Prj 235 Uitwerking certificering 4 e Bijeenkomst van begeleidingscommissie 2 KNA

Transcriptie

1 Burgemeester van Reenensingel 101 Postbus AK Gouda telefoon Verslag definitief Prj 235 Uitwerking certificering 4 e Bijeenkomst van begeleidingscommissie 2 KNA Fase 2 uitwerking kwaliteitssysteem Nederlandse archeologie Datum : donderdag 16 april 2015 Plaats : RCE, Stelling van Amsterdamzaal Tijd : tot het klaar is (incl. lunch) Aanwezig Voorzitter: Renée Magendans Schrijver/rapporteur: Ilona Haas (vanaf 10.00u) Jos de Moor (EARTH) Kim van Straten (DIACHRON) VOiA Jan Schoneveld (ArCeBu) - CI Laura Kooistra (BIAX) BAP Rob Houkes (De Litholoog) Materiaalspecialisten (vanaf 10.00u) Erik Peters (gemeente Breda) CGA Daan Raemaekers (Rijksuniversiteit Groningen) Archon Hella Hollander DANS/e-Depot Chris Sueur (De Brug) VOiA Sigrid van Roode (gemeente Gelderland) IPO/Vakberaad Ronald Visser Saxion Hogeschool Jan van Renswoude (HBS-VU) Ilse Schuuring (gemeente Tiel) CGA Mariet de Rooy - NVAO Cees Koot (zelfstandig) Esther Wieringa (SIKB) Jelle de Boer (SIKB, opsteller ontwerp KNA) Afwezig Paula Fijma (Greenhouse Advies) NVvA Michiel Huisman (Centernet Archeologie) NVvA Arjan Schutte (Econsultancy) NVAO Miranda Maring (Hobéon) Agendaleden Seger van den Brenk Periplus Archeomare (Waterbodems) Thomas van den Berg - agendalid namens de RCE Walter de Koning (SIKB) 1 Opening, vaststellen van de agenda De bijeenkomst gaat door totdat we klaar zijn, maar we streven ernaar om in de middag te eindigen. De agenda wordt vastgesteld. 2 Terugkoppeling commissies Vorige vergadering is een terugkoppeling gegeven van de vergadering van het CCvD. De notulen zullen komende maandag op de website worden geplaatst. De Bcie Register verliep iets anders dan gepland, omdat deze commissie ook graag de eisen aan actoren wilde bespreken en niet alleen de inrichting van het register en de bijbehorende onderhoudseisen voor actoren, zoals aanvankelijk bedoeld. De onderhoudseisen zijn cruciaal in

2 - 2 - het behoud van de actorstatus. Volgende week wordt hier verder over gesproken. Bij de Bcie Register en de Bcie BRL is gesproken over een puntensysteem voor ervarings- en onderhoudseisen. Hiertoe wordt een voorstel opgesteld. Mededeling De Erfgoedwet wordt plenair besproken in de Tweede Kamer op 29 april. Gisteren is de eerste bijeenkomst van de subcommissie BRL geweest. In eerste instantie was het de bedoeling dat er twee aparte BRL-en zouden zijn voor Landbodems en Waterbodems. Gisteren heeft de commissie aangegeven de wens te hebben één BRL voor Lb en Wb te maken. Dit betekent dat wijzigingen in de KNA Lb gevolgen heeft voor de structuur van de KNA Wb. In de BRL zoals door de Bcie BRL besproken komen ook zinsneden te staan die van toepassing zijn op Wb Bespreken (aangepaste) KNA-protocollen (met van pauze incl. lunch) Notitie doelen protocollen (bijlage) Bureauonderzoek Sueur vraagt zich af of een bureauonderzoek gedaan wordt om te waarderen of om een verwachting uit te spreken. Dit komt ook later terug bij het protocol. Dan bespreken we het daar, want ook andere commissieleden hebben hier opmerkingen bij. Kooistra stelt voor om met behulp van bestaande bronnen te verplaatsen naar voor verwerven. Het wordt dan: Het doel van bureauonderzoek is het met behulp van bestaande bronnen verwerven van informatie over bekende of verwachte archeologische waarden binnen een omschreven gebied, om daarmee te komen tot een gespecificeerde, archeologische verwachting. PvE Sueur vraagt zich af of het om gravend onderzoek gaat en niet alleen veldonderzoek en stelt voor om gravend toe te voegen. Bij bijvoorbeeld een booronderzoek is een PvE niet verplicht, maar dat is wel veldonderzoek. Een oplossing is om het weg te laten. Kooistra heeft een probleem met basisdocument voor veldonderzoek, want het PvE stelt ook eisen aan uitwerking en rapportage en deponeren. Alleen onderzoek kan ook, want dan ondervang je alles. De commissie accepteert dit. Inventariserend Veldonderzoek Kooistra: achter bureauonderzoek en/of volgens de eisen in het PvE plaatsen. Want er is niet altijd een bureauonderzoek en het PvE kan aanvullende eisen bevatten. Opgraven Raemaekers: toevoegen ergens in de zin conform het PvE. Kooistra wil een kwaliteitsborging hieraan vastmaken alsmede de kennisvergroting van het verleden. Dit pakt terug op het hoofddoel van de KNA en past hier ook. De Boer geeft aan dat gelet moet worden op het onderscheid tussen verschillende processen. Hollander en Schoneveld sluiten zich aan bij Kooistra. Specialistisch onderzoek Kooistra brengt een tekstvoorstel in: Het doel van specialistisch onderzoek (SO) is het documenteren en veiligstellen van specifieke (im)materiële overblijfselen tijdens IVO, Opgraven en AB om door middel van analyse en rapportage hierover de kennisvorming over het verleden te vergroten. Raemaekers wil de 2 e zin schrappen, omdat het voor de gehele keten geldt. Deze zin past beter bovenaan de tekst als paraplu. De commissie is het eens. Ook toevoegen: conform het PvE. Archeologische Begeleiding Van Straten mist de uitwerking hierin. Veiligstellen in plaats van bergen dekt de lading beter. Kooistra wil bij vondsten ook monsters toevoegen. En conform PvE toevoegen. Depotbeheer Hollander wil toevoegen duurzame toegankelijkheid. Raemaekers geeft aan dat archeologische

