Rapport van het inspectiebezoek aan Larazorg in Waddinxveen op 10 april Utrecht, mei 2018

Transcriptie

1 Rapport van het inspectiebezoek aan Larazorg in Waddinxveen op 10 april 2018 Utrecht, mei 2018

2 Inhoud 1 Inleiding Aanleiding bezoek Beschrijving Larazorg 3 2 Conclusie Overzicht van de resultaten Wat gaat goed Wat kan beter Wat moet beter Conclusie bezoek 6 3 Wat zijn de vervolgacties De vervolgactie die de inspectie van u als zorgaanbieder verwacht Vervolgacties van de inspectie 7 4 Resultaten Thema Persoonsgerichte zorg Resultaten Thema Deskundige zorgverlener Resultaten Thema Sturen op kwaliteit en veiligheid Resultaten 15 Bijlage 1 Methode 17 Bijlage 2 Beoordeelde documenten 19 Pagina 2 van 19

3 1 Inleiding De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd in oprichting (inspectie) bracht op 10 april 2018 een onaangekondigd bezoek aan Larazorg in Waddinxveen. De inspecteurs toetsen of de zorgaanbieder de zorg geeft zoals is voorgeschreven in wetten, professionele standaarden, veldnormen en in het veld vastgestelde kwaliteitskaders. Het toetsingskader is slechts een selectie hieruit. Mochten de inspecteurs het tijdens het bezoek nodig vinden ook andere thema s te onderzoeken dan doen zij dit. De inspecteurs benoemen de onderzochte thema s dan apart in dit rapport. De inspectie schrijft haar rapporten in de tegenwoordige tijd. Dit doet zij om de leesbaarheid te verhogen. De begrippen die gebruikt worden in dit rapport zijn vastgelegd in een verklarende woordenlijst. Bij de observaties, rondleiding, het inzien van documenten en de gesprekken letten de inspecteurs op de volgende thema s: persoonsgerichte zorg, deskundige zorgverlener en sturen op kwaliteit en veiligheid. Waar de inspectie naar kijkt ligt vast in een toetsingskader. 1.1 Aanleiding bezoek Aanleiding voor het inspectiebezoek aan Larazorg is het risicoprofiel dat de inspectie van deze zorgaanbieder maakte. Dit risicoprofiel is gebaseerd op informatie van en over de organisatie, zoals meldingen, eerdere bezoeken van de inspectie en het jaardocument maatschappelijke verantwoording. De inspectie bezocht Larazorg voor het laatst op 25 oktober 2016 in het kader van haar onderzoek naar de rol van de cliënt en zijn netwerk. Dit bezoek riep bij de inspectie vragentekens op over de persoonsgerichte zorg bij Larazorg. De inspectie wil met het bezoek onderzoeken hoe het nu met de persoonsgerichte zorg staat en zich een algemeen beeld vormen van de kwaliteit en veiligheid van de zorgverlening bij Larazorg. 1.2 Beschrijving Larazorg Larazorg biedt begeleiding aan cliënten met een verstandelijke beperking en bijkomende (gedrags)problematiek. Larazorg heeft een woonlocatie en drie dagbestedingslocaties. Cliënten van de woonlocatie hebben een eigen kamer. De cliënten delen de badkamer en er is een ruime gezamenlijke woonkamer met keuken. Enkele cliënten wonen in de straat tegenover de woonlocatie. Zij krijgen ambulante begeleiding van Larazorg. Twee van de dagbestedingslocaties bevinden zich in Boskoop: Het Landje en De Fabriek. Het Landje is een stuk bos/kwekerij waar cliënten helpen met het verbouwen van planten, bomen, groenten en bloemen. Bij De Fabriek werken cliënten aan diverse projecten, zoals het timmeren van bierkistjes en het opknappen van meubels. Naast de woonlocatie in Waddinxveen bevindt zich de derde dagbestedingslocatie: de bierbrouwerij. Cliënten helpen hier onder andere met het afwassen van bierflesjes, doppen plaatsen en etiketten plakken. Pagina 3 van 19

4 Cliënten Larazorg heeft op de woonlocatie plaats voor tien cliënten. Tijdens het inspectiebezoek verblijven er negen cliënten in de leeftijd van 19 tot 24 jaar. Vijf cliënten hebben een indicatie op basis van de Wet langdurige zorg (Wlz); vier cliënten hebben zorgzwaarte VG 06 en één cliënt heeft zorgzwaarte VG 03. De andere vier cliënten ontvangen zorg vanuit de Jeugdwet of de Wmo. Het team en de begeleiding Het team van Larazorg bestaat uit vijftien zorgverleners (ongeveer tien fte). De zorgondernemers sturen het team aan en begeleiden cliënten. De meeste zorgverleners hebben SPW niveau 4 of SPH. Enkele zorgverleners zijn momenteel aan het afstuderen. Er is weinig verloop in het team. Veel zorgverleners zijn als stagiaire begonnen bij Larazorg en na hun afstuderen gebleven. Op de woonlocatie wordt 24-uurs zorg geboden. Om 9.00 uur en om uur starten de dagdiensten. Deze zorgverleners werken tot uur of uur. Om uur begint de avonddienst, deze dienst eindigt om uur. In de nacht heeft één zorgverlener slaapdienst. Hij werkt van uur tot uur. Op de dagbestedinglocaties zijn drie of vier zorgverleners werkzaam. Daarnaast is er overdag één zorgverlener beschikbaar voor ambulante begeleiding. Pagina 4 van 19

