Pedagogisch beleid en werkplan O 4 jaar

Transcriptie

1 Pedagogisch beleid en werkplan O 4 jaar Versiedatum: 30 juni 2014 Het pedagogisch beleid van KomKids is gebaseerd op de volgende uitgangspunten: Samenwerken met ouders Werken met kinderen houdt in dat je samenwerkt met hun ouders. Klantgerichtheid zien wij als partnerschap in opvang en opvoeding. We denken mee met de ouders en hebben oog voor de belangen die ouders en kinderen samen delen. We vragen ouders om met ons mee te denken over alle mogelijke kwaliteitsaspecten die hun eigen kind én de hele groep aangaan. Diversiteit Ieder kind is uniek in aanleg, aard en herkomst. En elk kind ontwikkelt zich op een eigen wijze en in eigen tempo. Kinderen staan open voor de wereld om hen heen en willen die ontdekken, liefst door alles zelf te doen. Wij waarderen de verschillen tussen kinderen en stimuleren elk kind om vanuit zijn of haar eigenheid en ontwikkelingsstadium steeds een stapje verder te gaan en nieuwe dingen te ontdekken. Behoeften van kinderen Kinderen hebben behoefte aan Rust, Ruimte en Regelmaat, Uitdagingen en Ervaringen. Onder Rust verstaan we een fysiek en emotioneel veilige omgeving en geborgenheid. Onder Ruimte verstaan we letterlijke ruimte en figuurlijke ruimte om te kunnen experimenteren. Onder Regelmaat verstaan we het bieden van structuur. Uitdagingen en Ervaringen bieden we door te praten met de kinderen, door een spannende omgeving te creëren en door betekenisvolle activiteiten aan te bieden. Ontwikkelingsgericht Wij stimuleren de kinderen op een kindvolgende wijze. Dat betekent dat we in ons handelen aansluiten bij de behoeften en belangstelling van de kinderen en bij de zone van de naaste ontwikkeling. Ons doel is om kinderen een ontwikkelingsgerichte houding bij te brengen: open, nieuwsgierig en ondernemend. Missie Wij leveren een bijdrage in de opvoeding van kinderen tot personen die: er plezier in hebben zichzelf en de eigen talenten te ontwikkelen en een bijdrage te leveren aan de samenleving, als lid van de gemeenschap verantwoordelijkheid willen nemen voor zichzelf en voor de omgeving, respect hebben voor andere mensen en andere meningen. Medewerker als rolmodel De pedagogisch medewerkers zijn voor de kinderen een rolmodel. Door zelf met plezier te leren en te ontdekken en onze talenten in te zetten, inspireren we de kinderen. We zijn collegiaal, eerlijk en oprecht. Als pedagogisch medewerkers verschillen we zelf ook allemaal in karakter, talenten en cultuur. Zo dragen we zelf ook bij tot een rijk pedagogisch klimaat.

