Facts & Figures. Regio Noord- Holland Noord

Transcriptie

1 Facts & Figures Regio Noord- Holland Noord

2 Arbeidsmarkt Zorg en Welzijn in feiten en cijfers Krimp en vergrijzing 22% In het noorden van Noord-Holland groeide in de jaren 70 de bevolking met zo n personen per jaar. Toen daalde de bevolking in het zuiden van de provincie juist. Nu is dat omgedraaid. De beroepsbevolking in daalt, zo ook het aantal jongeren. Het aantal ouderen neemt overal toe, maar in sterker dan landelijk. 17% Noord-Holland Noord 17,5% 12,8% Verpleging, Verzorging, Thuiszorg -1% +2,6% -0,7% het aantal jongeren daalt met bijna 1% per jaar +5,4% sinds 2010 stijgt het aantal ouderen met 5,4% per jaar (: 3,8%) de bevolking neemt tot 2025 toe met 2,6% Sterfte sterfteoverschot door vergrijzing de beroepsbevolking daalt met 0,7% per jaar (gemiddeld personen per jaar) Vertrek vertrekoverschot (meer mensen verhuizen dan dat er komen vestigen) Noord- Kennemerland Overwegend stedelijk gebied met relatief veel zorgorganisaties Meer Minder personen werkten in 2014 in Zorg en Welzijn Veel sterkere ontgroening dan in de rest van werk in de gehandicaptenzorg Veel inwoners werken bij een zorgorganisatie buiten de regio Subregio s West-Friesland Landelijk gebied, met Hoorn als grootste gemeente werk in de ziekenhuiszorg Meer oudere zorgmedewerkers Kop van Noord-Holland Landelijk gebied, waarvan enkele gemeenten het dunst bevolkt zijn van De potentiële beroepsbevolking daalt en zal verder dalen % Meer inwoners ouder dan 80 jaar Gezondheid % De ervaren gezondheid is gelijk aan het landelijk beeld, ouderen voelen zich relatief iets vaker gezond dan gemiddeld. Het aantal ouderen dat zich eenzaam voelt steeg in de regio van 38% in 2009 naar 43% in Er wordt meer mantelzorg verleend dan landelijk: 15% van de volwassenen heeft deze zorg recent verleend (: 12%). Er is relatief vaker sprake van huiselijk geweld, en in de regio wonen meer zware drinkers.

