Jongeren & Vrije tijd

Transcriptie

1 Jongeren & Vrije tijd Hengelo 2011 Uitgave: Gemeente Hengelo Afdeling Beleidsonderzoek en Geo Informatie Hazenweg 121 Postbus 18, 7550 AA Hengelo Telefoon: Auteur: Arthur Scholte, MSc Oktober 2011 Het overnemen van gegevens uit deze publicatie is toegestaan, mits de bron "Gemeente Hengelo, Afdeling Beleidsonderzoek en Geo Informatie" duidelijk wordt vermeld.

2 Inhoudsopgave SAMENVATTING INLEIDING EN ONDERZOEKSOPZET Aanleiding en afbakening van het onderzoek Methode van onderzoek Populatie, steekproef, respons en betrouwbaarheid Leeswijzer VRIJETIJDSBESTEDING HENGELOSE JONGEREN Computer, muziek en televisie/dvd favoriet in vrije tijd Jongeren brengen meeste vrije tijd door met vrienden Bioscoop en Metropool goed bezocht door Hengelose jongeren Zes van de tien Hengelose jongeren lid van een vereniging of club JONGERENCENTRA Jongerencentrum Radar best bezocht Vooral naar jongerencentra voor ontmoeting en gezelligheid Meningen over jongerencentra verdeeld Jongeren wensen creatieve, leerzame en sportieve activiteiten in jongerencentra VOORZIENINGEN EN ACTIVITEITEN Meerderheid tevreden over aantal activiteiten en voorzieningen in Hengelo Vooral behoefte aan ontmoetingsplekken Marktplein goede plek voor het organiseren van activiteiten voor jongeren Meerderheid jongeren heeft behoefte aan informatie Jongeren tevreden over de stad en vol ideeën Helft van jonge burgemeesters zou als eerste de binnenstad aanpakken...26 GERAADPLEEGDE BRONNEN BIJLAGE 1: SCHRIFTELIJKE VERSIE VRAGENLIJST Beleidsonderzoek en Geo Informatie gemeente Hengelo 2

3 Samenvatting De aanleiding voor het onderzoek Jongeren en Vrije tijd was tweeledig. Enerzijds is de gemeente Hengelo bezig om haar jeugdbeleid te actualiseren en anderzijds buigt zij zich over de toekomst van de Hengelose jongerencentra. Het college van B en W vindt het belangrijk dat hierbij ook de jongeren zelf worden gehoord. Daarom heeft de afdeling Beleidsonderzoek en Geo Informatie van de afdeling Maatschappelijke Ontwikkelingen het verzoek gekregen, om een onderzoek te doen onder de Hengelose jongeren. De resultaten zullen worden meegenomen bij de vorming van het gemeentelijk jeugdbeleid en de inrichting van het toekomstige jongerenwerk als onderdeel van dat beleid. Begin juli 2011 zijn willekeurige jongeren van 15 tot en met 22 jaar per brief uitgenodigd, om deel te nemen aan het onderzoek. Van alle uitgenodigde jongeren hebben er 574 de vragenlijst ingevuld. Dit betekent een respons van 29%. Met de behaalde respons mogen betrouwbare uitspraken worden gedaan voor alle Hengelose jongeren. In onderstaande staan de belangrijkste resultaten weergegeven. Vrijetijdsbesteding Hengelose jongeren Computer, muziek en televisie/dvd favoriet in vrije tijd Vrijwel alle jongeren besteden hun vrije tijd vaak (= iedere dag, of een paar keer per week) aan computeren (97%), muziek luisteren (95%), of het kijken naar de televisie, of een DVD (87%). Acht van de tien Hengelose jongeren (80%) computeren iedere dag, of luisteren dagelijks naar muziek (79%). Het aandeel dat dagelijks televisie (of een DVD) kijkt is wat lager (58%). Het aandeel dat minimaal een paar keer per week sport is onder 15- tot en met 17-jarigen nog tweederde (66%) en onder 18- tot en met 22-jarigen gedaald tot 44%. Het is een bekend verschijnsel dat jongeren stoppen met sporten gedurende de middelbare schooltijd. Zij ontwikkelen andere interesses, zien de lol van het spelletje niet meer in, of krijgen andere verplichtingen zoals studie, of werk. Jongeren brengen meeste vrije tijd door met vrienden Aan de jongeren is gevraagd met wie zij het vaakst hun vrije tijd doorbrengen. Dat bleek met vrienden te zijn. Van alle jongeren brengen er vier van de tien (39%) het vaakst hun vrije tijd door met vrienden. 15- tot en met 17-jarigen geven dit aanzienlijk vaker (49%) aan, dan de jongeren van 18- tot en met 22 jaar (27%). Deze laatste groep brengt vaker vrije tijd door met zijn, of haar partner (32% tegenover 13%) en is vaker alleen (15% tegenover 7%). Wanneer jongeren afspreken met vrienden, dan gebeurt dat meestal bij hen thuis, of bij vrienden thuis. Drie procent van de Hengelose jongeren spreekt overigens (bijna) nooit ergens af met vrienden, of vriendinnen. Zes van de tien Hengelose jongeren lid van een vereniging of club Aan de jongeren is gevraagd of zij lid zijn van een vereniging of club (bijvoorbeeld een sportvereniging of een muziekvereniging). Ongeveer zes van de tien jongeren (58%) heeft aangegeven lid te zijn van een vereniging of club. Jongeren van 15 tot en met 17 jaar (64%) zijn vaker lid van een vereniging of club, dan jongeren van 18 tot en met 22 jaar (51%). Wanneer men lid is van een vereniging of club, dan is dat in veruit de meeste gevallen (80%) een sportvereniging. Omgerekend zou dat betekenen dat ongeveer de helft (47%) van alle Hengelose jongeren van 15 tot en met 22 jaar lid is van een sportvereniging. Op de tweede plaats volgt een culturele vereniging (16%), waarbij moet worden gedacht aan bijvoorbeeld muziek, dans, toneel, of zang. Hengelose jongerencentra Acht van de tien jongeren bekend met Hengelose jongerencentra In de gemeente Hengelo zijn er drie jongerencentra: Radar, Innocent en Cerberus. Voordat de jongeren de vragenlijst ontvingen wisten acht van de tien (79%) van hen, dat er in Hengelo jongerencentra zijn. Twee van de tien (21%) gaven aan dit niet te weten. Beleidsonderzoek en Geo Informatie gemeente Hengelo 3

4 Ongeveer één op de zeven bezocht een jongerencentrum in de afgelopen 12 maanden Van de jongeren die wél bekend zijn met de jongerencentra, zijn ongeveer twee van de tien (18%) van hen daar in de afgelopen 12 maanden wel eens geweest, acht van de tien (80%) niet en enkelen (2%) weten het niet meer. Dat betekent dat ongeveer Hengelose jongeren wel eens naar een jongerencentrum gaan. Dat is 14% van alle Hengelose jongeren in de leeftijd van 15 tot en met 22 jaar. Bezoekers jongerencentra vrij honkvast Bezoekers van jongerencentra bezochten in de afgelopen 12 maanden gemiddeld 7 keer een jongerencentrum. Overigens bezocht meer dan de helft (53%) van hen slechts 1, of 2 keer een jongerencentrum. De andere helft (47%) ging, met gemiddeld ongeveer 14 keer, aanzienlijk vaker in de afgelopen 12 maanden. Bezoekers van jongerencentra blijken vrij honkvast. Tachtig procent van de bezoekers bezocht in de afgelopen 12 maanden één bepaald jongerencentrum. Daarentegen nam één op de vijf bezoekers in die periode ook een kijkje in een ander centrum. Radar best bezocht, Innocent best gewaardeerd Radar werd het meest bezocht in de afgelopen 12 maanden. Bijna tweederde (64%) van de jongeren die een jongerencentrum hebben bezocht ging naar Radar. Vervolgens zijn bijna vier van de tien (37%) naar Innocent en twee van de tien (21%) naar Cerberus geweest. Gemiddeld zijn zes van de tien (58%) jongeren (zeer) tevreden over het jongerencentrum waar zij meestal naar toe gaan. Innocent [74% (zeer) tevreden] wordt het best gewaardeerd, gevolgd door Radar [61% (zeer) tevreden] en Cerberus [53% (zeer) tevreden]. Het aandeel van 58% valt wellicht wat tegen, maar kan worden verklaard uit de toelichting, die zij bij hun (on)tevredenheid konden geven. In deze toelichting gaven de bezoekers even vaak een negatief als een positief antwoord. Goed vindt men vaak het activiteitenaanbod en dat, door het feit dat er jongerencentra zijn, er rekening wordt gehouden met de verschillende subculturen in Hengelo. Antwoorden met een meer negatieve lading gaan voornamelijk over de fysieke staat van de jongerencentra, het te geringe aanbod van activiteiten en de sfeer. Vooral naar jongerencentra voor ontmoeting en gezelligheid Aan de bezoekers is gevraagd waarom ze naar een jongerencentrum gaan. Bijna de helft (47%) van de bezoekers gaf aan naar een jongerencentrum te gaan om andere jongeren te ontmoeten en voor de gezelligheid. Ook een optreden, of een concert is een veelgenoemde reden (33%) voor een bezoek. Niet-bezoek vooral uit desinteresse Jongeren die in de afgelopen twaalf maanden geen jongerencentrum hebben bezocht, deden dat vooral omdat zij er simpelweg geen interesse voor hebben (genoemd door 80%). Een andere veelgenoemde reden (55%) is dat ze niet zijn geweest, omdat ze er niemand kennen en omdat hun vrienden er ook niet heen gaan. Voor bijna drie van de tien (28%) was onbekendheid, met wat je er kunt doen, ook een reden om niet te gaan. Meningen verdeeld over jongerencentra Aan alle jongeren zijn zeven uitdagende stellingen over jongerencentra voorgelegd. Een opvallendheid is bijvoorbeeld dat slechts weinigen (8%) hebben aangegeven, dat ze iets hebben met de drie bestaande jongerencentra, terwijl vier op de tien (38%) jongeren toch vinden, dat één jongerencentrum niet genoeg is voor Hengelo. In de gegeven antwoorden op de stellingen zijn overigens duidelijke verschillen tussen jongeren van westerse en niet-westerse komaf en, meer logisch, tussen bezoekers en niet-bezoekers van jongerencentra. Jongeren wensen creatieve, leerzame en sportieve activiteiten Aan de jongeren is gevraagd wat een jongerencentrum voor jongeren zoals hen, zou moeten organiseren. Van zes op de tien (62%) jongeren hoeft men daar überhaupt niets te organiseren. De andere groep (38%) heeft veel verschillende suggesties gegeven. Bijna 20% van alle suggesties hebben een creatief en leerzaam karakter. Het gaat hier vooral om (creatieve) cursussen/workshops op een breed gebied van onder andere dans, muziek, zang, toneel, koken, theater of fotografie. Verdere suggesties gingen veelal over sport- en buitenactiviteiten (17%), feesten (16%) en wedstrijden en toernooien op allerlei gebied (16%). Ongeveer één van de tien (9%) ideeën betrof een concert, of optreden. Beleidsonderzoek en Geo Informatie gemeente Hengelo 4