2 Uitgangspunten voor beleid Bovenstaande uitgangspunten worden in dit beleidsplan uitgewerkt in: 1. De vier wettelijke opvoedingsdoelen: a. emotionele veiligheid, b. ontwikkelen van persoonlijke competentie, c. ontwikkelen van sociale competentie, d. eigen maken van waarden en normen en cultuur. 2. De manier waarop de drie pedagogen daarbij worden ingezet: a. de pedagogisch medewerker, b. de groep c. en de omgeving. 3. Samenwerken met ouders als partners in de opvoeding. 1.De vier wettelijke opvoedingsdoelen: 1.a. Emotionele veiligheid Binnen KomKids werken we volgens de wettelijke PKR (Pedagogisch medewerker Kind Ratio) en met vaste medewerkers op de groep. Wij streven naar een vaste groepssamenstelling. Onze medewerkers zijn gediplomeerd en deskundig. We creëren een veilig klimaat voor de kinderen, door ons sensitief en responsief op te stellen. We respecteren ieder kind, ook kinderen die zich niet ontwikkelen of gedragen zoals de ouders of wij dat zouden willen. Als een kind nieuw komt in de groep, hanteren we een zorgvuldig wenbeleid. Ook voor de overgang naar een volgende stam- of basisgroep passen we een wenprocedure toe. We informeren bij de ouders naar de rituelen, taalgebruik en gebeurtenissen thuis, en sluiten daar in het kindercentrum zoveel mogelijk bij aan. Het ene kind went immers sneller dan het andere. In principe komen kinderen 2 dagdelen wennen, maar als we dat nodig vinden, wijken we daar in overleg met de ouders van af. Bij de baby s vragen we de ouders om een paar keer mee te komen met het kind en zelf verzorgende activiteiten uit te voeren. Zoals voeden, verschonen en naar bed brengen. Wij proberen dan de handelingen van de ouders over te nemen. Zo maken we de overgang van thuis naar het kindercentrum zo soepel mogelijk. We hebben aandacht en respect voor ieder kind en zijn gewoonten en eigenaardigheden, en zorgen daar ook voor bij de kinderen onderling. 1.b. Persoonlijke en sociale competentie We spelen actief in op de eigenheid van de kinderen. We nodigen de kinderen uit te laten zien wie ze zijn, wat ze denken en waar ze goed in zijn om hun talenten te ontplooien. We bevestigen het kind waar het goed in is en bouwen zo mee aan het zelfvertrouwen. We dagen het kind uit en ondersteunen het om een stapje verder te gaan. We spelen in op grapjes, humor, gek doen of stout zijn van een kind. We belonen en prijzen, maar stellen ook grenzen als het kind of de groep hierom vraagt. We werken themagericht. Thema s kunnen langer of korter duren en hebben een duidelijk begin en einde. We herhalen veel. Bij alle activiteiten hebben we aandacht voor taal en creativiteit. Zoveel mogelijk maken we gebruik van alle zintuigen. Bij de activiteiten gaat het om het proces, niet om het product. Verder creëren we een aanbod van activiteiten op het gebied van muziek ( echte instrumentjes), beweging/dans en motoriek. We leren kinderen omgaan met emoties in situaties van plezier, grapjes, frustratie, boosheid en verdriet. We doen dit door situaties na te bespreken of na te spelen. We hebben aandacht voor de fysieke competentie van een kind. Gezond, sterk en behendig zijn en een fysiek zelfvertrouwen hebben, dragen in belangrijke mate bij tot een goede ontwikkeling. Daarom hebben

