VLAAMSE GEMEENSCHAPSCOMMISSIE DE RAAD

Transcriptie

1 STUK 705 ( ) Nr.1 VLAAMSE GEMEENSCHAPSCOMMISSIE DE RAAD ZITTING MEI 2018 VRAGEN OM UITLEG Commissie voor Onderwijs en Vorming van woensdag 9 mei 2018 INTEGRAAL VERSLAG Hebben aan de werkzaamheden deelgenomen: Vaste leden: de heer Bruno De Lille, voorzitter, de heer Fouad Ahidar, de heer Paul Delva, mevrouw Liesbet Dhaene, mevrouw Khadija Zamouri Ander lid: de heer Dominiek Lootens-Stael 1545

2 - 2 - INHOUD 1. Vragen om uitleg (R.v.O., art. 59) - Vraag om uitleg van de heer Bruno De Lille aan de heer Guy Vanhengel, collegevoorzitter bevoegd voor Begroting, Onderwijs, Vorming en Studentenzaken, over de werking van Athena Brussel om jongeren te begeleiden via de examencommissie naar een diploma middelbaar onderwijs - Vraag om uitleg van de heer Dominiek Lootens-Stael aan de heer Guy Vanhengel, collegevoorzitter bevoegd voor Begroting, Onderwijs, Vorming en Studentenzaken, betreffende agressie op school - Vraag om uitleg van mevrouw Liesbet Dhaene aan de heer Guy Vanhengel, collegevoorzitter bevoegd voor Begroting, Onderwijs, Vorming en Studentenzaken, betreffende de meerkosten aan de Comeniussite

3 Vragen om uitleg (R.v.O., art. 59) Voorzitter: mevrouw Khadija Zamouri Vraag om uitleg van de heer Bruno De Lille aan de heer Guy Vanhengel, collegevoorzitter bevoegd voor Begroting, Onderwijs, Vorming en Studentenzaken, over de werking van Athena Brussel om jongeren te begeleiden via de examencommissie naar een diploma middelbaar onderwijs De heer Bruno De Lille (Groen): Het meest recente rapport daterend van maart 2018 van de Vlaamse Gemeenschap over de vroegtijdige schoolverlaters geeft aan dat meer jongeren de schoolbanken verlaten zonder diploma. In het schooljaar verlieten er 324 leerlingen van Brusselse scholen de schoolbanken zonder diploma, wat 16,4% van het totaal aantal schoolverlaters met en zonder diploma betekent. Als we kijken naar de woonplaats van de leerlingen, dan stellen we vast dat er 331 vroegtijdige Brusselse schoolverlaters zijn, of 21,4% van de uitstroom. In vergelijking met vorige jaren kunnen we niet spreken van een verbetering. Het is van groot belang dat ook de VGC en het Brussels onderwijsveld extra inspanningen doet om het aantal schoolverlaters te doen verminderen. Het is trouwens ook een doelstelling van zowel Europa: verlaging tot onder de 10% tegen 2020, als van Vlaanderen: naar 4,25% tegen 2020 (de cijfers voor Vlaanderen zijn voor gans Vlaanderen, Brussel inclusief). Uit vorige besprekingen in commissie en plenaire vergadering weten we dat de VGC allerlei initiatieven ontplooit om ook in Brussel het aantal vroegtijdige schoolverlaters te doen verminderen. Er worden drie vzw's gesubsidieerd die specifiek met deze problematiek bezig zijn. Naast de vzw Triptiek en de vzw Abrusco krijgt ook de vzw Tabora voor haar project Athena subsidiemiddelen. Dit project Athena biedt een specifieke opleiding en begeleiding op maat aan, zodat schoolverlaters toch nog een diploma middelbaar onderwijs kunnen behalen via de examencommissie. Eind september 2017 heeft het College, middels een besluit, euro voor de periode september augustus 2018 aan deze vzw toegekend. Voor deze subsidie moet de vzw aantonen dat ze minstens 70 jongeren begeleidt en hiervan moet 70% slagen voor de examencommissie. Ik werd door enkele ouders gecontacteerd en heb hen ook ontmoet. Uit de getuigenissen van deze ouders blijkt dat dit project de beoogde begeleiding helemaal niet verzorgt, toch niet zoals deze wordt voorgesteld in de folder en op de website. Blijkbaar is er onvoldoende geschoold personeel om de jongeren te begeleiden - naar we horen, is er slechts een begeleider en administratieve ondersteuner, is er sprake van verouderd cursusmateriaal en worden lessen van moeilijke vakken zoals natuurwetenschappen of wiskunde, niet gegeven. En wat meer is: taalvakken zoals Nederlands en Frans worden momenteel niet onderwezen. De ouders stellen vast dat de begeleiding noch de cursussen geschikt zijn om te slagen voor het examen van de examencommissie. Dit alles roept vragen op. In het collegebesluit staan een aantal vereisten waaraan de vzw en het project moeten voldoen. Wat is de balans van de vorige jaren? Wat was de evaluatie van de administratie van dit project de vorige jaren? Wat zijn de slaagcijfers en hoe worden deze berekend?