5 Meerdere randvoorwaarden bij een jongerencentrum van belang De jongeren hebben randvoorwaarden aan kunnen geven die zij belangrijk vinden bij een jongerencentrum. Daarbij sprong er niet één boven uit, maar bleken er meerdere van belang voor de jongeren. Zo vindt de helft (50%) dat activiteiten gratis, of heel goedkoop moeten zijn en dat een jongerencentrum toegankelijk moet zijn voor verschillende (sub)culturen (48%). Verder vinden zij het belangrijk dat er ruimte is voor eigen inbreng / inzet (44%), dat er iemand aanwezig is waar je naar toe kan met problemen en vragen (44%) en dat er sprake is van professioneel beheer (42%). Jongeren vinden het duidelijk minder belangrijk dat een jongerencentrum alcoholvrij is (13%). Voorzieningen en activiteiten voor jongeren in Hengelo Meerderheid tevreden over aantal voorzieningen en activiteiten in Hengelo Zes van de tien (58%) Hengelose jongeren vinden, dat er in Hengelo voldoende voorzieningen en activiteiten zijn, en ruim vier van de tien (44%) vinden dat voor hun eigen buurt/wijk. Op het niveau van de eigen buurt/wijk vindt een derde (33%) van de jongeren dat er onvoldoende activiteiten en voorzieningen zijn, voor de stad als geheel zijn dat er twee van de tien (21%). Vooral behoefte aan ontmoetingsplekken De jongeren die vinden dat er een bepaalde voorziening of activiteit mist, gaven het vaakst aan een ontmoetingsplek binnen of buiten te missen. Ook mist een deel van hen een sportvoorziening, of en een culturele voorziening (muziek, zang, dans, toneel). Het soort voorzieningen dat wordt gemist verschilt niet veel tussen de buurt/wijk en Hengelo als geheel. Echter, bij de gegeven toelichtingen in de categorie iets anders, is er wel een verschil tussen buurt/wijk en Hengelo. In de eigen buurt/wijk gaat het vooral om bewegen en relaxen in de openbare ruimte, terwijl het bij gemiste voorzieningen op stadsniveau, met name gaat om uitgaansgelegenheden en evenementen voor jongeren. Marktplein goede locatie voor het organiseren van activiteiten voor jongeren Aan alle jongeren is gevraagd wat volgens hen een goede plek zou zijn voor het organiseren van activiteiten. De meest aangegeven plek is het marktplein (55%). Vervolgens vindt ongeveer de helft een horecagelegenheid (49%), of Metropool (47%) een geschikte plek. Vier van de tien (41%) noemen een park en een derde (33%) noemt een sportpark. Meerderheid jongeren heeft behoefte aan informatie Bijna zes van de tien jongeren (57%) zouden wel geïnformeerd willen worden over wat er te doen is voor hen in Hengelo. Van hen die wel geïnformeerd zouden willen worden, komen de meeste jongeren nu aan informatie via vrienden, familie, buren of kennissen (63%) over wat er voor hen te doen is in Hengelo. Meer dan de helft (54%) komt ook aan informatie via posters, flyers en borden langs de weg. Op de derde plek vinden we pas het internet (36%). Opvallend is dat bijna een kwart (23%) van de jongeren heeft aangegeven dat ze meestal helemaal niet aan informatie komen. Jongeren zouden het liefst geïnformeerd willen worden per of een digitale nieuwsbrief (52%), of via posters, flyers en borden langs de weg (51%). Vervolgens wil een grote groep geïnformeerd worden via sociale media (46%). Een jongerenwebsite over Hengelo is dan wel het minst vaak genoemd, maar drie van de tien (30%) is een behoorlijke groep. Jongeren tevreden over Hengelo in het algemeen Wanneer aan de jongeren gevraagd wordt om een rapportcijfer voor Hengelo in het algemeen te geven, dan geven zij gemiddeld een ruim voldoende (6,9). Slechts zeven procent geeft Hengelo een vijf of lager, een meerderheid (64%) een zes of een zeven (waarbij de groep die een zeven gaf veel groter is, dan de groep die een zes gaf) en bijna drie van de tien jongeren (29%) geeft een acht of hoger. Helft jonge burgemeesters zou als eerste de binnenstad aanpakken Aan alle jongeren is gevraagd wat zij als eerste zouden veranderen, als zij 1 dag burgemeester van Hengelo zouden zijn. Ongeveer 500 jongeren namen de rol van burgemeester aan en kwamen met even zoveel ideeën. De helft (51%) van alle ideeën heeft betrekking op de binnenstad. Daarbij gaat het vooral om het marktplein, sfeer en gezelligheid, uitgaansgelegenheden, terrassen, winkels, de beren op de markt en leegstand. Naast de binnenstad noemden de jongeren veranderingen met betrekking tot activiteiten en feesten, sporten, groen, jongerencentra, zwerfafval en hondenpoep, hangjongeren, verkeersveiligheid, hangplekken, cultuur en tot slot politie. Overigens gaf acht procent van de jongeren aan niets te willen veranderen, omdat men gewoonweg tevreden is. Beleidsonderzoek en Geo Informatie gemeente Hengelo 5

