HET SCHIP. VEERTIENDAAGSCH BLAD VOOR SCHEEPSBOUW EN SCHEEPVAART TEV EN S ORGAAN DER H ET T U R B IN E DUBBEL-SCHROEFSTOOM SCH IP P A T R IA

Transcriptie

1 P A T R I A» N U M M E R le JAARGANG Bij dit nummer behooreu twee losse teekeningen 5 DECEMBER 1919 No. 21 HET SCHIP. VEERTIENDAAGSCH BLAD VOOR SCHEEPSBOUW EN SCHEEPVAART TEV EN S ORGAAN DER VEREENIGING V AN TECHNICI OP SCHEEPVAARTGEBIED EN VAN HET NATIONAAL TECHNISCH SCHEEPVAARTKUNDIG MUSEUM R edactie Scheepsbouw : Ir. A. M. SCHIPPERS i. D irecteur-u itgever: J. MOORMAN. V aste M ed ew erk ers: Ir. J. C. ARKENBOUT SCHOKKER #,i Ir. A. A. BOON, c.i., A. S. DIRKZWAGER, W. A. ENGELBRECHT, HERO B. DE G R O O T, Ir. J. H. A. W. graaf VAN HEERDT T O T EVERSBERG Dr. R. J. LEENDERTZ, Prof. A. D. F. W. U C H T EN B ELT, Ir, A. ROORDA, a.i Dr. J. DU SAAR, Dr. G. J. SCHOUP, S. SNUYFF, K. TESCHM ACHER, Ir. M. W. V O O G T, J.E.zn. sa Mr. F. VORSTMAN, Mr. A. J. M. VAN W ESSEM, e. a. Burenux van Redactie en Adm inistratie! A N TO N ïe DUYCKSTRAAT 129, DEN HAAG, ABONNEMENT t Binnenland 4. per kwartaal, Buitenland Eosse Nummers f! - ADVERTENTIËN 40 cent per regel, - Bij contract verlaagd tarief. H ET T U R B IN E DUBBEL-SCHROEFSTOOM SCH IP P A T R IA (M et twee losse teekeningen van Algemeen Plan en Grootspant.). K orten tijd geleden is de Nederlandsche passagiers vloot verrijkt met het turbine dubbcl-schroef-stoomschip Patria van den Rotterdamschen Lloyd. Hoewel het moet onderdoen in afmetingen voor de A tlantische stoom ers, mag het zeker een eerste plaats ingeruimd worden onder de schepen, welke de verbinding tusschen N ederland en de Koloniën onderhouden. De opdracht tot den bouw werd gegeven in de donkere dagen van Augustus 1914, Aanvankelijk ging de bouw flink voorwaarts. De kiel werd gelegd in December 1914 en in April 1916 werd het schip te water gelaten. Toen eerst begon een lijdensgeschiedenis, te lang om hier volledig neer te schrijven. Steeds hoop! en zich grootere m oeilijkheden op bij den aanvoer uil het buitenland van verschillende onderdeden voor dit: schip en daarbij speelden de turbinesclioepen en raderen wel de allergrootste rol. Ten slotte werd verdere voortgang onmogelijk. In Augustus 1917, toen het in de lucht rondom Vlissingen hoe langer hoe meer ging spannen, besloot de Rotterdamsehe Lloyd liet schip, dat inmiddels te R otterdam in veiliger haven was opgeborgen, aldaar door de Kon. Mij. De Schelde 5 te doen af w erken; hetgeen dan ook is geschied. De Patria is bestemd voor het passagiers-, mail- en goederenvervoer naar N ed/o ost Indië en heeft thans haar eerste reis heen- en terug reeds afgelegd. H et schip is ontworpen door en gebouwd bij de Koninklijke Maatschappij De Schelde 5 te Vlissingen. De belangrijksche gegevens betreffende het schip [volgen hier in de in onze rubriek Nieuwe Schepen gebruikelijke vo Naam van het schip: Patria. T yp e van schip: D ubbel schroef m ail-, p a ssa g iers- en v rach tschip. Lengte over alles Lengte tusschen de loodlijnen G ro o tste b reedte z z 5 7 :2 % B reed te (m ld.) 57" O. H o lte (m ld.) to t boven d ek = H o lte (m id i) to t h o o fd d ek = 29 W A. R n im h o lte to t boven d ek 34 lo h H D e kro n d le ~ 12". L engte van den bak rz ; h o o g - 8 0". _ L engte b r u g == , n iet over.de. v u ile. b reed te v a n h e g schip, m a a r 48 6 b re ed ; hoog 8 0". L engte cam pagne hoog 8-0 ; B ru to to n n en m a a i-z z reg. ton.,... N e tto to nnenm aai = 6062 reg. ton. O nderd ek to n n en m a a i 7346 reg, to n. C o ë fficiën t La. v a n de o n d erd ekto n n en m a a t =z 74. C o n stru ctie d i e p g a n g U itw a terin g in den zo m er va n a f den b o ven kant h o u ten b o v e n d e k 9 5; 5. K lasse: B ureau V eritas X I.3/3.L.1.1. Laadverm ogen op het so m erm tw a te rin g sm erk ~ 9500 ton van 1000 K.G. A antal ruim en 10. A a n ta l lieren z z 1 0. S to o m m a chin e: 2 P a rso n s G eared T u rb in e s m et tan d o v crb ren g ln g, m et een verm ogen van 7000 P.K. (R e m p a ard e k r.) P roeftocht snelheid rr: 16 knoop. A a n ta l sto o m ketels = 5, w a a rv a n 3 dubbele en 2 enkele Schotsche V lam pijpen ketels. V erw a rm end oppervlak van eiken dubbelen ketel = 5220 vierk. voet, en. van eiken ketel = 7226 vierk. voet.- S to o m d ru k 200 L b s. per v ierk. duim. P assagiersinrichtingen: 120.passagiers l e klasse; 126 passagiers 2e klasse; 44 passagiers 3de k lasse; 44 p a ssa g iers 4e klasse (tro ep enverblijf). 2 M asten;' 8 K ra a n k o k e rs; 2 S choorsteenen, w a a rv a n één u its lu ite n i voor ventilatie. Inho ud kolenbunkers: 1596 ton a 42 kub. voet.