3 - 3 - monumenten verwarrend is, want het gaat om projectdocumentatie, vondsten en monsters. ex situ kan eruit, want projectdocumentatie geldt ook voor in situ. Het woord informatie wordt ook geschrapt. In het tekstvoorstel zou de formulering van het algemeen doel van de KNA identiek moeten zijn, maar dan zonder ex/in situ. De duurzame toegankelijkheid wordt toegevoegd. Vindplaatsen is te beperkend volgens sommigen, maar blijft staan. Tekstvoorstel: Het doel van het archeologische proces depotbeheer is de duurzame toegankelijkheid van monsters, vondsten van en projectdocumentatie over archeologische vindplaatsen ten behoeve van toekomstig onderzoek en ten behoeve van de beleving van cultureel erfgoed. De commissie is akkoord. Het doel van het proces van de KNA staat in de BRL. Tekstvoorstel: Het doel van het totale archeologisch proces is het op een kwalitatief hoogwaardige wijze verkrijgen en het duurzaam bewaren van vondsten, monsters en projectdocumentatie van insitu en ex-situ archeologische vindplaatsen ten behoeve van toekomstig onderzoek en ten behoeve van de beleving van cultureel erfgoed. Protocol 4004 Opgraven Landbodems Er zijn nog een aantal wijzigingen gedaan. Zie hiervoor de oplegnotitie. Deze wijzigingen kunnen we bespreken. Daarnaast heeft de VOiA nog enkele opmerkingen: p. 12, 3.3: over de uitwerking kan alleen het bevoegd gezag wat vinden en niet de depothouder. Specialisten en CGA is het hiermee eens. De Boer stelt voor dit in een voetnoot te verwerken. De commissie is akkoord. p. 28, OS9: mogen weekrapporten ook optioneel, indien dagrapporten worden geleverd waarin de gevraagde inhoud voor de weekrapporten in de dagrapporten is vastgelegd? De keuze voor het wel of niet opstellen van een weekrapport is dan aan de certificaathouder. De Boer zegt dat dat kan, wanneer de dagrapporten inhoudelijk volstaan. De commissie is akkoord, hoewel dit een wijziging is op de KNA. p. 44, OS11: is altijd zeven van grond bij begravingen noodzakelijk? Dit is een wijziging, dus dit komt op de aanbevelingenlijst. p. 12, 3.3: Sueur: wordt het evaluatierapport nog ergens goedgekeurd door het bevoegd gezag? Nee, zegt De Boer. Sueur vraagt zich af waarom er dan eisen worden ontleend aan het evaluatierapport op een ander moment. Dit is eerder besproken en het zou een wijziging betreffen op de KNA. Het CGA spreekt wel de wens uit om het verplicht voor te leggen aan het bevoegd gezag. Nu wordt het ondervangen door een frase hierover op te nemen in het PvE. Voor de toekomst wordt dit opgenomen op de lijst aanbevelingen voor het CCvD. Wat betreft Bouwstenen wordt er nog het een en ander gewijzigd en met De Boer opgenomen. Namens de specialisten meldt Kooistra: p. 8, 1.3, kolom procesomschrijving en actor zijn niet in overeenstemming met elkaar. Afgesproken is indien vereist in PvE. Sueur geeft aan dat dit ook op andere momenten terugkomt. De Boer gaat dit na. p. 86, OS15: punt 3, tussen haakjes is voor de specialisten een probleem, omdat de deelrapporten dan weggemoffeld worden in een url. Ze willen de rapporten van de specialisten liever als hoofdstuk in het rapport. De tekst tussen haakjes wordt geschrapt, want dan wordt men in ieder geval niet op deze gedachte gebracht en de deelrapporten komen er dan wel in ieder geval in. p. 82: 3 e regel: Senior KNA specialisten komen in dit hele protocol niet voor, dus beter het woord senior weglaten. Visser, namens Saxion, tipt dat de definities en bouwstenen nog op plekken niet doorgevoerd zijn. Hij zal dit aanleveren bij De Boer. De tekst, behalve wat betreft de opmerkingen van de oplegnotitie, is hierbij vastgesteld. p. 14, 5.5: deze tekst is door een subcommissie aangeleverd. Hier is niet iedereen het mee eens. IPO stelt voor om de aanlevering bij de eigenaar te laten gebeuren, behalve het digitale deel, wat bij het e-depot kan. De eigenaar stemt af met het e-depot of het digitale materiaal goed is aangeleverd en de eigenaar verstrekt voor het geheel, dus ook het digitale deel, de goedkeuring voor aanlevering. Dit betekent dat de aanlevermomenten gesplitst zijn in drie momenten met elk een eigen acceptatiebewijs, maar er komt 1 moment van goedkeuring. De VOiA geeft aan dat de volgorde van aanlevering van belang is om vast te leggen. Van Roode

4 - 4 - heeft een tekstvoorstel aangeleverd bij De Boer. Alle eigenaren, ook gemeentedepots, kunnen bij het aangeleverde materiaal van het e-depot middels een eigen account. Hollander voegt toe dat het depot het recht heeft om de data in het e-depot te zetten en te beheren, waarbij duidelijk blijft wie de eigenaar is. Dit moet in de acceptatieverklaring worden vastgesteld, vindt zij. Het tekstvoorstel wordt voorgelegd aan de commissie en later vandaag besproken. De Boer merkt op dat overdracht op twee manieren uitgelegd kan worden: als overdragen van eigendom en overdragen in beheer. De term overdragen kan dus verwarring opleveren. KNA gebruikt nu de term overdragen niet, maar spreekt van aanleveren. Jurist SIKB adviseert om de huidige term "aanleveren" te laten staan. Het tekstvoorstel wordt voorgelegd aan de commissie en later vandaag besproken. Tekstvoorstel, zoals goedgekeurd door de commissie: Protocol 4010 Deponering Tekstvoorstel: splitsen deelproces 1, processtap 1.6 in twee afzonderlijke stappen. Deze routing werkt door in alle verwante protocollen waarbij iets te deponeren valt. Processtap 1.6 Goedkeuring documentatie depot Activiteit: Na aanlevering complete projectdocumentatie bij eigenaar/depothouder en voor wat betreft het digitale deel van deze documentatie