Conceptrapport van het inspectiebezoek aan Leyhoeve Zorg B.V., locatie Woonlandschap De Leyhoeve in Tilburg op 19 juni 2017

Transcriptie

1 Conceptrapport van het inspectiebezoek aan Leyhoeve Zorg B.V., locatie Woonlandschap De Leyhoeve in Tilburg op 19 juni 2017 Utrecht, juli 2017 V

2 Inhoud 1 Inleiding Aanleiding bezoek Beschrijving zorgaanbieder Leyhoeve Zorg B.V Locatie De Leyhoeve in Tilburg 4 2 Conclusie Overzicht van de resultaten Wat gaat goed Wat moet beter Conclusie bezoek 6 3 Wat zijn de vervolgacties De vervolgactie die de inspectie van u als zorgaanbieder verwacht Vervolgacties van de inspectie 8 4 Resultaten Thema Persoonsgerichte zorg Resultaten Thema Deskundige zorgverlener Resultaten Thema Sturen op kwaliteit en veiligheid Resultaten Overige bevindingen 17 Bijlage 1 Methode 18 Bijlage 2 Beoordeelde documenten 20 Pagina 2 van 20

3 1 Inleiding De Inspectie voor de Gezondheidszorg (hierna: de inspectie ) heeft op 19 juni 2017 een onaangekondigd bezoek gebracht aan Leyhoeve Zorg B.V., locatie Woonlandschap De Leyhoeve (hierna: De Leyhoeve) in Tilburg. Dit bezoek richt zich op de zorgsuites. De inspecteurs toetsen of de zorgaanbieder de zorg geeft zoals is voorgeschreven in wetten, professionele standaarden, veldnormen en in het veld vastgestelde kwaliteitskaders. Het toetsingskader is slechts een selectie hieruit. Mochten de inspecteurs het tijdens het bezoek nodig vinden ook andere thema s te onderzoeken dan doen zij dit. De inspecteurs benoemen de onderzochte thema s dan apart in dit rapport. De inspectie schrijft haar rapporten in de tegenwoordige tijd. Dit doet zij om de leesbaarheid te verhogen. De begrippen die gebruikt worden in dit rapport zijn vastgelegd in een verklarende woordenlijst. Bij de observaties, rondleiding, het inzien van documenten en de gesprekken letten de inspecteurs op de volgende thema s: persoonsgerichte zorg, deskundige zorgverlener en sturen op kwaliteit en veiligheid. Waar de inspectie naar kijkt, ligt vast in een toetsingskader. 1.1 Aanleiding bezoek De inspectie bezocht in maart 2016 De Leyhoeve. Tijdens dit bezoek waren de zorgsuites maar beperkt bewoond. Dit maakte dat de inspectie geen oordeel kon geven over de kwaliteit, veiligheid en persoonsgerichte zorg binnen De Leyhoeve. Het verantwoord toepassen van vrijheidsbeperking binnen De Leyhoeve is aan de orde geweest. Ook is besproken hoe op de langere termijn verantwoord behandeling geboden kan worden. Tijdens dit bezoek toetst de inspectie de kwaliteit, veiligheid en persoonsgerichte zorg binnen de zorgsuites. 1.2 Beschrijving zorgaanbieder Leyhoeve Zorg B.V. De zorgaanbieder richt zich op ouderen (55-plussers) die in een persoonlijke levensloopbestendige woning willen wonen en zelf de regie in handen willen houden. Deze ouderen kunnen een beroep doen op verschillende vormen van zorg aan huis zowel lichte als zware zorg. Daarnaast levert Leyhoeve zorg aan ouderen met psychogeriatrische problematiek in zogenoemde zorgsuites. Ook kunnen partners met verschillende zorgbehoeften bij elkaar blijven wonen. De eerste locatie van Leyhoeve in Tilburg opende in maart 2016 en de opening van de tweede locatie in Groningen staat gepland voor halverwege Centraal staan de kernwaarden van het woonconcept namelijk woongenot, leefplezier, gastvrijheid en kwaliteit. Kwaliteit binnen Leyhoeve is de beleving van de bewoners, de familie, de bezoekers en de medewerkers, volgens de visie van Leyhoeve. Vanaf begin 2017 is Leyhoeve deelnemer van het driejarig project Radicale vernieuwing Verpleeghuiszorg. Pagina 3 van 20

