VOORLOPIG VERSLAG VLAAMSE GEMEENSCHAPSCOMMISSIE DE RAAD

Transcriptie

1 VOORLOPIG VERSLAG VLAAMSE GEMEENSCHAPSCOMMISSIE DE RAAD ZITTING Nr. 13 INTEGRAAL VERSLAG Vergadering van vrijdag 9 juni 2017 Ochtendvergadering INHOUD BERICHTEN VAN VERHINDERING... VOORSTEL VAN VERORDENING (R.v.O., art. 42, 43, 44 en 45) Voorstel van verordening betreffende de verplichting om personen met een handicap aan te werven in de VGC-administratie en VGC-diensten en de samenwerking te bevorderen met de maatwerkbedrijven en de diensten voor sociale tewerkstelling, ingediend door mevrouw Brigitte Grouwels, mevrouw Khadija Zamouri en de heer Fouad Ahidar Stuk 670 ( ) Nrs.1 en 2 Algemene bespreking... Sprekers: Khadija Zamouri, verslaggever Brigitte Grouwels Fouad Ahidar Arnaud Verstraete Cieltje Van Achter Dominiek Lootens-Stael Stemmingen... PERSONEELSSTATUUT VAN DE PERMANENTE DIENSTEN VAN DE RAAD Voorstel tot wijziging van de artikelen 12, 87, 88, 89, 98 en 111 Algemene bespreking...

2 2 Stemming... REGELING VAN DE WERKZAAMHEDEN... SAMENGEVOEGDE INTERPELLATIES EN VRAAG OM UITLEG (R.v.O., art. 60 en 62)... - Interpellatie van de heer Dominiek Lootens-Stael tot de heer Guy Vanhengel, collegevoorzitter bevoegd voor Begroting, Onderwijs, Vorming en Studentenzaken, betreffende de slaagkansen van Vlaams-Brusselse leerlingen in het hoger onderwijs - Interpellatie van mevrouw Liesbet Dhaene tot de heer Guy Vanhengel, collegevoorzitter bevoegd voor Begroting, Onderwijs, Vorming en Studentenzaken, betreffende de slaagkansen van de leerlingen van het Brussels Nederlandstalig secundair onderwijs in het hoger onderwijs - Vraag om uitleg van de heer Paul Delva aan de heer Guy Vanhengel, collegevoorzitter bevoegd voor Begroting, Onderwijs, Vorming en Studentenzaken, over de slaagkansen van hogeschoolstudenten met een diploma secundair onderwijs van het Brussels Nederlandstalig onderwijs Sprekers: Dominiek Lootens-Stael Liesbet Dhaene Paul Delva Bruno De Lille Khadija Zamouri Jef Van Damme René Coppens Guy Vanhengel, collegevoorzitter INTERPELLATIE (R.v.O., art. 50,3)... van mevrouw Cieltje Van Achter tot de heer Pascal Smet, collegelid bevoegd voor Cultuur, Jeugd, Sport en Stedelijk beleid, met betrekking tot het project Boekstart ter vervanging van Boekbaby s Sprekers: Cieltje Van Achter Paul Delva Pascal Smet, collegelid VRAGEN OM UITLEG (R.v.O., art.60)... van de heer René Coppens aan de heer Pascal Smet, collegelid bevoegd voor Cultuur, Jeugd, Sport en Stedelijk beleid, betreffende de evaluatie van het Jongerenfonds Sprekers: René Coppens Paul Delva Pascal Smet, collegelid van mevrouw Liesbet Dhaene aan de heer Guy Vanhengel, collegevoorzitter bevoegd voor Begroting, Onderwijs, Vorming en Studentenzaken, betreffende de Gemeentelijke Basisschool Prinses Paola en de Gemeentelijke Lagere school voor Buitengewoon Onderwijs Klim Op te Sint-Lambrechts-Woluwe Sprekers: Liesbet Dhaene Guy Vanhengel, collegevoorzitter van mevrouw Hannelore Goeman aan de heer Guy Vanhengel, collegevoorzitter bevoegd voor Begroting, Onderwijs, Vorming en Studentenzaken, over schulden op school Sprekers: Hannelore Goeman Dominiek Lootens-Stael Liesbet Dhaene Annemie Maes Paul Delva Guy Vanhengel, collegevoorzitter van mevrouw Khadija Zamouri aan de heer Guy Vanhengel, collegevoorzitter bevoegd voor Begroting, Onderwijs, Vorming en Studentenzaken, betreffende radicalisering Sprekers: Khadija Zamouri Annemie Maes Paul Delva Dominiek Lootens-Stael Guy Vanhengel, collegevoorzitter

3 3 REGELING VAN DE WERKZAAMHEDEN... VRAGEN OM UITLEG (R.v.O., art.60)... van mevrouw Cieltje Van Achter aan de heer Pascal Smet, collegelid bevoegd voor Cultuur, Jeugd, Sport en Stedelijk beleid, met betrekking tot grensoverschrijdend gedrag in de sport Sprekers: Cieltje Van Achter Pascal Smet, collegelid van de heer Paul Delva aan de heer Pascal Smet, collegelid bevoegd voor Cultuur, Jeugd, Sport en Stedelijk beleid, over het bereik van de Paspartoe van mensen in armoede Sprekers: Paul Delva Pascal Smet, collegelid van de heer Arnaud Verstraete aan mevrouw Bianca Debaets, collegelid bevoegd voor Welzijn, Gezondheid, Gezin en Gelijke Kansen, over de gevolgen van het invoeren van de persoonsvolgende financiering Sprekers: Arnaud Verstraete Liesbet Dhaene Hannelore Goeman Bianca Debaets, collegelid van mevrouw Khadija Zamouri aan mevrouw Bianca Debaets, collegelid bevoegd voor Welzijn, Gezondheid, Gezin en Gelijke Kansen, betreffende sensibilisering dementie Sprekers: Khadija Zamouri Bianca Debaets, collegelid BIJLAGEN... TREFWOORDENREGISTER...

4 4 13 de vergadering De vergadering wordt om 9.08 uur geopend. Vergadering van vrijdag 9 juni 2017 OCHTENDVERGADERING Voorzitter: mevrouw Carla Dejonghe BERICHTEN VAN VERHINDERING De voorzitter: De heer Jef Van Damme zal de vergadering later vervoegen wegens familiale redenen. VOORSTEL VAN VERORDENING (R.v.O., art. 42, 43, 44 en 45) Voorstel van verordening betreffende de verplichting om personen met een handicap aan te werven in de VGC-administratie en VGC-diensten en de samenwerking te bevorderen met de maatwerkbedrijven en de diensten voor sociale tewerkstelling, ingediend door mevrouw Brigitte GROUWELS, mevrouw Khadija ZAMOURI en de heer Fouad AHIDAR Stuk 670 ( ) Nrs.1 en 2 Algemene bespreking Mevrouw Khadija Zamouri, verslaggever: Ik verwijs naar het schriftelijke verslag van de bespreking in de Commissie voor Welzijn, Gezondheid en Gezin. Tegelijk bedank ik de diensten voor de nauwgezette en bijna woordelijke weergave van de debatten. Mevrouw Brigitte Grouwels (CD&V): Ik ben heel blij dat dit voorstel van verordening vandaag wordt besproken. Ik wil nog eens benadrukken dat CD&V altijd zal blijven gaan voor inclusie van iedereen in onze samenleving. Dat geldt eveneens voor mensen die het omwille van omstandigheden soms moeilijker hebben. We hebben het vandaag over mensen met een arbeidshandicap. Als wij spreken over inclusie, dan denken wij in de eerste plaats dat het voor iedereen - eveneens voor mensen met een handicap - evident moet zijn dat zij zelfstandig kunnen wonen, dat zij kunnen deelnemen aan cultuur en ontspanning, maar eveneens, en vooral, dat zij kunnen werken. Op dat vlak moeten zij er eveneens bij kunnen horen. Niet alleen omdat zij op die manier een deel van hun zelfstandigheid - ook financieel - kunnen verwerven, maar eveneens omdat werken zeer belangrijk is voor de sociale integratie. Het voorstel dat hier op tafel ligt, toont aan dat wij wensen dat mensen met een arbeidshandicap gemakkelijker werk kunnen vinden. We vinden eveneens dat de overheid op dat vlak het voorbeeld moet geven. We hebben in het Brussels Parlement en in de bicommunautaire instellingen al initiatieven genomen om stappen in die richting te zetten en we vinden dat de VGC daar eveneens een voorbeeld moet zijn.

