Prj 235 Uitwerking certificering. 4 e Bijeenkomst van voorbereidingscommissie I Actoren en Registratie. Fase 1 uitwerking certificering archeologie

Transcriptie

1 Groningenweg 10 Postbus AK Gouda telefoon Verslag definitief Prj 235 Uitwerking certificering 4 e Bijeenkomst van voorbereidingscommissie I Actoren en Registratie Fase 1 uitwerking certificering archeologie Datum : 25 november 2014 Plaats : Amersfoort, de Observant Tijd : tot Aanwezig voorbereidingscommissie I Voorzitter: Renée Magendans Schrijver/rapporteur: Ilona Haas Paula Fijma (Grontmij, 10.00u) - namens NVAO Esther Vriens (Vriens Archeo, 10.00u), Rob Houkes (De Litholoog; 9.45u) namens VOIA Bernard Meijlink (gemeente Middelburg), Timo d Hollosy (gemeente Amersfoort) namens CGA Kinie Esser (Archeoplan Eco) namens BAP Sandra Beckerman (RUG; 9.45u) namens Archon/AMZ-commissie Suzanne van der A (Prorail) namens NVvA Rene Torremans (vervangt Peter Jongste, Saxion) namens Saxion Hogeschool Seger van den Brenk (Periplus) Waterbodems (WB) Simone Bloo (BAAC) namens specialisten Esther Wieringa (SIKB) Jelle de Boer (SIKB) Walter de Koning (SIKB) Esther Chistis (studente UvA ivm masterscriptie professionalisering archeologie) Afwezig: Thomas van den Berg - agendalid namens de RCE Bart Moonen (Provincie Limburg) namens IPO/Vakberaad Arjan Schutte (Econsultancy) namens NVAO 1 Opening, vaststellen van de agenda, verslag De voorzitter maakt aanwezigen bewust dat de bijeenkomst gericht is om zo goed mogelijk tot het einddoel, een breed gedragen advies, te komen. Het verslag versie 2.1 van bijeenkomst 3 op 18 november wordt vastgesteld. Naar aanleiding van het verslag zijn opmerkingen per binnengekomen van het CGA en BAP. Deze worden ter kennisgeving aangenomen en zullen inhoudelijk aan de orde komen gedurende de bijeenkomst. Het CGA voegt mondeling toe dat de achterban meent dat alle eisen voor registratie voor iedereen moeten gelden die onder certificaat werkt. De eisen voor registratie zijn dan ook voor iedereen gelijk. Mededeling per RCE, 21 november 2014: In het verslag van werkgroep II valt op dat er gepleit wordt voor het verplicht certificeren van het PvE en bureauonderzoek. Dit valt echter buiten de reikwijdte van de concept-erfgoedwet. Een certificaat is alleen nodig voor handelingen waarbij de bodem wordt verstoord (opgraven), dus voor de partij die opgraaft. Ik verwijs hierbij ook graag naar de toelichting bij de wet waarin het volgende staat:`het wetsvoorstel stelt geen eisen aan activiteiten zoals advisering, bureauonderzoek en het opstellen van een programma van eisen...'. Vrijwillige certificatie voor deze onderdelen kan natuurlijk wel. Het is ook niet mogelijk om via de genoemde `achterdeurconstructie' een certificatieplicht voor onderdelen van de archeologische keten zoals het PvE of bureauonderzoek te creëren door deze op te nemen in het certificaat voor opgraven: het is niet overeenkomstig de doelstelling van de Erfgoedwet en er bestaat geen wettelijke grondslag voor. Het lijkt me daarom in relatie tot de vaststelling van het normdocument door de Minister problematisch. Wel is het denkbaar dat in het certificaat voor opgraven wordt aangegeven dat een opgraving gebeurt op basis van een kwalitatief goed PvE. Dit uitgangspunt bindt alleen de certificaathouders en niet de opsteller van het PvE. Met het opnemen van kwaliteitsuitgangspunten voor bureauonderzoek in het