2 B IJLA G E I van H E T 5 C H IR van 5 December 1919, N?2I G R O O T S P A N T. mm uur, n rtn uim ra ^i^inlmüin nib ij!asöq «L H\A L Ai B N ij j R 4 0 K K jrtm fv g J < 1, sèec 'AofMb0aipa STUURHAMCR. [L A P S E I N R I C H T l M f, N fcr&iye. i ]zwr»k- /5o^orotf I i T o c r W : / S S T e / Z. ;1»f\TKt>»H.5TTA(ru HUTT\EN - KLAS>9 TUNNELS 'p/witf ntc^ti/t<r, w-cr? r/^zst /(9o<96 TUNNELS o T i. o o l i!» - i' j j p T ib t_j j_ j o p p tr 3>_f _ ~gt ~@ o ~ o ö o o o o q ~ o l «vrt(fw f KLASSE SALON 2. KLASSE i «J j j 1 TOSSCHÉN 2>E K_ /H H O U O L A A D R ^//>2. H Z ^K v /p V Z ^ TU N N ELS - -; f (-, i -j- i i!?-'( r r I " 1 1 I T L T 'X \jkinkva\ie\rtrnk.enè6^!,^>a& j 2 JN i/n /qsjirr^,tan ks N \ u- L-C- l. i... i ^,, '< P,Tt>H/ L 1... KOéL k a m e r m achinekam er. o o o l o o o o o je ^ n S a >.\ H ü T T N r j ^ n IXJ! macm. h o k s. i t Ü i i i i- i r~i h - \ e ^ A ^ K Ja}, 2f07Tc^ J L_1 I I L LJ A I_1 E S U N K E K FAN- MACH INC O O 'v O Q O O O O io O O & &. k t / T T Ï N JbVNKEA. e>unk ER O O I O ; i i! t en p k o / iziebekg! im H Q o rs t A A D «tj// 2. TKO PeNv Re>L3F VENBUF MATROZEN. T EB U N M ER. I t t T T C 'NAKEE\ /Hf H O o o X a A P «U/rJ / t m H U L i h p t t A S H i O U. j ZVOOKftÜ?»i/Wei [ P N / M A f - t usrl JT KETEL!i 1 / / ij &UNK /< vy^r/r^^wvi i N H o u r o jk is ir O jiy j! N H O U ITS U A. ^ r O F t U J / y f I T0N.! PROMENADEDEK r r T T T T T T X r r r r r T - r r r T T j 'T.~i - T^» iy " r ^ ' < ' I ï» I I I»» I -» I - 2 VrA'.TÊHp4H'-Ati\J4#ï(3 WXO, 1 I '! i / fajrrp TV»/tKp la ^ frw 1. r.-i i i 1 i i i,lvl-l...l,lii b.,,1 >Ér ^.,.,f U ' O O l j UAABRUIM j j k i t t i k, I aak I \lmwoup I 2 2 «O l P X O A B -T V X - I SLOEPENDEK ^\j n k e r. Bunnen. v m e R.? I ZITBANK I 2 / ra AHu h t & h n k Z I T B A N K. ZITBAN K R C D D («A O O T t R E H S I H b t C T. nemnncidaot. I M j ri»k D A frcl- N G K O E K 7 C N Q-OIOÓIO Ólo OloOlOOIQ OlQ 0 Oft 7 i a r k q p l : u d i n g b, E E K Q P L '. fn.v4 M A C H.- H A M E R yen T. L I C H T S C H A C H T t i c H T S t H 1 nridcmrihti TC A T I y r m f )v e u tm U STooK, JT im t. p o L f it o H lt4v P l/h t rih H j lp' g~otoörc75t6 616 ftfó C>l<5'616~g \&h x K, b h s K, H un rd i LICHTSCHACHT K V o K K fim ra S R U h Z S U f T S L t, ^ Z I T B A N K. :l M o T o p G «Z t ' O x ó 3. CTiTjirl O d co t'y Z IT B A N K. z i t S a n k I Z I T & A N I BRUGDEK BAKDEK u trrs N ' WHMCHEXy s c a y U C H T ral8.p&e ROOKKHHEH O HOOKA0ME T C IU T -HA iv roe UROOA yeirrt- TE N T. M A C H IN E - HOOHJD \T L B T I U C H TS C H A C H T ItttTMHi TO ILET H C S A S H 070HI- s t i e t S100K SALON I - KlASSN HLAÜE V M i i H A M e K LH TOR. M M S PLASZ LkhlïHOOPb, O tvkusse $ fps ZZZ (1 TO KCTAANEi.... A? n V CTJkU ^SlCZji K.^zx/t/ATArr lihmthltfh V E S T I L IN N E N K A M E R LKHTSCH. TotLITsHHUb TaiLtTfltjo OPPERDEK HANTOOt.. o n n o n a n n O O D Ü O O O O E t T Z A L O N J A STOOK m a c h in e H O ó r e L A M P E N mm;. ROOK KAST o ys H Pf-AAO HAMER 5 Hlassè KRUgPUL tpamtrphi VER&LTfP J6»70Cl \OPERATIE KAM EN ejfcotaeek [BARBER >1ACERS. K o m b u i s i -K l. BAKKERS. NAhCHrtH H ts. mscapl'. KM«olicnahnen i I A A A V fflb iv f /4 ÉTOKElÈs HOOFD AFMETINGEN LENGTE OVER ALLES...500'-0 LENGTE TUSSCHEN DE LL. 480'-Ó BREEDTE... 57'-0 f85! LT E« ««««««o «<57 ^^^ JWAR5D00R5WEBE «.Inf PgNPIK P H Q H t H L S E B E K. p w g ata. T u a s c im a E i MIICHINE KAMER SCH A K E L B O R D. T V A S A f/t ^ I TUSSCHENDEK AAcacehu/m. pssemm JAHANEN.. tp e c /a l e LAADRw N T \ X a R L KAME\ Kó l e n o n n k e r. \ V. SALON Z!KLASSE B A G A G ER U IM O Ü Ü Ü C f Ö y 'f Ü O O O C O / 6 z i t p l a a t s e n. PANTR Y WAs c h p c k a t s M A C H IN E NOOFJS..norm. ',ua>eiah c» K T trhmt t URNEN- K A M E R j K O L E N B U N K E R. i N A T 1 C P D S.ktrtfrH IS t$o A a l t /IW a FRty.SifoCRa PLAiTf. pno&dsr BtoTSHM A ctf j Tmnem VER B i. fo Ml rerbl. ia mat\ BEKPlANl 11 KLASSE.. 120PASSAGIERS 2S » ^ ~ i.. AA 5 5 "».» ^ P \N TR Y n tc r o N e _ B f o M O B A l VOOKi K < o e t BOOMDNN V -d O M V R t C f M T C N K O L E N H O K ONDERDEK h c O L B l N M O K. L.. pmrrtarlrtsïstïrsi'/vf'i^ssrr-rie'frrii''-''0"'- -rrft^-i Mry, i nitszosr-. laartfcötnmplsxoapci-l k a M e r rass-^l i R i.m K r.. U A t r t O K. iygpggg -m en m hamer; KOI.NHHOH VER& Lyr UAORIMf HM-L NAREfT. KON: MU: DE SCHELDE? SCHIP N8160 PATRIA ALGEMEEN PLAN. V R I E S rrr rtnirjrkmrtrnr S h s -c L C tfh O K.\ kl. rmw?j if; m r /ru^rttjntn NADRUK VERBODEN D eze speciale bijlage van het algemeen plan van hets.s. P atria is mede mogelijk gemaakt door: Nederlands Scheepvaartmuseum Amsterdam Koninklijke Schelde Van Rietschoten & Houivens Bureau Veritas

