B&W Vergadering. 1. Het college heeft kennisgenomen van de verdeling van de re-integratiemiddelen over de verschillende instrumenten en taken.

Transcriptie

1 2.1.3 Bestedingen Participatiebudget Dossier 1560 voorblad.pdf B&W Vergadering Dossiernummer 1560 Vertrouwelijk Nee Vergaderdatum 28 maart 2017 Agendapunt Omschrijving Bestedingen Participatiebudget Zaaknummer Commissie Commissiedatum Gemeenteraad Behandeld in Datum B&W Vergadering 28 maart 2017 Voorgesteld besluit Voorgesteld besluit (knippen en plakken in ibabs): 1. Het college heeft kennisgenomen van de verdeling van de re-integratiemiddelen over de verschillende instrumenten en taken. 2. Het college heeft besloten voor 2017 een budgetplafond van vast te stellen en deze kosten als volgt te dekken: a. de ontvangsten ESF-project "Iedereen doet mee" in te zetten voor re-integratie; b. indien de ontvangsten van het ESF-project de uitgaven van maximaal niet dekken, worden de meerkosten ten laste gebracht van het budget Wet BUIG. 3. Het college heeft besloten de begroting te wijzigen conform de toelichting op de middelen. 4. Het college heeft besloten het afdelingshoofd Sociale Zaken mandaat te verlenen voor de besteding van re-integratieinstrumenten ten behoeve van maatwerkvoorzieningen. Besluit 1. Het college heeft kennisgenomen van de verdeling van de re-integratiemiddelen over de verschillende instrumenten en taken. 2. Het college heeft besloten voor 2017 een budgetplafond van vast te stellen en deze kosten als volgt te dekken: a. de ontvangsten ESF-project "Iedereen doet mee" in te zetten voor re-integratie;

2 b. indien de ontvangsten van het ESF-project de uitgaven van maximaal niet dekken, worden de meerkosten ten laste gebracht van het budget Wet BUIG. 3. Het college heeft besloten de begroting te wijzigen conform de toelichting op de middelen. 4. Het college heeft besloten het afdelingshoofd Sociale Zaken mandaat te verlenen voor de besteding van re-integratieinstrumenten ten behoeve van maatwerkvoorzieningen.

3 2 BW voorstel - bestedingen Participatiebudget 2017.docx VOORSTEL AAN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS VAN DE GEMEENTE ROERMOND Onderwerp: Bestedingen Participatiebudget Bijlagen: Bijlage 1: Toelichting op re-integratieverplichtingen. Samenvatting: De Participatiewet heeft tot doel uitkeringsgerechtigden in hun eigen levensonderhoud te laten voorzien door hen te ondersteunen naar regulier werk. Daar waar de afstand tot de arbeidsmarkt te groot is wordt ondersteuning geboden naar bv. vrijwilligerswerk. De uiteindelijke doelstelling is dat iedereen maximaal participeert. De gemeente ontvangt hiervoor een budget van het Rijk: het Participatiebudget. Dit budget wordt ingezet voor de uitvoering van de oude Wsw en re-integratieactiviteiten. Als gevolg van de bezuinigingen ontvangt de gemeente minder budget dat uiteindelijk nodig is voor de reintegratie van alle cliënten. Dit betekent dat er keuzes moeten worden gemaakt. Voor 2017 is er onvoldoende budget om naast de reeds aangegane verplichtingen maatwerktrajecten in te zetten, danwel het project Nuo te kunnen uitvoeren. Voorgesteld wordt om aanvullende middelen in te zetten voor re-integratieactiviteiten. Toelichting op voorstel: Met de invoering van de Participatiewet zijn per 1 januari 2015 de re-integratiemiddelen onderdeel geworden van de integratie-uitkering Sociaal Domein. Gelijktijdig vindt er een korting op het Participatiebudget plaats voor de komende jaren. Een korting die overigens al in 2011 is ingezet toen het W-deel (re-integratiedeel van het Participatiebudget) al fors is gekort van 9 miljoen naar 6 miljoen en thans 3 miljoen. Dit voorstel heeft betrekking op de besteding van de middelen van het gebundelde re-integratiebudget. De uitvoering van de Participatiewet bestaat in hoofdlijnen uit 2 delen: 1. Uitvoeren van de oude Wsw; 2. Uitvoeren van re-integratie om zowel uitkeringsgerechtigden én Nuo (niet-uitkeringsontvangers) te ondersteunen naar werk. De gemeente heeft de plicht mensen met een gemeentelijke uitkering en diegenen die een hoger risico hebben om afhankelijk te worden van deze uitkering te ondersteunen naar werk. Het doel is mensen zelfstandig door middel van werk in hun inkomen kunnen voorzien en mensen naar vermogen te laten participeren. Re-integratie is de uitvoering van de ondersteuning naar werk en participatie. Ondersteuning voor re-integratie zijn keten-georiënteerd en worden door de gemeente op verschillende wijze vormgegeven: 1. Kennen van de klant, 2. Werkontwikkeling, 3. Werkbemiddeling. Een deel van deze re-integratieactiviteiten zijn gebaseerd op besluitvorming uit het verleden en vormen verplichtingen voor Het beschikbare budget vanuit het rijk voor 2017 bedraagt (stand decembercirculaire 2016).

