In deze nota wordt op hoofdlijnen ingegaan op de uitkomsten van de circulaire. In de bijlage wordt gedetailleerder ingegaan op de uitkomsten.

Transcriptie

1 Informatienota Vergadering : 28 juni 2016 Voorstelnummer : Registratienummer : Portefeuillehouder : R.S. van Meygaarden Afdeling : Financiën Bijlage(n) : B&W-datum/nummer : 21 juni 2016, nummer 008 Commissie/datum : n.v.t. Onderwerp : Meicirculaire 2016 Gemeentefonds Onderwerp Meicirculaire 2016 Gemeentefonds. Kennisnemen van De financiële effecten van de Meicirculaire 2016 zoals die verwerkt zullen worden in de Oogstrapportage 2016 (jaarschijf 2016) en de Programmabegroting 2017 (jaarschijf 2017 e.v.). Inleiding Op 31 mei jongstleden is de eerste versie van de Meicirculaire 2016 op Internet gepubliceerd. In verband met onjuistheden, zijn er daarna nog gecorrigeerde versies gepubliceerd. Op basis van de meest recente informatie (versie 9 juni), wordt u geïnformeerd over de uitkomsten en de effecten van de Meicirculaire In deze nota wordt op hoofdlijnen ingegaan op de uitkomsten van de circulaire. In de bijlage wordt gedetailleerder ingegaan op de uitkomsten. Kernboodschap Uitkomsten Meicirculaire 2016 Het netto verschil tussen de Meicirculaire 2016 en de ramingen in de Bloesemrapportage 2016 zijn voor Geldermalsen als volgt : Bedragen x Toename uitkering Meicirculaire waarvan te oormerken: -hogere lasten a.g.v. hogere uitkering t.b.v. Sociaal Domein hogere lasten a.g.v. hogere uitkering t.b.v. oude WMO-taken lagere lasten a.g.v. stoppen uitkering versterking Peuterspeelzaalwerk taakmutatie voorschoolse voorziening taakmutatie kosten referendum compensatie loon- en prijsstijgingen taakmutatie BGT mutatie onderwijshuisvesting VO Netto verschil Meicirculaire Zoals uit bovenstaande tabel blijkt, is er op termijn sprake van een aanzienlijk nadeel voor de gemeente. Uit de circulaire blijkt dit nadeel niet zo snel. De beheerders van het gemeentefonds presenteren in deze circulaire alleen maar de positieve (bruto) accressen (= percentage waarmee de omvang van het gemeentefonds groeit (inclusief jaarlijkse inflatie)). Gemeenten ramen de algemene uitkering uit het gemeentefonds in de (meerjaren)begroting echter op basis van constante prijzen en gebruiken hiervoor de netto (reële) accressen (accressen geschoond voor de inflatie effecten). 1

2 In de periode 2016 t/m 2021 groeit de algemene uitkering met gemiddeld 1,66% per jaar (cumulatief in 6 jaar is dit met 9,95%). De inflatie bedraagt gemiddeld 1,35% per jaar (cumulatief in 6 jaar is dit 8,10%), zodat de netto groei gemiddeld 0,31% per jaar bedraagt. Over 6 jaar is dit cumulatief 1,85%. In de vorige circulaire werd voor dezelfde periode nog uitgegaan van een groei met gemiddeld 1,77% per jaar (cumulatief in 6 jaar is dit 10,61%) en een inflatie van gemiddeld 0,75% per jaar (cumulatief in 6 jaar is dit 4,50%), zodat de netto groei gemiddeld 1,02% per jaar was. Cumulatief 6,11% in 6 jaar. In plaats van een netto groei van cumulatief 6,11% is er nog maar een cumulatieve groei van 1,85%. Op termijn levert een mindere netto groei van 4,26% voor Geldermalsen een structureel nadeel op van ongeveer ,--. Heroverwegen en actualiseren budgetten Bloesemrapportage 2016 De Meicirculaire 2016 geeft ook aanleiding om 2 budgetten te heroverwegen die in de Bloesemrapportage 2016 zijn opgenomen, nl. de extra bijdrage ten behoeve van de voorschoolse voorziening peuters en de extra BGT-lasten. Omdat er voor deze 2 onderwerpen in de Meicirculaire 2016 extra geld beschikbaar