4 - 4 - Heeft de VGC kennis van de klachten van ouders over de begeleiding van hun jongeren door het project Athena van de vzw Tabora? Zal de VGC-administratie in gesprek gaan met deze ouders? Welke mogelijkheden heeft de VGC om deze problemen aan te pakken? Houdt de inspectie ook een controle van de boekhouding in? Kan de VGC bij flagrant misbruik van overheidsgeld en/of slechte werking de subsidie terugvorderen? Het is in elk geval belangrijk dat er een organisatie in het Brussels hoofdstedelijk gewest zich bezighoudt met de voorbereiding van de jongeren op de examencommissie. Wat zijn de alternatieven voor de jongeren indien nu blijkt dat het project Athena niet voldoet aan de voorwaarden die de VGC heeft gesteld? Collegevoorzitter Guy Vanhengel: Onder de noemer Athena Brussel heeft de vzw Tabora sinds september 2015 een Brusselse werking die zich richt tot jongeren en jongvolwassenen die op eigen tempo een diploma secundair onderwijs willen behalen, voor zover dat hun in het gewone schoolse circuit niet is gelukt. Vzw Tabora biedt een specifieke en concrete niet-schoolse begeleiding aan om alsnog het diploma te behalen via de examencommissie secundair onderwijs. Naast groepsbegeleiding richt de organisatie zich ook op individuele begeleiding. De organisatie streeft, net als in de werkingen in Antwerpen en Hasselt, naar een minimum slaagpercentage van 70%. Ongeveer 40% van de geslaagde jongeren start nadien ook in het hoger onderwijs. Voor het afleggen van examens bij de examencommissie zijn het de jongeren zelf die de planning opmaken. Een inschrijving bij de examencommissie is trouwens onbeperkt in de tijd. Veel van de ingeschreven kandidaten spreiden hun examens over verschillende maanden, soms zelfs jaren. De redenen zijn velerlei: meestal gaat het over jongeren die meer tijd nodig hebben om ook nog andere problemen op te lossen, anderen hebben een goede job gevonden, maar soms is het wachten op de examencommissie tot wanneer een examen voor een bepaald vak wordt uitgeschreven. Er wordt verwacht dat dit werkjaar 30 cursisten hun diploma secundair onderwijs zullen behalen. Dit brengt het totaal aantal cursisten dat via dit project zijn (of haar) diploma behaalde op 49. De vzw zorgt er daarnaast ook voor dat een aantal cursisten, dankzij hun aanpak en inzet op attitudes en zelfvertrouwen, vlotter een doorstroming naar werk hebben gevonden, evenwel zonder het diploma te behalen. Inzake de begeleiding geeft de vzw aan dat, met betrekking tot de vakken waar het raadslid naar verwijst, zijnde Wiskunde, Wetenschappen en Aardrijkskunde ASO, er les werd gegeven van begin oktober 2017 tot begin februari 2018, en dit naar rata van 4 uur per week, voor de groepen ASO die begonnen zijn in september en november Voor de groepen ASO, die begonnen zijn in januari en nu in april 2018, volgt dit pakket later. Vanaf mei wordt het vak Aardrijkskunde terug aangeboden, dit voor de nieuwe groepen, of voor de cursisten die nog extra willen aansluiten.

