Mr. drs. W. de Koning SIKB Programmadirecteur Drs. E.N. Wieringa SIKB Secretaris

Transcriptie

1 Groningenweg 10 Postbus AK Gouda telefoon CONCEPT (aangepast op 3 maart 2015) VERSLAG Vergadering van het Centraal College van Deskundigen Archeologie Datum : Maandag 18 december 2014 Plaats : De Observant, Amersfoort Tijd : uur Kenmerk : SIKB-CCvD Archeo_N_14_18 december 2014 Aanwezig Werkt bij Afgevaardigd door / rol Drs. S. Boogert Erfgoedinspectie EGI/Rijk Drs. M. Verbruggen RAAP Archeologisch Advies VOiA Drs. M. Wispelwey Regio Noord-Veluwe CGA Dr. D. Wesselingh Gemeente Rotterdam CGA Dr. E.F. Gehasse RWS RWS Drs. J. de Boer Waternet Unie v. Waterschappen Dhr. J. Hendriks ADC Archeoprojecten NVAO Dhr. J. van den Bosch SOB Research NVAO Drs. E. Westerman Archeolink VOiA Dhr. M. van Gelderen Bouwfonds NEPROM Drs. L. Wouters Provincie Utrecht IPO/IWC Prof. H. Fokkens RUL Archon Drs. J. Deeben Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed RCE Mr. K. Meijler Voorzitter CCvD Mr. drs. W. de Koning SIKB Programmadirecteur Drs. E.N. Wieringa SIKB Secretaris Afwezig Drs. N. Vossen Pro Erfgoed NVvA Gasten Jelle de Boer (agp 3) Verslag Drs. E.N. Wieringa (EW) Opening, vaststellen van de agenda en aan- aanwezigen K. Meijler Vervolgvergadering op 8 december De voorzitter opent de vergadering. Er zijn vandaag 3 gasten: namens de materiaalspecialisten zijn dat Esther van der Linde en Rob Houkes. Ook aanwezig is Jelle de Boer, auteur van het advies van voorbereidingscommissie II, hij kan ter vergadering vragen beantwoorden m.b.t. certificering. Helaas is Renée Magendans, voorzitter van commissies I en II door ziekte niet in staataanwezig te zijn. Een aantal leden heeft aangekondigd wat later te zijn. Vandaar ook de wijzigingen op de agenda. De ingekomen brief van de NVAO wordt als punt 5a behandeld. De vz staat stil bij het overlijden van Willem Willems. De agenda wordt hiermee vastgesteld Vaststellen projecten 2015 In februari 2015 ligt er een concept jaarprogramma 2015 ter bespreking voor Op 15 september zijn voorstellen gedaan voor de uit te voeren projecten Ter vaststelling: Notitie uit te voeren projecten in 2015 (input jaarprogramma)

2 - 2 - Toegelicht wordt dat de uitgewerkte tekst (Jaarprogramma) nog volgt in januari. Deze uitgewerkte tekst wordt dan via de mail uitgewisseld en daarna kan hij naar het bestuur ter vaststelling. Het programmabureau licht toe dat deze versie in september ook in het CCvD is besproken en alleen op een aantal punten is geactualiseerd. Indien het CCvD hiermee instemt, kan verdere verwerking in het meer uitgebreide Jaarprogramma gedaan worden. Reacties op het voorstel: Het CGA vraagt naar de referentietabellen. Zijn die straks verplicht als er certificering is? Mag je ook afwijken? Enige flexibiliteit moet wel mogelijk zijn. Het moet geen wet van meden en perzen zijn. Dit aspect wil het CGA graag meegegeven t.a.v. de verdere uitwerking van dit project. Het programmabureau licht toe hoe de tabellen gebruikt worden a.d.v de KNA. Ze zijn verplicht om de te verwachten aantallen kwetsbare vondsten (en monsters) op te baseren dan wel het bepalen van de hoogte van de stelpost. Mocht je betere referenties hebben, dan moet dat mogelijk zijn, je zou dat wel moeten kunnen beargumenteren. De VOiA geeft aan dat het een referentie is en dat is per definitie geen verplichting in die zin dat je precies dat aantal uit de tabel overneemt. Je mag afwijken als er maar een aantal in staat.het is meer een contracteringskwestie. De NEPROM meldt dat er ca. 120 veel gestelde vragen (faq s) over SIKB protocollen op een website van Rijkswaterstaat zijn opgenomen. Dus denk aan de juiste formulering. Ook Archon vraagt aandacht voor juiste formulering en goede definities bij het hanteren van deze referenties. Afgesproken wordt: Het CCvD stemt in met het voorstel voor de uit te voeren