5 5 We weten dat er streefcijfers bestaan om mensen met een handicap tewerk te stellen in de VGC-administratie. Helaas worden die normen niet bereikt. Vandaar dit voorstel om een stap te helpen zetten om mensen met een arbeidshandicap toch aan de slag te krijgen. Wat in dit voorstel voorzien wordt, is dat om deze normen te halen men voor de helft van de in te vullen arbeidsplaatsen eveneens beroep kan doen op maatwerkbedrijven. Dit zijn bedrijven die mensen met een arbeidshandicap tewerkstellen in een omkaderde omgeving en die werk verrichten dat nuttig kan zijn voor de VGC. Op dit ogenblik betrekt de VGC-administratie zelden of nooit - ik denk dat het eerder nooit is - het Brussels maatwerkbedrijf erbij om taken uit te voeren. Met dit voorstel zal dit bedrijf belangrijk worden. Ik wil nog eens benadrukken wat ik tijdens de commissievergadering gezegd heb: dit is zeker niet het eindpunt van de acties die wij gaan ondernemen om mensen met een arbeidshandicap aan het werk te krijgen. Het is een stap op weg naar meer mogelijkheden voor mensen met een arbeidshandicap om daadwerkelijk aan een job te geraken of te kunnen werken. Dit voorstel ontslaat de VGC geenszins van het feit dat zij rechtstreeks mensen met een arbeidshandicap in de administratie moeten tewerkstellen, het biedt hen alleen de mogelijkheid om eveneens te gaan kijken om bepaalde opdrachten te laten uitvoeren door maatwerkbedrijven. Wij hopen op deze wijze de doelstellingen iets sneller te bereiken. Zoals gezegd tijdens de vergadering van de Commissie voor Welzijn, Gezondheid en Gezin, ben ik het met de collega s eens dat we in de toekomst verder creatief moeten blijven zoeken naar andere manieren om mensen met een arbeidshandicap daadwerkelijk aan het werk te krijgen. Ik hoop dat wij vandaag op alle banken, dus niet alleen bij de meerderheid maar ruimer, steun zullen krijgen voor dit voorstel. Ik dank u. De heer Fouad Ahidar (sp.a): Ik wil me aansluiten bij de uiteenzetting van mevrouw Grouwels. Iedereen weet hoe belangrijk dat is voor die mensen. Ik gebruik niet graag de uitdrukking die mensen, maar blijkbaar moeten we wel een verschil maken om meer slaagkansen te geven aan bepaalde groepen in onze samenleving om aan een job te geraken. Ik zie in de cijfers dat er in sommige gemeenten heel weinig mensen met een handicap werken. Ik hoop dat onze administratie het goede voorbeeld geeft om een stap in de goede richting te zetten. Ik hoop dat dit voorstel massaal goedgekeurd wordt. Nogmaals dank aan mevrouw Grouwels voor haar initiatief. De heer Arnaud Verstraete (Groen): Het was echt een interessant debat in de Commissie voor Welzijn, Gezondheid en Gezin. Ik ben met goede moed begonnen want ik vond het heel positief dat de meerderheid met een voorstel kwam om ervoor te zorgen dat personen met een handicap meer voltijds tewerkgesteld kunnen worden. Ik zat echter met een dubbel gevoel. Helaas hebben de collega s van de meerderheid dat niet kunnen wegnemen, integendeel Het is glashelder geworden dat dit geen goed voorstel is. (opmerkingen van de heer Fouad Ahidar)

6 6 Helaas mijnheer Ahidar, Dit is een voorstel van window dressing, van schone schijn. Waar gaat het over? Er is een VN-resolutie die 2 dingen zegt over de tewerkstelling van personen met een handicap. Ten eerste moeten personen met een handicap zo veel mogelijk opgenomen worden in de reguliere arbeidsmarkt. Dat is echte inclusie. Apart tewerkstellen in gespecialiseerde bedrijven, zoals maatwerkbedrijven, is waardevol, maar niet ideaal. Ten tweede stelt de resolutie nothing about us, without us. Daar kom ik straks nog op terug. Wat is de situatie vandaag? Vandaag is er een quotum dat de VGC-administratie verplicht dat 2% van de voltijds equivalente werknemers mensen met een handicap zijn. De VGC haalt dat hoegenaamd niet. De VGC haalt nu ongeveer een half procent. Als je doelstellingen niet haalt, wat doe je dan normaal gezien? Meer inspanningen leveren. Wat stellen de collega s echter voor: de doelstelling verlagen. Verlagen, ja! Met dit voorstel zal het in toekomst volstaan om 1,25% personen met een handicap tewerk te stellen binnen de administratie! Meer mag natuurlijk, dat mag vandaag ook, Maar we halen het niet! De andere 1,25% mag ingevuld worden met facturen van maatwerkbedrijven. Dus voortaan mogen facturen, die voor een groot of klein deel bestaan uit materiaalkosten, in de plaats gezet worden van echte personen met een handicap die werken in de administratie. Die materiaalkosten omvatten zaken als papier, enveloppen, dozen, verrassingsboxen en dergelijke. Dat wordt beschouwd als equivalent aan tewerkstelling van personen met een handicap. Vandaag halen we de doelstelling niet. Wat als we die morgen ook niet halen? We zitten nu aan een half procent. In de toekomst moeten we volgens het voorstel van de meerderheid nog maar 1,25% halen. Wordt er iets voorzien om meer inspanningen te leveren? Nee, niets! Niets concreets. Is er misschien meer controle? Is er misschien meer evaluatie voorzien? Er is evaluatie voorzien, jaarlijks. De administratie moet rapporteren aan het College. Niet aan de Raad, maar aan het College. Gelukkig is wel voorzien dat het College het eerlijk moet doorgeven aan de Raad als de doelstellingen niet gehaald worden! Ik vind het wel lief van mevrouw Grouwels en de collega s om de Raad niet nodeloos te willen bezwaren met rapporten met goed nieuws. Ik vind het sympathiek dat ze de administratieve werklast willen verminderen. Gelukkig weten we zeker dat alle collegeleden het altijd spontaan en eerlijk zullen melden als ze hun doelstellingen niet halen, Dat doen ze altijd, dat weten we, Denk bijvoorbeeld aan de kinderopvang. Ik geef een hypothetisch voorbeeld. Stel dat collegelid Bianca Debaets de doelstellingen op het vlak van het aantal kinderopvangplaatsen niet zou halen, dan meldt zij dat toch gewoon eerlijk aan de Raad. Dat weten we toch allemaal, Mevrouw Debaets heeft ons hier toch altijd spontaan gemeld dat het aantal plaatsen verminderd was in Brussel? We kunnen er dus van uitgaan dat het ook in de toekomst spontaan gemeld zal worden als de doelstelling niet gehaald wordt. (Opmerkingen van mevrouw Brigitte Grouwels)