6 1. Inleiding en onderzoeksopzet 1.1 Aanleiding en afbakening van het onderzoek De gemeente Hengelo heeft een regiefunctie als het gaat om lokaal jeugdbeleid. In het kader van deze regiefunctie heeft de gemeente een verantwoordelijkheid. Hierbij gaat het om de samenhang van activiteiten en voorzieningen en om samenwerking tussen organisaties die met jeugd te maken hebben 1. De hoofddoelstelling van het gemeentelijk jeugdbeleid is als volgt geformuleerd 2 : Het stimuleren en steunen van optimale ontwikkelingskansen voor iedereen van 0 tot en met 22 jaar in de thuissituatie, in de opvang-, het onderwijs en de arbeidssituatie en in de vrije tijd. Een onderdeel van het jeugdbeleid is het jongerenwerk. Jongerenwerk is een vorm van sociaal cultureel werk en op te vatten als een laagdrempelige vorm van begeleide vrijetijdsbesteding voor jongeren. In dit onderzoek gaat het om Hengelose jongeren in de leeftijd van 15 tot en met 22 jaar. De aanleiding voor het onderzoek Jongeren en Vrije tijd was tweeledig. Enerzijds is de gemeente bezig om haar jeugdbeleid te actualiseren en anderzijds buigt zij zich over de toekomst van de Hengelose jongerencentra. Het college van B en W vindt het belangrijk dat hierbij ook de jongeren zelf worden gehoord. Daarom heeft de afdeling Beleidsonderzoek en Geo Informatie van de afdeling Maatschappelijke Ontwikkelingen het verzoek gekregen om een onderzoek te doen onder de Hengelose jongeren. De resultaten zullen worden meegenomen bij de vorming van het gemeentelijk jeugdbeleid en de inrichting van het toekomstige jongerenwerk als onderdeel van dat beleid. 1.2 Methode van onderzoek Begin juli 2011 zijn willekeurige jongeren van 15 tot en met 22 jaar per brief uitgenodigd, om deel te nemen aan het onderzoek. In eerste instantie werden zij verzocht om online deel te nemen, maar ze hadden ook de mogelijkheid om een schriftelijke vragenlijst in te vullen (zie Bijlage 1 voor de vragenlijst). De online vragenlijst heeft 14 dagen open gestaan. Tussentijds is een schriftelijke herinnering verstuurd om de respons te bevorderen. Een andere responsbevorderende maatregel was het verloten van een ipod shuffle onder de deelnemers. 1.3 Populatie, steekproef, respons en betrouwbaarheid In Hengelo woonden per 1 januari van dit jaar jongeren in de leeftijd van 15 tot en met 22 jaar. Van al deze jongeren wonen de meesten in de wijken Hasseler Es (18%), Slangenbeek (13%) en de Hengelose Es (13%). Van de ruim Hengelose jongeren wonen er het minst in de Binnenstad (3%) en het Buitengebied (3%). Wanneer we echter kijken naar het aandeel jongeren in een wijk, dan is het Buitengebied de wijk met relatief de meeste jongeren (12%), gevolgd door de Hasseler Es (10%). Het aandeel jongeren is het kleinst in de wijken Woolde (7%) en de Wilderinkshoek (8%). Van de totale populatie van jongeren zijn er uitgenodigd, om deel te nemen aan het onderzoek (27%). Van alle uitgenodigde jongeren hebben er 574 de vragenlijst ingevuld. Dit betekent een respons van 29%. Van de 574 ingevulde vragenlijsten zijn er 236 digitaal ingevuld (41%) en 338 schriftelijk (59%). In deze rapportage zijn de volgende verklarende achtergrondkenmerken meegenomen: geslacht, leeftijd en etniciteit. De respondenten in dit onderzoek zijn vaker vrouw (61%), dan man (39%), vaker 15 tot en met 17 jaar (53%), dan 18 tot en met 22 jaar (47%) en vaker van westerse komaf (87%), dan van niet-westerse (13%) komaf (zie tabel 1 op de volgende pagina). 1 Bron: Notitie professioneel jongerenwerk, gemeente Hengelo Bron: Kadernota jeugdbeleid, gemeente Hengelo 2007 Beleidsonderzoek en Geo Informatie gemeente Hengelo 6

7 Tabel 1: Respondenten naar geslacht, leeftijd en etniciteit. (n=574) Geslacht Leeftijd Etniciteit Man Vrouw 15 t/m 17 jaar 18 t/m 22 jaar Niet-westers Westers Absoluut Percentage Voor dit onderzoek is uitgegaan van een betrouwbaarheid van 95%. Dat wil zeggen dat als het onderzoek 100 keer wordt herhaald, de uitkomsten 95 keer zullen liggen binnen de berekende marges. De marges geven de maximale waarde aan waar tussen het echte percentage ligt. In dit onderzoek omvat de nettosteekproef 574 personen. Als het percentage dat bij een bepaalde vraag wordt gevonden 70% bedraagt, dan zijn de marges 4% (zie tabel 2; kolom 30% of 70%). Met andere woorden: met 95% zekerheid kan er van uitgegaan worden dat de gevonden uitkomst van 70%, in werkelijkheid tussen 66% en 74% ligt. Tabel 2: Betrouwbaarheidsmarges bij een betrouwbaarheid van 95% Gevonden percentage bij een bepaalde vraag Aantal personen / netto steekproef 10% of 90% 20% of 80% 30% of 70% 40% of 60% 50% De betrouwbaarheidsmarges voor dit onderzoek staan achter de 574 personen. Met de behaalde respons mogen betrouwbare uitspraken worden gedaan voor alle Hengelose jongeren. 1.4 Leeswijzer Hoofdstuk 2 gaat over vrijetijdsbesteding door Hengelose jongeren. Zitten zij vaak achter de computer? Wordt er nog regelmatig gesport? Met wie brengen zij meestal hun vrije tijd door en waar doen zij dat? Ook wordt in dit hoofdstuk kort beschreven of jongeren lid zijn van een vereniging, of club. En zo ja, van wat voor een soort vereniging of club zij lid zijn. Hoofdstuk 3 gaat over jongerencentra. In Hengelo zijn drie jongerencentra: Radar, Innocent en Cerberus. Kennen de jongeren deze centra en komen zij er wel eens? En hoe waarderen de bezoekers deze centra? Ook is er gevraagd naar redenen om een jongerencentrum wel, of niet te bezoeken, waar een jongerencentrum volgens hen aan moet voldoen en wat ze voor hen zouden moeten organiseren. Tot slot zijn aan de jongeren enkele algemene stellingen voorgelegd met betrekking tot jongerencentra. Het laatste hoofdstuk 4 gaat verder in op de behoeften van jongeren aan voorzieningen en activiteiten in Hengelo. Vinden zij dat er voldoende voorzieningen en activiteiten voor hen zijn in de eigen buurt / wijk en in de stad Hengelo? Zo niet, wat missen zij eventueel? Wat vinden zij een goede plek in Hengelo om activiteiten te organiseren? Bestaat er bij de jongeren een behoefte om te worden geïnformeerd over wat er voor hen te doen is in Hengelo? Hoe komen zij nu aan die informatie? En hoe zouden zij daar het liefst aankomen? Hoofdstuk 4 eindigt met een meer algemene waardering voor Hengelo door de ogen van de jongeren. Zij hebben onder andere antwoord gegeven op de vraag wat het eerste is, dat zij zouden veranderen als ze 1 dag burgemeester van Hengelo zouden zijn. Beleidsonderzoek en Geo Informatie gemeente Hengelo 7

8 2. Vrijetijdsbesteding Hengelose jongeren 2.1 Computer, muziek en televisie/dvd favoriet in vrije tijd Waarmee vullen Hengelose jongeren hun vrije uren? In het onderzoek konden jongeren voor 18 activiteiten aankruisen hoe vaak zij hun vrije tijd hieraan besteden. Daarbij konden zij kiezen uit iedere dag (= vaak), een paar keer per week (= vaak), 1 keer per week (= regelmatig), een paar keer per maand (= regelmatig) en zelden of nooit. Vrijwel alle jongeren besteden hun vrije tijd vaak aan computeren (97%), muziek luisteren (95%), of het kijken naar de televisie, of een DVD (87%) (zie figuur 1). Acht van de tien Hengelose jongeren (80%) computeren iedere dag, of luisteren dagelijks naar muziek (79%). Het aandeel dat dagelijks televisie (of een DVD) kijkt is wat lager (58%). Figuur 1: Percentage jongeren dat een bepaalde activiteit vaak (= iedere dag of een paar keer per week), regelmatig (= 1 keer per week of een paar keer per maand), of zelden of nooit doet. (n= 563) Vaak Regelmatig Zelden of nooit Computeren Muziek luisteren Televisie / DVD kijken Studeren / huiswerk maken Huishoudelijk werk / helpen in huis Sporten Bijbaan Naar vrienden gaan of ze bij jou laten komen Lezen (Huis) dieren verzorgen Buiten chillen / buiten afspreken met vrienden Overdag de stad in gaan / winkelen Muziek maken / muziekinstrument bespelen 's Avonds uitgaan Tekenen / schilderen / knutselen Fotografie / filmen Dansen / ballet / toneel Vrijwilligerswerk 0% 20% 40% 60% 80% 100% percentage jongeren Wanneer er apart naar de leeftijdsgroepen 15 tot en met 17 jaar en 18 tot en met 22 jaar wordt gekeken, dan zien we enkele goed verklaarbare verschillen in vrijetijdsbesteding. Zo zitten 15- tot en met 17-jarigen wat vaker achter de computer, sporten zij vaker, spreken zij vaker (buiten) af met vrienden en besteden vaker tijd aan studeren, of huiswerk maken. Omgekeerd gaan de oudere jongeren wat vaker uit, maar lezen (boek, krant of tijdschrift) zij bijvoorbeeld ook meer. Het aandeel dat minimaal een paar keer per week sport is onder 15- tot en met 17-jarigen nog tweederde (66%) en onder 18- tot en met 22-jarigen nog maar 44%. Het is een bekend verschijnsel dat jongeren stoppen met sporten gedurende de middelbare schooltijd. Zij ontwikkelen andere interesses, zien de lol van het spelletje niet meer in, of krijgen andere verplichtingen zoals studie, of werk (zie figuur 2 op de volgende pagina). Beleidsonderzoek en Geo Informatie gemeente Hengelo 8

