Bijlage bij 1 e Berap 2012: Economische ontwikkelingen

Transcriptie

1 Bijlage bij 1 e Berap 212: Economische ontwikkelingen Vanwege de economische recessie in Nederland is er behoefte aan inzicht in de gevolgen hiervan voor de gemeente Houten. Voortaan worden de belangrijkste crisis gerelateerde ontwikkelingen in de Berap gerapporteerd. Daarbij passeren de volgende onderwerpen de revue: consumentenvertrouwen, bedrijvigheid, arbeidsmarkt, inkomen, woningmarkt en vastgoed. De onderstaande tekst is tot stand gekomen aan de hand van de grafieken die achterin dit document zijn opgenomen. Consumentenvertrouwen De crisis houdt onverminderd aan. De negatieve tendens in het consumentenvertrouwen, die zich midden 27 inzette, is gedurende het eerste artaal van 212 op een dieptepunt beland. De huizenmarkt zit op slot. De consument is aarzelend en weet door allerlei aangekondigde bezuinigingen en dreiging van nieuwe bezuinigingen niet goed waar ze aan toe is. En dat maakt de consument somber over de toekomst. In de detailhandel zijn de afzetvolumes hierdoor gedaald naar het laagste niveau in 7 jaar. Bedrijvigheid Het aantal bedrijfsopheffingen en faillissementen overtreft in het vierde artaal 211 voor het eerst het aantal nieuwe bedrijven (met -/- 52) in Houten. Wel laat het vierde artaal altijd een piek zien van het aantal bedrijfsopheffingen en faillissementen. Deze ligt in het vierde artaal van 211 echter hoger dan normaal. Positief is dat het totaal aantal bedrijfsvestigingen (+/+ 275) en ook het aantal arbeidsplaatsen (+/ ) over geheel 211 weer verder is toegenomen. Werkloosheid Eind februari 212 was het totaal aantal NWW in Houten 732. Dat is ongeveer net zo veel als rond de jaarwisseling In 211 trad naar het midden van het jaar toe een vrij sterke daling op (-/- 11%), die in de maanden daarna weer teniet is gedaan. Als we naar de leeftijdsklassen kijken, dan zien we dat de stijging in absolute aantallen vooral in de groep 27-5 jaar plaatsvindt. Relatief gezien doet zich met name een stijging voor onder jongeren vanaf de tweede helft van 211. De absolute aantallen van deze laatste doelgroep zijn echter wat minder groot. Bijstand Eenzelfde beweging als bij de werkloosheid zien we terug in het bijstandsvolume in 211. De verwachting was dat het aantal bijstandsuitkeringen in 21 en 211 verder op zou lopen. Tot in de zomer van 21 bleef het aantal zich echter rond de 32 bewegen, om daarna zelfs nog te dalen. Die daling zette zich voort in het eerste half jaar van 211, waarna voor de zomer van 211 het laagste punt werd bereikt. Met die daling in het eerste half jaar van 211 presteerde Houten als beste, in vergelijking met de andere gemeenten in haar grootteklasse. In de zomermaanden liep het aantal bijstandshuishoudens echter weer op en tegen het eind van 211 werd de toename zelfs opvallend sterk. In 212 worden weer lichte signalen van een daling zichtbaar. Het blijkt dat bij de middelgrote gemeenten (3. tot 6. inwoners) in 211 een gemiddelde bestandstoename van 2,4% optrad, waar Houten een daling van 3% realiseerde. Over heel 211 neemt Houten in haar klasse de 18e positie in op een totaal van 1 gemeenten. Over de periode neemt Houten met een stijging van 6% een positie in binnen haar klasse. Die staat tegenover een landelijk gemiddelde stijging (in deze klasse) van 2%. Uit deze cijfers mag worden geconcludeerd dat Houten erg goed presteert. Op 2 maart 212 heeft het Centraal Planbureau een voorspelling gepubliceerd voor 212. Het aantal uitkeringsgerechtigden in Nederland loopt de komende jaren op naar 385. in 215. Dat zijn er 6. meer dan het CPB in oktober 21 voor 215 becijferde (stijging van 18%). Al in 212 valt het aantal mensen dat een beroep doet op gemeenten 3. hoger uit dan aanvankelijk geraamd. Waar het CPB eerder uitging van 35. mensen, voorziet het nu dat in 212 gemiddeld 335. mensen bij gemeenten zullen aankloppen. Dit betekent een stijging van 1%. Dit is een duidelijk signaal van een verheviging van de economische crisis. 1