wordt gesteld, wordt voorgesteld de in de Bloesemrapportage 2016 opgenomen extra budgetten (gedeeltelijk) terug te draaien. Bij de bepaling van de hoogte van de algemene uitkering wordt rekening gehouden met de capaciteit die de gemeente heeft om zelf inkomsten te genereren. De algemene uitkering wordt beschouwd als een aanvulling op o.a. de gemeentelijke OZB-opbrengsten. Hiervoor dient de negatieve inkomstenmaatstaf OZB. Voor de bepaling hiervan zijn de meeste actuele WOZ-ramingen van BSR gebruikt. Hierdoor is het ook noodzakelijk om bij de OZB-opbrengsten uit te gaan van dezelfde waarden en de raming van de OZB-opbrengsten te actualiseren. De OZB-inkomsten-maatstaf in de algemene uitkering en de gemeentelijke OZB-opbrengsten zijn min of meer communicerende vaten. Gaat de OZB-opbrengst omhoog als gevolg van een toename van de WOZ-waarde (bijvoorbeeld verbouw of nieuwbouw), dan daalt de algemene uitkering door een toename van de negatieve OZBinkomstenmaatstaf. De aanpassingen en heroverwegingen zijn als volgt: Bedragen x Taakmutatie VVE Peuters Taakmutatie BGT Actualisatie OZB-opbrengsten Totaal Consequenties Door de Meicirculaire 2016 verandert ook het financieel (meerjarig) beeld van de gemeente. Stand Bloesemrapportage 2016 Het meerjarig financieel beeld bij de Bloesemrapportage 2016 was als volgt: Begroting Meerjarenbegroting Indicatief Bedragen x Saldo + post onvoorzien 2016 vastgesteld Mutaties na vaststelling Saldo voor Bloesemrapportage Mutaties Bloesemrapportage Saldo Bloesemrapportage Noodzakelijke risicobuffer Ruimte boven c.q. onder het bufferbedrag

3 Actualisatie als gevolg van Meicirculaire 2016 Door de Meicirculaire 2016 wordt dit als volgt bijgesteld: Begroting Kadernota 2016 Indicatief Bedragen x Saldo Bloesemrapportage Netto effect Meicirculaire Heroverwegingen mutaties Bloesemrapportage Actualisatie OZB-opbrengsten Herzien (meerjaren)saldo (exclusief nieuw beleid 2017) Onuitstelbaar nieuw beleid Nieuw beleid met dekking uit risicobuffer Voorgesteld nieuw beleid Totaal onuitstelbaar en voorgesteld nieuw beleid Dekkingplan Herzien saldo (incl. nieuw beleid en dekkingsplan) Noodzakelijke risicobuffer Bloesemrapportage c.q. Kadernota Mutaties risico's a.g.v. de Meicirculaire Noodzakelijke risicobuffer a.g.v. de Meicirculaire Ruimte boven c.q. onder het bufferbedrag Vervolg De financiële effecten van de Meicirculaire 2016 worden verwerkt in respectievelijk de Oogstrapportage 2016 en de Programmabegroting De gemeenteraard wordt via de verschillende rapportages uit de Planning- & Controlcyclus (Programmabegroting, Bloesem- en Oogstrapportage en de Jaarrekening) regelmatig geïnformeerd over de algemene uitkering uit het gemeentefonds. Bijlage(n) - Meicirculaire 2016 ( ) Burgemeester en wethouders van Geldermalsen, de secretaris, de burgemeester, J.C. Steurrijs Mevrouw dr. M.W.M. de Vries 3

4 Bijlage: uitgebreidere toelichting op de uitkomsten van de Meicirculaire 2016 Verschillen op hoofdlijnen Onderstaande tabel laat op hoofdlijnen de uitsplitsing van het netto verschil van deze circulaire zien: Bedragen x Afrekening accres Accresontwikkeling Verhoogde asielinstroom Hoeveelheidsverschillen Ontwikkeling landelijke uitkeringsbasis Gewijzigd aandeel in opschalingskorting Centrale inschrijving vergunninghouders VNG-betalingen Diverse Totaal netto verschil Meicirculaire Accressen De ontwikkeling van de algemene uitkering wordt voor een belangrijk deel bepaald door de ontwikkeling van de rijksuitgaven. Volgens het systeem van samen de trap op en samen