiten. We richten de groepsruimten en de buitenruimten zodanig in dat kinderen alleen en samen ongestoord kunnen spelen. De inrichting maakt het mogelijk om te kiezen voor activiteiten en om zelf de materialen te pakken.

6 3. Samenwerken met ouders Partnerschap met ouders is wederzijdse opvoedondersteuning waarin je samenwerkt op gelijkwaardig niveau. De ouders als deskundige van hun kind, en wij als professionals. Opvoedondersteuning werkt alleen als je klantvriendelijk bent. Als klantvriendelijke opvoedondersteuner denken we mee met de ouder en dragen we zorg voor een samenwerkrelatie met de ouders waarin je afstemt op elkaar en samen zoekt naar oplossingen in het belang van kind, ouder en groep. Wij zoeken actief naar de verwachtingen van ouders over onze dienstverlening en de opvoeding. We dragen onze KomKids-visie en -werkwijze actief uit naar de ouders. Aansluiting met thuis vinden we belangrijk. Kinderen brengen vanuit thuis hun eigen waarden, normen en cultuur mee. Ook daarover zoeken we afstemming. Ouders en medewerkers kunnen daardoor samen zorgen voor een doorgaande lijn voor het kind tussen thuis en kindercentrum. Wij zorgen ervoor dat ouders zich welkom voelen in het kindercentrum en dat zij de meerwaarde van KomKids bij de opvoeding van hun kinderen ervaren. We zijn betrokken bij de kinderen en hun ouders. We zijn transparant in wat we doen en waarom, zodat ouders daarmee hun voordeel kunnen doen. En we vragen actief naar de deskundigheid van ouders om ons van advies te kunnen dienen. Gesprekken over hun kind doen we het liefst in de driehoek ouder kind pedagogisch medewerker. Samen met de kinderen informeren we ouders over de activiteiten en de belevenissen in de groep. En we vragen ouders hoe het thuis gaat, hoe zij thuis met hun kinderen omgaan en hoe zij denken over opvoeden en ontwikkeling. De werkvormen voor die samenwerking staan beschreven in het ouderbeleid en centrumspecifiek in de Info voor u. 4. Samenwerken met school Vanuit KomKids zorgen we voor een doorgaande lijn met de scholen waar onze kinderen naar toe gaan. We zijn wederzijds op de hoogte van het pedagogisch beleid en de programma s, methoden en thema s. We zoeken samenwerking in gebruik van ruimten, materialen en ouderactiviteiten. We hebben regelmatig contact met de school, en zorgen dat school en BSO wederzijds van elkaar op de hoogte zijn van de activiteiten en belangrijke ontwikkelingen. In overleg met ouders bespreken we met de school bijzonderheden van de individuele kinderen.