3 Ontwikkeling werkgelegenheid Dit jaar groeit de werkgelegenheid in bijna alle sectoren, maar (nog) niet in zorg en welzijn /2016 (prognose) Banenmotor zorg hapert Prognose Verpleging, Verzorging en Thuiszorg (VVT) Was de zorg jarenlang dé banenmotor van, sinds 2012 zien we een trendbreuk. De groei stagneerde, en op dit moment krimpt en verschuift werkgelegenheid. Alleen in de huisartsenzorg stijgt de werkgelegenheid. Ontwikkelingen In 2016 is de krimp volgens prognose van het UWV lager, en een saldo van krimp en groei in verschillende branches. Vanaf 2017 komen er voorzichtig weer banen bij. De vacaturemarkt trekt nu al aan door verschuivingen in functiestructuur en de vervangingsvraag V&V Thuiszorg Werkgelegenheid tussen 2012 en 2014 kromp landelijk met 7,3% Thuiszorg: landelijk banen in 2 jaar tijd, in V&V: banen. Banenverlies: huishoudelijke hulp en intramuraal. Intramuraal: meer hoger opgeleid personeel nodig. Knelpunt: tekort aan wijkverpleegkundigen die zorg kunnen (en mogen) indiceren en organiseren. Prognose: vanaf 2016 stijgt de werkgelegenheid in de thuiszorg, terwijl de V&V blijft krimpen. Zorg dichter bij de burger: zorg wordt verplaatst van 2 e naar 1 e lijn, en van 1 e lijn naar preventie. Extramuralisering en ambulantisering: buiten de muren werken. Dit doet aanspraak op andere competenties, medewerkers werken vaker samen met andere disciplines. Transmurale zorg: organisaties werken over de muren heen aan samenhang van zorg. Intramuraal is hoger opgeleid personeel nodig, vanwege zwaardere, complexe zorgvraag. Zorgfuncties worden geïntegreerd, neem bijvoorbeeld de wijkverpleegkundige die ook sociale taken op zich neemt. Dynamiek Algemene en categorale ziekenhuizen: krimp personeel vanaf Landelijke prognose: 0% groei in 2015 en Mensen gaan minder snel naar het ziekenhuis en blijven er korter. Medisch technologische mogelijkheden nemen toe. Zorgvraag die overblijft is zwaarder en complexer. Kwaliteitsimpuls medewerkers: meer hbo-verpleegkundigen nodig, en duidelijk onderscheid tussen mbo- en hbo verpleegkundigen Er is structurele krimp van ondersteunende functies en van zorgfuncties op niveau 1 en 2. Vanwege het anders organiseren van het werk is er daarnaast een kwalitatieve mismatch. Dit uit zich in nog meer dynamiek op de arbeidsmarkt. Er is behoefte aan hoger geschoold personeel of werknemers met andere vaardigheden en competenties. Ook verzekeraars hanteren strengere normen rond kwalificaties van personeel. Werkgevers zetten volop in op scholing van personeel. Sectorplan : de komende 2 jaar worden werknemers geschoold of getraind GGZ Werkgelegenheid kromp tussen 2012 en 2014 met 5,6%. Minder klinische capaciteit en tweedelijns GGZ, meer in eerste lijn (praktijkondersteuners in huisartsenzorg) en in de wijk De komende twee jaren stabiliseert de werkgelegenheid. Er is meer behoefte aan hboverpleegkundigen en verpleegkundig specialisten. Voorbeelden van trainingen Van zorgen voor naar zorgen dat Coördinatie Methodisch werken Zelfsturend werken Samenwerken met mantelzorgers Krimp van banen landelijk in 2017 ten opzichte van Minder inzet personeel op groepen en vervoer. Na 2017: door vergrijzing zal de zorgvraag dermate stijgen dat de werkgelegenheid weer toeneemt

4 Ontwikkeling werkgelegenheid Vergrijzing en pensionering Vanaf 2016 gaat de vergrijzing van zorgpersoneel serieuze vormen aannemen. In zijn er relatief meer medewerkers in Zorg en Welzijn 55 jaar en ouder. Uitgezonderd de ziekenhuiszorg geldt dit voor elke branche In de kinderopvang kromp de werkgelegenheid het hardst: 2014 t.o.v. 2012: 16,9%. Prognose: in 2015 nog 4% krimp, in % krimp Tussen eind 2012 en eind 2014: krimp van 9% landelijk. Prognose: werkgelegenheid krimpt de komende 2 jaar nog met 5% per jaar. Professionalisering: (her)registratie van jeugdzorgprofessionals. Jeugdteams met daarin hbo-opgeleide, generalistische professionals Verpleging, Verzorging en Thuiszorg 9,2% 6,9% 24,1% 20,4% 18,0% 15,4% 21,2% 19,9% 14,6% 13,4% % Medewerkers ouder dan 55 jaar werknemers werknemers totaal werknemers 20,3% 19,0% 16,1% 16,2% 17,0% 14,6% 18,0% 16,7% Totaal gemiddeld Bron: Arbeid in Zorg en Welzijn, gegevens uit De werkgelegenheid krimpt al vanaf Krimp van 6,6% tussen 2012 en Prognose: krimp van 8% in 2015 en in 2016 krimp van 4%. De eerste lijn groeit De huisartsenzorg groeide in twee jaar met 9%. De werkgelegenheid zal blijvend stijgen. Er gaan meer kleine chirurgische verrichtingen in de huisartsenpraktijk plaatsvinden. De huisarts krijgt centrale rol in behandeling en verwijzing van psychische problematiek. In de Kop van Noord-Holland ontstaat een tekort aan huisartsen. Er zijn meer praktijkondersteuners nodig (zoals POH-GGZ en POH Somatiek): opleidingsinstituten zijn op zoek naar geschikte stageplaatsen. Er is een tekort aan stageplaatsen voor doktersassistenten. +9% Aangenomen dat er aan deze samenstelling niet veel veranderd is, zullen minstens deze medewerkers over 6 jaar (in 2021) in de categorie 65-plussers zijn beland. Zij zijn dan gepensioneerd, of zullen binnen afzienbare tijd stoppen met werken. 64,1 jaar was de gemiddelde pensioenleeftijd in 2014 In de sector werken in de regio relatief minder jonge medewerkers Onderzoek 2011: 27% van de verpleegkundigen: Ik kan doorwerken tot pensioenleeftijd 30,5% 33,8% Medewerkers (%) jonger dan 35 jaar Noord-Holland Noord