2 Aanvragen algemene bijstand en bijzondere bijstand In de eerste vijf maanden van 211 trad een duidelijke daling op in het aantal aanvragen algemene bijstand. In combinatie met een stabiele uitstroom leidde dit er toe dat Houten, daar waar het om bestandsreductie gaat, na het eerste half jaar van 211 de best presterende gemeente in haar grootteklasse was. In het tweede halfjaar is het bestand weer toegenomen en ongeveer op het beginniveau van 211 uitgekomen. Het aantal aanvragen Wet Investeren in Jongeren (WIJ) is redelijk gelijk over het jaar verdeeld. Op 1 januari 212 is die wet afgeschaft, na een bestaan van ruim 2 jaar. Jongeren vallen nu weer onder de WWB. Bij de aanvragen bijzondere bestand zien we over de jaren een zeer constant beeld; van 28 t/m 211 waren dit er telkens rond de 35. De aanvragen langdurigheidstoeslag daarentegen laten steeds een grillig beeld zien. In 211 werden 19% meer aanvragen langdurigheidstoeslag ingediend dan in 21. Het bereik is nog steeds veel groter dan in 28 toen 121 aanvragen werden ontvangen. Met de wettelijke aanpassing van de inkomensgrens naar 11% van de toepasselijke bijstandsnorm per 1 januari 212, mag dit jaar en volgende jaren een dalend beeld worden verwacht. Door de nieuwe beleidsregels bijzondere bijstand, ook op grond van de wetswijziging, vallen veel vergoedingen weg die voorheen via de verkorte procedure werden verstrekt. Die aanvragen worden nu per geval weer individueel afgewogen en niet meer generiek verstrekt. Schuldhulpverlening Het aantal aanmeldingen voor schuldhulpverlening blijft ook in 211 verder oplopen. Nog steeds wordt meer dan voorheen een beroep gedaan op de schuldhulpverlening door zelfstandigen (waaronder ZZP'ers). Van het ministerie werden tot en met 211 extra middelen ontvangen om de verwachte groei te kunnen opvangen. Die middelen blijken niet toereikend te zijn geweest en te vroeg te zijn gestopt. De brancheorganisatie NVVK (Vereniging voor Schuldhulpverlening en Sociaal Bankieren) heeft al eerder de verwachting uitgesproken dat de groei verder doorzet. Nu de crisis zich weer sterker manifesteert, vermoeden ook wij dat 212 en 213 nog bijzonder drukke jaren zullen zijn. Op 1 juli 212 wordt de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening van kracht. Preventie is een belangrijk onderdeel van het door de gemeente op grond van die wet op te stellen plan. Woningmarkt Het aanbod aan bestaande woningen is de laatste twee artalen van 211 flink toegenomen in Houten. In het artaal was de procentuele stijging maar liefst 12% ten opzichte van een artaal eerder. En dit ondanks de verlaging van de overdrachtsbelasting. De oorzaak is een dalend aantal transacties. In Houten lijkt dit vooral veroorzaakt te worden door het relatief hoge prijsniveau van het aanbod. Het blijkt bovendien dat veel verkopers de tijd hebben om hun woning te verkopen. Voor hen is er geen reden de prijs (substantieel) naar beneden bij te stellen. Er is dan ook slechts sprake van een zeer lichte daling van de gemiddelde transactieprijs. Vastgoed Op de kantorenmarkt is de leegstand in Houten in 211 licht gedaald van 15,% naar 14,% en ligt daarmee rond het landelijk gemiddelde van 13,9%. In 28 zat de leegstand in Houten nog op 3,% (landelijk destijds 12,%). 2

3 7 mrt 7 mei 7 jul 7 sep 7 nov 7 jan 8 mrt 8 mei 8 jul 8 sep 8 nov 8 jan 9 mrt 9 mei 9 jul 9 sep 9 nov 9 jan 1 mrt 1 mei 1 jul 1 sep 1 nov 1 jan 11 mrt 11 mei 11 juli 11 sep 11 nov 11 jan 12 mrt 12 Factsheet economische ontwikkelingen 1 e Berap 212 Economie en bedrijvigheid Figuur 1: Consumentenvertrouwen in Nederland, seizoensgecorrigeerd Bron: CBS Figuur 2: Aantal bedrijfsopheffingen en faillissementen in Houten Opheffingen bedrijven Faillissementen & Surseances Bron: Kamer van Koophandel 3

