Crisismonitor Drechtsteden

Transcriptie

1 Crisismonitor februari 2012 (cijfers t/m december 2011) Inhoud: 1. Werkloosheid 2. Werkloosheid naar leeftijd 3. Vacatures, bedrijven, leegstand 4. Woningmarkt Hoe staan de er voor op de arbeidsmarkt en de woningmarkt? Dat leest u in deze alweer tiende editie van de crisismonitor, die het Onderzoekcentrum (OCD) eens per kwartaal publiceert om de vinger aan de pols te houden wat betreft de actuele ontwikkelingen in het kader van de economische crisis. Deze keer voor het laatst de factsheet in de oude stijl, vanaf de volgende uitgave in een afgeslankte versie waarbij we nog meer tot de kern van de arbeidsmarkt en economie komen. In deze laatste factsheet oude stijl leest u volgens het vertrouwd format hoe de situatie op de arbeidsmarkt en woningmarkt zich in de afgelopen maanden heeft ontwikkeld. De crisismonitor brengt de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt en de woningmarkt in de zo recent mogelijk in beeld. We doen dit aan de hand van een aantal indicatoren in vijfentwintig grafieken, met veelal een vergelijking met de landelijke ontwikkeling. Landelijk beeld Na een krimp met 0,4 procent in het 3 e kwartaal, kromp de Nederlandse economie (bruto binnenlands product) in het 4 e kwartaal van 2011 met 0,7 procent. Volgens de gangbare definitie verkeert de Nederlandse economie daarmee in een recessie. De industriële productie kromp met 0,8 procent, de uitvoer van goederen van eigen bodem zelfs met 2,3 procent. En de groei van de investeringen vlakte af. Op de arbeidsmarkt zien we in het 4 e kwartaal weliswaar nog een bescheiden banengroei, maar in bijna alle bedrijfstakken minder vacatures. De uitzendmarkt vertoonde in oktober en november nog nauwelijks groei en in december zelfs een krimp van het aantal gewerkte uren. De werkloze beroepsbevolking, het aantal ingeschreven niet-werkende werkzoekenden en het aantal personen met een WWuitkering namen toe. Alles bij elkaar bepaald geen florissant beeld, dat naar verwachting zeker de eerste helft van 2012 nog niet zal verbeteren. Dat geldt ook voor de woningmarkt. Het aantal verkochte woningen bevindt zich nog steeds op een dieptepunt en het prijsniveau van de verkochte woningen is in december op het laagste punt beland in meer dan zes jaar. Samenvattend beeld voor de regio Net als landelijk zien we ook in de regio na een over het algemeen goed 2 e kwartaal het herstel in het 3 e kwartaal haperen en toont ook het 4 e kwartaal weer een weinig florissant beeld. In dit laatste kwartaal van 2011 bleef het aantal WW-uitkeringen stijgen, stopte de Wwb/WIJ met dalen, bleef de Nww redelijk stabiel en daalde het aantal ingediende en openstaande vacatures. Het aantal starters daalde licht, maar daar staat dan nog wel tegenover dat ditzelfde geldt voor het aantal faillissementen. Op de woningmarkt bleef het aantal woningen in verkoop verder toenemen tot een nieuw record van woningen. Wel steeg het aantal verkochte nieuwbouwwoningen, na een scherpe daling in augustus, weer in oktober en november. Het totale aantal Wwb-ers (inclusief WIJ) in de daalde in 2011 sterk van juni tot en met oktober, en ontwikkelde zich daarmee gunstiger dan landelijk. Ondanks dat de daling van juni tot en met oktober in de regio in november en december niet verder doorzette, is het aantal Wwb-ers over geheel 2011 in de regio met 8% gedaald, tegenover een landelijke stijging van 3%. De Wwb jaar bleef nog wel dalen in het gehele vierde kwartaal De ontwikkeling van de Wwb <27 jaar was in 2011 in de regio (-35%) dan ook beduidend gunstiger dan landelijk gemiddeld (-3%). Na een lange tijd van daling van het aantal WW-uitkeringen, kort onderbroken door een stijging in het eerste kwartaal van 2011, zien we in de in de laatste helft van 2011 weer een toename van het aantal WW-uitkeringen. Landelijk zien we een vergelijkbare ontwikkeling. Over geheel 2011 genomen bleef het aantal WW-uitkeringen zowel in de regio (+0,3%) als landelijk (-0,8%) stabiel. Onder jongeren <27 jaar en onder 45-plussers in de is de toename van het aantal WW-uitkeringen in de tweede helft van 2011 ook zichtbaar, zij het bij de 45-