bij de eigenaar/depothouder via het e-depot, beoordeelt de eigenaar/depothouder binnen 8 weken of deze volledig is en aan de gestelde eisen voldoet. Na goedkeuring op basis van inhoudelijke gronden en op basis van de archiveringsrichtlijnen van het e-depot, wordt een overdrachtsverklaring verstrekt aan de aanleverende instantie. Actor: depotbeheerder. Spec: DS02, DS05, OS15, OS17 Processtap 1.7 Goedkeuring vondsten en monsters depothouder Activiteit: Na deponering van de vondsten en monsters bij eigenaar/depothouder beoordeelt de eigenaar/depothouder deze binnen 8 weken. Bij goedkeuring wordt binnen de gestelde termijn een overdrachtsverklaring verstrekt aan de aanleverende instantie. Actor: depotbeheerder Spec: DS03 Dit tekstvoorstel heeft gevolgen voor andere protocollen, omdat het daarin doorwerkt. De Boer voert dit door. Het CGA stelt voor om dat wat tussen de komma s staat te verwijderen ( van het e-depot, dat voor dit laatste gemandateerd is door de eigenaar/depothouder, wordt een overdrachtsverklaring ), maar DANS wil het laten staan om proces vast te leggen. De overige leden van de Bcie vinden dat deze afspraak niet in de KNA thuishoort en het een privaatrechtelijke zaak is tussen een opdrachtgever en onderaannemer. De toevoeging zou alleen maar verwarring veroorzaken. De commissie gaat akkoord met het tekstvoorstel (zoals hierboven in het verslag is opgenomen), zonder de frase tussen de komma s. p. 90: omschrijving van projectdocumentatie heeft gevolgen voor andere delen van de tekst. Door een subcommissie is dit tekstvoorstel gedaan. De tekst wordt door de commissie vastgesteld. Raemaekers merkt op dat een duidelijker verwijzing van de betekenis van de pakbon verlangd wordt bij 3 e bullit van 1. Visser merkt op dat dit een probleem kan zijn voor anderen in de beroepsgroep. De tekst blijft gehandhaafd. p. 90, punt 2: zin pakbon werkt harmoniserend wordt verwijderd. p. 91: Raemaekers geeft aan dat het benoemen van wat niet in de pakbon hoeft, overbodig en niet uitputtend is. In het kader van certificering blijft dit staan. De lijst blijft wel staan om discussie en onduidelijkheid te voorkomen. p. 90, laatste zin, eerste alinea van punt 2: toevoeging indien vereist in het PvE. p. 90, punt 1, 3 e bullit bij deponeren: digitale pakbon. Verantwoordelijkheid bij controle op PvA SO In het protocol SO moet geregeld worden dat de senior KNA-archeoloog een rol krijgt, is eerder gesteld. De Boer zou hiertoe een voorstel opstellen. Dit punt kon niet worden opgelost binnen

5 - 5 - het protocol Specialistisch onderzoek, omdat er dan vervuiling van protocollen dreigt. De senior KNA specialist wordt hiermee afhankelijk van iemand die niet in zijn eigen organisatie verantwoordelijk is gemaakt en dat gebeurt niet elders in de KNA. Hou het gescheiden: de specialist levert aan en de archeoloog bekijkt of het onderzoek past in de rest, zoals hij dat ook doet bij de controle op andere momenten en producten in het proces. In de bijlage adviseert De Boer twee punten. Het CGA, VOiA is het hiermee eens. Kooistra is het eens maar voegt hieraan toe dat de senior KNA-specialist zicht zou moeten hebben op de aan de senior KNA-archeoloog aangeleverde documentatie. Dus de senior KNA-archeoloog moet wel het originele PvA voor specialisten van het onderzoek kunnen inzien en controleren. De huidige tekst is niet expliciet genoeg voor certificering (hoe controleert de CI dit?). Een toevoeging aan de controlestap zou kunnen volstaan. De Boer past dit aan. Protocol 4003 IVO- Overig en Proefsleuven Er is per al besloten om de nieuwe waarderingssystematiek niet mee te nemen in dit proces van certificeerbaar maken van de KNA. p. 4, 1.2, eerste bullit: er wordt gesproken over de tweede fase, wat uitsluit dat proefsleuven gegraven kunnen worden in de verkennende fase. Deze beperking is niet wenselijk. De Boer past dit aan en voert dit door. p. 9: VS08 is toegevoegd, dus iedereen moet hiermee gaan werken. De commissie heeft geen bezwaar. p. 13, 3.7: afmelden onderzoek bij Archis, overdracht onderzoeksgegevens. Na komma wordt geschrapt met tekstwijziging in de procedurebeschrijving. Volgende stap is deponeren. p. 13: Raemaekers: waarom wordt selectieadvies steeds opnieuw apart genoemd, terwijl het gewoon een element is van het standaardrapport? De Boer: dit is omdat het soms gebeurt dat het selectieadvies apart opgesteld wordt. p. 13: In de Erfgoedwet komt te staan dat de rapportages aangeleverd moeten worden bij Archis en niet bij de RCE. Dit heeft gevolgen voor deze processtap bij elk protocol. p. 23: de toevoeging van de Bouwstenen wordt nog apart bekeken door Sueur en Visser. p. 28: niet alleen PvE, maar ook PvA. p. 31: Van Straten vraagt zich af waarom de toevoeging bij toelichting is gedaan. Er kunnen momenten zijn dat een advies wordt opgesteld op basis van weinig informatie. Om te ondervangen dat er geen vragen gesteld worden over het gebrek van een basis voor het opstellen van een advies. De commissie voelt geen noodzaak tot deze toevoeging, maar helemaal schrappen gaat te ver. De laatste zin wordt geschrapt, omdat dit geen inhoudelijke toevoeging is. p. 31: bouwsteen wordt toegevoegd aan coördinaten. p. 32 (en bij p. 36): bij Waardestelling toevoegen dat er een mogelijkheid bestaat dat er geen vindplaatsen zijn aangetroffen en dat een waardestelling dan niet nodig is. Dit wordt in een voetnoot gedaan. p. 23 (en andere protocollen): het aanleveren aan archis