3 B IJLA G E I van H E T 5 C H IR van 5 December N?2I J>MRSy00R5HE3 GROOTSPANT. imüimniinriiii FilHinirayüininiBiDiaBOQ \2l9fre2&, SÖ C raovujjof «3 A L H \ A L Ai B K f ij j R 4 0 K K j r t M g f e j j <! se^aupabcbejl i A» f I H R l c H T l H C. 3 T U U R K A M C R. V \fcre>lyv. i i ]z ^ r» K - /5 c f,& T o tf i i \ i t c r W : / S S T / /. jatluftlw I.A>TTAKf HUTT\EW 2. - KLAS>» TOPPELS I 'p / id lt f, w -c r? r/^zst /&0& 6 TUNHELi» oti. o oh, I { M M l - M P,1 j j l B W A ÏE R v im I / /M H O V O t-a A P P R L J I/y ilz r j_ '_ opper &f _ ts & ï ï ~o "@ o ~ o ö o oo o q~ o ntfvrrjfw 2.! klassz salop s.1 klasse i «J j j _ ' 1'OSSCH P_Sj K TUNNELS p-w r T r r ~ r ~ r - i r i j ~ j ~ i 2"'A,» «'T '''" r T T 1 1~! r - ~ l X\iXfA\T\RfAKK Y(r6tZ?!Ci! Z JM/lfKIr/iTMrti 74 pp UWiJwaSWal.- W - C - L.. J.., 1 ^,, i..i ^.. ^ ; X.^ J I ij g p. T O '» KOEL K AMER. MACHINEKAMER. o o o loooo o j e ^ n S b H O T T E R [r^ T f l l'x j! McM. KOKS. ilüjh 1 i 1 1 I r~i p - 'f^akfc'r 3 5fr^- J L_J 1 I L LJ \ I_1 oo'v OQOO &&.kuttïm B > U N K E F L. F AP- MACHINE K TEL OOiO GO &ÜJTJLL&. PROMENADEDEK» U N K E K»LWKfA! 1 ij bupheii. 1 jy^r/r^^wvi I 254.T0N.! I M M Ö L I. r r T T T T T T. x r ^ W i K i r t O o i Oi i i! f tn pko'tiste&erc,!! IHHQons R u ir> l J T i n n o u its LU K P ^rsptujiy? - r - 1 i ~ f T» T" r T r ~ r T ~ l - ~ i - T ^ n r r ^ - Z prêhpan,-a' T\J4#ï<3 jll.rirf I, I ; 1. r.-i 1_1_I_1 1 i..,.l.-l...l,lij b.,,1 ihf h o o o W a a o «u jn j U T R O E P E N V E R B L U F IM H O U fo L. A A.& rrls/fy) i ' I ï» I I I»» I -» T I - / WA f e p TV»/t K p \TER3LüF MATROZEN. O I J LAADRUIM j W IT T E PAJtEf\ 'jiïoo^l I BERGPLAAT»., A H T O U O I \kittik\ I I ZOETWATER' j, I aak I \nowoup! 22 «0 i K U f : I V ï - 1 J L O E P E N O E K 771K log,f op, 13oq-t^uqE/7&Jj i n p o a f s i «b V H K B R. T l f f L V i t r f J t H -»l/kno BUPAtS. Z. U B A N K ZL/TBA/tX. I z^n o k ttk I X. I T B A N K nctxditi% >40T, fsj)xtt#4&cöt O F f i. KOMEFS I H j AAKDAPftl-t 7 i a r k q P l : ; P c m i N o a, G K o e m c H KQ PL: f..v4 M A C H.- K A M E R ro-oioó 10 ólo o lo ö lo o io OIO Qló.ftj IHHH.H TIHIf y c h t i YEh T. c u ts BTOOK, «s w w u p 70K rr z > o / (K 4 r. W B R u t m i L fit o X riahj I r t t m i TOUM T o g~otoör<tüló 610 fttó O g 6ie ó n m i [W q T lo t \MASK. IN I ), H A rird i L I C H T S C H A C H T LlCATStH1 LICHTSCHACHT «7 Z I T O A H K. ;; M o t o r o =f- Z. I T & A N K. X I T joa-nk Z I T B A N K Z I T 6 A N I \kenvipo&ooat Ik fjm ih O -a oo^. 'z N O '\ ^ -A 'x J -5 ' <ft HZ)/NCi&ctyy. Ij znejphk. g BRUGDEK BAKOEK U M Stf' WASSCItEKy >cuynuchr ROOKItAHEA rauzfi%e>k O O HOOKAHMtH TCILMT -«4/v roe u r o o e y s h t. MACHINE-HOOFS rentim l b t i U C H TS C H R C H T LttHTM. 2>f tllasst SAAIS K A N E 4 T O I L E T HCSASM AT 09K 3 Ü L L LA TOR PUHK SALOP I - KLASSE LAMïHOOPjy, OPPERDEK HOOFD AFMETINGEN LENGTE OVER ALLES...500'-0 LENGTE TUSSCHEN DE LL. 480'-Ó BREEDTE... 57'-0 w r ï ups ZZZ a ro H tt.m M fs. a 7 5 \ v IyM JV M X T f 'Aanmist. V E s n t o il it s a a is VfflBiVf 14 É70KERS LIN N E N K A M E R PR Q UCH KStBEk. STOOK machine HOóre LAM PEP LKHTiXt. TLAATi' ROOK KUST HAAAtA o rep PfLM10 KA ME R 5 K i A t t ï w n m mvect ja U fia M L luhek Mimt. X P M T M -r H L V R & U F Jê2>7oCRi C~JkU e>uie OPtRATttKAH C V e n I ffiotmee K [B A R B E R S H O P p i M f/«. V KAHTtOt, 2Cx!.annonann o aöüoooo e e t s l m l o ^ M K O A tz M IS 1 -K L, ZtAKACRH- PASCH- VASCAPL! UM t P L H H ts. OUEAAHHEH i I A & JWAR5P00R5WEDE ^1 r.f PENPIK. pw»erl Tuascim aei MIICHINE KAMER. O O O -0-3CHAKELBOR9. TUSSCHENDEK r»iltr\ S A c A O E K u m yssmmm J A T ANC.. tp e c /a l e l w b k t i m t Ü M E V KóL EAf B V UK E R. \ B a g a g e r u i m SALO N Z!KLASSE PANTRY u k r e p. Ü Ü Ü D C f ö p ^ M A C H IP C HOOFJJ. v / i/ N - ODÜÜTO / 6 Z ITP L A A TS E N. HfASCM P L A A T S Hofm OAIOeMAHG/H K T tkhht t KAMER j k o l e n b u n k e r, i p p n p b c\<,p l Ha rs ieoa a l s iï "en. P R tr.s lf B f R O P L A it f. PRO Toost BteTSAMA a r I Timen). VER B i. IO Ml IV R B L. K) MAT'. &EKPIAA1 11 KLASSE.. «PASSAGIERS 2S ^ 3» 59 >. AA P \NTRY ONDERDEK ntco L1 >»]N DN/H VOOR K < oei. M A L r A Z - T T I ï K il E P H a ix fari&&a22x&gc Hixaacc& aziexcinccttrtcch ti'. -r ia i Pr»ri I M O O R O N M v d O M V R t C f M T C N K A M E R rassi-l le u w K tw -l iyspeg L A A th O K. M A C M ttl K a m e r. K O L É N H O / t VER&UF UAD RIM f NM. L W A R E f. KON: M'J: DE SCHELDE? SCHIP N8160 PATRIA ALGEMEEN PLAN. V H It L f t K A W rrr Tt - i i M n j m n r 3, S -C L C tfh Q K.\ kl rmr?, if; wr/rufltiyr/irifj NADRUK VERBODEN D eze speciale bijlage van het algemeen plan van hets.s. P atria is mede mogelijk gemaakt door: Nederlands Scheepvaartmuseum Amsterdam Koninklijke Schelde Van Rietschoten & Houivens Bureau Veritas