4 Pagina 2 Onderwerp: Bestedingen Participatiebudget Participatiebudget Bijdrage aan loonkosten Wsw * Beschikbaar voor re-integratie Verplichtingen 2017: Bijdrage uitvoeringskosten 3D Kennen van de klant o Klantondersteuning Participatiewet o Sociale Medische Keuringen Werkontwikkeling o Werkontwikkelbedrijf Westrom o Individueel maatwerktrajecten o Verplichting voormalige ID-banen Werkbemiddeling o Werkgeversservicepunt/workshops/jobcoaching o Tegemoetkoming Loonkosten o Project VDL/Nedcar o Ondersteuningskosten ESF-trajecten o Regionale bijdrage Social Return Pm Te besteden budget *In dit budget is niet de eigen bijdrage Westrom ( ) meegenomen die uit de algemene middelen wordt gedekt en waarvan het budget in 2017 is verhoogd tot In bijlage 1 zijn deze verplichtingen nader gespecificeerd. Financiële situatie In bovenstaand overzicht is geen rekening gehouden met reguliere jaarlijkse kosten die verband houden met de wettelijke verplichtingen en reguliere in- en uitstroom uit de Participatiewet, zijnde: Beschut werk, Individuele maatwerkvoorzieningen, Project Nuo, Extra activiteiten ten behoeve van Statushouders. Na aftrek van de vaste verplichtingen resteert hiervoor nog slechts (zie bovenstaand overzicht). Beschut werk. Voor 2017 heeft de gemeente een taakstelling gekregen van 14 Beschut werkplekken. Dit is een wettelijke verplichting die ingevuld moet worden. De kosten per Beschut werkplek bedragen Een deel hiervan (de loonkosten ) kunnen uit het budget Wet BUIG (60461) worden betaald. Het deel van de begeleidingskosten ( 6.000) zal in beginsel gedekt moeten worden uit het Participatiebudget. Met Westrom en de andere deelnemende gemeenten wordt nu bekeken of de begeleidingskosten uit het lumpsum bedrag werkontwikkelbedrijf ( ) kan worden gefinancierd, dan wel of er aanvullende financiering moet worden gezocht. Dan zal ook duidelijk worden, welke gevolgen deze extra taakstelling voor de mogelijkheden voor de overige doelgroepen van de Participatiewet heeft. De loonkosten van Beschut Werk zullen ten laste gebracht moeten worden van de Wet BUIG (budget waar de uitkeringen Participatiewet uit betaald worden). Dit zal het verwachte overschot in het budget Wet BUIG drukken. Individuele maatwerkvoorzieningen. Tegenwoordig worden er om budgettaire redenen steeds minder maatwerkvoorzieningen ingezet. Dit is van invloed op de participatiegraad van cliënten. Desondanks kan een individuele maatwerkvoorziening noodzakelijk blijven om de stap naar werk of een verbetering op de participatieladder mogelijk te maken. Deze inzet van re-integratie instrumenten is gekoppeld aan de behoefte van de cliënt en/of werkgevers. De