5 Kenmerken werknemers Onderwijs Verpleging, Verzorging en Thuiszorg Verpleging, Verzorging en Thuiszorg 3,9% 4,4% 7,6% 6,6% 3,9% 5,3% 3,4% 3,7% 0,59 0,73 0,68 0,63 0,68 0,73 0,61 0,62 0,86 0,82 Nettoverloop in % 2011 Het nettoverloop is met 3,1% iets lager dan het landelijk gemiddelde (4%). Alleen in welzijn en de gehandicaptenzorg was het verloop iets hoger dan in de rest van. Deeltijdfactor 2013 Gemiddeld nam de deeltijdfactor landelijk af tussen 2009 en 2013 in de kinderopvang, de VVT en WMD. De deeltijdfactor neemt juist toe in de ziekenhuizen. Pendel 3,2% 4,0% 1,8% 3,6% 2,5% 2,8% 3,5% 3,1% 0,77 0,80 0,75 0,77 0,71 0,70 0,68 0,70 Gemiddeld in 2013 Het pendelsaldo is negatief: er reizen veel meer inwoners naar hun baan bij een zorgorganisatie in een andere regio, dan dat er mensen de omgekeerde beweging maken naar. Dagelijks reizen zo n inwoners naar Amsterdam voor hun baan in Zorg en Welzijn, en zo n naar Zaanstreek Waterland. Het meeste woon-werkverkeer naar zorgbanen in de regio toe, komt uit Amstelland, Kennemerland en Meerlanden. 8,4% 49,3% Inkomende pendel Uitgaande pendel 5640 zorgprofessionals reizen voor hun baan naar Amsterdam of Zaanstreek - Waterland Instroom (eerstejaars) opleidingen in de regio Hbo-verpleegkundigen Mbo-verpleegkundigen Verzorgenden Helpenden en zorghulpen Pedagogisch werk 3 Pedagogisch werk 4 Social work (+SPH, CMV en MWD) MMZ 3 MMZ 4 Welzijn 3 Welzijn 4 Gemiddeld diplomeren jaarlijks in de regio: Regio: Groot Amsterdam (incl. Zaanstreek-Waterland) en Hoeveel studenten halen het diploma? Verpleegkunde hbo Verpleegkunde mbo Verzorgende mbo Helpende zorg en welzijn Zorghulp MMZ + Pedagogisch werk 3 MMZ + Pedagogisch werk 4 Sociaal-Cultureel Werk Sociaal-Maatschappelijke Sociaal-Pedagogische Hulpverlening Sociaal-Juridische De zorgopleidingen in hebben gemiddeld een iets hoger studierendement dan landelijk. Het rendement aan de verzorgende opleiding is lager dan gemiddeld.