staat in het deelproces uitwerken, terwijl het thuishoort bij deponeren, volgens Hollander. Hierover is al een discussie gevoerd en de commissie heeft toe besloten om het zo te laten staan. Dit protocol is vastgesteld tot en met pagina 36. Het Programmabureau past vanaf p. 36 bovengenoemde zaken aan. De commissie vertrouwd erop dat dit juist gebeurt en stelt het hele protocol vast. Protocol 4002 Bureauonderzoek De outputbeschrijving van de nieuwe waarderingssystematiek komt hierin terug om het certificeerbaar te maken. p. 4: binnen de VOiA en NVAO wordt gevonden dat een selectieadvies is voorbehouden aan het deel van IVO en niet aan deze fase. De Boer: er zijn 3 varianten als output mogelijk. Daar hangt het mee samen. Dit kan gemakkelijk eruit gehaald worden, maar bij een preview van dit ontwerpprotocol is duidelijk geworden dat het selectieadvies toch hier behouden moet blijven om te voorkomen dat onnodig vervolgonderzoek een gevolg is. De commissie is toch, ondanks de preview, akkoord om het selectieadvies hieruit te halen. Met als gevolg dat er ook geen waardestelling meer gedaan wordt in het bureauonderzoek. p. 4 (en elders): Raemaekers geeft aan dat naast een vaag begrip is. p. 4: Visser vraagt wanneer voldoende is bij a.. De Boer: uiteindelijk is dit aan het bevoegd gezag, hoewel dit geen archeoloog hoeft te zijn. Hoe toetsbaar voor de CI? De beschrijving volgt

6 - 6 - uit de onderbouwing van de adviezen, alwaar het toetsbaar is. Daarom blijft het hier nu staan. p. 4, laatste alinea: een bureauonderzoek wordt ook wel geschreven in het kader van de ruimtelijke onderbouwing bij een omgevingsvergunning. Echter, het is niet altijd bekend welke activiteiten gaan plaatsvinden, dus je kunt niet altijd een advies formuleren. Raemaekers geeft aan dat dit al ondervangen is door de tweede alinea bovenaan. De tekst blijft staan. p. 5: paragraaf bouwhistorie kan er helemaal uit. Een advies voor het CCvD zou kunnen zijn om de bouwhistoricus en bouwhistorisch onderzoek onder de specialisten te laten vallen voor de nieuwe KNA 4.1. p. 6: selectieadvies vervalt. p. 9: op een aantal plekken zijn geen actoren gedefinieerd en dat is een omissie, vindt het CGA. Dit zou wel een wijziging kunnen betekenen op de KNA. Bijvoorbeeld bij 1.5 en 1.7, een KNAarcheoloog BA of MA toevoegen. Dit om te voorkomen dat een niet-archeoloog deze handelingen doet. De hele commissie is het eens over de toevoeging van een actor, maar er is geen eensluidend advies over welke actor voor het advies. Daarom wordt dit een aanbeveling voor de KNA 4.1 p. 10, 1.14: geen 2 jaar, maar 2 maanden na afronding van het standaardrapport, omdat je anders niets aan het bureauonderzoek hebt voor het vervolgonderzoek. Geldt ook voor de BRL. p. 10, 1.11: met betrekking tot wordt vervangen op basis van. p. 12: archeologische en aardkundige informatie is te beperkend, dus ook en overige cultuurhistorische erbij, zodat je completer bent. Schuuring is bang dat door het op te sommen zaken worden uitgesloten, wat niet de bedoeling is. Daarom wordt waaronder eraan toegevoegd. p. 13: waarom moet de initiatiefnemer deze informatie aanleveren? Dat werkt in de praktijk niet. De informatie wordt verzameld en geanalyseerd door de uitvoerder van het onderzoek. Oplossing is om de laatste drie regels van de toelichting te schrappen. De commissie is het hiermee eens. De Boer vreest wel dat het een black box zou kunnen worden. p. 15: bouwhistorische verwachtingskaarten is te beperkt, toevoeging van een bouwhistorische waardenkaart. p. 16: gebiedsspecifiek materiaal is te breed omschreven. Beter schrappen. Commissie is akkoord. p. 16: specifieke archeologische informatie haal je ook uit onderzoeksrapportages binnen het onderzoekersgebied, dus archeologische en overige cultuurhistorische rapportages van onderzoeken uitgevoerd binnen het onderzoeksgebied wordt toegevoegd. p. 19: De VOiA vindt de IKAW wel erg achterhaald. Als eerste komt te staan de gemeentelijke archeologische waarden- en verwachtingenkaart en bij afwezigheid daarvan de provinciale kaart of de IKAW. p. 20: er wordt wel gediscussieerd over de statistische onderbouwing. Dus hier zou je dit gelijk moeten trekken met de gemeentelijke verwachtingenkaarten, zodat je dit als optie ook hebt. Dit komt op de lijst aanbevelingen voor het CCvD. Schuuring heeft het bezwaar dat dit voor veel gemeenten een politiek instrument is en niet inhoudelijk bruikbaar is voor een waardestelling. Het protocol wordt vastgesteld na wijziging van de tekst naar aanleiding van bovenstaande. Protocol 4001 Programma van Eisen p. 4: VOiA stelt voor om de geschrapte zin onderaan pagina, laatste alinea, te laten staan en waarom is deze geschrapt? Deze kwaliteitsnorm is geen aanbestedingsnorm of document. Daarom is het niet gepast deze zin in de KNA te zetten. Offreren zonder PvE is voor risico van de opdrachtgever. Er moet wel blijven staan dat je zonder goedgekeurd PvE geen veldonderzoek mag starten. Dit staat in de protocollen IVO en Opgraven. p. 4, voorlaatste alinea: onderzoeken naar monster, vondsten en aardwetenschappelijke gegevens in plaats van specialistisch onderzoek stelt Kooistra voor. Alternatief is ander wegstrepen. Kooistra is akkoord. p. 5: Koot: stelpost (2 e alinea, 3 e regel) kun je niet in een PvE opnemen, want dit is niet meer dan een raming. Het is niet werkbaar en, net als de vorige opmerking, is het PvE geen contractdocument. Zeker bij IVO-p zijn aantallen lastig te noemen. Wieringa geeft aan dat hier lang over gepraat is door het veld, waarbij het noemen van aantallen niet werkbaar werd geacht en een stelpost juist wel. Het PB stelt dat stelpost er bewust is ingekomen na zorgvuldige afweging, dus we kunnen het nu niet wijzigen. Raemaekers stelt dat het zelfs weg kan, omdat er geen sprake is van een uitzonderingssituatie wanneer je een stelpost opneemt, terwijl je dan ook aantallen moet noemen of bedenken. De commissie stelt vast dat het hier raar staat en dat het voor ongewenste situaties zorgt in de praktijk. Het advies vanuit de