2 - 2 - opgravingscertificaat zoals wordt voorgesteld, lijkt wel heel ver terug te geredeneerd in het archeologisch proces. Kwaliteitsuitgangspunten voor bureauonderzoek staan ook los van de opgravingshandelingen waar het opgravingscertificaat over gaat. Wat is de verwachting hierbij in de beroepsgroep? Dat bureauonderzoek dat niet voldoet aan de kwaliteitseisen in het opgravingscertificaat met terugwerkende kracht opnieuw wordt uitgevoerd? Ook hier geldt dat de eisen in het opgravingscertificaat alleen de certificaathouders bindt en niet de uitvoerders van het bureauonderzoek. De commissie neemt de inhoud van de van de RCE ter kennisgeving aan. 2 Openstaande issues 1. Registratie van actoren Hoe kan de registratie van actoren het beste plaatsvinden (KNA status) *Bespreking Voorstel scenario s voor registreren. In de vorige versie stond nog een Scenario 3. Deze is bij de huidige versie achterwege gelaten naar aanleiding van de uitkomst van de eerdere bespreking, waaruit bleek dat Scenario 3 voor geen van de commissieleden een optie was. Scenario 1, meerdere toetsers, centrale registratie; scenario 2 met één en dezelfde toetser en registrator. Deze versie heeft een toevoeging van de vrije velden, naar aanleiding van de vorige vergadering. Het verschil op dit vlak tussen de twee scenario s is dat de actor zelf een aanvulling van de vrije velden moet doen bij scenario 1, zonder dat daar een toets overheen gaat. Bij scenario 2 kan ervoor gekozen worden om de toetser ook dit aspect van de actor te laten toetsen. Voordelen scenario 1: meerdere toetsers, dus een keuze en concurrerende prijzen. Grotere transparantie tussen registrator en toetser. Scenario 2 heeft kortere lijntjes tussen de processen, waardoor dit proces sneller en eenduidiger kan plaatsvinden. BAP: Toetser moet onafhankelijk en gelegitimeerd zijn. Kan de toets van een medewerker dan plaatsvinden door het eigen bedrijf? SIKB/Jelle: ja, als de toets getoetst wordt door de CI, die kijkt of de juiste afwegingen gemaakt worden en het proces onafhankelijk gebeurt. De CI toetst het proces en de uitvoering steekproefsgewijs. De mate hiervan kan in de BRL opgenomen worden. De aard van de deskundigheidseisen zijn ook bepalend voor een keuze hierin. SIKB/Jelle: Scenario 1 zou eigenlijk onderverdeeld kunnen worden in 1a, toetsing door verschillende partijen, waaronder een toetsing van eigen medewerkers door bedrijven zelf en 1b, externe toetsing door verschillende daarvoor aangewezen partijen, bijvoorbeeld de CI s. Specialisten: het moment van aanlevering voor vrije velden lijkt een verschil tussen de scenario s te zijn in de bijlage? SIKB/Jelle: de aanlevering van dossier voor vrijevelden is bij het ene scenario anders dan bij andere, maar het moment van aanleveren is niet essentieel een andere en is ook geen verschil tussen de scenario s. CGA: zijn er al voorbeelden in andere branches die dichtbij de archeologie staan? SIKB/Jelle: andere registers betreffen doorgaans externe registraties, wat soms ook door overheid is vastgesteld. CGA: is de archeologische beroepstak niet te klein voor een aparte registrator. SIKB/Walter: de grootte van de beroepsgroep is niet essentieel voor de kosten. Er is alleen een groot verschil in de opzet van het register, omdat de verdeling van de eenmalige opstartkosten bijvoorbeeld over 1000 of 100 mensen gaat, maar de kosten voor instandhouding en uitvoering van het register zijn niet lager of hoger bij een kleinere beroepsgroep. ARCHON: worden in vergelijkbare sectoren registraties door de overheid geregeld? SIKB: in veel gevallen wel, niet altijd. Dit is ook afhankelijk van wat wetgeving hierover zegt. BAP: wij willen een volledig transparant systeem, vooral met betrekking tot de toetsing, te bereiken met een eenduidig en uniform register, dus onze voorkeur gaat uit naar scenario 2. Het CGA vindt dat ook, simpel en transparant, en gaat voor scenario 2. Specialisten: ook scenario 2, door de kostenbesparing, maar ook zeker voor ZZP-ers die geen werkgever hebben die toetsing voor registratie uitvoert. ARCHON: ook scenario 2, waarbij wordt opgemerkt dat registratie door een overheidspartij niet onwenselijk is. VOiA: de beoordeling van medewerkers vindt al plaats bij het aannemen en bijhouden van een