de trap af hebben wijzigingen in de (meeste) rijksuitgaven direct invloed op de omvang van het gemeentefonds. De jaarlijkse toename of afname van het gemeentefonds, voorvloeiend uit de trap op trap af-methode wordt het accres genoemd. Het accres geeft de mate van groei of krimp van het gemeentefonds weer. Netto gecorrigeerde uitgaven Het accres wordt bepaald op basis van de groei van de zogenaamde netto gecorrigeerde rijksuitgaven. Deze wordt als volgt bepaald: Bruto rijksuitgaven -/- Niet-belasting-ontvangsten Netto rijksuitgaven -/- Ontwikkelingssamenwerking -/- Europese Unie -/- Rente -/- Gasbaten Netto gecorrigeerde rijksuitgaven Het betreft hier de rijksbegroting in enge zin. De uitgavenkaders voor de Zorg en de Sociale zekerheid doen niet mee. Bij bezuinigingen en meevallers op de rijksbegroting maakt het voor het gemeentefonds dus wel degelijk uit op welke post dit betrekking heeft. Globaal resulteert een mutatie van 1,-- bij de netto gecorrigeerde rijksuitgaven in een mutatie van 0,20 bij het gemeentefonds. Afrekening accres 2015 Het uiteindelijke accres 2015 blijft negatief, maar is iets minder nadelig dan bij de Septembercirculaire 2015 gedacht. De rijksuitgaven vielen in 2015 hoger uit door de extra uitgaven aan asielzoekers op de rijksbegroting. Voor Geldermalsen is er door deze nabetaling in 2016 sprake van zowel een incidenteel voordeel van ,-- (nabetaling 2015) en een structureel voordeel van ,-- door de structurele doorwerking van dit accres naar volgende jaren. Netto reële accressen vanaf 2016 Ondanks de hogere uitgaven aan migratie en studieleningen, dalen de netto reële accressen (accressen geschoond voor prijsontwikkelingen) aanzienlijk ten opzichte van de eerdere circulaires. Werd er in de Septembercirculaire 2015 nog uitgegaan van een netto reële groei van 6,11% in de periode 2016 t/m 2021 (= gemiddeld 1,02% per jaar), in deze circulaire wordt voor dezelfde periode uitgegaan van 1,85% (= gemiddeld 0,31% per jaar). 4

5 De lagere groei valt goed af te lezen uit onderstaande tabel: Uitkeringsjaar Reëel accres volgens Meicirculaire ,30% -0,47% -0,12% 0,04% 0,71% -0,61% Reëel accres volgens vorige circulaire 3,15% -0,71% 0,94% 1,25% 1,48% 0,00% Verschil t.o.v. vorige circulaire -0,85% 0,24% -1,06% -1,21% -0,77% -0,61% Cumulatief verschil -0,85% -0,61% -1,67% -2,88% -3,65% -4,26% Voor Geldermalsen gaat het om een nadeel oplopend van ,-- in 2016 tot structureel ,-- in Enerzijds de te hoge accres raming 2016 (teruggang landelijk nu met 117 miljoen) en anderzijds de hogere prijsontwikkeling BBP (van gemiddeld 0,5% per jaar in de periode in de Septembercirculaire 2015 naar gemiddeld 1,4% per jaar), zijn de voornaamste oorzaken van de nadelen die nu optreden. Het structurele accresnadeel vanaf 2021 wordt (indicatief) door het volgende veroorzaakt: -aanpassing acces / aanpassing prijsontwikkeling BBP 2017 t/m 2021: -/ groei van de rijksuitgaven (o.a. uitgaven asielzoekers): Totaal -/ Verhoogde asielinstroom In het Uitwerkingsakkoord Verhoogde Asielinstroom is afgesproken dat de normeringsmethodiek wordt aangepast in die zin dat geld dat de rijksoverheid extra voor dit doel uitgeeft leidt tot een hogere compensatie in het gemeentefonds via het accres. Normaliter valt het onder het begrotingshoofdstuk ontwikkelingssamenwerking en dan valt het er buiten, net zoals bijvoorbeeld de EU-afdrachten en de betaalde rentelasten op (staats)leningen niet meetellen. In de Septembercirculaire 2015 was als gevolg van de hogere rijksuitgaven aan asielstroom