5 - 5 - Wat betreft de taalvakken kan ik meegeven dat de vzw bevraagd heeft wie extra lessen Frans wou volgen. Hierop kwam geen reactie. Voor diegenen die dienden bij te werken voor grammatica, worden er oefeningen ter beschikking gesteld, omdat dit duidelijk individueel oefenen is. Voor het taalvak Nederlands gaven de cursisten aan dat het aangeleverde materiaal voldoende is en dat op vraag van een cursist er steeds wordt geholpen, hetzij in groep, hetzij individueel. De vzw deelt mee dat van september tot en met einde februari telkens 3, soms 4 begeleiders aanwezig waren. Ook tijdens de vakantieperiodes zijn er 2 à 3 dagen per week begeleiders ter beschikking voor een individuele ondersteuning. Over het cursusmateriaal benadrukt vzw Tabora dat de examencommissie de vakfiches (wat men moet kennen en kunnen) jaarlijks wijzigt, soms zelfs na enkele maanden. De aanpassing van het cursusmateriaal wordt voortdurend bewaakt en door 2 begeleiders opgevolgd. De enige klacht die de VGC heeft ontvangen, betrof een klacht over een formulier voor de dienst voor kinderbijslag en had betrekking op de werking in Hasselt. De administratie heeft deze ouder geadviseerd rechtstreeks met de werking in Hasselt contact op te nemen. De verantwoordelijke voor het project Athena Brussel werd ook op de hoogte gebracht van deze klacht. Van andere klachten hebben wij geen weet, bijgevolg is het moeilijk om in gesprek te gaan met die ouders die vragen of opmerkingen hebben. Het organiek reglement op de toekenning en de controle op de aanwending van subsidies stelt dat de besteding van de subsidies zowel een inhoudelijke als een financiële verantwoording moet omvatten. De administratie kan te allen tijde ter plaatse bij een gesubsidieerde organisatie controles uitvoeren en alle noodzakelijke documenten die het gebruik van de subsidie staven, opvragen. Bij vaststelling van flagrant misbruik, kunnen de toegekende en uitbetaalde subsidies geheel of gedeeltelijk worden teruggevorderd. Naast het project Athena Brussel, kunnen jongeren en volwassenen ook terecht in een CVO om alsnog hun diploma secundair onderwijs te behalen of ze bereiden zich individueel voor op de examens van de centrale examencommissie. Ik stel me de vraag of er toch niet enige misopvatting is bij de ouders. De vzw Tabora heeft niet als doel om plaatsvervangend onderwijs aan te bieden. De vzw wil jongeren die examens doen bij de examencommissie zoveel mogelijk helpen. De heer Bruno De Lille (Groen): Laten we zeer duidelijk zijn. We delen dezelfde bekommernis. Zoveel mogelijk jongeren moeten slagen in de examens van de examencommissie zodat ze een diploma behalen en verder kunnen. Er mag ook geen twijfel over bestaan dat er gevraagd wordt om schooltje te spelen buiten de school. Die vraag is er niet. Ik denk dat de meeste jongeren niet in het schoolsysteem aarden en dat dit een van de redenen is waarom ze voor de examencommissie willen verschijnen. Het aantal begeleiders dat door de collegevoorzitter wordt weergegeven, klopt niet met het verhaal van de ouders. Volgens hen is er maar een begeleider. Ouders wijzen deze begeleider absoluut niet met de vinger want hij probeert de jongeren zo goed mogelijk te helpen.