7 7 De heer Stefan Cornelis (Open Vld): Fake news. De heer Arnaud Verstraete (Groen): Mevrouw Grouwels, maak u geen zorgen, u krijgt straks nog alle gelegenheid om te repliceren. We mogen gerust zijn, ook in de toekomst zal elk collegelid het spontaan melden als de doelstelling niet gehaald wordt. Een ander mooi principe uit die VN-resolutie, waarop ik nog wou terugkomen, is nothing about us, without us. Beslis niet over ons, in onze naam, zonder ons erbij te betrekken. Dat lijkt me een logisch principe. Dat moet ook gehanteerd worden voor personen met een handicap. Toen ik aan de auteurs van het voorstel van verordening vroeg of verenigingen voor personen met een handicap om hun mening gevraagd werd, was het antwoord: Die hebben we niet gecontacteerd, maar Mevrouw Brigitte Grouwels (CD&V): Dat is absoluut niet waar! Houd op met dat fake news! Dit is echt een leugen! De heer Arnaud Verstraete (Groen): maar we hebben het aan het enige maatwerkbedrijf gevraagd en die waren tevreden!. Dat hebt u gezegd. Dit is eerlijk gezegd geen verrassing. Als u een quotum aanneemt voor de overheid om verplicht samen te werken met het enige maatwerkbedrijf dat er in Brussel is, dan kan ik me voorstellen dat dat maatwerkbedrijf tevreden is. Nothing about, us without us wil zeggen: spreek met gehandicaptenverenigingen als u over hen beslist. U hebt me bevestigd dat dit niet gebeurd is. Mevrouw Brigitte Grouwels (CD&V): Dat is totaal onjuist! Lees het verslag maar na. Als u kan lezen, natuurlijk De heer Arnaud Verstraete (Groen): Ik heb het verslag gelezen. De heer Bruno De Lille (Groen): Wij hebben wél contact gehad Mevrouw Brigitte Grouwels (CD&V): Wij hebben ook contacten gehad, maar dan in het kader van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. We hebben de zaken heel grondig besproken met het werkveld van mensen met een arbeidshandicap. De heer Bruno De Lille (Groen): Ze hebben gezegd dat ze er niet tevreden over waren. Mevrouw Brigitte Grouwels (CD&V): Wij hebben nog amendementen ingediend en gevraagd om dingen aan te passen, wat trouwens gebeurd is. De meerderheid heeft daarvoor gezorgd, niet u. Dat is een feit. De heer Bruno De Lille (Groen): Ik kan u zeggen wat de mensen van de GRIP gezegd hebben: zij waren niet tevreden.

8 8 De heer Arnaud Verstraete (Groen): Ik ben blij dat er zo n goede sfeer is vanmorgen. (Glimlachend) Wij hadden liever het behoud gezien van het quotum van 2% tewerkgestelde personen met een handicap in de administratie en daarbovenop een aanvullend quotum van minimum 0,5% om beroep te doen op maatwerkbedrijven. Dan hadden we echt een stap vooruit gezet. Dan hadden we dit voorstel voluit gesteund. Nu zitten we echter met deze halfslachtige maatregel. Wat we nog graag gezien hadden, is een echt budgettair engagement en een echt evaluatiemechanisme waarmee de Raad haar democratische controlefunctie kan uitoefenen. Ik heb amendementen voorgesteld in die zin, maar de meerderheid hield het liever op haar voorgekauwde compromis. Zover zijn we dus. Het voorstel wordt aangekondigd als een verbetering van de tewerkstelling van personen met handicap. Dat zou kunnen, maar het kan evengoed gelijk blijven of zelfs achteruit gaan met de volwaardige tewerkstelling van personen met een handicap. Het kan dus alle richtingen uit. Dat is het: het klinkt aannemelijk en je kunt er alle kanten mee uit. Ideaal toch? Als u het mij vraagt hebben we hier vandaag te maken met een volwaardige tsjevenstreek. Eat Sleep Tjeef Repeat. Deze hele meerderheid doet tegenwoordig mee. De goesting is blijkbaar wat weg, dit komt in de plaats. Zelfs de socialisten steunen dit voorstel voluit mee en dat heeft ons toch verrast. Moeten we dan tegenstemmen? Neen, want onze goede collega, mevrouw Grouwels, heeft ons gegarandeerd dat collegelid Debaets en het voltallig College er keihard tegenaan zouden gaan om beter te doen. En daar gaat het toch om? Afspraak over 1 jaar voor de evaluatie van de daden die het College bij deze woorden voegt. Intussen leven we op hoop. Groen zal zich bij de stemming onthouden. De heer Fouad Ahidar (sp.a): De enige van de 19 Brusselse gemeenten die geen enkele persoon met een handicap tewerkstelt, is Watermaal-Bosvoorde. De heer Bruno De Lille (Groen): Mijnheer Ahidar, wij vragen geen uitzonderingen, wij vragen een verplichting voor iedereen, voor alle gemeenten. (Rumoer) Mevrouw Cieltje Van Achter (N-VA): Gelet op het tumult lijkt iedereen ervan overtuigd dat mensen met een handicap aangeworven moeten worden in onze diensten en dat we daar als overheid een voorbeeldfunctie te vervullen hebben. Als partij hebben we eveneens een voorbeeldfunctie: we moeten er voor zorgen dat we mensen met een handicap tewerkstellen. Mensen met een handicap hebben niet gekozen voor hun handicap. Als samenleving moeten wij hen de hand reiken opdat zij hun talenten kunnen ontplooien, opdat zij aan het werk kunnen geraken, opdat zij ook kunnen deelnemen aan het werkleven. Ik denk dat iedereen daarvan overtuigd is. Dat is belangrijk. Ik wil nog eens de aandacht vestigen op Helga Stevens. Ik heb een enorme bewondering voor haar en voor de manier waarop zij campagne heeft gevoerd om voorzitter

