Crisismonitor Drechtsteden

Transcriptie

1 Crisismonitor Drechtsteden Versie Zwijndrecht april 211 (cijfers t/m december 21) Inhoud: 1. Werkloosheid 2. Werkloosheid naar leeftijd 3. Vacatures, bedrijven, leegstand 4. Woningmarkt Bijlage Hoe staan de arbeidsmarkt en de woningmarkt in de Drechtsteden en in het bijzonder de gemeente Zwijndrecht er voor? Dat leest u in deze zesde editie van de crisismonitor Drechtsteden, versie Zwijndrecht, die het OCD in 211 nog eens per drie maanden publiceert. Waarom een crisismonitor? Het antwoord op die vraag is feitelijk: gewoon vanwege de economische crisis. Dat maakt dat er binnen de gemeenten en op regioniveau behoefte bestaat aan (meer) actuele informatie over de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt en de woningmarkt. Wat zijn de gevolgen van de crisis voor de werkloosheid en voor bijvoorbeeld de afzet van nieuwbouwwoningen? Maar vooral ook: in hoeverre zijn er ook in de regio al tekenen van (doorzettend) herstel? De crisismonitor brengt de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt en de woningmarkt in de Drechtsteden zo recent mogelijk in beeld. We doen dit aan de hand van een aantal indicatoren in vijfentwintig grafieken, met veelal een vergelijking met de landelijke ontwikkeling. Deze editie bevat aanvullend een bijlage met de ontwikkeling van de arbeidsmarktindicatoren op gemeenteniveau. De Nederlandse economie is in het vierde kwartaal van 21 vergeleken met een jaar eerder met 2,5% gegroeid. Ten opzichte van het derde kwartaal groeide de economie met 6%. Hiermee is de economie zes kwartalen op rij gestegen. Met de totale groei in 21 (1,8%) is ongeveer de helft van de historische krimp van 29 ongedaan gemaakt. Deze cijfers van het CBS laten zien dat het met de economie de goede kant op gaat. De aanhoudende groei heeft er ook toe geleid dat in het vierde kwartaal van 21 het aantal banen op jaarbasis voor het eerst in anderhalf jaar weer is gegroeid. Het economisch herstel werkt nog niet echt overtuigend door op de arbeidsmarkt. Het aantal ww-uitkeringen is weliswaar weer flink gedaald, maar die daling is in de laatste maanden van 21 tot stilstand gekomen en zelfs weer iets gestegen. De Wwb/WIJ steeg ook in 21 gestaag door. Mede daardoor nam het aantal ingeschreven nietwerkende werkzoekenden nauwelijks af. Veel bedrijven vangen de productiegroei kennelijk nog steeds grotendeels op met de huidige personeelsbezetting. En er zijn net als vóór de crisis nog een aanzienlijk aantal moeilijk vervulbare vacatures. Wat de woningmarkt betreft: die heeft (ook) zo zijn eigen dynamiek. Het totaal aantal verkochte woningen lag in 21 op het laagste niveau sinds De opleving in de laatste maanden wordt door ING als tijdelijk gezien: het gevolg van aanscherping van de normen voor de Nationale Hypotheek Garantie per Voor de nabije toekomst verwacht ING dat de huizenmarkt voorlopig nog op slot zal blijven. Versie Zwijndrecht In deze 'Versie Zwijndrecht' zijn naast gegevens voor de Drechtsteden in totaal ook cijfers voor Zwijndrecht opgenomen. In de lijndiagrammen gebruiken we 3 kleuren: : Drechtsteden : Zwijndrecht : Nederland Samenvattend beeld De crisismonitor van augustus toonde voor de regio net als landelijk flinke tekenen van economisch herstel. Sindsdien zet dit herstel zich ook in de regio echter maar aarzelend voort. In november en december neemt de Wwb/WIJ nog steeds licht toe en de Nww is gestopt met dalen. De WW is stabiel, maar is onder de leeftijdsgroepen jongeren <27 jaar en >=45 jaar weer gestegen. Daar staat tegenover dat er meer nieuwe bedrijven zijn gestart dan in de maanden ervoor, het aantal ingediende vacatures boven het niveau van het jaar ervoor lag en het aantal woningen in verkoop voor het eerst sinds maanden is afgenomen. In Zwijndrecht komt de situatie grotendeels overeen met die in de totale Drechtsteden, maar wijkt op bepaalde punten gunstig af: in november en december 21 daalde de NWW en de WW (behalve >= 45 jaar) hier nog wel verder door.