voor het uitkeringsjaar 2015 al 108 miljoen aan het gemeentefonds toegevoegd. Dit blijft als algemeen dekkingsmiddel voor de gemeenten beschikbaar. Los van het voorgaande bedrag werden en worden er nog nieuwe rijksuitgaven gedaan voor dit doel. Dit leidt eveneens tot een voeding van het gemeentefonds. Voor de jaren 2016 en 2017 was er in de Septembercirculaire 2015 een toename van respectievelijk 10 miljoen en 38 miljoen. Na de Septembercirculaire 2015 is er in de accressen voor de jaren 2015 t/m 2017 sprake van een toename met respectievelijk 70 miljoen, 80 miljoen en 47 miljoen. In totaal gaat het om een bedrag van 245 miljoen. Afgesproken is dat er in miljoen en in miljoen uit het gemeentefonds zal worden genomen. Deze afroming wordt gebruikt om gedurende de jaren 2016 en 2017 de (nieuwe) decentralisatie-uitkering (DU) Verhoogde Asielinstroom te voeden. In feite wordt een deel van het accres in die jaren van de algemene dekkingsmiddelen afgehaald. De redenering is dat als er geen verhoogde asielinstroom was geweest, er ook geen extra accres beschikbaar was gekomen. En daarmee is het verdedigbaar die extra gelden ook te bestemmen voor dat doel. Het afromen van dit deel van het accres, is de bijdrage die alle gemeenten betalen om de verhoogde asielstroom te bekostigen. Het is overigens wel vreemd dat er achteraf nog gekort wordt op de accressen uit een voorgaande circulaire. In 2016 wordt nog eenmalig 140 miljoen in het fonds gestort ter stimulatie van integratie en participatie. In totaal is 381 miljoen beschikbaar ( 190,5 miljoen per jaar). Het aandeel van Geldermalsen in de voeding van deze nieuwe DU bedraagt in 2016 en 2017 respectievelijk ,-- en ,--. Gemeenten kunnen een beroep doen op de decentralisatie-uitkering Verhoogde asielinstroom naar rato van het aantal opgevangen extra statushouders om hiermee hun kosten te dekken. Het gaat om kosten aan eerstejaarsopvang alsmede integratie en participatie van vergunninghouders. Dit volgens het adagium geld volgt statushouder. Neemt een gemeente meer dan evenredig statushouders op, kan ook meer dan evenredig een beroep op de DU worden gedaan. Momenteel is er nog geen lijst bekend hoeveel iedere gemeente uit de DU zal ontvangen. Dat is nog onderwerp van nadere 5

6 uitwerking. Voor de verdeling wordt uitgegaan van de basisinstroom (circa per jaar) plus de extra instroom van statushouders ( per jaar). Uitgaande van statushouders komt er dus incidenteel ongeveer 4.400,-- beschikbaar per statushouder. Hoeveelheidsverschillen Op basis van de actuele lokale en landelijke (groei)ontwikkelingen volgens de circulaire, zijn er nieuwe schattingen gemaakt van de diverse vergoedingsparameters, zoals bijvoorbeeld aantal inwoners, jongeren, ouderen, bijstands- en uitkeringsgerechtigden en woonruimten. Maar ook de ontwikkeling van de WOZ-waarden. Het meerjarige nadeel wordt voornamelijk veroorzaakt door een hogere uitname van de OZB-inkomstenmaatstaf (o.b.v. de rekentarieven 2016) door het gebruiken van de meest actuele ramingen van de BSR en het meenemen van de verwachte effecten van de jaarlijkse herwaardering. Tegenover dit nadeel is er bij de belastingopbrengsten overigens een voordeel te zien. Het nadeel valt in 2021 lager uit door de (verwachte) groei van het aantal VO-leerlingen bij de Ida Gerhardt Academie. Tegenover deze hogere vergoeding via het gemeentefonds staat overigens een hogere vergoeding van de huisvestingslasten aan deze school. Ontwikkeling landelijke uitkeringsbasis Bij het begrip ontwikkeling van