Kennis- en discussiebijeenkomst Deponeren 1 juli 2010 te Amersfoort.

Transcriptie

1 Kennis- en discussiebijeenkomst Deponeren 1 juli 2010 te Amersfoort. Op 1 juli 2010 is het tussenresultaat van het werk van de diverse begeleidingscommissies en werkgroepen gepresenteerd aan het archeologische werkveld. Er waren ca 80 aanwezigen. De agenda omvatte: Introductie op de hoofdlijnen van het project en de juridische aspecten van deponeren (Walter de Koning, SIKB) De harmonisatie van aanleveringseisen (Chris Sueur, De Brug) De selectie van vondsten (Lisa Wouters, provincie Utrecht) Automatsiering, het XSD deponeren (Roeland Heuff, SIKB) De presentaties zijn te raadplegen via (onder archeologie > deponeren > Kennis-en discussiebijeenkomst 1 juli 2010). De volgende documenten zijn daar toegelicht en als concept verspreid: Notitie Juridische aspecten deponeren Diverse stukken inzake aanleveringseisen: o PRJ 144 Algemene projectbeschrijving.xls o PRJ 144 Basisbeschrijving materiaalcategorieen.xls o PRJ 144 Basisbeschrijving artefacttype v2.xls o PRJ 144 Periode.xls Hierin is het voorstel verwoord dat moet leiden tot het uitwisselen van de essentiële opgravingsdocumentatie via een gestandaardiseerde pakbon. Vooralsnog omvat het voorstel: de algemene projectgegevens en de materiaalcategorieën: Glas Keramiek Metaal Steen (Natuursteen en vuursteen) Deze documenten zijn te raadplegen via (onder archeologie > deponeren > Kennis-en discussiebijeenkomst 1 juli 2010). Vragen, opmerkingen en reacties De indruk is dat de voorstellen goed zijn ontvangen. Een samenvatting van de vragen en opmerkingen vanuit de zaal en ter plaatse gegeven reactie is opgenomen in bijlage 1. Vervolgacties Voor sommige vragen en opmerkingen geldt dat vervolgactie nodig is. In bijlage 1 is aangegeven welke eventuele verdere actie nav de bijeenkomst wordt ondernomen.

2 - 2 - Bijlage 1: Samenvatting van reacties Kennis- en discussiebijeenkomst Deponeren 1 juli 2010 De op 1 juli 2010 gemaakte opmerkingen en vragen met de gegeven reacties zijn hieronder weergegeven. Daar waar nodig zijn vervolgacties aangegeven. Ten behoeve van de inzichtelijkheid zijn de later gerubriceerd. Het deponeringsprobleem wordt door bedrijven als zeer ernstig ervaren. Hoeveel depots zullen meedoen met het uitwisselingsprotocol? Reactie: de situatie rondom Deponeren is een bron van irritatie voor iedereen. De winst van deze aanpak is alleen gezamenlijk te behalen. Provincie Utrecht wil graag het protocol gaan gebruiken en verwacht op grond van intercollegiaal overleg dat de diverse andere provinciale depots dezelfde intentie hebben. Ook enkele andere depothouders in de zaal bevestigen dat zij deze intentie hebben. Actie SIKB: draagvlak tot gezamenlijke aanpak bespreken met zowel provinciale en als met gemeentelijke depothouders Depothouders moeten altijd bereikbaar zijn: bij bijzondere vondst (bijvoorbeeld afvalput) moeten zij namelijk uitspraak doen over wat moet worden opgegraven en geconserveerd. Reactie: is verantwoordelijkheid van individuele organisaties, maar de wens wordt in zijn algemeenheid onderschreven. Actie SIKB: opmerking onder de aandacht brengen bij depothouders. Is de RCE het eens met standpunt m.b.t. juridisch eigendom? RCE gaat uit van juridisch eigendom op moment van overdracht door de opgraver aan de depothouder; de notitie op het moment van blootlegging. Duidelijkheid hierover is van groot belang. Reactie: De notitie is naar de mening van SIKB een juiste weergave van de huidige formulering van de Monumentenwet. De RCE is van mening dat de passage over eigendom bij depothouder alleen in de wet staat om duidelijk te maken dat de depothouder het eigendom heeft van zaken die in het depot liggen. Dat komt in de tekst of de toelichting op de wet echter niet naar voren. Opgemerkt wordt ook dat de consequentie van overgang eigendom op het moment van overdracht aan depot zou zijn dat voor die tijd iemand anders eigenaar zou zijn, namelijk de perceeleigenaar (die dan voorafgaand aan de overdracht ook andere keuzes zou kunnen maken). Dat is een door alle partijen niet gewenste consequentie. Actie SIKB: vervolgoverleg met RCE. Provinciale depots moeten PvE s zo veel mogelijk respecteren, en niet onderzoeksvragen uit het PvE ter zijde schuiven en hun eigen vragen willen laten beantwoorden. Reactie: als provincies en gemeenten nu vooraf hun wens tot selectie of juist deselectie (voortvloeiende uit hun depotfunctie) kenbaar maken, dan kunnen die in PvE worden opgenomen. Dat gebeurt op basis van een gepubliceerd format. Provinciale en lokale uniciteit kunnen hierin terug komen. Depothouders wensen in de nu voorliggende voorstellen niet de onderzoeksvraag te beïnvloeden. Actie SIKB: onder de aandacht brengen bij depothouders