4 1.3 Locatie De Leyhoeve in Tilburg De locatie De Leyhoeve is een appartementencomplex dat 285 appartementen telt. De mogelijkheid is aanwezig om gebruik te maken van zorg aan huis. Het thuiszorgteam van De Leyhoeve levert deze zorg. Binnen een beschermende woonomgeving (de zorgsuites) is plaats voor 85 bewoners met voor het grootste deel een psychogeriatrische problematiek. Binnen deze zorgsuites biedt de organisatie 24-uurszorg. Op de begane grond (36 plaatsen) en de eerste verdieping (49 plaatsen) zijn zes woonkamers ingericht. Zestig bewoners kunnen een woonruimte huren volgens het gescheiden woon- en zorgconcept. Zij ontvangen 24-uurszorg vanuit Leyhoeve Zorg BV. Vergoeding van de zorg vindt plaats vanuit het Volledig Pakket Thuis vergoed (VPT). Sinds kort heeft De Leyhoeve een WTZi-toelating voor 25 plaatsen voor bewoners met een intramurale indicatie. Er is geen sprake van onderaannemerschap. Vijf van deze 25 plaatsen (met een Wtzi-toelating) hebben de functie van een zorghotel. Voor crisissituaties bij bewoners van de 200 reguliere appartementen zijn twee appartementen gereserveerd. De 36 zorgsuites op de begane grond hebben twee teams, die samen een afdeling vormen. Een afdeling van 49 plaatsen bevindt zich op de eerste verdieping, verdeeld over drie teams. Binnen de zorgsuites zijn niet alle appartementen bezet. Waardoor twee huiskamers op de eerste verdieping niet in gebruik zijn. De inspectie bezocht de zorgteams Bloemendaal en Madelief. Het appartementencomplex De Leyhoeve heeft twee restaurants, een bruin café, een bibliotheek en winkels. Ook is een kapsalon, een overdekt zwembad met wellness en sportfaciliteiten aanwezig voor de bewoners. Een kinderdagverblijf bevindt zich in De Leyhoeve. Zorg Ten tijde van het bezoek levert de zorgaanbieder binnen de zorgsuites persoonlijke verzorging, verpleging en begeleiding aan 48 bewoners met onder andere een psychogeriatrische aandoening. De huidige bewoners ontvangen geïndiceerde (thuis)zorg vanuit de Wet langdurige zorg (Wlz). De bewoners hebben een zorgprofiel 4VV (Beschut wonen met intensieve begeleiding en uitgebreide verzorging), 5VV (Beschermd wonen met intensieve dementiezorg) of 6VV (Beschermd wonen met intensieve verzorging en verpleging). Al deze zorgprofielen zijn inclusief dagbehandeling en exclusief behandeling. Zorgverleners Binnen de zorgsuites van Leyhoeve is een team van zorgverleners in loondienst werkzaam. Zij werken nu verdeeld over twee afdelingen. De personele formatie bestaat uit acht verpleegkundigen (vijf met niveau 4 en drie met niveau 5), 27 verzorgenden IG (niveau 3), Ook werken twaalf helpenden (niveau 2) en 31 medewerkers zonder opleiding, de zogenaamde huisvaders of huismoeders. Twee zorgcoaches en een zorgcoach in opleiding zijn werkzaam onder begeleiding van een coördinator zorg. Als het nodig is, werken de zorgcoaches mee in de zorg. Op dit moment biedt De Leyhoeve opleidingsplaats aan twee stagiaires en vier leerlingen. Het totaal aan ft s is 59,83 van Leyhoeve Zorg B.V. Daarnaast zijn diverse vrijwilligers die activiteiten met de bewoners doen. Pagina 4 van 20

5 Elk team binnen de zorgsuites De Leyhoeve biedt aan gemiddeld achttien bewoners 24-uurszorg. De dagdienst bestaat per team uit gemiddeld drie zorgverleners. In de avonddienst zijn twee zorgverleners werkzaam. In de nachtdienst is voor de zorgsuites één zorgverlener aanwezig. Deze ontvangt zo nodig ondersteuning van de zorgverleners van het wijkteam. Op elke afdeling werkt altijd minimaal een niveau 3 opgeleide zorgverlener. In iedere huiskamer werkt een huiskamermoeder/-vader van 7.30 uur tot uur en van uur tot uur. De taken van deze huiskamermoeder/-vader zijn het houden van toezicht, het koken en geven van eten. Ook richten zij zich op welzijn, zoals het aanbieden van gemeenschappelijke en individuele activiteiten. Leyhoeve selecteert deze zorgverleners op levenservaring. Behandelteam De medische zorg ligt in handen van de huisarts. Daarnaast schakelt de zorgaanbieder fysiotherapie, ergotherapie, diëtist of andere professionals in. Leyhoeve heeft een samenwerkingsverband met een andere zorgorganisatie. Het consulteren van een specialist ouderengeneeskunde (SO) vanuit deze zorgorganisatie is mogelijk. Er is een samenwerkingsverband met een apotheek voor de levering van de medicatie van de bewoners. Pagina 5 van 20

6 2 Conclusie Dit hoofdstuk start met een samenvatting. Hierin vindt u een overzicht. Daarin staat hoe de inspectie de geleverde zorg beoordeelt. Vervolgens geeft de inspectie haar conclusie over de zorgsuites in De Leyhoeve. Een toelichting op de scores per norm staat in hoofdstuk 4. In dat hoofdstuk beschrijft de inspectie op basis van welke bevindingen de scores op de normen zijn gegeven. 2.1 Overzicht van de resultaten Onderstaande diagrammen laten u per thema zien hoe de inspectie uw locatie beoordeelt. 2.2 Wat gaat goed Op alle niveaus in de organisatie ziet de inspectie gemotiveerde medewerkers. Deze medewerkers gaan met veel passie en veel inzet met de bewoners om. De organisatie beschikt over een duidelijke visie op persoonsgerichte zorg en ondersteuning. Bewoners ervaren hierdoor nabijheid en respect voor wie zij zijn. De zorgverleners kennen het gedrag van de bewoner, zijn gewoontes, voorkeuren en zorgbehoefte. 2.3 Wat moet beter Een goede balans tussen welzijn, zorg en behandeling ontbreekt in de doelstellingen die voor de zorg aan de individuele bewoner gesteld zijn. Vooral de multidisciplinaire samenwerking vraagt aandacht. Dit is van belang om tot een juiste besluitvorming te kunnen komen over behandel, welzijn en zorgdoelen. Van belang is om risico s in de besluitvorming mee te wegen. Een kwaliteitssysteem ontbreekt, waarop sturing op de kwaliteit en veiligheid van de zorg kan verbeteren. Het leren van fouten en bijna fouten zou de zorgaanbieder hier nadrukkelijk in mee kunnen nemen. Een scholingsplan ontbreekt. Dit scholingsplan zou ingericht moeten zijn om in te kunnen spelen op de huidige en toekomstige zorgvragen van de bewoners binnen de zorgsuites. 2.4 Conclusie bezoek De Leyhoeve besteedde de afgelopen periode vooral veel aandacht aan het starten van de organisatie. Dit gebeurde vanuit een duidelijke visie op zorg en ondersteuning. Vanuit een eigen perspectief wil De Leyhoeve een professionele Pagina 6 van 20