4 Figuur 3: Aantal nieuwe bedrijven in Houten* Starters Oprichtingen * De groep starters betreft nieuwe bedrijven die zich in Houten vestigen. Bij oprichtingen gaat het om bestaande bedrijven die nieuw in Houten komen, maar geen starter zijn. Naast nevenvestigingen en dochterondernemingen kunnen dit ook verplaatsingen betreffen van bedrijven die voorheen buiten Houten gevestigd waren. Bron: Kamer van Koophandel Arbeidsmarkt en inkomen Figuur 4: Aantal arbeidsplaatsen in Houten Bron: Provinciaal Arbeidsplaatsen Register 4

5 Figuur 5: Aantal werklozen (Niet Werkende Werkzoekenden*) in Houten * Niet-werkende werkzoekenden (NWW): bij UWV ingeschreven werkzoekenden van jaar zonder werk of minder dan 12 uur per week werkzaam. Bron: (Landelijke arbeidsmarktinformatie) Figuur 6: Aantal NWW naar geslacht en leeftijd in Houten, naar UWV leeftijdscategorieën t jr jr jr 27-5 jr 5-65 jr Man Vrouw Bron: (Landelijke arbeidsmarktinformatie) en Jongerenloket lekstroom 5

6 Figuur 7: NWW naar geslacht en leeftijd in Houten, naar UWV leeftijdscategorieën, geïndexeerd januari 27 = t Bron: (Landelijke arbeidsmarktinformatie) jr jr jr 27-5 jr 5-65 jr Man Vrouw Figuur 8: Aantal vacatures UWV Werkbedrijf Houten Open-staand Nieuw ingediend Lineair (Open-staand) Lineair (Nieuw ingediend) Bron: (Landelijke arbeidsmarktinformatie). 6

7 Jun Feb Apr Jun Aug Okt Dec Feb Apr Jun Aug Okt Dec Figuur 9: Aantal aanmeldingen en geplaatste deelnemers Vaerk Houten Aantal aanmeldingen Totaal aan het werk (betaald: lopende het traject en duurzaam) Aantal aan het werk met behoud van uitkering Bron: Vaerk Houten Figuur 1: Aantal WW-uitkeringen (einde artaal) in Houten Bron: CBS Sociale Zekerheid op Maat/ Statline 7

8 Figuur 11: Aantal WWB-uitkeringen en WIJ-uitkeringen < 65 jaar + IOAW + IOAZ Bestand WWB/WIJ Bestand Wet BUIG Bron: Sociale Zaken gemeente Houten: GWS4All (via WISz) Figuur 12: Aanvragen algemene bijstand (WWB), bijzonder bijstand, langdurigheidtoeslag en WIJ-uitkeringen in Houten Aanvraag algemene bijstand Aanvraag verkorte bijz. bijstand Aanvraag WIJ Aanvraag bijzondere bijstand Aanvraag Langdurig heidstoeslag Bron: Sociale Zaken/ GWS4All (via WISz). 8

9 Figuur 13: Aantal lopende dossiers schuldhulpverlening in Houten jan 8-sep 7-dec 19-mrt 31-aug31-dec 31-mrt 3-jun 3-sep31-dec 31-jan 29-feb Registraties Lopend Openstaand Beëindigd Bron: Sociale Zaken gemeente Houten EOS 9

10 Woningmarkt en vastgoed Figuur 14: Aanbod en opname woningen in Houten Opname Aanbod Bron: NVM Figuur 15: Aanbod en opname woningen in de provincie Utrecht Opname Aanbod Bron: NVM 1

11 Figuur 16: Transactieprijs en looptijd woningen NVM Houten (Op basis van mediaan. Transactieprijs in euro's en looptijd in dagen.) Transactieprijs appartementen Looptijd appartementen Transactieprijs eengezinswoningen Looptijd eengezinswoningen Bron: NVM Figuur 17: 4 Transactieprijs en looptijd woningen NVM provincie Utrecht (Op basis van mediaan. Transactieprijs in euro's en looptijd in dagen.) Transactieprijs appartementen Looptijd appartementen Transactieprijs eengezinswoningen Looptijd eengezinswoningen Bron: NVM 11

12 Figuur 18: Uitgifte bedrijfsterreinen (in m2) in Houten t/m half april Meerpaal Koppeling Weteringhoek Bron: POW, gemeente Houten Figuur 19: Leegstand kantoren in Houten en Nederland (In % van voorraad op einde van het betreffende jaar.) 18% 16% 14% 12% 1% 8% 6% 4% 2% % Houten Nederland Bron: DTZ Zadelhoff. 12