2 Wwb: Uitkeringen in het kader van de Wet Werk en Bijstand WIJ: Wet Investeren in Jongeren De totale Wwb/WIJ in de Drechtsteden is in 21 elke maand gestaag toegenomen. In de tweede helft van 21 was er sprake van een lichtere stijging dan in de eerste helft. De Wwb/WIJ groeide in 21 ook wat harder dan landelijk gemiddeld, al kwam hier in de laatste twee maanden van 21 verandering in. De Wwb/WIJ aan jongeren van jaar binnen de Drechtsteden is in de eerste helft van 21 flink gestegen, maar in de tweede helft van het jaar zwakte de groei ook in deze leeftijdsgroep af. De toename van de Wwb/WIJ <27 sinds begin 29 ligt eind 21 rond het landelijk gemiddelde. In 21 nam dit aantal in de regio sterker toe (+36%) dan landelijk (+27%). In Zwijndrecht week de ontwikkeling van de Wwb/WIJ tijdelijk gunstig af van het Drechstedengemiddelde, maar in november/december is dit gunstige verschil door een behoorlijke stijging weer grotendeels weggevallen. Ook de toename van de Wwb/WIJ <27 jaar is eind december weer op Drechtstedenniveau (+4%). Het aantal WW-uitkeringen in de Drechtsteden is in 21 afgenomen, maar de daling is gedurende het jaar flink afgezwakt en in de laatste drie maanden van het jaar bleef het aantal vrij stabiel. Onder jongeren <27 jaar en in mindere mate ouderen >=45 jaar stijgt het aantal WW-uitkeringen in november en december 21 weer voor het eerst sinds maanden. Landelijk zien we ook een stijging van de totale WW in december. In Zwijndrecht is er in november en december nog wel sprake van daling. Eind 21 ligt de toename van het aantal WW-uitkeringen sinds op het landelijk gemiddelde en is dus kleiner dan het Drechtstedengemiddelde. Mogelijk is de doorstroom vanuit de WW een oorzaak voor de toename van de Wwb/WIJ in november en december. Na een flinke daling van de NWW in mei en juni 21 gevolgd door een stijging in juli en augustus, blijft deze daarna vrij stabiel in de Drechtsteden. Terwijl landelijk het aantal Nww-ers in november en december 21 voor het eerst sinds maanden weer toeneemt. In de Drechtsteden zien we alleen een toename in de leeftijdsgroep >=45 jaar. In de leeftijdsgroep is er sprake van een lichte daling in december. In Zwijndrecht daalt in deze laatste twee maanden van 21 daarnaast ook nog de totale NWW en de NWW <23 jaar. De toename van de NWW sinds ligt eind 21 voor alle leeftijdsgroepen op of rond het Drechtstedengemiddelde. Het aantal ingediende- en openstaande vacatures in de regio schommelt nogal. Gemiddeld zijn er in 21 wel meer vacatures ingediend en staan er meer vacatures open dan in 29. In december 21 is er in de Drechtsteden wel sprake van een sterke daling van het aantal openstaande vacatures, in Zwijndrecht daarentegen neemt dit nog toe. Zowel in de Drechtsteden als in Zwijndrecht was het gemiddeld aantal startende bedrijven per maand in 21 vrijwel gelijk aan 29. Wel is het aantal starters in november en december hoger dan de maanden ervoor. Het aantal faillissementen in 21 is in de Drechtsteden wat afgenomen ten opzichte van het jaar ervoor. Dit laatste geldt echter niet voor Zwijndrecht. Het aantal woningen in verkoop in de Drechtsteden is in 21 flink gestegen en lag in oktober 21 op het hoogste aantal sinds begin 28. Daarna is er echter een daling ingezet. De gemiddelde verkooptijd stijgt echter nog verder door en ligt in december 21 op het hoogste punt sinds begin 28. Dit duidt erop dat er in november en december 21 relatief veel woningen zijn verkocht die al lang te koop stonden. Zwijndrecht wijkt hier wat betreft het aantal koopwoningen in aanbod wat gunstig vanaf. Dit aantal bleef deze maanden vrij stabiel met ook een lichte daling in december. Het aantal verkochte nieuwbouwwoningen fluctueert in 21 rond een gemiddelde van 46 per maand in de regio, maar is in Zwijndrecht van bescheiden omvang. 1 Werkloosheid Wwb (inclusief WIJ) jaar Eind 21 bedraagt het aantal Wwb-ers (inclusief WIJ) in de Drechtsteden De Wwb/WIJ laat in 29 en 21 (vrijwel) voortdurend een gestage stijging zien. In de tweede helft van 21 is de groei wel minder sterk dan in de eerste helft van 21 (figuur 1). Ook landelijk zien we een gestage groei, maar in de Drechtsteden is de groei sinds begin 29 wel groter dan landelijk gemiddeld (figuur 3). In 21 zien we in de Drechtsteden een toename met 13,6% tegen 9,3% landelijk. Met iets meer fluctuaties volgt Zwijndrecht ruwweg het Drechtstedengemiddelde, maar wijkt daar sinds juli 21 wel gunstig vanaf. Eind december hebben 75 inwoners van Zwijndrecht (<65 jaar) een Wwb-uitkering (inclusief Ioaw/Ioaz en WIJ). Dit is een stijging van 1% in 21.

3 Figuur 1 Wwb/WIJ Drechtsteden 29 en 21, per ultimo maand Bron: SDD, Wwb inclusief Ioaw/Ioaz Figuur 2 Wwb/WIJ Drechtsteden, % +/- t.o.v jaar eerder, vanaf ultimo december 28 15% 1% 5% % -5% -1% Bron: SDD, Wwb inclusief Ioaw/Ioaz Figuur 3 Wwb/WIJ, 29 en 21, indices = WW: Uitkeringen in het kader van de Werkloosheids Wet Bron: SDD en CBS, Wwb Drechtsteden inclusief Ioaw/Ioaz Drechtsteden Zwijndrecht Nederland WW Het aantal WW-uitkeringen in de Drechtsteden (inclusief deeltijd-ww) is in 29 fors gestegen: bijna verdubbeld (+96%) en 15 procentpunt boven het landelijk gemiddelde (+81%). Sinds maart 21 is een daling ingezet, zowel in de Drechtsteden als landelijk. Alleen in de laatste maand van 21 zien we landelijk weer een stijging, in de Drechtsteden is de stijging nog beperkt (figuur 5). Eind 21 ligt het aantal WW-uitkeringen in de Drechtsteden hiermee 72% hoger dan begin 29. Dat is nog steeds meer dan het landelijk gemiddelde (+59%). In 21 was de daling in de regio (-23%) wel sterker dan landelijk (-12%). In Zwijndrecht komt de toename van het aantal WW-uitkeringen sinds begin 29 overeen met het landelijk gemiddelde (+6%). In november en december 21 was er in Zwijndrecht sprake van een daling, terwijl de WW in de Drechtsteden totaal vrij stabiel bleef, en er landelijk sprake is van een stijging in december. Eind 21 ontvangen 232 inwoners van Zwijndrecht een WW-uitkering. In 21 is het aantal WW-uitkeringen hier met 9% gedaald. Dat is een kleinere afname dan op regioniveau en landelijk.