de uitkeringsbasis praten we o.a. over de mutaties van de landelijke aantallen inwoners, woonruimten, leerlingen, uitkeringsgerechtigden en WOZ-waarden. In de veronderstelling dat het totaal te verdelen bedrag niet toeneemt als de hoeveelheid stijgt, zal per maatstaf het maatstafgewicht evenredig moeten dalen. Dat is een ingewikkelde methode en daarom wordt gekozen voor een eenvoudiger oplossing, namelijk de daling van de uitkeringsfactor (de uitkeringsfactor is een zodanig gekozen getal dat de som van de uitkeringen aan de gemeenten gelijk is aan het beschikbare bedrag in het gemeentefonds. Andersom zal bij een daling van de aantallen de uitkeringsfactor stijgen. In de Meicirculaire 2016 zijn de nieuwe ramingen verwerkt, waarbij in het bijzonder de naar beneden bijgestelde raming van de Bommenregeling en de maatstaven woonfunctie en bijstandsontvangers opvallen. Door deze dalingen ten opzichte van de eerdere ramingen, stijgen de uitkeringsfactoren. Bij deze post zijn vanaf 2017 ook de voordelen opgenomen door de aanpassing van de WOZ-rekentarieven voor 2017 als gevolg van de nieuwe herwaarderingsronde. Volgens de circulaire stijgen de woningen landelijk met 3% en dalen de niet-woningen met 1%. Voor woningen is het negatieve rekentarief lager en voor niet-woningen iets hoger. De uitname voor de woningen wordt hierdoor aanzienlijk lager en de uitname voor de niet-woningen valt iets hoger uit. Gewijzigd aandeel in opschalingskorting In de Bloesemrapportage 2016 is inzicht gegeven in het (vermoedelijke) aandeel van Geldermalsen in de door het rijk ingeboekte bezuiniging op het gemeentefonds (opschalingskorting van 975 miljoen). Het Rijk gaat er vanuit dat door het opschalen van gemeenten er aanzienlijke besparingen bereikt kunnen worden en heeft deze besparing als voordeel ingeboekt in het Regeerakkoord en de Rijksbegroting. Ondanks het feit dat het aanvankelijke streven naar gemeentelijke schaalvergroting door het kabinet is losgelaten, blijft de uitname uit het gemeentefonds gehandhaafd. De korting wordt omgeslagen over alle gemeenten ongeacht of ze wel of niet opschalen. In totaal komt het aandeel van Geldermalsen in de korting van 975 miljoen (vanaf 2025) uit op: Bedragen x Aanname bij Bloesemrapp Aanname bij Meicirculaire Verschil Centrale inschrijving vergunninghouders in de Basisregistratie Personen (BRP) In het bestuursakkoord Verhoogde Asielinstroom is afgesproken dat wordt toegewerkt naar zogeheten BRP-straten in enkele gemeenten waar na het verkrijgen van een verblijfsvergunning direct inschrijving in de BRP plaatsvindt. Deze afspraak uit het akkoord leidt tot een verschuiving van middelen van de algemene uitkering naar een decentralisatie-uitkering. 6

7 VNG-betalingen Op 8 juni 2016 is op de algemene ledenvergadering van de VNG een besluit genomen over de collectieve activiteiten en de financiering hiervan. De financiering resulteert in 2016 en 2017 tot uitnames uit het gemeentefonds van respectievelijk 2,8 en 24,6 miljoen. De beheerders van het gemeentefonds hebben met de VNG de afspraak gemaakt dat vanaf 1 januari 2018 uit het gemeentefonds alleen nog maar uitkeringen worden gedaan aan individuele gemeenten en niet maar aan derden, waaronder de VNG. Betalingen aan derden uit het gemeentefonds zijn immers niet in overeenstemming met de Financiële verhoudingswet. Voor de dekking van de kosten zal door de VNG vanaf 2018 dus een andere manier moeten vinden door middel van bijvoorbeeld een hogere gemeentelijke bijdrage. Geoormerkte taakmutaties Er