4 D raad lo o ze telegrafie cn o n d erw ater-k lo k sig n aal. E lcctrisch licht. 12 R eddingbooten 28 0 X 8 6 X Jol X 6 0 X 2 ~ 5". 1 M o to rg iek X 6 3". Het schip is in hoofdafnietingen gelijk aan het D. S. S. Insiilind'e van dezelfde recderij, eveneens door de Koninklijke Maatschappij De Schelde gebouwd, dat sedert 1914 in de vaart is. Ook de inrichting der beide schepen heeft veel overeenkomst, tiiet uitzondering van enkele belangrijke punten, welke. hier zullen worden genoemd. Allereerst is dit het z.g. kruiser-achterschip van de Patria, w aarvan een beschrijving is gegeven in,,de Ingenieur van 19 A ugustus W a t de inrichting betreft, komt deze vorm neer op een verbreeding der onderste dekken, wat ten zeerste aan de verblijven in dit deel van het schip is ten goede gekomen. Ook in de voortstm ving is er eenig voordeel gelegen, daar de w aterverplaatsing over een ongeveer 2 0 grootere lengte verdeeld w ordt. W at de machinerie aangaat zijn de to t nu toe algemeen gebruikelijke zuigermachines vervangen door turbines m et tandrad-overbrenging. D it systeem geeft, ten opzichte van de zuigennachines, een besparing in kolenverbruik en in gew icht; ten opzichte van de direct werkende turbines heeft m en het voordeel, dat men, ten gevolge van de tandrad overbrenging, in staat is zoowel turbines als schroeven m et het gunstigste aantal omwentelingen te laten loopen. In het buitenland zijn deze turbines reecls eenige malen met succes toegepast; in ons land sedert korten tijd ook bij een paar vrachtbooten (eveneens van den Rotterd'amschen L loyd); de Patria is het eerste Nederlandsche passagiersschip m et turbines. De inrichting en uitrusting van de Patria mogen, behalve uit de plannen, welke als gesteendrukte losse bijlagen bij dit num mer zijn gevoegd, n.1. het Algemeen P lan en het Grootspant, voorts uit de volgende beschrijving blijken: Het. schip, gebouwd van staal m et dubbelen bodem over de geheelc lengte en voorzien, van negen w aterdichte schotten, is opgenomeii in de hoogste klasse van B ureau V c rita s..e r z ijn v ie r v e r d ie p in g e n h o v e n lie t tu s s c h e n d e k, a lle a c h t tot: t ie n v o e t h o o g. In de bovenste drie afdeelingen zijn de salons en hutten voor 126 passagiers le klasse. Deze inrichtingen zijn geheel afgesloten van het verkeer met liet personeel, zoodat de passagiers geheel vrij zijn. De inrichting voor passagiers eerste klasse om vat de volgende salons; de eetzaal op liet opperdek, het rook salon en de social hall op het promenadedek. Aan deze salons, evenals aan de vestibules en het trappenhuis, is de meest mogelijke zorg besteed1om een rijk en smaakvol geheel te krijgen; als voorbeeld hiervan is te noemen, hct-gewelf boven de social hall van gebrand' glas in lood. Een en ander is uitgevoerd door de firm a Koninklijke Meubelfabrieken H. P. M utters en Zoon, te V G ravenhage. A ardig in overeenstem m ing m et het doel beschilderd is de kinderkam er, aansluitend aan het kinderdek, uitgevoerd door M ejuffrouw W illebeek le M aire. Van de eerste klasse hutten (44 tw eepersoons- en 32 eenpersoons-) zijn er 58 op het brugdek, 13 op het opperdek en 5 op het promenadedek. De gangen zijn m et Tndia-rubber tegels bedekt, terwijl ook de trappen rubber treê-bedekkingen dragen. De geheele inrichting is voorzien van stoom verw arm ing en electrische ventilatoren. Boven de eerste klasse bevinden zich het sloependek, w aarop het verblijf van den kommandant, de lcaartenkamer, de komm andobrug, de verblijven van officieren, m achinisten en kw artierm eesters, benevens het station voor draadlooze telegraphie. De acht reddingbooten op het middensloependek, zoomede de twee reddingbooten op het-promenadedek 2e klasse en de twee reddingbooten op het achtersloependek m et de jol en de m otorgiek, voldoen ten volle aan.de bepalingen o m trent reddingm iddelen. Op het opperdek is het verblijf van den dokter, m et de goed ingerichte apotheek en operatiekam er. De kombuizen, bakkerij m et oven en electrisch gedreven kook- en kneedmachines zijn ingericht om voor 535 man te kunnen zorgen. De electrische wasch- en strijkiiiri.chtixig is speciaal ten dienste van de passagiers. De tweede klasse inrichting bevat salons en hutten voor 126 passagiers, verdeeld over 12 éénpersoons-, 48 tweepersoons- en 6 driepersoonshutten. De derde klasse bevindt zich in het achterschip en bevat salons en hutten voor 44 passagiers. In t geheel zijn er 7 vierpersoonshutten en 8 tweepersoonshutten, tenvijl 2 toiletkamers met badkamer en W. C. s ten dienste van de passagiers zijn. 