3 - 3 - beoordelingsdossier intern bij bedrijven, dus registratie is een dubbeling van dit proces en zeker nog geen definitieve wens van de VOiA. Dat bedrijven hun eigen werknemer kunnen toetsen is wenselijk voor de VOiA, om invloed te houden op eigen werknemers. Een duaal stelsel vanuit scenario 1 heeft dus de voorkeur (1a voor bedrijven en 1b voor zelfstandigen etc.). De motivatie hiervoor is vooral gelegen in het proces van toetsing binnen het certificeringstraject. BAP: ongeacht de scenario s zijn de verplichte velden in de registratie voor iedereen gelijk, geplaatst in 1 register. Iedereen moet toch op dezelfde manier beoordeeld worden? Want de verplichte velden waarop getoetst wordt bevatten eenduidige beoordelingscriteria. Scenario 1 met toetsing door eigen bedrijf, heeft niet alleen de schijn dat er niet gelijk wordt beoordeeld, maar werkt ook ongelijkheid in de hand. SIKB: Ja, klopt. Transparanter is dus volgens scenario 2, omdat de toets van de aangeleverde informatie uniform gebeurt, door één en dezelfde toetser. CGA schetst praktijk: bij scenario 1 (1b) zijn meerdere CI s voor toetsing, dus marktwerking tussen deze CI s, maar het proces van toetsing is wel onafhankelijk. Daarnaast is er een andere partij die de registraties bijhoudt. Bij scenario 2 is er geen marktwerking en er moet een toetser en registrator, die dezelfde partij is, aangewezen worden. SIKB: Ja, dit kan bijvoorbeeld een CI zijn. Hiervoor bestaan er marktpartijen. NVvA heeft een voorkeur voor scenario 1, op voorwaarde dat de toetsing op dezelfde manier gebeurt en transparant is. Scenario 2 wordt wel geaccepteerd als daar de keuze op valt. Saxion: geen duidelijke voorkeur, maar wel neiging naar scenario 2, omdat dit het meest transparant en praktisch lijkt. Specialisten: hoe kan een ZZP-er zich laten registreren in het geval van scenario 1? SIKB: Die kan zich melden bij een toetser voor toetsing en registratie. Specialisten: keus blijft scenario 2. Vanuit Waterbodems geeft Seger aan dat er een voorkeur is voor scenario 2, liefst zo eenvoudig mogelijk. NVAO: marktwerking tussen certificerende instellingen is belangrijk, dus voor ons heeft scenario 1 de voorkeur. Al eerder gaf de Voorbereidingscommissie het advies om geen hertoetsing van degenen die al bij opgravingsvergunning door RCE zijn getoetst te laten plaatsvinden. *Bespreking blad 1 voorstel SMART formuleren. Voorzitter: De bijlagen betreffen gedachteoefeningen, de details en uitwerking zijn voor fase 2. Graag opmerkingen over de richting waarin gedacht moet worden. BAP: de documenten betreffen de richting waarop men zou kunnen denken, nog niet alle details zijn ingevuld. Leeswijzer: in beide documenten zijn de rode tekst/veld de verplichte velden; blauw = zwart. ARCHON: het ziet er goed uit en de punten zijn goed meetbaar. Voor universiteiten is het wel essentieel dat op deze manier, de inzet van de doorlooptijd, mensen die lange tijd op universiteit of hogeschool zitten buiten de boot vallen voor senior actor. Deze mensen zouden wel kans moeten krijgen op een senior functie. Commissie beaamt dat dit aandachtspunt is bij de uitwerking. CGA: toevoeging van eindcijfer is niet relevant. VOiA is het hier mee eens. De meerderheid van de commissie is het eens. De kolom met eindcijfer wordt geschrapt in het advies. Toelichting Saxion: een eindcijfer kan iets zeggen over kwaliteit en competentieniveau. NVAO: wie gaat faciliteren en toetsen wat het niveau van bijvoorbeeld de kennis van de KNA is? Reactie SIKB: dit is een verdere uitwerking voor fase 2. VOiA: peer review, is op dit moment lastig om in praktijk te brengen. Opname van dit als verplicht veld is wellicht wat voorbarig. BAP: voor specialisten is dit wel relevant en mogelijk en is een voorbeeld van het kennisniveau. Daarom is het nu als verplicht veld voor specialisten opgenomen. Commissie: dat is goed, als het bij uitwerking in fase 2 maar niemand uitsluit door problemen in de praktijk.