5 2 Conclusie Dit hoofdstuk start met een samenvatting. Hierin vindt u een overzicht. Daarin staat hoe de inspectie de geleverde zorg beoordeelt. Vervolgens geeft de inspectie haar conclusie over Larazorg. Een toelichting op de scores per norm staat in hoofdstuk 4. In dat hoofdstuk beschrijft de inspectie op basis van welke bevindingen de scores op de normen zijn gegeven. 2.1 Overzicht van de resultaten Onderstaand diagrammen laten u per thema zien hoe de inspectie uw locatie beoordeelt. Thema 1: Persoonsgerichte zorg (5 normen) Thema 2: Deskundige zorgverlener (7 normen) Thema 3: Sturen op kwaliteit en veiligheid (5 normen) 2.2 Wat gaat goed Zorgverleners en zorgondernemers kennen de cliënten goed en spreken met veel betrokkenheid en respect over hen. Met passie vertellen zij over individuele cliënten en hoe zij hen kunnen helpen. Ze proberen de cliënten zoveel mogelijk de regie over hun leven te geven, zodat zij zich kunnen ontwikkelen. Waar nodig houden ze cliënten eerst een spiegel voor als hun wensen niet realistisch zijn. Ze proberen dan in kleine stapjes de cliënten succeservaringen op te laten doen. 2.3 Wat kan beter Het methodisch werken kan beter. Zorgverleners rapporteren met name op de stemming van de cliënt en minder op zijn doelen. 2.4 Wat moet beter Larazorg moet op een gestructureerde wijze de risico s die een cliënt kan lopen in beeld brengen. Risico s en acties moeten dan snel duidelijk zijn. Momenteel is de informatie hierover versnipperd. Larazorg moet kijken naar een structurele inzet van een gedragsdeskundige bij cliënten met zorgzwaarte VG 06 en ervoor waken dat besluiten van behandelaren niet zonder hen worden genomen. Larazorg moet het klachtenprotocol in overeenstemming brengen met de huidige wetgeving. Incidenten moeten op een systematische wijze geregistreerd en geanalyseerd worden. Daarnaast is aandacht nodig voor wat een incident precies is. Sommige negatieve uitingen van cliënten richting zorgverleners worden niet gezien als een incident. Pagina 5 van 19

6 2.5 Conclusie bezoek Larazorg biedt persoonsgerichte zorg. Zorgverleners en zorgondernemers geven cliënten zoveel mogelijk de ruimte om te groeien. Soms trappen ze op de rem om de cliënt te beschermen, maar kijken dan wel naar andere stappen om de cliënt succeservaringen op te laten doen. Op een aantal punten moet Larazorg nog stappen zetten. De zorgondernemer stelt zich transparant op en staat open voor verbetervoorstellen. Dit geeft de inspectie voldoende vertrouwen dat Larazorg de komende periode acties onderneemt om aan de door de inspectie getoetste normen te voldoen. Pagina 6 van 19

7 3 Wat zijn de vervolgacties In dit hoofdstuk leest u wat we van u als zorgaanbieder verwachten. Daarna leest u wat de inspectie zal doen naar aanleiding van dit bezoek. 3.1 De vervolgactie die de inspectie van u als zorgaanbieder verwacht Als zorgaanbieder moet u voldoen aan de normen uit wet- en regelgeving en veldnormen. De normen die geel scoren vragen om verbeteringen. De inspectie verwacht over drie maanden (vóór 1 september 2018) een resultaatverslag met daarin verbeteracties en een analyse van de resultaten van ingezette verbeteringen. 3.2 Vervolgacties van de inspectie Na ontvangst van het resultaatverslag beraadt de inspectie zich over de vervolgacties. Pagina 7 van 19