4 Figuur 4 WW-uitkeringen Drechtsteden, 29 en 21, per ultimo maand Figuur 5 WW, 29 en 21, indices = Drechtsteden Zwijndrecht Nederland Nww: Niet-werkende werkzoekenden ingeschreven bij UWV WERKbedrijf Nww Na maandenlange stijging van het aantal Nww-ers, zien we in mei en juni 21 voor het eerst een behoorlijke daling in de Drechtsteden. In juli 21 nam dit aantal weer wat toe. Sindsdien is de situatie vrij stabiel. Eind 21 bedraagt het aantal Nww-ers 5.812, dat is 38% hoger dan begin 29. Dat is hoger dan landelijk gemiddeld (+18%). Landelijk neemt het aantal Nww-ers in november en december 21 voor het eerst sinds maanden weer toe. In de Drechtsteden blijft het aantal vrij stabiel (figuur 8). Over heel 21 zien we voor de Drechtsteden een toename van 5,% tegenover een afname van 3,6% landelijk. In Zwijndrecht is de stijging in 29 (+37%) en in het eerste kwartaal 21 (+55%) nog wat sterker dan het Drechtstedengemiddelde (figuur 8). In het tweede kwartaal 21 zien we in Zwijndrecht net als landelijk en in de Drechtsteden juist een daling van de Nww. In Zwijndrecht was deze daling nog wat sterker dan in de Drechtsteden als totaal. Daarna volgt Zwijndrecht de ontwikkelingen in de regio. Eind 21 staan er 877 Zwijndrechtenaren al Nww-er ingeschreven. De toename van de Nww sinds begin 29 komt hiermee precies overeen met het Drechtstedengemiddelde (+38%). In 21 bleef het aantal Nww-ers al met al stabiel (+1%).

5 Figuur 6 Nww Drechtsteden, 29 en 21, per ultimo maand Figuur 7 Nww Drechtsteden, % +/- t.o.v jaar eerder, vanaf ultimo december 28 4% 3% 2% 1% % -1% Figuur 8 Nww, 29 en 21, indices = Drechtsteden Zwijndrecht Nederland 2 Werkloosheid naar leeftijd Wwb/WIJ jongeren De Wwb/WIJ onder de 23 jaar is in de Drechtsteden in de eerste vijf maanden van 21 behoorlijk gestegen, maar na een daling in juni, juli en augustus, redelijk stabiel gebleven. In heel 21 is hiermee het aantal Wwb-ers <23 jaar met 14% toegenomen. Eind 21 hebben 194 jongeren <23 jaar een uitkering (figuur 9). De Wwb/WIJ jaar toont in 21 echter een sterke stijging van +47%. De stijging was verreweg het grootst in de eerste helft van het jaar. Daarna was er t/m oktober sprake van een lichte stijging. In november en december bleef het aantal stabiel (figuur 9). Eind 21 gaat het in deze groep om 478 jongeren.

6 Figuur 9 Wwb/WIJ <23 jaar en 23 t/m 26 jaar Drechtsteden, 29 en 21, per ultimo maand Wwb<23 Drechtsteden Wwb Bron: SDD Figuur 1 Wwb/WIJ < 23 jaar en Drechtsteden, % +/- t.o.v jaar eerder, vanaf ultimo december 29 6% 5% 4% 3% 2% 1% % -1% < 23 jaar jaar Bron: SDD In de Drechtsteden liept de Wwb/WIJ aan jongeren <27 jaar in eerste helft van 29 sneller op dan landelijk gemiddeld. Half 29 is dit verschil kleiner geworden. In de eerste helft van 21 stijgt de Wwb/WIJ <27 in de Drechtsteden harder dan landelijk gemiddeld. Na een daling in juni volgen we de landelijke ontwikkeling. Eind 21 is het aantal uitkeringen in de Drechtsteden 62% hoger dan begin 29, landelijk gemiddeld is dit 64%. In 21 nam het aantal in de regio sterker toe (+36%) dan landelijk (+27%) (figuur 11). Voor Zwijndrecht zijn er alleen cijfers over 21 beschikbaar. In dit jaar heeft de WWb/WIJ <27 zich in Zwijndrecht in de periode juni t/m oktober duidelijk gunstiger ontwikkeld dan in de Drechtsteden. Echter, vanwege een toename in de laatste twee maanden van het jaar, is de situatie aan het eind van het jaar weer overeenkomstig aan het Drechtstedengemiddelde (figuur 11). Figuur 11 Wwb/WIJ <27, 21, indices = Drechtsteden Zwijndrecht Nederland Bron: SDD en CBS Toelichting: LET OP, het basisjaar =1 wijkt af van de andere grafieken.