'Een gedeelte van het voortusschendek is ingericht voor troepenverblijf en bevat stalen couchettes enz. voor 44 man, terwijl een gedeelte van het vooronderdek voor hetzelfde doel is gereserveerd. In het voorschip bevinden zich dc goed ingerichte ruim e verblijven en messrooms voor 14 onderofficieren, 30 stokers en 20 m atrozen. V erder het hospitaal m et badkam er, de volkskombuis, lampenkam er, bootsm ansbergplaatsen, benevens de wascli- en badkam ers en W. C. s ten dienste van bem anning en troepen, In-het achterschip bevinden zich het verblijf en de messroom voor 68 Javaansche bedienden; in het middentusschendek de verblijven en waschkamers voor koks, bakkers en hofm eesters. Zeer groote vries- en koelkamers, ingericht door de Gesellscliaft fiir Linde s Eismascliinen, bevinden zich op het middenonderdek, terwijl flinke ruim ten afgezonderd zijn voor het. bergen van de mail, de bagage en de proviand. De zoetwaterberging bedraagt ongeveer 284 ton midscheepsen 214 ton achteruit. De laad- en losinrichting wordt bediend door middel van 10 horizontale stoomlieren, waarvan 2 met dubbel werk 8 X 1 2, en 8 met enkehverk 7 X 1 0 ", berekend voor een stoomdruk van 200 lbs. Een stoomankerspil met kaapstander bevindt zich op den bak, terwijl op het achterbrugdek 2 stoomkaapstanders zijn opgesteld. M ach in es en Ketels, D e m achine-installatie bestaat uit twee stel P a rso n s Stoom turbines met tandw ieloverbrenging, welke bij 90 om wentelingen per minuut" van de twee schroefassen 7000 P.K. ontw ikkelen en t schip een vaartsnelheid geven van ruim 15 knoopen. D e turbine voor elke schroefas bestaat uit een hooge en een lage druk gedeelte. In het huis van iedere lage druk turbine zijn de turbines aangebracht voor achteruitgang. De turbines zijn van het Parsons reactie type met acht expansie-trappen in h et hooge druk en elf expansie-trappen in het lage druk gedeelte, m et voorgeschakeld impulswiel in de H. D. De turbines bevatten schoepen. D e stoomdruk op de schoepen in asrichting w ordt nagenoeg gebalanceerd door een evenwichtszuiger, welke van la b y rin t-1 dichting is voorzien, terwijl de oversclnetende langsdruk wordt opgenomen door een Michell stuwblok. De ashalzen zijn evenals de evenwichtszuigers afgedicht door labyrintpakking. De hooge en lage druk turbine drijven ieder een rondsel met 31 schroefvormige V-tanden, dat werkt op een tandwiel op de schroefas van 11 2 dia. en 533 tanden. H ierdoor worden de 1550 omw. per m inuut van de turbines verm inderd tot 90 voor de schroefas. D e tandwielen en ashalzen zijn voorzien van geforceerde oliesmeering, waartoe drie vertikale oliesnieerpompen en twee c-liekoelers zijn opgesteld'. De stoomtoevoerkleppen naar de turbines zijn van het evenw ichtstype en worden voor de vóór- en achteruitgang van elke turbine behecrscht door één handwiel. V erder bevindt zich in

5 iedere stoomtoevoerleiding een smoorklep, welke door een regulateur gesloten wordt als het aantal omwentelingen grooter w ordt dan veilig toegelaten kan worden. De noodige verbindingen zijn aangebracht, opdat bij bet in bet ongereede geraken van een turbine met de andere voortgedraaid kan worden. De condensors van 4040 Q] voet verkoelend oppervlak zijn peervormig W eirtype, opgesteld schuin onder de lage druk turbine, zoodat goede ontw atering van deze verzekerd is. De luchtpompen, één voor iedere turbine, zijn van bet Weirbalans-type met lucht- en wateqvmip, waarmede een hoog luchtledig in de condensors kan worden onderhouden. De schroeven van 16' -9 dia. hebben vier bladen van Stone en M artinbrons, de.schroefaskokers zijn aan vóór- en achtereind voorzien van Cedervall s patent pakkingringen. In het ketelruim zijn opgesteld drie dubbelt ketels van 15 1" gem. dia., I é" lengte en 5220 Q voet verwarmend oppervlak en twee enkele ketels van 15 1 dia., bij 11 4 en 2726 [J] voet verwarmend oppervlak, totaal Q voet. De stoom druk bedraagt 200 lbs. per Q inch. De groote ketels hebben elk een gewicht van 80 Ton. De ketels zijn voorzien van Howdens geforceerde trekinrichting, waarvoor in de machinekamer is opgesteld een fan van 114 dia. bij 3 9 breedte, gedreven door twee ingesloten één-cilinderstoommachines. E)e