Facts & Figures 2017 De arbeidsmarkt Zorg en Welzijn in Flevoland

Transcriptie

1 De sector zorg en welzijn in personen werken in 2015 in de sector zorg en welzijn ( fte). Bijna een derde hiervan werkt in de Verpleging, Verzorging en Thuiszorg (VVT). 8,2% 8,2% van de totale se beroepsbevolking werkt in 2015 in de sector zorg en welzijn. Landelijk ligt dit percentage hoger, namelijk op 10%. Werkgelegenheid naar branche (2015) 9% 13% 2% 31% Nederland 28% 25% Ziekenhuizen GGZ VVT Gehandicaptenzorg Huisartsenzorg Overige zorg WMD Jeugdzorg Kinderopvang Facts & Figures 2017 De arbeidsmarkt Zorg en Welzijn in De sector zorg en welzijn is volop in beweging. Er verandert veel. Ook in. In deze publicatie de belangrijkste ontwikkelingen op een rij. Kenmerken se werknemers (2015) 42,3 jaar is de gemiddelde leeftijd (Landelijk: 42,7 jaar) 82,7% van de werknemers is vrouw (Landelijk:83,8%) 21,3% heeft een migratie-afkomst (Landelijk:14,5%)

2 De sector zorg en welzijn in Toenemende werkdruk De sector zorg en welzijn vergrijst. De gemiddelde (pensioen)leeftijd neemt toe en relatief veel jongeren stromen uit. Toch is het aandeel 35-minners in de sector nog altijd groter dan het aandeel 55-plussers. Leeftijdsverdeling medewerkers zorg en welzijn (2015) Aandeel 35- Aandeel 55+ De werkdruk onder zorgpersoneel stijgt en agressie en geweld komen steeds vaker voor. Met name in de kinderopvang, de jeugdzorg en de huisartsenzorg neemt het aantal incidenten toe. Desondanks is het merendeel van het zorgpersoneel nog altijd tevreden. Medewerkerstevredenheid zorg en welzijn (2015) 3,9 30,1% 31,3% 20,5% 21,7% 25,9% Zeer tevreden Nederland Nederland Medewerkers moeten langer doorwerken en de gemiddelde leeftijd in de sector neemt ieder jaar toe ,4 > 63,6 70,3% Ziekteverzuim (2016) Deels tevreden /deels ontevreden Zeer ontevreden Medewerkers in de huisartsenzorg zijn het meest tevreden. De tevredenheid is het laagst in de jeugdzorg. gemiddelde pensioenleeftijd in jaren ,3 > 42,7 gemiddelde leeftijd in jaren 0% 10,0% Verzuim in sector zorg en welzijn (5,8%) Gemiddeld verzuim in Nederland (4,3%) In de periode zal 16-22% van het personeelsbestand met pensioen gaan. Dit komt neer op zo n tot medewerkers per jaar (landelijk). Het ziekteverzuimpercentage in zorg en welzijn is hoger dan het gemiddelde verzuim in Nederland.

3 Veranderende competenties Complexere Zorgvraag Van zorgprofessionals worden andere competenties en vaardigheden gevraagd: niet langer de ziekte of aandoening, maar het functioneren, de veerkracht en de eigen regie van de cliënt staan centraal. Dit vraagt om nieuwe opleidingsprogramma s, waarbinnen deze vaardigheden worden aangeleerd. Ook bestaande medewerkers moeten deze omslag maken. 40% van de werknemers vindt dat andere kennis en vaardigheden nodig zijn 45% van de werkgevers vindt een andere samenstelling van personeel nodig We leven langer, maar niet gezonder. Een oudere bevolking betekent een grotere en complexere zorgvraag, een toename van chronische aandoeningen en meer co-morbiditeit. is de jongste provincie van Nederland, maar ook hier neemt het aandeel ouderen snel toe! Percentage 65-plussers t.o.v. totale bevolking 12,0% 17,8% 24,0% 26,0% Kerncompetenties van de hedendaagse zorgprofessional - Samenwerken - Creativiteit - ICT geletterdheid - Sociaal & cultureel vaardig - Communiceren - Probleemoplossend vermogen - Kritisch denken Nederland Nederland Zorgpact In de toekomst wonen veel meer mensen in met een chronische aandoening. se werkgevers, onderwijs en overheid werken samen om de aansluiting tussen opleiding en arbeidsmarkt in de regio te versterken. De ontwikkeling van een gemeenschappelijke taal bij het aanleren, toetsen en bespreken van nieuwe competenties voor zorgprofessionals is het uitgangpunt. Prognoses chronische aandoeningen ( ) Geschatte toename van het aantal ers dat aan de chronische aandoening leidt over de periode % Invloed van technologie De impact van technologische innovaties op de gezondheidszorg is enorm. Enerzijds leven mensen langer als gevolg van technologische ontwikkelingen. Anderzijds maken de ontwikkelingen m.b.t. ehealth dat patiënten meer zorg in eigen hand nemen, waardoor zij minder afhankelijk zijn van professionele zorg. +60% +70% +77% +72% Diabetes Gewichtsslijtage /Artrose Coronaire hartziekten Ouderdomsen lawaaidoofheid Dementie +20% Astma +65% Chronische bronchitis / COPD