8 4 Resultaten In dit hoofdstuk staat per thema hoe de inspectie de geleverde zorg per norm beoordeelt. De inspectie scoorde tijdens het bezoek of Larazorg wel, deels of niet voldeed aan de normen, om zo te komen tot een beoordeling per thema. Per thema zijn het oordeel, de normen en de bevindingen weergegeven. Achtereenvolgens komen alle beoordeelde thema s aan bod. De normen worden in een vierpuntsschaal aangegeven in kleuren. De kleuren hebben de volgende betekenis: Donkergroen: De locatie/afdeling voldoet aan de norm Lichtgroen: De locatie/afdeling voldoet grotendeels aan de norm De instelling is goed op weg; verbetering is mogelijk. Geel: De locatie/afdeling voldoet grotendeels niet aan de norm De instelling heeft een start gemaakt maar is nog niet op het gewenste niveau; verbetering is noodzakelijk. Rood: De locatie/afdeling voldoet niet aan de norm De instelling heeft nog helemaal niets gedaan of geregeld; verbetering is noodzakelijk. Blauw: De norm is niet getoetst 4.1 Thema Persoonsgerichte zorg Het startpunt voor het geven van de zorg zijn de wensen en verlangens van de cliënt. Kent de zorgverlener de cliënt, kent hij zijn geschiedenis, weet hij wat de cliënt belangrijk vindt en wat de cliënt niet wil? Is er sprake van een evenwichtige en respectvolle relatie tussen een cliënt en de zorgverlener? Luistert de zorgverlener goed naar de cliënt en zijn naasten? En belangrijker, staan de wensen en verlangens van de cliënt centraal? Geeft de zorgverlener hier gehoor aan? De cliënt heeft de regie en wordt daarbij ondersteund door zijn naasten en de zorgverleners Resultaten Norm Iedere cliënt heeft inspraak in en afspraken over de doelen van de zorg, behandeling en ondersteuning. Volgens de inspectie voldoet Larazorg aan deze norm. Volgens de zorgondernemer en de zorgverlener hebben cliënten en hun vertegenwoordigers inspraak in de doelen van de zorg, behandeling en ondersteuning. Zorgverleners kijken waar ontwikkelingen mogelijk zijn en welke stappen en acties nodig zijn om deze ontwikkelingen te bereiken. Een cliënt vertelt dat hij kan aangeven waar hij graag aan wil werken. Zo wil hij een baan. In overleg met de zorgondernemers en zijn persoonlijk begeleider is gekeken in hoeverre dit mogelijk is en wat daarvoor nodig is. Ook de wettelijk vertegenwoordiger wordt hierbij betrokken. Een cliëntvertegenwoordiger vertelt dat zorgverleners aan de slag gaan met zaken die hij en zijn zoon belangrijk vinden, zoals meer zelfstandigheid. Zorgverleners helpen zijn zoon bij het vergroten van deze zelfstandigheid, bijvoorbeeld door hem te leren met geld om te gaan. 1 Dit artikel geldt niet voor cliënten die zorg ontvangen op grond van artikel Wlz (persoonsgebonden budget /PGB). Het recht op een zorgplanbespreking en een zorgplan zoals omschreven in de Wlz geldt niet voor deze groep cliënten. Pagina 8 van 19

9 Jaarlijks bespreken de zorgverlener, zorgondernemer en de cliëntvertegenwoordiger het begeleidingsplan. De cliëntvertegenwoordigers vertellen dat zij tijdens deze bespreking punten in kunnen brengen waarmee Larazorg aan de slag gaat. De cliënt kan altijd deelnemen aan het gesprek, maar doet dit meestal op basis van draagkracht. Voorafgaand aan de bespreking kijkt de zorgverlener samen met de cliënt naar zijn doelen en hoe het daarmee gaat. De cliënt kan dan aangeven hoe ver hij is met een doel en of hij andere doelen heeft. Hier werken de zorgverleners dan aan. Zo woont bij Larazorg een cliënt die graag zijn scooterrijbewijs wil halen. Samen met een lerares, die intern scholing geeft aan een aantal cliënten, heeft hij zijn theorie-examen voorbereid en gehaald. Hij is nu bezig met het halen van zijn praktijkexamen. Norm Zorgverleners kennen de cliënt en zijn wensen, behoeften, mogelijkheden en beperkingen. Volgens de inspectie voldoet Larazorg aan deze norm. De zorgondernemers en zorgverleners vertellen dat ze de cliënten goed kennen en weten wat hun behoeften zijn. Zo vertelt de zorgondernemer over een cliënt die zijn taken zo snel mogelijk wil afronden omdat hij dan rust in zijn hoofd houdt en het overzicht kan bewaren. Tijdens het bezoek aan een dagbestedingslocatie kreeg de inspectie van deze cliënt een rondleiding. De manier van rondleiden sluit aan bij de beschrijving die de zorgondernemer van deze cliënt gaf. Deze cliënt heeft, zo ziet de inspectie in het elektronisch cliëntendossier, een uitgebreid beschreven dagprogramma. Op deze manier willen zorgverleners zijn dag zoveel mogelijk voor hem invullen zodat hij niet teveel lege ruimte in zijn dag ervaart. Een zorgverlener vertelt dat zij cliënten met autisme ruim van tevoren voorbereidt op bijvoorbeeld een doktersbezoek. Zij vertelt de cliënt duidelijk wat het doel is van het bezoek en wat hem te wachten staat. Een cliënt zegt dat de zorgverleners hem goed kennen. Hij vindt het wel belangrijk eerst een band op te bouwen, zodat hij weet of hij de zorgverlener kan vertrouwen. Ook zijn wettelijk vertegenwoordiger geeft aan dat de zorgverleners goed weten wanneer het goed gaat met zijn zoon en wanneer hij extra sturing of begeleiding nodig heeft. Een andere cliëntvertegenwoordiger vertelt dat de begeleiders de cliënten goed kennen en de cliënten helpen wanneer het nodig is en daar ook ruim de tijd voor nemen. De cliëntengroep van Larazorg is erg gevarieerd op het gebied van leeftijd en ontwikkelingsniveau. De zorgondernemers vertellen dat dit een bewuste keuze is; cliënten kunnen zich aan elkaar optrekken. Dit kan goed zijn voor hun ontwikkeling. De zorgondernemers realiseren zich echter dat het verschil in niveau tussen cliënten ook nadelen heeft. Voor sommige cliënten is het confronterend om te zien dat hun medecliënt zich sneller ontwikkelt en minder begeleiding nodig heeft. Een cliëntvertegenwoordiger vertelt dat haar zoon moeite heeft met de groepssamenstelling en soms liever niet in de gezamenlijke woonkamer is. De zorgverleners houden hier rekening mee door met hem extra uitstapjes te ondernemen of andere activiteiten aan te bieden. De cliëntvertegenwoordiger vertelt verder dat het voor de ontwikkeling van haar zoon beter is als hij ambulant gaat wonen. In nauw overleg met de zorgondernemers is daarom besloten dat haar zoon binnenkort verhuist naar het pand tegenover de woonlocatie. Hij zal hier ambulante begeleiding van Larazorg ontvangen. Pagina 9 van 19