7 WW jongeren Het aantal WW-uitkeringen aan jongeren onder de 27 jaar steeg in 29 met 18% (!), van minder dan 15 aan het begin van het jaar tot meer dan 4 aan het eind. Sinds maart 21 is het aantal WW-uitkeringen <27 jaar weer flink gedaald. Op zich een gunstige ontwikkeling, alhoewel een deel van de afname ook het gevolg zal zijn van doorstroom naar de Wwb/WIJ. In december 21 zien we voor het eerst sinds maanden weer een toename. Eind december 21 krijgen nog 256 jongeren onder de 27 jaar een WW-uitkering. Hiermee was er in 21 sprake van een daling van de WW <27 jaar van -36%. Vergeleken met begin 29 is de WW <27 jaar eind 21 78% hoger. Ook in Zwijndrecht zien we in 29 een forse stijging: van 24 naar 71 (+195%). En ook hier is het aantal WW-uitkeringen in 21 al schommelend gedaald (naar 32 eind december, een afname van 55%). In tegenstelling tot de stijging in de Drechtsteden, bleef het aantal WW-uitkeringen <27 jaar in Zwijndrecht ook in december 21 nog dalen. Figuur 12 WW-uitkeringen aan personen jonger dan 27 jaar, 29 en 21, per ultimo maand Drechtsteden (linker as) Zwijndrecht (rechter as) Nww jongeren Het aantal jongere Nww-ers (<23 jaar en jaar) is in 29 flink gegroeid (figuur 13). In 21 is de Nww <23 jaar nog eens met 2% toegenomen. De Nww jaar is in 21 al schommelend echter wel wat gedaald (-5%). Ook in de maand december 21 is er sprake van een afname van de Nww jaar (Nww <23 jaar stabiel) (figuur 13). De toename van het aantal jonge Nww-ers sinds begin 29 is in de Drechtsteden voor beide leeftijdsgroepen aanzienlijk groter dan landelijk gemiddeld. De Nww <23 ligt in de Drechtsteden eind 21 97% hoger dan begin 29 (landelijk +35%). De Nww jaar ligt 89% hoger (landelijk +43%) (figuur 14). Alleen bezien over 21 zijn de verschillen met Nederland wel wat kleiner: de Nww <23 jaar is in de regio met 2% gestegen versus een landelijke daling van 11%, de Nww jaar is in de regio met 5% gedaald, versus 1% landelijk. In Zwijndrecht is de toename sinds van de Nww jaar in de eerste paar maanden van 21 behoorlijk boven het Drechtstedengemiddelde uitgegroeid. Sinds een daling in mei t/m juli ligt het weer gelijk aan het Drechtstedengemiddelde (figuur 15). De toename van de Nww <23 jaar is in Zwijndrecht sinds november 29 vrijwel voortdurend groter dan het Drechtstedengemiddelde, maar in december 21 is er sprake van een flinke daling waardoor het verschil met het Drechtstedengemiddelde nog maar klein is (figuur 14).

8 Figuur 13 Nww <23 en 23 t/m 26 jaar Drechtsteden, 29 en 21, per ultimo maand Nww <23 Nww Figuur 14 Nww <23 jr, 29 en 21, indices = Drechtsteden Zwijndrecht Nederland Figuur 15 Nww jr, 29 en 21, indices = Drechtsteden Zwijndrecht Nederland WW 45 jaar en ouder In 29 steeg het aantal WW-uitkeringen >=45 jaar met 52%. In 21 bleef het aantal echter vrij stabiel (+3%). In april t/m juni was er sprake van een daling van de WW-uitkeringen >=45 jaar. In november en december zien we echter weer een stijging (figuur 16). In absolute zin maken de 45-plussers de grootste groep uit van het aantal WW-uitkeringen: in december uitkeringen 45+ tegenover uitkeringen in de leeftijdsgroep jaar en 256 uitkeringen <27 jaar (figuur 17). In Zwijndrecht zien we een zelfde ontwikkeling als in de Drechtsteden: een aanzienlijke stijging in 29 (+45%) en een vrij stabiele situatie in 21 (-2%). Eind december 21 ontvangen 313 personen van 45 jaar en ouder een WWuitkering (figuur 16).

9 Figuur 16 WW-uitkeringen aan personen van 45 jaar of ouder, 29 en 21, per ultimo maand Drechtsteden (linker as) Zwijndrecht (rechter as) Figuur 17 WW-uitkeringen Drechtsteden, 29 en 21, per ultimo maand, naar leeftijd < 27 jr jr >=45 jr Nww 45 jaar en ouder In november en december 21 is het aantal oudere Nww-ers (>=45 jaar) verder toegenomen (figuur 18). In 29 was het aantal oudere Nww-ers vergeleken met het aantal jongeren betrekkelijk stabiel, maar ook hier zagen we een (toenemende) groei. De toename was met 12% nagenoeg gelijk aan het landelijk gemiddelde. In 21 is de groei echter hoger (+12%) dan het landelijk gemiddelde (+1%). Eind december 21 zijn er in de Drechtsteden 25% meer oudere Nww-ers dan begin 29, landelijk gemiddeld zijn het er 11% meer (figuur 19). In Zwijndrecht lag de groei van de Nww >=45 jaar in 29 iets hoger (+17%) dan in de Drechtsteden (+12%). Vanaf februari 21 ligt het op of rond het Drechtstedenniveau, dus ook in Zwijndrecht is de groei van de Nww sinds begin 29 onder deze doelgroep hoger dan landelijk gemiddeld. Kijken we alleen naar het jaar 21, dan was er in Zwijndrecht een toename van 4%. Dit is minder dan het Drechtstedengemiddelde.

10 Figuur 18 Nww >= 45 jr, 29 en 21, per ultimo maand Drechtsteden (linker as) Zwijndrecht (rechter as) Figuur 19 Nww >= 45 jaar, 29 en 21, indices = Drechtsteden Zwijndrecht Nederland 3 Vacatures, bedrijven, leegstand Ingediende vacatures Het aantal bij het UWV ingediende vacatures bleef gelet op de recessie eigenlijk verrassend op peil. In 29 lag dit aantal maar 1% onder dat in 28. In 21 werden gemiddeld 349 vacatures per maand bij het CWI ingediend, 21% meer dan in 29 en 9% meer dan in 28. Dit cijfer wordt wel beïnvloed door een flinke uitschieter in juni, maar ook zonder deze uitschieter is - net als landelijke - sprake van (voorzichtig) herstel op de vacaturemarkt. Dat we nog van voorzichtig herstel moeten spreken blijkt uit het feit dat het aantal ingediende vacatures nogal verschilt per maand. In augustus t/m oktober 21 lag het aantal onder het niveau van vorig jaar. In de laatste twee maanden van 21 lag het echter weer boven het niveau van een jaar eerder. In Zwijndrecht worden er in de eerste tien maanden van 21 gemiddeld 35 vacatures per maand ingediend. Ook hier zijn dit meer vacatures dan in 29 (gemiddeld 14) en 28 (gemiddeld 29). Figuur 2 Ingediende vacatures, 28, 29 en 21, per maand Drechtsteden (linker as) Nederland (x1) (linker as) Zwijndrecht (rechter as)