7 - 7 - commissie aan het CCvD is om hier nog eens naar te kijken en te overwegen om het te schrappen. p. 5, derde alinea: Koot: wat is relevante? Een ander punt hierover is dat het nu lijkt alsof elders staat beschreven wat relevant is, terwijl dat juist in dit PvE moet staan. Oplossing: verwijzing naar voorgeschreven in dit PvE, alle weg. Het CGA gaat hierin mee. PB: Wat relevant is, staat in PS05. Schuuring stelt voor om het over de te selecteren vondsten te laten gaan. De Boer geeft aan dat er op dit moment in het proces nog geen selectie heeft plaatsgevonden, het is een document in het economisch verkeer. Visser: wat te doen dan met niet voorgeschreven? Tekstvoorstel De Boer: de alle vanuit het PvE voorgeschreven kwetsbare vondsten. De commissie gaat akkoord. p. 6: wat is de termijn van geldigheid van een PvE? Oneindig totdat er in het proces van de ruimtelijke ontwikkeling iets verandert en de geldigheid is afhankelijk van het moment in het proces. Houkes: de geldigheidsduur van die vaststelling is ook een zaak van de bevoegde overheid (en dus niet van de auteur van het PvE). Bij veranderde omstandigheden kan de bevoegde overheid het PvE weer intrekken en een nieuwe (laten) opstellen. CGA is het hier mee eens. De termijn in het protocol PvE wordt daarom geschrapt. p. 6: 1.2, 2 e alinea, laatste zin: de eisen van het depot zouden in het PvE moeten staan (Houkes), maar liever verder specificeren. CGA: Het depot zou eisen moeten kunnen stellen met betrekking tot de wijze van deponeren, waarbij het niet in strijd mag zijn met de KNA. Zo staat het nu ook in de KNA, waarbij het depot ook geen contraire eisen kan stellen, maar ze kunnen wel aanvullend zijn. Tekstvoorstel: De opsteller van het PvE refereert in het PvE aan de eisen/richtlijnen die door de depothouder zijn gesteld aan de wijze van het deponeren van vondsten en monsters. Dit wordt ter goedkeuring voorgelegd aan het bevoegd gezag. De Rooy stelt dus dat er hiermee twee keer contact opgenomen moet worden met het depot voor deze melding (dus vooraf bij PvE insturen ter kennisgeving en achteraf bij opgraving). Dit is een extra stap voor de certificaathouder en ook een extra stap om te certificeren. Sueur geeft aan dat de opsteller van het PvE een andere kan zijn dan de uitvoerder van het onderzoek. De SIKB let bij het verwerken van dit tekstvoorstel erop dat dit geen verzwaring betekent. p. 8: Het CGA vraagt zich af of er niet andere actoren betrokken moeten worden. Het voorstel is om toe te voegen bij 1.4 en 1.5 en 1.6 (p. 10) een actor KNA archeoloog BA of MA. Houkes en specialisten merkt op dat er ook geen specialisten genoemd worden bij 1.3 en ook geen rol bij het opstellen. Deze zouden ook toegevoegd moeten worden. Deze zaken worden opgenomen op de lijst aanbevelingen voor het CCvD. p. 10: 1.8 NVAO vreest dat dit een dubbeling is, maar De Boer geeft aan dat dit niet het geval is, want het is een ander moment en tot een ander doel. p. 10: is handtekening nodig of schriftelijke vastlegging? Schriftelijke vastlegging. p. 10: is de controlerende senior KNA archeoloog dezelfde als degene die de vraagstelling opstelt? Ja, dus dat mag. Kooistra merkt daarbij op dat dat nu niet bepaald de kwaliteit dient. p.13: 3 e kopje in tabel: een verwachtingskaart is te vaag. Welke verwachtingskaart en van welke kwaliteit. Commissie: primair archeologische gemeentelijke verwachtingskaart, daarna provinciale kaart of IKAW. p. 15: 3 e regel: senior KNA specialisten. p. 16: 2 e alinea: eisen is niet in overeenstemming met vraagstelling in kopje. Kooistra leest een tekstvoorstel voor, maar dit bevat geen vraagstelling. Raemaekers stelt voor om aan te duiden dat dit een afzonderlijk deel van het onderzoek is. De Rooy: Zijn het wel aparte vragen? Tekstvoorstel: Vraagstelling van het specialistisch onderzoek staat in dienst van het archeologisch onderzoek en bijbehorende vraagstelling. Als de specialist niet kan onderbouwen dat zijn onderzoek iets bijdraagt aan de archeologische vraagstelling, is deze te uitgebreid. p. 16: Methoden en Technieken: rode zin is inconsequent. Het laatste deel wordt weggelaten. p. 16: 1 e zin van deze paragraaf; metaaldetectie: zoals het er nu staat geldt dit voor alle vormen van onderzoek. Dat is niet reëel. Tekstvoorstel: IVO-boren kan hiervan uitgesloten worden (hoeft niet, mag wel). Sueur over 2 e alinea deze paragraaf: Als er een PvE wordt opgesteld voor een IVO-Overig dan is dit ook van toepassing. Koot geeft aan dat door dit voor te schrijven een verzwaring zou zijn ten opzichte van de huidige praktijk, omdat het voorheen een aanbeveling was. Tekstvoorstel: bij het schrijven van een PvE voor IVO-p of Opgraven of AB-bv voor vindplaatsen uit de late prehistorie of protohistorische periode wordt opgenomen dat het gebruik van de metaaldetector wordt voorgeschreven tijdens het onderzoek.