10 Zorgverleners en zorgondernemers vertellen dat het belangrijk is mee te bewegen met de wensen van de cliënten en hen daar zoveel mogelijk in te ondersteunen. Echter, soms is het ook nodig om cliënten een spiegel voor te houden. Dit om hen een realistisch beeld te geven van wat mogelijk is. Zorgverleners kijken dan samen met de cliënt naar wat mogelijk is, zodat de cliënt successen kan ervaren. Aan de andere kant willen zij de cliënten ook stimuleren om dingen uit te proberen. Zo wilde één van de cliënten heel graag een fulltime baan als stratenmaker. Hoewel de eigenaren twijfels hadden of dit haalbaar was, hebben zij de cliënt de kans gegeven om dit te proberen. Mocht het een cliënt niet lukken zijn wens vorm te geven, dan biedt Larazorg een vangnet waarop de cliënt kan terugvallen, aldus de zorgondernemer. Norm 1.3 Cliënten voeren binnen hun mogelijkheden zelf regie over leven en welbevinden. Volgens de inspectie voldoet Larazorg aan deze norm. Larazorg heeft een aantal vaste afspraken waaraan cliënten zich moeten houden. Zo moet iedereen meehelpen in het huishouden en moeten alle cliënten naar dagbesteding of school. De zorgondernemers vertellen dit duidelijk bij de intake van nieuwe cliënten. De zorgondernemers vertellen dat veel cliënten het fijn vinden dat een duidelijke, vaste dagstructuur aangeboden wordt. Cliënten krijgen wel de ruimte om zelf keuzes te maken. Zo kunnen zij bijvoorbeeld aangeven welke activiteit zij op de dagbesteding willen doen. Ook kunnen zij in het weekend zelf bepalen of zij meegaan met een uitje of liever op de woonlocatie blijven. Cliënten hebben bij Larazorg de keuze uit drie varianten van dagbesteding. Ze kunnen op Het Landje werken, in De Fabriek of bij de bierbrouwerij. Op de dagbesteding krijgen cliënten de ruimte om te doen wat zij leuk vinden. Zo was er een cliënt die een stuk grond kreeg om een hut op te bouwen. Een andere cliënt heeft een eigen stukje grond waar zij zich kan afsluiten voor de rest van de groep. Elke cliënt is voor één dag per week ingeroosterd om het avondeten te verzorgen. Cliënten kunnen dan bepalen wat zij gaan eten, doen samen met een zorgverlener de boodschappen en gaan met de zorgverlener koken. Norm 1.4 Cliënten ervaren nabijheid, geborgenheid, vertrouwen en begrip. Zij worden met respect behandeld. Volgens de inspectie voldoet Larazorg aan deze norm. De zorgverleners en de zorgondernemers spreken met veel betrokkenheid en respect over de cliënten. Met passie vertellen zij over individuele cliënten en hoe zij hen kunnen helpen. Een cliëntvertegenwoordiger vertelt dat zij heel tevreden is met de bejegening van haar zoon. Er wordt door de zorgverleners op een ongedwongen manier met hem omgegaan. De zorgverleners kijken naar de persoon in plaats van naar het systeem, aldus de cliëntvertegenwoordiger. Een andere cliëntvertegenwoordiger zegt dat de zorgverleners zijn zoon op een positieve wijze benaderen en hem stimuleren om te werken aan zijn doelen. Hij vertelt dat zijn zoon tijdens zijn verblijf op Larazorg is gegroeid. Pagina 10 van 19