11 Openstaande vacatures Het aantal openstaande vacatures daalde vooral flink in de 2 e helft van 28. Sindsdien schommelt het aantal openstaande vacatures nogal. In 21 is er met schommelingen wel een geleidelijk stijgende lijn zichtbaar. In 21 stonden er gemiddeld 815 per maand open. Dit is meer dan in 29 (664 per maand) en ook meer dan in 28 (715 per maand). In december 21 was er wel weer sprake van een behoorlijke daling van het aantal openstaande vacatures. Het beeld voor de Drechtsteden wijkt weinig af van het landelijk gemiddelde. Het aantal openstaande vacatures bij bedrijven en instellingen in Zwijndrecht vertoont een wat grilliger verloop per maand. Het gemiddeld aantal openstaande vacatures in 21 (66 per maand) is gelijk aan dat in 28. Dit zijn meer vacatures dan in 29 (gemiddeld 34 per maand). Figuur 21 Openstaande vacatures, 28, 29 en 21, per ultimo maand Drechtsteden (linker as) Nederland (x1) (linker as) Zwijndrecht (rechter as) Startende bedrijven Het aantal startende bedrijven bevond zich in 29 en de eerste vier maanden van 21 in een dalende trend. Mei en juni 21 vertoont een boost met in juni maar liefst 84 startende bedrijven. Ook in november en december 21 zijn er weer veel nieuwe bedrijven gestart (figuur 22). Het gemiddeld aantal gestarte bedrijven per maand is in 21 (45,2) hiermee echter nog niet veel boven dat van 29 (44,3) uitgekomen en ligt nog ver beneden het maandgemiddelde van 28 (7,4). In Zwijndrecht was er in 29 sprake van een grotere daling dan gemiddeld: van 11 naar 5 gemiddeld per maand (-55%). De ontwikkeling vanaf mei 21 komt overeen met die in de Drechtsteden. Het gemiddelde in 21 komt uit op 6 starters per maand. Net als in de Drechtsteden als geheel ligt dit maandgemiddelde nog niet veel hoger dan in 29 en nog ver onder het niveau van 28. Figuur 22 Startende bedrijven, 28, 29 en 21, per ultimo maand Drechtsteden (linker as) Zwijndrecht (rechter as) Bron: KvK Faillissementen Het aantal maandelijks uitgesproken faillissementen is in 29 juist duidelijk toegenomen. Het maandgemiddelde is gegroeid van minder dan 4 in 28 naar 1,2 in 29. In 21 is dit aantal faillissementen wel weer iets afgenomen (gemiddeld 8,5 per maand). In Zwijndrecht fluctueert het aantal uitgesproken faillissementen tussen de en de 3 per maand, met een enkele uitschieter naar boven. Het maandgemiddelde ligt zowel in 28 als in 29 op gemiddeld 1 per maand. In 21 ligt dit iets hoger met een gemiddelde van 1,5 per maand.

12 Figuur 23 Faillissementen, 28, 29 en 21, per maand Drechtsteden (linker as) Zwijndrecht (rechter as) Bronnen: Faillissementen.com Leegstand Kernwinkelgebied Dordrecht (geen nieuwe cijfers) De leegstand in verkoopruimten in het Kernwinkelgebied van Dordrecht steeg sinds eind 27 trendmatig. Met name tussen augustus 29 en maart 21 zagen we een forse stijging. In de afgelopen 6 maanden is echter weer sprake van een daling, van 44 leegstaande verkoopruimten per eind maart tot 37 per eind september. Die daling met 7 leegstaande ruimten is het saldo van 18 opheffingen van leegstand (waaronder 3 aan het Statenplein als gevolg van de uitbreiding van H&M en 2 aan het Achterom) en 11 nieuw ontstane leegstand. Dit laatste was vooral het geval in het gebied Vriesestraat en omstreken. Figuur 24 Aantal leegstaande verkoopruimten Kernwinkelgebied Dordrecht (exclusief Johan de Wittstraat en Spuiboulevard ), 28, 29 en 21, per eind maart en eind augustus/september mrt-8 aug-8 mrt-9 aug-9 mrt-1 sep-1 Bron: OCD 4 Woningmarkt Koopwoningen in aanbod Het aantal woningen in aanbod en de gemiddelde verkooptijd zijn beide fors gestegen sinds half 28. Het aantal koopwoningen in aanbod bij NWM-makelaars in de Drechtsteden lag in oktober 21 op het hoogste punt sinds begin 28. In november en december is er een daling ingezet. Eind december zijn er dan nog woningen in verkoop, tegenover 1.7 begin 28 (figuur 25). De gemiddelde verkooptijd nam toe van 143 dagen begin 28 tot 228 dagen eind augustus 29. Sindsdien schommelt de gemiddelde verkooptijd. In de laatste twee maanden van 21 nam deze weer toe tot 264 dagen eind december 21 (figuur 26). De stijging van de gemiddelde verkooptijd in combinatie met de daling van het aantal koopwoningen in aanbod, betekent dat er in november en december relatief veel woningen zijn verkocht die erg lang te koop hebben gestaan. In Zwijndrecht ontwikkelt het aantal koopwoningen in aanbod zich sinds juni 21 gunstiger dan het Drechtstedengemiddelde. Sinds de daling in juni 21 blijft dit aantal redelijk stabiel in Zwijndrecht, met ook een daling in december 21 tot 43 woningen in aanbod. De gemiddelde verkooptijd in Zwijndrecht was sinds september 29 langer dan gemiddeld in de Drechtsteden, maar ligt sinds een scherpe daling in februari 21 weer rond het Drechtstedenniveau.