8 - 8 - p. 16: Ten aanzien van de zinsnede welke maaswijdte de zeef dient te hebben. Beargumenteerd moet worden welke maaswijdte nodig is. p. 17: Visser stelt voor in 3 e rij alle specialisten onder specialistisch onderzoek te scharen. Dit wordt niet overgenomen, omdat het niets uitmaakt voor nu. p. 18: wat betreft rij Specialistisch onderzoek: je geeft een advies, terwijl het nu ineens een kwaliteitseis is. Deze hele rij wordt uit de tabel gehaald en apart eronder als advies vermeld (en geen eis). Houkes heeft hier ook een probleem, want door dit advies op te nemen in het protocol worden PvE specialisten die niet in dienst zijn van een gecertificeerd opgravend bedrijf (oa zelfstandige specialisten en specialisten bij universiteiten) feitelijk gedwongen om zich te laten certificeren, omdat ze anders bij aanbestedingen kunnen worden uitgesloten indien ze niet zijn gecertificeerd. De minister heeft expliciet gesteld dat certificering voor specialistisch onderzoek niet wordt verplicht maar wel op vrijwillige basis mogelijk is. Door het advies om alleen met gecertificeerde specialisten te werken op te nemen in het protocol PVE wordt deze vrijwilligheid sterk ondermijnd en wordt de markt gestuurd naar gecertificeerde specialisten, terwijl dit formeel niet verplicht is. De Boer geeft aan dat we ons hier wel bezig houden met een kwaliteitsslag van de archeologie. Het voorstel is om het certificaat te vervangen door de geregistreerde specialisten. De Boer heeft er een probleem bij, omdat er een verschil ontstaat tussen bedrijven en specialisten. Dan kun je het beter schrappen. Het is bovendien marktsturend door het als advies in de KNA op te nemen. De commissie is het ermee eens, behalve Kooistra (BAP), omdat we daarmee een beoogde bodem van kwaliteit weglaten. Als het wordt weggelaten, moet dit wel uitgelegd worden aan het CCvD: dit is niet wat we zo willen, maar het is een gevolg van het besluit van de minister om het protocol PvE niet onder verplichte certificeren te laten vallen. p. 19/20: tabel: de bullits met belangrijke wijzigingen en significante wijzigingen is verwarrend. Dit wordt verduidelijkt. p. 20, 2 e rij: alle wijzigingen vindt de VOiA wel overdreven en verzwaren. Je zou niet over elke scherf moeten hoeven te rapporteren. Koot stelt voor om de ramingen met en betrouwbaarheid van 50% voor IVO-P en 80% voor Opgraven toe te voegen in bijlage, waarbij je een marge hebt. Buiten de marge wordt dan als significant gedefinieerd en zo toegevoegd. NB: op p. 4 staat 10%, dus dat wordt ook aangepast. Kwalitatieve afwijkingen kun je niet als significant omschrijven, maar ze kunnen wel afwijkingen zijn. NVAO vindt dit in de praktijk onuitvoerbaar, omdat dit te vaak gebeurt. Het hele rode stuk, de laatste bullit, kan beter geschrapt worden. De consequentie is dat de depothouder niet op de hoogte wordt gesteld, maar in de andere protocollen staat het weer wel als verplichte melding. Een nieuw voorstel (Koot) is om de bullit wel te laten staan, maar dan zo dat de opsteller van het PvE verantwoordelijk is voor de manier van beoordelen wat significant is. Wieringa: in PS06 is nu al iets opgenomen dat als handreiking dient voor degene die deze keuze moet maken bij de uitvoering van het onderzoek in het veld. Sueur: alleen opnemen dat in het PvE is opgenomen hoe contact wordt opgenomen met het depot. Hiervoor is geen draagvlak. Voorstel: laatste bullit wordt geschrapt. Commissie is het eens. Dat betekent dat p. 4 onderste alinea ook aangepast moet worden (en ook gevolgen in andere protocollen). Deze alinea blijft staan. Het aantal procenten (10%) staat nog ter discussie en moet nader worden bepaald. Het woord significant moet gedefinieerd worden. p. 30: CGA: een richtlijn voor deselectie van vondsten is al geregeld binnen de richtlijnen van de verschillende depots zelfs, dus in de KNA kan volstaan worden met verwijzing naar deze richtlijnen. PB: Dat betekent dat iedereen steeds opnieuw de eisen van het depot moet raadplegen, wat voor uitvoerders niet praktisch is. De voorgestelde tekst is tot stand gekomen in overleg met de provinciale depots, dus het zou zonde zijn om dit er weer uit te halen. Gemeentelijke depots zijn niet betrokken hierbij en kennen hun eigen richtlijnen. VOiA stelt voor dat dit voor de provinciale depots geldt en dat, wanneer een gemeentelijk depot eigenaar is, de richtlijnen van dit depot gelden. De commissie, inclusief CGA, is hiermee akkoord. Er zijn wel casussen bekend, waarbij dit niet helemaal voldoet, omdat het soms niet duidelijk is wie de eigenaar is bij deselectie als dit niet goed in het PvE staat. p. 30: Onder kopje Relatie met het PvE: zoals het er nu staat in de eerste zin, krijg je twee verschillende richtlijnen in het PvE wat niet werkbaar is. Peters stelt dat de gemeenteraad een publiek orgaan is, dat mag eisen stellen (beleid) via het PvE, de KNA kan niet die bevoegdheid van de gemeenteraad inperken. Peters schat in dat een deel van de oude tekst beter lijkt, waarbij toegevoegd wordt dat de gemeente met een eigen depot eigen richtlijnen kan hebben. De tweede helft van de oude tekst, vanaf Het is niet toegestaan is niet juist en blijft wel verwijderd. De eerste drie regels rode tekst verdwijnen dan weer. p. 31: eerste zin: scheepsarcheologische resten op landbodems worden buiten beschouwing