11 Tijdens de rondleiding op de dagbesteding ziet de inspectie dat een cliënt behoefte heeft aan nabijheid. Een zorgverlener omarmt de cliënt. De cliënt vindt dit zichtbaar prettig. Een cliënt vertelt dat zorgverleners iedereen op een zelfde manier ondersteunen: zij maken geen onderscheid. Iedereen is gelijk. Een zorgverlener benadrukt het bieden van kansen en mogelijkheden aan cliënten zodat ze in de maatschappij mee kunnen doen. Norm 1.5 Cliënten worden ondersteund om hun informele netwerk in stand te houden of uit te breiden. Volgens de inspectie voldoet Larazorg aan deze norm. Larazorg organiseert op meerdere momenten van het jaar bijeenkomsten voor cliënten, hun verwanten en de zorgverleners. Tijdens de Open Landje-dag laten cliënten zien waar zij op de dagbesteding aan hebben gewerkt. Ook is er dit jaar een nieuwjaarsreceptie geweest. De zorgondernemer vertelt dat ongeveer de helft van de uitgenodigde cliëntvertegenwoordigers dan komen. Zorgverleners ondersteunen de cliënten in het aangaan en onderhouden van vriendschappen en relaties. Daarbij kijken zij in sommige gevallen of vriendschappen in het belang van een cliënt zijn. De zorgondernemer vertelt dat zij het belangrijk vindt dat cliënten mobiel bereikbaar zijn als zij met vrienden op stap gaan, zodat zorgverleners cliënten in bepaalde situaties kunnen helpen. 4.2 Thema Deskundige zorgverlener De zorgaanbieder zet voldoende en deskundige medewerkers in. Hij schoolt, ondersteunt en stimuleert hen structureel. De samenstelling van het personeel past bij de cliënten voor wie wordt gezorgd. De zorgverleners zijn hiervoor voldoende deskundig. Zij weten ook wanneer hun deskundigheid niet voldoende is. Daarnaast zijn zorgverleners in staat om samen te werken. De zorgaanbieder zorgt voor een omgeving waarin zorgverleners methodisch kunnen werken. De zorgverlener is in staat methodisch te werken. Methodisch werken garandeert dat het verbeteren van de kwaliteit van de zorg continu onder de aandacht is van alle medewerkers. Methodisch werken houdt in dat er wordt gewerkt volgens de Plan-Do-Check-Act(PDCA)-cyclus: - Plan: kijken naar de werkzaamheden en plannen hoe deze kunnen worden verbeterd. - Do: de verbeteringen uitvoeren. - Check: beoordelen of het resultaat van de veranderingen het gewenste resultaat opleveren. - Act: de werkzaamheden bijstellen aan de hand van de gevonden resultaten. Het methodisch werken is ook van toepassing op het thema Sturen op kwaliteit en veiligheid Resultaten Norm 2.1 Zorgverleners maken hun professionele afwegingen over de benodigde zorg, ondersteuning en risico s op basis van de wensen, behoeften, mogelijkheden en beperkingen van de cliënt. Volgens de inspectie voldoet Larazorg grotendeels niet aan de norm. Pagina 11 van 19

12 In het elektronisch cliëntendossier ziet de inspectie een summiere beschrijving van de mogelijke risico s die een cliënt kan lopen. Larazorg maakt geen gebruik van een gestructureerde risico-inventarisatie om alle risico s bij een cliënt in beeld te brengen. Een zorgverlener erkent dat een risico bij een cliënt dan gemist kan worden. Een zorgverlener vertelt dat een cliënt zich soms suïcidaal uitlaat. De inspectie ziet dit echter niet terug in het begeleidingsplan. Wel heeft Larazorg een aantal acties ondernomen om de cliënt hierin te begeleiden. Zo is samen met de cliënt en de behandelaar een crisiskaart gemaakt, zodat de cliënt een handvat heeft om met dergelijke situaties om te gaan. Verder heeft de cliënt een geluksdoos met onder andere foto s en andere aandenkens aan mooie momenten. Ook weten de zorgverleners wat ze moeten doen als de cliënt zich suïcidaal uitlaat; ze blijven dan in gesprek met de cliënt en proberen haar terug te halen naar het hier en nu. Zorgverleners en zorgondernemers vertellen dat het belangrijk is mee te bewegen met de wensen van de cliënten en hen daar zoveel als mogelijk in te ondersteunen, maar soms ook een spiegel moeten voorhouden op wat mogelijk is. Ze kijken dan vooral naar wat mogelijk is zodat de cliënten successen kunnen ervaren (zie ook norm 1.2). Een cliëntvertegenwoordiger beaamt dit. Hij vertelt dat zorgverleners kleine stapjes met zijn zoon zetten om zijn probleem te overwinnen. Norm 2.2 Zorgverleners werken methodisch, passend bij hun functieniveau. Dit hele proces wordt inzichtelijk vastgelegd in het cliëntdossier. Volgens de inspectie voldoet Larazorg grotendeels aan deze norm. Voor iedere cliënt die bij Larazorg komt wonen stelt de zorgverlener een begeleidingsplan op. De cliënt, zijn vertegenwoordiger, de zorgondernemer en de zorgverlener bespreken dit jaarlijks (zie norm 1.1). In het begeleidingsplan staan leerdoelen, voorzien van acties. Zo heeft een cliënt als doel om een normaal dag- en nachtritme aan te houden. Een actie die hieruit volgt is dat de cliënt elke ochtend gewekt wordt. Uit de rapportage blijkt dat zorgverleners niet rapporteren op de doelen van de cliënt. De rapportages zijn met name gericht op de stemming van de cliënt. De zorgverleners scoren de stemming van de cliënt per rapportage met een cijfer. Hoe hoger het cijfer is, hoe beter het met de cliënt gaat. De zorgondernemer vertelt dat zij de cijfers over periodes naloopt om zo een beeld te krijgen over hoe het met de cliënt gaat. Als zij ziet dat een cliënt een langere periode lage cijfers heeft, bespreekt zij dit met de zorgverleners en de cliënt. De zorgverleners vertellen dat zij een goed beeld hebben hoe de cliënt scoort op zijn doelen, maar dat dit niet is vastgelegd. Wel komt dit aan de orde in de bespreking van het begeleidingsplan. Zo ziet de inspectie in een begeleidingsplan dat doelen bij een cliënt zijn behaald. Van iedere begeleidingsplanbespreking maakt de zorgverlener een verslag en waar nodig past hij het plan aan. De zorgverleners bespreken iedere maand in hun teamoverleg standaard twee cliënten. Er wordt besproken waar de cliënt vandaan komt, hoe hij zich bij Larazorg ontwikkelt en wat zijn toekomstperspectief is. De inspectie ziet dit terug in de notulen van dit overleg. Iedere cliënt komt minimaal één keer per jaar in dit overleg aan bod. Pagina 12 van 19