2 plussers in lichte mate. Deze laatste groep vormt in absolute zin nog altijd de grootste groep binnen het aantal WW-uitkeringen. Het aantal Nww-ers in de regio was eind maart 2011 met op z n hoogst. Na een periode van daling, schommelt het aantal in de laatste vier maanden van het jaar een beetje. Landelijk is de ontwikkeling in november en december echter met een stijging wat ongunstiger. Ook over geheel 2011 bezien, heeft de regio zich gunstiger ontwikkeld (-10%) dan landelijk (-4%). Het aantal Nww-ers jaar daalde in de regio overigens wel sterk door in het laatste kwartaal. Het aantal ingediende en het aantal openstaande vacatures daalt landelijk gezien vanaf het 2 e kwartaal van In de regio schommelen deze aantallen meer, maar ook hier ligt de gemiddelde hoeveelheid vacatures per maand in 2011 lager dan in 2010 (-20% voor de ingediende vacatures en -23% voor de openstaande). Het aantal startende bedrijven in de verloopt met de nodige pieken en dalen. Hoewel er in het derde kwartaal 2011 weer een lichte stijging zichtbaar was, volgt dit in het vierde kwartaal weer door een daling. Over geheel 2011 bezien (t/m november) waren er iets minder starters (gemiddeld 41 per maand) dan in 2010 (gemiddeld 45 per maand). Tegelijkertijd is het aantal faillissementen in 2011 al schommelend licht toegenomen ten opzichte van het jaar ervoor; in 2011 lag het gemiddelde per maand (t/m november) op 9,6 tegenover 8,5 in Het aantal koopwoningen in aanbod en de gemiddelde verkooptijd zijn beide sinds half 8 fors gestegen. Behoudens enkele korte perioden van daling, steeg het aantal koopwoningen in aanbod bij NWM-makelaars ook in 2011 verder door. In november 2011 wordt het recordaantal van koopwoningen in verkoop behaald. In de tweede helft van 2010 was er weer sprake van een sterke toename van de gemiddelde verkooptijd. Gedurende heel 2011 (t/m november) schommelt de gemiddelde verkooptijd rond de 275 dagen, 18% langer dan in De verkoop van het aantal nieuwbouwwoningen daalde, na enig herstel in 2010, in 2011 toch weer aanzienlijk. Gemiddeld zijn er in % minder nieuwbouwwoningen verkocht dan in Werkloosheid Wwb (inclusief WIJ) jaar Eind december 2011 bedraagt het aantal Wwb-ers (inclusief WIJ) in de en ligt hiermee 8% lager dan eind Vanaf maart 2011 is er geen stijging meer. En tussen juni en oktober was er sprake van een aanzienlijke daling. In november is hier echter een eind aan gekomen (figuur 1). Landelijk is pas in augustus ook een daling ingezet. In totaal is de Wwb landelijk in 2011 juist 3% gestegen. Sinds november 2010 ontwikkelt de Wwb in de zich gunstiger dan landelijk (figuur 3). Figuur 1 Wwb/WIJ 9, 2010 en 2011, per ultimo maand 5500 Wwb: Uitkeringen in het kader van de Wet Werk en Bijstand WIJ: Wet Investeren in Jongeren Bron: SDD, Wwb exclusief Ioaw/Ioaz

3 Figuur 2 Wwb/WIJ, % +/- t.o.v jaar eerder, vanaf ultimo januari % 10% 5% 0% -5% -10% Bron: SDD, Wwb exclusief Ioaw/Ioaz Figuur 3 Wwb/WIJ en Nederland, 9, 2010 en 2011, indices = Nederland Bron: SDD en CBS, exclusief Ioaw/Ioaz WW Eind 2011 bedraagt het aantal WW-uitkeringen in de regio Na een lichte stijging in het eerste kwartaal van 2011, volgde in het tweede kwartaal een daling van het aantal WW-uitkeringen in de. In de laatste helft van het jaar neemt het aantal echter weer geleidelijk toe (figuur 4). Het aantal WW-uitkeringen is eind december 2011 dan vrijwel gelijk aan het aantal eind 2010 (minieme stijging van +0,3%). Landelijk zien we in 2011 eenzelfde beeld (minieme daling van -0,8%) (figuur 5). WW: Uitkeringen in het kader van de Werkloosheids Wet Figuur 4 WW-uitkeringen, 9, 2010 en 2011, per ultimo maand