7 eigen standaard neerzetten waaraan de zorgverleners moeten voldoen. De uitvoering van deze standaarden is in volle gang. Veiligheid en kwaliteit van de zorg is op dit moment nog onvoldoende in beeld en vraagt de komende tijd aandacht. Ook vraagt het invoeren en borgen van het geformuleerde beleid in de praktijk nadrukkelijk aandacht. De inspectie ziet tijdens het bezoek dat alle niveau s zich toetsbaar, open en lerend opstellen. Alle gesprekspartners komen gemotiveerd over om aan verbeteringen te werken. Dit geeft de inspectie het vertrouwen dat De Leyhoeve de verbeteringen slagvaardig wil oppakken. Het vraagt wel bredere aandacht voor de juiste kennis van wet- en regelgeving. Pagina 7 van 20

8 3 Wat zijn de vervolgacties 3.1 De vervolgactie die de inspectie van u als zorgaanbieder verwacht Als zorgaanbieder moet u voldoen aan de normen uit wet- en regelgeving en veldnormen. De inspectie gaat ervan uit dat u de verbetermaatregelen zo spoedig mogelijk behaald. De verbetermaatregelen dienen binnen drie maanden, na het vaststellen van dit rapport, te zijn geïmplementeerd in de dagelijkse praktijk. De borging dient binnen zes maanden, na vaststelling van dit rapport, te zijn behaald. De inspectie verwacht dat verbetermaatregelen zo nodig ook binnen de andere teams geïmplementeerd en geborgd worden. Volgens de afspraken in de sector dient u eind 2017 een kwaliteitsplan gereed te hebben. De inspectie gaat ervan uit dat de resultaten van de verbeteringen terug komen in dit kwaliteitsplan. Zij zal dit kwaliteitsplan meewegen in haar vervolgtoezicht. 3.2 Vervolgacties van de inspectie De inspectie zal de invoering en borging van de verbetermaatregelen in het eerste kwartaal van 2018 komen toetsen. Pagina 8 van 20

9 4 Resultaten In dit hoofdstuk staat per thema hoe de inspectie de geleverde zorg per norm beoordeelt. De IGZ scoorde tijdens het bezoek of de zorgsuites binnen De Leyhoeve te Tilburg wel, deels of niet voldeed aan de normen om zo te komen tot een beoordeling per thema. Per thema zijn het oordeel, de normen en de bevindingen weergegeven. Achtereenvolgens komen alle beoordeelde thema s aan bod. De normen worden in een vierpuntsschaal aangegeven in kleuren. De kleuren hebben de volgende betekenis: Donker groen: De locatie / afdeling voldoet aan de norm Licht groen: De locatie / afdeling voldoet grotendeels aan de norm De instelling is goed op weg; verbetering is mogelijk. Geel: De locatie / afdeling voldoet grotendeels niet aan de norm De instelling heeft een start gemaakt maar is nog niet op het gewenste niveau; verbetering is noodzakelijk. Rood: De locatie / afdeling voldoet niet aan de norm De instelling heeft nog helemaal niets gedaan of geregeld; verbetering is noodzakelijk. Blauw: De norm is niet getoetst 4.1 Thema Persoonsgerichte zorg Het startpunt voor het geven van de zorg zijn de wensen en verlangens van de cliënt. Kent de zorgverlener de cliënt, kent hij zijn geschiedenis, weet hij wat de cliënt belangrijk vindt en wat de cliënt niet wil? Is er sprake van een evenwichtige en respectvolle relatie tussen een cliënt en de zorgverlener? Luistert de zorgverlener goed naar de cliënt en zijn naasten? En belangrijker, staan de wensen en verlangens van de cliënt centraal? Geeft de zorgverlener hier gehoor aan? De cliënt heeft de regie en wordt daarbij ondersteund door zijn naasten en de zorgverleners Resultaten Norm Iedere cliënt heeft inspraak in en afspraken over de doelen van de zorg, behandeling en ondersteuning. Volgens de inspectie voldoet De Leyhoeve grotendeels aan de norm. Uit de diverse gesprekken blijkt dat zorgverleners de wensen van de bewoners respecteren. Zorgverleners luisteren naar de bewoners, zag de inspectie bij de observaties en leveren welzijn op maat. Zorgverleners maken in gesprek met de bewoner en diens vertegenwoordiger afspraken over wat de bewoner wil. Dit zag de inspectie terug in de zorgdossiers. De gemaakte afspraken gaan over de wensen rondom welzijnsactiviteiten en de zorgverlening. De inspectie hoorde echter in de gesprekken dat behandelafspraken niet altijd in overleg met de bewoner of diens vertegenwoordiger gemaakt zijn. In de zorgdossiers zag de inspectie dit ook niet terug. 1 Dit artikel geldt niet voor cliënten die zorg ontvangen op grond van artikel Wlz (persoonsgebonden budget /PGB). Het recht op een zorgplanbespreking en een zorgplan zoals omschreven in de Wlz geldt niet voor deze groep cliënten. Pagina 9 van 20