6 - 6 - Hij heeft echter totaal geen achtergrond van bepaalde vakken die er moeten worden gegeven. Het cursusmateriaal komt ook niet overeen met hetgene de examencommissie vraagt. Als de VGC deze vzw wil steunen, moet ervoor worden gezorgd dat de vzw haar beloften waarmaakt. Hoe kan de VGC ervoor zorgen dat dat gebeurt? Kan de VGC dit inspecteren? Moeten ouders een klacht indienen bij de VGC zodat er iets aan gedaan kan worden? Collegevoorzitter Guy Vanhengel: In mijn optiek moet er een gesprek zijn tussen de ouders en de vzw. Als dit gesprek niets oplevert, kunnen de ouders zich wenden tot het bevoegde collegelid. Als laatste kunnen er parlementaire activiteiten rond worden ingericht. De heer Bruno De Lille (Groen): Er is contact tussen de ouders en de vzw geweest, maar dit is niet goed afgelopen. De vzw concludeerde hun kind uit te schrijven. Dit was een dreigement dat indruk maakte. Ik zal deze ouders naar het bevoegde collegelid doorverwijzen. *** Voorzitter: de heer Bruno De Lille Vraag om uitleg van de heer Dominiek Lootens-Stael aan de heer Guy Vanhengel, collegevoorzitter bevoegd voor Begroting, Onderwijs, Vorming en Studentenzaken, betreffende agressie op school De heer Dominiek Lootens-Stael (Vlaams Belang): Onder de weinig tot de verbeelding overlatende titel Als de stoelen door de klas vliegen schonk Het Nieuwsblad aandacht aan de toenemende agressie door leerlingen op school. Het gaat dan vooral om pestgedrag, fysiek geweld tegen medeleerlingen en leerkrachten, drankmisbruik op school of schooluitstappen, drugs, roken, spijbelen, verbaal geweld, enzovoort. Het aantal leerlingen dat de diagnose gedragsproblemen meekrijgt, is op nog geen vijf jaar tijd met 75% gestegen; het aantal leerlingen dat zich zwaar misdraagt, steeg in diezelfde periode met zowat 30%, zijnde leerlingen. Een gekend kinderpsychiater laat in het artikel optekenen dat het hoog tijd wordt dat we kinderen weer leren omgaan met autoriteit. Het mei 68-gebazel heeft dus gefaald en dient na 50 jaar dringend afgevoerd te worden. Vele ouders vinden autoriteit blijkbaar een besmet woord en voeden kinderen op die het niet gewend zijn gecorrigeerd te worden. Kinderen zijn het niet meer gewend een neen te krijgen. Daar betalen we nu de prijs voor, aldus de psychiater. Enkele dagen later verscheen er een artikel in De Standaard waaruit bleek dat elke week 67 leerlingen uit de lagere school van school worden gestuurd. Van de middelbare school worden er wekelijk leerlingen gestuurd. Dit is een stijging met 50%.