9 Figuur 2: Het percentage Hengelose jongeren dat minimaal een paar keer per week sport, naar leeftijd. (n=566) percentage Van de Hengelose jongeren sport nog 70% vaak op 15 jarige leeftijd, terwijl slechts 36% van de 18-jarigen aangeeft nog vaak te sporten. Overigens is er op 19- en 22- jarige leeftijd weer een opleving te zien. Maar de algehele tendens blijft neergaand (zie rode trendlijn) leeftijd 2.2 Jongeren brengen meeste vrije tijd door met vrienden Aan de jongeren is gevraagd met wie en waar zij hun vrije tijd het vaakst doorbrengen. Van alle jongeren brengen er vier van de tien (39%) het vaakst hun vrije tijd door met vrienden. 15- tot en met 17-jarigen geven dit aanzienlijk vaker (49%) aan, dan de jongeren van 18- tot en met 22 jaar (27%). Deze laatste groep brengt dan ook vaker vrije tijd door met zijn, of haar partner (32% tegenover 13%) en is vaker alleen (zie figuur 3). Ook wanneer we kijken naar geslacht, bestaat er een verschil. Jongens brengen hun vrije tijd vaker alleen, of met vrienden door, terwijl meiden dat vaker doen met hun eigen partner of familie. Jongeren van niet-westerse komaf brengen hun vrije tijd vaker door met familie (41%), dan jongeren van westerse komaf (21%). Zij zijn dan ook minder vaak alleen in hun vrije tijd (1% tegenover 12%), maar brengen ook minder vaak hun vrije tijd door met hun partner (14% tegenover 24%). Figuur 3: Met wie breng je het vaakst je vrije tijd door? (n=543) Figuur 4: Waar breng je het vaakst je vrije tijd door? (n=540) Met vrienden t/m 17 jaar 18 t/m 22 jaar In- en om het huis t/m 17 jaar 18 t/m 22 jaar Met familie In de eigen buurt / wijk Met vriend of viendin (relatie) Alleen 7 15 Ergens anders in Hengelo Met anderen 5 5 Ergens buiten Hengelo percentage jongeren percentage jongeren Jongeren brengen het vaakst hun vrije tijd door in- en om het huis waar ze wonen (56%). Dit geldt sterker voor de oudere jongeren (63%), dan voor de 15- tot en met 17 jarigen (49%), zoals is te zien in figuur 4. De oudere jongeren hebben dan ook vaker een relatie (figuur 2) en zullen ook vaker al samen-, of op zichzelf wonen. De jongere leeftijdscategorie zal vaker nog in het ouderlijk huis wonen en af en toe hun ouders willen ontvluchten door bijvoorbeeld (buiten) af te spreken Beleidsonderzoek en Geo Informatie gemeente Hengelo 9

10 met vrienden. In figuur 4 is dan ook te zien dat de 15- tot en met 17-jarigen meer vrije tijd besteden in de buurt, of wijk waar ze wonen. Met geslacht en etniciteit bestaat er geen verband. Vervolgens is aan de jongeren gevraagd waar zij het meest afspreken met vrienden. Het resultaat staat in figuur 5. Figuur 5: Waar spreek jij het meest af met vrienden? (meerdere antwoorden mogelijk, n=568) Thuis of bij vrienden thuis Horecagelegenheid School / werk Straat / ergens buiten (Sport)vereniging Ergens anders Jongerencentrum Ik spreek (bijna) nooit iets af met vrienden percentage jongeren Wanneer jongeren afspreken met vrienden, dan gebeurt dat meestal bij hen thuis, of bij vrienden thuis. Oudere jongeren spreken vaker af in een horecagelegenheid (65%), dan 15- tot en met 17-jarigen (40%). Zij spreken daarentegen vaker af op straat/ergens buiten (33%), of op school/werk (28%). Meiden spreken vaker af in een horecagelegenheid, op school of werk en jongens spreken vaker af bij een (sport)vereniging, of ergens buiten of op straat. Ook voor etniciteit bestaan er verbanden: jongeren van nietwesterse komaf spreken vaker af op straat of ergens buiten, of in een jongerencentrum (in de buurt, wijk of stad), dan jongeren van Westerse komaf. Zij spreken daarentegen weer aanzienlijk vaker af met vrienden in een horecagelegenheid. Drie procent van de Hengelose jongeren spreekt overigens (bijna) nooit ergens af met vrienden, of vriendinnen. Jongeren die aangaven het meest op een andere plaats af te spreken, noemden in de meeste gevallen in de stad, een sportvoorziening in de openbare ruimte (bijvoorbeeld een grasveld), of de bioscoop t/m 17 jaar 18 t/m 22 jaar Bioscoop en Metropool goed bezocht door Hengelose jongeren In de afgelopen 12 maanden zijn Hengelose jongeren gemiddeld op ruim drie (3,4) van de plekken, genoemd in figuur 6 op de volgende pagina, geweest. Jongeren van 15- tot en met 17 jaar bezochten gemiddeld meer plekken (3,7), dan jongeren van 18 tot en met 22 jaar (3,0). In de figuur is ook te zien dat vrijwel alle plekken vaker zijn bezocht door de 15- tot en met 17-jarigen. Dit komt overeen met de eerdere conclusie dat oudere jongeren vaker hun vrije tijd doorbrengen in- en om hun eigen huis (zie figuur 4, pagina 7). Beleidsonderzoek en Geo Informatie gemeente Hengelo 10

11 Figuur 6: Op welke van de onderstaande plekken in Hengelo ben je in de afgelopen 12 maanden geweest? (meerdere antwoorden mogelijk, n=568) Horecagelegenheid Cinema Hengelo Sportvoorziening v/e sportvereniging Metropool Sportvoorziening i/d openbare ruimte Rabotheater Creatieve Fabriek Jongerencentrum Jongerenruimte 5 Geen van deze plekken In de afgelopen 12 maanden hebben veel jongeren (86%) een horecagelegenheid, of Cinema Hengelo (61%) bezocht. Ook sportvoorzieningen scoren goed. Wel zien we daarbij wederom het verschil tussen beide leeftijdsgroepen. Verder is opvallend dat Metropool is bezocht door de helft (50%) van de 15- tot en met 17- jarigen en slechts door een derde (33%) van de jongeren van 18- tot en met 22 jaar. Ook bezocht de jongste groep vaker een jongerencentrum of ruimte. Wanneer we kijken naar verschillen in geslacht dan valt op dat jongens vaker op een sportvoorziening in de openbare ruimte en in een jongerenruimte in een buurt-, of wijkcentrum zijn geweest dan meiden. Jongeren van niet-westerse komaf bezochten gemiddeld minder van bovenstaande plekken (2,7), dan jongeren van westerse komaf (3,5). Wel gaven zij vaker aan een jongerenruimte in een buurt-, of wijkcentrum te hebben bezocht percentage jongeren 15 t/m 17 jaar 18 t/m 22 jaar 2.3 Zes van de tien Hengelose jongeren lid van een vereniging of club Aan de jongeren is gevraagd of zij lid zijn van een vereniging of club (bijvoorbeeld een sportvereniging of een muziekvereniging). Ongeveer zes van de tien jongeren (58%) heeft aangegeven lid te zijn van een vereniging of club. Jongeren van 15 tot en met 17 jaar (64%) zijn vaker lid van een vereniging of club dan jongeren van 18 tot en met 22 jaar (51%). Hetzelfde geldt voor jongeren van westerse komaf (60%) in vergelijking tot jongeren van niet-westerse komaf (44%). Aan de Hengelose jongeren die lid zijn van een vereniging of club, is gevraagd van wat voor een soort(en) vereniging (en) of club(s) zij lid zijn. Het resultaat staat in figuur 7 op de volgende pagina. Beleidsonderzoek en Geo Informatie gemeente Hengelo 11

12 Figuur 7: Van wat voor een soort(en) vereniging(en), of club(s) ben je lid? (meerdere antwoorden mogelijk, n=329) Sportvereniging Culturele vereniging Religieuze / kerkelijke vereniging Andere vereniging Studie- / studentenvereniging Scouting Carnavalsvereniging percentage jongeren Wanneer men lid is van een vereniging of club, dan is dat in veruit de meeste gevallen (80%) een sportvereniging. Omgerekend zou dat moeten betekenen dat ongeveer de helft (47%) van alle Hengelose jongeren van 15 tot en met 22 jaar lid is van een sportvereniging. Op de tweede plaats volgt een culturele vereniging, waarbij moet worden gedacht aan bijvoorbeeld muziek, dans, toneel, of zang. Enig verschil tussen de 15- tot en met 17- jarigen en de 18- tot en met 22-jarigen, is dat de laatste groep logischerwijs vaker lid is van een studie-, of studentenvereniging. Meiden zijn aanzienlijk vaker lid van een culturele vereniging (22%), dan jongens (9%). Er is geen verschil in soorten lidmaatschap tussen jongeren van westerse en niet-westerse afkomst. 80 Jongeren die lid zijn (329) Alle jongeren (565) Beleidsonderzoek en Geo Informatie gemeente Hengelo 12