6 Onderwijs Hoeveel studenten vinden snel een baan? Het stectorrendement is tevens iets hoger dan het landelijk gemiddelde. Met name studenten die hbo verpleegkunde hebben gestudeerd vinden relatief snel een baan in de sector, en ook de verzorgende opleiding doet het goed op dit vlak. De sociaal-agogische opleidingen op niveau 4 scoren iets lager dan gemiddeld. Studierendement 2012 Sectorrendement 2011 Verpleegkunde hbo Verpleegkunde mbo BBL Verpleegkunde mbo BOL Verzorgende mbo BBL Verzorgende mbo BOL Helpende & zorghulp MMZ 3 & SAW 3 MMZ 4 & SAW 4 SPH 5, MD 5, CMV 5 & Pedagogiek Totaal zorg en WJK 54,5 55,3% 75,6 66,4% 62,6 49,7% 50,0% 53,2% 29,4% 49,2% 60,7% 67,5% 58,8% 56,0% 67,2% 62,5% 57,6% 51,3% 60,6% 58,0% Verpleegkunde hbo Verpleegkunde mbo BBL Verpleegkunde mbo BOL Verzorgende mbo BBL Verzorgende mbo BOL Helpende & zorghulp MMZ 3 & SAW 3 MMZ 4 & SAW 4 SPH 5, MD 5, CMV 5 & Pedagogiek Totaal zorg en WJK Opleidingsinstituten in de regio 92,2% 90,4% 97,2% 95,3% 77,8% 85,3% 97,9% 96,3% 91,3% 86,6% 57,1% 52,1% 80,5% 72,3% 56,8% 62,9% 74,4% 66,7% 71,2% 70,2% ROC Horizon College ROC Kop van Noord-Holland Hogeschool InHolland: Locatie Alkmaar Instroom aan deze opleidingsinstituten Sociaal-agogische mbo-opleidingen: instroom neemt af. Helpende en zorghulp: instroom neemt af. Verzorgende: instroom neemt voorzichtig toe. Mbo-verpleegkunde: instroom Anders opleiden De veranderende arbeidsmarkt vraagt om nieuwe opleidingsprogramma s. Zo is er Bachelor Nursing 2020: voor een nieuw voor de hbo verpleegkundige vanaf En de Commissie Innovatie Zorgberoepen en Opleidingen (Zorginstituut ) verkent hoe de zorg in 2030 er uit ziet, hoe een continuüm van bekwaamheden daarbij past, en hoe de opleidingen daarop afgestemd kunnen worden. Opleiden voor 2030 Niet de ziekte of aandoening, maar het functioneren, de veerkracht en de eigen regie van de burger centraal. Leerlijnen dwars door opleidingslagen heen. Onderwijs door lijnen heen (van nulde tot derde lijn). Veel aandacht voor preventie en gezond gedrag. Opleidingscontinuüm: een leven lang leren dwars door de beroepskolommen heen. Aandachtspunten arbeidsmarktbeleid Anticiperen op vergrijzend personeelsbestand en aanzuigende werking van Amsterdam op jongeren: tekorten zullen eerder in de regio ervaren worden. Verbeteren imago werken in de wijk, zorgen dat leerlingen daar ervaring opdoen. Voorkomen dat populariteit van opleidingen afneemt door huidige negatieve berichtgeving. Zoveel mogelijk behouden van personeel binnen de zorgsector: van werk naar werk. Vinden van oplossingen voor opleiden en kennisoverdracht buiten de muren van de organisatie. Online Van deze factsheet verschenen ook edities voor Amsterdam en Zaanstreek - Waterland. Deze vind je op sigra.nl/arbeidsmarktinformatie. Ook vind je daar meer informatie over gebruikte gegevens en bronnen.

7 Tot stand gekomen met RegioPlus, samenwerkingsverband van 16 werkgeversorganisaties in Zorg en Welzijn Bronnen Demografie: VGZ zorgkantoor Gezondheid: GGD gezondheidsmonitor 2012 Ontwikkeling werkgelegenheid per branche: PFZW en jaarverslagen zorg Prognose werkgelegenheid per branche: UWV arbeidsmarktprognose Onderwijsgegevens: DUO ZWplus