3 wij veel aandacht voor goede voeding en veel beweging en maken we de kinderen ook zelf daarvan bewust zodra dat mogelijk is. Buitenlucht is gezond en de buitenruimte biedt meer en andere mogelijkheden voor ontwikkeling. Dat betreft grove motoriek, maar ook bijvoorbeeld het inschatten van afstanden, ontdekken van de natuur, en spelen met elkaar zonder dat er iemand op je vingers kijkt. Daarom spelen we alle dagen buiten, weer of geen weer. Seksuele ontwikkeling maakt van jongs af aan deel uit van de bewustwording van het eigen lichaam, de gender- identiteit en de socialisatie van kinderen. Net als bij alle ontwikkelingsgebieden ondersteunen wij de kinderen ook hierin. Kinderen mogen nieuwsgierig zijn naar elkaar, maar we hanteren de voorwaarde dat je respect moet hebben voor elkaar en voor elkaars integriteit. In elk kindercentrum werken we aan kinderparticipatie. We kijken en luisteren actief naar de behoefte van elk kind in de groep. We vragen ze om naar vermogen mee te helpen en mee verantwoordelijk te zijn. We leren ze dat het leuk is om verantwoordelijk te zijn voor zichzelf, de groep en de omgeving. Minimaal eenmaal per jaar observeren we de kinderen door middel van een observatie-instrument. Indien we bij de jaarlijkse observatie of daartussenin vermoeden dat het niet goed gaat met een kind, kunnen we daarbij terugvallen op ons zorgprotocol. Zo nodig schakelen we de hulp in van de zorgcoördinator of de methodiekbegeleider (PSZ). Kinderen leren door zien en imiteren, maar vooral ook door zelf te doen en te ontdekken. Ze nemen graag deel aan de echte wereld. Dat betekent dat we waar mogelijk echte materialen aanbieden. En dat ze naar draagkracht kunnen participeren bij de echte dingen van de groep. Denk aan de zorgtaken zoals tafeldekken, en beslissingen over allerlei zaken die de groep aangaan. We zorgen voor een activiteitenaanbod dat voor kinderen betekenisvol is en dat aansluit bij hun zone van de naaste ontwikkeling. We ondersteunen kinderen bij het vergroten van hun sociale vaardigheden. En we steunen ze bij de ontwikkeling van het vermogen om zich in anderen te verplaatsen. We zorgen er voor dat kinderen contacten leggen en relaties aangaan met elkaar. Luisteren naar het kind en invulling geven aan begrippen als samenwerken, acceptatie en respect spelen hierbij een rol. We zijn alert op pesterijen en het buitensluiten van kinderen. Omgangsvormen spelen hierbij een grote rol. Hoe ga je met elkaar om in een groep, zonder je eigenheid te verliezen? We leren kinderen dat uiterlijke kenmerken of ander gedrag geen redenen zijn om een ander te veroordelen. We stimuleren de competentie in de groep door het individuele kind te zien, door bijvoorbeeld. zijn naam te noemen in de kring, foto s te laten zien die bij het sociale netwerk (ouders, broertjes, zusjes, etc) van het kind horen. Maar ook door het kind te stimuleren om zichzelf op een onderscheidende wijze te presentere. Bijvoorbeeld door een liedje te zingen, een grapje te vertellen, iets over thuis te vertellen, of te helpen bij de verzorging van een baby. De groep is ook een sociale leeromgeving voor het kind. We leren het kind omgaan met eigen emoties, maar ook met delen, wachten, aanpassen, elkaar helpen en jongste of oudste te zijn. Het oudste kind krijgt kleine opdrachtjes binnen maar soms ook buiten de groep. In de ochtend is er regelmatig een kringgesprek met alle kinderen die daar al bij kunnen zijn. Tijdens het kringgesprek schenken we aandacht aan begrippen als samenwerken, samen ervaren, maar ook op je beurt wachten. Daarnaast begrenzen we conflictsituaties en ondersteunen we daarbij. Als kinderen het zelf kunnen, laten we ze kleine ruzietjes zelf oplossen. Daarbij observeren we of het lukt. 1.d. Eigen maken van normen, waarden en cultuur We brengen de kinderen in aanraking met de vele aspecten van de verschillende culturen in Nederland. Bovendien leren we de kinderen samenwerken, delen en respecteren. Eigen maken van waarden en normen betekent niet alleen leren wat opvoeders je vertellen, maar ook om zelf te bepalen wat wel en niet goed is. Door te ervaren en door er samen over na te denken. Duidelijkheid is belangrijk voor