10 Norm Zorgverleners kennen de cliënt en zijn wensen, behoeften, mogelijkheden en beperkingen. Volgens de inspectie voldoet De Leyhoeve aan deze norm. De bewoners hebben keuzemogelijkheden in bijvoorbeeld eten, daginvulling en bedtijd. Een voorbeeld hiervan is dat bewoners kunnen uitslapen en ook laat naar bed kunnen gaan. De huiskamervader/-moeder is tot uur aanwezig om hieraan tegemoet te komen. Ook is keuzevrijheid in hoe laat te ontbijten en wat te mogen eten. Wanneer iemand bijvoorbeeld van tosti s houdt, kan dit. Tijdens de observaties ziet de inspectie voorbeelden waaruit blijkt dat bewoners gekend worden, ondanks dat in het zorgdossier een levensverhaal niet was terug te vinden. Zorgverleners gebruiken het levensverhaal van de bewoner om te bepalen hoe zij een bewoner het beste kunnen benaderen. Deze levensverhalen hebben de interesse van de zorgverleners. Uit de gesprekken die zorgverleners met bewoners voeren, wordt dit duidelijk. Leyhoeve heeft zes thematische huiskamers. Bewoners kiezen zelf in welke huiskamer zij zich thuis voelen. De cliënt kan het appartement naar eigen inzicht en smaak inrichten. De fysieke leefomgeving sluit aan op wensen van de bewoner. De inspectie ervaart een rustige sfeer in de huiskamers. De inspectie ziet tijdens de rondgang dat bewoners er verzorgd uitzien. Er is duidelijk aandacht voor wensen en behoeften van de bewoners en voor zorgproblemen zoals persoonlijke hygiëne. Norm 1.3 Cliënten voeren binnen hun mogelijkheden zelf regie over leven en welbevinden. Volgens de inspectie voldoet De Leyhoeve aan deze norm. Uit de documenten blijkt dat zorgverleners zich vooral richten op het streven dat de bewoner zich zelf kan redden. Uit gesprekken, documenten en de cliëntdossiers wordt duidelijk dat de zorgverleners er naar streven de wensen van de bewoner zoveel mogelijk te honoreren. Ook stimuleren ze de bewoners om de dagelijkse dingen zelfstandig te doen. De huiskamervader/-moeder stelt met degenen die dat kunnen en willen, het menu vast. Zij koken samen met de bewoners. De inspectie spreekt met een aantal bewoners. Zij geven aan dat zij met veel plezier in De Leyhoeve wonen. De cliënten ervaren dat zorgverleners hen met respect behandelen en dat zij zelf de regie kunnen houden over hun dagelijks leven. Bewoners hebben een ruime keuze in het aanbod aan dagbesteding of -activiteiten zoals wandelen, zwemmen en veel activiteiten binnen de huiskamers. Naast de gebruikelijke werktijden schenken de zorgverleners ook een uurtje geluk door extra aandacht en tijd te geven aan de bewoners. Daarnaast is een Muur van geluk ingericht in een afdelingsgang. De Leyhoeve nodigt iedere nieuwe zorgverlener uit om inspiratie te delen en zo een bijdrage te leveren aan de Muur van geluk. Ook vraagt de zorgaanbieder aan bezoekers om een uurtje geluk te geven aan de bewoners. Norm 1.4 Cliënten ervaren nabijheid, geborgenheid, vertrouwen en begrip. Zij worden met respect behandeld. Volgens de inspectie voldoet De Leyhoeve aan deze norm omdat de bewoners zich gehoord voelen en met respect worden benaderd. Een bewoner gaf aan dat er ruimte is om over zijn problemen te praten met de zorgverleners. Het contact is laagdrempelig. Er is volgens hem altijd iemand aanwezig die naar hem wil luisteren. Pagina 10 van 20

11 De inspectie ziet bij de observaties en tijdens de rondgang voorbeelden dat de zorgverleners respect hebben voor de normen en waarden van bewoners. Medewerkers kennen de namen van de bewoners en weten wie met de voornaam of met meneer/mevrouw aangesproken wil worden. De zorgverleners kennen de eetwensen van de bewoners. De inspectie ziet tijdens de observatie bijvoorbeeld dat een huiskamermoeder consequent aan een bewoner met een visuele beperking uitleg geeft wat zij gaat doen. Deze bejegening geeft de bewoner zichtbare rust. De inspectie is getuige van de goede band tussen bewoners en de huiskamermoeder; het is duidelijk dat zij het goed met elkaar kunnen vinden. Norm 1.5 Cliënten worden ondersteund om hun informele netwerk in stand te houden of uit te breiden. De norm is niet getoetst. 4.2 Thema Deskundige zorgverlener De zorgaanbieder zet voldoende en deskundige medewerkers in. Hij schoolt, ondersteunt en stimuleert hen structureel. De samenstelling van het personeel past bij de cliënten voor wie wordt gezorgd. De zorgverleners zijn hiervoor voldoende deskundig. Zij weten ook wanneer hun deskundigheid niet voldoende is. Daarnaast zijn zorgverleners in staat om samen te werken. De zorgaanbieder zorgt voor een omgeving waarin zorgverleners methodisch kunnen werken. De zorgverlener is in staat methodisch te werken. Methodisch werken garandeert dat het verbeteren van de kwaliteit van de zorg continue onder de aandacht is van alle medewerkers. Methodisch werken houdt in dat er wordt gewerkt volgens de Plan-Do-Check-Act(PDCA)-cyclus: - Plan: kijken naar de werkzaamheden en plannen hoe deze kunnen worden verbeterd. - Do: de verbeteringen uitvoeren. - Check: beoordelen of het resultaat van de veranderingen het gewenste resultaat opleveren. - Act: de werkzaamheden bijstellen aan de hand van de gevonden resultaten. Het methodisch werken is ook van toepassing op het thema Sturen op kwaliteit en veiligheid Resultaten Norm 2.1 Zorgverleners maken hun professionele afwegingen over de benodigde zorg, ondersteuning en risico s op basis van de wensen, behoeften, mogelijkheden en beperkingen van de cliënt. Volgens de inspectie voldoet De Leyhoeve niet aan de norm. Het aantoonbaar meewegen van risico s bij de afweging over de mogelijkheden en beperkingen van de bewoners vindt niet plaats. Dit blijkt uit de gesprekken en uit de cliëntdossiers. Cliëntgebonden gezondheidsrisico s zijn onvoldoende in beeld door het ontbreken van een voortdurende risicosignaleringen van de bewoners. Zorgverleners wegen gezondheidsrisico s bij de bewoners na signalering van een risico of na aanleiding van en incident. Het inschatten van mogelijke risico s vindt niet of onvoldoende plaats. Ook worden risicoafwegingen niet altijd in samenspraak met de bewoners (vertegenwoordiger) of in multidisciplinair verband gemaakt. Zorgverleners wegen risico s op bijvoorbeeld vallen, gewichtsafname/-toename onvoldoende af en leggen deze onvoldoende vast. Pagina 11 van 20