7 - 7 - Hebt u zicht op de evolutie van agressie en gedragsproblemen in de Vlaams-Brusselse scholen? Bestaan er cijfers voor Brussel? Wordt er samen met het CLB een actieplan uitgewerkt? Welke acties ondernamen onze scholen reeds om een sensibilisering zowel naar jongeren als naar ouders toe op te zetten? Zijn er concrete plannen om in de scholen meer nadruk te gaan leggen op respect en op omgaan met gezag? Leren gehoorzaam zijn, is blijkbaar een probleem. Is men hier op een of andere manier mee bezig? Mevrouw Liesbet Dhaene (N-VA): Het is een interessante vraag om uitleg. Ik heb het zelf meegemaakt in een school. Het bleek heel moeilijk te zijn iets aan deze problematiek te doen. De sfeer in de klas werd door een student helemaal verpest. Ik sluit me graag aan bij de vragen van collega Dominiek Lootens-Stael. Wat kan er concreet worden gedaan? Wat wordt er in de praktijk aan gedaan? Collegevoorzitter Guy Vanhengel: Vooreerst wil ik het onderscheid benadrukken tussen de begrippen agressie en gediagnosticeerde gedragsproblemen. Het eerste begrip, agressie, kent vele gedaanten (verbaal, fysiek, tegen leerkrachten of tegen medeleerlingen, enz.). Agressie is uiteraard onaanvaardbaar en daar moet gepast preventief, remediërend en desnoods sanctionerend tegen opgetreden worden, op school en daarbuiten. Het tweede begrip, gediagnosticeerde gedrags- en emotionele problemen, gaat om een beperking van psychosociale aard, die door erkende specialisten wordt gediagnosticeerd en waarvoor aangepaste begeleiding of onderwijsmethodiek nodig is, uiteraard met de bedoeling om de gedragsproblemen zoveel als mogelijk te beperken. Aangezien agressie op school een moeilijk te meten begrip is en aangezien daar géén gecoördineerde, eenduidige cijfers over bestaan, moet ik mij beperken tot de cijfers van de drie Centra voor Leerlingenbegeleiding (CLB s) in Brussel. Met betrekking tot gedragsproblemen zetten de CLB s in het schooljaar trajecten rond gedragsproblemen op en 120 voor het schooljaar Sowieso wordt in het Nederlandstalig onderwijs in Brussel veel aandacht besteed aan het voorkomen en oplossen van agressie en gedragsproblemen. De Brusselse CLB s zetten volgend schooljaar in op trajecten zoals Faro en Nieuwe Autoriteiten, die werken rond schoolcultuur en autoriteit binnen de schoolcontext. Het door de VGC en de CLB s opgezette KANS Centraal Meldpunt Brussel, zet in op een efficiënte en doelgerichte detectie en een vlotte doorstroom naar flexibele begeleidingstrajecten op maat van de jongere. De vzw Abrusco, die deze trajecten aanbiedt, werkte modules uit zoals individuele begeleiding, mentoraat, herstel, klasinterventies en hun preventieve themawerking. Daarnaast is er het nieuwe Vlaamse decreet Leerlingenbegeleiding, waarbij een kwaliteitsvolle leerlingenbegeleiding, als erkenningsvoorwaarde voor elke school wordt gesteld.

8 - 8 - De VGC, als schoolbestuur, speelt actief in op de nood aan onderwijs op maat voor leerlingen met ernstige gedrags- en emotionele problemen. Daarom richtte de VGC dit schooljaar in haar school buitengewoon onderwijs Kasterlinden, met eigen financiering, bijkomend buitengewoon lager onderwijs type 3 in. Dit is onderwijs op maat voor leerlingen met een gediagnosticeerde gedrags- en/of emotionele stoornis. Samen met het buitengewoon onderwijs Zaveldal, zet de VGC haar expertise in op multiproblematieken en op het type 3, zowel in het basis- als in het secundair onderwijs. De VGC stelt overigens vast dat er in het Nederlandstalig onderwijs in Brussel minder leerlingen met een gedragsstoornis worden gediagnosticeerd dan gemiddeld. Zowel financiële, als sociale en culturele drempels liggen aan de basis daarvan. Vanuit deze insteek werd een actieve samenwerking tussen de drie Brusselse CLB s en Paika (de kinderpsychiatrische dienst van het UZ Brussel) opgezet, om bij leerlingen de juiste diagnose op tijd te stellen. Tenslotte zetten de twee grote ondersteuningsnetwerken die in Brussel actief zijn - waarbij de VGC-scholen Zaveldal en Kasterlinden behoren tot het Ondersteuningsnetwerk Centrum - zich in voor meer en beter inclusief onderwijs. Indien het gelopen traject van de leerling met gedragsproblemen in het gewoon onderwijs het recht opent op ondersteuning, zetten specialisten uit o.a. Kasterlinden en Zaveldal, hun expertise in binnen het gewoon onderwijs, teneinde leerlingen met een beperking meer kansen te bieden op een verdere succesvolle schoolloopbaan in het gewoon onderwijs. De heer Dominiek Lootens-Stael (Vlaams Belang): Uit het gegeven dat er minder gediagnosticeerde leerlingen zijn, leid ik af dat er minder problemen zijn, dat er minder kinderen gediagnosticeerd worden. Dit is eigenlijk geen voordeel, maar een probleem waar aan gewerkt moet worden. Er bestaan misschien geen objectieve cijfers voor het aantal leerlingen met gedragsproblemen. Ik neem aan dat er aparte cijfers voor Brussel bestaan over het aantal uitsluitingen. In Vlaanderen worden 67 leerlingen definitief naar huis gestuurd. Dit zijn dramatische cijfers voor het lager onderwijs. Het streefdoel moet zijn dat er nooit kinderen van school worden gestuurd. Collegevoorzitter Guy Vanhengel: De doelstelling moet inderdaad zijn om kinderen nooit van school te sturen. Soms is het echter wel heilzaam voor een kind bv. als het kind zich in een verziekte context bevindt. Niet elke uitsluiting mag worden geïnterpreteerd als een straf. De heer Dominiek Lootens-Stael (Vlaams Belang): Voor het middelbaar onderwijs gaat het over leerlingen. Dat is erg veel. Ik zou graag de specifieke cijfers voor Brussel kennen. ***