projecten in Bij de referentieproject worden de gegeven aandachtspunten meegenomen (gebruik van de tabellen en formulering/definitie) Ter bespreking Prj 235 fase 1 Advies voorbereidingscommissies Operationaliseren kwaliteitssysteem Nederlandse archeologie Bespreken verslag en adviestabel met vragen en besluitvorming CCvD (bijlage) De VOiA ziet een flink aantal punten interfereren met de ingekomen brief van OCW. De vz wil graag een technische behandeling van de adviestabel met daarin verwerkt het genomen besluit van 8 december jl. De restpunten worden aansluitend besproken. Het verslag is het verslag en de vraag is of het er correct staat. De tabel wordt besproken en wijzigen worden daar doorgevoerd. Zie de advies & besluittabel voor het CCvD besluit en de overwegingen daarbij. Mondelinge mededelingen: Materiaalspecialisten (bijlage brief) Esther van der Linden spreekt namens een grote groep materiaalspecialisten uit veel geledingen binnen de archeologisch werkveld. Zij houden een pleidooi voor het introduceren van een nieuwe actor Senior Materiaalspecialist binnen het nieuwe kwaliteitssysteem. Materiaalonderzoek is een onlosmakelijk deel van bijna elk archeologisch onderzoek en dat kan niet zonder materiaalspecialisten. Het zorgt voor veel kenniswinst en het begrijpen van de (materiële) cultuur. Materiaalspecialisten zijn

3 - 3 - in die zin dan ook niet anders dan de andere specialisten. Het is dan ook logisch om ook hier een senior status in te voeren. Nu daarover (i.c. de materiaalspecialisten) op 8 december jl. nog geen besluit is genomen, willen de materiaalspecialisten hier alsnog het pleidooi houden. Dit kan ook best kostenefficiënt worden uitgevoerd en het verhoogt de kwaliteit. De senior status kan bereikt worden door o.a. opleiding en publicaties. Het opdoen van deze werkervaring kan de specialist onder begeleiding van de senior blijven uitvoeren. Niet beoogt is om voor alle materiaalspecialisten een senior in het leven te roepen. Nu is er (ook) slechts 1 materiaal specialist. Dat kan ook voor de senior. Het verzoek is kortom eenzelfde besluit te nemen voor materiaalspecialisten door ook hier net als voor de biologisch archeologisch specialisten gedaan is- een senior niveau in te voeren. Reacties CCvD leden: Het CGA meent dat in het woord specialist zelf al senioriteit zit. Je kunt zo eindeloos blijven specificeren. De VOIA ziet een probleem bij het toetsen voor het komende register. Als je kijkt naar de groep materiaalspecialisten; hoe ga je toetsen of het ook iets voorstelt zonder niet ook de materiaalcategorieën te benoemen? Rob Houkes reageert namens de specialisten dat datzelfde ook geldt bij senior KNA Archeologen. Middels je CV toon je je specialisme aan, dan kan straks ook via het via Register. Archon vraagt hoe je kunt aantonen dat je senior bent? Dat kan inderdaad via het toekomstige Register. Aantonen van je kennis kan bijvoorbeeld door middel van je publicaties. Het volgende wordt besloten: Zie de advies & besluittabel nr. 3 voor het CCvD besluit t.a.v de Senior Materiaalspecialist. Terugkoppeling overleg OCW en m.n. wat is straks wel/niet wettelijk verplicht De vz meldt dat er een notitie van OCW is rondgestuurd aan de leden. Deze notitie is op verzoek van het programmabureau en de vz opgesteld n.a.v. vragen van het CCvD over welke werkzaamheden (straks) wettelijk verplicht zijn. Op 12 december jl. heeft er een overleg plaatsgevonden met OCW (aanwezig waren: KM, WdK en EW). Het programmabureau vult aan dat er in dit gesprek is stilgestaan hoe je specialistisch onderzoek (SO) moet zien in het gehele kwaliteitsbouwwerk. Er waren vragen over het geluid van OCW om dat buiten de wettelijk verplichte certificering te houden. De koers die de afgelopen weken gevaren is, is dat SO daar wel onder valt, omdat het onderdeel uitmaakt van de definitie Opgraven. Dit hebben we