12 Norm 2.2 Zorgverleners werken methodisch, passend bij hun functieniveau. Dit hele proces wordt inzichtelijk vastgelegd in het cliëntdossier. Volgens de inspectie voldoet De Leyhoeve grotendeels niet aan de norm. Vanuit inzage in de zorgdossiers en vanuit de gesprekken blijkt dat zorgverleners niet in alle gevallen op de afgesproken doelen rapporteren. De inspectie ziet dat zorgverleners de doelen veelal algemeen formuleren. De doelen zijn niet altijd afgestemd op de wensen en behoeften van de bewoners. Het multidisciplinair opstellen van zorg en behandelplannen heeft de inspectie in de getoetste zorgdossiers niet terug gezien. Doelen worden niet vastgesteld in een multidisciplinair overleg (MDO) waarin de bewoner (vertegenwoordiger) betrokken is. Het gaat hierbij om behandel-, zorg- en welzijnsdoelen. Elke bewoner in de zorgsuite heeft twee buddy s. Deze buddy s zijn de eerste aanspreekpunten voor bewoner en familie. Een buddy is een zorgverlener en kan van niveau twee zijn. Deze buddy s stellen de zorgdoelen vast en maken verdere afspraken. De andere buddy (de huiskamervader/-moeder) maakt de afspraken rondom welzijnsaspecten. De Leyhoeve legt behandeldoelen niet vast in het zorgplan. Uit de gesprekken en de dossiers blijkt dat evaluaties niet regelmatig plaats vinden. Het bijstellen van de doelen gebeurt op het moment dat zorgverleners een probleem vaststelt. De Leyhoeve maakt gebruik van het digitale Nedap-systeem. Sinds drie maanden is het Nedap-systeem vernieuwd. Zorgverleners hebben op hun telefoon een directe verbinding met het systeem. Zorgverleners krijgen een zorgroute toebedeeld waarop zij kunnen zien wat ze binnen hun dienst moeten doen. De zorgroute bestaat uit het voorblad van het cliëntdossier. Zorgverleners leggen alle zorgacties die zij uitvoeren, bijvoorbeeld een bloeddrukmeting, direct in het systeem vast. Het rapport lezen en het rapporteren gebeurt veelal op de telefoon in de aanwezigheid van de bewoner. Huiskamervaders/-moeders rapporteren zelfstandig op welzijnsaspecten. Zij doen dit in de computer. Norm 2.3 De zorgaanbieder zorgt dat zorgverleners ruimte krijgen om systematisch te reflecteren op goede, veilige en persoonsgerichte zorg voor de bewoner. Van daaruit kunnen zij verbeteringen toepassen. Volgens de inspectie voldoet De Leyhoeve grotendeels niet aan de norm. Volgens het management zijn mogelijkheden voor reflectie nog in ontwikkeling. De Leyhoeve is van plan om huiskamerbijeenkomsten te organiseren tussen zorgverleners, huiskamervader/-moeder en familieleden. Tijdens deze huiskamerbijeenkomsten wil de zorgaanbieder de gang van zaken in een bepaalde periode bespreken. Er is nog geen vorm gegeven aan het reflecteren op het eigen handelen door zorgverleners. Wel blijkt vanuit gesprekken dat zorgverleners het werkklimaat als veilig ervaren. Zorgverleners geven aan dat De Leyhoeve hen niet afrekent op fouten. Pagina 12 van 20

13 Norm 2.4 Zorgverleners houden, passend bij hun functieniveau, relevante ontwikkelingen in hun vakgebied bij om goede, veilige en persoonsgerichte zorg te kunnen bieden aan de groep cliënten waaraan ze zorg verlenen. Volgens de inspectie voldoet De Leyhoeve grotendeels niet aan de norm. De Leyhoeve stak de afgelopen jaren veel energie in het opstarten van de organisatie. Zorgverleners hebben vanuit eerdere opleidingen en werkervaringen hun competenties opgedaan. Zorgverleners vertellen dat het nog niet aan de orde is geweest om klinische lessen en structurele scholingen (doelgroep gericht) bij te wonen. Het uitwisselen van kennis tussen bijvoorbeeld psychologen, zorgverleners, huisartsen en SO s vindt niet regelmatig plaats. Recent, in april 2017, is De Leyhoeve gestart met scholing over de kernelementen van de eigen visie. Een deel van de medewerkers heeft deze scholing gevolgd. Deze scholing is gebaseerd op De Leyhoevevisie: Leef je Leven. Ook zijn medewerkers geschoold in praktische vaardigheden. Een voorbeeld hiervan is zwachteltechnieken. Daarvoor heeft de organisatie samenwerkingsverbanden met leveranciers. Norm 2.5 De zorgaanbieder zorgt dat er voldoende deskundige zorgverleners beschikbaar zijn, afgestemd op de aanwezige cliënten en actuele zorgvragen. Volgens de inspectie voldoet De Leyhoeve grotendeels niet aan de norm. Het huidige scholingsplan sluit onvoldoende aan bij de problematiek en zorgzwaarte van de bewoners in De Leyhoeve. Sinds de opening in november 2016 is er aandacht op het terrein van de BIG-handelingen en BHV. De inspectie ziet een overzicht van scholingen ( ) voor zorgverleners in. Dit overzicht geeft geen duidelijk beeld welke medewerker de scholing volgde. Scholing over zorginhoudelijke onderwerpen (bijvoorbeeld probleemgedrag en dementiezorg) is niet aan bod geweest. De huiskamermoeders merken op dat zij geen enkel scholing volgden bijvoorbeeld over slikproblemen, signaleringsfunctie afgestemd op de doelgroep bewoners. De begeleiding en signalering van problemen vindt het grootste deel van de dag plaats door de huisvaders/-moeders. Tijdens de gesprekken werd duidelijk dat de aanwezigheid van zorgverleners in de huiskamers afhankelijk is van de werkdruk en van de instelling van de medewerker. De bewoners die de inspectie heeft gesproken, vertelden dat zij de zorgverleners voor het grootste deel tijdens de geplande zorgmomenten zien. Zij voelen zich vooral verbonden met de huisvaders/-moeders. Maar de inspectie ziet ook dat De Leyhoeve gebruik maakt van een flexibel werkrooster. Dit blijkt uit gesprekken met medewerkers en de coaches. De Leyhoeve werkt met vaste teams. De Leyhoeve bepaalt de inzet van de zorgverleners aan de hand van de zorgvragen van de bewoners. Zo speelt de zorgaanbieder in op intensieve zorgmomenten. Medewerkers geven aan hun werktijden aan te passen aan de zorg die nodig is. Zij vertellen dat een ochtenddienst bijvoorbeeld de ene dag tot uur duurt, maar dat deze dienst ook uit kan uitlopen tot uur. Dit gebeurt in goed overleg. Van 7.30 uur tot uur is in iedere huiskamer een huisvader/-moeder aanwezig. Norm 2.6 Zorgverleners handelen volgens de afspraken zoals beschreven in protocollen, richtlijnen en handreikingen. Zij weten wanneer zij wel en niet kunnen afwijken om goede, veilige en persoonsgerichte zorg te kunnen bieden. Pagina 13 van 20