4 kinderen: waar liggen grenzen, wat mag wel en wat kan niet? Als een kind niet gewenst gedrag vertoont, ondersteunen we het kind om tot positief gedrag te komen. We leren kinderen met respect met elkaar om te gaan. Pedagogisch medewerkers leven zelf de waarden en normen voor. We leren de kinderen basale omgangsvormen als het elkaar met de naam aanspreken, op je beurt wachten, niet door elkaar heen praten, etc. Ook normen die gelden tijdens de maaltijd, als je naar het toilet gaat of bij het kiezen van spel, leggen we uit en herhalen we naar het kind. We leren het kind respect en waardering voor de diversiteit en de verschillen in de groep. Dat doen we door aandacht te hebben voor rituelen en feesten die horen bij een religie of cultuur. We maken ook afspraken over hoe om te gaan met kinderen in de groep die anders zijn door gedrag, karakter, beperkingen of problemen. Het overdragen van normen en waarden benutten we binnen de groep optimaal. Binnen kleine groepjes, maar ook binnen het kringgesprek kunnen we aandacht besteden aan het verwoorden van wat er gebeurt tijdens sociale interacties, bijvoorbeeld als we samen iets leuks, spannends, akeligs, verdrietigs of vervelends meemaken. Maar we bieden ook ruimte voor individuele ervaringen voor vieringen en rituelen die thuis gebeuren. Daarnaast maken we samen met de groep afspraken over het omgaan met verstorend gedrag in relatie tot wat acceptabel, tolereerbaar en handelbaar is binnen een groep. De pedagogisch medewerker schept hierin duidelijkheid. In het activiteitenjaarplan schenken we verder aandacht aan culturele en religieuze vieringen en rituelen. Ook doen we uitstapjes naar bijvoorbeeld een Turkse bakker, een Hollandse poffertjeskraam, etc. Om normen en waarden eigen te maken, gebruiken we bij voorkeur spelmateriaal uit het alledaagse leven zoals keukenattributen, bedjes en verkleedkleren om rollen te kunnen spelen. We maken gebruik van zoveel mogelijk echte materialen uit de leefomgeving van het kind, zoals een Marokkaanse theepot, Japanse slofjes, Turkse stoffen en sieraden, een Hollandse stamper, etc. 2. De drie pedagogen 2.1. De pedagogisch medewerker Wij gaan een persoonlijke relatie aan met alle kinderen. We bieden veiligheid, structuur en uitdaging en respecteren de autonomie van kinderen. We leggen dingen uit, praten en werken met de kinderen op zo n manier dat we de kinderen stimuleren om zelf te denken en te doen. We bieden nieuwe informatie en ervaringen in alle domeinen van het Pedagogisch Kader en bevorderen de interacties tussen de kinderen. We beheersen de 6 interactievaardigheden: emotionele ondersteuning bieden, structuur bieden, autonomie van kinderen respecteren, informatie en uitleg geven, ontwikkelingsstimulering en interacties tussen kinderen bevorderen. De pedagogisch medewerker is het rolmodel voor de kinderen. Dat betekent dat ook wij het leuk vinden om te ontdekken, leren en ontwikkelen. Wij kennen onze talenten en zetten die in op onze groep en voor KomKids als geheel. Binnen KomKids investeren we in de ontwikkeling van de medewerkers door de inzet van scholing en coaching on the job De groep Alle groepen zijn in principe verticaal en we werken met de wettelijke maximale groepsgrootte. In sommige groepen concentreren we de jongere kinderen en in andere groepen de oudere. Op dagen dat er onderbezetting is en aan het begin en einde van de dag voegen we de stamgroepen samen. We hanteren een voor de kinderen bekende dagindeling en dagelijks terugkerende rituelen. Kinderen leren met en van elkaar binnen de groep.