9 - 9 - Vraag om uitleg van mevrouw Liesbet Dhaene aan de heer Guy Vanhengel, collegevoorzitter bevoegd voor Begroting, Onderwijs, Vorming en Studentenzaken, betreffende de meerkosten aan de Comeniussite Mevrouw Liesbet Dhaene (N-VA): Op 20 april 2018 bespraken we de begrotingswijziging voor het dienstjaar Tijdens de bespreking maakte ik mij zorgen over de meerkosten bij de werken aan de Comeniussite. Volgens mijn eigen berekening kwam ik uit op ongeveer 3 miljoen euro. Volgens u was het bedrag van de meerkost, gelet op het totale bedrag van het project, redelijk, wat ik kan begrijpen. Het totaalbedrag is immers 67,5 miljoen euro. Ik maak me echter opnieuw zorgen nu is gebleken dat tijdens de werken op die site een deel van de oude HUB-parkeergarage is ingestort. Bovenop deze parkeergarage werd op dat moment grond aangelegd. Daardoor viel ook een kraan een aantal meters naar beneden. Een erg ongelukkig voorval, dat bij mij toch een aantal vragen doet rijzen. Is de schade al begroot? Hoe hoog zal deze liggen? Wie zal aansprakelijk zijn voor bijkomende kosten door dit voorval, de privépartner of de VGC? Moeten de plannen voor het bouwproject nu grondig herzien worden? De school zou in september al gedeeltelijk open moeten gaan. Is deze deadline nu nog haalbaar? De heer Paul Delva (CD&V): Is er al informatie beschikbaar over het aantal inschrijvingen in de nieuwe school? Collegevoorzitter Guy Vanhengel: Ik weet dat er nog vrije plaatsen zijn. De heer Bruno De Lille (Groen): Is het een DBFM-project? Zal het ingestorte deel van de garage worden hersteld of is er een andere oplossing? Collegevoorzitter Guy Vanhengel: Zoals mevrouw Liesbet Dhaene zelf al aangaf in haar vraag, bespraken we op 20 april 2018 de Begrotingswijziging 1&A voor dienstjaar Tijdens deze bespreking verduidelijkte ik dat er voor het opvangen van stijgende uitgaven ten gevolge het in gebruik nemen van nieuwe gebouwen meer middelen werden voorzien, alsook voor meerkosten verbonden aan het bouwproject. De totale meerkost voor de Comeniussite werd op 21 maart 2018 geraamd op euro (all-in voor gebouw C, euro voor gebouw D, euro voor gebouw E en euro voor gebouw F). Op dit ogenblik loopt nog een oefening waarbij wordt nagegaan of alle elementen die een impact hebben op deze meerkost noodzakelijk zijn. Het gaat dan onder meer over uitrusting van de gebouwen (materiaal van de vloeren, aantal aansluitingen ). Verder werd het incident m.b.t. de parkeergarage aangehaald. Inderdaad een zeer spijtige gebeurtenis. De aansprakelijkheid m.b.t. dit incident ligt echter niet bij de VGC en wordt ook niet verhaald op de VGC. De aansprakelijkheid ligt bij de aannemer, in opdracht van de private actor.

10 Het incident met de inzakking van de kraan in de parkeergarage heeft geen invloed op de timing, noch op de kosten. De opening van de school zal verlopen zoals gepland.