afgelopen vrijdag kortgesloten met OCW. Toen is afgesproken dat zij voor de vergadering en document zouden toesturen en die is rondgestuurd. De tekst is duidelijk, maar of het logisch is, is nog de vraag. De vz vraagt de aanwezigen of met deze notitie de vragen over wat wel/niet wettelijk verplicht is nu opgehelderd zijn? De VOiA meent dat het nu een herhaling van zetten is. Het gaat erom dat je als opgraver verantwoordelijk bent voor het geheel incl. SO. Het programmabureau uit hierover de zorg dat je je als bedrijf dan moet certificeren voor dingen die je niet doet als je dit werk uitbesteedt. Als je uitbesteedt zou SO wel een apart certificaat moeten zijn. OCW ziet de

4 - 4 - opgraving als 1 geheel conform de definitie in de wet. De arbeidsverdeling bij een regulier onderzoek brengt echter met zich mee dat verschillende partijen werk uitvoeren. Dat is de discussie. Een apart protocol suggereert dat er ook een apart proces is, dat is immers het geval bij het KNA protocol SO. Vandaar de vraag of het wel logisch is m.n. op het moment dat je het uitbesteed en dat dan aan een bedrijf dat (mogelijk) niet gecertificeerd is voor SO. Het CGA geeft aan dat je zelf verantwoordelijk bent voor de kwaliteit van de inhuur. Archon meent dat de invoering van het Senior niveau dan de vorm van kwaliteitsbeheersing moet zijn. Audits zouden dan kunnen gaan over het contracteren en de inhuur. De vz vraagt of er dan sprake is van een level playing field? Ook voor inhuur van de onderaannemer? De NVAO vraagt hoe kan je gebruik maken van het bestaande systeem? Zijn projecten op juiste wijze uitgevoerd, dat is belangrijk. Het werkproces zelf is maar een onderdeel van het geheel. De vz vraagt aan Jelle de Boer hoe het dan in elkaar steekt met de in- output van processen die wel of niet gecertificeerd zijn. Aan het proces van werkzaamheden waarvoor geen certificaat is, kunnen ook geen eisen worden gesteld en het valt daarmee buiten de reikwijdte van de audit. Dat werk zou in de praktijk dan een black box zijn. Gaat dit niet voorbij aan de gewenste kwaliteit van een SO? VOIA stel duidelijke grenzen aan wat je verplicht wilt laten certificeren. Wel zou je in het certificaat een clausule moeten opnemen t.a.v. de kwaliteit van je inkoop. Je huurt altijd actoren in op MA niveau, dat zijn immers de KNA eisen. Het programmabureau geeft aan dat niet alle specialisten zich nu hoeven te laten registeren, dit geldt alleen voor wanneer je gecertificeerd bent (vrijwillig of verplicht). Van overheidswege kan je geen uitsluitingen maken op basis van vrijwillige schema s. De vz meent dat er nu wel een verschil is in de wijze waarop de borging plaatsvindt, het proces van een SO is daarmee een black box. Tevens concludeert de vz dat dit door het college niet als een zodanig risico ingeschat wordt dat er meer zaken geregeld moeten worden. Besloten wordt: Dat SO onderzoek buiten de wettelijk verplichte certificering valt, is een besluit van OCW. Er is straks een Register en een inkoopprocedure SO (via het protocol Opgraven en de BRL) daarmee is volgens het CCvD de kwaliteit voldoende geborgd. De certificaathouder is verantwoordelijk voor de gehele keten. Bij uitbesteding is er geen certificatie eis aan de organisatie die wordt ingehuurd. Het opstellen van een paragraaf inhuur wordt meegegeven voor de verdere uitwerking in fase Ter bespreking Prj 235 fase concept PvA 1 Advies voorbereidingscommissies Operationaliseren kwaliteitssysteem Nederlandse archeologie Bespreken/Vaststellen veldraadpleging 2015 Bespreken concept PvA fase 2, 2015 (bijlage) Het werkdocument (tbv operationaliseren) ligt in februari 2015 ter besluitvorming voor N.a.v het PvA heeft de VOIA een voorkeur om wat wettelijk verplicht is voorrang te Geven, en dus met het register later te starten. De vz vraag of dat recht doet aan de wens om tot 1 geheel te komen?