5 Pagina 3 Onderwerp: Bestedingen Participatiebudget klantmanagers bepalen of de inzet van re-integratie instrumenten wenselijk c.q. noodzakelijk zijn. Indien deze niet meer worden ingezet zal het aantal uitkeringen ook de komende jaren, bij een verbeterd economisch perspectief, onverminderd hoog blijven c.q. blijven toenemen. Dit heeft negatieve financiële gevolgen op de uitkeringslast Wet BUIG. Het is noodzakelijk om ook voor 2017 een budget beschikbaar te hebben voor individuele maatwerkvoorzieningen. Gezien ervaringen uit het recente verleden zou een budget van toereikend moeten zijn. Project Nuo. Als gevolg van de economische crisis zijn de afgelopen jaren veel (oudere) werknemers werkloos geworden. Een deel daarvan is uiteindelijk afhankelijk geworden van een uitkering Participatiewet. Een ander deel daarvan echter niet omdat ze (teveel) vermogen hebben, dan wel een partner die meer dan de bijstandsnorm verdient. Deze niet-uitkerings-ontvangers vormen nog een deel ongebruikt arbeidspotentieel waarvan het noodzakelijk is dat deze wederom actief worden gemaakt nu de werkgelegenheid weer aantrekt en bedrijven zitten te springen om gekwalificeerd personeel. Regionaal dreigt er namelijk een tekort aan gekwalificeerd personeel dat thans niet in beeld is. Met het project Nuo willen we dit arbeidspotentieel weer beschikbaar krijgen voor de arbeidsmarkt. Op korte termijn zal aan uw college hiervoor een voorstel worden gedaan. Het betreft een project van 2 jaar. De jaarlijkse kosten worden geraamd op en kunnen voor 40% gedekt worden met ESFsubsidie. De begrote kosten bedragen daarom per jaar. Re-integratie/participatie Statushouders. De statushouders die de afgelopen tijd in Roermond zijn gehuisvest dienen met voorrang te participeren, om te voorkomen dat ze afhankelijk worden van een uitkering. Hiervoor is het Project Participatieverklaring opgezet. De gemeente ontvangt de komende 2 jaar een bedrag van ongeveer per statushouder voor de financiering van alle hiermee verband houdende kosten. De kosten van deze trajecten kunnen gedekt worden uit het budget Maatschappelijke begeleiding statushouders (61766). Hierdoor hoeft de vooralsnog geen rekening gehouden te worden met de dekking van kosten ten behoeve van Statushouders uit het Participatiebudget. Financiering reguliere kosten Participatiewet Zoals hierboven aangegeven zijn er naast de vaste verplichtingen 2017 nog aanvullende middelen nodig voor: Individuele maatwerkvoorzieningen Project Nuo Totaal Nog te besteden budget re-integratie Totaal tekort* * In bovenstaand overzicht wordt er vanuit gegaan dat de begeleidingskosten Beschut werk worden gedekt uit het Werkontwikkelbudget Westrom en de loonkosten Beschut werk uit de Wet BUIG. De kosten verband houdend met de reintegratie/participatie Statushouders worden gedekt uit het budget Maatschappelijke begeleiding statushouders. Gekeken is naar mogelijkheden om dit tekort op het Participatiebudget 2017 te kunnen dekken. Er zijn verschillende mogelijkheden om dit tekort te kunnen dekken: 1. Inzet middelen Wet BUIG. 2. Overschot Participatiebudget Inkomsten ESF-project iedereen doet mee. 4. Reserves Wet BUIG en Participatiebudget. 1. Budget Wet BUIG Er bestaat een onlosmakelijk verband tussen het Participatiebudget en de Wet BUIG (het Participatiebudget