4 Figuur 5 WW en Nederland, 9, 2010 en 2011, indices = Nww: Niet-werkende werkzoekenden ingeschreven bij UWV WERKbedrijf Nederland Nww In 9 en 2010 steeg het aantal Nww-ers eerst flink en bleef na een daling in mei en juni 2010 redelijk stabiel (figuur 6). Na een stijging in het eerste kwartaal van 2011, is vanaf april weer een daling van het aantal Nww-ers ingezet. De laatste vier maanden van het jaar is er een eind gekomen aan deze daling en schommelt het aantal Nww-uitkeringen. Eind 2011 zijn er dan Nww-ers in de regio. Al met al is het aantal Nww-ers in 2011 in de met 10% gedaald, tegenover een daling van 4% landelijk. Landelijk is er in de laatste twee maanden van 2011 sprake van een lichte stijging. Figuur 6 Nww, 9, 2010 en 2011, per ultimo maand Figuur 7 Nww, % +/- t.o.v jaar eerder, vanaf ultimo december 8 40% 30% 20% 10% 0% -10% -20%

5 Figuur 8 Nww en Nederland, 9, 2010 en 2011, indices = Nederland Nww: Niet-werkende werkzoekenden ingeschreven bij UWV WERKbedrijf 2 Werkloosheid naar leeftijd Wwb/WIJ jongeren De Wwb/WIJ onder de 23 jaar steeg in het eerste kwartaal van 2011, maar daalde in het 3 e kwartaal flink om in het laatste kwartaal vervolgens redelijk stabiel te blijven (figuur 9). Eind 2011 hebben 143 jongeren <23 jaar een uitkering, tegenover 194 eind Een daling met 26% in het Hiermee ligt het aantal uitkeringen < 23 jaar al weer drie maanden lang lager dan begin 9 (152 jongeren). De Wwb/WIJ jaar steeg in (vooral de eerste helft van) 2010 sterk, maar daalt sinds maart 2011 aan één stuk door ook weer sterk (figuur 9). Eind 2011 kregen nog 293 jongeren van jaar een Wwb/WIJ uitkering. Hiermee ligt het aantal Wwb/WIJ-ers jaar 39% lager dan eind 2010 en is weer onder het niveau van eind april 9 gezakt. De gunstige ontwikkeling van het aantal jongeren in de uitkering in de laatste helft van dit jaar is ook goed zichtbaar in de forse dalingspercentages vergeleken met dezelfde maanden van het vorige jaar (figuur 10). Figuur 9 Wwb/WIJ <23 jaar en 23 t/m 26 jaar, 9 en 2010, per ultimo maand Wwb<23 Wwb Bron: SDD

6 Figuur 10 Wwb/WIJ < 23 jaar en 23-26, % +/- t.o.v jaar eerder, vanaf ultimo december 9 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% -10% -20% -30% -40% < 23 jaar jaar Bron: SDD De Wwb/WIJ aan jongeren <27 jaar in de regio volgde in 9 en 2010 over het algemeen de landelijke ontwikkeling (figuur 11). Sinds begin dit jaar en vooral sinds mei zien we in de regio een gunstigere ontwikkeling dan landelijk gemiddeld. Eind 2011 zitten in de regio in totaal 436 jongeren <27 in de uitkering, een daling van 35% ten opzichte van eind Landelijk was de daling in 2011 met 3% een stuk kleiner. Figuur 11 Wwb/WIJ <27 jaar, en Nederland, 9, 2010 en 2011, indices = Nederland Bron: SDD en CBS WW jongeren Het aantal WW-uitkeringen aan jongeren onder de 27 jaar steeg in 9 aanzienlijk (figuur 12). Van maart tot december 2010 vond een sterke daling plaats. Op zich een gunstige ontwikkeling, alhoewel een deel van de afname ook het gevolg zal zijn van doorstroom naar de Wwb/WIJ. De laatste helft van 2011 wordt echter weer gekenmerkt door een forse toename. Eind 2011 krijgen 282 jongeren onder de 27 jaar een WW-uitkering, 10% meer dan eind 2010.