ventilatie der stookplaatsen geschiedt volgens M artins systeem met diep doorgetrokken ventilatieschotten en verdubbelden schoorsteen. Deze heeft een ovale doorsnede van 14 0 bij 12' 9 cn reikt 98 voet boven de roosters. T er ventilatie van de machinekamer is een tweede schoorsteen aangebracht van 13 6 bij T er verwijdering van asch en vuil is op iedere stookplaats een Stone s onderwater asebwerper aangebracht m et bijbehoorende hooge druk centrifugaalpomp, aangedreven door een stoomturbine. Deze toestellen verwijderen de asch met zeer geringe moeite voor het stokerspersoneel en zonder eenig ongemak voor de passagiers. Evenals de condensor-koelwaterpompen in de machinekamer zijn de aschwerperpompen ingericht als lenspomp voor noodgehruik; deze kunnen ruim 300 ton w ater per uur verwijderen, De volgende lmlpwerktuigen zijn nog in de machinekamer opgesteld: Twee centrifugaal-circulatiepompen voor de hoofdcondensors met elk twee stoommachines; twee Woodeson-ketelvoedingpompen met vlottertank en persvoorwarmer; een open olie-afscheider, Schelde-type; een ballastpomp; een centrlfugaalspoelwaterpomp; een 40-tons verdam per m et 12-tons distilleer- en twee roetwaterpompen; een hulpcondensor met lucht-, circulatie- en voeding[>ompen. Door elk der schroefassen worden nog gedreven een lenspomp en een dek-spoelwaterpomp. Voor het uitvoeren van kleine herstellingen aan boord dienen een mechanisch aangedreven draaibank en boormachine. Een Dinde-s koelmachine dient tot het op tem peratuur houden van vries- en koclkamers. De electrische centrale bestaat uit drie dynamo s, gedreven door compound stoommachines voor 920 Atnp. hij 65 Volt spanning. Deze machines zijn evenals het groote schakelbord opgesteld in het achtergedeelte van de m achinekam er. De centrale levert stroom voor de ruim 1400 lampen, 175 vcntilatiewaaiers, verscheidene electrische sigarenaanstekers, een vijftiental electrische toestellen voor den scheepsdienst en voor de draadlooze telegraphie. Om in noodgeval de draadlooze telegraphie en een gedeeltelijke verlichting te kunnen volhouden, zijn op het sloependek een accumulator en een dynamo, gedreven door een oliemotor, geplaatst, welke steeds werkklaar gehouden worden. (Een uitvoerige beschrijving van de door de firm a Van Rietschoten en Houwens te Rotterdam geleverde electrische installatie van de Patria is reeds in ons blad opgenomen, zie: Electriciteit aan boord van 'Handelsschepen, door H ero B. de Groot, Het Schip, 1919, 25 April No. 5, 23 Mei No. 7, 6 Juni No. 8 en 20 Juni No. 9. In het vervolg van dat artikel zal ook de noodverlichting van de Patrio- beschreven worden.) Als brandbluschinrichting en ter ontsm etting dient een toestel met pijpleiding naar alle ruim en en bergplaatsen, De stuurmachine is een Brown s patent Steam Tiller type, direct op den roerkoning aangebracht. Deze w ordt van de brug af bediend door middel van een telemotor, doch kan ook behandeld worden van het achtersloependek, waar ook de groote wielen voor de handstuurbeweging zijn geplaatst. De brug is met het achterstuurstation verbonden door eene electrische telegraaf. Op de kommandobrug zijn nog aangebracht telegrafen en spreekbuizen naar de machinekamer, eene electrische verhaaltelegraaf naar het achterschip en een spreekbuis naar den bak. Ook is een toestel voor onderwater-kloksignalen aanwezig. Ten slotte brengen wij gaarne dank aan de D irectie van den Rotterdamschen Lloyd en van de Kon. Mij. De Schelde voor het welwillend afstaan van de plannen. EIG EN D O M SOVER D R ACH T V A N SCHEPEN D O O R H. G. S C H U D D E B E U R S In den eersten titel van het tweede boek van het Wetboek van Koophandel, waarin wordt gehandeld over de regtcn en verpligtingen uit scheepvaart voortspruitende, vindt men vermeld: (A rt. 309) schepen, zijn roerende goederen, w aarop de wetgever onmiddellijk laat volgen: echter kan de levering van zeeschepen, het zij geheel of bij gedeelten, niet anders geschieden, dan hij akte, oivrgeschreven- in de daartoe bijzonderlijk bestemde openbare registers. D at schepen als roerende goederen moeten worden beschouwd, is reeds vermeld in art. 566 van het Burgerlijk W etboek, te welen: Schepen, schuiten, ponten, op vaartuigen geplaatste of andere losse molens en baden, en der gelijke voorwerpen, zijn roerende zaken. t Is in het genoemde artikel evenwel herhaald, om daarmede in verband te brengen de onmiddellijk op die aanduiding volgende wijziging der algemeene beginselen om trent eigendomsoverdracht van roerend goed, namelijk overgaaf