9 9 te worden van het Europees Parlement, ondanks het feit dat ze doof is. Zij is een gedreven en getalenteerd persoon die een grote voorbeeldfunctie heeft voor alle mensen met een handicap. Zij grijpt de kansen die ze krijgt. Ze wordt ondersteund, maar ze doet het toch maar. Ze zegt: ik kan ook voorzitter worden van het Europees Parlement. Ik denk dat zulke voorbeelden heel belangrijk zijn en dat we daar alle steun aan moeten geven. Jullie weten dat wij geen voorstander zijn van quota, maar wel van streefcijfers, én, wat nog veel belangrijker is, van begeleidende maatregelen. Het is niet genoeg om quota in te voeren en dan wel te zien of we die quota halen. Dan worden mensen aangenomen, die niet weten of ze aangeworven worden omwille van hun capaciteiten of omwille van de quota. Dat is niet echt heel bevorderlijk voor hun integratie in de diensten en is niet de juiste manier om dit aan te pakken. Wij blijven op onze honger zitten en zullen ons onthouden. We weten niet wat het diversiteitsplan is. Worden de vacatures van de VGC weergeven op netwerken waar personen met een handicap opzitten? Wordt in een vacature expliciet gemeld dat mensen met een handicap welkom zijn? Worden zij wel aangesproken en uitgenodigd om te solliciteren? Welk budget is er voorzien of trekt de VGC uit voor aanpassingen op de werkvloer? Ik denk hierbij aan stoelen, computers en materiaal. Ik vind het goed dat het maatwerkbedrijf wordt ingeschakeld door de VGC. Zij zijn een goede partij die wij in het verleden reeds hebben ingeschakeld. Ik zou het echter jammer vinden, moest dit in de plaats komen van mensen tewerkstellen binnen de VGC. Wij kunnen dit voorstel niet steunen. Er komt een jaarlijkse evaluatie, maar wat gaat er geëvalueerd worden? Komen wij daarin ook te weten welke stappen de VGC werkelijk gezet heeft om mensen met een handicap tewerk te stellen en welke budgetten daarvoor vrijgemaakt zijn? Aangezien dit veel belangrijker is dan het al dan niet behalen van de quota en op basis van alle vermelde redenen zullen wij ons onthouden. Ik dank u. De heer Dominiek Lootens-Stael (Vlaams Belang): Arbeid is, naast een basisrecht, één van de factoren die zorgt voor integratie in de maatschappij. Het is belangrijk dat initiatieven om mensen met een handicap sneller en vaker aan het werk te krijgen worden ontwikkeld. Voor de werkgever betekent het aanwerven van personen met een handicap soms een extra kost, aangezien de inrichting of uitrusting van de werkomgeving dient aangepast te worden. Het is in dat opzicht perfect verdedigbaar dat er vanuit de overheid financiële stimuli komen om die kosten alvast gedeeltelijk te compenseren. Ik vermoed dat geen zinnig mens daar op tegen kan zijn. Daarnaast is het niet meer dan logisch - of zou het niet meer dan logisch mogen zijn - dat diverse overheden en overheidsdiensten in dit land, het goede voorbeeld geven en dus bij aanwervingen personen met een handicap niet discrimineren. Zij hebben, wat dat betreft een voorbeeldfunctie te vervullen. Het is slechts één aspect van het verhaal dat een deel van het werk wordt uitbesteed aan maatwerkbedrijven, die we vooral kennen onder de noemer beschutte werkplaatsen. Het is daarnaast eveneens belangrijk dat de gehandicapten in het reguliere werkcircuit kunnen meedraaien. Waar ik niet van houd, is van opgelegde minima en quota's. Hiervoor heb ik 2 redenen.

10 10 Ten eerste, het opleggen van minima betekent zogenaamde positieve discriminatie. Wat mij betreft zou er bij aanwerving slechts 1 criterium mogen gelden, en dat is bekwaamheid. Net zoals het absoluut onaanvaardbaar is dat een bekwaam iemand niet wordt aangeworven omwille van een handicap, is het eveneens onaanvaardbaar dat een bekwaam iemand niet zou worden aangeworven omdat er 1 of ander quotum moet gehaald worden. Ten tweede is het meer dan bedenkelijk dat een overheid zichzelf quota moet opleggen teneinde een eerlijk aanwervingsbeleid te voeren. In feite heb ik nog een derde reden aan te halen. Ik kan namelijk een vergelijking maken met het opleggen van quota en minima voor vrouwen. Wanneer bij aanwerving van vrouwen quota en minima zouden worden opgelegd, kan dat eveneens denigrerend zijn. Enerzijds omdat dit de indruk zou kunnen wekken dat vrouwen niet bekwaam genoeg zijn. Anderzijds zou het aanwerven van een vrouw enkel en alleen omdat er nog een vrouw nodig is, zeer denigrerend zijn. Hetzelfde geldt voor gehandicapten. Kortom, ik sta volledig achter ieder initiatief dat de discriminatie van gehandicapten bij aanwervingen wegwerkt. Ik juich eveneens elk initiatief toe om waar mogelijk bepaalde taken toe te vertrouwen aan werknemers in de zogenaamde maatwerkbedrijven. Het opleggen van welke quota dan ook, vind ik echter niet alleen een verkeerd signaal, maar tevens een gevaarlijke evolutie die de deur openzet voor andere vormen van al dan niet zogenaamde positieve discriminatie. Mevrouw Brigitte Grouwels (CD&V): CD&V heeft dit voorstel zeer positief ontvangen. Wij bevelen het voorstel ten zeerste aan omdat we ervan overtuigd zijn dat dit een stap vooruit zal betekenen in het tewerkstellen van mensen met een handicap door de VGC. In de administratie zullen meer mensen tewerkgesteld moeten worden dan vandaag het geval is. Daarnaast zullen mensen uit maatwerkbedrijven eveneens de kans krijgen om te werken. De resultaten moeten, aan de hand van dit voorstel, erop vooruitgaan. Ik wil tevens ingaan op de opmerking van collega Verstraete over het feit dat men via het maatwerk aan papier subsidiëren zou doen. Dat is een zeer scheve voorstelling van de feiten. Ik heb nagevraagd bij de commissie hoe het zit met de facturen in het maatwerkbedrijf dat wij hier in Brussel kennen. Het aanrekenen van materiaal, waaronder papier, blijkt soms voor te komen in facturen. Het gaat in die gevallen echter om een zeer miniem bedrag. Wanneer het werkelijk gaat over een levering van papier, komt dat op een aparte factuur die niet in rekening wordt genomen voor het behalen van quota. Mensen met een handicap krijgen vaak via maatwerkbedrijven een echte kans om in het reguliere werkveld aan de slag te gaan. Het werd door de maatwerkbedrijven bevestigd dat sommige mensen indruk weten te maken in het werk dat zij uitvoeren voor bepaalde opdrachtgevers, waardoor zij daarna door die werkgevers worden aangenomen. Ik ben ervan overtuigd dat wij over een jaar, wanneer wij het effect zullen zien, een evaluatie zullen maken van deze van verordening. Wij hebben niet de ambitie gehad om de problematiek bij tewerkstelling van mensen met een handicap volledig op te lossen, wel willen wij een stap in de juiste richting zetten. Wij blijven daarnaast openstaan voor elk ander

11 11 creatief voorstel dat mensen praktisch aan het werk zal helpen. Ik geef alvast rendez-vous voor de evaluatie volgend jaar. Stemmingen De artikelen 1 tot en met 9, worden zonder opmerkingen aangenomen. Het voorstel van verordening betreffende de verplichting om personen met een handicap aan te werven binnen de VGC-administratie en de VGC-diensten, en de samenwerking met de maatwerkbedrijven en de diensten voor sociale tewerkstelling te bevorderen wordt aangenomen met 9 stemmen voor en 7 onthoudingen. Hebben ja gestemd: Fouad Ahidar, Els Ampe, René Coppens, Stefan Cornelis, Paul Delva, Hannelore Goeman, Brigitte Grouwels, Khadija Zamouri, Carla Djonghe Hebben zich onthouden: Bruno De Lille, Liesbet Dhaene, Dominiek Lootens-Stael, Annemie Maes, Cieltje Vanachter, Johan Van den Driessche, Arnaud Verstraete PERSONEELSSTATUUT VAN DE PERMANENTE DIENSTEN VAN DE RAAD Wijziging van de artikelen 12, 87, 88, 89, 98, 111 van het Personeelsstatuut van de permanente diensten van de Raad Algemene bespreking De voorzitter: Aangezien niemand het woord vraagt gaan we onmiddellijk over tot de stemming. Stemmingen De artikelen 12, 87, 88, 89, 98, 111 worden zonder opmerkingen aangenomen. De aanpassing van de artikelen 12, 87, 88, 89, 98, 111 van het Personeelsstatuut van de permanente diensten van de Raad wordt eenparig aangenomen. Hebben ja gestemd: Fouad Ahidar, Els Ampe, René Coppens, Stefan Cornelis, Bruno De Lille, Paul Delva, Liesbet Dhaene, Brigitte Grouwels, Dominiek Lootens-Stael, Annemie Maes, Cieltje Van Achter, Johan Van den Driessche, Arnaud Verstraete, Khadija Zamouri, Carla Dejonghe REGELING VAN DE WERKZAAMHEDEN De voorzitter: Aangezien collegelid Pascal Smet er nog niet is, wordt overgegaan tot de bespreking van de samengevoegde interpellaties en vragen om uitleg.