14 Volgens de inspectie voldoet De Leyhoeve niet aan de norm omdat niet alle benodigde protocollen aanwezig en vastgesteld zijn. De zorgaanbieder is eigen Leydraden aan het ontwikkelen. In deze Leydraden legt De Leyhoeve de zorg vast die zij wil bieden aan bewoners met een zorgbehoefte. Deze protocollen zijn in een conceptversie. De versies die de inspectie inziet, voldoen niet aan professionele richtlijnen en handreikingen. Een voorbeeld is de onbekendheid van zorgverleners over de richtlijn Veilige principes van de medicatieketen. Vertaling van deze richtlijn heeft niet of onvoldoende plaats gevonden. Zorgverleners maken handgeschreven medicatielijsten, schrijven zelf wijzigingen bij op lijsten en voeren geen dubbele controle uit bij risicovolle medicatie. Een ander voorbeeld is de inzet van vrijheidsbeperking. De Leyhoeve ziet vrijheidsbeprekende maatregelen zoals bedhekken, dwaaldetectors en een sensormatras per definitie niet als een vrijheidsbeperkende maatregel. De toepassing van de maatregelen vindt niet zorgvuldig plaats. Alternatieven worden niet afgewogen en multidisciplinaire besluitvorming vindt niet plaats. Ook ontbreken regelmatige evaluaties. De cultuur binnen De Leyhoeve is meer informeel en minder ondersteunend op protocollen en richtlijnen. Zaken worden onderling opgelost, in overleg met elkaar. Norm 2.7 Zorgverleners werken multidisciplinair en schakelen tijdig disciplines en specifieke expertise in van binnen of buiten de organisatie. In deze samenwerking worden duidelijke afspraken gemaakt wie waarvoor verantwoordelijk is. Volgens de inspectie voldoet De Leyhoeve grotendeels niet aan deze norm. In de cliëntdossiers is de betrokkenheid van behandelaren niet altijd zichtbaar of navolgbaar. Duidelijke rapportages vanuit deze disciplines ontbreken. Het multidisciplinair bespreken van gezondheidsrisico s vindt niet plaats. Als voorbeeld hiervan noemen zorgverleners dat zij oplossingen bij dwaalgedrag van bewoners bespreken met de huisarts. Hierbij wordt niet altijd een SO en/of een psycholoog betrokken. Zorgverleners kunnen gebruik maken van de kennis van een SO van een andere zorgaanbieder. Daar is in de afgelopen anderhalf jaar viermaal gebruik van gemaakt, volgens de SO die de inspectie sprak. In de organisatie ontbreken duidelijke afspraken over bijvoorbeeld samenwerking tussen huisartsen en behandelaren. Zorgverleners geven aan de inspectie aan dat in de meeste situaties het initiatief voor samenwerking met de huisarts vanuit henzelf komt. Of andere disciplines ingeschakeld worden, bepaalt de huisarts. Voor zorgverleners is niet duidelijk waar de grenzen liggen aan hun bevoegdheden. Een voorbeeld hiervan is dat bij het inzetten van vrijheidsbeperkende maatregelen niet altijd een multidisciplinaire besluitvorming plaatsvindt. Ook is bij zorgverleners niet bekend of bewoners wel of niet wilsbekwaam zijn. Voor hen is niet duidelijk welke besluiten een bewoner zelf kan nemen, of wanneer een vertegenwoordiger het besluit moet nemen. Wel wordt door zorgverleners samengewerkt met psychologen en fysiotherapeuten. Met deze disciplines vindt veelvuldig overleg plaats. Pagina 14 van 20