4 - 4 - VOiA: de omvang van een veldonderzoek is als verplicht veld opgenomen. Is dat meetbaar? Vcie: het genoemde getal is voor nadere uitwerking, want lijkt niet realiseerbaar in de praktijk, afhankelijk van regio en type onderzoek, maar omvang blijft wel een verplicht veld. Saxion merkt op dat ook dit aspect verband houdt met competentieniveau. SIKB/Jelle vraagt: kan iemand die jarenlang uit het veld verdwenen is, zich nu als actor laten registeren? BAP: ja, dat is een mogelijkheid, conform KNA. SIKB/Esther geeft aan dat de werkervaring gaat tellen na iemands afstuderen en niet aan verjaring onderhevig is. Conclusie: blad 1 kan, met bovengenoemde aanpassing, als gedachteoefening bij advies. *Bespreking blad 2 Voorstel SMART formuleren In Voorbereidingscommissie II is een periodebeperking niet wenselijk geacht. Moet er een vrij veld komen voor periodespecialisme, regiospecialisme etc. als aanvulling op blad 1? VOiA: Ja, zolang het een vrij veld is. Een verplicht veld is te beperkend, bijvoorbeeld in het kader van offertes of innoverend vermogen. BAP: je zou niet naar believen kruisjes moeten kunnen zetten bij de vrije velden. Je moet het wel kunnen aantonen wat je specialisme is, wanneer je hier een kruisje zet. Bijvoorbeeld door middel van 3 voorbeeldprojecten. En dit moet getoetst worden. Nadere uitwerking hiervan is voor fase 2. ARCHON: mooie uitwerking, maar wenselijk is ook dat meerdere mogelijkheden naast elkaar kunnen bestaan. Dit wordt ook als uitwerking voor fase 2 meegenomen. *wie moeten zich laten registreren (bijlage 3) Gevraagd wordt naar geofysisch onderzoek, moeten die actoren zich ook laten registreren? SIKB geeft aan dat er een evaluatie is uitgevoerd naar de stand van zaken bij geofysisch onderzoek, In dat rapport zijn aanbevelingen gedaan die het CCvD wil overnemen. Dat zou voor de KNA 4.0 kunnen betekenen dat er meer kwaliteitseisen aan dat onderzoek worden gesteld. Indien dit gaat gebeuren, dan is het logisch dat deze actor zich ook verplicht zou moeten laten registreren. NVAO: bij depotbeheerder staat nee, geen verplichte registratie, maar die is in de praktijk wel een belangrijke actor. SIKB: in de vorige bijeenkomst is deze discussie al gevoerd en is niet verplicht gesteld, omdat het niet bij een verplicht protocol valt. Het kan wel een vrijwillige registratie zijn. ARCHON: in latere stadia moet ook aandacht komen voor de rol van directievoering, want die actoren, hoewel niet benoemd in KNA, drukken wel een stempel op het geheel. Het document wordt opgenomen als bijlage bij het advies voor het CCvD. * Bespreking: Kosten beoordelen en registreren deskundigheid SIKB licht toe: de genoemde tarieven zijn indicatieve bedragen, zonder inhoudelijke toets van de aangedragen informatie voor het dossier. Het is geen offerte! Bedragen zijn zonder BTW. De kosten hangen ook samen met het bestaan van marktwerking of de keuze die voor een scenario gemaakt wordt. De kosten voor invulling en een check op de vrije velden zijn hierop niet ingenomen, want het is nog de vraag of en op welke wijze hierop een toetsing zal gaan plaatsvinden. ARCHON: wil de minister dat we zelf verantwoordelijk zijn voor de kosten? SIKB: ja. Saxion: is dit gerelateerd aan scenario 1 of 2? SIKB: nee. VOiA: vraag bij NB 1 en 2: is dit bij een duaal systeem? SIKB: ja, daar gaat het om. VOiA: Hobeon stelt andere tarieven op de website. Hoe verhoudt dit zich tot dit document? SIKB: alleen procedureel geldt dit document. Elke uitbreiding op het proces betekent een verhoging van het tarief. SIKB: er is een verschil in de eerste investering van opzetten register en systeem en de periodiek terugkomende kosten voor instandhouding, die lager zijn. CGA: Wat betekent een toets voor de ene specificatie en voor de andere, wanneer je je wil laten registeren met beide specialisaties? SIKB: Eigenlijk betreffen dit twee registratietoetsen, dus zal het invloed hebben op de kosten van het totaal.