7 Figuur 12 WW-uitkeringen aan personen jonger dan 27 jaar, 9, 2010 en 2011, per ultimo maand Nww jongeren Het aantal jongere Nww-ers (<23 jaar en jaar) in de is in 9 flink gegroeid (figuur 13). In 2010 is de Nww <23 jaar nog eens met 20% toegenomen. In 2011 is het aantal in totaal echter flink gedaald (-41%). Wel zien we in het laatste kwartaal een lichte toename tot 248 jongeren <23 jaar eind december. De Nww jaar is in 2010 al schommelend wat gedaald. De ontwikkeling in 2011 lijkt op die onder jongeren <23 jaar. Wel is in 2011 sprake van een lichtere daling (-15%). De laatste helft van het jaar staat echter wel weer in het teken van een stijging, behalve in december. Eind 2011 staan er jarigen als Nwwer ingeschreven. Het totaal aantal <27 jaar ligt hiermee eind 2011 op 618, 28% minder dan eind De toename van het aantal jonge Nww-ers sinds begin 9 was in de regio voor beide leeftijdsgroepen tot en met het eerste kwartaal van 2011 aanzienlijk groter dan landelijk gemiddeld. In het 2 e kwartaal 2011 vond er echter in de regio een behoorlijke daling plaats waardoor over heel 2011 gezien de regionale daling voor beide leeftijdsgroepen aanzienlijk groter is dan landelijk (landelijk -1% voor <23 jaar en +1% voor jaar). Figuur 13 Nww <23 en 23 t/m 26 jaar, 9 en 2010, per ultimo maand Nww <23 Nww 23-26

8 Figuur 14 Nww <23 en jaar en Nederland, 9, 2010 en 2011, indices = Dr echtsteden <23 Nederland < Neder land WW 45 jaar en ouder Het aantal WW-uitkeringen aan 45-plussers in de regio steeg vooral in 9 en het eerste kwartaal Daarna bleef dit aantal WW-uitkeringen behoudens enkele schommelingen over het geheel genomen vrij stabiel. In het laatste kwartaal van 2011 is er sprake van lichte stijging. Eind december 2011 ontvangen plussers een WW-uitkering, ongeveer evenveel als het hoogste punt van eind maart In totaal was er in 2011 sprake van een lichte toename van +3%. In absolute zin maken de 45-plussers nog altijd de grootste groep uit van het aantal WW-uitkeringen: eind uitkeringen 45+, tegenover uitkeringen in de leeftijdsgroep jaar en 282 uitkeringen <27 jaar (figuur 16). Figuur 15 WW-uitkeringen aan personen van 45 jaar en ouder, 9, 2010 en 2011, per ultimo maand Figuur 16 WW-uitkeringen, 9, 2010 en 2011, per ultimo maand, naar leeftijd < 27 jr jr >=45 jr

9 Nww 45 jaar en ouder Sinds eind maart 2011 daalt het aantal Nww-ers van 45 jaar en ouder (figuur 17). Alleen november 2011 liet een stijging zien, in december weer gevolgd door een afname. De toename van het aantal oudere Nww-ers was in 9 nagenoeg gelijk aan het landelijk gemiddelde (figuur 18). Daarna is het verschil met het landelijk gemiddelde tot maart 2011 geleidelijk steeds wat groter geworden. Sinds eind maart blijft het verschil ongeveer gelijk. Eind 2011 zijn er in de regio Nwwers 45+, 3% minder dan eind Dit komt overeen met de landelijke afname van 2%. Figuur 17 Nww >= 45 jaar, 9, 2010 en 2011, per ultimo maand Figuur 18 Nww >= 45 jaar en Nederland, 9, 2010 en 2011, indices = Nederland 3 Vacatures, bedrijven, leegstand Ingediende vacatures Het aantal bij UWV WERKbedrijf ingediende vacatures lag in 9 maar 10% onder dat in 8. Het gemiddeld aantal per maand ingediende vacatures lag in 2010 al weer 21% hoger dan in 9. In 2011 zijn er echter weer 20% minder vacatures ingediend dan in Landelijk is het aantal ingediende vacatures in 2011 sinds het eerste kwartaal aan een stuk door gedaald, in 2011 lag het 34% lager dan in Regionaal verschilt het aantal ingediende vacatures per maand nogal. Er is dus sprake van een wisselend beeld.