15 4.3 Thema Sturen op kwaliteit en veiligheid Goede zorg en deze goed houden begint bij een goed management. Managers sturen op de kwaliteit van zorg en coördineren en controleren wat er gebeurt op de werkvloer. Onvoldoende sturing door het management betekent risico s op de werkvloer die zorgverleners niet altijd kunnen voorkomen Resultaten Norm De zorgaanbieder stelt de persoonsgerichte zorg en ondersteuning centraal en borgt de veiligheid van de cliënt. Volgens de inspectie voldoet De Leyhoeve grotendeels aan deze norm. De Leyhoeve heeft een heldere visie hoe zij zorg en ondersteuning centraal stelt. De organisatie kijkt naar wat zij kan toevoegen voor elke individuele bewoner. Dit doet zij onder andere door het maken van een woon- leefomgeving waar mensen met een vorm van dementie zich veilig voelen. In de zorgverlening houdt De Leyhoeve rekening met de wensen en levensstijl van de bewoners. Uit de gesprekken met bewoners en zorgverleners en de observaties van de inspectie blijkt dat de zorgaanbieder persoonsgerichte zorg en ondersteuning centraal stelt. De onderliggende documenten zoals de omschreven visie van De Leyhoeve, ondersteunen dit. In deze visie op persoonsgerichte zorg staat beschreven welke vrijheid bewoners aan kunnen. En waar de grens ligt tussen vrijheid en (on)veiligheid voor de bewoner. Uit verschillende gesprekken en uit documenten blijkt dat de voorwaarden waaronder besluiten over vrijheid en veiligheid worden genomen, niet beschreven zijn. Ook ontbreekt het aan in- en exclusiecriteria waarin de zorgaanbieder duidelijk aangeeft welke grenzen aan de zorg en behandeling er zijn binnen De Leyhoeve. Norm 3.2 De zorgaanbieder gebruikt (bijna)incidenten, (bijna)fouten en klachten voor de verbetering van de zorg. Volgens de inspectie voldoet De Leyhoeve grotendeels niet aan de norm. De zorgaanbieder maakt onvoldoende gebruik van MIC-meldingen voor verbetering van de kwaliteit van zorg. Inzage in documenten laat zien dat zorgverleners voor het grootste deel op het thema medicatie melden. Het valt de inspectie in het MIC-overzicht op dat bepaalde teams niet of beperkt melden. Analyse van incidenten op cliënt- en organisatieniveau vindt onvoldoende plaats. De Leyhoeve kijkt niet naar de verschillen in de meldingen tussen teams en naar het feit dat alleen medicatiemeldingen gedaan zijn. Mogelijke basisoorzaken van incidenten komen vanuit een analyse niet of onvoldoende in beeld. Een voorbeeld is: bewoner heeft medicatie niet gehad, collega is aangesproken. Een ander voorbeeld is: bewoner heeft koelkast open laten staan. Sluiting van huiskamers inmiddels standaard aan einde dienst. De inspectie hoort en leest dat de zorgaanbieder MIC-meldingen in de teamvergaderingen bespreekt. In dit overleg kijkt De Leyhoeve hoe het incident voorkomen had kunnen worden. De zorgverleners ervaren een veilige cultuur om MIC-meldingen te doen. Ook is recent een MIC-commissie samengesteld. Deze commissie bestaat uit de zorgcoaches en de zorgcoördinator. Pagina 15 van 20

16 De inspectie ziet dat de klachtenregeling niet goed inzichtelijk is voor de bewoners (vertegenwoordigers). Daarnaast beschikt De Leyhoeve niet over een onafhankelijke, onpartijdige klachtenfunctionaris en een geschillencommissie. Volgens verschillende gesprekspartners zijn de zorgverleners en de huiskamervader/-moeder goed benaderbaar waardoor klachten vaak snel in een gesprek oplossen. Norm 3.3 De zorgaanbieder bewaakt, beheerst en verbetert systematisch de kwaliteit en veiligheid van de zorg. Volgens de inspectie voldoet De Leyhoeve grotendeels niet aan de norm omdat De Leyhoeve niet beschikt over een kwaliteitssysteem waarmee zij de actuele kwaliteit en veiligheid van de zorg en behandeling bepaalt. De organisatie is sinds anderhalf jaar gestart, waardoor de afgelopen periode veel tijd gestoken is in het vormgeven van de organisatie. Een systeem waarbinnen De Leyhoeve methodisch kijkt naar mogelijke verbeterpunten is nog niet ontwikkeld. De Leyhoeve maakt op het gebied van de persoonsgerichte zorg gebruik van een cliënttevredenheidsonderzoek. De organisatie scoort hier een 8,4 op. De Leyhoeve bekijkt regelmatig de reacties. Daarop vinden verbeteringen plaats. De inspectie spreekt ook met een vertegenwoordiger vanuit de bewonersraad. De bewonersraad uit zich zeer tevreden. Het bestuur, het management en zorgverleners informeren en betrekken de raad goed bij de ontwikkelingen binnen de organisatie. Er is een goede en open samenwerking tussen alle betrokken partijen volgens de vertegenwoordiger. Norm 3.4 De zorgaanbieder schept binnen de locatie en het team van zorgverleners voorwaarden voor een cultuur gericht op leren en verbeteren. Volgens de inspectie voldoet De Leyhoeve grotendeels aan deze norm. Binnen De Leyhoeve is een open sfeer gecreëerd. De bestuurder en de zorgcoaches zijn de trekkers en beschermers van deze sfeer. De zorgmedewerkers geven aan dat zij zich volkomen vrij en veilig voelen om elkaar (professioneel) aan te spreken op gedrag en (bijna) fouten. De zorgaanbieder formaliseerde de voorwaarden die moeten leiden tot een lerende cultuur. Een deel ervan is in de gedragscode van de organisatie vastgelegd. Een ander deel staat in de uitgewerkte afspraken over de rol van de zorgverlener in de lerende zorgorganisatie. De voorwaarden voor een cultuur van leren en verbeteren zijn duidelijk aanwezig, dit blijkt uit de gesprekken en uit de documentatie. Uit de gesprekken blijkt ook dat het elkaar (professioneel) aanspreken op gedrag en (bijna) fouten niet altijd gebeurt. Ondanks dat medewerkers aangeven zich vrij te voelen is het aanspreken van collega s niet een vanzelfsprekendheid. Ook maakt de organisatie nog geen onderdeel uit van een lerend netwerk zoals beschreven in het kwaliteitskader. Norm 3.5 Zorgverleners handelen naar de gemaakte afspraken om tot een evenwichtig samenspel te komen tussen zorgverlener, bewoner en informeel netwerk om goede, veilige en persoonsgerichte zorg te kunnen leveren. De norm is niet getoetst. Pagina 16 van 20