5 - 5 - Commissie besluit: Notitie wordt meegenomen in het advies als bijlage, omdat het heeft bijgedragen aan de beeldvorming in het proces en de gemaakte keuzes in het advies. Wel aanpassing bij variabelen, 1 e gedachtestreepje stijgen en dalen wordt omgedraaid. Bij uitgangspunten wordt opgenomen dat een registratie van personen die meerdere actoren kunnen zijn en die meerdere specialisten tegelijk kunnen zijn kostenverhogend werkt. Hierbij is het wenselijk dat bepaalde functies/actors aan elkaar worden gelijkgesteld. Het is de vraag in hoeverre dit kan, omdat eisen uitelkaar gaan lopen. Voor fase 2 wordt een uitwerking voorgesteld van de vraag in hoeverre actoren aan elkaar kunnen worden gelijkgesteld en tot op welke hoogte. ARCHON: zijn er sectoren waarbij er gedifferentieerd wordt in kosten voor registratie, waardoor je voor de toets op een complexer dossier meer betaalt dan op een klein dossier? SIKB: ja, dat kan. Dit kan meegenomen worden in de uitwerking. Conclusie: Document wordt aangepast aan de hand van de opmerkingen en als bijlage bij het advies aan het CCvD toegevoegd. 3 Bespreken definitief concept Advies CCvD Tijdens dit punt wordt de adviestekst nader ingevuld op basis van eerder gevoerde discussies. Enkele punten zijn nog aanleiding tot vragen en overleg tijdens de bijeenkomst. Een nog openstaande vraag: moeten de actoren die onder een vrijwillig certificaat handelen, bijvoorbeeld protocol BO, ook verplicht geregistreerd worden? De commissie komt tot het advies dat als onderdeel van vrijwillig certificeren een verplichte registratie moet gelden. De overweging hierbij is dat het hebben van een certificaat zonder geregistreerde actoren niet mogelijk is. Bij het document van het advies worden de Varianten/scenario s van registratie opnemen in een bijlage. VOiA: als het bedrijf toetst op dezelfde manier als een onafhankelijke toetser, is er toch geen probleem? SIKB: dat is een keuze. Het proces binnen het bedrijf dat de medewerkers toets, valt dan wel onder certificering. Andere vraag bij pagina 9 van het conceptadvies: VOiA: Wat als mensen bij een aanvraag voor een opgravingsvergunning al getoetst zijn, maar inmiddels niet meer bij dat bedrijf werkzaam zijn, dus zich nu in een andere situatie bevinden? Is er voor hun ook een overgangsregeling mogelijk? Commissie besluit dat dit wel zo eerlijk is en dat dit meegenomen moet worden in de uitwerking van een overgangsregeling. ARCHON: vrije velden zijn van belang, dus moet je alsnog registeren om de vrije velden te laten invullen. CGA: iedereen moet zich registeren, dus je ontkomt niet aan een toets, in welke vorm dan ook. ARCHON: tegenspraak bullet over permanente educatie en tuchtregeling. Een tuchtregeling is nodig, ook voor een controle op de permanente educatie, anders houdt het systeem geen stand. Conclusie: overgangsregeling opstellen in fase 2. Degenen die buiten de boot vallen ten opzichte van de huidige situatie, moeten geregistreerd kunnen worden. Permanente educatie moeten ook zij kunnen aantonen. Een tuchtregeling is nog niet echt ter sprake gekomen. ARCHON: zonder een tuchtregeling is de hele exercitie van registeren zinloos. Meerdere commissieleden beamen dit. Al is de term tucht wat zwaar aangezet. Geadviseerd wordt daarom om een sanctiebeleid in te stellen. De uitwerking en invulling is voor fase 2.

6 - 6 - De overweging hierbij is de continuering van kwaliteitswaarboring. 4 Vervolgafspraken Donderdag 27 november wordt het conceptadvies aan alle deelnemers van Voorbereidingscommissie I verzonden. Uiterlijk maandag 1 december 12.00u kunnen reacties over tekstuele wijzigingen op het conceptadvies ingediend worden bij de rapporteur. Let op, alleen wijzigingen op tekstniveau. Verslaglegging van deze bijeenkomst volgt zo snel mogelijk. Correcties hierop en de vaststelling worden via medegedeeld. 5 Rondvraag & afsluiting Saxion: Bachelor archeologen zouden een plaats moeten krijgen in het systeem, waarvoor graag aandacht in de volgende fase. Waterbodems: hoe ziet fase 2 er praktisch uit? De SIKB dankt voor inzet en betrokkenheid van commissieleden, voorzitter en rapporteur. Fantastisch dat de commissies een advies hebben kunnen formuleren in de korte tijd die ervoor stond. In december wordt een start gemaakt met de opzet van drie nieuwe begeleidingscommissies voor fase 2. Zij zullen zich bezig houden met (1) certificeringseisen en eisen aan CI s (nieuwe Beoordelingsrichtlijn), (2) KNA 4.0 Lb en Wb en (3) de registratie/verificatieregister. De commissies starten niet eerder dan februari, de samenstelling wordt in januari uitgevoerd. SIKB hoort graag voor medio januari of er commissieleden zijn die ook in 2015 in een van de 3 commissies willen meedoen. BAP wil meegeven om bij de samenstelling van de nieuwe commissies aandacht te besteden aan deskundige vertegenwoordigers uit de praktijk van het veld.