13 Figuur 25 Koopwoningen in aanbod, 28, 29 en 21, per maand Drechtsteden (linker as) Zwijndrecht (rechter as) Bron: NVM Figuur 26 Aantal dagen tot dat woning is verkocht, 28, 29 en 21, per maand Drechtsteden Zwijndrecht Bron: NVM Verkoop nieuwbouwwoningen De verkoop van nieuwbouwwoningen is vooral in het 4 e kwartaal van 28 fors ingezakt. In 29 was er al wel weer enig herstel, en in 21 zet dit herstel verder voort en zijn er gemiddeld 46 nieuwbouwwoningen per maand verkocht. In 29 waren dit er gemiddeld 43 per maand. In de eerste drie kwartalen van 28 de periode vóór het inzakken van de verkoop waren het er nog gemiddeld 62 per maand (figuur 27). In Zwijndrecht is de verkoop van nieuwbouwwoningen sinds het 4 e kwartaal van 28 zeer bescheiden. In de eerste helft van 21 neemt de verkoop geleidelijk weer toe, maar dit zet daarna niet verder door. Gemiddeld zijn er in 21 3,4 nieuwbouwwoningen verkocht. In 28 was het maandgemiddelde nog 7,8. Figuur 27 Verkochte nieuwbouwwoningen, 28, 29 en 21, per maand drs. I.A.C. Soffers drs. F.W. Winterwerp april 211 Postbus AP Dordrecht (78) ocd@drechtsteden.nl Drechtsteden (linker as) Zwijndrecht (rechter as) Bron: Verkoopmonitor OCD, op basis informatie makelaars Drechtsteden

14

15 Bijlage: Stand en ontwikkelingen arbeidsmarktindicatoren per gemeente In deze bijlage vergelijken we de stand (per ) en de ontwikkelingen (in 21 en in de afgelopen twee jaar) van de Wwb/WIJ, de WW en de Nww in de Drechtsteden gemeenten. En we vergelijken de Drechtsteden met de SDD-benchmark van twaalf grote gemeenten 1 en het landelijk gemiddelde. Voor een goede vergelijking met de benchmark van grote gemeenten gebruiken we hier - anders dan in de crisismonitor zelf - voor de Wwb/WIJ en voor de WW het CBS als bron. 1 Wwb/WIJ Figuur b.1 Bijstandsdichtheid Wwb/WIJ jaar per 1 inwoners jaar, ,% 5,% 4,% 3,% 2,% 1,%,% 1,8% 4,1%,9% 1,7% 1,7% 2,4% 2,8% 5,% 2,8% Alblasserdam Dordrecht Hendrik-Ido- Ambacht Papendrecht Sliedrecht Zwijndrecht Drechtsteden Benchmark Nederland Bron: CBS Figuur b.2 Ontwikkeling bijstand Wwb/WIJ jaar, 21 en 29/21 Alblasserdam 16,7% 23,5% Dordrecht 13,2% 19,% H-I-Ambacht 14,3% 77,8% Papendrecht 12,9% 4,% Sliedrecht 12,5% 22,7% 21 Zwijndrecht Drechtsteden 9,7% 21,4% 12,8% 22,4% 29/21 Benchmark 7,9% 14,1% Nederland 9,3% 18,6% % 1% 2% 3% 4% 5% 6% 7% 8% 9% 1% Bron: CBS De bijstandsdichtheid (Wwb/WIJ) in de Drechtsteden (2,8%) ligt op het landelijk gemiddelde en is beduidend lager dan gemiddeld in de benchmark van twaalf grote gemeenten. Ook Dordrecht (4,1%) zit daar nog onder. Binnen de Drechtsteden heeft vooral Hendrik-Ido-Ambacht een lage bijstandsdichtheid. De toename van de bijstand in de regio lag in 21 en ook de afgelopen twee jaar boven het landelijke en het benchmark gemiddelde. Desondanks is de bijstandsdichtheid in de Drechtsteden dus nog wel lager dan gemiddeld in de benchmark en gelijk aan het landelijk gemiddelde. Binnen de Drechtsteden zien we de afgelopen twee jaar een bovengemiddelde toename in Hendrik- Ido-Ambacht en Papendrecht. In beide gemeenten was dit vooral het gevolg van een sterk 1 Dit zijn de gemeenten Almere, Amsterdam, Arnhem, Breda, Eindhoven, Enschede, Groningen, Den Bosch, Nijmegen, Rotterdam, Tilburg, Utrecht

16 bovengemiddelde groei in 29. In 21 lopen de groeipercentages tussen de gemeenten betrekkelijk weinig uiteen. 2 Wwb/WIJ <27 jaar Figuur b.3 Bijstandsdichtheid Wwb/WIJ <27 jaar per 1 inwoners jaar, ,% 3,% 2,% 1,%,%,7% 2,7% 1,%,5%,8% 1,3% 1,7% 1,9% 1,4% Alblasserdam Dordrecht Hendrik-Ido- Ambacht Papendrecht Sliedrecht Zwijndrecht Drechtsteden Benchmark Nederland Bron: CBS Figuur b.2 Ontwikkeling bijstand Wwb/WIJ <27 jaar, 21 en 29/21 Alblasserdam 13,8% 19,1% Dordrecht 37,2% 58,% H-I-Ambacht 58,4% 6,% Papendrecht 86,4% 12,9% Sliedrecht -11,9% 22,7% 21 Zwijndrecht Drechtsteden 32,% 35,8% 61,5% 81,8% 29/21 Benchmark 25,8% 54,1% Nederland 26,7% 63,7% Bron: CBS/SDD -2% -1% % 1% 2% 3% 4% 5% 6% 7% 8% 9% 1% 11% 12% Het aandeel jongeren in de bijstand is in de Drechtsteden relatief hoog. De bijstandsdichtheid onder jongeren is hoger dan landelijk gemiddeld en het verschil met de benchmark is veel kleiner dan bij de totale Wwb/Wij. Binnen de Drechtsteden kennen Alblasserdam, Hendrik-Ido-Ambacht en Sliedrecht een relatief lage bijstandsdichtheid onder jongeren, Dordrecht een relatief hoge. Net als landelijk en in de benchmarkgemeenten is het aantal jongeren in de bijstand de laatste twee jaar ook hier in de regio beduidend harder gegroeid dan de totale Wwb/WIJ. De groei lag in die twee jaar ongeveer op het landelijk gemiddelde, maar boven het benchmarkgemiddelde. In 29 was de groei nog benedengemiddeld, in 21 bovengemiddeld. Binnen de Drechtsteden zien we vooral bovengemiddelde groei in Alblasserdam (met name 29), Papendrecht (met name 21) en Zwijndrecht (met name 29). In Sliedrecht was de groei relatief laag, vooral als gevolg van een daling in 21.