13 3. Jongerencentra 3.1 Jongerencentrum Radar best bezocht In de gemeente Hengelo zijn er drie jongerencentra: Radar, Innocent en Cerberus. Voordat de jongeren de vragenlijst ontvingen wisten acht van de tien (79%) van hen, dat er in Hengelo jongerencentra zijn. Twee van de tien (21%) gaven aan dit niet te weten. Er bestaat geen verband tussen de (on)bekendheid met jongerencentra enerzijds en leeftijd, geslacht of etniciteit anderzijds. Aan de jongeren die wél bekend zijn met de jongerencentra is gevraagd, of ze in de afgelopen 12 maanden wel eens zo n centrum hebben bezocht. Ongeveer twee van de tien (18%) van hen zijn daar in de afgelopen 12 maanden wel eens geweest, acht van de tien (80%) niet en enkelen (2%) weten het niet meer. Dat betekent dat ongeveer Hengelose jongeren wel eens naar een jongerencentrum gaan. Dat is 14% van alle Hengelose jongeren in de leeftijd van 15 tot en met 22 jaar. Er is geen significant verband met achtergrondkenmerken, al zijn 15- tot en met 17-jarigen (22%) er iets vaker geweest, dan 18- tot en met 22-jarigen (15%). Het zelfde geldt voor jongeren van niet-westerse komaf (26%) in vergelijking tot jongeren van westerse komaf (18%) en voor jongens (21%) ten opzichte van meiden (17%). Bezoekers van jongerencentra bezochten in de afgelopen 12 maanden gemiddeld 7 keer een jongerencentrum. Overigens bezocht meer dan de helft (53%) van hen slechts 1, of 2 keer een jongerencentrum. De andere helft (47%) ging, met gemiddeld ongeveer 14 keer, aanzienlijk vaker in de afgelopen 12 maanden. Bezoekers van jongerencentra blijken vrij honkvast. Tachtig procent van de bezoekers bezocht in de afgelopen 12 maanden één bepaald jongerencentrum. Daarentegen nam één op de vijf bezoekers in die periode ook een kijkje in een ander centrum. Aan de bezoekers van Hengelose jongerencentra is vervolgens gevraagd naar welk jongerencentrum zij in de afgelopen 12 maanden zijn geweest. Het resultaat staat in figuur 8. Figuur 8: Naar welk jongerencentrum ben je in de afgelopen 12 maanden geweest? (meerdere antwoorden mogelijk, n=76) percentage Radar Innocent Cerberus Radar werd het meest bezocht in de afgelopen 12 maanden. Bijna tweederde (64%) van de jongeren die een jongerencentrum hebben bezocht ging naar Radar. Vervolgens zijn bijna vier van de tien (37%) naar Innocent en twee van de tien (21%) naar Cerberus geweest. 18- tot en met 22-jarigen gaven vaker (34%) aan naar Cerberus te zijn geweest, dan 15- tot en met 17-jarigen (10%). Verder zijn er geen aantoonbare verbanden met geslacht en etniciteit. Beleidsonderzoek en Geo Informatie gemeente Hengelo 13

14 Om toch een indruk te kunnen krijgen van de samenstelling van de bezoekers per jongerencentrum, staat er in tabel 3 een korte profielschets per jongerencentrum van de jongeren, die in de afgelopen 12 maanden wel eens in een jongerencentrum zijn geweest. Tabel 3: Profielschets van bezoekers naar jongerencentrum en achtergrondkenmerken in percentages (n=82) Geslacht Man Vrouw 15 t/m 17 jaar 18 t/m 22 jaar Gemiddeld Niet-Westers Westers Radar jaar Innocent jaar Cerberus * 69* 19 jaar Alle bezoekers jaar *= enige significante verband. Leeftijd Etniciteit In Radar waren de bezoekers vaker meiden, vaker 15 tot en met 17 jaar (gemiddeld 17 jaar) en acht van de tien keer van westerse afkomst. Bezoekers van Innocent waren ook vaker meiden dan jongens, gelijk verdeeld over de twee leeftijdsgroepen (gemiddeld 18 jaar) en negen van de tien keer van westerse komaf. Bezoekers van Cerberus waren vaker jongens, behoorden vaker tot de oudere leeftijdsgroep (gemiddeld 19 jaar) en waren, net zoals bij Innocent, negen van de tien keer van westerse herkomst. Bij bovenstaande is wel een enkele kanttekening te plaatsen. Eerder in deze paragraaf is het bezoek aan jongerencentra in de afgelopen 12 maanden beschreven. Daar bleek dat jongens (21%) relatief wat vaker een jongerencentrum hadden bezocht, dan meiden (17%). Tabel 3 kan verwarring oproepen, doordat het aandeel meiden per centrum nogal hoog ligt. Dit komt doordat er meer meiden (61%) dan jongens (39%) hebben deelgenomen aan het onderzoek. Van de 82 bezoekers aan jongerencentra waren er 45 een vrouw en 37 een man. Vermoedelijk is die verhouding in het echt wat anders. Hetzelfde kan gelden voor leeftijd en etniciteit. Voor dit onderzoek is er immers een steekproef onder jongeren van 15 tot en met 22 jaar getrokken en zijn niet de daadwerkelijke bezoekers in beeld gebracht. 3.2 Vooral naar jongerencentra voor ontmoeting en gezelligheid Aan de bezoekers is gevraagd waarom ze naar een jongerencentrum gaan (zie figuur 9). Figuur 9: Waarom ga je naar een jongerencentrum? (meerdere antwoorden mogelijk, n=78) Om andere jongeren te ontmoeten / gezelligheid Voor een optreden / concert Andere reden Voor hobby / creativiteit Omdat ik me anders verveel Voor een cursus Voor sport percentage genoemd 47 Bijna de helft (47%) van de bezoekers gaf aan naar een jongerencentrum te gaan om andere jongeren te ontmoeten en voor de gezelligheid. Ook een optreden, of een concert is een veelgenoemde reden (33%) voor een bezoek. Bijna eenderde (32%) gaf aan om een andere reden een jongerencentrum te bezoeken. Hierbij lijkt het regelmatig te gaan om een (incidenteel) feest van een vriend(in), of om nieuwsgierigheid. Een cursus of sport wordt maar weinig genoemd (1%), maar dat ligt waarschijnlijk ook aan het activiteitenaanbod. Beleidsonderzoek en Geo Informatie gemeente Hengelo 14

15 Wanneer de bezoekredenen per jongerencentrum apart worden bekeken valt op dat bezoekers aanzienlijk vaker een optreden, of een concert als bezoekreden noemen voor Innocent (56%) en Cerberus (53%), dan voor Radar (29%). Wederom kan dit te maken hebben met het aanbod van de centra. Verder zijn er geen verbanden tussen achtergrondkenmerken van bezoekers en hun genoemde redenen, om een jongerencentrum te bezoeken. Even interessant is waarom jongeren niet naar een jongerencentrum gaan. Daarom is aan hen, die in de afgelopen 12 maanden niet in een jongerencentrum zijn geweest, gevraagd waarom zij niet zijn geweest (zie figuur 10). Figuur 10: Je bent in de afgelopen 12 maanden niet in een jongerencentrum geweest. Waarom ben je er niet geweest? (meerdere antwoorden mogelijk, n=354) Geen interesse voor Ken er niemand / vrienden gaan ook niet Weet niet goed wat je er kan doen Er komen jongeren die ik niet leuk vind Voel me er niet thuis / sfeer is niet leuk Andere reden Ben daar te oud of te jong voor Ze organiseren dingen die ik niet leuk vind Mag er niet naar toe van mijn ouders Acht van de tien (80%) jongeren, die geen jongerencentrum hebben bezocht, gaven aan dat ze er niet zijn geweest, omdat ze er geen interesse voor hebben. Een andere veelgenoemde reden (55%) is dat ze niet zijn geweest, omdat ze er niemand kennen en omdat hun vrienden er ook niet heen gaan. Dit wordt door 15- tot en met 17- jarigen overigens vaker aangegeven (61%), dan door 18- tot en met 22-jarigen (47%). Ook is bij hen de onbekendheid met wat je in een jongerencentrum kunt doen groter (34%), dan bij de oudere jongeren (22%). De oudere jongeren geven daarentegen vaker (16%) aan dat ze er (te jong of) te oud voor zijn, dan de jongere leeftijdsgroep (5%). Jongeren konden ook andere redenen voor het niet bezoeken van jongerencentra opgeven. Daarbij namen zij geen blad voor de mond. Van alle genoemde redenen gaan de meesten over (het beeld van?) de huidige bezoekers (30%), of het hebben van geen tijd (20%). Jongens en meiden hebben dezelfde redenen opgegeven om niet naar een jongerencentrum te gaan. Tussen jongeren van verschillende herkomst bestaan wel verschillen. Geen interesse, als reden voor het niet bezoeken, wordt door jongeren van westerse komaf vaker genoemd (81%), dan door jongeren van niet-westerse komaf (65%). Ook hebben zij vaker aangegeven dat ze niet zijn geweest, doordat ze zich er niet thuis voelen en de sfeer niet leuk vinden (20%), dan jongeren van niet-westerse herkomst (2%) percentage genoemd 15 t/m 17 jaar 18 t/m 22 jaar Beleidsonderzoek en Geo Informatie gemeente Hengelo 15