5 We leren de kinderen om te gaan met emotie en gedrag van zichzelf en anderen. Begrippen als delen, wachten, aanpassen, accepteren en kleinste/grootste of jongste/oudste zijn, spelen hierbij een grote rol. We observeren hoe kinderen samenspelen en geven ze waar mogelijk vertrouwen om zelf problemen en probleempjes op te lossen. We vormen kleine groepjes rond activiteiten waardoor kinderen ook elkaar stimuleren. Door mee te spelen helpen we kinderen om hun plek in de groep te vinden. We bieden ruimte voor initiatieven van het kind. Tijdens het kringgesprek en gerichte activiteiten geven we invulling aan begrippen als samenwerken, delen en respect. We geven nieuwe of jongste kinderen de ruimte om te wennen aan de groep, we introduceren dit kind op een speelse wijze. Daarnaast geven we bekende of oudste kinderen ook de ruimte om vanuit de vertrouwdheid van de groep nieuwe opdrachtjes te doen of jongste kinderen te helpen. Verder spelen we in op bijvoorbeeld emotionele gebeurtenissen in de groep of in het gezin van het kind. We bevorderen interacties tussen kinderen door zelf mee te spelen en door eigen voorbeeldgedrag. Maar ook door kleine conflicten, verdriet en pijn te laten gebeuren om kinderen zo te laten ervaren en zelf zaken op te leren lossen. We weten wanneer we weer op afstand kunnen blijven om zodoende de kinderen tot eigen initiatieven uit te dagen De binnen- en buitenruimte De ruimtes hebben we speciaal voor de kinderen ingericht, rekening houdend met de ontwikkelingsfase van de kinderen in de groep. Ze kunnen veilig en ongestoord spelen in aparte themahoeken. De emotionele veiligheid binnen de groepsruimte waarborgen we door de kleur en materiaalkeuze. In groepen waar baby s zijn, kan het kind vanuit elke positie (oog)contact hebben met de groepsleiding. Materialen voor de kinderen hangen we op ooghoogte. Nieuwe materialen worden geïntroduceerd en we leggen uit hoe en waar dit materiaal gebruikt kan worden. Bij de inrichting houden we rekening met de behoeften van de kinderen. De eigen groepsruimte biedt uitdaging om te ontwikkelen tijdens het vrij spelen. Kinderen die daaraan toe zijn, kunnen ook daarbuiten op ontdekking gaan. Waar mogelijk passen we het open deuren beleid toe. In de eigen groepsruimte bieden we vertrouwdheid en veiligheid. Dit is de vaste basis voor dagelijks terugkerende activiteiten. Als kinderen zich veilig en vertrouwd genoeg voelen en de wereld buiten de groepsruimte willen verkennen, mogen ze dat. Naar de gemeenschappelijke ruimten van de locatie, naar de andere groepen, of naar buiten. We hebben altijd in beeld waar de kinderen zijn en maken afspraken met collega s wanneer zij het toezicht op bepaalde kinderen even overnemen. Regelmatig bieden we een activiteit aan voor kinderen van meerdere groepen. Aan het begin en het einde van de dag, wanneer nog maar de helft van de groep aanwezig is, spelen de kinderen veelal in een naburige groepsruimte samen met de kinderen van een andere groep. We richten de groepsruimten en de buitenruimten zodanig in dat kinderen alleen en samen ongestoord kunnen spelen. De inrichting maakt het mogelijk om te kiezen voor activiteiten en om zelf de materialen te pakken. We hebben vaste ruimtes voor vaste activiteiten en ruimtes waar het kind zich terug kan trekken. Rustig en druk spel zijn duidelijk in ruimte gescheiden, waardoor het kind uitgedaagd wordt en de veiligheid ervaart om zelf te spelen. We zorgen voor zoveel mogelijk echt materiaal. Er is geen overdaad aan spelmaterialen aanwezig. We passen het materiaal aan bij het thema van het moment. We leren het kind om materiaal zelfstandig te gebruiken en ook om het daarna weer op te ruimen. Spelmateriaal wordt zo opgeruimd dat het kind hier ook zelf bij kan. Materialen die wat kwetsbaar zijn, zoals een vaas met bloemen, worden op zodanige manier geïntroduceerd dat kinderen, net als thuis, weten hoe zij met het materiaal om moeten gaan.