17 3 WW Figuur b.5 WW-dichtheid jaar per 1 inwoners jaar, ,% 3,% 2,% 1,% 1,8% 2,3% 1,7% 1,8% 1,4% 1,9% 2,% 2,6% 2,4%,% Alblasserdam Dordrecht Hendrik-Ido- Ambacht Papendrecht Sliedrecht Zwijndrecht Drechtsteden Benchmark Nederland Bron: CBS Toelichting: exclusief deeltijd WW Figuur b.6 Ontwikkeling WW jaar, 21 en 29/21 Alblasserdam -4,5% 9,9% Dordrecht -1,6% 64,5% H-I-Ambacht 1,7% 93,8% Papendrecht -7,5% 54,2% Sliedrecht,% 83,3% 21 Zwijndrecht Drechtsteden -,9% 1,8% 55,6% 66,5% 29/21 Benchmark -2,6% 56,5% Nederland -2,3% 54,4% -2% -1% % 1% 2% 3% 4% 5% 6% 7% 8% 9% 1% Bron: CBS Toelichting: exclusief deeltijd WW Het aantal WW-uitkeringen per 1 inwoners van jaar (2,%) is in de Drechtsteden lager dan gemiddeld in Nederland en het benchmarkgemiddelde. Binnen de Drechtsteden zijn de verschillen kleiner dan bij de Wwb/WIJ. De WW-dichtheid loopt uiteen van 1,4% in Sliedrecht tot 2,3% in Dordrecht. Het aantal WW-uitkeringen is in 29 zeer sterk toegenomen, in 21 gestabiliseerd of licht gedaald. Hendrik-Ido-Ambacht vormt op dit laatste een uitzondering. In totaal nam de WW in de Drechtsteden in de afgelopen twee jaar met 66,5% toe, (ruim) 1%-punt meer dan landelijk en het benchmark gemiddelde. Binnen de Drechtsteden nam de WW meer dan gemiddeld toe in Alblasserdam, Hendrik- Ido-Ambacht en Sliedrecht.

18 4 WW <25 jaar Figuur b.7 WW-dichtheid <25 jaar per 1 inwoners jaar, ,% 1,5% 1,%,9%,5%,%,6%,3%,3%,3%,4%,5%,4%,5% Alblasserdam Dordrecht Hendrik-Ido- Ambacht Papendrecht Sliedrecht Zwijndrecht Drechtsteden Benchmark Nederland Bron: CBS Toelichting: exclusief deeltijd WW Figuur b.8 Ontwikkeling WW <25 jaar, 21 en 29/21 Alblasserdam 1,% 1,% Dordrecht -33,3% 6,% H-I-Ambacht,% 15,% Papendrecht -5,%,% Sliedrecht -5,% 233,3% 21 Zwijndrecht Drechtsteden -5,% -31,8%,% 54,6% 29/21 Benchmark -25,9% 85,6% Nederland -24,8% 71,5% -1% -5% % 5% 1% 15% 2% 25% Bron: CBS, exclusief deeltijd WW Toelichting: cijfers CBS worden afgerond op tientallen. Op gemeenteniveau leidt dit tot onder- en overschattingen van groei- en dalingspercentages Mede omdat over het algemeen weinig jongeren (lange) ww-rechten hebben opgebouwd is de WWdichtheid onder hen laag. In de Drechtsteden hebben vijf op de duizend jongeren van jaar een WW-uitkering. Dat is gelijk aan het landelijk gemiddelde en iets boven het benchmark gemiddelde. In tijden van laagconjunctuur worden jongeren veelal als eerste ontslagen, trekt de economie weer aan dan vinden veel van hen ook snel weer werk. Ook hebben weinig jongeren lange WW-rechten, wat leidt tot relatief snelle uitstroom uit de WW. Deze beide processen zien we terug in figuur b.8., vergeleken met figuur b.6: de WW onder jongeren groeide in 29 harder dan de totale WW, maar daalde in 21 ook weer sneller. Over de afgelopen twee jaar resulteerde dit voor de regio in een toename met 55%, beduidend minder dan landelijk gemiddeld en het benchmark gemiddelde. In Hendrik-Ido-Ambacht en vooral Sliedrecht nam het aantal jongere WW-ers meer dan gemiddeld toe.

19 5 Nww Figuur b.9 Nww-dichtheid jaar per 1 inwoners jaar, ,% 6,% 5,% 6,2% 4,% 3,% 2,% 1,% 2,5% 4,2% 2,5% 2,1% 2,1% 3,% 3,3% 4,4%,% Alblasserdam Dordrecht Hendrik-Ido- Ambacht Papendrecht Sliedrecht Zwijndrecht Drechtsteden Benchmark Nederland Bron: UWV-WERKbedrijf Figuur b.1 Ontwikkeling Nww jaar, 21 en 29/21 Alblasserdam -1,9% 54,9% Dordrecht 7,2% 36,6% HI-Ambacht 16,% 56,5% Papendrecht -,8% 37,8% Sliedrecht -1,2% 21,3% 21 Zwijndrecht Drechtsteden 1,% 5,% 38,1% 38,% 29/21 Benchmark -5,4% 8,4% Nederland -3,6% 17,5% Bron: UWV-WERKbedrijf -2% -1% % 1% 2% 3% 4% 5% 6% Per staat 3,3% van de bevolking van de Drechtsteden van jaar als niet-werkende werkzoekende ingeschreven bij het UWV-WERKbedrijf. Dat is beduidend minder dan het benchmark gemiddelde en ook minder dan landelijk gemiddeld. In Dordrecht (4,2%) is de Nww-dichtheid het dubbele van die in Hendrik-Ido-Ambacht en Sliedrecht (2,1%). De Nww is de afgelopen twee jaar in de Drechtsteden veel harder gegroeid dan landelijk gemiddeld en gemiddeld in de benchmarkgemeenten. In tegenstelling tot landelijk en in de benchmark zien we hier in de regio ook in 21 nog een lichte stijging. In Alblasserdam en Hendrik-Ido-Ambacht nam de Nww harder toe dan in de andere gemeenten. Dat is in lijn met de relatief hoge groei van de WW in die gemeenten. Opvallend is dat Sliedrecht een relatief hoge groei van de WW juist paart aan een lage groei van de Nww. Zonder nadere analyse is daarvoor niet direct een verklaring te geven.