16 3.3 Meningen over jongerencentra verdeeld Aan de bezoekers van jongerencentra is ook gevraagd hoe tevreden zij over het algemeen zijn over het jongerencentrum waar zij meestal naar toe gaan (zie figuur 11). Figuur 11: Algemene tevredenheid bezoekers jongerencentra, naar jongerencentrum. (n=80) Gemiddeld Innocent Gemiddeld zijn zes van de tien (58%) jongeren (zeer) tevreden over het jongerencentrum waar zij meestal naar toe gaan. Innocent (74%) wordt het best gewaardeerd, gevolgd door Radar (61%) en Cerberus (53%). Er zijn geen verbanden gevonden tussen de achtergrondkenmerken van de bezoekers en de (on)tevredenheid over jongerencentra. Dat gemiddeld ongeveer zes van de tien bezoekers (zeer) tevreden zijn over het jongerencentrum waar zij meestal naar toe gaan, valt misschien wat tegen. Doordat de bezoekers ook de mogelijkheid hadden om hun antwoord toe te lichten, zijn er wellicht oorzaken aan te wijzen. Op de vraag: Wat vind je goed, of minder goed aan de Hengelose jongerencentra?, gaven de bezoekers even vaak een negatief als een positief antwoord. Goed vindt men vaak het activiteitenaanbod en dat, door het feit dat er jongerencentra zijn, er rekening wordt gehouden met de verschillende subculturen in Hengelo. Antwoorden met een meer negatieve lading gaan voornamelijk over de fysieke staat van de jongerencentra, het te geringe aanbod van activiteiten en de sfeer. Ter illustratie zijn hieronder enkele citaten opgenomen. Wat vind je goed, of minder goed aan de Hengelose jongerencentra? Goed Radar Cerberus Ik vind het belangrijk dat er jongerencentra zijn om soms even weg van huis te zijn en een goed gesprek te hebben met zowel de jongeren als de medewerkers. Kleinere subculturen worden serieus genomen. Er zijn verschillende activiteiten te doen en dat vind ik goed. Minder goed (Zeer) tevreden Niet tevreden / niet ontevreden (Zeer) ontevreden Weet niet / geen mening % 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% percentage Komen meestal alleen maar dezelfde mensen. Dat is wel jammer; zouden ze iets aan moeten doen. Meestal hangt er een sfeer waar mensen niet snel naar toe gaan, zoals bij X. De gebouwen zouden een opknapbeurt kunnen gebruiken. Er moeten meer activiteiten zijn; iets wat de jeugd meer aantrekt Beleidsonderzoek en Geo Informatie gemeente Hengelo 16

17 Tot slot zijn aan alle jongeren die hebben deelgenomen aan het onderzoek enkele uitdagende stellingen met betrekking tot jongerencentra voorgelegd. Figuur 12: In hoeverre ben je het eens met de volgende stellingen? (n=569) Met de drie bestaande jc heb ik helemaal niets Een jc is slechts voor een aparte doelgroep Eén jc is genoeg voor Hengelo Een jc is niet meer van deze tijd Een jc hoort in de binnenstad In een nieuw jc ga ik zeker een kijkje nemen De jongeren in Hengelo kunnen niet zonder jc (Helemaal) eens Neutraal (Helemaal) Oneens Weet niet / geen mening % 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% percentage Driekwart (74%) van hen heeft aangegeven helemaal niets met de drie bestaande jongerencentra te hebben. Eenderde (33%) vindt dat een jongerencentrum slechts voor een aparte doelgroep is. Een even grote groep is het daar (helemaal) niet mee eens. Vier van de tien jongeren (38%) vinden dat één jongerencentrum niet genoeg is voor Hengelo. Nog eens vier van de tien (41%) vinden dat een jongerencentrum nog wel van deze tijd is. Ruim eenderde (35%) vindt dat een jongerencentrum in de binnenstad hoort, een grote groep (28%) is het daar niet mee eens. Bijna de helft (47%) heeft aangegeven dat ze waarschijnlijk geen kijkje gaan nemen in een nieuw jongerencentrum. Eén op de zeven (15%) jongeren heeft aangegeven dat wel te gaan doen. Tot slot vinden vier van de tien (39%) dat de jongeren in Hengelo best zonder een jongerencentrum kunnen. Wederom is één op de zeven (15%) jongeren het hier niet mee eens. Het grootste verschil tussen de twee leeftijdsgroepen zien we terug bij de stelling over een nieuw jongerencentrum. Jongeren van 15- tot en met 17 jaar hebben vaker aangegeven dat ze zeker een kijkje zouden gaan nemen (19%), dan de wat oudere jongeren (11%). Enigszins opvallend is wel dat juist de oudere jongeren vaker hebben aangegeven, dat jongeren in Hengelo niet zonder een jongerencentrum kunnen (19%), dan jongeren van 15 tot en met 17 jaar (12%). Jongens en meiden hebben niet verschillend geantwoord op de voorgelegde stellingen. Dat is wel anders wanneer we kijken naar etniciteit. Op maar liefst vijf van de zeven stellingen hebben jongeren van niet-westerse komaf, anders geantwoord dan jongeren van westerse komaf. Om te beginnen vindt een kwart (24%) van de niet-westerse jongeren dat jongeren in Hengelo niet zonder een jongerencentrum kunnen, tegenover 14 procent van de westerse jongeren. Nog groter is het verschil in standpunt met betrekking tot de stelling, of een jongerencentrum in de binnenstad hoort. Zes van de tien (59%) niet-westerse jongeren vinden van wel, terwijl drie van de tien (31%) jongeren van westerse komaf dat vinden. Jongere Hengeloërs van westerse herkomst hebben vaker helemaal niets met de drie bestaande jongerencentra (76%), dan jongeren van niet-westerse komaf (58%). Opvallend is ook dat nog geen twee van de tien (18%) jongeren van niet-westerse komaf het eens zijn met de stelling, dat een jongerencentrum slechts voor een aparte doelgroep is. Ruim een derde (35%) van de westerse jongeren vindt namelijk dat dat wel zo is. Verder heeft bijna een derde (32%) van de jongeren van niet-westerse komaf aangegeven zeker een kijkje te gaan nemen in een nieuw jongerencentrum, terwijl een aanzienlijk kleiner deel (12%) van de westerse jongeren dat zou gaan doen Beleidsonderzoek en Geo Informatie gemeente Hengelo 17

18 Daar waar de jongeren van verschillende herkomst verschillend hebben geantwoord op vijf van de zeven stellingen, zien we tussen bezoekers en niet-bezoekers een nog sterker afwijkend patroon. Op iedere stelling hebben zij significant anders geantwoord. Uiteraard is dit verschil goed verklaarbaar, omdat het hier over gebruikers en niet-gebruikers gaat. Zie ter illustratie figuur 13. Figuur 13: In hoeverre ben je het eens met de volgende stellingen? Naar jongeren die in de afgelopen 12 maanden wel eens in één van de Hengelose jongerencentra zijn geweest ( bezoekers ) en jongeren die er niet zijn geweest ( niet-bezoekers ), [percentage (helemaal) (on)eens]. % (helemaal) eens % (helemaal) oneens Neutraal / geen mening Met de drie bestaande jc heb ik helemaal niets: Niet-bezoekers Bezoekers Een jc is slechts voor een aparte doelgroep: Niet-bezoekers Bezoekers Eén jc is genoeg voor Hengelo: Niet-bezoekers Bezoekers Een jc is niet meer van deze tijd: Niet-bezoekers Bezoekers Een jc hoort in de binnenstad: Niet-bezoekers Bezoekers In een nieuw jc ga ik zeker een kijkje nemen: Niet-bezoekers Bezoekers De jongeren in Hengelo kunnen niet zonder jc: Niet-bezoekers Bezoekers percentage Beleidsonderzoek en Geo Informatie gemeente Hengelo 18

19 3.4 Jongeren wensen creatieve, leerzame en sportieve activiteiten in jongerencentra Aan de jongeren is gevraagd wat een jongerencentrum voor jongeren zoals hen, zou moeten organiseren. Van zes op de tien (62%) jongeren hoeft men daar überhaupt niets te organiseren. Dit wordt vaker aangegeven door 18 tot en met 22 jarigen (69%), dan door 15 tot en met 17 jarigen (56%). Hetzelfde geldt voor jongeren van westerse komaf (64%) in vergelijking tot Hengelose jongeren van niet-westerse komaf (50%). Naast de groep (62%) waarvoor er niets in een jongerencentrum georganiseerd hoeft te worden, hebben vier op de tien (38%) jongeren veel verschillende suggesties gegeven. Zo n 200 jongeren hebben evenzoveel zaken aangedragen waarvan zij vinden, dat een jongerencentrum dat zou moeten organiseren voor hen. In onderstaande grafiek zijn alle opmerkingen teruggebracht tot tien categorieën. Figuur 14: Wat zou een jongerencentrum moeten organiseren voor een jongere zoals jij? (n=204) Creatief en leerzaam Sport- en buitenactiviteiten Feesten Wedstrijden en toernooien Concerten en optredens Filmavond Uitstapjes Spelletjesavond Open podium Persoonlijke begeleiding percentage van het aantal suggesties Bijna 20% van alle suggesties hebben een creatief en leerzaam karakter. Het gaat hier vooral om (creatieve) cursussen/workshops op een breed gebied van onder andere dans, muziek, zang, toneel, koken, theater of fotografie. Verdere suggesties gingen veelal over sport- en buitenactiviteiten (17%), feesten (16%) en wedstrijden en toernooien op allerlei gebied (16%). Ongeveer één van de tien (9%) ideeën betrof een concert, of optreden. Een filmavond (5%), uitstapjes (5%), een spelletjesavond (5%) of een open podium (4%) zijn ook regelmatig genoemd. Enkelen zouden wel wat zien in begeleiding bij studie, of persoonlijke kwesties. Bij het organiseren van activiteiten zijn de randvoorwaarden voor jongeren ook belangrijk. Daarom hebben zij aan kunnen geven welke zaken zij belangrijk vinden voor een jongerencentrum. Het resultaat staat in figuur 15 op de volgende pagina Beleidsonderzoek en Geo Informatie gemeente Hengelo 19