zijn drie taakmutaties voor Geldermalsen bij de Meicirculaire 2016: - Extra compensatie referendum In de Decembercirculaire 2015 was voor de dekking van de gemeentelijke kosten voor het raadgevend referendum reeds een bedrag van ,-- beschikbaar gesteld. In deze circulaire komt hier nog eens ,-- bij, zodat er in totaal ,-- beschikbaar is. - Nominale compensatie 2017 De nominale compensatie voor het opvangen van loon- en prijsstijgingen binnen de begroting 2017 bedraagt 11 uitkeringspunten. Voor Geldermalsen gaat het om een bedrag van circa ,--. - Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT) Zoals reeds verwacht in de Bloesemrapportage 2016, komt er vanaf 2017 een vergoeding naar de gemeenten voor de extra BGT-lasten. Voor Geldermalsen gaat het om een bedrag van circa ,--. Er bestaat een relatie tussen de taakmutaties aan de batenzijde en de stelposten die wij opnemen aan de lastenzijde in de begroting. Over het algemeen is er sprake van een budgettair neutraal resultaat. Heroverwegen extra budget Bloesemrapportage 2016 t.b.v. BGT Bij de Bloesemrapportage 2016 is voor de uitvoering van de BGT vanaf 2017 structureel een extra budget van 8.500,-- beschikbaar gesteld. Voorgesteld wordt het extra beschikbaar gestelde budget uit de bloesemrapportage van 8.500,-- te laten vervallen. Beschikbaar blijft dan het budget volgens deze meicirculaire. Integratie-, decentralisatie-, en suppletie-uitkeringen Bestaande Integratie- en Decentralisatieuitkeringen Integratieuitkering WMO-2007 In de circulaire zijn de macrobedragen voor 2016 t/m 2021 en ook de verdeling over die jaren opgenomen. De tijdelijke decentralisatieuitkering Huishoudelijke Hulp Toeslag voor 2015 en 2016 komt in 2017 te vervallen. De middelen hiervoor worden vanaf 2017 structureel toegevoegd aan WMO Ten opzichte van de voorgaande circulaire neemt de integratieuitkering in 2016 met ,-- toe en voor de jaren 2017 t/m 2019 met ,-- en in 2020 met ,--. Deze hogere uitkering wordt geoormerkt voor hogere WMO-uitgaven (o.a. loon- en prijsbijstellingen). Integratieuitkering Deelfonds Sociaal Domein Via de Integratieuitkering Deelfonds Sociaal Domein worden de gemeenten gecompenseerd voor de nieuwe 3D-taken die vanaf 1 januari 2015 naar de gemeenten zijn gedecentraliseerd. Ten opzichte van de voorgaande valt deze uitkering voor ,-- hoger uit. Meerjarig neemt die toe met ,-- in 2017 oplopend tot ,-- in De hogere stijging wordt o.a. veroorzaakt door: -loon- en prijsbijstelling 2016 (volume indexatie was vorig jaar al bekend gemaakt); -uitname huishoudelijke verzorging voor Wlz (Wet langdurige zorg) cliënten met een mpt (modulair pakket thuis) per 2017; -afschaffing ouderbijdrage Jeugdzorg; Deze hogere uitkering wordt geoormerkt voor hogere uitgaven ten behoeve van het Sociaal Domein. 7

8 Decentralisatieuitkering Huishoudelijke hulp toelage De middelen worden in 2015 en 2016 beschikbaar gesteld voor het stimuleren van de vraag naar huishoudelijke hulp, teneinde zoveel mogelijk volwaardige werkgelegenheid te behouden. Deze uitkering blijft ongewijzigd en bedraagt voor Geldermalsen incidenteel ,-- per jaar. Vanaf 2017 worden deze gelden overgeheveld naar de WMO Versterking Peuterspeelzaalwerk Als onderdeel van het in te dienen wetsvoorstel Harmonisatie kinderopvang en peuterspeelzaalwerk is het kabinet voornemens de decentralisatie-uitkering Versterking peuterspeelzaalwerk in het kader van de Wet OKE met ingang van 2018 te laten vervallen. Voorgesteld wordt de lasten voor het peuterspeelzaalwerk met ingang van 