6 Pagina 4 Onderwerp: Bestedingen Participatiebudget wordt ingezet om te sturen op de resultaten Wet BUIG. Lees: meer of minder uitkeringen). De middelen Wet BUIG kunnen daarom ook ingezet worden voor re-integratieactiviteiten. Het voorlopige budget Wet BUIG 2017 bedraagt: In oktober 2017 wordt het definitieve budget vastgesteld. In het verleden is meermaals gebleken dat het definitieve budget, zowel in positieve als in negatieve zin, fors kan afwijken van het voorlopige budget. Hieraan liggen o.a. macro-economische ontwikkelingen ten grondslag. Op basis van kengetallen, ontwikkelde rekenmethodieken en eerste resultaten gaan we er vooralsnog van uit dat er bij de geprognotiseerde ontwikkeling uitkeringenbestand (1.993 uitkeringen ultimo 2017) tenminste sprake is van een overschot. 2. Overschot Participatiebudget Het Participatiebudget heeft over 2016 een overschot van Jaarlijks worden structurele middelen ontvangen vanuit het rijk, die ingezet worden om reguliere re-integratietaken te financieren. Het overschot wordt in de jaarrekening 2016 verwerkt als een storting in de (egalisatie)reserve participatiebudget en kan dus niet direct ingezet worden voor deze re-integratieactiviteiten. Deze reserve dient ter gelijkmatige verdeling van baten en lasten over de jaren, zodat extreme pieken en dalen in de exploitatie kunnen worden vermeden. Directe inzet van dit overschot is dus niet mogelijk. 3. Inkomsten ESF-project Iedereen doet mee. In de periode 1 januari 2015 t/m 21 maart 2017 hebben deelgenomen aan het ESF-project Iedereen doet mee. Doel van deelname is om extra middelen te genereren voor re-integratieactiviteiten. De eindcontrole van het ministerie zal medio 2017 plaatsvinden. In het 4 e kwartaal zal de eindafrekening plaatsvinden. Naar verwachting zal het subsidie tenminste bedragen. Deze middelen kunnen ingezet worden voor reintegratietrajecten. 4. Reserves Wet BUIG en Participatiebudget. Binnen de Participatiewet zijn er een tweetal reserves beschikbaar die tekorten in een bepaald jaar kunnen egaliseren. Dit zijn: 1. Egalisatiereserve Wet BUIG (WWB I-deel). Deze reserve bedraagt per (voor resultaatbestemming 2016). De egalisatiereserve Wet BUIG wordt ingezet om de tekorten en overschotten op de uitkeringen te kunnen dekken. De afgelopen jaren is het aantal uitkeringen achtergebleven bij de verwachtingen van het Rijk. Hierdoor heeft de gemeente een reserve kunnen opbouwen. De reserve kan worden ingezet om toekomstige risico s te dekken, zoals o.a. macro-economische fluctuaties en Beschut Werk. De hoogte van de egalisatiereserve is toereikend om een eventueel tekort als gevolg van de financiering van de re-integratietrajecten uit het budget Wet BUIG te kunnen dekken. 2. Reserve Participatiebudget (oude W-deel). Deze reserve werd in het verleden ingezet om de eventuele tekorten c.q. overschotten te egaliseren. Als gevolg van de geprognotiseerde tekorten Westrom is deze reserve thans nihil. Voor reguliere re-integratietaken geldt dat deze taken structureel gedekt zijn. Incidentele dekking uit een reserve is niet toegestaan. Op basis van bovenstaande financieringsmogelijkheden wordt voorgesteld. 1. De verwachte ontvangsten ESF-project Iedereen doet mee ad in te zetten voor re-integratie. 2. Het restant van te dekken uit het budget Wet BUIG. Plan van aanpak. Het Participatiebudget staat onder druk. De integratieuitkering van het Rijk zal de komende jaren verder afnemen. Het is dan ook noodzakelijk maatregelen te treffen om deze dreigende tekorten op te kunnen vangen.