3 - 3 - Kan een depothouder extra eisen stellen buiten de harmonisatie afspraken om? Reactie: het kan juridisch niet voorkomen worden. Maar het is niet wenselijk, want doet afbreuk aan gezamenlijk te behalen winst. Daarom is het streven gericht op gezamenlijk gemaakte afspraken, waarbij zowel bedrijven als depothouders voordeel hebben. Uiteraard moeten deze afspraken actueel blijven en kan in volgende versies in gezamenlijkheid (normale procedure met wijziging en ter inzage legging) worden besloten de eisen aan te vullen. Actie SIKB: geen Kan een depothouder eisen stellen t.a.v. codering dozen en vondstnummers? Reactie: nee, in de voorstellen is dit opgenomen (en dus niet afdwingbaar via pakbon). Wel mag van de auteur verwacht worden dat de rapportage duidelijk en consistent is, dat geldt ook voor codering (en hernummering). Suggestie: neem ook conserveringsrapport/restauratierapport van vondsten op in de uitwisseling van data. Reactie: het aan te leveren rapport is geen onderdeel van de pakbon en kan dus rechtstreeks analoog of digitaal aan het depot worden overgedragen; het behoeft geen voorafgaande conversie via het uitwisselingsprotocol. Graag verhelderen dat elk detailniveau in brondocumentatie ook moet terugkomen in de pakbon. Dus laag detailniveau in brondocumentatie = laag detailniveau in pakbon. Dus hoog detailniveau in brondocumentatie = hoog detailniveau in pakbon. Reactie: prima, nemen we op in toelichting Actie SIKB: opnemen in toelichtend document Standaardisatie aanlevering deponeringsdocument (pakbon). Vondsten die gedeselecteerd zijn, komen die ook op pakbon? Reactie: nee. Aangezien deze vondsten niet worden gedeponeerd, worden deze niet opgenomen in de pakbon. De gedeselecteerde vondsten worden wel in de brondocumenten genoemd. Vraag naar registratie vondstomstandigheden. Reactie: is in pakbon opgenomen. Opmerking: Eén vondst die is samengesteld uit meerdere materiaal categorieën mag je onder hetzelfde vondstnummer bij elke materiaalcategorie opnemen. Reactie: mee eens Wat is de verhouding tussen ABR en de nu voorgestelde codes?