5 - 5 - Halverwege 2015 kan bezien worden of het verstandig is om alsnog prioriteiten aan te brengen. De EGI vraagt n.a.v. de geplande Handreiking voor het bevoegde gezag of het wel verstandig is met de komst van de Omgevingswet. Die komt later dan de Erfgoedwet. Het gevaar bestaat dat de Handreiking al snel achterloopt op de feiten, dat zou zonde zijn. Het programmabureau meent dat het wel gaat om een heel nieuw stelsel. Er eer valt dus wel wat te vertellen. Een Handreiking is dan wel wellicht wat zwaar, maar iets doen is wel verstandig. Afgesproken wordt om het in eerste instantie een brochure te laten zijn en daarbij zoveel mogelijk aan te sluiten bij wat OCW in het vat heeft zitten. Het IPO vraagt naar de planning. N,u lijkt de ter visie legging van alle documenten in de zomer te vallen. Dat is niet handig. Het programmabureau zegt toe ermee rekening te zullen houden dat iedereen de kans krijgt om binnen redelijke periodes te kunnen reageren. Het volgende wordt besloten: - Op 5 februari is er een velddag - Het PvA wordt goedgekeurd met inachtneming van de opmerking van de EGI en de planning n.a.v de opmerking van het IPO. - Het PvA en de advies & reactietabel geven voldoende informatie, een werkdocument wordt daarom niet noodzakelijk geacht. 5a Ter vaststelling Prj 225 ontwerp KNA Waterbodems en antwoord op vragen rond geografische beperking Er zijn geen reacties binnengekomen op het ontwerp van de KNA Wb versie 3.2. Het CCvD wordt daarom gevraagd het ontwerp definitief vast te stellen Beantwoording vragen rond geografische beperking (Zie oplegnotie, bijlage) Ter besluitvorming: aangepast voorstel overgangsregeling versie 3.1 naar versie 3.2 incl beantwoording vragen (bijlage) De NVAO kan met de gegeven antwoorden leven bij vraag 3, hoewel het jammer is dat de onderbouwing en het verschil tussen Landbodems en Waterbodems erg vanuit de scheepsarcheologie is gegeven. Opmerkingen NVAO bij de beantwoording in de oplegnotitie: 1 e pag m.b.t. de onderwaterarcheologie dient de onder water archeoloog bekend te zijn met. Dit moet volgens de NVAO een harde ervaringseis zijn. 2 e pag de signaalfunctie m.b.t. ARBO regels wil de NVAO graag stimuleren. De UvW ondersteunt dat de focus erg ligt op scheepsarcheologie. In de praktijk is deze archeologie veel breder. Besloten wordt: Het ontwerp van de KNA Waterbodems versie 3.2 wordt vastgesteld voor vrijgave. Het CCvD stemt in met de overgangsregeling van versie 3.1 naar versie b Brief NVAO m.b.t. actoren de NVAO heeft een brief opgesteld om de actorenproblematiek op te lossen nu het begrip leidinggeven met de komst van de Erfgoedwet onder de besluitvorming van het

6 - 6 - CCvD komt te liggen. Gevraagd wordt om een pardonregeling voor mensen die destijds werkzaam waren in een KNA functie en daarmee een economisch belang hebben. De vz geeft aan dat dit punt eerder besproken is, te weten in het CCvD van juni De vz licht de besluitvorming en overwegingen van toen toe middels het verslag van die vergadering. Jente van den Bosch licht de brief toe. De NVAO ziet het laten vervallen van het begrip leidinggevende in de Erfgoedwet in feite als een late reactie van de Minister op eerdere pleidooien en gevoerde rechtszaken. Vandaar het verzoek aan het CCvD om dit mee te nemen bij de de komende systeemaanpassing. De vz vraagt of