SIGRA. Facts & Figures. Arbeidsmarktgegevens Regio Zaanstreek - Waterland ZAANSTREEK-WATERLAND NOORD-HOLLAND NOORD AMSTERDAM & DIEMEN TEXEL DEN-HELDER

Transcriptie

1 Facts & Figures 217 Arbeidsmarktgegevens Regio Zaanstreek - Waterland TEXEL DEN-HELDER NOORD-HOLLAND NOORD HOORN ALKMAAR SIGRA ZAANSTREEK-WATERLAND AMSTERDAM AMSTERDAM & DIEMEN 1

2 Inleiding In deze SIGRA Facts & Figures belichten we in enkele highlights de regionale arbeidsmarkt van Zorg en Welzijn. De cijfers en grafieken kunnen voor eigen beleidsstukken gebruikt worden. In het online Arbeidsmarktrapport 217 wordt dieper ingegaan op de ontwikkelingen en in regiospecifieke situaties. Naast deze editie over Zaanstreek - Waterland zijn er ook Facts & Figures gemaakt voor Noord-Holland Noord, Zaanstreek Waterland en Kennemerland, Amstelland en Meerlanden (samenvoorbeterezorg). Duiding, verdieping en meer over regionale verschillen lees je in het online arbeidsmarktrapport via Inhoud van deze facts & figures: 1. Kenmerken Zorg en Welzijn Zaanstreek - Waterland Demografie en zorgthema s Oplopende tekorten aan personeel Behoud en vitaliteit belangrijker dan ooit We moeten opleiden: meer, beter en anders... 8 SIGRA en samenvoorbeterezorg (217). Publicatie uit dit werk is toegestaan, mits de bron wordt vermeld. SIGRA is een samenwerkingsverband van ca. 1 organisaties in Zorg en Welzijn met samen meer dan 1. medewerkers in Groot-Amsterdam, Zaanstreek-Waterland en Noord-Holland Noord. 6. Regionale kengetallen per branche... 1 Bronnen AZW: landelijk onderzoeksprogramma Arbeid in Zorg en Welzijn DUO: open data onderwijsgegevens op duo.nl GGD: gezondheidsmonitor Demografie: provincie Noord-Holland Jaarverslagen zorg 2 3

3 1. Kenmerken Zorg en Welzijn Zaanstreek - Waterland 2. Demografie en zorgthema's Werkgelegenheid per branche in personen Zaa 7% Kinderopvang (1.18) Overige zorg (1.55) Huisartsenzorg en Gezondheidscentra (44) Jeugdzorg (47) - Wate nstreek15% rlan d 6% 9% 6% Ziekenhuizen (2.63) Nederland 3% 2% 3% Geestelijke Gezondheidszorg (97) 24% 8% 2% Zaanstreek - Waterland Verpleging, Verzorging, Thuiszorg (7.71) 7% 6% Meer lager opgeleiden woonachtig in de regio 3% Welzijn en Maatschappelijke Dienstverlening (51) Gehandicaptenzorg (2.16) 13% De economie groeide sterker dan landelijk (groot aandeel voedingsmiddelenindustrie) Gemeenten hebben tegengaan overgewicht als speerpunt benoemd 31% 12% Zaanstad 44% Bron: AZW 11,4% personen werken in de sector van totale werkgelegenheid in de regio Nog groei in aantal relatief Veel werk in de VVT Gemiddeld hogere leeftijd en meer oudere werknemers dan landelijk Gemiddeld Hogere deeltijdfactor Minder dan landelijk gemiddeld uitgaande pendel inwoners die elders werken (m.n. in Amsterdam) Ook vergrijzing, aantal inwoners ouder dan 8 jaar richting 24 verdubbelt Steeds populairder onder toeristen en om te wonen (huishoudens uit Amsterdam) Waterland Kenmerken zorg- en welzijnspersoneel: Zaanstreek - Waterland versus Nederland 4 jongeren en beroepsbevolking Zaanstreek - Waterland % Nederland % Deeltijdfactor 75,2 73,1 Gemiddelde leeftijd 42,3 42,7 Aandeel vrouwen 87,4 83,8 Medewerkers migratieachtergrond 16,7 14,5 Aandeel medewerkers 55 jr e.o. 22,6 21,7 Aandeel medewerkers < 35 jr. 29,2 31,3 Aandeel zelfstandigen 5,9 5,4 Nettoverloop 4,7 4,9 Eén van de sterkst Gemiddeld inkomen vergrijzende regio s. De ouders van jonge gezinnen die zich vanuit Amsterdam in de jaren 7 vestigden worden nu 65-plussers. Afname jongeren en inwoners tussen de 15 en 65 jaar van inwoners is relatief hoog. Aanbod van voorzieningen en werkgelegenheid is beperkt. Bron: AZW 5