12 12 SAMENGEVOEGDE INTERPELLATIES EN VRAAG OM UITLEG (R.v.O. art. 60 en 62) Slaagkansen in het hoger onderwijs De heer Dominiek Lootens-Stael (Vlaams Belang): Leerlingen uit Brusselse middelbare scholen doen het niet zo goed in het hoger onderwijs. In vergelijking met leerlingen uit Vlaanderen hebben zij de laagste slaagkansen van allemaal. Dat blijkt niet alleen uit de tweejaarlijkse PISA-cijfers, maar nu ook uit cijfers van het Ministerie van Onderwijs, dat de slaagkansen nagaat per provincie, inclusief het Brussels hoofdstedelijk gewest. Collegevoorzitter Guy Vanhengel: Dat geen provincie is! De heer Dominiek Lootens-Stael (Vlaams Belang): Leerlingen uit Nederlandstalige Brusselse middelbare scholen hebben gemiddeld het minst kans op slagen in het eerste jaar hogeschool of universiteit. Zo eindigt Brussel bij de 5 populairste richtingen in het ASO 4 keer als laatste. Enkel in de richting Moderne talen-wiskunde doen de Brusselaars het beter. Ook de Brusselse leerlingen die vanuit het TSO naar de hogeschool gaan, doen het minder goed dan leerlingen die elders in Vlaanderen vanuit dezelfde richting naar een hogeschool gaan. Van de 21 TSO-richtingen behalen de Brusselaars 14 keer de minste studiepunten. Volgens het rapport liggen hun prestaties doorgaans tientallen procenten onder die van leerlingen uit de andere landsdelen. Cijfers die toch vragen oproepen bij de constante stroom aan hoeraberichten die vanuit het College de wereld worden ingestuurd. De PISA-rapporten hebben er eerder al op gewezen: Brusselse leerlingen kampen al te vaak met een taalachterstand. Zelfs Mark Elchardus, onderwijssocioloog aan de VUB, moet dat ongewild toegeven. In een reactie in de pers stelt hij dat de verschillen niet zozeer met taalachterstand of sociale positie te maken, om zichzelf 2 regels verder tegen te spreken door toe te geven dat - en ik citeer: "In Brussel hebben daarenboven nóg meer leerlingen een andere thuistaal. Dat maakt het extra moeilijk." Het is inderdaad zo dat zeker niet alleen de zogenaamde sociaaleconomische achtergrond van de leerlingen verantwoordelijk is voor het minder presteren. Leerlingen met een perfect vergelijkbare sociaaleconomische achtergrond in de steden doen het eveneens opmerkelijk slechter dan leerlingen buiten de steden. Wanneer men de sociaaleconomische situatie gaat vergelijken, stelt men vast dat die eigenlijk niet aan de basis ligt van de mindere prestaties. Wat betreft de Nederlandstalige leerlingen stellen we samen met PISA vast dat deze leerlingen inderdaad een achterstand oplopen doordat de onderwijskwaliteit stevig daalt bij een significant aandeel anderstaligen in de klas. Of anders gezegd: onze Nederlandstalige kinderen zien hun academische toekomst deels in gevaar gebracht door immigratiepolitiek van de voorbije decennia die vandaag de dag rustig verder wordt gevoerd. Onderwijsexperte Mieke Van Houtte van de UGent pleit naar aanleiding van de cijfers voor een betere mix van leerlingen. Allemaal goed en wel. Ik neem aan dat ze niet bedoelt een betere sociaaleconomische mix, aangezien die niet aan de basis ligt van het probleem. Ik neem aan dat ze een betere taalmix - en dus leerlingenmix - in Brussel bedoelt, wat momenteel niet mogelijk is omdat het net de sterkste leerlingen wat taal betreft - de Nederlandstaligen dus - het extra moeilijk wordt gemaakt. Zij moeten dikwijls Brussel

13 13 verlaten omdat ze niet ingeschreven geraken. Zeker niet in de school van hun keuze. Opnieuw moeten we vaststellen dat het ontbreken van een voorrangsbeleid voor Nederlandstalige leerlingen één van de oorzaken is van de achteruitgang van de onderwijskwaliteit in Brussel. Ik weet dat de collegevoorzitter dat niet graag hoort, maar ik kan daar niets aan doen. Het is nu eenmaal zo. Het resultaat van dit alles is dat Brusselse schoolverlaters het veel moeilijker hebben op de arbeidsmarkt. Uit cijfers die ik heel recent kon inkijken blijkt dat 1 op 5 Brusselse schoolverlaters na 1 jaar nog steeds niet aan het werk is. Dat ligt hoger dan in de rest van Vlaanderen, waar het cijfer rond de 15% schommelt. Voor het jaar 2015 trok zowat 16% van de schoolverlaters de schoolpoort achter zich dicht zonder diploma hoger secundair onderwijs. Opgesplitst per taalrol bij Actiris waren dat 16,46% Franstalige schoolverlaters tegenover 12,84% Nederlandstalige. Franstaligen hebben het eveneens moeilijker om binnen het jaar een job te vinden dan Nederlandstaligen. De meer dan gebrekkige tweetaligheid van heel wat Franstalige schoolverlaters is daar ongetwijfeld niet vreemd aan, zelfs wanneer ze uit het Nederlandstalig onderwijs komen. Eenentwintig procent van de Franstalige schoolverlaters was na 1 jaar nog steeds niet aan de slag, tegenover 12% van de Nederlandstalige schoolverlaters. Vraag is dus niet welke lessen het College gaat trekken uit al die cijfers, maar of het College voor 1 keer überhaupt eens lessen gaat trekken. De vraag is of de collegevoorzitter voor 1 keer het pad van de misplaatste hoeraberichten durft te verlaten, en voor 1 keer durft toe te geven dat er wel degelijk een probleem is en dat blijven verder remediëren met hetzelfde medicijn - dat zijn nutteloosheid reeds afdoende heeft bewezen - niet langer houdbaar is. Het mag duidelijk zijn dat om van ons Vlaams hoofdstedelijk onderwijs een succesverhaal te maken een absoluut voorrangsbeleid voor Nederlandstalige leerlingen noodzakelijk is. Enkel door een dusdanige mix te creëren en door ervoor te zorgen dat er een kritische massa Nederlandstaligen in onze scholen ontstaat, kan het niveau van anderstaligen worden opgetild en zorgen dat ons onderwijsniveau in Brussel het niveau haalt van de rest van Vlaanderen. Mijn vraag is of de collegevoorzitter bereid is om een absoluut voorrangsbeleid in te voeren voor Nederlandstalige leerlingen in onze scholen, of kiest hij ervoor om koppig te blijven vasthouden aan zijn grote gelijk en zo de toekomst van onze jeugd op het spel zet? Een tweede oorzaak van de probleem, misschien wel de belangrijkste, is de taalachterstand van Franstalige en anderstalige leerlingen in onze scholen. Daardoor daalt de kwaliteit van het Nederlandstalig onderwijs in de hoofdstad. De bijzondere inzet van de leerkrachten die het beste van zichzelf geven en de immense bergen financiële middelen voor allerhande initiatieven die het onderwijs moeten ondersteunen - ik verwijs naar het OCB enzovoort - helpen blijkbaar niet. Mijnheer de collegevoorzitter, hoort u nog wel wat ik zeg? (collegevoorzitter Guy Vanhengel is in gesprek met collegelid Pascal Smet) Ik begrijp dat de problemen van de Stad Brussel u momenteel erg bezighouden.