9 - 9 - gelaten bij deze specificatie conform de Erfgoedwet. Dat wordt toegevoegd als de tekst van de wet bekend is. p. 31: Visser vindt dat representatief moet worden gedefinieerd (staat meerdere keren op de pagina). De Boer geeft aan dat dit nu niet lukt zonder grote wijzigingen, dus hij stelt voor om dit mee te nemen op de lijst aanbevelingen. p. 35: Kooistra vraagt zich af waarom alleen kwetsbare vondsten? Dit is geen invulstaat. De eindversie moet nog opgesteld worden naar aanleiding van de opmerkingen. Het voorbehoud betreft met name de hoeveelheden en de opmerkingen significant. De kans om hierop terug te komen krijgt de commissie en dit wordt besproken bij agendapunt 5. Buiten dit voorbehoud wordt het protocol vastgesteld. Protocol 4007 Archeologische Begeleiding AB komt in de Erfgoedwet niet terug, behalve dat het een protocol is dat voor certificering verplicht is, wel als een verwijzing in de AMvB in de Omgevingswet. Hoe de verwijzing eruit zal zien, is nog niet bekend. In de praktijk is gebleken dat het protocol niet goed werkbaar is, maar het is in de KNA blijven staan omdat het in de wet voorkomt. Omdat het niet een zelfstandige procesbeschrijving is, maar wel in een specificatie voor reeds gewaardeerde terreinen. In het praktijk wordt het nu anders gebruikt. De kans is nu om het protocol helemaal te schrappen en op te nemen in de protocollen Opgraven en IVOp. Dat vindt de RCE/OC&W aan het werkveld om te beslissen. Dit kan een aanbeveling zijn voor het CCvD en dan kan het na de zomer besproken worden voor de certificering. Er ligt wel een ontwerp klaar om te bespreken, want op dit moment moeten we anticiperen op de huidige situatie, waarin het protocol gewoon onderdeel is van de KNA. Voorstel Koot: protocol in stand houden, maar wijzigingen met een korte inleiding over het doel van een AB, specifieke situatie van de AB als zijnde dat het archeologisch deel uitmaakt van een ander werk. Het doel is (1) waardestelling (uitvoering volgens protocol IVO-p) ofwel (2) behoud ex situ (uitvoering volgens protocol Opgraven). De Boer zegt dat dit betekent dat je gehouden bent aan het integrale PvE. De commissie heeft hier geen bezwaar tegen. Dit kan ook betekenen dat de accreditatie van het protocol niet lukt, volgens De Boer. In dat geval komt het weer terug. Wieringa heeft uitgezocht wat er precies staat in de wet: noch in Erfgoedwet, noch in memorie van toelichting komt Archeologische Begeleiding voor. Het voorstel van Koot wordt aangenomen door de commissie. De tekst wordt verwerkt door Wieringa en De Boer (ter controle aan Koot voorgelegd) en men kan via de meelezen. De specificatie gaat er dus uit. Protocol 4006 Specialistisch onderzoek p. 7, 1.3: ondanks ingebracht verzoek vanuit de specialisten wordt nu verzocht om de KNA specialist als actor hier te schrappen. Commissie is akkoord. p. 8: Kooistra vraagt zich af bij 2.1 of hier niet moet staan het verzamelen en documenteren van (vlak)vondsten, monsters gegevens onder verwijzing naar Processtap 2.2 van Protocol 4004 Opgraven en volgens het PvA en het PvE. De VOiA is akkoord, hoewel De Boer een dubbeling ziet. De Boer geeft aan dat de doorwerking groot is (ook voor 3.2 en Wb etc.). Omdat het een dubbeling is en inhoudelijk niets toevoegt aan certificeerbaarheid blijft het zoals het nu is. p. 9, 3.2: actor KNA Archeoloog wordt geschrapt. p e controlestap: wat moet de senior KNA specialist precies controleren? Is dit bij wijze van steekproef, inhoudelijk of procesmatig. Graag meer specificeren. Dezelfde vraag geldt eigenlijk voor andere of zelfs alle controles. De Boer geeft aan dat dit een goede vraag is, wat op te lossen is in het definiëren van Controle Processtappen (verdeeld in Rapportages en documentatie en Overig). De eerste is dan een 100% en inhoudelijke controle en de tweede bij wijze van steekproef. Een derde zou zijn Aanleveren, wat eenvoudig 100% bij het ontvangen van acceptatiebewijs kan. Dit zal De Boer daar opnemen. p : toevoeging streep/cel splitsen: Indien nodig na onderzoek hoeft niet door een specialist uitgevoerd te worden. p. 11: er zijn wel bindende termijnen volgens CGA. De Boer geeft aan dat dit wel juist is, omdat anderen binnen het onderzoek beschermd moeten worden. De zin wordt anders geformuleerd. Koot wil het PvE hieraan toevoegen omdat in verband met de AMZcyclus soms sneller een rapport nodig is. p. 12: PS06 toevoegen in verband met 2.1 en 3.2. OS04 toevoegen in verband met 2.1. PS06 en OS04 ook toevoegen bij specs in 2.1.