4 3. Oplopende tekorten aan personeel 4. Behoud en vitaliteit belangrijker dan ooit De vergrijzing zet door en budgetten voor de zorg worden weer ruimer. Daarmee neemt de werkgelegenheid in Zorg en Welzijn toe. Omdat de instroom uit het onderwijs de laatste jaren afnam en de uitstroom van personeel toeneemt, ontstaan tekorten aan personeel. Nu al geven werkgevers in de regio aan dat meer dan de helft van de vacatures moeilijk te vervullen is (vacaturepeiling voorjaar 217). Veel uitstromende zorgmedewerkers verlieten de sector. Afhankelijk van de branche ging tussen de 59% tot 68% elders aan het werk. Werkzaam per kwalificatie en tekort / overschot 22 (middenscenario) Groot tekort Meer over de scenario's in het online rapport Groot overschot Meer oudere zorg- en welzijnsmedewerkers. % Jonger dan 35 jaar % jaar % 55 jaar en ouder Gemiddelde leeftijd Niveau Niveau 1 en 2 Mbo niveau 3 Hbo niveau 4 Mbo niveau 6 42,6 Werkzaam (personen) 155 Zorghulp 3845 Verzorgende 214 Mbo-verpleegkundige 79 Hbo-verpleegkundige 25 4 Helpende 675 PW-3 & MMZ-3 PW en MMZ-4 CMV & MWD SPH % 25% 5% 75% 1% Bron: AZW (landelijke cijfers) Doktersassistent 655 HBO pedagogiek 2 Tussen de 16 en 2% van de medewerkers stroomt uit vanwege pensioen tussen en 22. In de ziekenhuizen is deze uitstroom het hoogst. Aantal mantelzorgers neemt toe, vooral in de zorgsector. 23% van de medewerkers ervaart combinatiedruk. 43% Verpleging & verzorging 19% Sociaal-agogisch 38% Overige kwalificaties Het langdurig verzuim in de sector neemt toe. Raming, dus excl. recent vrijgemaakte financiële middelen 3,5 De uitdaging van nu is elkaar niet te beconcurreren om personeel, maar samenwerken aan een grotere vijver van (potentiële) medewerkers. 3 2,5 2 1,5 1,5 Tegenover deze uitstroom staat verminderde instroom vanuit het onderwijs (zie volgende pagina) Bron: Landelijke cijfers van Vernet 6 7

5 5. We moeten opleiden: meer, beter en anders Instroom mbo Zaanstreek - Waterland Instroom mbo Nederland Instroom mbo Nederland Mbo verpleegkundige (4) Instroom mbo Zaanstreek Waterland Er wordt relatief weinig BBL (combinatie van werken en leren) opgeleid in regio Landelijke afname aandeel BBL t.o.v. BOL-variant % BBL Zorg en Welzijn Zaanstreek - Waterland % BBL Zorg en Welzijn Nederland 2,7 % 29 % 19,3 % 21,6 % Bron: DUO, bewerking SIGRA Verzorgende IG (3) MMZ, PW en Welzijn (4) Mbo-verpleegkundige(4) MMZ, PW en Welzijn (4) Instroom hbo Noord-Holland Instroom hbo Noord-Holland Verpleegkunde hbo (6) Bachelor SJD (6) Toegepaste psychologie (6) Doktersassistent (4) Apothekersassistent (4) Verzorgende IG Toegepaste psychologie (6) Toegepaste psychologie bachelor SJD (6) 5 5 bachelor SJD (6) Verpleegkundige hbo (6) Verpleegkundige hbo (6) Overige opleidingen Zaanstreek - Waterland Instroom hbo Noord-Holland Instroom hbo Nederland 8 Verzorgende IG (3) 25 Hbo Noord-Holland Helpende (2)* Verzorgende IG (3) Mbo Zaanstreek - Waterland Zorghulp (1) MMZ, PW (4 ) en Welzijn ( 1 1 Instroom (eerstejaars) initiële Zorg en Welzijn opleidingen Totaal niveau 3 en MMZ, PW en Welzijn (4) Mbo-verpleegkundige (4) Mbo-verpleegkundige (4 Toegepaste psychologie (6) Bachelor (SJD (6) Bron: DUO, bewerking SIGRA op vestigingen Inholland buiten regio Mbo: ROC Regio College en ROC Horizon College, Hbo: Hogeschool van Amsterdam en Hogeschool Inholland *De opleiding tot helpende wordt sinds kort breder ingestoken dan Zorg en Welzijn en heet Dienstverlening Verpleegkunde hbo (6) In het online rapport meer over: leerwerkplaatsen en fieldlabs uitval onderwijs en studiekeuze 9