14 14 De taalachterstand wegwerken, lijkt me de sleutel om tot een kwalitatief onderwijs te komen, dat het niveau van Vlaanderen haalt. Collegevoorzitter Guy Vanhengel: Mijnheer Lootens, ik luister heel aandachtig naar wat u zegt. U hebt volkomen gelijk. De heer Dominiek Lootens-Stael: De vraag is hoe lossen we het probleem op. Collegevoorzitter Guy Vanhengel: Het probleem is niet opgelost met een vingerknip. Het vraagt tijd. De heer Dominiek Lootens-Stael: En politieke moed. Collegevoorzitter Guy Vanhengel: De tijd die we nodig hebben, loopt over een hele schoolcarrière. Onze belangrijkste doelstelling voor het Nederlandstalig onderwijs is dat op 18-jarige leeftijd onze leerlingen drietalig zijn. Hoe gaan we dat doen? Mijn voorstel is het volgende en ik zeg dat al jaren: werk de taalachterstand weg via taalbadklassen. Maak van de anderstaligen Nederlandstaligen voor ze in het regulier onderwijs instappen. Dat heeft niets anders dan voordelen, voor iedereen. Dat zal ervoor zorgen dat kinderen die anderstalig zijn, niet in het derde of vierde leerjaar blijven hangen omdat ze niet meer kunnen volgen. Ze zullen wel kunnen volgen, want ze hebben het Nederlands vast van bij het begin. Dus: taaltests van bij het begin. Wie ondermaats scoort voor het Nederlands, krijgt eerst een taalbad en kan dan pas instromen in het regulier Nederlandstalig onderwijs. Dat systeem zal ervoor zorgen dat er geen taalachterstand meer is, dat iedereen op gelijke voet begint en dat we in Brussel een niveau halen dat gelijk is aan dat van Vlaanderen. Daarvoor is nodig dat men inziet dat er een probleem is en vervolgens dat men de politieke moed heeft om kordate beslissingen te nemen in het belang van iedereen. Mevrouw Liesbet Dhaene (N-VA): Het Vlaams Ministerie van Onderwijs publiceerde recent een studie over de slaagkansen in het hoger onderwijs van leerlingen uit het secundair onderwijs. Wat meteen opviel waren de zwakke scores voor Brussel. Brusselse leerlingen hebben de laagste slaagkansen in het hoger onderwijs van Vlaanderen. Bij de 5 populairste ASOrichtingen eindigt Brussel 4 keer als laatste. Op 21 TSO-richtingen behalen de Brusselse leerlingen 14 keer de minste studiepunten. Voor de 2 grootste TSO-richtingen zijn de verschillen dramatisch. Brusselse leerlingen uit de Sociale en Technische Wetenschappen en uit Handel hebben tot 20 en 30% minder slaagkansen dan leerlingen uit de andere provincies. Deze scores sluiten aan bij de bevindingen die de onderwijsinspectie 2 jaar geleden formuleerde over het Brussels Nederlandstalig onderwijs. In het kader van deze inspectie werd toen al aangehaald dat Brusselse scholen het moeilijk hadden om de leerplannen voor vele vakken te halen. De lage slaagkansen in het hoger onderwijs laten ook nu weer vermoeden dat niet alle Brusselse scholen de eindtermen wel halen.

15 15 Het rapport van de onderwijsinspectie wees vooral naar taalachterstand en de sociale situatie van de leerlingen als oorzaak. Veel van de leerlingen in het Brussels Nederlandstalig onderwijs hebben een andere thuistaal dan het Nederlands. Daardoor hebben ze vaak een taalachterstand die ze heel hun schoolse carrière meeslepen en daardoor ook een leerachterstand. Dat is logisch. Wie de taal onvoldoende begrijpt, kan de uitleg van de leraar niet volgen, met leerachterstand als gevolg. Natuurlijk zijn beide criteria verweven: kinderen met een zwakkere sociaaleconomische gezinssituatie zullen vanuit hun thuisomgeving minder hulp krijgen om hun taalachterstand te verhelpen. Betekent dit dat kwalitatief onderwijs in Brussel niet mogelijk is? Absoluut niet! De onderwijsinspectie heeft een aantal waardevolle aanbevelingen gegeven, waaronder het taalgericht vakonderwijs. Om de eindtermen te halen, moet taalgericht onderwijs gegeven worden in élke richting en in élk vak. Succesvolle scholen in Brussel bewijzen dat het kan. Zo hebben leerlingen van het Nederlandstalig Koninklijk Atheneum van Etterbeek bijvoorbeeld 10 tot 20% hogere slaagkansen in het hoger onderwijs dan gemiddeld. Volgens de directeur, de heer De Clercq, komt dat onder meer omdat de school sterk inzet op taalverwerving. In het eerste jaar kijkt men hoe ver de leerlingen met het Nederlands staan. Daarna werkt men de taalachterstand weg met extra remediëringslessen, met naschoolse activiteiten in het Nederlands, en met taalgericht vakonderwijs. Maar eveneens door verplichte aangepaste trajecten, als de klassenraad het nodig acht. Het spreekt vanzelf dat taalgericht vakonderwijs een bijzonder goede taalvaardigheid van de leraren vereist in het Brussels Nederlandstalig onderwijs. Op die taalvaardigheid werd door Vlaanderen ingezet met de recente hervorming van de lerarenopleiding. Maar er zijn andere instrumenten die belangrijk zijn in het kader van een performant taalbeleid van de school, namelijk de taalscreenings die de scholen moeten afnemen bij de leerlingen op bepaalde momenten, de taalbaden en de taaltrajecten. Door de taalscreening die bij Vlaams Decreet is opgelegd, wordt bij de aanvang van de schoolloopbaan en bij het begin van het secundair onderwijs gepeild naar de kennis van het Nederlands. Op basis daarvan kan de kennis van het Nederlands worden bijgespijkerd indien dat nodig is. Eigenlijk is dat een formalisatie van wat sommige scholen, zoals het Koninklijk Atheneum van Etterbeek, al uit eigen beweging deden. Voor N-VA is dat een belangrijke sleutel naar kwaliteitsvol Brussels onderwijs, ondanks de uitdagende omgeving waarin het onderwijs in Brussel moet functioneren. Uit een schriftelijke vraag die ik enige tijd geleden stelde, antwoordde de collegevoorzitter dat de VGC niet beschikt over cijfers van het aantal leerlingen in een taaltraject of een taalbad. Ook op mijn vraag of de VGC de Brusselse scholen niet actief zou kunnen ondersteunen bij de organisatie van deze taalscreenings en taalbaden, reageerde hij terughoudend. Ik vind dat bijzonder jammer. De collegevoorzitter zei zonet dat de belangrijkste doelstelling van het Brussels Nederlandstalig onderwijs is dat leerlingen perfect drietalig zouden zijn. Ik ben het daar maar voor de helft mee eens. Natuurlijk moeten de leerlingen kwaliteitsvol taalonderwijs krijgen, maar het is ook belangrijk dat leerlingen die bijvoorbeeld astronaut of architect willen worden ook voldoende voorbereid zijn op het hoger onderwijs dat hen toegang zal geven tot die beroepen. De loutere focus op de drietaligheid in het Nederlandstalig onderwijs in Brussel is onvoldoende. Leerlingen moeten worden voorbereid op het hoger onderwijs en moeten de eindtermen halen op alle vakken en niet enkel op de taalvakken.