13 De zorgondernemer zegt dat de zorgverleners bij cliënten die in ontwikkeling zijn, naast de begeleidingsplanbespreking, ook tussentijds met hen praten over hun doelen en wensen. Ook de cliëntvertegenwoordigers vertellen dat zij regelmatig tussentijds contact hebben met de zorgondernemer of persoonlijk begeleider over de ontwikkeling van hun verwanten. Norm 2.3 De zorgaanbieder zorgt dat zorgverleners ruimte krijgen om systematisch te reflecteren op goede, veilige en persoonsgerichte zorg voor de cliënt. Van daaruit kunnen zij verbeteringen toepassen. Volgens de inspectie voldoet Larazorg grotendeels aan deze norm. Jaarlijks voeren de zorgondernemers één of twee keer een individueel gesprek met de zorgverlener om te reflecteren op de zorgverlening. Tijdens dit gesprek komt onder andere aan bod waar de zorgverlener tegen aanloopt in de begeleiding van de cliënten en wat zij hierin moeilijk vindt. Daarnaast organiseert Larazorg teamdagen waar zorgverleners met elkaar praten over hun ervaringen. In de notulen van een teamvergadering ziet de inspectie dat zorgverleners tijdens dit overleg reflecteren op de geboden zorg. Ook bespreken zij hoe de begeleiding van een individuele cliënt beter kan. Een zorgverlener vertelt dat zij en haar collega s regelmatig sparren over hoe zij een cliënt het beste kunnen begeleiden. Zowel de zorgondernemers als zorgverleners vertellen dat het geven van feedback binnen het team beter kan. Hoewel het team hecht is en zorgverleners al lang samenwerken, is het geven van feedback nog niet vanzelfsprekend. Een zorgverlener verwacht dat een vorm van supervisie, waarbij gericht een casus wordt besproken, de kwaliteit van de zorgverlening kan verbeteren. Norm 2.4 Zorgverleners houden, passend bij hun functieniveau, relevante ontwikkelingen in hun vakgebied bij om goede, veilige en persoonsgerichte zorg te kunnen bieden aan de groep cliënten waaraan ze zorg verlenen. De norm is niet getoetst. Norm 2.5 De zorgaanbieder zorgt dat er voldoende deskundige zorgverleners beschikbaar zijn, afgestemd op de aanwezige cliënten en actuele zorgvragen. Volgens de inspectie voldoet Larazorg grotendeels aan deze norm. De meeste zorgverleners van Larazorg hebben een SPW niveau 4 of Hbo-opleiding SPH afgerond. Veel van hen begonnen als stagiair bij Larazorg en zijn na hun afstuderen gebleven. De zorgondernemers hebben beiden een achtergrond in de maatschappelijke zorg. Zij zijn, naast het coördineren van het team, ook betrokken bij de begeleiding van de cliënten. Zorgverleners kunnen de zorgondernemers altijd om (telefonisch) advies vragen, ook al zijn zij niet aanwezig op de locatie. Pagina 13 van 19