10 Figuur 19 Ingediende vacatures en Nederland, 9, 2010 en 2011, per maand Nederland (x) Openstaande vacatures Het aantal bij UWV WERKbedrijf ingediende en nog openstaande vacatures daalde vooral flink in de 2 e helft van 8. Sindsdien schommelt de hoeveelheid openstaande vacatures nogal. In 2011 stonden er gemiddeld aan het eind van de maand wel minder vacatures open (629) dan in 2010 (815) en 9 (663). Landelijk is er in de laatste helft van 2011 sprake van een duidelijke daling van de gemiddelde hoeveelheid openstaande vacatures aan het eind van de maand. In 2011 is dit aantal 24% lager dan het jaar ervoor. In de regio is er sprake van een meer schommelend beeld. De totale ontwikkeling over heel 2011 heen, komt wel overeen met landelijk (-23%). Figuur 20 Openstaande vacatures, 9, 2010 en 2011, per ultimo maand Nederland (x) Startende bedrijven en faillissementen Het aantal startende bedrijven bevond zich in 9 en de eerste vier maanden van 2010 in een dalende trend. In 2010 zien we twee keer een boost van toename van starters, in 2011 schommelt het aantal rond de 40 per maand. Het totaalgemiddelde per maand in 2011 (t/m november) is 41 startende bedrijven per maand, iets minder dan de 45 in Het aantal maandelijks uitgesproken faillissementen is in 9 juist duidelijk toegenomen. Van gemiddeld minder dan 4 per maand in 8, naar 10,2 per maand in 9. In 2010 daalde het aantal faillissementen weer iets (8,5 per maand). In 2011 is die daling echter niet doorgezet. Er was namelijk sprake van een lichte toename naar gemiddeld 9,6 per maand (in 2011 t/m november).

11 Figuur 21 Startende bedrijven en faillissementen, 8, 9, 2010 en 2011, per maand starters Bronnen: starters: KvK, faillissementen: Faillissementen.com faillissementen Leegstand Kernwinkelgebied Dordrecht (geen nieuwe cijfers) De leegstand in verkoopruimten in het Kernwinkelgebied van Dordrecht stijgt sinds eind 7 trendmatig. Met name tussen augustus 9 en maart 2010 zagen we een forse stijging. Tussen maart en september 2010 daalde de leegstand weer, om vervolgens tot maart 2011 weer toe te nemen tot het niveau van maart In de afgelopen zes maanden nam de leegstand verder toe tot 54 verkoopruimten per eind september. Er zijn overigens niet alleen verkoopruimten leeg komen te staan; ook werden 10 leegstaande ruimten opnieuw bezet en werden diverse na eind maart leeggekomen ruimten weer vóór eind september bezet. De toename van de leegstand is overigens geenszins een typisch Dordts fenomeen. Locatus rapporteert over heel het land een toename van het aantal leegstaande verkooppunten. Met name de leegstand op C-locaties (de aanloopstraten) is hoog en neemt toe. Ook in Dordrecht concentreert de leegstand zich voornamelijk in de aanloopstraten. Figuur 22 Aantal leegstaande verkoopruimten Kernwinkelgebied Dordrecht (exclusief Johan de Wittstraat en Spuiboulevard), 8, 9, 2010 en 2011, per eind maart en eind augustus/september mrt-08 aug-08 mrt-09 aug-09 mrt -10 sep-10 mrt-11 sep-11 Bron: OCD 4 Woningmarkt Het aantal woningen in aanbod en de gemiddelde verkooptijd zijn beide fors gestegen in de sinds half 8. Behoudens enkele korte perioden van daling, steeg het aantal koopwoningen in aanbod bij NWM-makelaars ook in 2011 verder door. In november 2011 werd het recordaantal van koopwoningen in verkoop behaald (in december waren het er 2.695) (figuur 23). De gemiddelde verkooptijd nam toe van 143 dagen begin 8 tot 228 dagen eind augustus 9. Daarna schommelde de gemiddelde verkooptijd enige tijd. In de laatste helft van 2010 zagen we hierin weer een sterke toename. In 2011 schommelt de gemiddelde verkooptijd het hele jaar rond de 275 dagen. Het gemiddelde over 2011 is dan ook 276 dagen, 18% meer dan in In de eerste drie kwartalen van 8 de periode vóór het inzakken van de verkoop werden er gemiddeld 62 nieuwbouwwoningen per maand verkocht. In het 4 e kwartaal van 8 is de verkoop fors ingezakt. In 9 was er al wel weer enig herstel en in 2010 zette dit herstel zich verder voort. In 2011 daalt de verkoop

12 echter weer aanzienlijk. Gemiddeld zijn er in ,2 woningen per maand verkocht, 34% minder dan in 2010 (gemiddeld 45,8). Wel zien we in de laatste paar maanden weer een toename (behoudens december) (figuur 25). Figuur 23 Koopwoningen in aanbod, 8, 9, 2010 en 2011, per maand Bron: NVM Figuur 24 Aantal dagen tot woning is verkocht, 8, 9 en 2010, per maand Bron: NVM Figuur 25 Verkochte nieuwbouwwoningen, 8, 9, 2010 en 2011, per maand drs. I.A.C. Soffers drs. F.W. Winterwerp februari Postbus AP Dordrecht (078) Bron: Verkoopmonitor OCD, op basis informatie makelaars ocd@drechtsteden.nl