7 Pagina 5 Onderwerp: Bestedingen Participatiebudget Er ligt daarom een financiële taakstelling. We willen in 2017 werken aan de onderstaande punten:. - Doorontwikkeling naar een Werkontwikkelbedrijf waarin wordt ingezet op een efficiëntere inrichting van werkontwikkeling en het optimaliseren van het uitstroomresultaat. Hierdoor wordt enerzijds gekeken naar de wijze waarop de kosten kunnen worden geminimaliseerd en anderzijds de resultaten worden geoptimaliseerd. - Verbeteren/maximaliseren van het operationeel resultaat uitvoering WSW en re-integratie door Westrom. - Aanvullen van inkomsten door extra subsidies en scholingsbudgetten, zoals ESF en Scholingsfonds. Risico-paragraaf Het deel van het Participatiebudget, dat vastligt in loonkosten Wsw, uitvoeringskosten 3D en loonkosten uitvoering gemeente is substantieel. Dit beperkt de mogelijkheden om maatwerkvoorzieningen in te zetten. Structurele loonkostenverplichtingen worden gefinancierd uit een afnemend budget. De rijksbudgetten nemen jaarlijks af, terwijl de Wsw-loonkosten gelijk blijven. Gelijktijdig is er onlosmakelijk verband tussen de inzet van re-integratiemiddelen op de bestedingen van de Wet BUIG. Door middel van re-integratietrajecten wordt namelijk gestuurd op het aantal uitkeringen. De trajecten zijn doorgaans namelijk gericht op uitstroom naar werk. Het niet of onvoldoende kunnen inzetten van maatwerktrajecten zal van negatieve invloed zijn op de hoogte van de uitgaven van de Wet BUIG. Het is niet onwaarschijnlijk dat hierdoor structureel aanspraak zal moeten worden gedaan op de reserve Wet BUIG. In oktober 2017 wordt het definitieve budget Wet BUIG 2017 vastgesteld. In het verleden is meermaals gebleken dat het definitieve budget, zowel in positieve als in negatieve zin, fors kan afwijken van het voorlopige budget. Hieraan liggen o.a. macro-economische ontwikkelingen ten grondslag. Het risico bestaat dat na de definitieve vaststelling van het budget Wet BUIG een tekort in 2017 ontstaat. Dit tekort kan in dat geval worden gecompenseerd met de in het verleden gevormde egalisatiereserve Wet BUIG. De financiering van de re-integratietaken is momenteel nog niet structureel ingebed in de meerjarenbegroting. In 2017 is nog binnen de reguliere budgetten 2017 dekking gevonden voor deze re-integratietaken. Advies afdeling Financiën. Vanaf 2018 zal de integratie-uitkering sociaal domein opgaan in de algemene uitkering van het gemeentefonds. Wij adviseren u om de beschikbare middelen binnen het gehele sociale domein (dus niet alleen de 3D middelen) in de begroting 2018 te heroverwegen en te verdelen over de taken die in 2018 en latere jaren uitgevoerd dienen te worden (waaronder o.a. de positionering Zorgteam en de in te richten algemene voorzieningen). Op deze wijze kan er ook een structurele dekking komen voor deze re-integratietaken. Wij adviseren u om in de begroting 2018 deze herverdeling meerjarig tot uitdrukking te laten komen en de nieuwe budgetten daarmee vast te laten stellen door de raad. Toelichting op de middelen: Reguliere re-integratietaken dienen structureel gedekt te worden en kunnen niet incidenteel uit reserves worden gedekt. De financiering van bovenstaande taken ter hoogte van maximaal (budgetplafond) kan in 2017 plaatsvinden uit de volgende beschikbare middelen uit reguliere budgetten: IU decentralisatie participatiewet (incl. ESF subsidie) , WWB uitkeringen , Totaal

8 Pagina 6 Onderwerp: Bestedingen Participatiebudget Voorgesteld wordt om de minimaal te verwachten ESF subsidie in de begroting als baten op te ramen en beschikbaar te stellen voor bovenstaand doel en het restant van het benodigde budget vanuit de Wet BUIG over te hevelen naar het budget voor deze re-integratieactiviteiten. Na de begrotingswijziging kunnen de kosten ter hoogte van maximaal worden gedekt uit de begrotingspost IU decentralisatie participatiewet, die voldoende ruimte daarvoor biedt. Voorgesteld wordt om de begroting als volgt te wijzigen: Begrotingswijziging Toelichting op financiële paragraaf Mutaties in de exploitatie Omschrijving IU decentralisatie participatiewet ( ) IU decentralisatie participatiewet ( ) / WWB uitkeringe Wet BUIG ( ) - -/ Budgetnummer (dim. 1+2) opnemen (evt. nieuw aan te maken ). Ingeval van een krediet, de kapitaallasten alsmede de afschrijvingstermijn vermelden Wijzigingen in reserves/voorzieningen en aanvraag investeringskredieten Omschrijving