4 Bevolkingskenmerken Noordoostpolder ( inwoners) Centrumgemeente Emmeloord met 10 dorpen Krimp in de dorpen en terugloop van voorzieningen Hbo-ers trekken weg en keren niet terug Urk ( inwoners) Hechte gemeenschap en daarmee een hoge samenredzaamheid Lage werkloosheid, maar weinig hoog opgeleide inwoners Hoog kerkgehalte: grote gezinnen en er wordt gemiddeld jonger getrouwd Lelystad ( inwoners) Meer mensen met een lage SES Werkloosheid hoger dan landelijk gemiddelde Meer dan 16% van de inwoners is laaggeletterd Het % voortijdig schoolverlaten ligt hier hoger dan elders Dronten ( inwoners) Centrumgemeente met 2 dorpen Swifterbant en Biddinghuizen Dronten als stedelijke hoofdkern, met een regionale verzorgingsfunctie Almere ( inwoners) Bewoners en gemeente zijn meer gericht op de Randstad dan op Jonge inwonerspopulatie: 33% is jonger dan 25 Relatief veel inwoners van niet-westerse komaf Gemiddeld opleidingsniveau van jongeren is laag Zeewolde ( inwoners) Bewoners en gemeente zijn gericht op Harderwijk en Ermelo Jongeren trekken naar het oude land voor hun opleiding Weinig inwoners met een niet-westerse afkomst

5 Mobiliteit op de se arbeidsmarkt Ontwikkelingen werkgelegenheid De afgelopen jaren stond de sector zorg en welzijn in het teken van krimp. Ondanks de dalende werkgelegenheid was er nog altijd volop dynamiek in de sector. De afgelopen jaren zijn er veel banen verdwenen in zorg en welzijn. Inmiddels zijn er duidelijke tekenen dat de arbeidsmarkt weer aantrekt. 21% 6% 1300 personen verlaten in 2015 een se werkgever binnen zorg en welzijn 44% Daarvan: blijft binnen de eigen branche werkzaam -3,1% Terugblik In daalde de werkgelegenheid harder dan in de rest van Nederland. Zo nam de totale omvang van de werkgelegenheid in 2015 af met 3,1% (landelijk: 2,5%). De meeste banen gingen verloren in de jeugdzorg. In de huisartsenzorg nam de werkgelegenheid juist toe, als gevolg van verschuivingen richting de eerste lijn. blijft werkzaam in de sector zorg en welzijn 29% 1170 verlaat de sector zorg en welzijn gaat met pensioen personen starten in 2015 bij een se werkgever binnen zorg en welzijn Na jaren van krimp, groeit de werkgelegenheid weer en is er de komende jaren zelfs sprake van tekort aan personeel! 28% 17% 22% 33% Daarvan: komt vanuit een andere branche in sector zorg en welzijn komt van buiten de sector komt vanuit dezelfde branche is herintreder Pendel stromen Medewerkers wonen niet langer om de hoek. Met name hoger opgeleiden zijn bereid langer te reizen voor een baan. 42,2% van alle se werknemers in zorg en welzijn, werkt buiten onze regio. Met name de regio Groot-Amsterdam is populair. +1,5% 2020 Prognose Meer en hoger opgeleid zorgpersoneel is nodig om aan de groeiende en complexere zorgvraag te voldoen. De verwachting is dat de totale omvang van de werkgelegenheid in de sector Zorg & WJK met gemiddeld 1,5% per jaar toeneemt. Per branche zijn er verschillen. Zo wordt de sterkste groei verwacht in de VVT sector. In de jeugdzorg wordt een verdere daling van de werkgelegenheid verwacht, als gevolg van bezuiniging en de decentralisaties. In de periode dreigen in tekorten op alle niveaus, maar er lijkt met name een groeiende behoefte aan hoog en middelbaar opgeleide zorgprofessionals.