van het verkochte; ook wel aflevering van de sleutels.van een gebouw waar de goederen berusten. Een schip wordt dus wél als roerend goed beschouwd, maar men kan het niet van de hand doen, zonder de vooromschreven formaliteiten in acht te nemen. Omtrent de openbare registers izie het Koninklijk Besluit van 21 Juni Zoowel op dat Besluit als op de Registers zal ik later uitvoeriger terugkomen. Met betrekking tot liet onderhavige wetsartikel vindt men bij Voorduyn Geschiedenis en Beginselen der Nederlandschc Wetboeken (deel XI blz, 308 v.) o.m. het volgende aangeteekend: Men heeft liet antwoordde de R egeering (op de desbetreffende vragen),, van het uiterste aanbelang geacht, om, in een land van koophandel en zeevaart, alwaar zoo vele inge

6 zetenen eigenaars en reeders van schepen zijn, zorg te dragen, dat; door openbare registers aan een ieder worde kenbaar gemaakt, aan wien de schepen in eigendom toebehoor en, en door welke lasten dezelve gedrukt worden. Hoezeer schepen en vaartuigen eigenlijk roerende goederen uit hunnen aard zijn, heeft men echter, reeds bij gelegenheid der discussiën over het Burgerlijk Wetboek, zich voorbehouden, 'om te dien aanzien doelmatige wijzigingen in het W etboek van Koophandel daar te stellen, en deze bestaan in het aanleggen van openbare registers, waarin de overdragten van eigendom en de gewone pand- of verbandbrieven moeten worden ingeschreven, in overeenstemming met de voorzorgen, welke de wetgever ten aanzien van de overschrijving en inschrijving van vaste goederen heeft bevolen; daar het toch geen betoog zal vereischen, dat in. ons vaderland de eigenaars van schepen, geene mindere bescherming dan die van vaste goederen verdienen, u it aanmerking dat zoo aanzienlijke fortuinen daarm ede gemoeid zijn. Soortgelijke overschrijving, althans voor zoo veel den eigen-. dom aangaat, was reeds te voren bevolen door de wet van 27 Vendémiaire, 2e jaar, welke in de Hollandsche Departementen was executoir verklaard, en het zal weinig moeite kosten, om hij de invoering des Wetboeks, de vereischte m aatregelen te nemen, ten einde de schepen in aan te wijzen havens en handelsplaatsen, op registers worden te boek gesteld; terwijl bij die gelegenheid de ambtenaren zullen worden aangewezen, die met het houden dier registers zullen worden belast, - alle welke voorzieningen men vermeend heeft d at geen gedeelte des wetboeks zullen behooren uit te maken, maar bij bijzondere verordeningen zullen moeten worden daargestekl. 1) Men heeft zich alzoo alleen te deze bepaald, om het beginsel der in- en overschrijving vast te stellen, ten einde elk en een iegelijk te waarborgen, dat hij, bij het koopen van schepen of parten scheeps, of bij geldschietingen onder verband van die goederen, met zekerheid kunne weten, dat hij met den waren eigenaar handelt, en of en met welke lasten die eigendommen bezwaard zijn. Eene beschrijving van een schip te geven,. zeide de Heer Beelaerts van Blokland, 17 Februari 1826, was in de wet niet noodig, 2) daar een ieder genoeg weet, dat door een schip verstaan wordt zoodanig vaartuig, hetwelk zich door middel van zijne.boorden, op deszelfs kfel of bodem verheft, en alzoo over het water wordt heengevoerd; maar het was noodig te herinneren, dat schepen roerende goederen zijn, om de uitzonderende bepaling met betrekking tot de eigendonisoverdragt, des te beter te doen in het oog vallen. Die bepaling is nuttig en noodzakelijk, teneinde de aanzienlijke fortuinen in den scheepsbouw en scheeps-eigendom besteed, te krachtiger te kunnen beschermen. Zoodanige bepalingen behelzen eigenlijk geene nieuwigheid. Andere zeevarende volken kennen dezelve. In. Engeland en de Vereenigde Staten van Noord-Amerika is het register der schepen in gebruik; de naam van: Spaansche registerschepen, duidt zelfs aan, dat men het daar ook kende. Nog voeg ik hierbij, dat, ook onder ons vorig volksbestaan,' de schepen in sommige opzigten met' ontilbare goederen zijn gelijkgesteld, Schepen van vier lasten'en daar boven, vervreemd of verpand wordende, moest daarvan geregtelijk transport of akte van hypothekatie worden verleden, volgens de ordonnan- 9 D it v e rk la art w aarom de regeling der scheepsregisters niet is geschied bij de w et m aa r door een K oninklijk Besluit.?) M e t deze u itsp raak ben ik h e t n iet geheel eens; im m ers de vraag doet zich voor of baggerm olens, elevators, drijvende k ra n en en zoovele andere drijvende licham en u it den laatsten tijd al dan n iet als schepen m oeten o f kunnen w orden beschouwd. H e t O ntw erp v an W et der H erzienin g van het 2e boek van het W etboek van K oophandel, verm eldt dienaangaande in art. 310: O n d er schepen- w orden verstaan alle vaartuigen hoe ook gen aam d en van welken a ard ook. M.i. w o rd t door deze nadere aan d u id in g m n bovengenoem de vraag nog n iet voldoende beantw oord. tie van 7 Augustus 1748, en de resolutie van Gecommitteerde Raden van 27 December daaraanvolgende. Te Am sterdam mogt zulks geschieden voor notaris en getuigen; de im post van clen 40sten penning moest daarvan worden betaald, waarvoor, bij de ordonnantie van 26 November 1805, een hoog zegel is in de plaats gekomen. 