6 6. Regionale kengetallen per branche Waar Zaanstreek - Waterland hoger scoort dan Nederland is Zaanstreek - Waterland rood gemarkeerd. Nettoverloop (uitstroom uit de sector) Deeltijdfactor Zaanstreek - Waterland Nederland Ziekenhuizen,76,79 GGZ,82,83 Gehandicaptenzorg,72,73 VVT,7,67 Huisartsenzorg / gezondheidscentra,69,69 Overige zorg,77,74 Welzijn en MD,73,75 Jeugdzorg,86,85 Kinderopvang -,66 Zorg en Welzijn,75,73 Zaanstreek - Waterland % Nederland % Ziekenhuizen 4% 3,5 GGZ - 4 Gehandicaptenzorg - 3,5 VVT 5,1% 5,1 Huisartsenzorg / gezondheidscentra - 4,5 Overige zorg - 6,8 Welzijn en MD 1,5 8,6 Jeugdzorg - 4,5 Kinderopvang 6,9 7,9 Zorg en Welzijn 4,7 4,9 Bron: AZW,. Voor enkele branches zijn geen gegevens beschikbaar. Bron: AZW, Verzuimpercentage per branche Aandeel jongere en oudere werknemers Zaanstreek - Waterland Nederland % jonger dan 35 % ouder dan 55 % jonger dan 35 % ouder dan 55 Ziekenhuizen 24,6 23,5 3,3 21,5 GGZ 29,7 2, 3,3 23,6 Gehandicaptenzorg 34,3 2,2 37,1 19,1 VVT 22,8 28,6 25,2 26,4 Huisartsenzorg / gezondheidscentra 24,7 18,8 28,1 19,8 Overige zorg 34,5 15,5 34,2 18 Welzijn en MD 3,3 23, 31,1 22,4 Jeugdzorg 27,1 15, ,7 Kinderopvang 51, 1,1 51,2 9,7 Zorg en Welzijn 29,2 22,6 31,3 21,7 Zaanstreek - Waterland Ziekenhuizen 4,2 % 4,4 % GGZ 6, % 4,1 % Gehandicaptenzorg 5,7 % 5,2 % VVT 5,2 % 5,8 % Welzijn en MD 5, % 5,6 % Jeugdzorg 5,4 % 5,6 % Bron: Jaarverslagen zorg. Ziekenhuizen, jeugdzorg en WMD betreft hele SIGRA en VBZ- regio. Bron: AZW, 1 11

7 Zorgen voor voldoende goed opgeleide medewerkers = samen alle zeilen bijzetten Daarom werken we onder meer aan: Realiseren gezamenlijke afspraken Vitaliteit en loopbaan Anders opleiden Anders organiseren Imago en beeldvorming Door activiteiten zoals: Regionaal convenant opleiden personeel Vitaliteitshuis, loopbaanplatform, sterk in je werk Combineren VIG-MMZ, leren in de wijk, uitwisselingsstages Social Return On Investment, Lerend netwerk SPP Studie Experience en voorlichtingsmateriaal Lees meer in het online rapport! 12