16 16 Heeft de VGC, eventueel via het OCB, al wat meer informatie over de taalscreenings en taalbaden die Nederlandstalige Brusselse scholen overeenkomstig het Vlaams decreet moeten organiseren? Biedt de VGC de Brusselse Nederlandstalige scholen ondersteuning in het kader van de organisatie van die taalscreenings en taalbaden? De heer Paul Delva (CD&V): Uit een aantal cijfers blijkt dat de slaagkansen in het hoger onderwijs van jongeren die een Brussels Nederlandstalig secundair diploma hebben, lager liggen dan die van jongeren die hun diploma in Vlaanderen behaalden. Er wordt in deze studie een vergelijking gemaakt tussen de Vlaamse provincies en Brussel. De prestaties van de Brusselse secundaire schoolstudenten zouden doorgaans tientallen procenten lager onder die van leerlingen uit de andere landsdelen liggen. Mevrouw Liesbet Dhaene en de heer Dominiek Lootens-Stael hebben al een aantal cijfers geciteerd. Wetenschappers aan de VUB vinden de gebruikte vergelijking niet helemaal opgaan. Ik denk dat ze gelijk hebben. Een provincie zoals West-Vlaanderen vergelijken met het gewest Brussel lijkt vreemd. Beter zouden we Brussel vergelijken met stedelijke agglomeraties zoals Gent of Antwerpen. Als we dat doen, dan zien we dat de slaagkansen in de stedelijke gebieden Brussel, Antwerpen en Gent ongeveer op dezelfde hoogte liggen, maar opmerkelijk lager dan in de rest van Vlaanderen. Dat blijft natuurlijk ook een ernstige situatie en het is goed om daarop te focussen. Er worden verscheidene oorzaken aangehaald. Er groeien in Brussel heel veel jongeren op in gezinnen met een sociaaleconomische achterstand. Veel jongeren groeien hier ook op in een gezin waar geen Nederlands wordt gesproken of waar de ouders vaak ook het Nederlands niet machtig zijn, zelfs niet passief. Er is ook soms een wisselwerking en een versterkend effect tussen de gebrekkige talenkennis thuis en de sociaaleconomische situatie. Er zijn ook nog andere redenen. Er zijn in Brussel veel te veel leerlingen die ASO volgen. Dat is een structureel probleem. Veel leerlingen zouden beter af zijn mochten ze in een technische richting zitten. Het aanbod wordt nu wel uitgebreid. Heel wat ouders geven prioriteit aan een ASO-richting. Voor CD&V blijft taalomkadering immens belangrijk. Er gebeurt al veel in Brussel, maar enkele punten wil ik toch nog benadrukken. Het Vlaams decreet maakt taalscreenings verplicht in elke school in Vlaanderen wanneer een kind instroomt in het lager onderwijs en wanneer een jongere begint aan het secundair onderwijs. Een taaltraject en eventueel een taalbad, moeten worden aangeboden door de school aan een kind dat bij de screening onvoldoende scoort. De ouders hebben niet het recht om een taaltraject te weigeren. Dat is een vrij stringent systeem, waarin ik geloof. We hebben daar in het Vlaams Parlement lang en hevig over gedebatteerd. Wanneer iemand begint aan een schoolloopbaan met een onvoldoende kennis van het Nederlands, loopt hij achterstand op die bijzonder moeilijk weer in te halen is. We hebben in de bevoegde commissie al besproken dat we in Brussel de opvolging van dat decreet - de screenings, de trajecten en de taalbaden - van veel dichterbij en veel meer gestructureerd moeten opvolgen. Ik denk dat er hier een taak weggelegd is voor de onderwijskoepels, de Vlaamse Gemeenschap en de VGC. De opvolging is nu te vrijblijvend.

17 17 CD&V blijft daarop hameren. We moeten dat ter hand nemen en bijvoorbeeld scholen helpen door de best practices te bundelen, door te communiceren en in gesprek te gaan met de scholen. Het is een herhaalde vraag aan de collegevoorzitter, dat ook de VGC dat aspect veel nauwer in het oog zou houden. Hoe evalueert u die gegevens? Welke oorzaken liggen volgens u daarvan aan de basis? Op welke manier wordt er binnen het secundair onderwijs nu al gewerkt rond studiekeuzebegeleiding in de richting van het hoger onderwijs? Wat is het concrete aandeel van de VGC daarin? Op het niveau van het hoger onderwijs is het voor de VGC niet zo evident. Wat is het aandeel studenten in het Brussels hoger onderwijs met een diploma van het Nederlandstalig secundair onderwijs? Ik meen me te herinneren dat die cijfers niet gemakkelijk voorhanden zijn. Kunnen we veronderstellen dat een aanzienlijk deel van de leerlingen van het Brussels secundair onderwijs verder studeren in het Brussels hoger onderwijs? Is het met andere woorden opportuun om met de VGC ook voor die problematiek in te zetten op ondersteuning voor het Brusselse hoger onderwijs? Een tweede cruciaal element is dat we te laat beginnen met die taalomkadering. We beginnen daar op een gestructureerde manier aan, op zesjarige leeftijd. Vanaf dan is er leerplicht. Ik denk dat we er al op jongere leeftijd in de kleuterscholen veel actiever mee moeten omgaan. In Nederland bestaan er voorscholen waar kinderen vanaf 2 jaar gratis naar toe kunnen gaan indien ze opgroeien in gezinnen die het moeilijk hebben en de taal niet machtig zijn. Dat levert goede resultaten op. We moeten ook hier de taalomkadering vervroegen. Hoe zit het met de toepassing van het Vlaams decreet inzake screening, taaltrajecten en taalbaden? Hoe gaat de VGC dat sterker opvolgen? Wat vindt u van het idee om veel vroeger te beginnen met de taalomkadering? De heer Bruno De Lille (Groen): De Brusselse leerlingen slagen dus minder vaak in het hoger onderwijs. Dat is zeer jammer en dat moet anders. Iedereen in deze Raad en in Brussel is het daarover eens. Gelukkig weten we hoe het komt: het ligt aan Brussel. Dat was duidelijk, volgens de eerste krantenkoppen. Vlaanderen in zijn geheel doet het goed. Brussel niet, dus het ligt aan Brussel. Dat moet maar eens gezegd worden. Het ligt ook aan onze scholen en onderwijzers. Ze krijgen evenveel en soms zelfs meer middelen dan de scholen in Vlaanderen, maar de resultaten blijven uit. Misschien moeten we eens durven zeggen dat het aan onze scholen en onderwijzers ligt. Je moet misschien ook eens durven zeggen dat het aan de kinderen en de ouders ligt. Ze krijgen veel kansen, maar blijkbaar willen ze die niet grijpen. Je kunt niet studeren in iemand anders zijn plaats. Als onze kinderen het niet doen, kunnen wij het ook niet voor hen doen. Dat moet ook maar eens gezegd worden. Die ouders moeten maar eens wat meer discipline tonen om hun kinderen wat meer aan te sporen. En ten slotte ligt het zeker ook aan het Franstalig onderwijs. Al die kinderen die op straat Frans spreken en die eigenlijk in het Franstalig onderwijs moeten zitten, worden naar het Nederlandstalig onderwijs geduwd omdat het Franstalig onderwijs zijn verantwoordelijkheid