20 6 Nww <27 jaar Figuur b.1 Nww-dichtheid <27 jaar per 1 inwoners jaar, ,% 4,% 3,% 2,% 1,% 1,6% 3,1% 1,% 1,6% 1,3% 1,8% 2,2% 2,7% 2,2%,% Alblasserdam Dordrecht Hendrik-Ido- Ambacht Papendrecht Sliedrecht Zwijndrecht Drechtsteden Benchmark Nederland Bron: UWV-WERKbedrijf Figuur b.12 Ontwikkeling Nww <27 jaar, 21 en 29/21 Alblasserdam 1,3% 126,3% Dordrecht 8,1% 9,3% HI-Ambacht 27,6% 184,6% Papendrecht 2,4% 116,7% Sliedrecht -8,2% 32,4% 21 Zwijndrecht Drechtsteden -9,6% 6,% 94,8% 92,6% 29/21 Benchmark -1,8% 29,7% Nederland -1,5% 39,% Bron: UWV-WERKbedrijf -4% -2% % 2% 4% 6% 8% 1% 12% 14% 16% 18% 2% Net als de Wwb/WIJ en de WW bestaat ook de Nww in de Drechtsteden, vergeleken met de benchmark en het landelijk gemiddelde, relatief veel uit jongeren. Bovendien is het aandeel jongeren in de bevolking jaar in de regio klein vergeleken met het benchmark gemiddelde. Hierdoor ligt de Nww-dichtheid onder jongeren in de regio - anders dan die onder de hele bevolking jaar - op het landelijk gemiddelde en maar weinig onder het benchmark gemiddelde. Binnen de regio loopt dit cijfer uiteen van 1,% in Hendrik-Ido-Ambacht tot 3,1% in Dordrecht. Het huidige relatief hoge aandeel jongeren in de Nww in de Drechtsteden komt deels voort uit een relatief erg grote toename in de afgelopen twee jaar: een groei met 93%, tegen 39% landelijk gemiddeld en 3% in de benchmarkgemeenten. Net als bij de totale Nww zien we ook onder de jongeren in 21 nog een lichte groei. Binnen de Drechtsteden nam de Nww onder jongeren vooral in Hendrik-Ido-Ambacht relatief veel toe. Belangrijk in dit verband om te vermelden is dat de relatief zeer grote toename in 29 deels het gevolg kan zijn van een opschoonactie van de sociale dienst, waarbij de inschrijving bij UWV- WERKbedrijf van (vooral jongere) Wwb/WIJ-ers in een traject alsnog is verlengd.

21 Conclusies De Wwb/WIJ, de WW en de Nww in de Drechtsteden zijn alle drie de afgelopen twee jaar harder gestegen dan landelijk gemiddeld en gemiddeld in de benchmark gemeenten. Ook alleen in 21 zien we in de regio een minder gunstige ontwikkeling. Desondanks liggen de dichtheden, het aantal per 1 inwoners van jaar, per op (Wwb/WIJ) of onder het landelijk gemiddelde en (beduidend) onder het benchmark gemiddelde. Zowel in de Wwb/WIJ als de WW en de Nww zitten in de Drechtsteden relatief veel jongeren. Onder jongeren zijn de dichtheden Wwb/WIJ, WW en Nww dan ook relatief hoog. De Wwb/WIJ <27 jaar steeg in de regio vooral in 21 relatief hard. Dit ging gepaard met een relatief sterke daling van het aantal jongeren in de WW. Deze ontwikkelingen doen vermoeden dat in de Drechtsteden onder jongeren relatief veel sprake was van doorstroom van de WW in de bijstand, te meer daar - anders dan in de benchmark en landelijk gemiddeld - de Nww <27 jaar in de regio in 21 nog toenam. Binnen de regio zien we over de hele linie vooral een minder gunstige ontwikkeling in Hendrik-Ido- Ambacht. De dichtheden zijn daar echter nog steeds - met uitzondering van de WW - het laagst van de regio. Naast Hendrik-Ido-Ambacht is in de regio sprake van bovengemiddelde groei in Alblasserdam (Wwb/Wij jongeren, WW en Nww, vooral in 29), Papendrecht (Wwb/WIJ in 29, Wwb/WIJ jongeren in 21) en Sliedrecht (WW in 29). Tabel 1 Wwb/WIJ, WW en Nww Drechtsteden per gemeente, Albl. Dordt HIA Pap. Sldr. Zwndr. Drechtst Wwb/WIJ WW Nww <27 Wwb/WIJ WW Nww Bron: CBS 2 Exclusief deeltijd WW, bron: CBS 3 Bron: UWV-WERKbedrijf 4 Bron: CBS en SDD 5 <25 jaar, exclusief deeltijd WW, bron: CBS Toelichting: Cijfers Wwb/WIJ en cijfers WW wijken vanwege andere bron (in dit geval CBS) af van cijfers in crisismonitor. Hier zijn CBS-cijfers genomen om een goede vergelijking met de benchmark te waarborgen.