10 p. 13: BAP heeft problemen met de toelichting, waarin dubbelingen zitten. Kooistra geeft een tekstvoorstel ter vervanging van de huidige tekst: Het PvA Specialistisch onderzoek is een praktische vertaling van die delen van het PvE die specialistisch onderzoek vragen. Het bevat zowel een concrete aanpak voor het verzamelen en documenteren van vondsten, monsters en aardwetenschappelijke gegevens tijdens veldwerk( indien van toepassing) van IVO en Opgraven, als ook een indicatieve aanpak voor evaluatie, analyse en rapportage. De commissie gaat akkoord. De eerste NB blijft staan. p. 13 en 14: de definitie projectdocumentatie kan gevolgen hebben voor deze tekst, zegt De Boer. Volgens Kooistra voor SP01 en SP02 niet. p. 13: Voor de 2 e rij van de kolom stelt Kooistra voor om de hiërarchie in de streepjes te veranderen. Zij stuurt haar tekstvoorstel naar De Boer: - Indicatief voorstel voor evaluatie en uitwerking onderzoeksvragen SO op basis van het PvE waarin is opgenomen: - kwantiteit en kwaliteit van specialistisch materiaal, inclusief contextgegevens - toe te passen methoden en technieken voor evaluatie en uitwerking - indien gevraagd: aanbevelingen - Literatuur - Bijlagen De tekstwijzigingen zijn aangenomen door de commissie en daarmee kan het protocol worden vastgesteld voor LB. De subcie WB zal dit protocol nog beoordelen. Protocol 4010 Depotbeheer Hollander/Visser: Er zijn enkele termen en begripsbepalingen nog niet helemaal doorgevoerd. Hiervoor is geen draagvlak voor. Inhoudelijk is dit niet relevant. p. 8: in de Bcie BRL worden nog zaken besproken hierover die Hollander daar zal beoordelen. p. 9: derde streepje: dit kan niet anders, er zal dan gestopt worden. p. 14: moet onderzoekscontour in RD? Nee, hier komt een Bouwsteen Geo-object (ook op p. 21). p. 19: Hollander heeft een nieuw tekstvoorstel voor de toelichting naar De Boer g d. Deze is nog niet verwerkt in deze versie. In combinatie daarmee maakt De Boer een nieuwe toelichting. Hierin wordt ook een verbinding gemaakt met het PvE wat betreft overdragen en aanlevering. De teksten zijn voorgelezen en goedgekeurd. p. 19: bij de eerste bullit worden alle onderbullits verwijderd, omdat dit al gedefinieerd is bij projectdocumentatie. p. 20: in eerste rij wordt dat wat metagegevens zijn verwijderd, omdat dit al elders gedefinieerd is. p. 20: Hollander heeft een tekst per mail ingebracht bij de 3 e rij Formaat, maar De Boer heeft dit niet opgenomen, omdat het een toelichting is en geen eis. Link: Dit protocol is vastgesteld door deze commissie, maar hij moet nog wel wb-proof gemaakt worden. 4 Verslag Tekstuele opmerkingen: Hollander: p. 11, 4.4 zegt dat in de kolom actor certificaathouder/gravende partij had moeten staan als actor conform de tekst in hetzelfde verslag Doorzending naar e-depot gebeurt niet door depotbeheerder. Dat moet hier in deelproces 4.4 aangepast worden, zodat aanlevering door gravende partij aan e-depot kan. Dit wordt niet ondersteunt door de commissie. De actor depothouder blijft staan in de notulen en gravende partij is geen consequent toegepaste term in het gehele document, mede naar aanleiding van wat vandaag is besproken en vastgesteld. De notulen zijn hiermee tekstueel vastgesteld. Inhoudelijke opmerkingen: Hollander: p. 3 bij p.14: wat heeft de jurist van de SIKB gezegd? De jurist heeft aangegeven te laten staan zoals het er nu staat, omdat het eenduidig is. Inhoudelijk vastgesteld.

11 Vervolgstappen en proces De Boer geeft aan dat de commissie op korte termijn alle documenten toegezonden worden. Inhoudelijke discussie zal niet meer verwerkt worden, behalve de AB tekst en een paar kleine dingen hierboven vermeld bij PvE. Indien er toch inhoudelijke opmerkingen komen, worden deze meegenomen bij de verwerking van de opmerkingen na de kritieklegging na de zomer. Op 18 mei en 1 juni (optie 15 juni) komt het CCvD bij elkaar om de adviezen en ontwerpteksten te bespreken, waarna vaststelling zal volgen, eventueel met wijzigingen. Rond 17 juni tot en met eind augustus wordt de ontwerptekst ter kritiek gelegd. Er komt een tweede velddag, waarbij mogelijk alle drie de commissies gezamenlijk bij elkaar kunnen komen (verzoek Bcie BRL) voor de afstemming. Het advies van het CCvD en de ingekomen reacties zullen worden besproken met de commissies, die weer bij elkaar gevraagd zullen worden. Op 21 sept komt het CCvD weer bij elkaar. In oktober wordt het hele pakket aangeleverd bij OC&W, waarna ze starten met het aanwijzen van de certificerende instellingen. Er wordt een lijst met aanbevelingen aangeboden aan het CCvD. Het CCvD moet op elk punt afzonderlijk een besluit gaan nemen. De opmerking van Kooistra is dat in de lijst alle leidraden zijn genoemd bij naam afzonderlijk. Dat is, volgens Wieringa, omdat hun status en werkbaarheid onderling verschilt. Punt 14 moet aangepast worden op basis van wat vandaag en in de Bcie BRL op 20 april wordt besproken. Mogelijk kan hij dan van deze lijst af. 6 Rondvraag & afsluiting Hollander: formeel krijgt het e-depot aangeleverd door de depothouders, maar in de praktijk is dat door de certificaathouder? Dat moet uitgewerkt worden, dus blijft op de aanbevelingenlijst staan.