20 Figuur 15: Welke van de volgende zaken vind jij belangrijk voor een jongerencentrum? (meerdere antwoorden mogelijk, n=570) Activiteiten gratis / goedkoop 53 Gemiddeld noemden de 45 jongeren drie aspecten. De helft 48 Toegankelijk voor verschillende (sub)culturen (50%) van alle jongeren vindt 48 het belangrijk dat de Ruimte voor eigen inbreng / inzet Aanwezigheid aanspreekpunt activiteiten gratis, of heel goedkoop zijn. Het kostenaspect werd ook Professioneel beheer Ruimte voor fiets of auto 36 regelmatig door de jongeren 49 aangedragen bij de vraag wat 31 een jongerencentrum zou 29 moeten organiseren. Ook vindt 21 Weet niet / geen mening bijna de helft (48%) van de 19 jongeren het belangrijk dat een Alcoholvrij jongerencentrum toegankelijk Iets anders 15 t/m 17 jaar 6 is voor verschillende 6 18 t/m 22 jaar (sub)culturen. Verder vinden zij het belangrijk dat er ruimte is voor eigen inbreng / inzet percentage genoemd (44%), dat er iemand aanwezig is waar je naar toe kan met problemen en vragen (44%) en dat er sprake is van professioneel beheer (42%). Dit laatste is vaker aangegeven door de 18 tot en met 22 jarigen (49%), dan jongeren van 15 tot en met 17 jaar (36%). Jongeren vinden het duidelijk minder belangrijk dat een jongerencentrum alcoholvrij is (13%). Ze konden ook andere zaken noemen die zij belangrijk vinden voor een jongerencentrum. De meeste opmerkingen gaan over een goede sfeer en dat het belangrijk is dat iedereen zich op zijn, of haar gemak voelt. Meiden vinden het belangrijker dan jongens dat er een aanspreekpunt aanwezig is, dat er ruimte is voor eigen inbreng / inzet, dat het toegankelijk is voor verschillende (sub)culturen en dat de activiteiten gratis of heel goedkoop zijn. Het enige dat jongens vaker hebben aangegeven dan de meiden betreft het antwoord weet niet / geen mening. Vermoedelijk zijn jongens wat onverschilliger van aard dan meiden. Het enige verschil in etniciteit is dat jongeren van nietwesterse komaf het minder belangrijk vinden, dat er ruimte is voor eigen inbreng / inzet (29%), dan jongeren van westerse komaf (46%). Tussen bezoekers en niet-bezoekers zijn logischerwijs verschillen te verwachten. Dit blijkt echter mee te vallen. Bezoekers vinden het (als gebruikers) wel belangrijker dat de activiteiten gratis of heel goedkoop zijn (60% tegenover 44%) en dat er ruimte is voor eigen inbreng / inzet (57% tegenover 40%). Beleidsonderzoek en Geo Informatie gemeente Hengelo 20

21 4. Voorzieningen en activiteiten 4.1 Meerderheid tevreden over aantal activiteiten en voorzieningen in Hengelo Het is belangrijk dat jongeren in Hengelo voldoende kansen hebben om zich te ontwikkelen. Daarvoor is het nodig dat de voorzieningen en activiteiten, die er voor jongeren zijn, ook aansluiten bij de wensen van jongeren. Allereerst is hen gevraagd, of zij vinden dat er voldoende voorzieningen en activiteiten in hun eigen buurt/wijk en in de stad Hengelo zijn. Figuur 16: Vind je dat er bij in de buurt / wijk (n=568) en in Hengelo (n=564) voldoende voorzieningen / activiteiten zijn voor jongeren zoals jij? Buurt / wijk Hengelo Weet niet / geen mening 23% Ja 44% Weet niet / geen mening 21% Ja 58% Nee 21% Nee 33% Op het niveau van de eigen buurt/wijk vindt een derde (33%) van de jongeren dat er onvoldoende voorzieningen zijn, voor de stad als geheel zijn dat er twee van de tien (21%). In beide gevallen heeft ongeveer twintig procent geen mening weten te vormen. Zes van de tien (58%) Hengelose jongeren vinden, dat er in Hengelo voldoende voorzieningen zijn en ruim vier van de tien (44%) vinden dat voor hun eigen buurt/wijk. Jongeren van 15 tot en met 17 jaar (37%) geven vaker aan dat er onvoldoende voorzieningen in hun buurt/wijk zijn, dan oudere jongeren van 18 tot en met 22 jaar (29%). Hetzelfde geldt voor jongeren van niet-westerse herkomst (50%) in vergelijking tot jongeren van westerse komaf (31%). Ook wanneer het gaat om voorzieningen in de gehele stad Hengelo vinden jongeren van niet-westerse komaf vaker (31%) dat er onvoldoende voorzieningen en activiteiten voor hen zijn, dan jongeren van westerse komaf (19%) Vooral behoefte aan ontmoetingsplekken Aan de jongeren die hebben aangegeven dat er volgens hen onvoldoende voorzieningen en activiteiten aanwezig zijn, is doorgevraagd naar wat zij dan missen. Beleidsonderzoek en Geo Informatie gemeente Hengelo 21

22 Figuur 17: Wat voor een soort voorziening(en) / activiteit(en) voor jongeren mist er bij jou in de buurt / wijk (n=190) en in Hengelo (n=121)? Ontmoetingsplek binnen Ontmoetingsplek buiten Sportvoorziening Culturele voorziening Iets anders Weet niet / geen mening percentage genoemd Buurt / wijk Hengelo Het soort voorzieningen dat wordt gemist verschilt niet veel tussen buurt/wijk en Hengelo als geheel. Meest aangegeven is een ontmoetingsplek binnen, of buiten. Ongeveer een kwart mist een sportvoorziening of en een culturele voorziening (muziek, zang, dans, toneel). Wanneer we kijken naar de gegeven toelichtingen in de categorie iets anders, is er wel een verschil tussen buurt/wijk en Hengelo in het soort voorzieningen dat men mist. In de eigen buurt/wijk gaat het vooral om openbare ruimte, bijvoorbeeld een plek om te skaten of te joggen, een voetbalveldje, of een park(je) om te relaxen. Ook wordt een enkele keer een kroeg, of een terras genoemd. Bij gemiste voorzieningen op stadsniveau noemen zij met name uitgaansgelegenheden en evenementen voor jongeren. Een enkeling noemt een skatevoorziening. Er zijn geen verbanden tussen het missen van een bepaalde soort voorzieningen en de achtergrondkenmerken van de jongeren Marktplein goede plek voor het organiseren van activiteiten voor jongeren Aan alle jongeren is gevraagd wat volgens hen een goede plek zou zijn voor het organiseren van activiteiten; gemiddeld kozen zij drie plekken (zie figuur 18). Figuur 18: Wat zou volgens jou een goede plek in Hengelo zijn, om activiteiten te organiseren voor jongeren zoals jij? (meerdere antwoorden mogelijk, n=571) Marktplein Horecagelegenheid Metropool Park Sportpark Buurt- of wijkcentrum Jongerencentrum Op school na schooltijd Weet niet / geen mening Andere plek percentage genoemd 15 t/m 17 jaar 18 t/m 22 jaar De meest aangegeven plek is het marktplein (55%). Vervolgens vindt ongeveer de helft een horecagelegenheid (49%) of Metropool (47%) een geschikte plek. Vier van de tien (41%) noemen een park en een derde (33%) noemt een sportpark. Een buurt- of wijkcentrum (22%) is net wat vaker genoemd, dan een jongerencentrum (19%). Ongeveer één van de zeven jongeren heeft voor op school gekozen. Dit is overigens vaker aangegeven door 15 tot en met 17 jarigen (18%), dan door 18 tot en met 22 jarigen (10%). Deze laatste groep zal uiteraard al vaker niet meer op school zitten. De oudere jongeren hebben daarentegen vaker het marktplein als geschikte locatie genoemd (60% tegenover 50%). Meiden vinden een horecagelegenheid Beleidsonderzoek en Geo Informatie gemeente Hengelo 22