er vragen zijn n.a.v. de brief alvorens tot besluitvorming te komen Vragen/reacties CCvD: Het programmabureau wil memoreren dat er actoren zijn die wel een heel EVC traject doorlopen hebben. Daar is het CCvD heel consistent in geweest Het IPO vraagt om welke mensen het nu gaat? RWS vraagt als je destijds (ttv de EVC) voldeed? Waarom toen niet je kans gegrepen? Reactie NVAO: er zijn maar 12 mensen die een assessment hebben gedaan. Een ander deel Van de groep heeft een grote inspanning geleverd. Voor deel van de groep was de termijn onhaalbaar. De VOiA onderschrijft de strekking van de brief. Dit moet opgelost worden. Mensen hebben toen gevraagd om vrijstelling van de opleidingseisen en kregen een onhaalbare Master op hun bord. Die groep die aantoonbaar werkzaam was in de functie zou vrijgesteld moeten worden van de opleidingseisen RWS het voelt niet goed dit besluit te nemen met het oog op het EVC traject. Nu zou je zoveel jaar beloont worden. Dan meten we achteraf met 2 maten. Vz gaan mensen die het EVC traject wel doen of hebben afgerond met claims komen? EGI het gaat om de kwaliteit, om de kennis die nodig is bij mensen die zelfstandig een project kunnen uitvoeren. In een aantal gevallen is de conclusie geweest dat er onvoldoende kennis was, en dat daarvoor soms nog een studie van 4 jaar nodig was. Als die personen dat niet gedaan hebben, hoe borg je dan dat er voldoende kennis is, als ze nu wel zelfstandig een onderzoek zouden mogen uitvoeren? De vz vraagt met het oog op de verschillende meningen of dit in stemming kan worden gebracht? De vraag is waarvoor dan gestemd wordt? Niet duidelijk is om hoeveel mensen het gaat. Het is niet mogelijk om nu ene besluit te nemen of te stemmen menen de aanwezigen. Er zijn teveel vraagtekens. Besloten wordt: De NVAO komt uiterlijk half januari met een document waarin wordt ingegaan op de vragen van het CCvD, ter agendering in de vergadering van maart. Mogelijk zal er dan over gestemd moeten worden (je kunt ook iemand machtigen mocht je niet aanwezig kunnen zijn). Vragen zijn:

7 Hoe groot is de groep? (om wie gaat het?) - Wat is het actuele belang (kader) Vaststellen bijeenkomsten 2015 Voor 2015 worden de volgende data vastgesteld: Donderdag 5 februari velddag CCvD vergaderingen op: Maandag 30 maart (middag vanaf 13.30) Maandag 1 juni (middag vanaf 13.30) - Extra vergadering maandag 15 juni (middag vanaf 13.30) Maandag 21 september (middag vanaf 13.30) Maandag 7 december (middag vanaf 13.30) Mededelingen en verslag 8 december 2014 Ter vaststelling: Conceptverslag 8 december en actiepunten (bijlage) Het conceptverslag wordt zonder wijzigingen vastgesteld. Actielijst Agendapunt Afspraak CCvD 18 december 2014 Door Stand van zaken 5. Beantwoorden vragen CCvD nav brief NVAO/J. vd NVAO Bosch Agendapunt Afspraak CCvD 8 december 2014 Door Stand van zaken 3. 3 vragen over actoren Wb Pb/EW & WdK Uitgevoerd, zie stukken agp 2 voor 18 december 4. Rapporten aanpassen op PB/EW Omdat de rapporten Dhouder/beheerder als def zijn opgeleverd is aanpassing lastig. Voorste is om het te houden bij vermelding in het verslag. 5. voorstel nieuwe data 2015 PB/EW Zie agenda 18 december. Agendapunt Afspraak CCvD 15 september2014 Door Stand van zaken 2. Overleg afd Archis en Maritiem over afscherming van gegevens Pb/Wieringa Nog niet uitgeveord