3) Zonder de fiskaliteit van die w etten na te volgen, heeft art. 2 (ontwerp 1822) dezelfde strekking, en bepaalt de grootte der schepen, op de daar voorgestelde wijze over te dragen, op drie lasten of ges tonnen. 4) Bij het verslag der centrale afdeeling van 13 April 1835 teekende de 3de afdeeling aan: Vermits er geene zeeschepen van slechts drie lasten zijn, vraagt men, of deze bepaling van drie lasten niet te klein is, en een oneindig groot aantal rivierschepen nu mede op de registers zal doen brengen; men stelt daarom voor, ges of tien lasten als liet minimum der zeeschepen, en ook der Rijnschepen, te stellen. In de openbare zitting van 15 April zeide de H eer F re ts :,, H et is UEd. Mog. uit een voorgesteld' en aangenomen artikel in het Eerste Boek (98) bekend, dat de vaart op de rivieren en binnenwateren, afzonderlijk in dit Tweede Boek zal worden behandeld. Daartoe behooren dus ook de schepen, tot die categorie belioorende. De handel heeft aangemerkt, dat er geene zeeschepen van drie lasten bestaan, en dat de m inst denkbare grootte van zoodanige schepen, althans tien lasten bedraagt. Ten einde nu aan de splitsing getrouw te blijven, heeft men het opschrift van dezen. Titel veranderd, en den T itel genoemd': Van Zeeschepen, zoodat dan ook alle bepalingen van grootte,in de verschillende bepalingen is weggelaten. In den 13en titel Boek II van het W etboek van K oophandel, handelende over schepen en vaartuigen welke de rivieren en binnenwateren bevaren, vindt men aangegeven (A rt. 748) dat schepen en vaartuigen welke de rivieren en binnenwateren bevaren, en tevens van buiten Js lands konten of naar buiten s lands gijn bestemd, als zeeschepen worden beschouwd en dat m itsdien daarop dezelfde bepalingen als voor zeeschepen toepasselijk zijn. In het daarop volgend artikel heet het verder: T en aanzien van schepen. en vaartuigen, welke bij uitsluiting gebruikt worden toj de scheepvaart van eene plaats binnen s lands naar eene andere binnen s lands gelegen, zoo wel opde stroomen, rivieren, kanalen en vaarten, als op de binnenl-andsche zeeën en meeren en langs de wadden, gelden de navolgende bepalingen. Diensvolgens moet een schip, dat de W adden en Zuiderzee bevaart als binnenschip, een vaartuig, dat een reis m aakt van Arnhem naar Em m erik als een zeeschip worden aangem erkt. Aangaande binnenschepen w ordt nog bepaald dat op die vaartuigen het 2e lid van A rt. 309 W. v. K. toepasselijk is, namelijk dat de levering niet anders kan geschieden dan bij een, over te schrijven akte, en vervolgens dat de na te melden voorschriften zijn beperkt tot schepen en vaartuigen, welke de grootte hebben van tien of meerdere lasten. Wij moeten dus hieruit afleid'en dat schepen die m inder dan tien lasten meten, buiten de wettelijke voorschriften vallen en 3) T h an s is de o v e rd ra c h t v an schepen geheel v r ij; zelfs de teboekstelling, w aarv o o r v ro eger (v ó ó r 1 M ei 1917) nog een zeg eltje van 2214 ct. w erd gebezigd, g eschiedt th an s op een ongezegéld stu k papier. M.i. had de fiskus h ier zonder eenig bezw aar wel een klein recht k u n nen lafen bestaan. D e 134 % v ó ó r bovengenoem den d a tu m m o ch t wel eens w at hoog w orden gevonden en d o o r handigh eidjes w orden o n t doken, zoo als nu lijkt het mij n iet ju ist. 4) M r. E. N. R ahussen, in zijn P ra e ad v ies voork o m en d e in H a n d e lingen der N ederlandsche Ju riste n -V ere e n ig in g 1896, ste lt v o o r de redak tie van art. 748 W. v. K. als volgt te w ijzigen: 748; B innenschepen zijn de schepen, die u itslu iten d riv ie re n en b in n en w ateren bevaren. B innenschepen, die op een gedeelte v an hun reis de zee bevaren, w o rd en als zeeschepen beschouw d g ed u ren d e de geheele reis. O nder zee w o rd t v e rstaan de gem eenschappelijke zee, w elke aan niem and to eb ehoort, m itsd ien de zee b u iten de te rrito ria le zee.