6 Aanbodoverschot / -tekort naar kwalificatie in (2020) Niveau 1/2 Veel banen zijn wegbezuinigd. De vraag (met name naar niveau 2) lijkt er wel te zijn, maar de middelen zijn nog beperkt. In worden nog steeds (te) veel jongeren op deze niveaus opgeleid. 1/2 Verzorgenden IG: Werkgevers (met name in de VVT) ervaren problemen met het werven van verzorgenden IG. Verzorgende IG is op dit moment al aangemerkt als krapteberoep. Pedagogisch werkers: In de kinderopvang is minder vraag naar werknemers met niveau 3, als gevolg van aanpassing van kwalificatie-eisen en verschuivingen naar niveau Mbo-verpleegkundige: In het ziekenhuis, VVT en GGZ is een toenemende vraag naar mbo-verpleegkundigen. Verwachting is dat de komende jaren tekorten ontstaan. Pedagogisch werkers: In de kinderopvang is groeiende behoefte aan pedagogisch werkers op niveau 4. Dit terwijl de instroom vanuit het onderwijs is afgenomen Er is nu al een tekort aan (wijk)verpleegkundigen op niveau 6. Dit tekort loopt verder op. Ook gespecialiseerd verpleegkundigen zijn moeilijker te vinden. Verpleging & verzorging Zorghulp (460) / Helpende (690) Verzorgende Helpende (3870) Mbo-verpleegkundige (3010) Hbo-verpleegkundige (1070) Sociaal agogisch Pedagogisch werker (380) Pedagogisch werker (1070) Sociaal pedagogisch hulpverlener (2080) Medewerker maatschappelijke zorg (350) Medewerker maatschappelijke zorg (1190) Pedagogiek (460) Maatschappelijk werk en dienstverlener (1280) Culturele en maatschappelijke vormer (260) Overschot aan personeel in 2020 Prognose onduidelijk Tekort aan personeel in 2020 Genoemde aantallen betreffen een schatting van de op dit moment werkzame professionals in

7 Uitdagingen De komende jaren moeten we in hard aan de slag om regionale knelpunten het hoofd te bieden: Extra inzet is nodig om middelbaar en hoger personeel aan te trekken en te behouden. Een flinke uitdaging, gezien het gemiddeld lage opleidingsniveau en de aantrekkingskracht van de regio. Er worden nog altijd te veel jongeren opgeleid op de lagere kwalificatieniveaus. Hoe zorgen we ervoor dat we ook deze groep perspectief blijven bieden? Opleidingsprogramma s sluiten niet altijd aan op de wensen van werkgevers. Afstemming tussen onderwijs en arbeidsmarkt is belangrijk om aansluiting te verbeteren. Medewerkers moeten langer doorwerken en de werkdruk neemt toe. Hoe zorgen we ervoor dat werknemers tot aan hun pensioen met plezier naar het werk blijven gaan? Tot stand gekomen met RegioPlus, samenwerkingsverband van veertien werkgeversorganisaties in zorg en welzijn. Meer aandacht voor in-, door- en uitstroom van personeel (arbeidsmobiliteit) is nodig voor een optimale personeelssamenstelling op langere termijn. Zorg en welzijn groeien naar elkaar toe. Hoe zorgen we dat professionals in beide disciplines dezelfde taal spreken, zodat gezondheidsvraagstukken integraal kunnen worden aangepakt? Bronnen Centraal Bureau voor Statistiek DUO onderwijsregistraties Onderzoeksprogramma Arbeidsmarkt zorg en welzijn Provincie Regioportret 2016 Toekomstverkenning GGD UWV Regio in Beeld Vraag Aanbod Analyse Monitor Eerstelijnszorg Zowelwerk 2017 zowelwerk.nl Zowelwerk is onderdeel van CMO