18 18 niet neemt. We weten natuurlijk allemaal dat die kinderen niet thuis horen in het Nederlandstalig onderwijs. De oplossing is dan ook simpel: Als je er alle leerlingen uitgooit die volgens sommigen niet thuishoren in onze scholen, zal Brussel zeer snel en zeer gemakkelijk zeer fantastische resultaten neerzetten. In Kortrijk is er bijvoorbeeld een school waar de leerlingen uitzonderlijk goede resultaten neerzetten in het hoger onderwijs. Iedereen wil daar zijn kinderen naar toe sturen, maar niet iedereen mag en kan dat. Het is een zeer dure school en kinderen moeten minstens 75% halen om toegelaten te worden. Als het fout loopt, is er geen remediëring, maar wordt de bewuste leerlingen aangeraden om een andere school te zoeken. We moeten ons dan natuurlijk de vraag stellen of dat de toekomst is die wij voor onze Brusselse kinderen en scholen zien. Is dat de manier waarop wij het in Brussel willen aanpakken? Voor mij is het antwoord zeer duidelijk neen. Die oplossing vertrekt van de verkeerde veronderstellingen. Het ligt namelijk niet aan Brussel. Je moet vergelijken wat er te vergelijken valt. De Brusselse scholen doen het in feite goed in vergelijking met Antwerpse of Gentse scholen. Een doorsnee Vlaamse school ga je ook niet vergelijken met een elitecollege in Engeland. De kans is groot dat het elitecollege het iets beter doet. We weten dat er in Brussel meer kansarmoede is en dat er meer kinderen zijn die een andere thuistaal spreken en dat deze zaken de slaagkansen beïnvloeden. Brussel is Bommerskonten niet. Het onderwijsbeleid moet veel meer op maat gemaakt worden. Het ligt ook niet aan de scholen of de onderwijzers. We hebben fantastische leerkrachten die zeer geëngageerd zijn en hun nek durven uitsteken voor hun leerlingen. Alleen laten we hen steeds opnieuw het warm water uitvinden. Waarom worden leerkrachten niet opgeleid om les te geven in een stedelijke context? Waarom worden ze niet opgeleid om te kunnen omgaan met leerlingen in armoede of met een andere culturele achtergrond? Waarom moeten die leerkrachten Nederlands blijven onderwijzen alsof het de moedertaal van hun leerlingen is, terwijl dat in meer dan 70% van de gevallen niet zo is? De leerkrachten krijgen intussen wel ondersteuning van het OCB, maar eigenlijk zouden die andere methodes structureel aan de nieuwe en aan de huidige leerkrachten moeten worden bijgebracht. De Brusselse scholen voelen ook dat de middelen waarmee ze moeten werken, in verhouding met de noden jaar na jaar achteruitgaan. Het is alsof je aan de onderwijzers zegt: hier is een emmer water, vul daar een bad mee. In Vlaanderen is dat echter een ploeterbad en in Brussel een zwembad. Dat lijkt hetzelfde, maar er is een gigantisch verschil. Als je blijft ontkennen dat er een dergelijk groot verschil is tussen de scholen in Bommerskonten en in Brussel, dan kom je er nooit. Er moeten meer middelen en extra leerkrachten komen en een vorming op maat worden aangeboden. Dat is nodig. Het ligt ook niet aan de kinderen. Er zullen wel leerlingen tussen zitten die niet genoeg leren of niet gedisciplineerd genoeg zijn. Maar als een hele groep kinderen op dezelfde manier afhaakt, dan weten we dat het aan het systeem ligt dat niet is aangepast. Laten we dus de methodes zoeken die op hun maat zijn. Privéscholen die er niet in slagen hun studenten te laten afstuderen, gaan failliet. In Brusselse scholen zeggen we tegen kinderen dat ze zich moeten aanpassen aan de methodes. Begrijpe wie begrijpen kan. De overheid verwijst graag naar anderen, maar ze moet ook eens naar zichzelf durven kijken. Wij vragen meer middelen voor scholen die met

19 19 een divers publiek werken, aangepaste pedagogische methodes, leerkrachten die beter gewapend worden voor het werken in steden, het inzetten van de meest ervaren leerkrachten in de meest uitdagende klassen en het wegwerken van de schotten tussen het ASO en het TSO, zodat de studiekeuze later wordt gemaakt. We weten allemaal dat die maatregelen de oplossingen zijn. Laten we ze dus invoeren. Mevrouw Khadija Zamouri (Open Vld): Ik heb met aandacht geluisterd naar de verschillende vragen van mijn collega s. Sommige waren zeer terecht. Andere vragen toonden aan dat alles op een hoop wordt gegooid en dat het debat niet voldoende genuanceerd wordt gevoerd. Ik wil eerst en vooral meedelen, en daarin wil ik de heer Bruno De Lille volgen, dat de Brusselse leerlingen het niet slechter doen dan gelijkaardige leerlingen in soortgelijke scholen in Gent en Antwerpen. Je moet de juiste scholen met elkaar vergelijken. Stedelijke gebieden vergelijken met rurale gebieden geeft een verkeerd beeld. Uit het onderzoek van professoren Els Consuegra en Sebastiano Cincinnato van de VUB, blijkt dat er geen Brusseleffect te vinden is in de slaagkansen van Brusselse leerlingen, in tegenstelling tot wat velen beweren. Dat wil niet zeggen dat er geen werkpunten zijn. Uit hetzelfde onderzoek blijkt dat jongeren die in een stad school lopen, het altijd iets minder goed doen in het hoger onderwijs. Het aspect grootstedelijkheid speelt wel degelijk een rol. Volgens mij is Brussel de enige grootstad in België. Zij telt meer leerlingen met laagopgeleide ouders en leerlingen die in armoede leven. Deze leerlingen lopen een groter risico om slechtere schoolresultaten te behalen. Er zijn verschillende factoren die een invloed hebben op de slaagkansen van onze jongeren. We moeten die in de juiste context interpreteren. Het heeft geen zin om scholen aan te halen waar een heel andere constellatie en sociale mix aanwezig is, zoals het voorbeeld van mevrouw Liesbet Dhaene over het atheneum van Etterbeek. Er wordt in de krant een Russisch meisje aangehaald die uit een diplomatieke familie komt, 2 hoogopgeleide ouders heeft, thuis Russisch spreekt en nog enkele andere talen beheerst. Zij spreekt na 2 jaar vlot Nederlands. Dat komt omdat ze hoogopgeleide ouders heeft en veel kansen heeft gekregen. Zij heeft ook een grote leefwereld, wat niet het geval is voor veel kinderen in het Brussels Nederlandstalig onderwijs. Velen onder hen hebben een kleine leefwereld en een klein netwerk. Zij hebben weinig kansen om hogerop te geraken en zijn vaak aangewezen op wat de school hen kan geven. En de school geeft. De heer Paul Delva zei dat de taalverwerving eigenlijk veel vroeger moet worden aangepakt. Dat is zeer juist, maar dat gebeurt al. Collegelid Bianca Debaets investeert reeds in taal met Groeien in Taal in de kinderdagverblijven. De taalomkadering begint dus al voor het kind 2,5 jaar wordt. Nadien gebeurt dat via de begeleiding van het OCB. Collegevoorzitter Guy Vanhengel: Recent werd ook al de opmerking gemaakt dat er al erg vroeg begonnen wordt met taalverwerving. De meeste ouders die hun kinderen willen inschrijven in de Nederlandstalige kinderopvang, doen dat reeds voor de kinderen werden geboren. Muziek schijnt een positief effect te hebben op ongeboren baby s. Misschien is het een idee om ook Nederlands te spreken tegen de ongeborenen? Mevrouw Liesbet Dhaene (N-VA): Daarvoor moeten de ouders dan wel Nederlands spreken. De heer Dominiek Lootens-Stael (Vlaams Belang): Misschien kunnen er cd s met Nederlandstalige sprookjes meegegeven worden?