23 (54% tegenover 41%) en Metropool (51% tegenover 41%) betere locaties dan jongens. Jongens (40%) vinden een sportpark vaker geschikt dan meiden (29%). Jongeren van westerse afkomst noemden vaker een horecagelegenheid (53% - 24%) en Metropool (49% tegenover 32%), dan jongeren van niet-westerse komaf. Laatstgenoemde groep gaf vaker aan dat een buurt- of wijkcentrum (32% tegenover 20%) een goede plek is, om activiteiten voor jongeren te organiseren. Tot slot hebben de Hengelose jongeren ook andere plekken aan kunnen geven. Hier is niet al te veel gebruik van gemaakt. Meest genoemd zijn Beckum (3x) en het Twentebad (2x). 4.2 Meerderheid jongeren heeft behoefte aan informatie Bijna zes van de tien jongeren (57%) zouden wel geïnformeerd willen worden over wat er te doen is voor hen in Hengelo. Dit geldt sterker voor de jongeren van 15 tot en met 17 jaar (64%), dan voor de wat oudere jongeren van 18 tot en met 22 jaar (49%). Aan hen, die geïnformeerd zouden willen worden, is gevraagd hoe zij nu aan informatie komen en hoe zij het liefst geïnformeerd zouden willen worden. In figuur 19 staat weergegeven hoe de jongeren nu aan informatie komen. Figuur 19: Hoe kom je nu aan informatie over wat er te doen is voor jongeren in Hengelo? (n=321) Vrienden / familie / buren / kennissen Posters / flyers / borden langs de weg Internet Krant of huis-aan-huisblad School of werk Ik kom meestal helemaal niet aan deze informatie percentage genoemd 15 t/m 17 jaar 18 t/m 22 jaar De meeste jongeren komen aan informatie via vrienden, familie, buren of kennissen (63%). Meer dan de helft (54%) komt ook aan informatie via posters, flyers en borden langs de weg. Jongeren van 18 tot en met 22 jaar komen vaker aan informatie via het internet of via de krant of een huis-aanhuisblad, dan jongeren van 15 tot en met 17 jaar (zie figuur). Opvallend is dat bijna een kwart (23%) van de jongeren heeft aangegeven dat ze meestal helemaal niet aan informatie komen. Het enige verschil tussen jongens en meiden is, dat jongens vaker aan informatie komen via het internet (45%) dan meiden (31%). Jongeren van niet-westerse komaf komen maar weinig aan informatie via de krant, of een huis-aan-huisblad (11%). Voor jongeren van westerse komaf is dat bijna eenderde (31%). Een laatste verschil is dat jongeren van niet-westerse herkomst minder vaak hebben aangegeven aan informatie te komen via posters, flyers en borden langs de weg (39%), dan jongeren van westerse komaf (56%). Aan de jongeren, die geïnformeerd willen worden over wat er voor hen te doen is in Hengelo, is vervolgens gevraagd hoe zij daarover het liefst geïnformeerd zouden willen worden. Aan hen zijn enkele keuzes voorgelegd, waarbij zij meerdere voorkeuren aan konden geven. Het resultaat staat in figuur 20 op de volgende pagina. Beleidsonderzoek en Geo Informatie gemeente Hengelo 23

24 Figuur 20: Hoe zou je het liefst geïnformeerd willen worden over wat er te doen is voor jongeren in Hengelo? (n=323) / digitale nieuwsbrief Posters / flyers / borden langs de weg Sociale media Krant of huis-aan-huis blad Jongerenwebsite over Hengelo percentage genoemd 15 t/m 17 jaar 18 t/m 22 jaar Gemiddeld hebben de jongeren ongeveer twee informatiebronnen genoemd. Ruim de helft van hen zou informatie per of een digitale nieuwsbrief (52%) waarderen, of via posters, flyers en borden langs de weg (51%). Een grote groep (46%) wil geïnformeerd worden via sociale media. Dit is populairder onder jongeren van 15 tot en met 17 jaar (48%), dan onder de wat oudere groep tot en met 22 jaar (36%). Informatie per krant of huis-aan-huisblad is vaker genoemd door 18 tot en met 22 jarigen (38%), dan door 15 tot en met 17 jarigen(24%). Een jongerenwebsite over Hengelo is dan wel het minst vaak genoemd, maar drie van de tien (30%) is nog steeds een behoorlijke groep. Jongens hebben vaker aangegeven dat ze informatie zouden willen ontvangen per of digitale nieuwsbrief (58%), dan meiden (43%). Tussen jongeren van verschillende herkomst bestaat er geen verschil in voorkeuren voor het ontvangen van informatie over activiteiten voor jongeren. 4.3 Jongeren tevreden over de stad en vol ideeën Wanneer aan de jongeren gevraagd wordt om een rapportcijfer voor Hengelo in het algemeen te geven, dan geven zij gemiddeld een ruim voldoende (6,9). Slechts zeven procent geeft Hengelo een vijf of lager, een meerderheid (64%) een zes of een zeven (waarbij de groep die een zeven gaf veel groter is, dan de groep die een zes gaf) en bijna drie van de tien jongeren (29%) geeft een acht of hoger. Leeftijd, geslacht of etniciteit hebben geen invloed op het oordeel over Hengelo in het algemeen. Hengelose jongeren lijken dus behoorlijk tevreden over hun stad. De jongeren konden ook aangeven waar zij denken over 10 jaar te wonen. Uiteraard kan dit een lastig te beantwoorden vraag zijn op jonge leeftijd, maar het is bijvoorbeeld interessant om te zien hoeveel en welke jongeren nu al denken dat ze over tien jaar nog in Hengelo wonen. Beleidsonderzoek en Geo Informatie gemeente Hengelo 24

25 Figuur 21: Waar denk je over 10 jaar te wonen? 15 tot en met 17 jaar (n=299) en 18 tot en met 22 jaar (n=267) percentage jongeren Ergens in Hengelo 15 t/m 17 jaar 18 t/m 22 jaar Ergens buiten Hengelo, maar wel in Twente Ergens in Nederland 11 Ruim een kwart (28%) heeft zich nog geen mening weten te vormen. Een even zo grote groep (27%) denkt over tien jaar ergens in Hengelo te wonen. Ruim één van de tien jongeren (12%) denkt Hengelo te verlaten, maar wel trouw te blijven aan Twente. Ongeveer twee van de tien (22%) denkt over tien jaar ergens in Nederland te wonen. Tot slot heeft één van de tien jongeren (11%) aangegeven, dat ze denken dat ze over tien jaar in het buitenland wonen. Het grootste verschil tussen beide leeftijdsgroepen is, dat de wat oudere jongeren vaker voor ergens in Hengelo hebben gekozen en de 15 tot en met 17 jarigen, zich wat vaker (en begrijpelijk) nog geen mening hebben gevormd. Voor wat betreft geslacht hebben jongens (34%) vaker aangegeven dat ze denken over tien jaar in Hengelo te wonen, dan meiden (22%). Jongeren van westerse en niet-westerse komaf hebben even vaak gekozen (27%) voor ergens in Hengelo, maar buiten dit antwoord zien we wel verschillen. Jongeren van niet-westerse komaf denken over tien jaar minder vaak in Twente te wonen (5%), dan jongeren van westerse komaf (13%). Eén op de vijf (20%) van hen denkt over tien jaar ergens in het buitenland te wonen (niet-westers 10%). Tot slot is het zo dat jongeren die denken over tien jaar (nog) in Hengelo te wonen ook meer tevreden zijn over Hengelo in het algemeen. Zij gaven gemiddeld een rapportcijfer 7,3. Ter illustratie gaven jongeren die over tien jaar in het buitenland denken te wonen, gemiddeld het laagste oordeel met een 6,7. 12 Ergens in het buitenland Ik zou het niet weten Beleidsonderzoek en Geo Informatie gemeente Hengelo 25

26 4.3.1 Helft van jonge burgemeesters zou als eerste de binnenstad aanpakken Aan alle jongeren is de volgende vraag gesteld: Als jij één dag burgemeester van Hengelo zou zijn, wat is dan het eerste dat je zou veranderen? Ongeveer 500 jongeren namen de rol van burgemeester aan en kwamen met even zoveel ideeën. Ter illustratie is in onderstaande figuur een woordenwolk opgenomen. Des te groter een woord, des te vaker het is genoemd. Figuur 22: Als jij 1 dag burgemeester van Hengelo zou zijn, wat is dan het eerste dat je zou veranderen? (n=499) In onderstaande figuur 23 zijn alle opmerkingen teruggebracht tot dertien categorieën, waarbij het totaal optelt tot honderd procent. Figuur 23: Als jij 1 dag burgemeester van Hengelo zou zijn, wat is dan het eerste dat je zou veranderen? Naar categorie (n=499) Binnenstad Activiteiten en feesten Niets Overig Sporten Groen Jongerencentra Zwerfaval en hondenpoep Hangjongeren Verkeersveiligheid en parkeren Hangplekken Cultuur Politie % van totaal aantal opmerkingen De helft (51%) van alle zaken die de jongeren als eerste zouden veranderen hebben betrekking op de Hengelose binnenstad. Verderop in deze paragraaf wordt deze categorie nader toegelicht (zie ook figuur 23). Voor wat betreft activiteiten en feesten (8%) gaat het erom dat jongeren van beiden graag meer willen zien. Even zo vaak is aangegeven dat men niets wil veranderen, omdat men tevreden is. Zes procent van alle opmerkingen behoort tot de categorie overig (= maximaal 5 keer genoemd). In deze categorie is dan ook van alles terug te vinden. Zo willen enkelen een McDonald s, basisscholen opknappen, gratis busvervoer voor jongeren, een Hengelose jongerendag, meer hoogbouw in de stad of verplicht vrij met Rosenmontag. Vervolgens hadden de meeste opmerkingen te maken met sporten (5%). Binnen de categorie sport denken de jongeren bijvoorbeeld aan het organiseren van (openbare) sportwedstrijden, betere sportfaciliteiten of het aanleggen van een skatepark. Vier procent van de geopperde veranderingen gingen over meer groen in de stad (exclusief binnenstad). Drie procent had betrekking op het behouden, verbeteren Beleidsonderzoek en Geo Informatie gemeente Hengelo 26