2018 te verlagen met ,--. Hiervoor is het noodzakelijk om op korte termijn de te verlagen posten in beeld te brengen en de betrokken organisatie tijdig hiervan op de hoogte te brengen. Nieuwe Integratie- en decentralisatieuitkeringen In deze circulaire is er een nieuwe decentralisatieuitkering die van toepassing is op Geldermalsen, nl. de Voorschoolse voorziening peuters. Rijk en gemeenten hebben bestuurlijke afspraken gemaakt over een aanbod voor alle peuters. Met deze afspraken wordt alle peuters de mogelijkheid gegeven om naar een voorschoolse voorziening te gaan. Via de afspraken zetten gemeenten zich actief in om een aanbod te realiseren voor de groep peuters zonder recht op kinderopvangtoeslag die nu niet naar een voorschoolse voorziening gaat. Voor Geldermalsen gaat het om een uitkering die jaarlijks met stapjes van ,-- toeneemt, van ,-- in 2016 tot structureel ,-- vanaf Deze hogere uitkering wordt geoormerkt voor de hogere uitgaven ten behoeve van de voorschoolse voorziening voor peuters. Heroverwegen extra budget Bloesemrapportage 2016 t.b.v. de Voorschoolse voorziening peuters Bij de Bloesemrapportage 2016 is al extra budget beschikbaar gesteld voor dit onderwerp. Het gaat hierbij om een bedrag van ,-- in 2016 en ,-- vanaf Door de vakafdeling is aangegeven dat het extra budget uit de bloesemrapportage gedeeltelijk kan komen te vervallen. Per saldo gaat het dan om de volgende correcties/voordelen: 2016: ,-- (beschikbaar blijft ,-- i.p.v. aangevraagd bedrag van ,--); 2017: ,-- (beschikbaar blijft het budget van de Bloesemrapportage van ,--); 2018 e.v.: ,-- (beschikbaar blijft ,-- i.p.v. aangevraagd bedrag van ,--). Andere onderwerpen in de circulaire die niet direct betrekking hebben op het gemeentefonds Kortheidshalve wordt verwezen naar hoofdstuk 5 van de meicirculaire. Geduid wordt op o.a. de vernieuwing BBV, macronorm OZB en het redelijk peil van de eigen heffingen in het kader van artikel 12 FVW 8

9 Groot onderhoud aan het verdeelstelsel Subcluster VHROSV (Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Stadsvernieuwing) Het groot onderhoud is in twee fasen doorgevoerd. In de eerste fase zijn met ingang van 2015 de clusters (vergelijk: taakvelden) logischer ingedeeld. Daarnaast zijn driekwart van de clusters voorzien van nieuwe ijkpunten op basis van kostenoriëntatie. Met ingang van 2016 zijn de resterende clusters geijkt. Er was echter een probleem met het onderzoek naar het (sub)cluster Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Stadsvernieuwing. AEF heeft een verdiepend onderzoek uitgevoerd en geadviseerd dat met ingang van 2017 de voorgestelde verdeling in het initiële onderzoek door Cebeon volledig zou worden doorgevoerd. Omdat reeds 1/3 e deel is ingevoerd vanaf 2016, zou dat betekenen dat nog 2/3 e deel te gaan is. De Raad voor de Financiële Verhoudingen (Rfv) alsmede de commissie Financiën van de VNG adviseerden conform Cebeon/AEF, dus het volledig doorvoeren van het oorspronkelijke voorstel. Het bestuur van de VNG adviseerde echter dat nog een keer 1/3 e deel zou moeten worden doorgevoerd en er een nader onderzoek moet komen naar het taakveld gebiedsontwikkeling. Alsmede dat er oog moet zijn voor de herverdeeleffecten voor steden en dan op een andere wijze dan de gebruikelijke 15,-- per inwoner per jaar. Tot slot vroeg de VNG overleg met de fondsbeheerders. Omdat de VNG pas op 18 mei advies uitbracht, was de tijd tot het uitbrengen van de circulaire te kort om hier nog resultaten van op te leveren. Dat geschiedt nu