4 - 4 - Reactie: het gebruik van de ABR codes in de pakbon heeft een andere status dan binnen Archis. Binnen Archis zijn ABR-codes gebonden aan beperkingen vanuit bijvoorbeeld periode. Binnen de pakbon is het ABR enkel gebruikt, omdat het ABR nu eenmaal de meest uitgebreide (alle categorieën omvattende) codelijst is. Daarmee wordt het voor specialisten mogelijk gemaakt een ABR-code te lenen en er een eigen iets van het ABR afwijkende betekenis aan mee te geven. Indien we ons voor de pakbon deze vrijheid niet zouden permitteren, zou het Deventersysteem voor keramiek bijvoorbeeld niet in de voorgestelde standaard gepast kunnen worden. In deze systematiek blijft de brondocumentatie (de authentieke documentatie zoals opgesteld door de opgravende instantie) ongewijzigd. Hierop kan te allen tijde worden teruggevallen. De pakbon geeft op gestandaardiseerde wijze de voor het naar behoren kunnen uitoefenen van de depotfunctie vereiste gegevens uit de brondocumentatie weer. Wat is de relatie tussen de voorstellen en het PvE? Reactie: Opstellers van PvE s moeten de eisen die voortvloeien uit het protocol verwerken in het PvE. De depothouder is geen bevoegd gezag voor de locatie en kan dus geen PvE s goedkeuren. Daarom wordt de KNA aangevuld met de verplichting tot het meenemen van de depoteisen. Actie SIKB: KNA aanvullen Wordt er nu nieuwe software geïntroduceerd ivm deze afspraken over deponeren? En wat kost mij dat? Reactie: Nee, er wordt geen nieuwe software geïntroduceerd. Wel worden er voortaan eisen gesteld aan de software. Dat betreft de uitwisselbaarheid van data conform de KNA-deponeringseisen. Bedrijven en depots hoeven enkel hun software te laten aanpassen: die moet data importeren en exporteren via de standaard voor data-uitwisseling. Van groot belang voor de gebruikers is dus dat de leveranciers van software de stap willen zetten naar de standaard (vergt immers investering van hun kant). De gebruikers van de software kunnen hieraan bijdragen door hun leveranciers te informeren over het nut en de noodzaak. Gebruikers kunnen ook SIKB informeren over de software die zij gebruiken en welke leverancier zij hebben; dan kan SIKB contact met hen opnemen. De kosten van het onderhouden van de standaard worden gedeeld door alle leveranciers en bouwers van eigen software (bv in exel). Het bedrag per organisatie is nog niet bekend. Gebruikers kunnen een deel van die bijdrage door hun leverancier uiteraard doorbrekend krijgen. Actie SIKB: overleg met software-leveranciers Opmerking: de opgravers hebben veel vondsten in tussenopslag omdat de depots niet accepteren, onder andere ivm ruimtegebrek. Dit is een onhoudbare situatie, het water staat aan de lippen. Dit is veel ernstiger dan de harmonisatie van aanleveringseisen.

5 - 5 - Reactie: eens met de opmerking dat vondsten overgedragen moeten kunnen worden. Het is de verantwoordelijkheid van individuele organisaties om daar voor te zorgen. Actie SIKB: verzoek aan NVAO om de problematiek inzichtelijker te maken (te kwantificeren). Vervolgens bespreken in CCvD. Wie is eigenaar van de documentatie: de opgraver, de depothouder, de opdrachtgever? Hoe zit het met het auteursrecht? Reactie: dit is wettelijk niet zo eenvoudig geregeld. Het verdient aanbeveling dat betrokkenen het auteursrecht zelf vastleggen (bv in standaardvoorwaarden bij de overdracht van vondsten). Overigens zou het in het kader van het project Deponeren alleen om de begeleidende informatie (de pakbon ) gaan; het project heeft geen invloed op afspraken over het auteursrecht op rapportages. Actie SIKB: de notitie juridische aspecten aanvullen met het auteursrecht voor de pakbon.