17 4.4 Overige bevindingen Bij periodes van aanhoudende hitte dienen zorgaanbieders zelf maatregelen te treffen om de kwaliteit van de zorg in deze periode te garanderen. Het treffen van adequate maatregelen bij extreme hitte is hier nadrukkelijk onderdeel van. De inspectie ziet hierop toe (RIVM nationaal hitteplan 2015). Norm 4.1 De zorgaanbieder neemt voldoende maatregelen bij aanhoudende hitte. Volgens de inspectie voldoet De Leyhoeve aan deze norm. Binnen De Leyhoeve is aandacht voor de aanhoudende hitte door hitte-instructies en het inzetten van maatregelen. Voorbeelden zijn het aanbieden van extra drinken en ijsjes, het geven van koele voetenbadjes en het insmeren met zonnebrandcrème. Tijdens het onaangekondigd inspectiebezoek bracht de zorgaanbieder de hitte-instructie onder de aandacht van de zorgverleners. Op de gangen en de kamers van de bewoners voelt de temperatuur aangenaam. Pagina 17 van 20

18 Bijlage 1 Methode De inspecteur toetst of de zorg wordt gegeven zoals is voorgeschreven in wetten, veldnormen, professionele standaarden en in het veld vastgestelde kwaliteitskaders. Om tot een goed onderbouwd oordeel te komen, gebruikt de inspectie tijdens het bezoek verschillende informatiebronnen. Door de informatie uit deze bronnen te vergelijken en te wegen, beoordeelt de inspectie of de door De Leyhoeve geboden zorg voldoet aan relevante wetten, veldnormen, professionele standaarden en in het veld vastgestelde kwaliteitskaders. In de bevindingen beschrijft de inspectie per norm welke informatiebronnen zijn gebruikt om tot dit oordeel te komen en welke methode zij daarvoor gebruikt heeft. Tijdens het bezoek heeft de inspectie de volgende informatiebronnen gebruikt: - gesprekken met bewoners uit de huiskamers Bloemendaal en Madelief; - observatie van een aantal bewoners op afdeling Bloemendaal en Madelief, zie uitleg over de methode hieronder; - gesprekken met uitvoerende zorgverleners van afdeling; - gesprekken met behandelaars; - gesprekken met het management(team); - vier bewonerdossiers van afdeling Bloemendaal en Madelief; - documenten, genoemd in bijlage 2; - een rondgang door afdelingen Bloemendaal en Madelief. Inspecteurs beoordelen op de werkvloer of de zorgaanbieder goede zorg verleent. Om een beeld te krijgen van deze locatie starten de inspecteurs met een kort gesprek met de eindverantwoordelijke van die dag of de leidinggevende. Daarnaast vindt een rondleiding door de locatie plaats, waardoor de inspecteurs zich een beeld kunnen vormen van de leefsituatie van de bewoners en de werksituatie van de zorgverleners. Daarna zijn de inspecteurs voor een groot deel van de tijd op de afdelingen of in de woningen aanwezig. In verschillende huiskamers observeren de inspecteurs bewoners en zorgverleners. Tijdens de observatie kijken de inspecteurs hoe zorgverleners de bewoners aanspreken en hoe het contact tussen de bewoners en zorgverleners is. Verder kijken de inspecteurs waarom vrijheidsbeperkende maatregelen worden ingezet. Wat valt op en waar hebben de inspecteurs vragen over? De inspecteurs voeren door de dag heen gesprekken met zorgverleners, behandelaren, bewonervertegenwoordigers en bewonersraadleden. Ook worden bewonerdossiers en documenten ingezien. Overlegvormen kunnen bijgewoond worden zoals een multidisciplinair overleg of een overdrachtsmoment. Pagina 18 van 20

19 Uitleg observatiemethode SOFI De inspectie maakt gebruik van een gestandaardiseerde methode om bewoners te observeren als extra informatiebron. Deze methode heet SOFI, Short Observational Framework for Inspection. Dit hulpmiddel is ontwikkeld door de Universiteit van Bradford en CQC (de Engelse Inspectie voor de Gezondheidszorg). Krijgt de bewoner overdag activiteiten aangeboden die hij of zij zinvol of leuk vindt? Spreekt de zorgverlener de bewoner aan op een manier die de bewoner plezierig vindt? Hoe de bewoner de zorg ervaart, maakt onderdeel uit van de kwaliteit. Bewoners kunnen vaak moeilijk zelf aangeven wat hun wensen zijn. Hoe kan een inspecteur dan beoordelen of de zorg aansluit bij de wensen van deze bewoner? Met SOFI zitten twee inspecteurs ieder in een huiskamer. Zij observeren hoe zorgverleners reageren op een bewoner, en andersom. Stimuleren de zorgverleners activiteiten voor bewoners? Wordt met de bewoners gepraat, een liedje gezongen, een spelletje gedaan, gewandeld? Hoe is de stemming van bewoners, hoe betrokken zijn zij bij hun omgeving? Na de observatie volgt een gesprek met de zorgverleners waarin situaties die de inspecteurs hebben gezien aan de orde komen. Zo krijgen de inspecteurs een beter beeld hoe de individuele bewoners de zorg ervaren. Wilt u meer weten over SOFI dan kunt u dit lezen op de website van de Universiteit van Bradford. Pagina 19 van 20

20 Bijlage 2 Beoordeelde documenten De inspectie heeft de onderstaande documenten gebruikt bij het uitvoeren van het inspectiebezoek en bij het opstellen van dit rapport. De inspectie heeft de documenten niet in hun totaliteit beoordeeld, maar op specifieke onderwerpen doorgenomen. - De zorg in Nederland kan en moet anders, ongedateerd; - De kernwaarden van Woonlandschap De Leyhoeve, ongedateerd; - Overzicht van ZZP s van bewoners van de te bezoeken locatie; - Overzicht van fte s van zorgverleners op de bezochte locatie; - Overzicht ziekteverzuim per afdeling, ongedateerd; - Uitstroom personeel Leyhoeve Zorg B.V. 1 januari juni 2017; - Overzicht scholingen voor zorg personeel De Leyhoeve , ongedateerd; - Verslag werkzaamheden bewonersraad, periode september 2016 t/m mei 2017; - Overzicht van (bijna)incidenten en verbeterpunten van 15 februari 2017 tot 12 juni Pagina 20 van 20