naar verwachting in de zomer waarbij de verdeeleffecten zullen worden opgenomen in de Septembercirculaire Deze uitstelactie is erg vervelend voor het begrotingsbeleid van gemeenten. Het kan de budgettaire positie van individuele gemeenten danig beïnvloeden. En het roept de vraag op waarom het bestuur van de VNG er ruim drie weken langer over doet dan de Rfv om tot een advies te komen. De adviezen variëren derhalve van het doorvoeren van 67% van het Cebeon-onderzoek vanaf 2017 (advies VNG-bestuur) tot doorvoeren van 100% van dit onderzoek (advies Rfv en AEF). De minimale variant is dus vanaf 2017 weer 1/3 e doorvoeren. Uit (voorlopige) cijfers van het ministerie blijkt er voor Geldermalsen vanaf 2017 sprake van een voordelig herverdeeleffect van ,-- (op basis van 2/3 e invoer), waarvan reeds ,-- is ingeboekt vanaf Per saldo is er voor Geldermalsen nog sprake van een voordeel van minimaal ,-- vanaf waarschijnlijk Voorgesteld wordt vanaf 2017 een structureel gewogen positief risico van ,-- (100% x ,--) op te nemen. Resteert er vanaf 2018 nog 1/3 e deel als te verdelen. Vanwege de onderzoeken van Cebeon en AEF valt er eigenlijk niet aan te ontkomen om het oorspronkelijke voorstel vanaf 2018 volledig door te voeren. Wel bestaat er de kans dat de stedelijkere gemeenten, naar aanleiding van een mogelijk op te starten onderzoek op verzoek van de VNG, enigszins gecompenseerd zullen gaan worden voor de kosten die zij maken voor gebiedsontwikkeling. Daarom wordt voor het laatste gedeelte vanaf 2018 een wegingspercentage voorgesteld van 50% (gemiddeld risico). Voorgesteld wordt vanaf 2018 een structureel gewogen positief risico van ,-- (50% x ,--) op te nemen. Het totaal van bovenstaande positieve risico s is als volgt : Bedragen x Groot onderhoud verdeelsysteem Groot onderhoud verdeelsysteem Gewogen positieve risico's

10 Risico s Bij de Meicirculaire 2016 onderkennen wij de volgende risico s voor de gemeente Geldermalsen: Risico inschatting Mei 2016: e.v. Lager accres Wegingsfactor 75% 75% 75% 75% 75% Gewogen risico s accressen/bcf Groot onderhoud verdeelsysteem Gewogen risico's Lager accres 2020 Door de beheerders van het gemeentefonds wordt in de huidige circulaire voor 2020 een bruto accres gepresenteerd van 2,21% (was 1,98% in de vorige circulaire). Omdat 2020 nog ver weg ligt en dit accres (aanzienlijk) hoger is dan het gemiddelde accres in de voorgaande jaren (circa 1,1% per jaar), wordt dit accres als wel erg optimistisch ingeschat. Indien uitgegaan zou worden van een accres van 1,1%, dan valt het accres voor 2020 landelijk 182 miljoen lager uit. Het structurele risico voor Geldermalsen bedraagt ± ,-- vanaf Groot onderhoud aan het verdeelstelsel (Subcluster VHROSV) Zoals hiervoor reeds aangegeven is het groot onderhoud voor de subcluster VHROSV nog niet volledig doorgevoerd. Tot op heden is vanaf /3 e van het oorspronkelijke Cebeon-onderzoek doorgevoerd en moet nog 2/3 e worden doorgevoerd. Voor de gemeente Geldermalsen gaat het, net als voor de meerderheid van de Nederlandse gemeenten, om een aanzienlijk voordeel: de verschuiving van gelden van (grote) stedelijkere gemeenten naar de (kleine) plattelandsgemeenten. Dat er vanaf 2017 en (eventueel) 2018 iets aan de verdeling moet gebeuren, daar zijn de VNG en de Raad voor de financiële verhoudingen het beide over eens. Ze verschillen alleen van mening over de wijze en snelheid waarmee dit dient te gebeuren. Het gewogen positieve risico voor Geldermalsen wordt op termijn ingeschat op ,--, waarvan reeds ,-- vanaf