14 Op de woonlocatie wordt 24-uurs zorg geboden. Om 9.00 uur en om uur starten de dagdiensten, deze duren tot uur of uur. Om uur begint de avonddienst, deze dienst eindigt om uur. In de nacht heeft één zorgverlener slaapdienst. De werktijd van de slaapdienst is van uur tot uur. Op de dagbestedinglocaties zijn in totaal drie of vier hulpverleners werkzaam. Daarnaast is er overdag één zorgverlener beschikbaar voor ambulante begeleiding. Larazorg heeft geen beleid voor de scholing van zorgverleners. De zorgondernemers vertellen dat scholing meer ad hoc aangeboden wordt, afhankelijk van wat er speelt bij de cliënten. Tijdens de teamvergadering geven externe partners soms scholing. Zo hebben zorgverleners scholing gevolgd over het omgaan met cliënten met hechtingsproblematiek. Momenteel is het team bezig met de cursus Geef me de 5. Deze methode geeft handvatten voor de begeleiding van cliënten met autisme. Daarnaast nemen de afstuderende of pas afgestudeerde zorgverleners veel kennis mee vanuit hun opleiding, aldus de zorgondernemer. Norm 2.6 Zorgverleners handelen volgens de afspraken zoals beschreven in protocollen, richtlijnen en handreikingen. Zij weten wanneer zij wel en niet kunnen afwijken om goede, veilige en persoonsgerichte zorg te kunnen bieden. Volgens de inspectie voldoet Larazorg grotendeels niet aan de norm. Larazorg werkt met een klein aantal protocollen. De inspectie ziet onder andere dat er protocollen zijn voor het herkennen van seksueel misbruik, weglopen en medicatieveiligheid. Deze protocollen staan in een map op de computer en zijn ook in papier aanwezig op de afdeling. Op de protocollen staat wel de datum van ingang, maar niet de evaluatiedatum. De inspectie ziet dat het klachtenprotocol niet is aangepast aan de veranderende wetgeving. Sinds 2016 is de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz) van kracht. Deze wet brengt onder andere de verplichting met zich mee dat een zorgaanbieder aangesloten moet zijn bij een geschillencommissie. Deze en andere veranderingen staan niet in het klachtenprotocol. Voor een aantal cliënten is een signaleringsplan gemaakt. De inspectie ziet in de praktijk terug dat zorgverleners werken volgens dit plan. Zo weet een zorgverlener die sinds kort in dienst is bij Larazorg te vertellen in welke fase van het signaleringsplan de cliënt zit. De signaleringsplannen die de inspectie inziet zijn niet voorzien van een datum. Norm 2.7 Zorgverleners werken multidisciplinair en schakelen tijdig disciplines en specifieke expertise in van binnen of buiten de organisatie. In deze samenwerking worden duidelijke afspraken gemaakt wie waarvoor verantwoordelijk is. Volgens de inspectie voldoet Larazorg grotendeels niet aan de norm. Bij Larazorg wonen vier cliënten met een zorgzwaarte VG 06. Bij de ondersteuning van deze cliënten is een gedragsdeskundige niet structureel betrokken. De zorgondernemer vertelt dat deze gedragsdeskundige betrokken wordt wanneer dit nodig is. De zorgondernemer vertelt dat Larazorg met andere zorgaanbieders (waaronder GGZzorgaanbieders) samenwerkt om cliënten te ondersteunen in hun zorgvragen. Larazorg organiseert zelf geen multidisciplinaire overleggen met de betrokken behandelaren. Pagina 14 van 19

15 De zorgondernemer vertelt dat de cliënten bijna allemaal dezelfde huisarts hebben. Deze samenwerking verloopt over het algemeen goed. Onlangs heeft de huisarts na overleg met de apotheker psychofarmaca van een cliënt verminderd. Deze afbouw heeft de huisarts, zo vertelt de zorgondernemer, niet besproken met het team en de cliënt of zijn vertegenwoordiger. De cliënt reageerde slecht op de afbouw en de afbouw is gestopt. De zorgondernemer bespreekt deze casus nog met de huisarts. 4.3 Thema Sturen op kwaliteit en veiligheid Goede zorg en deze goed houden begint bij een goed management. Managers sturen op de kwaliteit van zorg en coördineren en controleren wat er gebeurt op de werkvloer. Onvoldoende sturing door het management betekent risico s op de werkvloer die zorgverleners niet altijd kunnen voorkomen Resultaten Norm De zorgaanbieder stelt de persoonsgerichte zorg en ondersteuning centraal en borgt de veiligheid van de cliënt. Volgens de inspectie voldoet Larazorg aan deze norm. Op de website van Larazorg staat: De cliënt staat centraal, dat is bij Larazorg terug te vinden in de visie op hulpverlenen. Concreet betekent dat bij Larazorg de wensen, de mogelijkheden, de toekomstverwachtingen en de groeimogelijkheden van elke individuele cliënt worden mee geleefd, wij blijven letterlijk een periode in het leven van elke cliënt naast hen lopen om daadwerkelijk doelen te kunnen bereiken. Dat betekent dat wij samen met onze cliënten op pad gaan en doen wat nodig is, wat dat dan ook is. De zorgverleners verwoorden deze visie ook in de gesprekken met de inspectie. Tijdens de rondgang langs de verschillende dagbestedinglocaties ziet de inspectie dat de zorgverleners in lijn met deze visie werken. Bij de intake van nieuwe cliënten benadrukken de zorgondernemers de visie van Larazorg; er wordt van de cliënt verwacht dat hij meedoet, iedereen doet iets. De zorgondernemers hopen dat de cliënten hierdoor een bewuste keuze maken om bij Larazorg te komen wonen. Norm 3.2 De zorgaanbieder gebruikt (bijna)incidenten, (bijna)fouten en klachten voor de verbetering van de zorg. Volgens de inspectie voldoet Larazorg grotendeels niet aan de norm. Larazorg heeft een protocol voor melden van incidenten, maar zorgverleners werken niet volgens dit protocol. Incidenten worden niet apart geregistreerd, maar staan wel in de dagrapportages. De zorgondernemer vertelt dat het moeilijk is om te bepalen wanneer iets een incident is en wanneer dit gewoon bij de cliënt hoort. De zorgondernemers onderkennen dat het structureel registreren van dit soort situaties moet verbeteren. Norm 3.3 De zorgaanbieder bewaakt, beheerst en verbetert systematisch de kwaliteit en veiligheid van de zorg. Volgens de inspectie voldoet Larazorg grotendeels aan deze norm. Pagina 15 van 19