6 In de ochtend zetten we bij binnenkomst materiaal op tafel, zodat kinderen zelf een keuze kunnen maken tijdens het eerste gedeelte van de dag met vrij spel. De buitenruimte is zo ingericht dat er onverwachte plekken zijn. We hebben niveauverschillen gemaakt, zodat het kind ook buiten uitdagende plekken heeft waarin hij zichzelf en zijn omgeving kan ontdekken Activiteitenaanbod We bieden kinderen veel ruimte voor eigen initiatieven. Doordat we vaak in kleine groepjes werken, zijn er individuele leermomenten. Dit geeft het kind zelfvertrouwen. Het activiteitenaanbod stemmen we af op de mogelijkheden van de kinderen. We werken themagericht. Thema s kunnen langer of korter duren en hebben een duidelijk begin en einde. We herhalen veel. Bij alle activiteiten hebben we aandacht voor taal en creativiteit. Doordat we werken met zoveel mogelijk echte materialen, laten we het kind kennis maken met bezigheden uit de echte wereld. Zoveel mogelijk maken we gebruik van alle zintuigen. Verder creëren we een aanbod van activiteiten op het gebied van muziek met echte instrumenten, met beweging, dans en motoriek. Elke dag hebben we ruim aandacht voor beweging, als het even kan buiten en anders binnen. We zien erop toe dat de kinderen veel bewegen en richten ons activiteitenaanbod daarop in. Bij de activiteiten gaat het om het proces, niet om het product. Normen en waarden kunnen we dicht bij het kind brengen binnen de diverse activiteiten van het groepsprogramma. De groepsleiding vertaalt en geeft het kind woorden aan wat het ziet, meemaakt en voelt. Zij sluit tijdens activiteiten aan op gebeurtenissen uit het dagelijkse leven van het kind in het gezin en de omgeving van het kind. In het activiteitenjaarplan schenken we verder aandacht aan culturele en religieuze vieringen en rituelen. We plannen ook uitstapjes naar bijvoorbeeld een Turkse bakker, een Hollandse poffertjeskraam, etc. 3. Samenwerken met ouders Partnerschap met ouders is wederzijdse opvoedondersteuning waarin je samenwerkt op gelijkwaardig niveau. De ouders als deskundige van hun kind, en wij als professionals. Opvoedondersteuning werkt alleen als je klantvriendelijk bent. Als klantvriendelijke opvoedondersteuner denken we mee met de ouder en dragen we zorg voor een samenwerkrelatie met de ouders waarin je afstemt op elkaar en samen zoekt naar oplossingen in het belang van kind, ouder en groep. Wij zoeken actief naar de verwachtingen van ouders over onze dienstverlening en de opvoeding. We dragen onze KomKids-visie en -werkwijze actief uit naar de ouders. Aansluiting met thuis vinden we belangrijk. Kinderen brengen vanuit thuis hun eigen waarden, normen en cultuur mee. Ook daarover zoeken we afstemming. Ouders en medewerkers kunnen daardoor samen zorgen voor een doorgaande lijn voor het kind tussen thuis en kindercentrum. Daarom vragen we bij het plaatsingsgesprek naar de ideeën, gebruiken en verwachtingen van de ouders, en besteden we in de wenperiode niet alleen aan het kind maar ook aan de ouders veel aandacht. Ouders die zich thuis voelen, stralen dat af op de kinderen. Wij zorgen ervoor dat ouders zich welkom voelen in het kindercentrum en dat zij de meerwaarde van KomKids bij de opvoeding van hun kinderen ervaren. Ouders zijn altijd welkom om even te blijven en te kijken. We maken dat duidelijk in de manier van ontvangst. Ook door de inrichting voelen de ouders zich welkom. We informeren de ouders over de activiteiten en de belevenissen in de groep, en we vragen ouders hoe het thuis gaat, hoe zij thuis met hun kinderen omgaan en hoe zij denken over opvoeden en

7 ontwikkeling. Daarvoor proberen we de haal- en brengmomenten te gebruiken. Daarnaast voeren we oudergesprekken en organiseren we ouderbijeenkomsten. De werkvormen voor die samenwerking staan beschreven in het ouderbeleid en centrum specifiek in de Info voor u. 4. Samenwerken met school Vanuit KomKids zorgen we voor een doorgaande lijn met de scholen waar onze kinderen naar toe gaan. We zijn wederzijds op de hoogte van het pedagogisch beleid en de programma s, methoden en thema s. We zoeken samenwerking in gebruik van ruimten, materialen en ouderactiviteiten. We hebben regelmatig contact met de school, en zorgen dat school en het kindercentrum wederzijds van elkaar op de hoogte zijn van de activiteiten en belangrijke ontwikkelingen. In overleg met ouders dragen we informatie over de ontwikkeling van de kinderen over aan de school waar het kind naar toe gaat, zodat de leerkrachten kunnen voortgaan waar wij zijn gebleven.