16 De zorgondernemers vertellen dat zij samen met de zorgverleners continu in gesprek zijn over de kwaliteit van de zorg en begeleiding die zij bieden. Veel verbeterpunten worden terloops opgepakt, afhankelijk van wat er op dat moment speelt. Dit wordt echter niet schriftelijk vastgelegd. Een zorgverlener vertelt dat als zij zaken signaleert die verbeterd kunnen worden, zij die direct bespreekt met de zorgondernemers. Omdat het team van Larazorg klein is, zijn de lijntjes kort en worden problemen snel opgepakt. De zorgondernemers staan open voor ideeën en initiatieven van zorgverleners. Ook een wettelijk vertegenwoordiger vertelt dat knelpunten direct worden opgepakt door de zorgondernemers en zorgverleners. Norm 3.4 De zorgaanbieder schept binnen de locatie en het team van zorgverleners voorwaarden voor een cultuur gericht op leren en verbeteren. De norm is niet getoetst. Norm Zorgverleners handelen naar de gemaakte afspraken om tot een evenwichtig samenspel te komen tussen zorgverlener, cliënt en informeel netwerk om goede, veilige en persoonsgerichte zorg te kunnen leveren. De norm is niet getoetst. Pagina 16 van 19

17 Bijlage 1 Methode De inspecteur toetst of de zorg wordt gegeven zoals is voorgeschreven in wetten, veldnormen, professionele standaarden en in het veld vastgestelde kwaliteitskaders. Om tot een goed onderbouwd oordeel te komen, gebruikt de inspectie tijdens het bezoek verschillende informatiebronnen. Door de informatie uit deze bronnen te vergelijken en te wegen, beoordeelt de inspectie of de door Larazorg geboden zorg voldoet aan relevante wetten, veldnormen, professionele standaarden en in het veld vastgestelde kwaliteitskaders. In de bevindingen beschrijft de inspectie per norm welke informatiebronnen zijn gebruikt om tot dit oordeel te komen en welke methode zij daarvoor gebruikt heeft. Tijdens het bezoek heeft de inspectie de volgende informatiebronnen gebruikt: - gesprekken met drie cliënten; - telefoongesprekken met twee cliëntvertegenwoordigers; - gesprekken met drie zorgverleners; - gesprekken met de zorgondernemers; - drie cliëntdossiers; - documenten, genoemd in bijlage 2; - een rondgang over de woon- en dagbestedinglocaties van Larazorg. Inspecteurs beoordelen op de werkvloer of de zorgaanbieder goede zorg verleent. Om een beeld te krijgen van deze locatie starten de inspecteurs met een kort gesprek met de eindverantwoordelijke van die dag of de leidinggevende. Daarnaast vindt een rondleiding door de locatie plaats waardoor de inspecteurs zich een beeld kunnen vormen van de leefsituatie van de cliënten en de werksituatie van de zorgverleners. Daarna zijn de inspecteurs voor een groot deel van de tijd op de afdelingen of in de woningen aanwezig. In verschillende huiskamers observeren de inspecteurs cliënten en zorgverleners. Tijdens de observatie kijken de inspecteurs hoe zorgverleners de cliënten aanspreken en hoe het contact tussen de cliënten en zorgverleners is. Verder kijken de inspecteurs waarom vrijheidsbeperkende maatregelen worden ingezet. Wat valt op en waar hebben de inspecteurs vragen over? De inspecteurs voeren door de dag heen gesprekken met zorgverleners, behandelaren, cliëntvertegenwoordigers en cliëntenraadsleden. Ook worden cliëntdossiers en documenten ingezien. Overlegvormen kunnen bijgewoond worden zoals bijvoorbeeld een multidisciplinair overleg of een overdrachtsmoment. Pagina 17 van 19

18 Uitleg observatiemethode SOFI De inspectie maakt gebruik van een gestandaardiseerde methode om cliënten te observeren als extra informatiebron. Deze methode heet SOFI, Short Observational Framework for Inspection. Dit hulpmiddel is ontwikkeld door de Universiteit van Bradford en CQC (de Engelse Inspectie voor de Gezondheidszorg). Krijgt de cliënt overdag activiteiten aangeboden die hij of zij zinvol of leuk vindt? Spreekt de zorgverlener de cliënt aan op een manier die de cliënt plezierig vindt? Hoe de cliënt de zorg ervaart, maakt onderdeel uit van de kwaliteit. Cliënten kunnen vaak moeilijk zelf aangeven wat hun wensen zijn. Hoe kan een inspecteur dan beoordelen of de zorg aansluit bij de wensen van deze cliënt? Met SOFI zitten twee inspecteurs ieder in een huiskamer. Zij observeren hoe zorgverleners reageren op een cliënt, en andersom. Stimuleren de zorgverleners activiteiten voor cliënten? Wordt met de cliënten gepraat, een liedje gezongen, een spelletje gedaan, gewandeld? Hoe is de stemming van cliënten, hoe betrokken zijn zij bij hun omgeving? Na de observatie volgt een gesprek met de zorgverleners waarin situaties die de inspecteurs hebben gezien aan de orde komen. Zo krijgen de inspecteurs een beter beeld hoe de individuele cliënten de zorg ervaren. Wilt u meer weten over SOFI dan kunt u dit lezen op de website van de Universiteit van Bradford. Pagina 18 van 19

19 Bijlage 2 Beoordeelde documenten - Overzicht van scholing van zorgverleners voor het lopende jaar - Visie en kernwaarden van de zorgaanbieder - Visie op persoonsgerichte zorg - Kwaliteitsplan (4 september 2017) Pagina 19 van 19